#ijstijd

[tiifu-ndovu]

[aad1952]

493. VanMeursvakantieweer maar dan anders....

Even een paar dagen er tussen uit. Even geen huwelijken, gesprekken, Westlandsafari, oppassen, Tuinderij-activiteiten of Zonnebloem. Het kan net. Nog wel even terug voor een crematie. Toch is het straks genieten op de Veluwe. Via onze buurtjes worden we geattendeerd op een leuk huisje op de Veluwe, Koudhoorn, gemeente Putten. Nadat wij een filmpje hebben gezien, gemaakt door de buurvrouw, zijn…

[havenpoort]

ONTWIKKELING VAN HET LANDSCHAP VAN DE DUIN- EN BOLLENSTREEK 1

Zandwinning in de Bollenstreek is in onze streek een belangrijk onderwerp. De Bollenstreek is een gebied dat in Nederland bekend staat om zijn prachtige bloemenvelden. De veroorzaker hiervan is echter de zandwinning.

Zandwinning is een proces waarbij zand en grind worden gewonnen uit de ondergrond. Het wordt gebruikt voor het maken van stenen, beton en asfalt. In de Bollenstreek is zandwinning al jarenlang een belangrijke bron van inkomsten in eerste instantie voor de landeigenaren en later voor de gemeenten. Er zijn verschillende zandwinningsbedrijven in de regio actief.

Het zandwinningproces heeft echter ook een negatieve invloed op de omgeving. De komst van de zandwinning heeft geleid tot een verminderde waterkwaliteit, verminderde biodiversiteit en een verminderde luchtkwaliteit. Ook  is het de oorzaak van een toename van de hoeveelheid stof in de lucht.

Om de negatieve effecten van zandwinning te verminderen, is er door de overheid een aantal maatregelen genomen. Zo zijn er regels ingesteld voor het winnen van zand, zoals het beperken van de hoeveelheid zand dat per jaar gewonnen mag worden. Er is ook een maximale diepte ingesteld waarop de bedrijven mogen boren.

Om de omgeving te beschermen, is er ook een aantal natuurgebieden aangewezen waar zandwinning verboden is. Deze gebieden zijn belangrijk voor de natuur en het behoud van biodiversiteit.

Hoewel de overheid maatregelen heeft genomen om de negatieve effecten van zandwinning te verminderen, blijft het een belangrijk onderwerp in de Bollenstreek. Er zijn veel mensen die tegen zandwinning zijn, maar er zijn ook mensen die het zien als een noodzakelijk kwaad om de lokale economie te ondersteunen. Het is belangrijk dat er een evenwicht wordt gevonden tussen de behoeften van de lokale bevolking en het behoud van de natuur.

  Het zanderijenlandschap van de Bollenstreek wordt gekenmerkt door een patroon van rechte zandsloten en wegen met lintbebouwing erlangs. Op veel plaatsen is het contrast tussen de on-afgegraven duinen en de lager gelegen bollenvelden nog goed te zien.

Voormalige duinwegen, zoals de Veenenburgerlaan en Loosterweg tussen Hillegom en Lisse, liggen enkele meters boven de bollenvelden. Als bescherming tegen de zeewind werden de bollenpercelen omzoomd met ligusterhagen en meidoornhagen. Tussen de bedden met bloembollen werden beukenhagen geplant.

Opvallende elementen van deze landschappen zijn nog in het landschap aanwezig, zoals het contrast tussen duinen en zanderijen, bloembollenvelden, lange zichtlijnen, een patroon van hooggelegen wegen en zandsloten, weteringen, de trekvaart tussen Leiden en Haarlem, lintbebouwing, buitenplaatsen, een ridderhofstad, watertorens, bollenschuren met een bijzondere architectuur, duinrellen, oude beken en beukenhagen.

Samen vormen deze elementen een karakteristiek landschap dat op veel plaatsen nog gaaf aanwezig is.

De Duin- en Bollenstreek is cultuurhistorisch bijzonder vanwege de verschillende landschappen: 1. De strandvlakten: oude stranden, tussen twee oude duinenrijen 2. De oude duinen of strandwallen: restanten van de duinen van vroegere kusten 3. De zanderijen: afgegraven oude duinen, meestal voor de bollenteelt 4. De nieuwe duinen of jonge duinen: de hoge duinen langs de kust 5. Het mondingsgebied van de Rijn 6. De plassen- en veenweidengebieden, die achter de oudste duinenrij liggen 7. De droogmakerijen, van delen van de Kagerplassen.

