#crkva i hrišćanstvo

[mentalnahigijena]

Još jedna u nizu srbo-jugoslavenskih odvala idiotizma! Navodno "priznali" Crnu Goru "zajedno" sa Srbijom na Bečkom kongresu 1878 a u Sintagmi 1855 Crnogorska pravoslavna crkva Autokefalna što kao takva jedino i isključivo mogla biti u NEZAVISNOJ DRŽAVI! Dakle od kad ono Crna Gora NEZAVISNA DRŽAVA, bilo je to dosta ranije od famozis 1878 kad je JEDINO Turska priznala realnost! Idiotizam je u tome što bi ka danas Kosovo slavilo nezavisnos dana kad ih Srbija prizna za suvrenu državu! Budalaština, zabole Kosovo kad će ih Srbija priznat kao što je Naše predke zabolila ona stvar kad je Turska priznala Crnu Goru! Te godine 1855 niđe crkve Srbije ni u projektu nije bilo, utvrđivali hrišćanstvo pod Turskom od Nikopolja 1369 godine!

[masternenad]

Saborna crkva Svetog Đorđa u Novom Sadu

Saborna crkva Svetog Đorđa nalazi se u Pašićevoj ulici broj 4, jednoj od najstarijih ulica u Novom Sadu. Smatra se najznačajnijim pravoslavnim hramom u Novom Sadu, a ujedno predstavlja i glavnu episkopsku crkvu u Bačkoj.

Ovo je Saborni hram sa jednobrodnom građevinom i sa tročlanom oltarskom apsidom i visokim novobaroknim zvonikom, koji je smešten na zapadnom pročelju. Ova Saborna crkva prvi put se pominje kao manji hram daleke 1720. godine, a 1734. godine je stari hram zamenjen potpuno novim i koji je najverovatnije građen od opeke. Tadašnji hram je bio građen u baroknom stilu za vreme vladavine Marije Terezije, a pod patrijarhom Arsenijem IV Jovanovićem i episkopom Visarionom Pavlovićem.

Crkva je vremenom propadala te je krajem 19. veka donešena odluka o njenoj novoj, kompletnoj sanaciji i obnovi. Ova crkva se nalazi odmah na samom početku Pašićeve ulice i odmah kraj Vladičinog dvora. Saborna crkva Sveti Đorđe je 1849. godine stradala u velikoj Buni.

Saborna crkva se kao manji hram prvi put spominje 1720. godine!

Iz nekih sačuvanih dokumenata se vidi da je prva obnova Saborne crkve rađena od 1851. godine do 1853. Zatim je po projektu Gustava Šaibe podignut novi toranj, a na brodu hrama su otvorena nova dva prozora. Crkva se inače obnavljala po projektu Mihajla Harminca tada poznatog preduzimača i arhitekte iz Budimpešte. Za potrebe crkve u Budimpešti se izrađuju dva nova zvona koja su bila ugrađena u novi visoki zvonik.

U drugoj obnovi koja je rađena na Sabornom hramu u unutrašnjosti hrama zbog lepšeg izgleda enterijera, postavljen je novi mobilijar, takozvane zidne kompozicije koju je naslikao poznati umetnik Stevan Aleksić, jedan od najznačajnijih srpskih slikara krajem 19. i početkom 20. veka. Čuvenu rezbarenu drvenu konstrukciju, proizvela je „Retej i Benadek“, tada poznata radionica na širim prostorima.

Saborna crkva Svetog Đorđa se smatra najznačajnijim pravoslavnim hramom u Novom Sadu!

Saborna crkva je nepokretno kulturno dobro i spomenik kulture od izuzetno velikog značaja. U porti crkve je postavljen Bogojavljenski krst od ružičastog mermera, verovatno i najstariji sačuvani spomenik Novog Sada. Smatra se kako je krst pravi primer klasicističke skulpture iz XVIII veka, austrijske varijante Luja XVI i da je to prvi spomenik ovog tipa na našim prostorima.

Bogojavljenski krst je trajno postavljen 1957. godine u portu Saborne crkve, a prvobitno je bio postavljen na uglu Lebarskog i Magazinskog sokaka, Zmaj Jovine i Miletićeve ulice, kod nekadašnjeg zdenca Save Vukovića, kod tada prelepo dekorisanog bunara na ondašnjoj pijaci. Dobrotvorka Marija Trandafil je krst obnovila 1867. godine, a krst je kasnije premešten ispred Vladičanskog dvora, jer su kroz ulicu Save Vukovića 1910. godine postavljene tramvajske šine i redovno je saobraćao tramvaj.

Bogojavljenski krst se smatra najstarijim sačuvanim spomenikom Novog Sada!

Zanimljivo je to da postoje saznanja kako je prvi ikonostas za vreme prve obnove od 1815. do 1888. Godine, izradio slikar Jovan Kljajić. Nakon Kljajića, rad na ikonostasu je nastavio jedan od najvećih i najpoznatijih srpskih slikara i predstavnik akademskog realizma Paja Jovanović. On je u samoj crkvi verovatno i najviše radio na samim ikonama.

On je uradio ukupno trideset tri ikone na ikonostasu, istorijske slike iznad obe pevnice „Sveti Sava miri zavađenu braću Vukana i Stefana“ i „Krunisanje Stefana Prvovenčanog“. Jovanović je još radio i zidnu ornamentiku, kao i dve velike ikone na tronovima, arhijerejski sa desne strane i bogorodični sa leve strane.

Unutrašnjost Saborne crkve Sveti Đorđe, ukrašena je predivnim vitražima, koji doprinose posebnom vizuelnom doživljaju raskoši. Uređenost unutrašnjosti Sabornog hrama, svakako svedoči o bogatstvu celokupne zajednice, koja je ovaj hram izgradila. Prelepe vitraže u ovoj crkvi, radio je po svojim nacrtima Imre Zseler iz Budimpešte.

Saborna crkva se kao hram pominje 1720. godine!

Svoj sadašnji savremeni izgled, dobija za vreme vladike Mitrofana Šefića u velikoj obnovi koja je rađena početkom 20. veka, tačnije 1905. godine. Pored same Saborne crkve, nalazi se poznata zgrada „Platoneum“ u kojoj su nekada davno bile smeštene brojne institucije tog vremena. U ovoj zgradi bilo je smešteno sedište Srpske Čitaonice, sedište Eparhije Bačke, Matica Srpska i druga muška gimnazija, mada i druge institucije tog vremena. Ova zgrada koje se nalazi odmah kraj Saborne crkve, izgrađena je 1770. godine, a njen vlasnik je od 1861. godine bio Plataon Atanacković.  

