#elastik | Explore Tumblr posts and blogs

hayirlokmasi · 1 year ago

Text

Hayır Lokması

Hayır Lokması, Türk kültüründe önemli bir yere sahip olan geleneksel bir uygulamadır. Bu yazıda, Hayır Lokmasının tarihçesi, anlamı, nasıl hazırlandığı ve ne zaman ve neden sunulduğu gibi konuları ele alacağım.

Hayır Lokması Nedir?

“Hayır Lokması” Türk kültüründe bir gelenektir ve genellikle özel günlerde, kutlamalarda veya önemli olaylarda sunulan bir tür tatlıdır. Bu lokma, genellikle hamurdan yapılan küçük toplar şeklinde olup, genellikle şeker şurubu veya bal ile tatlandırılır. Hayır lokması, topluca paylaşım ve kutlama amacıyla dağıtıldığı için adını bu gelenekten almıştır.

Hayır lokmaları genellikle düğünlerde, nişan törenlerinde, doğum günlerinde, bayramlarda, mezuniyet törenlerinde ve diğer özel günlerde misafirlere ikram edilir. Bu tatlı, genellikle bir araya gelen insanlar arasında sevgi, mutluluk ve dayanışma hissini pekiştirmek için kullanılır. Ayrıca, hayır kurumlarının düzenlediği etkinliklerde de bu tatlılar dağıtılabilir.

Hayır lokması geleneği, Türk kültüründe önemli bir yer tutar ve topluluklar arasında birlik ve beraberliği simgeler.

Tarihçesi ve Anlamı

Hayır Lokması, Türk kültüründeki sosyal yardımlaşma ve dayanışma geleneklerinin bir parçasıdır. Bu geleneğin kökeni, Osmanlı İmparatorluğu dönemine dayanmaktadır. Hayır lokması, özellikle toplulukların, ailelerin veya bireylerin mutlu bir olayı paylaşmak, sevinçlerini diğer insanlarla birlikte yaşamak amacıyla hazırladığı bir tatlıdır.

Hayır kelimesi, Türkçe’de yardım, iyilik veya hayır işleri anlamına gelir. Bu bağlamda, Hayır Lokmasının temel anlamı toplum içindeki dayanışma, sevgi ve yardımlaşma duygularını simgeler. Bu tatlı, bir olayın sevincini, bir kutlamanın mutluluğunu veya bir başarının coşkusunu diğer insanlarla paylaşma amacını taşır.

Hayır Lokması, genellikle düğünler, nişan törenleri, doğum günleri, bayramlar, sünnet düğünleri, mezuniyet törenleri gibi özel günlerde, hatta acılı zamanlarda dağıtılır. Hayır lokması dağıtmak, hem bir geleneksel adettir hem de toplum içinde birlik ve dayanışma duygularını güçlendirir.

Bu gelenek, zamanla farklı bölgelerde ve topluluklarda farklı varyasyonlara sahip olmuş olabilir, ancak temelde sosyal bağları güçlendirmeye yönelik bir amaca hizmet eder. Hayır Lokması, Türk toplumlarında güçlü bir paylaşma ve yardımlaşma kültürünü yansıtan anlamlı bir geleneğin bir parçası olarak günümüzde de devam etmektedir.

Nasıl Hazırlanır?

Hayır Lokması hazırlamak için geleneksel tariflere göre birkaç farklı yöntem bulunabilir. Aşağıda, genel bir Hayır Lokması tarifi verilmiştir. Ancak, tarifler kişisel tercihlere, bölgesel farklılıklara ve aile geleneklerine göre değişebilir. İşte temel bir Hayır Lokması tarifi:

Malzemeler:

4 su bardağı un

1 paket yaş maya veya yarım paket kuru maya

1 tatlı kaşığı tuz

1 tatlı kaşığı şeker

Yaklaşık 2 su bardağı ılık su

Şerbet İçin:

4 su bardağı su

4 su bardağı şeker

Birkaç damla limon suyu (isteğe bağlı)

Hazırlık:

Maya, şeker ve tuz hariç diğer malzemeleri geniş bir kaba alın.

Maya, şeker ve tuzu ekleyin. Hamuru yoğurun ve elastik bir kıvam alana kadar su ekleyerek devam edin.

Hamurun üzerini örtün ve mayalanması için sıcak bir ortamda yaklaşık bir saat bekletin.

Mayalanan hamurdan ceviz büyüklüğünde parçalar koparıp yuvarlayarak minik toplar şeklinde hazırlayın.

Hazırlanan topları yağlı kağıt serilmiş bir tepsiye dizin ve üzerini örtüp tekrar mayalanmaya bırakın. Yaklaşık 15-20 dakika kadar mayalanmalarını bekleyin.

Mayalanan topları önceden ısıtılmış yağda kızartın. Altın rengini alana kadar ara ara karıştırarak kızartma işlemini gerçekleştirin.

Şerbet için su ve şekeri karıştırın, kaynamaya bırakın. Kaynadıktan sonra limon suyu ekleyebilirsiniz. Şerbeti ocaktan alın ve soğumaya bırakın.

Kızaran hayır lokmalarını sıcak şerbete atın ve iyice şerbeti çekmeleri için bekletin.

Şerbeti çeken hayır lokmalarını bir servis tabağına alarak üzerine isteğe bağlı olarak ceviz veya hindistancevizi serpiştirip servis edebilirsiniz.

Bu temel tarif, kişisel tercihlere ve bölgelere göre değiştirilebilir. Bazı yörelerde tarife farklı baharatlar, süt veya yoğurt ekleyerek kendine özgü bir lezzet katılabilir.

Neden Sunulur?