De ontwikkeling van deze landschappen gedurende duizenden jaren is zichtbaar in onderstaande principeschets: een dwarsdoorsnede van west naar oost van de Duin- en Bollenstreek. Tijdens de laatste ijstijd lag de Noordzee droog. Toen het klimaat warmer werd, smolt het ijs en liep de Noordzee vol. De kust en de duinen schoven daardoor steeds verder landinwaarts, tot uiteindelijk de lijn Sassenheim - Lisse - Hillegom. Die plaatsen liggen nu op de oudste kustduinen, van 3800 v.Chr. Achter de duinen was het water zoet en ontstonden moerassen. Daarin zonken dode planten en bouwden een dikke veenlaag op, met daarin meren, zoals de Kagerplassen (7). In die tijd brak ook de Rijn vanuit Utrecht door het veen en de duinen naar zee (5).

De Rijn en de Maas voerden zand aan, dat voor de kust uitgroeide tot grote strandvlakten (1). Op die stranden waaiden weer duinen op, als een nieuwe kust. Zo ontstonden steeds nieuwe strandvlakten met daarop duinen, tot de kust ongeveer op zijn huidige plek lag, in 1800 v.Chr. Deze duinen worden tegenwoordig de Oude Duinen of strandwallen genoemd (2). Ze waren niet hoog, slechts enkele meters. Het grootste deel van de Bollenstreek bestaat daardoor uit lange duinenrijen van zuid naar noord, met daartussen strandvlakten.

Achter iedere nieuwe duinenrij werd het water in de oude strandvlakte zoet en ook daar werd in een moeras veen gevormd. Daarna gingen de duinen stuiven en legde een laag zand over het veen. Maar soms stroomde vanuit de Rijn het rivier- of zeewater de strandvlaktes in en legde daar een laag klei neer. De strandvlakten bestaan dus uit lagen veen, klei en zand. Vele eeuwen later, rond het jaar 1000, spoelden opeens grote hoeveelheden zand aan op het strand. Door de wind werd dit over de oude duinen geblazen, tot enorme zandmassa's van soms tientallen meters hoog. Dit worden de Nieuwe Duinen genoemd (4).

Op de Oude Duinen groeiden bomen die van droge voeten hielden, zoals eiken en beuken. Dit werd Holt (hout) genoemd, wat waarschijnlijk de oorsprong is van de naam Holland (Holtland). De duinen waren hoog, dus droog, met onvruchtbaar zand en waren daarom weinig geschikt voor landbouw. Ze werden door de adel gebruikt om in te jagen en er werden varkens geweid die de eikels aten. De lage delen van de oude duinen, waar het grondwater niet diep lag, waren nog wel bruikbaar en werden Geesten genoemd. In de vochtige strandvlakten groeiden lage moerasbomen, zoals wilgen en elzen. Dit werden wouden genoemd. De vochtige strandvlakten waterden via kreken naar de Rijn in het zuiden. Deze vruchtbare grond werd in cultuur gebracht door de kreken recht te graven tot wateringen, zodat het water sneller werd afgevoerd. Het droge zand van de oude duinen was geschikt voor lange wegen van noord naar zuid. Die ontstonden waar de grond het meest vlak was: op de grens van duinen en strandvlakten, één aan de oostzijde en één aan de westzijde.

25-4-2023

[wildetuinplanten]

Wilde lijsterbes, Sorbus aucuparia

Lijsterbes in het Naardermeer De wilde lijsterbes is een algemene struikvormige of boomvormige plant van hier. Echt overal wel te vinden maar vooral in bosranden en licht bossen waar hij onderdeel van de struiklaag is maar ook op heides en andere open plekken waar hij, vaak door begrazing, een boomvormig uiterlijk krijgt. Hij was een van de eerste struiken die zich na de laatste ijstijd zich…

[rotterdamvanalles]

De Straatweg met lijn 4, 29 april 1978.

De Straatweg loopt van de Ceintuurbaan tot aan de splitsing Bergse Dorpsstraat en Weissenbruchlaan en tussen de Bergse Voorplas en de Bergse Achterplas door. De vroegere naam was Bergweg.

Hillegersberg is vernoemd naar Hildegard van Vlaanderen, echtgenote van graaf Dirk II van Holland en West-Friesland. Deze graaf was in de tiende eeuw eigenaar van Bergan, dat in oud-Hollands versterkte plaats of gehucht betekent.