Treba napomenuti da Saborna crkva Svetog Đorđa ima i svoj crkveni hor, koji je sastavljen od mladih različitih profesija. Oni su okupljeni oko osnovne ideje očuvanja tradicije horskog višeglasnog pevanja na bogosluženjima. Hor poseduje kontinuitet liturgijskog pevanja, koji je omogućio razvoj i napredovanje crkvenog hora. Hor neguje svetovni repertoar, sarađuje sa brojnim kulturnim ustanovama i društvima te na taj način neguje i razvija istinite vrednosti našeg kulturnog nasleđa.

Sveti Đorđe-Velikomučenik se poštuje kako u istočnom tako i u zapadnom hrišćanstvu. Sveti Đorđe je 494. godine proglašen za sveca, a u hrišćanskoj ikonografiji se prikazuje još od 7. veka, kao vojnik bez konja u stojećem stavu sa mačem ili kopljem u desnoj ruci. A negde od 9. veka se pojavljuje na još jednom prikazu u vojvodskom odelu, kako sedi na konju i kopljem ubija aždaju.

Pored njega se na tom prikazu vidi i ženska osoba za koju se pretpostavlja da je carica Aleksandra. Pretpostavka je da na tom prikazu carica Aleksandra simbolizuje ranu hrišćansku crkvu, a da ubijena aždaja predstavlja i simbolizuje mnogoboštvo.

Po predanju u jednoj legedni je napisano, kako je u jezeru u blizini grada Lida živeo izuzetno velik zmaj. U toj legendi se kaže kako je zmaj zadavao velike probleme građanima susednog mesta Virita. Zmaj je po ovom predanju često izlazio iz jezera te proždirao stanovnike ovog mesta. Deca iz ovog sela u svaki dan bila žrtvovana kako bi smirili zmaja i u trenutku kada je za obred žrtvovanja bila spremna ćerka vladara tog kraja, iznenada se pojavio Sveti Đorđe jašući na konju. Sveti Đorđe je pojurio na konju za aždajom i probio joj čeljust kopljem. Tog trenutka vladar i svi meštani primaju hrišćanstvo, a u gradu je ubrzo izgrađena crkva posvećena presvetoj Bogorodici i Svetom Georgiju.

Poznato je da je legenda o Svetom Đorđu često korišćena, kao motiv za brojna umetnička dela. U zavisnosti od datuma proslavljanja u pravoslavnom ikonopisu, postoji nekoliko verzija ikonopisanja Svetog Đorđa. Sve verzije imaju svoje zajedničke imenitelje, mada je najpoznatiji Rafaelov prikaz.

fotografije: Solis nekretnine http://www.solis-nekretnine.com/blognekretnine/Saborna-crkva-Svetog-Djordja-u-Novom-Sadu-82.html

[fantasticnivodic]

Saramago: Smrt i njeni hirovi

Saramago: Smrt i njeni hirovi

    Autor: Žoze Saramago

Godina izdanja: 2011

Izdavač: Laguna

Zemlja porekla: Portugalija

      Portugalski nobelovac Žoze Saramago majstor je dekonstrukcije mitova, krutih uverenja i stavova, i metafizičkih nazora, podjednako istrajan u svojoj kritici i suprotstavljanju globalizmu i imperijalizmu. Kao autor koji apsolutno vlada umećem uspostavljanja uzročno-posledičnih veza, uz fantastično…

[vojarodic]

Posted @withregram • @heyshonebatice Манастир Сопоћани смештен је на самом извору реке Рашке, око 15 км западно од Новог Пазара. Подигао га је као своју гробну цркву краљ Урош I Немањић до 1260. године, а проширио и обновио средином 14. века његов праунук Душан.Манастир је, у оквиру целине Стари Рас са Сопоћанима, уписан у Листу светске културне баштине UNESCO-а од 1979.☦️❤️ . . . . Autor fotografije @tanjamutavdzic . . #pravoslavlje #pravoslavnacrkva #srpskapravoslavnacrkva #crkva#srbija #Sopoćani #novipazar#igsrbija#vera#manastir #hrišćanstvo #krst#ortodoxchurch #church #srbijainstagram #srbijakojuvolim #vidisrbiju #mojasrbija #instagramsrbija #lepasrbija #putujsrbijom #lepotesrbije #instapic #serbia #travelphotography #landscape #landscapeslovers #travelphoto https://www.instagram.com/p/CdkOgQlqZ8d/?igshid=NGJjMDIxMWI=

[prijedor24]

Danas je Badnji dan – praznik ljubavi i pomirenja

Srpska pravoslavna crkva /SPC/ proslavlja danas Badnji dan, pripremajući se za najradosniji hrišćanski praznik Rođenje Isusa Hrista – Božić. Službama bdenija i paljenjem badnjaka u pravoslavnim hramovima najavljuje se Rođenje Spasitelja čiji se dolazak na svijet slavi kao početak novog vremena i kao najradosniji događaj za hrišćanstvo. U pravoslavne domove se na taj dan unosi badnjak, kome je…

[sinadin]

Došao oko dvanaest u Kruševac, pitam po sto puta gde je centar, ljudi me zgranuto gledaju, kako ne znaš gde je centar, pitam gde je Lazarica, naselje Lazarica, ne nego crkva, aaaa, to ti je eno tamo vidiš, parkiram se, pošaljem sms da ga platim, ne radi servis, odem da kupim kartu za parkiranje, jedna, druga, treća trafika, a sve oko mene maleno, niklo kao neka alergijska reakcija na kapitalizam, udžerice, piljarice, bakalnice, pekarice, kineske radnje, trafičice, plastika, kese, smeće, snalaze se, mora se od nečeg živeti, i onda, iz tog velikog srpskog ništa, opa, crkva, visoka, lepa kao letnji dan, ponosna, ćutljiva, ne priča, samo tako stoji, kao neko čudo u sred haosa, kao monolit, kao Bah, kao hrišćanstvo, a nigde da pročitaš nešto o tome, nema ničega, tek kopaju tako neki radnici unaokolo, a crkva - stoji li stoji. Lazarica.