Hayır Lokması, genellikle özel günlerde, kutlamalarda veya önemli olaylarda sunulan bir geleneksel tatlıdır. Bu tatlı, adından da anlaşılabileceği gibi “hayır” kavramıyla ilişkilidir ve topluluk içinde yardımlaşma, dayanışma ve sevgi gibi pozitif duyguları simgeler. İşte Hayır Lokmasının sunulmasının bazı temel nedenleri:

Paylaşma ve Dayanışma: Hayır Lokması, bir olayın sevincini bir arada paylaşma, birbirine destek olma ve dayanışma duygularını simgeler. Bu, özellikle düğünler, nişanlar, doğum günleri gibi sevinçli olaylarda topluluğun bir araya gelmesi ve birbirine duygusal destek sağlaması amacıyla sunulabilir.

Mutluluk ve Kutlama: Hayır Lokması, özel günlerdeki mutluluğu ve kutlamayı vurgular. Bu tatlı, bir başarı, mezuniyet, doğum, nişan veya düğün gibi sevinçli olaylarda, o olayın coşkusunu artırmak için misafirlere ikram edilir.

İyilik ve Hayır İşleri: “Hayır” kelimesi, Türkçe’de iyilik, yardım ve hayır işleri anlamına gelir. Hayır Lokmasının sunulması, topluluk içindeki güzellikleri, iyilikleri ve hoşgörüyü vurgular. Bu tür gelenekler, toplumda sosyal yardımlaşma ve dayanışma kültürünü güçlendirebilir.

Misafirlere Saygı: Hayır Lokması, misafirlere duyulan saygının bir ifadesi olarak sunulabilir. Bu, ev sahiplerinin misafirlerine özel bir tatlı ikram etmek suretiyle misafirlere olan sevgi ve hoşgörülerini göstermeleri anlamına gelir.

Gelenek ve Ritüel: Hayır Lokması, Türk kültüründe köklü bir gelenektir ve birçok aile veya topluluk bu geleneği yaşatmaya önem verir. Bu nedenle, özel günlerde Hayır Lokması sunma adeti, geleneksel bir ritüel olarak devam eder.

Hayır Lokmasının sunulması, genellikle sevgi, mutluluk, dayanışma ve iyilik duygularını vurgulayan güzel bir gelenektir. Bu tatlı, bir olayın coşkusunu ve sevincini paylaşmanın yanı sıra topluluk içindeki sosyal bağları güçlendirmeye yönelik bir amaca hizmet eder.

Hayır Lokması Fiyat

Hayır Lokması fiyatları, çeşitli faktörlere bağlı olarak değişebilir ve coğrafi konum, malzeme kalitesi, hazırlık süreci, sunulan hizmet gibi etkenler fiyatları etkileyebilir. Ayrıca, lokma dağıtımının bir catering hizmeti tarafından mı yoksa bireyler tarafından mı yapılacağı da fiyatları belirleyen önemli bir faktördür.

Genel olarak, Hayır Lokması fiyatlandırması aşağıdaki unsurları içerebilir:

Lokma Sayısı: Lokma paketlerinin içindeki lokma sayısı fiyatları etkileyen temel unsurlardan biridir. Daha büyük bir etkinlik için daha fazla lokma gerekebilir ve bu da maliyeti artırabilir.

Malzemelerin Kalitesi: Kullanılan malzemelerin kalitesi, özellikle un, şeker, yağ gibi ana bileşenlerin kalitesi, fiyatları etkileyebilir. Yüksek kaliteli malzemeler genellikle maliyeti artırır.

Sunum ve Süsleme: Lokma sunumunun özel bir tasarım veya süsleme içermesi durumunda, bu da fiyatı artırabilir. Özel taleplere göre hazırlanan, renkli şekerlemeler veya süslemeler içeren lokmalar genellikle daha fazla emek ve malzeme gerektirir.

Servis ve Taşıma: Hayır Lokmasının teslimatı, servisi ve taşıma hizmetleri de fiyatları etkileyen unsurlar arasındadır. Bu hizmetleri içeren paketler genellikle daha kapsamlı bir maliyetle gelir.

Etkinlik Boyutu: Lokma dağıtımı için düzenlenecek etkinliğin büyüklüğü de fiyatları belirleyen bir faktördür. Daha büyük etkinlikler için genellikle daha fazla lokma ve hizmet gerekebilir.

Hayır Lokması fiyatları bölgesel farklılıklar gösterebileceği gibi, sağlanan ek hizmetlere ve lokmanın özel taleplere uygun olarak hazırlanıp hazırlanmadığına göre de değişiklik gösterebilir. En güncel fiyat bilgileri almak için yerel lokanta, pastane veya catering hizmeti sağlayıcılarıyla iletişime geçmek önemlidir.

İstanbul Hayır Lokması

İstanbul, tarih boyunca birçok kültürün izlerini taşıyan eşsiz bir şehir olmuştur. Bu zengin tarih ve kültür mirası, İstanbul’u hem tarih severlerin hem de geleneklere büyük bir önem verenlerin ilgisini çeker. İstanbul’un geleneksel lezzetlerinden biri de Hayır Lokmasıdır. Hayır Lokması, bu büyülü şehrin sokaklarında, düğünlerden bayramlara, kutlamalardan özel günlerin coşkusuna kadar birçok farklı etkinlikte sunulan geleneksel bir tatlıdır.

İstanbul Hayır Lokması, sadece lezzeti ile değil, aynı zamanda taşıdığı anlam yükü ile de dikkat çeker. Bu özel lezzet, İstanbul’un tarihinde derin kökler bulan sosyal dayanışma ve yardımlaşma kültürünü temsil eder. İstanbul, tarih boyunca farklı medeniyetlere ev sahipliği yapmış, bu da şehri zengin bir kültürel mozaiğe dönüştürmüştür. Hayır Lokması da, bu karmaşık kültürel geçmişin bir yansıması olarak günümüze kadar gelmiştir.