De oude dorpskern rond de Hillegondakerk is nog goed herkenbaar. Het dorp ontstond op een heuvel, ook donk of morre genoemd. Het is een zandrug in het veengebied, ontstaan uit verstoven zand van drooggevallen rivierbeddingen. De rivierduinen zijn gevormd in de late ijstijd. Vuursteenvondsten duiden op een pre-historische bewoning. Ook Romeins aardewerk en penningen zijn gevonden, evenals een borstbeeld van keizer Hadrianus.

De fotograaf is R. van der Meer en de foto komt van de pagina rovm-digitaal.nl. De in formatie komt uit het Stadsarchief Rotterdam en van Wikipedia.

[bighistoryofgastronomy]

2. Landbouw

De culinaire evolutie van de mens begint niet bij het eerste kookboek, maar bij de vorming van de aarde zelf. De 4,5 miljard jaar oude geschiedenis van de aarde is essentieel voor de ontwikkeling van complexe levensvormen waaronder de mens, en de uiteindelijke komst van de landbouw. Terwijl het klimaat op aarde stabiliseerde en verschillende ecosystemen ontstonden, pasten de vroege mensen zich als jager-verzamelaars aan hun omgeving aan en veroorzaakten voor de revolutionaire overgang naar landbouw.

De aarde kent een lange geschiedenis, maar voor een relatief korte periode zijn wij mensen er pas. Er wordt geschat dat er zo’n 30.000 jaar geleden slechts 500.000 mensen op de aarde waren, en 20.000 jaar daarna waren dat 5 tot 6 miljoen mensen.[1] Dit is niets vergeleken met de 8.1 miljard mensen die vandaag de dag deze planeet bewonen.

Ongeveer 12.000 jaar geleden vond er een cruciale transformatie plaats in de geschiedenis van de mens; de neolithische revolutie. In deze periode begon de overgang van de nomadische jager-verzamelaarslevensstijlen naar gevestigde landbouwgemeenschappen. Deze verschuiving vond onafhankelijk van elkaar plaats in verschillende regio’s over de hele wereld, waaronder de Vruchtbare Halve Maan, Egypte, Zuid-Amerika, Australië en Afrika ten zuiden van de Sahara.[2] De redenen voor deze overgang zijn niet volledig bekend, maar klimaatverandering en het einde van de laatste ijstijd hebben waarschijnlijk een belangrijke rol gespeeld.[3] Toen de mens de groei van eetbare planten begon op te merken en in te grijpen, startte hij onbedoeld het proces van domesticatie. Dit leidde tot de teelt van verschillende gewassen zoals tarwe, gerst, erwten en linzen in de Vruchtbare Halve Maan, terwijl andere regio’s hun eigen gewassen ontwikkelden.[4]

De invoering van landbouw had verstrekkende gevolgen voor menselijke gemeenschappen. Naarmate de landbouwtechnieken verbeterden, kwamen er vaker voedseloverschotten, die op hun beurt zorgen voor bevolkingsgroei en de ontwikkeling van complexere sociale verhoudingen. Dit overschot maakte ook de opkomst van gespecialiseerde arbeid mogelijk, omdat niet iedereen direct betrokken hoefde te zijn bij de voedselproductie.[5]

De overgang naar landbouw veranderde ons dieet aanzienlijk. Terwijl jagers-verzamelaars genoten van een gevarieerd aanbod aan planten en dieren, vertrouwden de vroege boeren meer op basisgewassen.[6] Echter zorgde de domesticatie van dieren voor een betrouwbare bron van eiwitten en zuivelproducten.

Er ontstonden nieuwe gereedschappen en technieken om de landbouw te ondersteunen. De ontwikkeling van aardewerk maakte nieuwe methoden voor het bewaren en bereiden van voedsel mogelijk. Stenen werktuigen werden verfijnd en uiteindelijk zorgde metaalbewerking voor een revolutie in landbouwpraktijken. Vooral ijzer speelde een essentiële rol in de vooruitgang van de landbouwtechnologie, en maakte gespecialiseerdere gereedschappen mogelijk. Een aantal van deze belangrijke gereedschappen zijn paardenhalsbanden, en de ploeg, die allebei het landbouwen enorm makkelijker maakten.[7]

De komst van landbouw veroorzaakte grote sociale en culturele veranderingen voor deze vroege gemeenschappen. Door de komst van nederzettingen ontstonden complexere sociale structuren, waaronder de ontwikkeling van leiderschapsrollen en gespecialiseerde arbeid.[8] Pilcher beargumenteert dat ook het concept van cuisine een grote invloed heeft gehad op deze sociale hiërarchieën.[9] De arbeidsverdeling tussen mannen en vrouwen werd duidelijker: mannen namen vaak een prominente rol in de landbouw op zich, terwijl vrouwen vaak huishoudelijke taken kregen.