[prodavnicaikona]

Ikona Sv Stefan Štiljanović i Sveta Kneginja Jelena, štampana, uramljena, 33x43cm, cena 5.000 dinara, telefon 0628315650 #stefan #štiljanović #jelena #ikona #sveti #crkva #hrišćanstvo #srbija #pravoslavlje #ljubav https://www.instagram.com/p/B67l2yMJJmC/?igshid=2kmicgm8dn5u

[jedimolivolicom]

Sve više migranata prelazi u hrišćanstvo u nadi da će tako ostati u Njemačkoj i da neće biti vraćeni u svoje matične zemlje.  Otkako je Njemačka primila veliki broj izbjeglica, drastično se povećao broj prelazaka sa islama na hrišćanstvo.  Evangelistička i katolička crkva, kao i neke druge hrišćanske vjerske zajednice 2016. godine registrovale su vi&utf8

[mentalnahigijena]

Njegovo Blaženstvo Arhiepiskop Cetinjski Mitropolit Crnogorski Mihailo Božićna poslanica Dragi Moji, Crnogorci i Crnogorke u Crnoj Gori i dijaspori, Poštovani građani i dragi Prijatelji U Ime Oca i Sina i Svetoga Duha pozdravljam Vas najljepšim hrišćanskim pozdravom HRISTOS SE RODI ! VAISTINU SE RODI ! Od kako je Crnogorski Narod primio Hrišćanstvo, u Crnoj Gori se s osobitim poštovanjem slavi Božić. Danas se Vaseljena raduje rođenju Isusa Hristosa, Sina Božijega, glavne ličnosti ljudske istorije, Spasitelja i obnovitelja života na Zemlji. Okupili smo se danas u Crnogorskoj Prijestonici -Cetinju, da se pored Crnogorskog Badnjaka podsjetimo rođenja Gospoda Isusa Hristosa, najsvečanijeg dana u istoriji roda ljudskoga. Blago onima koji dođoše da mu se poklone na Svetoj Liturgiji, prime sveto pričešće, krv i tijelo Gospoda Isusa Hristosa u ovom Svetom hramu na Cetinju, posvećenom Prepodobnom Crnogorskom gospodaru Ivanu Crnojeviću, koji je i osnovao ovaj Sveti hram prije više od 5oo godina, a više od 1oo godina pod okupacijom Srpske pravoslavne crkve iz Beograda, onih ljudi i popova koji ljube Hrista Judinim poljupcima. Crnogorska Pravoslavna Crkva u svojoj viševjekovnoj duhovnoj istoriji i dubokoj hrišćanskoj pobožnosti, zalagala se i zalaže za Mir, Slogu, Bratstvo i Jednakost među ljudima. Naša crkva se rukovodi Svetim Jevanđeljem (Svetim Pismom): “Jedan Gospod, Jedna Vjera, Jedno krštenje” (Poslanica Efescima, Gl. 4. stih 5). U slavu rođenja Gospoda Isusa Hrista, Spasitelja, sve Vas pozdravljam i Blagoslovim sa željom da Badnji Dan i Božić proslavite u ljubavi, miru i slozi, kao što je vjekovima radio narod u Crnoj Gori. Svima Sveti pozdrav: Hristos se rodi, Vaistinu se rodi!

[mentalnahigijena]

Dr. Pero Đurov Šoć (Ljubotinj, Crna Gora 28. Juna 1884. - Beograd, 1. Februara 1966.), bivši Crnogorski ministar, bio je član Crnogorske kraljevske Vlade (Ministarski savjet) u egzilu (kod premijera Jovana Plamenca i generala Milutina Vučinića). Bio je jedan od vođa crnogorske političke emigracije, bio je i potpredsjednik „Crnogorske stranke seljačka i radnika“, osnovane 1923. godine u SAD. bio je u egzilu u Rimu. Slično kao Plamenac, godine 1926., nakon amnestije, Šoć se doselio u Beograd, no nikada se više nije bavio politikom. Od 1929. godine bio je direktor jugoslovenskog PTT-a, publicista i istraživač istorije. Javno obrazovanje i crkva u Crnoj Gori Nakon članka koji je objavio naš saradnik MJ Chichkof, u broju 118 Revije (april-jun 1920): „Pogled na političku i vjersku istoriju Crne Gore“, dobili smo od gospodina Pierrea Chotcha, ministra za javno obrazovanje Crne Gore , nastanjen u Neuilly-sur-Seine, sa svojom vladom, ispravku koja se odnosi na razvoj studija u Crnojgori. Rado ćemo ga objaviti, u dokumentarne svrhe i bez ikakvih izmjena. Nije na nama da zauzimamo stranu u svađi između Jugoslovena i Crnogoraca oko spajanja u jedinstvenu državu svih grana velike srpske porodice. (Napomena urednika) U četrnaestom i petnaestom vijeku hrišćanski narodi nisu videli potpunu opasnost od turske invazije. Njihovi interesi su se ukrstili, što je pogodovalo napretku Turaka. 1453. oni su već zauzeli vizantijski glavni grad, Carigrad. Turci su sukcesivno potčinjavali sve balkanske zemlje. Crna Gora je ostala slobodna. Tamo je bila koncentrisana sva sloboda ljudi; tu klija nacionalna ideja. Crna Gora, koja je bila slobodna tokom čitavog perioda turske dominacije na Balkanu, i uprkos stalnim ratovima koje je morala da vodi za svoju nezavisnost, uspjela je dio svojih aktivnosti posvetiti civilizacijskoj misiji. Na to ga je pozvao geografski položaj i moralni ugled u zemlji Južnih Slovena. Njegova kultura tada nije bila inferiorna u odnosu na kulturu najciviliziranijih nacija u Europi. Već 1493. godine, pedeset i sedam godina nakon što je Gutenberg otkrio štampu, četrnaest godina nakon prve štampe u Parizu i samo sedam godina nakon tiska u Londonu, postavljena je u Crnoj Gori, u Obodu (blizu Cetinja), štamparija, prvi među svim Slovenima. Tada nije bilo tiskare u Oxfordu, Cambridgeu ili Edinburghu. Nakon godinu dana rada osam ljudi, izašla je prva knjiga ove štamparije: Oktoïh et Psaltir (Psaltir). Stručnjaci su štampali da je tehnička elegancija tekstova veća od one knjiga štampanih u Krakovu 1491. Povodom Gutenbergovog petstotog rođendana u Mainzu (1900), ova prva knjiga, štampana u Cetinju, bila je izložena. Pod kritikama je proglašen "biserom izložbe". Na četiri stotine godina postojanja ove štamparije (1893.), Ruska akademija je objavila: „Crna Gora je herojski branila hrišćanstvo, svoju naciju i svoju nezavisnost od svojih neprijatelja. *Zašto smo objavili ovaj zbog svijesti i "napomena urednika"(onog što je i objavio ovaj tekst) Šoć piše o Slovenima a francuz "urednik" o Srbima. Koliku štetu je francuska politika učinila Balkanu to istorija čovječanstva na pamti, njihova maliciozna politika kriva je što svakih 100 godina iz Mira - Balkan ode u Rat! Francuzima treba pod hitno Zabraniti  političko dijelovanje izvan granica Francuske!