İstanbul’un çeşitli semtlerinde, mahalle aralarında veya tarihi mekanlarda karşılaşabileceğiniz Hayır Lokması tezgahları, sıcaklığı ve lezzeti ile insanları cezbetmektedir. Genellikle nişan, düğün gibi sevinçli anlarda, doğum günleri veya bayramlarda bu lezzetli tatlı, aileleri ve toplulukları bir araya getirmenin bir yolu olarak hizmet verir. Bu anlamlı geleneğin yaşatılması, İstanbul’un sosyal dokusunu güçlendiren ve bir arada tutan unsurlardan biridir.

İstanbul Hayır Lokmasının hazırlanışı, genellikle geleneksel tariflere dayanır. Un, maya, şeker ve su gibi temel malzemelerle yapılan bu tatlı, özel bir şerbetle buluşarak benzersiz bir lezzet profili ortaya çıkarır. Hazırlanan lokmalar, genellikle el emeğiyle şekil verilen küçük toplar halinde sunulur ve misafirlere dağıtılır.

İstanbul Hayır Lokmasının sokaklarda ve meydanlarda karşılaşılan bu geleneksel lezzeti, şehrin kültürel zenginliğini ve insanların birbirine olan sevgi, saygı ve dayanışma duygularını simgeler. Bu tatlı, bir olayın mutluluğunu paylaşmanın, sevinçleri bir arada yaşamanın ve topluluk bağlarını güçlendirmenin bir aracı olarak İstanbul’un renkli ve canlı atmosferinde öne çıkar. İstanbul Hayır Lokması, şehrin geleneksel damak tadını, tarihi derinliklerini ve kültürel zenginliklerini yansıtan bir lezzet olarak hafızalarda kalır.

Mobil Hayır Lokması

Mobil Hayır Lokması, geleneksel tatları modern bir yaklaşımla birleştiren ve insanlara hızlı ve pratik bir şekilde ulaştıran bir hizmet modelidir. Bu mobil lokma hizmeti, özel günlerde, etkinliklerde veya kutlamalarda misafirlere sunulacak lezzetli bir tatlı alternatifi sunar. Geleneksel Hayır Lokmasının sokaklara taşınması, bu eşsiz lezzetin daha geniş bir kitleye ulaşmasını sağlar.

Mobil Hayır Lokmasının cazibesi, esneklik ve erişilebilirlikle ilgilidir. İnsanlar, bu hizmet sayesinde özel günlerini veya etkinliklerini renklendirebilecekleri, unutulmaz bir tatlı deneyimi yaşayabilecekleri bir seçeneğe sahiptir. Bu mobil lokma tezgahları, genellikle özel olarak tasarlanmış araçlar üzerinde veya taşınabilir tezgahlarda hizmet verir ve istenen konuma kolayca ulaşabilir.

Mobil Hayır Lokması sunan işletmeler, genellikle geleneksel tariflere sadık kalarak lezzetli bir ürün ortaya çıkarır. Un, maya, şeker ve su gibi temel malzemeler, mobil lokma tezgahlarında ustalıkla bir araya getirilir. El emeğiyle şekil verilen küçük toplar, özel bir şerbetle buluşturularak misafirlere sunulur. Bu hizmet, lokma tatlısının taze ve sıcak bir şekilde, anında servis edilmesini mümkün kılar.

Mobil Hayır Lokması, özellikle düğünler, nişanlar, doğum günleri, açılışlar, festivaller ve diğer özel etkinliklerde tercih edilen bir hizmettir. Bu mobil tezgahlar, konuklara anında tatlı bir sürpriz sunarak etkinliğin atmosferini daha da özel kılar. Ayrıca, bu hizmet modeli, organizatörlerin ve ev sahiplerinin misafirlere geleneksel bir tatlı ikram etme isteğini hızlı ve pratik bir şekilde gerçekleştirmelerine olanak tanır.

Mobil Hayır Lokması, günümüzde şehirlerde ve etkinliklerde sıkça karşılaşılan bir lezzet trendi haline gelmiştir. Bu hizmet modeli, geleneksel lezzetleri modern yaşam tarzına uyarlayarak insanlara keyifli bir tatlı deneyimi sunar ve aynı zamanda kültürel mirası günümüzle buluşturarak yaşatma fonksiyonunu üstlenir. Bu sayede, insanlar mobil lokma tezgahları etrafında bir araya gelir, lezzetli bir tatlıyla birlikte keyifli anlar yaşarlar.

Lokma Döktürme

Lokma döktürme, özel günlerde, kutlamalarda veya toplu etkinliklerde insanlara dağıtılmak üzere hazırlanan sıcak ve taze lokmaların, genellikle bir şömine veya büyük kazan gibi özel bir yerde dökülmesi işlemidir. Bu gelenek, sevinçli ve özel anlarda toplulukların bir araya gelmesini, dayanışma ve birlik duygularını güçlendirmeyi amaçlar. Lokma döktürme sadece lezzetli bir tatlı sunmakla kalmaz, aynı zamanda bu paylaşılan deneyim sayesinde insanları bir araya getirir.

Lokma döktürme geleneği, özellikle Türk kültüründe köklü bir yer bulmuştur. Bu geleneğin temelinde, sevinçli olayların paylaşılması, topluluğun bir araya gelmesi ve birlikte geçirilen zamanın anlamı yatar. Lokma döktürme, genellikle düğünlerde, nişan törenlerinde, bayramlarda, mezuniyet kutlamalarında ve diğer özel günlerde tercih edilir.