Rituelen en tradities met betrekking tot voedsel ontstonden ook in deze periode. Het verbouwen van gewassen en het domesticeren van dieren leidde tot de ontwikkeling van nieuwe spirituele praktijken en overtuigingen. Deze religieuze plaatsen, zoals tempels, werden centrale punten voor gemeenschapsbijeenkomsten en gedeelde spirituele ervaringen.[10] De neolithische revolutie was een belangrijk punt in onze geschiedenis. Het nodigde de mensheid uit om zich verder te ontwikkelen en om onze vroege samenlevingen complexer te maken. Deze overgang van jagen en verzamelen naar landbouw veranderde niet alleen de manier waarop mensen aan voedsel kwamen, maar veranderde ook fundamenteel de sociale structuren, onze (menselijke) cultuur, en hoe we omgingen met onze omgeving. Wat we hebben overgehouden van de neolithische revolutie is dat het ons culinaire repertoire nog tot vandaag de dag beïnvloedt; het vormde de basis waarop millennia van gastronomische vernieuwing zijn gebouwd.

[1] D. Christian. Origin Story: A Big History of Everything, p. 100.

[2] W. Thompson, Work, Sex and Power: The Forces that Shaped our History, p. 30-33.

[3] J. Mack. A Brief History of the World to 1500, h. 3.

[4] Ibidem

[5] J. Wells & J. Stock, Life History Transitions at the Origins of Agriculture: A Model for Understanding How Niche Construction Impacts Human Growth, Demography and Health, p. 11.

[6] J. Mack. A Brief History of the World to 1500, h. 3.

[7] P. Frankopan, The Earth Transformed, p. 277.

[8] J. Mack. A Brief History of the World to 1500, h. 3.

[9] J. Pilcher, Food in World History, p. 10.

[10] J. Mack. A Brief History of the World to 1500, h. 3.

[beelceem]

Het is 6 juni, dag van de Europese verkiezingen, Het ontbijt is een kwestie van zelfbediening. Er ligt een vers brood op het aanrecht, met een prachtig patroon met inkepingen. Het is nog een beetje warm, Montserrat heeft het die ochtend gebakken. Kaas, jam, verse eieren, fruit, het is er allemaal. Het is gastvrij en verwarmend. En toch wil ik het eigenlijk niet, hun kasten openen voor een kopje, een bordje, bestek. Of een pannetje op het fornuis zetten om een ei te koken. Een beetje anonimiteit vind ik makkelijker. Soms denk ik dat ik trekken van een kluizenaar heb. Voorbij de Parsteinsee komen heuvels, bulten eigenlijk. Het zijn zgn. eindmorenen, ontstaan in de ijstijd. Onder gletsjers die zich terugtrokken en weer uitdijden stuwde steenmateriaal zich op. Onder de gletsjers sleet grond weg. Zo zijn de tientallen meren ontstaan, die dit landschap kenmerken. De kleien Rummelsberg van Brodowin kan ik oplopen via een trap. Het lijkt of er bij elke trede andere planten groeien. Een enorm rijke vegetatie. En het zoemt, piept en trilt er van grote en kleine beestjes. Een mug snoept van mijn arm. In Chorin doemt een klooster op. Ik ben toe aan koffie, maar zonder toegangskaartje kom je het café niet in. Het klooster werd bij toeval ontdekt, als ruïne, en is grotendeels nieuw opgebouwd. Er is een rondleiding gaande. De gids waarschuwt haar gehoor op leeftijd voor een afstapje. Maar terwijl de mensen behoedzaam, zich vasthoudend aan de muur of elkaar de twee treetjes aflopen is de gids al weer klaar met haar uitleg. Het tempo zit er goed in. De route gaat langs een water, het Finowkanaal. Kanalen zijn doorgaans rechte bakken, met strakke hellingen. Dit kanaal doet eerder denken aan een rivier, met zijn overhangende bomen, rietkragen, dotterbloemen, inhammen en sluisjes. Hier en daar een bootje, het kanaal kronkelt door het land. Soms staan er nog de verweerde restanten van voormalige industrie. Het is het mooiste kanaal dat ik ken. Maar ook weg van het kanaal is dit Brandenburg heel afwisselend. Het is een genot om er te fietsen. In Biesenthal heb ik een vakantiehuisje geboekt. Brigitte en haar man verhuren het, ze wonen zelf in het huis naast. Brigitte houdt niet van leegte. Haar vakantiehuisje staat bomvol, met meubilair, boeken, platen, schilderijen en spelletjes. In de keuken is er een overdaad aan aan serviesgoed, koffie en thee, en briefjes voor de LIebe Gäste. De tuin staat vol met speeltoestellen, een schommel, een wip, een glijbaan, een springkussen. Voor de kinderen van de gasten, zegt ze, want ja, haar eigen kleinkinderen wonen in Hamburg, Wenen en München. Telkens denk ik dat ze vertrekt en dan komt toch een nieuwe tip. Waar ik het beste kan eten, dat ze een plattegrondje heeft, waar ik het beste boodschappen kan doen. Of ze alvast koffie voor me kan maken. En dan, uiteindelijk, wenst ze me een fijn verblijf en kan ik met mijn vieze kleren aan de slag. De restauranttip volg ik op. Het restaurant ligt aan een meer, op een goed kwartier loopafstand. Aan het meer zelf kun je eigenlijk alleen komen door de portemonnee te trekken. Voor een visclub, een naturistenvereniging, en een drakenbootclub in dit geval. Of door eten te bestellen. Pizza wordt het, een glas wijn en een stuk of wat muggenbeten. Ik fietste 56 kilometer