JAVNO OBRAZOVANJE I CRKVA U CRNOJ GORI 2, Zbog toga su njegovi poznati ljudi poznati širom svijeta. Ovaj neuništivi bedem Slavena nije samo dokazao svoje postojanje svojim herojskim podvizima, već i svojim civilizacijskim djelom. " Znamo da su Crnogorci, bez vodstva u borbama protiv Turaka, osnovanu štampariju istopili za izradu ratne municije. Manastiri su sa svoje strane u to vrijeme bili središte kulture odbrane kršćanstva i nacionalizma. Staviše, znamo da je čitavo jedno vrijeme Crna Gora bila pod teokratskom vladavinom (1496. do 1697.) Poglavar države u Crnoj Gori bio je istovremeno i nadbiskup zemlje. 1852. Crna Gora je proglašena kneževinom. Tada je došlo do razdvajanja građanske i vjerske vlasti. Svećenici su se i dalje borili s krstom u jednoj ruci i mačem u drugoj. Ostali su vjerni tradicijama iz prošlosti. Crna Gora je oduvijek bila žarište napretka nauke i civilizacije. Ali, kao što smo gore rekli, stalni ratovi spriječili su je da nastavi svoj civilizacijski rad, a tek u drugoj polovici devetnaestog stoljeća počeo je ozbiljan rad na obrazovanju naroda. Kralj Nikola, tadašnji princ, od svog stupanja na prijestolje (1860) aktivno se brinuo o organizaciji osnovnog obrazovanja, jer je nekolicina koja je postojala bila u žalosnoj situaciji. U Cetinju je postojala samo jedna osnovna škola, koju je osnovao metropolit-suveren Peter IL Poznato je da je Petar II bio najveći pjesnik i filozof među Južnim Slavenima. 1834. osnovao je štampariju u Cetinju, prvu nakon one 1492. Tamo je tiskano njegovo prvo književno djelo. Njegovo monumentalno djelo Laurier des Montagnes imalo je 19 izdanja. Prevođen je više nego bilo koje drugo književno djelo na Balkanu. Godine 1863. u Cetinju je po prvi put otvorena normalna škola; reforme su uvedene u osnovnu školu Cetinju, a neke su osnovane godine Na ovom seminaru za normalne škole primljeni su mladi ljudi koji su napustili osnovnu školu nakon što su prošli vrlo težak pregled. Trideset od ovih studenata bili su državni naučnici. 1869. godine, pod brigom carice Rusije, Marije Aleksandrove, osnovan je „Institut za mlade djevojke“. Do 1871. otvoreno je još 30 škola. Broj škola

3. osnovna škola je bila: 1885. (uprkos krizi nakon ratova 1876-78), 48, sa 3140 učenika; 1897. godine, od 82; u 1899-1900, od 101. v. Od tada su otvorene praktične škole za djevojčice, prvo u Cerinju i Baru, te i vrtići. 1878. objavljen je zakon o nacionalnim osnovnim školama; bilo je korisno za razvoj i kasnije organizacije. Ovaj zakon, koji sadrži trideset članova, već je uveo obavezno i ​​besplatno osnovno obrazovanje za sve učenike oba pola. Dala je jednakost u školama svim priznatim religijama. Ovaj zakon je dovršen i produžen 1884. Normalno sjemenište pripremalo je sveštenike, a prije svega savjesne učitelje. Ali to nije bilo dovoljno. 1880. u Cetinje otvorena prva srednja škola (gimnazija). Do 1883. godine obavještajni odjel bio je pri Ministarstvu finansija, ali je te godine osnovano Ministarstvo za javno obrazovanje, koje je dalo više vitalnosti i razvoja različitim kursevima. Poboljšanje javnih finansija imalo je sretan odjek po prosperitet škola. Kako bi se intenzivirao rad, godišnji kongresi nastavnika raspravljali su o pitanjima pedagoške i praktične prirode koja su blisko utjecala na organizaciju nastave. 1889. Ministarstvo za javne instrukcije počelo je izrađivati ​​i uređivati ​​pregled Javnog uputstva s ciljem promicanja obrazovanja i napretka općenito. 1892. osnovana je Komisija za razvoj škola i njihove reforme. Godine 1905. dati su Zakon o Vijeću za javno obrazovanje i Zakon o kontroli školskog obrazovanja. Ustav iz 1905. definitivno daje solidnu osnovu za obrazovanje. Dio VII Ustava posvećen je Crkvi i javnom obrazovanju. Donosimo sljedeće izvode: Art. 128. - Uprava Pravoslavne crkve pripada Mitropoliji crnogorskoj, ako ne i Višem vijeću Pravoslavne crkve; katolička crkva pripada nadbiskupiji Bari, a vjera muslimanske vjeroispovijesti crnogorskom muftiji. Art. 13o. - Crkvene vlasti svih priznatih religija su pod vrhovnom vlašću ministra za javno poučavanje i bogoslužje. Art. 1 3 1. - propisi koji se odnose na organizaciju crkvenih vlasti