Bu özel etkinlikte, genellikle bir şef veya ustabaşı, büyük bir kazan içerisinde sıcak yağda pişirilmiş olan lokmaları ustalıkla döktürür. Lokma dökme işlemi sırasında çıkan sesten dolayı ortamda coşkulu bir atmosfer oluşur. Ardından, hazırlanan sıcak lokmalar genellikle şeker şurubu veya bal ile tatlandırılır ve misafirlere dağıtılmak üzere servis edilir.

Bu gelenek, sadece lezzetli bir tatlı sunma amacını aşarak, topluluk içinde dayanışma ve sevinç duygularını pekiştirme işlevini yerine getirir. Lokma döktürme, aynı zamanda paylaşmanın, yardımlaşmanın ve bir arada olmanın önemini vurgular. İnsanlar, bu anlam dolu etkinlik sayesinde bir araya gelir, güler yüzle paylaşılan lokmaları alır ve bu özel anın tadını birlikte çıkarır.

Günümüzde lokma döktürme geleneği, geleneksel dokusunu koruyarak modern etkinliklerde de sıkça görülmektedir. Restoranlar, düğün organizasyonları, festival ve konser alanları gibi birçok yerde, bu gelenek devam ettirilir ve insanların unutulmaz bir deneyim yaşamalarına olanak tanır. Lokma döktürme, sadece bir tatlı sunma pratiği değil, aynı zamanda insanların birbirleriyle bağ kurmasını ve anlamlı anıları paylaşmasını sağlayan güçlü bir gelenektir.

Lokma Döktürme Fiyatları

Lokma döktürme fiyatları, bir dizi faktöre bağlı olarak değişebilir ve bu faktörler, etkinlik türü, lokma miktarı, servis sağlayıcının profesyonelliği ve hizmetin detayları gibi unsurları içerebilir. İşte lokma döktürme fiyatlarını etkileyen bazı temel faktörler:

Etkinlik Türü ve Ölçeği: Lokma döktürme hizmetinin sunulacağı etkinliğin türü ve ölçeği, fiyatları önemli ölçüde etkiler. Düğünler, nişan törenleri, doğum günü partileri, kurumsal etkinlikler veya festivaller gibi büyük ölçekli etkinliklerde lokma döktürme hizmeti talep ediliyorsa, genellikle daha fazla lokma ve personel gerekeceğinden fiyatlar artabilir.

Lokma Miktarı: Tabii ki, lokma döktürme fiyatları, dökülecek lokma miktarına bağlı olarak belirlenir. Misafir sayısına ve etkinliğin büyüklüğüne bağlı olarak, daha fazla lokma talebi genellikle maliyeti artırır.

Servis Sağlayıcının Profesyonelliği: Lokma döktürme hizmeti sağlayan firmanın deneyimi, profesyonelliği ve referansları, fiyatları etkileyen önemli bir faktördür. Tecrübeli ve kaliteli hizmet sunan firmalar genellikle daha yüksek fiyatlarla çalışabilir.

Hizmet Detayları: Lokma döktürme hizmeti genellikle lokma pişirme, şerbetleme, dökme, sunum ve misafirlere dağıtım gibi çeşitli aşamalardan oluşur. Firma tarafından sunulan hizmet detayları ve ekstralar, fiyatları etkileyebilir. Örneğin, özel süslemeler, özel sunumlar veya ekstra personel istekleri maliyeti artırabilir.

Lokasyon: Lokma döktürme hizmeti, etkinliğin gerçekleşeceği konuma bağlı olarak fiyatlandırılabilir. Uzak veya ulaşım zorluğu olan bölgelere hizmet sağlanacaksa, bu da maliyeti etkileyebilir.

Lokma döktürme fiyatları genellikle paket bazında sunulur ve paket içeriği yukarıdaki faktörlere göre özelleştirilebilir. Bu paketler genellikle lokma miktarını, servis süresini, personel sayısını ve sunum detaylarını içerir.

Unutulmamalıdır ki, fiyatın yanı sıra, lokma döktürme hizmeti sağlayıcısının deneyimi, güvenilirliği ve referansları da dikkate alınmalıdır. Etkinlik sahipleri, ihtiyaçlarına en uygun hizmeti sunan profesyonel bir lokma döktürme firması ile işbirliği yaparak etkinliklerini unutulmaz kılabilirler.

Sizde Hayır Lokması Döktürmek İstiyorsanız Bizi Şimdi Arayın: 0532 547 89 23

#hayirlokmasi #hayırlokması #lokma #lokmaci #istanbul #turkey #news

2 notes · View notes

karaca2508-blog · 1 year ago

Text

Ses ve Gürültü

Ses ve Gürültü ya da akustik ses bilimidir. Bir kişinin yaşama ortamını şekillendiren temel elementlerden birisi sestir. Gürültü ise sesin özel bir tipidir ve çoğunlukla endüstriyel işlemlerle ilişkilendirilir. Gürültünün temel tehlikelerinden biri çalışma ortamında bulunur. Sesleri ve gürültüleri duyarız ve onların fiziksel doğasını düşünmeksizin sezgisel olarak adlandırırız.