[iklees]

Tom Poes en de nieuwe ijstijd / Marten Toonder

Tom Poes #27

De vakantie van heer Bommel en Tom Poes wordt ruw onderbroken als het late zomerweer opeens omslaat in diepe winter. Op zoek naar de oorzaak van dit vreemde verschijnsel, leidt het spoor al snel naar de snode Professor Sickbock.

'Dit is in orde, zo ge ziet,' vervolgde de grote geleerde. 'Ik heb de sukkelaars zolang voor u opgeslagen -- er kan hun niets gebeuren. En nu vraag twee: waarom de aarde van stand te doen veranderen? Welnu, het antwoord is eenvoudig: de bewoonde wereld wordt onbewoonbaar, de onbewoonde wereld wordt bewoonbaar. Dat is alles.' 'Je bent een schurk!' riep Tom Poes woedend. 'Begrijp je dan niet dat je het leven op aarde onmogelijk maakt?' 'Integendeel,' antwoordde de professor kalm. 'Ik ga de aardgasbellen, olielagen en andere grondstoffen onder de polen toegankelijk maken. En bovendien ben ik erin geslaagd om dwars door de aardbol heen een koker aan te leggen -- van de Noordpool naar de Zuidpool, vat ge?'

Oorspronkelijk verschenen als feuilleton tussen 10 juli en 29 november 1947. 1947... dus we schieten nog niet erg op met onze zorg voor de planeet.

[jurjenkvanderhoek]

HET DRENTHE VAN KARIN BROEKHUIJSEN ANDERMAAL OP DE PLAAT GEZET

Het is vandaag de dag amper voor te stellen. Dat de provincie Drenthe vroeger meer water was dan land. Voordat er bewoning was waren de uitgestrekte velden zompig moeras. Een enkele in de ijstijd door opstuwing ontstane heuvelrug, ontstaan in de ijstijd bleek maar bewoonbaar. Het was de verbinding tussen zuid en noord, de enige toegangsweg door de woestenij. Nu ligt de provincie er droog bij en lijkt minder waterrijk dan Friesland of als het Land van Maas en Waal dat zijn. Maar schijn bedriegt. Nadat de moerassen werden verveend en afgegraven, zijn er tal sloten, vaarten en kanalen aangelegd. Enkel tot doel het overtollige water weg te laten stromen en de gewonnen turf vandaar af te kunnen voeren. Drenthe had destijds zelfs een zeehaven, de vierde van Nederland in grootte en betekenis. Door de verandering in het klimaat wil men echter maar graag het water in de provincie houden en wordt er aan gerichte beheersing gedaan. Dat is in een notendop waar het in de uitgave "Drenthe Waterland" om gaat. Duidelijk te maken dat Drenthe wel degelijk een waterrijke provincie was en nu ook weer wil worden.

