#leylaspages

[maxreiziger-blog]

Tiflis may ayının sonunda xüsusən gözəl olur. Şəhər yay libasına bürünür, günəş küçələri isidir, ağaclar binaların üstündə yarpaqlarının kölgələrini oynadır. Maks, Rustaveli küçəsinin başlanğıcı ilə gedərkən, ağ sarayın önündə ayaq saxlayıb, binanın içərisinə keçdi. Bu gün orada Şərqin ilk parlament respublikası yaranacaqdı. 1918-ci il, mayın 28-i, Rustaveli küçəsindəki sarayın ikinci mərtəbəsində toplaşan insanlar Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin müstəqilliyini elan etməyə hazırlaşırdılar. Onların yaradacaqları dövlət qadınlara səsvermə hüququ verən ilk əksərən müsəlman əhalili respublika olacaqdı. (Təəssüf ki, iki ildən sonra Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin baniləri ya qətlə yetiriləcək, ya da həyatlarını xilas etmək üçün qaçmalı olacaqlar.) Tiflis is het mooist tegen het einde van de meimaand. De stad draagt haar zomerse jurk, de zon verwarmt de straten en de schaduwen van de bladeren dansen op de gebouwen. Tijdens een wandeling door de Rustaveli straat, stopte Max voor een wit paleis en ging naar binnen. Op die dag zou de eerste parlementaire republiek worden opgericht. De mensen verzamelden zich op de tweede verdieping van het paleis aan de Rustaveli straat op achtentwintig mei 1918, paraat om de onafhankelijkheid van de Democratische Republiek van Azerbeidzjan te verklaren. De staat die zij zouden oprichten zou het eerste land met een islamitische meerderheid onder de bevolking zijn, die vrouwen het recht om te stemmen zou geven. (Jammer genoeg zouden, minder dan twee jaar na deze dag, de stichters van de Democratische Republiek van Azerbeidzjan worden vermoord of gedwongen in ballingschap te gaan om hun leven en dat van hun families te redden.)

[maxreiziger-blog]

Günlərin bir günü, Maks 1968-ci il oktyabrın 16-ı, Meksiko şəhərinə ayaq qoydu. Şəhərdə insanlar ora-bura tələsirdilər, turistlər, bir-neçə eyni uniforma geyinmiş qruplar gəzişirdilər. Maks yaxındakı ən böyük tikili, Olimpiya Stadionuna tərəf getdi. Bu anlarda orada kişilər arasında 200 metr məsafəyə qaçış başa çatırdı. Maks daha sonra nələr baş verəcəyini bilirdi. O, ürək ağrısı ilə yarışı ikinci bitirən Piter Normana baxdı. Tanınmayan gənc Piter, hamı üçün gözlənilməz şəkildə Avtraliya üçün gümüş medalı qazanmışdı. Bir az sonra, Maks bir cüt qara dəri cildinə girərək, tarixi söhbətin şahidi oldu. Mükafatlandırılma mərasimini gözləyən yarış qalibləri, Tommi Smit, Piter Norman və Con Karlos o zaman üçün inqilabi bir hərəkət etməyə hazırlaşırdılar. Qaradərili Smit və Karlos “İnsan Hüquqları üçün Olimpiya Layihəsi” hüquq müdafiəsi təşkilatının nişanlarını və qara əlcəklər geyinib, qaradərililərin seqreqasiyasına qarşı etiraz etməyə hazırlaşırdılar. Onlar üçün gözlənilməz olsa da, avstraliyalı Norman onları dəstəklədi və özü də bir nişanı yaxasına taxdı.Maks həyəcanla hadisələrin davamını gözləyirdi. Smit və Karlos son anda gördülər ki, yalnız bir cüt əlcək var. Fikirlərindən daşınmaq istəyən idmançıları Norman ruhlandırdı. O, əlcəklərin hər tayının bir idmançı tərəfindən geyinilməsini və birinin sol, digərinin isə sağ əlini qaldırmasını təklif etdi. Beləcə, Tommi Smit və Con Karlos bütün dünyanın gözləri önündə başlarını aşağı salıb, əllərini göyə qaldırdılar. Maks stadiona düşən sükutun səbəbi olduğundan çox qürurlandı. Piter Normanı isə başqa faciə gözləyirdi. O, taxdığı nişana görə öz vətənində repressiya və haqsızlıqlarla üzləşdi, dünya ictimaiyyəti isə onun idmançı yoldaşlarına göstərdiyi dəstəkdən xəbərdar olmadı və onu unutdu.