Ses ve Gürültü

Ses Ses, hava boyunca bir ses (veya akustik) dalgası olarak yayılan hava parçacıklarının titreşimidir. - Hava parçacıkları titreştiği zaman ses oluşur. - Bu titreşimlerin kaynakları (yani ses kaynağı); titreyen nesneler, makineler, hava akımları veya darbeler olabilir. Ses oluşumu, bir gong örneği ile gösterilebilir; - Gongun yüzeyine vurulduğunda yüzey ileri geri titremeye başlar (çeşitli endüstriyel makinelerin bileşenleri ve muhafazaları aynı şekilde titreyebilir) - Gongun yüzeyinin ileri hareketlerinde, hava parçacıklarını ileri doğru iter ve bölgesel olarak havanın yoğunluğunu artırır - Geri hareketlerinde hava parçacıklarını çeker ve bölgesel olarak havanın yoğunluğunu azaltır (seyreltir). - Hava parçacıkları, yüzey ile aynı şekilde ileri geri titremeye başlar. Bu titreşimler giderek uzak hava parçacıklarına yayılır ve bu şekilde ses oluşur. Bu oluşum, durgun suyun içine bir cisim attığımızda suyun yüzeyinde gözlemlediğimiz olayla benzer bir olaydır. Cisim su parçacıklarını hareket ettirir ve bir dalga üretir - Hava parçacıklarının yayılan titreşimlerine ses dalgası denir - Hava boyunca hareket eden hava parçacığı titreşimlerine ses hızı denir ve bu hız 340 m/s’dir. Bunun anlamı ses 1 saniyede 340 metre mesafe kat eder Ses üreten bir ekipmandan 340 metre uzakta bulunan bir kişi, üretilen sesi 1 saniye sonra duyar. Ses hızının kolay gözlemlenmesini sağlayan en yaygın olay elektrik boşalmasıdır. Işık, sesten bir milyon kez daha hızlı hareket eder, bu yüzden gök gürültüsünün ilk olarak ışığını görür ve sonra sesini duyarız. Gök gürültüsünün ışığını gördükten 3 saniye sonra sesini duyduğumuzda, basit bir hesapla, elektrik boşalması 3x340=1020 m uzaklıkta meydana gelmiştir Gürültü Gürültü istenmeyen sestir. - Sıklıkla insanlar gürültüyü, işitme duyusuna zarar veren yüksek seslerle ilişkilendirir. Olası sağlık etkilerini düşünürsek gürültüyü, işitme hasarına yol açan yüksek ses olarak tanımlayabiliriz. - Yüksek sesler, insan sağlığını etkilemesine rağmen her zaman gürültü olarak algılanmayabilir: Örneğin; bir konser sırasındaki yüksek müzik. Bazı durumlarda da yüksek veya potansiyel hasar etkisi olmayan sesler gürültü olarak algılanabilir. Bu sesler zihinsel yoğunlaşma gerektiren işler (okuma, yazma, sözel iletişim vb.) sırasında konsantrasyonu bozabilir. - Gürültü büyük ölçüde öznel bir kavramdır ve belirli bir anda istenmeyen herhangi bir ses olarak tanımlanabilir. - Her tipteki gürültü sestir fakat her ses gürültü değildir. Ancak bu iki terim bu bölümden sonra birbirinin yerine kullanılacaktır. Şok veya darbe gürültüsü aniden ortaya çıkan yüksek bir gürültüdür. - Şok veya darbe gürültüleri bir saniyeden uzun sürmez ve arkasından sessiz bir periyod takip eder. - Çeşitli tipteki etkiler veya patlamalar darbe gürültülerine neden olur. - Darbe gürültüleri, çarpışan nesneler tarafından üretilen şok gürültülerdir. Sesin Yayılması Akustik dalgalar olan sesler, sadece hava boyunca değil aynı zamanda diğer elastik ortamlar (su, beton veya çelik) boyunca da yayılır. - Hava boyunca hareket eden sese hava doğuşlu ses denir. - Katı bir yapıya aktarılan sese yapı doğuşlu ses denir. - Sıvı boyunca hareket eden sese sıvı doğuşlu ses denir. Ses kaynaklarının farklı doğaları (hava, sıvı veya katı) olabilir ve gürültüyü azaltmaya yönelik önlemler, ses kaynaklarının doğalarına bağlı olarak farklı olacaktır. - Hava kaynakları gaz çıkışları, patlamalar vb. olabilir. - Sıvı kaynakları boruların içinden akan sıvının ürettiği sesler, şelaleler vb. olabilir. - Katı kaynaklar çoğunlukla mekanik kontaklar (dişliler, çubuklar, çekiçler vb.) tarafından şekillendirilmişlerdir. Katı bir nesne boyunca hareket eden sesin hızı, havada hareket eden sesin hızından daha büyüktür. Beton boyunca hareket eden sesin hızı 3800 m/s iken çelik boyunca hareket eden sesin hızı 5100 m/s’dir Ses Parametreleri Frekans Frekans saniye başına periyodik hareketin devir sayısıdır. - Nesnelerin titreşimleri ve hava hareketi saniye başına farklı devir sayısında oluşabilir. - Frekans bir saniyede tamamlanan titreşim döngüsü sayısını ifade eder. Frekans ‘f’ sembolü ile gösterilir ve hertz (Hz) cinsinden ölçülür. - Parçacık ne kadar hızlı titreşirse, ölçülen frekans o oranda yüksek olur. - Frekansın birimi hertz’den bin kat büyük olduğunda kHz (kilohertz) olarak tanımlanır ve 1000 Hz = 1 kHz’dir. 1 Hz’lik bir frekansın anlamı, nesnenin titreşimini,yani öne ve arkaya hareketini, bir saniyelik bir periyotta tamamlaması demektir.100 Hz’lik bir frekansın anlamı ise, bir molekülün titreşimini, yani 100 defa ileri ve geri hareketini, bir saniyede tamamlaması demektir. Ses Altı ve Ses Üstü (İnfrasonik Ses / Ultrasonik Ses) 20 Hz’in altındaki frekans aralığında bulunan seslere ses altı veya infrasonik ses denir. 20000 Hz’in üstündeki frekans aralığında bulunan seslere ise ses üstü veya ultrasonik ses denir. - İnfrasonik ve ultrasonik sesler duyulamaz. - İnsan kulağı tarafından duyulamaz olmalarına rağmen bu frekans aralığındaki sesler insan sağlığını olumsuz etkileyebilir. Baş ağrısına, yorgunluğa vb. neden olabilirler. Ses Basıncı Ses basıncı ‘p’ (veya akustik basınç) atmosferik basınçta bir basınç değişimidir ve hava boyunca bir dalga olarak yayılır - Etrafımızı çevreleyen havanın içinde mutlak bir basınç vardır ve atmosfer basıncı olarak bilinir. Atmosfer basıncının değeri, yayınlanan günlük hava tahminlerinde verilmektedir. - Ses hava boyunca hareket ederken, yüksek ve düşük hava yoğunluklu bölgeler oluşturur. Bunun anlamı, hava yoğunluğunun yüksek olduğu yerlerde hava basıncı atmosfer basıncından az bir farkla fazlayken, düşük hava yoğunluklu yerlerde (havanın bölgesel olarak seyrekleştiği yerler), hava basıncı atmosfer basıncından az bir farkla düşüktür. Böylece, ses hava boyunca hareket ederken küçük basınç değişiklikleri meydana gelir. - Sesin yayılmasından kaynaklanan hava basıncındaki küçük değişiklik ses basıncı olarak adlandırılır ve ‘p’ sembolü ile gösterilir. - Akustik basınç birimi paskal ’dır. - İnsan kulağı ses basıncına tepki gösterir ve böylece sesler duyulmaktadır. - Bir ses kaynağındaki büyük titreşimler yüksek ses basıncı üretir. Yüksek basınca sahip sesler daha gürültülüdür. Bazı seslerin ses basınçları: fısıldama – 0.0003 Pa; buzdolabı – 0.005 Pa; dairesel testere – 5 Pa; pnömatik delici – 10 Pa; uçak kalkışı (yakından) – 30 Pa Atmosfer basıncı – 101.300 Pa