4. statistika i Pravoslavna bogoslovija sprovode prema zakonu uz obostranu saglasnost ministra narodnog prosvete i bogosluženja i Vrhovnog savjeta Crkve. Art. 132. - Vrhovni crkveni savjet ocjenjuje greške koje su počinili crkvenjaci u vršenju svojih funkcija, s izuzetkom onih koji potpadaju pod Krivični zakon. Art. 133. - Crkvenjaci i njihovi temelji podliježu zakonima s obzirom na njihove građanske odnose ili njihovu imovinu; što se tiče unutrašnjih propisa, oni su u skladu sa posebnim statutima koje je odobrila kraljevska vlada. Art. 134. - Žalbe protiv zloupotrebe crkvenog autoriteta od strane svih vjera priznatih u Crnoj Gori moraju se podnijeti ministru za javno obrazovanje i bogosluženje. Art. 136. - Zabranjene su sve radnje usmjerene protiv Pravoslavne crkve. Art. 138. - Osnovno obrazovanje je obavezno i ​​besplatno. Art. 139. - Sve javne i privatne škole i druge obrazovne fondacije u Crnoj Gori su pod nadzorom Ministarstva za javno obrazovanje i bogosluženje. Prvi crnogorski parlament koji se sastao, na osnovu Ustava iz 1902. godine, sav svoj interes posvetio je javnom obrazovanju. Godine 1907. donesen je novi zakon koji je dao veći zamah radu u školama i organizirao ih na potpuno novim osnovama, u skladu sa zahtjevima savremene pedagogije. Ovim zakonom, broj nastavnika je poboljšan i regulisan na pravičnoj osnovi. Srećne posljedice novog zakona nisu se dugo osjećale. Već 1910. godine broj osnovnih škola bio je 136 sa 12.000 učenika, dječaka i djevojčica. U 19 14-19 15, dostigao je 211 sa 366 nastavnika. Broj učenika u 19 14-19 15 dostigao je 18.195, uključujući 15.796 dječaka i 2399 djevojčica. Škole u gradovima imale su 6.036 učenika, od čega je 4.671 dječaka i 1.381 djevojčica; u seoskim školama bilo je 12.241 učenika, uključujući 11.231 dječaka i 1.010 djevojčica. Srednja škola Cettigné već je imala osam razreda, i kako je broj srednjoškolaca bio prevelik, bilo je potrebno otvoriti fakultete četiri razreda u Podgorici, a kasnije u Nikčiču, Beranama i Plevliću; u Peču je osnovana druga normalna škola. U Decembru 1915. godine, nakon katastrofe u Srbiji, Crnu Goru je zauzvrat napala Austrija. Vlada Crne Gore i Crnogorci našli su se u izbjeglištvu, kao i predstavnici Belgije i Srbije. Vlada Crne Gore se preselila u Francusku, u Neuilly-sur-Seine. Za to vrijeme, uz ograničena sredstva kojima je vlada Crne Gore raspolagala, to je omogućilo značajan broj

5- Crnogorski učenici (191. 8-1919, bilo ih je oko 200) nastavili su da studiraju u raznim školama na Zapadu, posebno u Francuskoj, tokom svog egzila. Već je u septembru 1918. razmišljao o stvaranju univerziteta na kojem bismo, uz profesore u zemlji, imali pomoć francuskih profesora, kako bi ova dva naroda bila bliže povezana. Zaista, stvaranje Univerziteta u Skadru, bivšem glavnom gradu Crne Gore, bilo bi samo dragocjena tačka za razvoj zemlje i civilizacije u ovim regijama. Ukratko, uprkos nedostatku materijalnih sredstava, Crna Gora je uspjela na solidnim osnovama organizovati javno obrazovanje svog naroda. Činjenica da je prije sedamdeset godina bilo 95 posto nepismenih, a da ih danas ima samo 60 na 100, to nepobitno dokazuje. Ove uspjehe prvenstveno dugujemo prirodnoj inteligenciji Crnogoraca, koja je razvijena u najvećoj mjeri. Idealist i mistik, kao i svi Sloveni, Crnogorac je istovremeno realan i zainteresovan za sve što se oko njega dešava. Pobožan je, ali za njega religija nikada nije bila nerazumljiva. Naprotiv, to je bio simbol slobode za koju je vodio šestovjekovnu borbu protiv islama. Za njega, religija je bila neodvojiva od domovine, pa je to osjećanje izrazio u svom čuvenom ratobornom geslu: "Za sveti krst i slobodu!" Istorija Crne Gore je u potpunosti u ovom simbolu. Intenzivan rad koji se pedeset godina obavljao u svim oblastima intelektualnog života prekinut je 1912. godine ratom protiv Turske. I sada već sedam godina Crna Gora poznaje samo strahote rata. Najbolji od njegovih sinova pali su na bojnom polju, a ostatak stanovništva koje je pretrpjelo neprijateljsku invaziju posjekli su bolesti i glad. U Velikom svjetskom ratu Crna Gora je izgubila 50 posto vojnog osoblja. U Crnoj Gori možemo primijeniti riječi koje je veliki francuski pjesnik Victor Hugo izgovorio o Armeniji: „Sve je propalo i tuguje. Da bi se zacijelile rane, podigle ruševine, kako bi Crna Gora nastavila svoju istorijsku i civilizacijsku misiju na Balkanu, bit će potrebno da Što se tiče političke situacije u Crnoj Gori, dovoljno je reći da je pokušaj aneksije Srbije otkazan Mirovnom konferencijom čim je otvorena. Ostaje da Srbija evakuiše državu. Velike sile su garantovale poštovanje njenog suvereniteta. Dr Pierre Chotch,

[mentalnahigijena]