De uitgave van Koninklijke van Gorcum is in de eerste plaats een fotoboek. Het zoveelste in de reeks van fotograaf Karin Broekhuijsen over 'haar' provincie. Daarmee bewijst ze eens te meer een scherp oog te hebben voor romantiek en werkelijkheid, beleving en gevoel. Ze weet de mooiste plekjes in de natuur te vinden. Locaties die over het algemeen verborgen blijven, omdat ze afgelegen en nauwelijks bereikbaar zijn. Niet om een toeristische almanak te hebben, een VVV folder om de provincie te promoten. Hoewel het boek niet zal misstaan in het schap van de ANWB winkel, is het doel de schoonheid van Drenthe onder de aandacht te brengen. Zonder de mensen in grote stromen over de heide te laten banjeren, maar om thuis op de bank te genieten van flora en fauna. De nevel over de velden en de sloten in de vroege winterochtend, de stralen van de ondergaande zon langs het hunebed in de late zomeravond.

Vincent van Gogh was in zijn tijd, we noteren 1883,  al helemaal lyrisch van Drenthe. “Drenthe is zóó mooi, zoo zeer pakt het me algeheel in en voldoet mij absoluut dat ik, indien ik niet voor altijd hier kon zijn, ik liever ’t maar niet gezien had. Het is onbeschrijfelijk schoon.” En omdat het zo onbeschrijfelijk schoon is zet Karin Broekhuijsen het op de gevoelige plaat en maakt de lezers van haar boeken deelgenoot van wat Vincent ooit zag. Er is in die eeuw veel veranderd en niet altijd ten voordele van de provincie. Maar het provinciebestuur, de waterschappen, Staatsbosbeheer en het drinkwaterbedrijf proberen de oude waarden in een nieuwe schoonheid om te vormen. Drenthe bleef in de volksmond achtergebleven gebied, waar het goed toeven en verpozen is bij het hunebed in het bos en bij de schaapskudde op de heide. Juist doordat Drenthe voor bewoning minder in trek was, heeft de natuur zich daar weten te handhaven. Is er van de oorspronkelijke grond en begroeiing weinig overgebleven, de provincie heeft toch de uitstraling van woest en ledig behouden.

Prachtige foto's worden afgewisseld met informatieve teksten over het ontstaan van Drenthe, het watersysteem, de kansen en bedreigingen. Aan de hand van de foto's zou je willen dat de schoonheid eeuwigdurend is. Dat de dadendrang van de mens niet meer kapot zal maken dan dat het al heeft gedaan. Dat de natuur de kans krijgt zichzelf te herstellen. Dat de mens niet langer de wil heeft alles naar zijn hand te zetten, maar in de natuur de ware meester ziet. Meteorologen Reinout van den Born en Grieta Spannenburg, de vaste auteurs in de boeken van Broekhuijsen, weten duidelijk uit te leggen hoe het zat en verder moet met Drenthe als Waterland. Door wetenschappers en ter zake kundige mensen aan het woord te laten wordt mij duidelijk hoe de provincie ervoor lag, hoe de mens erin heeft gewerkt en op welke manier de oude waarden terug in de streek gebracht kunnen worden. Niet omdat vroeger alles beter was, dat natuurlijk ook, maar om de waterbeheersing in en voor de toekomst te waarborgen.

Al het water in Drenthe komt van boven. Er komen geen grote rivieren in uit die water van elders aanvoeren. Er zijn geen grote meren waarin water zich vermeerdert. Alles wat er is komt door neerslag - regen, hagel en sneeuw. In het verleden is er water van onder gekomen. Opgestuwd door de krachten van de aarde. De pingoruïnes zijn daar nog de stille getuigen van. Door beregening raakte de heuvelrug als een spons verzadigd en werd het water op natuurlijke wijze afgevoerd door kleine rivieren naar plekken elders, buiten de provincie. In de tijd van de vervening werden deze meanderende stromen recht getrokken en nieuwe kanalen gegraven. Nog steeds werd dus het water niet behouden voor de provincie zelf. Pas in de tegenwoordige tijd beseft men dat het water in de provincie moet blijven als voorraad voor minder waterrijke jaren.

Voor dag en dauw is Karin Broekhuijsen in het Drenthse veld te vinden om er de meest prachtige platen te kunnen schieten. En is op die ene dag het perfecte plaatje niet voorhanden, dan komt ze op een andere dag terug om de juiste sfeer wèl te kunnen pakken. Broekhuijsen is zo'n fotograaf die urenlang kan zitten wachten om het juiste en meest tot de verbeelding sprekende moment vast te leggen. Ze is een perfectionist en neemt geen genoegen met enkel documentatie van de provinciale luister. "Met haar boek helpt Karin de bewustwording rondom water te vergroten", schrijft woordvoerder WMD Drinkwater Andries Ophof in zijn voorwoord. "Door de lens van haar camera ziet ze details die je normaal niet ziet. En dat alles legt ze vast." En ik kan er van genieten.