Ses Basınç Seviyesi ve Desibel Ses basınç seviyesi (SPL), belirli bir ses için referans ses basınç seviyesine göre logaritmik bir ölçüdür. ‘Lp’ sembolü ile gösterilir ve desibel cinsinden ifade edilir. Referans ses basıncı 20 µPa(mikropaskal)’dır. - 1000 Hz frekansında, işitme duyusu iyi olan bir insan tarafından duyulabilen en düşük seviyedeki sesin basıncı 20 µPa’dır. İnsan tarafından duyulabilecek en gürültülü sesin basıncı ise 20Pa’dır (böyle yüksek basınçlı sesler kulakta ağrı olarak algılanır). - İnsanların duyabildiği en yüksek gürültülü seslerin basınçları, duyulabilen en sessiz seslerin basınçlarından bir milyon kez daha büyüktür. Bazı ekipmanlar işitme hasarı oluşturacak değerlerin üzerinde gürültü üretir. Örneğin büyük bir silahın ateşlenmesi sonucu meydana gelen sesin basınç değeri: 1000 Pa. - Bu büyük aralıktaki ses basıncı (Ses basınç aralığının geniş olması), ses basıncının uygun bir ölçü tanımı (Desibel) ile tanımlanması ihtiyacını doğurmuştur. Desibel, olarak ifade edilir, logaritmik bir büyüklüktür ve ses basınç seviyesi (SPL) olarak tanımlanır. 20 µPa değeri olan referans ses basınç değerinin kaç kat aşıldığının ifadesidir. - 20 µPa’lık bir ses basıncı için ses basınç seviyesi 0 dB’dir. - Ses basınç seviyesi ses enerjisi ile ilgilidir. Ses enerjisi veya maruziyet süresi iki katına çıktığında ses basınç seviyesi 3 dB artar. - Ses basınç seviyesi 10 dB artar veya azalırsa, ses genellikle sırasıyla iki kat daha gürültülü veya yarım kat azalma şeklinde hissedilir fakat +/- 10 dB‘in anlamı, kulağın tehlikede olmasının 10 kat artışı veya azalışı olarak yorumlanır. - İşitme duyusu iyi durumda olan bir insan, yaklaşık olarak ses basınç seviyesindeki 1-3 dB’lik değişimi algılayabilir (sesin frekansına ve basınç seviyesine bağlı olarak). Ses Gücü ve Ses Gücü Seviyesi Ses gücü (P), bir zaman periyodunda (örneğin 1 saniyede) bir ses kaynağından yayılan enerji miktarıdır. Ses gücü watt (W) cinsinden ifade edilir. - Ses gücü, bir ses kaynağını tanımlamada kullanılan temel parametrelerden biridir, çünkü ses kaynağı ortama bağlı olarak değişmez. - Ses gücü temel alınarak, ses kaynağına yakın seçilen bir bölgede ses basınç seviyesi oluşturmak mümkündür. - Ses gücü seviyesinin referans değeri : P0 = 10 – 12 W = 0.000000000001 W Ses kaynakları ve bunların ses güçleri: fısıldama – 0.0000001 W; müzik grubu – 5 W; jet uçağı – 100,000 W Ses kaynakları tarafından yayılan ses gücü değerlerinin çok geniş aralıkta olmasından dolayı ses gücü seviyesi genellikle desibel cinsinden ifade edilir. Ses Basınç Seviyelerinin Toplanması Desibel logaritmik bir büyüklük olduğundan dolayı, farklı gürültü kaynaklarında oluşan ve ortama yayılan gürültüler sonucu meydana gelen toplam ses basınç seviyesi, her bir kaynaktan yayılan gürültünün ses basınç seviyelerinin basit toplama işlemi yapılması ile elde edilemez. Toplam ses basınç seviyesini bulmak için, logaritmik toplama işlemi yapılması gerekmektedir Bir makine 80 dB’lik bir ses basınç seviyesinde gürültü üretmektedir. Bu makinenin yanına aynı makinadan yerleştirilse iki makine aynı anda çalışırken üretilen ses basınç seviyesi ne olur? Ses basınç seviyelerinin toplama hesabı için veriler; Ses basınç seviyesi farkı 10 dB’i aştığında eklenecek değer ihmal edilebilir ve iki gürültü seviyesinden büyük olan, toplam ses basınç seviyesi olarak alınabilir. Ses Frekansı Analizi Ton ve Akustik Spektrum Sinüzodial titreşimin oluşturduğu ses, saf ton veya yalın ton olarak adlandırılır. Akustik bir spektrum, ses basınçlarının veya frekansın bir fonksiyonu olarak ölçülen şiddetlerin dağılımıdır. - Saf tonlar, yatay eksen frekansı ve düşey eksen ise akustik basınç seviyesini gösteren bir grafik şeklinde gösterilebilir. Bu tip grafikler ses spektrumu olarak adlandırılır - Gerçek koşullarda saf tonlar nadiren bulunur. Etrafımızdaki sesler çoğu farklı