“Petoseptembarski događaji razotkrili kako radikalska Srbija i Vučić zamišljaju taj svoj ‘Open Balkan’” "Cetinje je skinulo sve Vučićeve maske. Nije kazalo da je car go, već je ogolilo i cara i popa. I pokazalo da ispod velikosrpskih mantija još uvijek leži devet krugova balkanskog pakla." Nakon petoseptembarskih događaja na Cetinju mnogima je kroz glavu prostrujila jedna misao: ništa više neće biti isto! I neće. U zadnji vijek i po istorije Crne Gore ostaće upamćeno nekoliko zlokobnih, ali i časnih i emancipatornih datuma. Jedan od zlokobnijih je svakako datum održavanja tzv. podgoričke skupštine 24-29. novembra 1918. godine kada je dio naroda „crnogorskog i brdskog“ unionista i pristalica bezuslovnog prisajedinjenja Srbiji, protivno crnogorskom Ustavu i na bajonetima srpske kraljeve vojske ugasio nezavisnost države koja je svoje međunarodno priznanje kao 27. suverena država dobila kada i Srbija 40 godina ranije na Berlinskom kongresu u julu 1878. godine. Uklesan zauvijek u ključni kamen istorije Crne Gore biće opet datum Božićnog ustanka suverenista, većeg dijela naroda crnogorskog i brdskog koji je svoj vrhunac doživio 7. januara 1919. godine ali čiji su ustanički i komitski napori trajali još godinama, dočim mu odjeci još odzvanjaju. Otpor nekad bratskoj a sada okupacionoj srpskoj kraljevoj vojsci, otpor bezuslovnom i nasilnom prisajedinjenju suverene države i njene autokefalne crkve nekada bratskoj Srbiji i njenoj crkvi. Bio je to otpor asimilaciji, gubitku prava na jezik, gubitku slobode vjere i prava na crkvu, otpor protivustavnom priznavanju kapitualcije i okupacije, otpor gubitku bilo kakve autonomije, stečene slobode i državne nezavisnosti. Ako vam se ovi događaji čine uporedivim sa ovim današnjim, to je zato što to i jesu! Ako vam se čini da ovi istorijski opisi kao i nedavni petoseptembarski događaji predstavljaju knjiške definicije bića pojedinih krivičnih dijela protiv ustavnog uređenja i bezbjednosti Crne Gore, danas važećeg crnogorskog Krivičnog zakonika, to je zato što to i jesu! No o tome drugi put. U temelje obnovljene državnosti i nezavisnosti Crne Gore upisani su datumi trinaestojulskog ustanka 1941. godine i odluka ZAVNO Crne Gore i Boke, te datum dvadesetprvomajskog referenduma za nezavisnost 2006. godine. Danas, 80 godina nakon 13. jula i 15 godina nakon 21. maja isklesan je na Cetinju i Belvederu novi kamen međaš u viševjekovnoj crnogorskoj istoriji. Ovaj petoseptembarski kamen međaš postaće vododjelnica koja će dijeliti čojstvo od kukavičluka, pravo od neprava, univerzalno hrišćanstvo od svetosavske nacionalne idolatrije, slobodu od (samo)potčinjavanja, patriotizam od veleizdaje, antifašizam od fašizma. Možda se to mnogima još ne čini tako, ali događaji na Cetinju 5.9. su prije svega Crnoj Gori, a onda urbi et orbi, poslali nekoliko ključnih poruka i ukazali na nove tendencije. Nakon što se raziđu gusti oblaci hemijskog oružja kojeg su premijer i potpredsjednik Vlade jedne nezavisne države protivzakonito i sa elementima teških krivičnih dijela bacili na svoje građane po nalogu predsjednika druge države, cijeli svijet može bjelodano vidjeti šta je suštinski ideja i politika novokomponovanog „srpskog sveta“. Potčinjavanje nepravdom, marionetskim režimima, a tamo gdje kulturna asimilacija i mirni anšlus ne uspije silom, nasiljem i oružjem! Od Triglava do Đevđelije, od Drave do Jadrana. Ako neko na ovom prostoru misli da će biti pošteđen direktnih i indirektnih posljedica novije velikosrpske agende, u dubokoj je zabludi. Aleksandri, Vučić i Vulin čak to i ne kriju u svojim zauzdano sladostrasnim i slavodobitnim reakcijama nakon nasilja nad Crnom Gorom. Podtekstualno oni jasno i glasno govore: da to je srpski svet; da to je odgovor cijelom regionu (na tobožnju) ugroženost srpskog naroda i crkve; da dotle smo spremni da idemo, ali i dalje; da, ajde da vidim nekog ko će da me zaustavi i pokori. Sve to, uz mnogo zarazne i mobilizirajuće patriopatetike odzvanja iz(a) njihovih pjenušavih retorika. Kome do 5.9. nije bilo jasno, od tada bi mu trebalo biti jasno da i Vučić i Vulin govore poraženim (hm da li je?) jezikom Adolfa Hitlera koji je na isti način „štitio“ tobožnje „ugrožene“ sudetske Nijemce, kasnije Austrijance, a onda cijelu Evropu. Vučićev jezik, kao i Orbanov, Lepenov i jezici drugih evropskih od milja nazvanih „populista“ je govor fašizma. Nema drugog niti tačnijeg pojmovnog određenja. Cetinjskih događaji uzidgnuli su nas na visove odakle se jasno vidi da se djelovanje EU i zapadnoevropskih diplomatija i u Crnoj Gori i na cijelom ex-Yu prostoru svelo na popuštanje jednoj ekstremističkoj politici i podilaženje politički neuračunjljivim liderima u Srbiji. Državi propale demokratije i uznapredovale diktature koja ne prestaje da se naoružava i destabilizira region. Brisel i Berlin, donekle i Pariz i London (o zvaničnoj Ljubljani, Zagrebu, Tirani i Skopju i da ne govorimo) hrane tigra mesom u nadi da će isti vremenom postati vegetarijanac ili u nadi da će se zadovoljiti komšijom koji je tigru najbliži. A da li će? Odgovor je neće i neće. Nedavno je objavljena knjiga sjajnog mladog istoričara Tim-a Bouverie-a „Politika popuštanju Hitleru“ (nedavno prevedena na njemački jezik pod naslovom „Mit Hitler reden. Der Weg vom Appeasement zum Zweiten Weltkrieg“, Rowohlt Verlag, Hamburg 2021) u kojoj je autor sa zadivljujućoom preciznošću dokazao kako je pomirdbena i politika popuštanja zvaničnog Londona i Pariza Hitleru doživjela krvavi fijasko. Ovaj istorijski ali i politički fenomen 1930-tih godina odavno je dobio i svoju naučnu odrednicu u pojmu „politika appeasement-a“. Da li je vrijeme da se vlade i intelektualne elite zapadnoevropskih, balkanskih, napose ex-Yu država, zapitaju šta je istinska i zdrava alternativa politici popuštanja vuči��evskoj Srbiji!? Ili je možda vrijeme da one najugroženije države