Met scherp oog voor schoonheid heeft Karin Broekhuijsen het water, de waters, van Drenthe opgezocht. Vooral om in het boek duidelijk te maken dat water belangrijk was en is voor de provincie. Belangrijk was en is voor het land. Niet enkel voor Drenthe kan zo een uniek boek worden samen gesteld. Iedere provincie kent de rijkdom in en om het water. Maar Drenthe heeft Karin Broekhuijsen die deze pracht en praal weet te ontdekken en vast te leggen. En niet alleen de zonnestralen in de bossen, de mist boven de sloten, de spiegeling en schittering in het water, de wolkenpartijen in de lucht maken de sfeer. Ook gaat de fotograaf door de knieën en ziet de kleine wonderen op de grond, slangen, kikkers, padden, bovisten. Ze richt haar lens weer omhoog en pikt de buizerd, de ransuil, de kiekendief en de vlinder uit de lucht. Het is alom leven en vertier in de natuur van Drenthe. Voor wie er oog voor heeft. Bij de foto’s van de wilde narcis, de dotterbloem, het blaasjeskruid, de bosanemoon en klokjesgentiaan komt de wilde geur van het land me bijna in de neus. Terwijl de vogels kwinkeleren, de koeien loeien en de bijen zoemen.

De platen van Broekhuijsen brengen de werkelijkheid zo waar in beeld dat, wanneer ik mijn ogen sluit, ik dagdroom dat ik langs de rietkragen struin, over de slootjes spring en een zachte motregen op mijn gelaat voel. De geur van het bos en het veld hangt tussen de bladzijden. Maar niet alleen de realiteit zet de fotograaf vast, ook registreert zij het gevoel op die plek. De emotie gevoeld in deze natuur. Het is haar leefomgeving, haar beleving van deze provincie die ze haarscherp op mij overbrengt. En ook ziet zij dat die natuur in elke schoonheid abstract kan zijn. Het is met geen pen te beschrijven, hoewel ik er nu dus toch een groot aantal regels en zinnen aan gewijd heb. Maar het zijn er teveel, de schoonheid moet gezien worden en niet beschreven. Daarom zijn er de fotoboeken van Karin Broekhuijsen om die natuurlijke rijkdom verder te brengen dan de grenzen van de provincie Drenthe.

Drenthe Waterland. Fotografie Karin Broekhuijsen. Teksten Reinout van den Born en Grieta Spannenburg. Voorwoord Andries Ophof. Drentse bijdrage Renate Snoeiing. Loflied op Drenthe: Martijje. Uitgave Koninklijke van Gorcum, 2023.

[peterpijls1965]

Vuurtijd ijstijd.

[smartwoningbeheer]

4. ⛰️Veleta - 3.398 m

Op nummer 4 staat Veleta, een van de meest gefotografeerde bergen ter wereld, in Granada (Andalucía)

Onder zijn schaduw, aan de voet van zijn noordelijke kloof, bevindt zich een gebied met fossiel ijs dat naar schatting dateert uit de laatste ijstijd, 13.000 jaar geleden. Het laat zien dat de Sierra Nevada een actief gletsjergebied was, totdat het in 1913 volledig smolt. Veleta was in 1754 voor het eerst beklommen.

[jdreport]

Bizar en eng wat kinderen leren over 'opwarming van de aarde'

Bizar en eng wat kinderen leren over ‘opwarming van de aarde’

Overheersend is toch wel de indruk dat hier sprake is van een ongezonde, zo niet kindonterende, situatie.

Elk mens, met of zonder Asperger, heeft recht op een, al dan niet aangepaste, normale ontwikkeling. Dit is hier niet het geval. Dit roept vragen op over de drijvende kracht achter het optreden van dit meiske, en de morele intenties van die drijvende krachten.

Het is zeer onwaarschijnlijk dat…

[whats-on-my-minds]

Havelteberg - Hunebedden, grafheuvels en bomkraters.

Havelteberg – Hunebedden, grafheuvels en bomkraters.