tonların karışımından oluşur Malzemelerin ve yapıların fiziksel ses özellikleri (izolasyon, absorpsiyon, sönümleme, vb.) gürültünün frekansına bağlıdır. Bu sebeple, gürültüyü azaltmak için ilk aşama frekans spektrumunu ölçmek ve değerlendirmektir. - Frekans spektrumunu bilmek, belirli bir gürültü için en etkili çözümün seçilmesine izin verir - Gürültü spektrum analizi farklı doğruluk seviyelerine yönlendirir. - Her bir frekans için ayrı ayrı ses basınç seviyesi ölçümü genellikle gerekli değildir. Önemli frekans bandlarında ses basınç seviyesi ölçümü yeterlidir. Oktav ve 1/3 Oktav Bandları Oktav band, üst frekansı alt frekansın iki katı olan banddır. Her oktav bandı üç adet 1/3 oktav bandına bölünebilir - Kabul edilmiş uluslararası standartlara göre duyulabilir seslerin frekans aralığı 10 oktav banda bölünebilir. - Oktav ve 1/3 oktav bandları, çoğunlukla merkez frekanslarıyla ifade edilir (TS 1477 EN ISO 266 Akustik - Tercih Edilen Frekanslar bkz.). Aşağıdaki oktav band merkez frekansları tercih edilir: 31.5 Hz, 63 Hz, 125 Hz, 250 Hz, 500 Hz, 1 kHz, 2 kHz, 4 kHz, 8 kHz ve 16 kHz. - Ses spektrumu tabanlı bir oktav bandı, oktav spektrumu olarak adlandırılır ve spektrum tabanlı bir 1/3 oktav bandı, 1/3 oktav band spektrumu olarak adlandırılır. - Gürültü spektrum analizi, 1/3 oktavda daha dar frekans bandlarının kullanımına da yönlendirebilir. Ses Üretimi ve Yayılımı Yayılma, Emisyon ve İmisyon Gürültülü ekipman ses ürettiğinde, ses enerjisi yayar. Sesin bu şekilde yayılmasına emisyon denir. - Sesin yayılması, bir ses kaynağının titreşim enerjisinin ses enerjisine dönüşmesi ile meydana gelir. - Emisyon, sadece verilen kaynaktan yayılan sesin miktarıdır - Gürültü emisyonu, ses gücü seviyesi veya ses basınç seviyesi olarak ölçülebilir - İmisyon, belirli ölçüm noktasına ulaşan ve çeşitli ses kaynakları ile oda yansımalarını da içeren ses miktarıdır. - İmisyon genellikle ses basınç seviyesiyle ölçülür. Yönelim Yönelim, belirlenen yönlerde ses yayma kapasitesidir. - Bir ses kaynağından yayılan ses enerjisinin miktarı farklı yönlerde değişiklik gösterebilir. - Gürültülü ekipman belirli bir yöne doğru daha fazla ses enerjisi yayarsa bunun anlamı ses basınç enerjisi diğer yönlere göre bu yönde daha yüksektir. Bir hoparlör etrafında yüründüğünde, hoparlörün önündeki ses, arkasındakinden ve yan taraftakilerden daha gürültülüdür. - Bir ses kaynağının yönelim şekli, kaynağın etrafındaki ses basınç seviyeleri ölçülerek belirlenebilir - Ses kaynağı yönelim şekli, kaynağın en yüksek ses basınç seviyesinde yaydığı yönü ve diğer yönlerde yayılan ses basınç seviyelerinden ne kadar farklı olduğunu gösterir - Bir ses kaynağı her yönde eşit ses enerjisi yayarsa buna tüm yönlü kaynak denir. - Ses kaynağı yönelimi üretilen ses frekansına bağlıdır. - Düşük frekanslı ses kaynakları çoğunlukla tüm yönlüdür Ses Yayılımı ve Oda Etkisi Sesin serbest hareket ettiği açık bir alana, serbest alan denir. Ses kaynağından yayılan ses ile ses kaynağı arasındaki mesafe arttıkça (ses mesafe kat ettikçe), ses basınç seviyesi azalır. - Ses kaynağı ile yayılan ses arasındaki uzaklık iki katına çıktığında, ses basınç seviyesi 6 dB azalır - Yansıma, ses dalgasının bir yüzeye çarparak, gidiş yönünden farklı bir yöne doğru, hareket yönünün değişmesi bir olaydır. Yutma, ses enerjisinin ısıya dönüşmesidir. - İletim, ses enerjisinin bir engelden geçmesidir - Sesin, yansıyan, yutulan veya iletilen kısımları ses frekansının yanı sıra engelin fiziksel özelliklerine ve boyutuna bağlıdır İşitmeye Bağlı Risk Değerlendirmede Kullanılan Terimler Risk Göstergeleri Olarak Kullanılan Fiziksel Parametreler Çalışanların Gürültü ile Risklerden Korunmalarında Dair Yönetmelikte, risk göstergeleri olarak kullanmak için üç fiziksel parametre tanımlanır: en yüksek ses basıncı, günlük gürültü maruziyet düzeyi ve haftalık gürültü maruziyet