prestanu čekati na tuđu konjicu, i značajno i hitno ojačaju svoje kapacitete i savezništva u zauzdavanju i odvraćanju radikalske Srbije!? Spuštanje tzv. patrijarha jedne navodno hrišćanske crkve vojnim helikopterom, pod pancirima, uz podršku do zuba naouržanih agenata, vojske i policije Srbije i marionetske vlade je krstaški pohod i militantni prozelitizam kojeg se može usporediti sa kolonijalnim praksama nekadašnjih evropskih imperija. Peti septembar će postati tačka u kojoj je konačno završena stogodišnja tendencija kulturne i vjerskoidentitarne asimilacije Crnogoraca i Crnogorski i drugih pravoslavnih vjernika u „srpstvo“. Crkva Srbije se konačno razotkrila (pogotovo mlađim generacijama) kao  pseudohrišćanska organizacija i političko oruđe pokrštavanja i asimilacije. Tzv. „srpstvo“ koje se ukazalo u Crnoj Goru 5.9. je kolonijalni koncept, tuđinski identitet nametnu na silu i svana, po mnogo čemu stran Cronogrcima i crnogorskoj tradiciji, crkvi i istoriji. tzv. „prana država“ koje su Crkva Srbije, država Srbija, Krivokapić i Abazović ponudili Crnogorcima i Crnogorkama na Cetnju u vidu prekoračenja upotrebe sredstava prinude, ugrožavanje nezavisnosti države i silovanja Cetinjskog manastira, je koncept aparthejda, vladavine prava samo za arijevce i stavljanja svih drugih van zakona. Tanka pukotina identitarnih ali i svjetonazornih podjela koju su decenijama krparili i stišavali i komunisti ali i oni poslije njih, nakon 5.9. postaje sve veća provalija. To više niko neće vratiti u bocu. U Crnoj Gori postoje dvije pravoslavne denominacije i sa njima povezana dva kultur-politička identiteta. Jedan od njih je eksteran, ekskluzivistički, politički i finansijski bolje pozicioniran i vrlo nasilan, militantan i invezivan. Drugi je sve suprotno. To je zorno pokazao ovaj 5.9. te najavio nove političke tendencije segregacije, otvorene diskriminacije, tlačenja i domaće verzije aparthejda koje će eksterno podržana manjina provoditi nad većinom. Da li u tome ima paralela sa novijom političkom istorijom kosovskih Albanaca? Od 5.9. će imati sve više i treba se pripremiti za to. Petoseptembarski događaji razotkrili su i kako radikalska Srbija i Vučić zaista zamišljaju taj svoj „Open Balkan“. Kao prostor malignog kulturnopolitičkog uticaja Crkve Srbije na susjedne pravoslavne narode i njihove crkve; kao zonu diskriminacije, potčinjavanja i destrukcije nepodobnih identiteta, svjetonazora i kultura sjećanja. Kao zonu slobodnog protoka i kretanja agenata BIA-e i pripadnika srbijanskih (para)oružanih, (para)bezbjednosnih te kriminalnih strukturu. Definitivno kao prostor slobodnog širenja medijsko-propagandne i fake news hobotnice zvaničnog Beograda. U skorijoj budućnosti i kao zonu slobodnog dotoka ruskog i kineskog ekonomskog, tehnološko-sigurnosnog i vojno-političkog uticaja. Te sigurno kao zonu slobodnog protoka vojnog i policijskog naoružanja, nadzorne i sigurnosne opreme za svoje ili tuđe proksije i marionetske snage u regionu. O Vučićevoj inicijativi „Open Balkan“ u svijetlu nestabilnosti u Crnoj Gori prije svega treba da razmišljaju predsjednici Sjeveren Makedonije i Albanije. Predsjednik Zoran Zaev ni od koga i nikada neće dobiti garancije da „nečiji“ vojni helikopteri i specijalne i paramilitantne snage neće „zalječivati“ raskol između Ohridske pravoslavne arhiepiskopije (iako autonomna nalazi se pod jurisdikcijom Beograda) kojoj su lojalni Srbi i od Beograda nezavisne ali kanonski nepriznate Makedonske pravoslavne crkve – Ohridske arhiepiskopije kojoj su lojalni Makedonci. Da „neko“ neće pod oružjem i u vanrednom stanju ustoličavati sadašnjeg od Beograda priznatog arhiepiskopa ohridskog i mitropolita skopskog Jovana VI Vranišovskoga na čelo neke objedinjene pravoslavne crkve u Sjevernoj Makedoniji!? Da vojni helikopteri neće ustoličavati po Skoplju, Bitolju, ohridskim manastirima ili bilo gdje u „staroj Srbiji“!? Makedonska pravoslavna crkva, nepriznata od drugih pomjesnih pravoslavnih crkava, i u raskolu sa Crkvom Srbije od 1967. godine je veliki žulj u lijevoj cipeli Beogradske patrijaršije koju ova nikada neće priznati, kao što ne priznaje ni nezavisnu crnogorsku crkvu obnovljenu početkom 1990tih. A ako ćemo govoriti o ugroženosti „srpstva“, u Sjevernoj Makedoniji, za razliku od Crne Gore, vlast je vrlo opresivno „raščistila“ sa eparhijama Crkve Srbije i klerom koji je bio lojalan Beogradskoj patrijaršiji. Jovan Varnišovski je bio hapšen i zatvaran, a Ohridskoj pravoslavnoj arhiepskopiji nije dozvoljeno da se upiše u registar vjerskih  zajednica ni dan danas. Sve to vlasti Crne Gore i prije i za vrijeme Mila Đukanovića nisu uradili crkvi „bratske“ Srbije. A mogli su! Predsjednik Zaev zaokupljen i prestrašen identitarnim antagonizmima sa Grcima i Bugarima, i pod jakim sentimentima prema bratskom srpskom narodu i Beogradu iz svojih mladalačkih kiridžijsko-trgovačkih dana, se okrenuo ka vučićevskoj Srbiji. Cetinjski 5.9. može Zaevu pokazati kako izgleda „bratska ljubav i njega“ radikalske Srbije i njene crkve. Sve političke aktere od Vašingtona do Berlina, od Triglava i Đevđelije treba da zabrine činjenica da je nasilje nad Crnogorcima direktno iz Beograda telefonski naredio predsjednik države koja ima antiNATOvsku političku i vojnostratešku agendu a u dijelo sproveo premijer i potpredsjednik vlade druge (nazovi) nezavisne države članice NATO pakta! Da li je npr. predsjednici Rama ili Zaev ili npr. premijer Plenković zaista znaju gdje su granice Vučićevog „Open Balkana“ i „srpskog sveta“? Da li izjmeđu njih i Srbije ima susjeda, crkava i teritorija za namirivanje „srpskog sveta“? Ako oni ne znaju možda znaju zvanični Berlin ili Brisel. I za kraj Cetinje je skinulo sve Vučićeve maske. Nije kazalo da je car go, već je ogolilo i cara i popa. I pokazalo da ispod velikosrpskih mantija još uvijek leži devet krugova balkanskog pakla. (Gradski.me)