Mooie landschappen, hunebedden, grafheuvels en bomkraters; Havelterberg heeft het allemaal. Wandelen in een mooie interessante omgeving is niet altijd van zelfsprekend. Echter zul je je niet snel vervelen in Havelterberg. Wat maakt dit gebied zo bijzonder en welke routes zijn de moeite waard om te bewandelen? Drie routes -Hunebedroute (2.2 km, rode pijlen), leid je langs twee hunebedden,…

[historyfoundhere]

Zo’n 40.000 tot 20.000 jaar geleden was Nederland een van de plekken waar regelmatig grote concentraties mammoeten te vinden waren. Nederland lag toen aan de rand van grote ijsvelden, waardoor de steppen ideaal leefgebied waren voor deze reuzen. Toen de aarde op begon te warmen veranderde het leefgebied en trok de mammoet naar het noorden. Tot ongeveer 8.000 jaar geleden leefden deze gigantische planteneters nog. Uit de Noordzee worden nog regelmatig resten op van de populatie die eindige op het eiland Doggerland. Ook in Drenthe zijn regelmatig resten te vinden. Deze reconstructies zijn te vinden in de buurt van het @hunebedcentrum in Borger. ————— Until about 8.000 years ago mammoths walked on the face of the earth. These giants were great prices for early human hunters. In The Netherlands the mammoths disappeared a few thousand years earlier when temperature was rising and their habitat changed. Many fossils can be found in The Netherlands and the North Sea. These mammoths are reconstructions which can be found near the hunebedcentrum in Borger. #drenthe #mammoth #mammoet #ijstijd #iceage #ivory #tusk #slagtand #wolharigemammoet #borger #doggerland #noordzee #northsea #prehistoric #prehistorie #drentheismooi #ijs #gletsjer #drenthedoetwatmetje #bestofthenetherlands #geschiedenisbeleven #geschiedenisvannederland #nederlandheeftalles #historyforkids #historyfound (bij Borger, Drenthe, Netherlands) https://www.instagram.com/p/CUAWd_iMJUv/?utm_medium=tumblr

[saulsplace]

Geoloog: Aarde stevent af op nieuwe ijstijd

Het klimaat is cyclisch. We naderen het einde van een warme periode en stevenen af op de volgende ijstijd, zei geoloog en aardwetenschapper Ian Plimer op Sky News. Hij zei niet exact te weten wanneer de nieuwe ijstijd aanbreekt.

“Dat je op planeet aarde woont, betekent niet dat je hele planetaire systemen kunt beheersen.” Mensen die denken dat ze invloed kunnen uitoefenen op datgene wat er op aarde gebeurt, hebben volgens professor Plimer een gigantisch ego.

“We hebben zes grote ijstijden gehad, waarbij glaciaties – dus dat het ijs zich uitbreidt – en warmere perioden elkaar afwisselden,” lichtte de geoloog toe. “Dat gebeurde al ver voordat er mensen op planeet aarde rondliepen. En elke grote ijstijd begon op een moment dat er meer CO2 in de atmosfeer zat dan nu het geval is.”

Aantoonbaar onjuist

Je kunt vandaag de dag alleen spreken van een ‘klimaatnoodtoestand’ als je de geschiedenis uitwist, aldus professor Plimer. Hij voegde toe dat je tegenwoordig overal mee weg kunt komen vanwege de verkleutering van het onderwijs de afgelopen 40 jaar. “En dat is precies wat de klimaatalarmisten doen.”

“Er is nog nooit iemand geweest die heeft aangetoond dat de menselijke uitstoot van CO2 de drijfveer is van global warming,” benadrukte de geoloog. “We zijn vertrokken vanuit een uitgangspunt dat aantoonbaar onjuist is.”

[rotterdamvanalles]

De Straatweg met lijn 4, 29 april 1978.

De Straatweg loopt van de Ceintuurbaan tot aan de splitsing Bergse Dorpsstraat en Weissenbruchlaan en tussen de Bergse Voorplas en de Bergse Achterplas door. De vroegere naam was Bergweg.

Hillegersberg is vernoemd naar Hildegard van Vlaanderen, echtgenote van graaf Dirk II van Holland en West-Friesland. Deze graaf was in de tiende eeuw eigenaar van Bergan, dat in oud-Hollands versterkte plaats of gehucht betekent.

De oude dorpskern rond de Hillegondakerk is nog goed herkenbaar. Het dorp ontstond op een heuvel, ook donk of morre genoemd. Het is een zandrug in het veengebied, ontstaan uit verstoven zand van drooggevallen rivierbeddingen. De rivierduinen zijn gevormd in de late ijstijd. Vuursteenvondsten duiden op een pre-historische bewoning. Ook Romeins aardewerk en penningen zijn gevonden, evenals een borstbeeld van keizer Hadrianus.

De fotograaf is R. van der Meer en de foto komt van de pagina rovm-digitaal.nl. De in formatie komt uit het Stadsarchief Rotterdam en van Wikipedia.