düzeyi. En yüksek ses basıncı dB (C), günlük ve haftalık maruziyet düzeyleri ise dB (A) cinsinden ifade edilir. Böylece, Gürültü maruziyet düzeyi, gürültüye uzun süreli maruz kalma sonucunda oluşan etkilerin değerlendirilmesine imkan verir En yüksek ses basıncı, çok gürültülü seslere (darbe gürültüsü) kısa süreli maruz kalma sonucunda oluşan etkilerin değerlendirilmesine imkan verir. İşitme Eşiği Tanımlanmış duyulabilir frekansın en küçük ses basınç seviyesine işitme eşiği denir. İşitme eşiği, belirli koşullar altındaki sesin düzeyi olarak tanımlanır Sese duyarlılık iki faktöre bağlıdır; - Ses basınç düzeyi - Ses frekansı İnsan işitme sistemi, en fazla 4 kHz civarındaki frekanslarda olan seslere duyarlıdır. İşitmesi iyi durumda olan genç insanlar için, bu frekans aralığı için işitme eşiği 3 dB’dir. Yüksek ve düşük frekanslı sesler kolay duyulmamaktadır. İnsanlar farklı frekans ve düzeydeki sesleri aynı seviyede hissedebilir. Ses basınç düzeyi/frekansı düzleminde, eşit gürültülü düşünülen tonları temsil eden noktaları birleştiren eğriye, eşit ses şiddeti seviye eğrisi denir. Sesi algılamadaki farklılıklar, 1 kHz frekanslı 30 dB ses basınç düzeyindeki bir sesin, 100 Hz frekanslı 45 dB ses basınç düzeyindeki bir ses kadar veya 8 kHz frekanslı 40 dB ses basınç düzeyindeki bir ses kadar gürültülü algılanmasına neden olur Çok yüksek ses basınç düzeylerinde (yaklaşık 130 dB), çeşitli frekanslardaki ses şiddeti farklılıkları fazla önemli değildir. Kulaklar için ağrıya neden olan farklı frekanstaki seslerin ses basınç düzeyleri arasındaki fark, zorlukla duyulabilen seslerin ses basınç düzeylerinde olduğundan daha azdır Eşit gürültü olarak hissedilen seslerin frekansları ve düzeyleri: 20 Hz – 75 dB; 60 Hz – 35 dB; 100 Hz – 25 dB; 300 Hz – 10 dB; 600 Hz – 5 dB; 1 kHz – 0 dB; 6 kHz – 5 dB; 10 kHz – 15 dB Frekans Ağırlıklandırma İşitme kaybı riskini değerlendirmek için ses basınç düzeylerinde ağırlıklandırma kullanılır. - A-ağırlıklı ses basınç düzeyi dB (A) cinsinden ifade edilir. Düşük ses basınç düzeyindeki seslerin öznel alımına en fazla uyan ağırlıklandırmadır. - C-ağırlıklı ses basınç düzeyi dB (C) cinsinden ifade edilir. Yüksek ses basınç düzeyindeki seslerin öznel alımına en fazla uyan ağırlıklandırmadır. - Basit bir ifadeyle, ağırlıklandırma, ses basınç düzeylerinin ayarlanması veya düzeltilmesini ifade eder ve her frekans bandına uygulanır. - Aşağıda yer alan Tablo 1.2, oktav band merkez frekansları için düzeltmeleri gösterir. - A-ağırlıklı eğri, düşük frekanslı sesler için ses basınç düzeylerinde geniş bir düzeltmeyi gösterir. Ses basınç düzeyleri, dB (frekans düzeltmesiz) ve dB (A), düşük frekanslı güçlü bileşenli sesler için bu nedenle geniş çapta değişebilir. A ve C ağırlıkları için oktav band nerkez frekansı düzeltmeleri Maruziyet Düzeyi A-ağırlıklı ses maruziyeti (EA, 8h), bir kişinin maruz kaldığı gürültünün zararlı etkilerinin değerlendirmesinde kullanılır (TS 2607 ISO 1999 standardı). - Gürültüye maruz kalmanın işitme sistemine zararlı etkisi, kişinin kulaklarının soğurduğu ses enerjisinin büyüklüğüne, yani gürültünün ses basınç düzeyi ve maruziyet süresine bağlıdır - Bir işyerinde çalışan bir kişi, çalıştığı süre boyunca (günlük mesaisi boyunca veya haftalık mesaisi boyunca) farklı sürelerde, farklı ses basınç seviyelerindeki gürültüye maruz kalabilir. Bundan dolayı, TS 2607 ISO 1999 standardında da belirtildiği gibi, gürültünün zararlı etkileri değerlendirilirken, 8 saatlik günlük çalışma (günlük mesai) veya 8 saatlik beş iş gününden oluşan haftalık çalışma (haftalık mesai) referans alınarak, değerlendirmeler buna göre yapılır - Maruziyet, kulak tarafından soğrulan ses enerjisi miktarına karşılık gelen bir tanımlamadır ve bu sebeple bazen ‘gürültü dozu’ olarakta adlandırılır. Read the full article

#akustik #Frekans #gürültü #Oktav #ses

1 note · View note