Op een dag, kwam Max op naar het Mexico-stad van 16 oktober 1968. Om haar heen liepen mensen gehaast rond in de stad. Toeristen en een paar verschillende groepen gekleed in hetzelfde uniform wandelden voorbij. Max liep naar het grootste gebouw in de buurt, wat het Olympische stadion bleek te zijn. Op dat moment liep er een hardloopwedstrijd, de 200 meter van mannen, ten einde. Max wist al wat er ging gebeuren en keek met pijn in hart naar Peter Norman, de winnaar van de tweede plaats. Niemand had verwacht dat de onbekende jongeman Peter een zilveren medaille zou binnenslepen voor Australië.) Even later was Max, vermomd in zwart leder, getuige van een historisch gesprek. Wachtend op de uitreiking van de prijzen, maakten de winnaars Tommy Smit, Peter Norman en Juan Carlos zich op voor een revolutionaire beweging. De donkere Smit en Carlos waren zich aan het voorbereiden om te protesteren tegen de rassensegregatie. Ze deden de badge om van het Olympisch project voor de mensenrechten en deden hun zwarte handschoenen aan. Tot hun grote verbazing kregen zij ook steun van de Australische Norman, ook hij deed de badge om. Max stond met veel ongeduld te wachten op wat er nog zou gaan gebeuren. Smit en Carlos zagen op het laatst moment dat er nog maar een paar handschoenen waren. Norman moedigde de atleten aan die wellicht van gedachten wilden veranderen. Hij stelde voor dat elke atleet een van de handschoenen aandeed, eentje links en de andere rechts en hun handen in de lucht gooiden. Zo gooiden Tommy Smit en Juan Carlos hun handen in de lucht met hun hoofden omlaag voor de ogen van de hele wereld. Max was heel erg blij dat zij de reden waren voor de stilte in het stadion. Maar Peter Norman stond een ongelukkige gebeurtenis te wachten. Omdat Norman de badge droeg werd hij geconfronteerd met onderdrukking en onrechtvaardigheid vanuit zijn eigen land. Onbewust van wat er met Norman aan de hand was, toonde de internationale gemeenschap veel steun aan zijn collega-atleten en zo vergaten ze hem.

[maxreiziger-blog]

Je hebt geen macht over mij. Ik laat mijn lot niet door jou beslissen!

[maxreiziger-blog]

İlk olaraq, Maks 1789-cu ilin Parisinə yola düşdü, çünki oktyabrın 5-də Parisin qadınları Versala çörək dalınca getmişdilər. Əgər siz bunun sıradan bir hadisə olduğunu düşünürsünüzsə, çox da tələsməyin. Yeddi min silahlı qadın kraliçaya Parisdə ərzaq qıtlığı haqda düşündüklərini demək qərarına gəlmişdilər, Maks da dağınıq qıvrım saçlarına papağını keçirib, onlarla birlikdə Versal sarayına yola düşdü. “Çörək! Çörək!”, - deyə, qadınlar baraban döyüntüləri altında qışqırırdılar. “Çörək! Çörək!”, - Maks təkrar edirdi.

Als eerst ging Max naar het Parijs van 1789, omdat op 5 oktober van dat jaar de vrouwen van Parijs naar Versailles trokken voor brood en als je dacht dat het niet zo'n ernstige gebeurtenis was: wees daar niet te snel in. Zevenduizend gewapende vrouwen besloten de koningin te informeren over wat ze vonden van de voedseltekorten in Parijs en Max, met een muts strak over haar weerbarstige krullen getrokken, ging met hen mee naar Versailles. 'Geef ons brood! Geef ons brood!' riepen de vrouwen op de maat van trommels. 'Geef ons brood! Geef ons brood!' riep Max hen na.