[mentalnahigijena]

Svetosavlje kao teološka i politička doktrina

Širenje Srpske pravoslavne crkve po „srpskim“ zemljama van šumadijskog jezgra teritorije kneževine Srbije (iz autokefalne Beogradske mitropolije od 1879. godine) je puzajući oblik budućeg teritorijalnog proširenja države Srbije. Napred ide Crkva a za njom stiže vojska. Stoga „svetosavlje štite svi pobornici Velike Srbije ma gde živeli. Otuda ujedinjene pravoslavne eparhije biraju ekspanzionističko ime za sebe. One neće Pravoslavnu crkvu u Srbiji već Srpsku pravoslavnu crkvu na prostoru Jugoslavije i univerzalnom prostoru sveta Šesta neistina: Sava je stvorio „svetosavlje kao teološku doktrinu. Ne, Sava nije stvorio „svetosavlje“ već su „svetosavlje“ formirale srbijansko-hercegovačke nacionalističke vladike 30-ih godina XX veka u Beogradu kao političku i religijsku zaštitu srbijanskog gospodstva nad drugim Srbima i „pravu“ šumadijske Srbije na teritorije drugih Srba u ime kultnog nemanjićkog sveca koji sa tim nema nikakve veze. POLITIČKA IDEJA Navodno „svetosavlje je politička doktrina ekspanzije i učvršćivanja organizacije Srpske pravoslavne crkve na teritoriji Jugoslavije posle Prvog svetskog rata. Stvaranje Jugoslavije je bila idealna prilika da formirana Srpska pravoslavna crkva 1920. godine nesmetano širi svoju administrativnu mrežu i zahvaćene teritorije konzervira za Srbiju u slučaju raspada „trojedne kraljevine“. Širenje Srpske pravoslavne crkve po „srpskim“ zemljama van šumadijskog jezgra teritorije kneževine Srbije (iz autokefalne Beogradske mitropolije od 1879. godine) je puzajući oblik budućeg teritorijalnog proširenja države Srbije. Napred ide Crkva a za njom stiže vojska. Stoga „svetosavlje štite svi pobornici Velike Srbije ma gde živeli. Otuda ujedinjene pravoslavne eparhije biraju ekspanzionističko ime za sebe. One neće Pravoslavnu crkvu u Srbiji već Srpsku pravoslavnu crkvu na prostoru Jugoslavije i univerzalnom prostoru sveta. Dobijeni tomos od vaseljenskog patrijarha za ime i područje rada Srpske pravoslavne crkve u 1922. godini kanonski je osigurao da ova crkva izađe van granica prethodne Kraljevine Srbije s obzirom na širinu Jugoslavije (Kraljevine SHS) i prelazi na sva područja u Jugoslaviji gde živi pravoslavno stanovništvo srpske i druge nacionalnosti. DUGOTRAJNE POSLJEDICE Ujedinjavanje svih prethodnih nezavisnih eparhija van Srbije u jednu patrijaršiju pod upravom Beograda (tobože Pećke patrijaršije) je u Jugoslaviji politički poduprt posebno Aleksandrom I Karađorđevićem bez koga ono ne bi uspelo. Aleksandar je Jugoslaviju shvatao kao nevidljivu Srbiju pod kontrolom srbijanskih oficira. Zbog njegovog uništavanja države Crne Gore je bilo moguće pretvoriti autokefalnu crkvu Crne Gore u deo beogradske patrijaršije i njen status zadržati na nivo mitropolija. Srpska pravoslavna crkva je postala beogradski instrument obuzdavanja priznavanja nacionalnog bića Crnogoraca i Makedonaca što je Aleksandar Karađorđević platio životom u atentatu Vlade Černozemskog u Marselju 1934. godine, dok sadašnji odnosi između Beograda-Podgorice-Skoplja pate od velikih zategnutosti. Razapeta je još uvek i Bosna i Hercegovina. A kada je 1937. godine u Skupštinu bio na usvajanju Konkordat Kraljevine Jugoslavije sa Vatikanom kojim je dozvoljena katolička misionarska evangelizacija naroda u Jugoslaviji, Srpska pravoslavna crkva se digla na noge protiv njega jer je njime napadnuta njena neformalna monopolska pozicija da se samo ona može širiti i izvoditi evangelizaciju. KONKORDAT I EKSKOMUNIKACIJE Konkordat je pod pritiskom Milana Stojadinovića usvojen u Skupštini Jugoslavije sa 30 glasova više, ali do Senata na potvrdu nije stigao, jer bi tamo verovatno bio osporen. Sa uporednom „tajanstvenom“ smrću patrijarha Varnave Rosića, inače miljenikom Aleksandrovim, nastala je u Srbiji atmosfera obračuna sa Vladom i Skupštinom koju je Crkva dodatno raspalila sa kolektivnom ekskomunikacijom iz Crkve svih pravoslavnih poslanika u Skupštini i Vladi Kraljevine koji su glasali za Konkordat. Ekskomunikaciju je organizovao Varnavin zamenik vladika Nikolaj Velimirović. Osim toga, Srpska pravoslavna crkva je sa emigracijom Srba ka drugim evropskim zemljama, Americi i Australiji postala interkontinentalna organizacija tako da je pojam „svetosavlja postao globe-trotter. NEODUSTAJANJE SPC Nema govora da će se Srpska pravoslavna crkva zbog raspada Jugoslavije vratiti unutar granica Srbije. Nema govora da će ona promeniti svoje ime. Nema govora da će ona prestati da negira nacionalno biće Crnogoraca i Makedonaca i neće sa tim prestati makar vaseljenski patrijarh opozvao tomos iz 1922. godine, i makar on priznao Makedonsku pravoslavnu crkvu i makar potvrdio svoje priznanje Crnogorske pravoslavne crkve iz XIX veka. I nema govora da će Srpska pravoslavna crkva prestati da koristi Srbe van Srbije u jugoslovenskom prostoru radi podrivanja političke stabilnosti napadnutih država. Nema nijednog ozbiljnog znaka da će se ijedna srpska pravoslavna eparhija van Srbije odcepiti od beogradskog štaba i osamostaliti ka autokefalnosti. Srpska pravoslavna crkva je danas izuzetno jaka budući da je deo politike Velike Srbije beogradske vlade. Otuda je ni nepovoljne istine o prošlosti njenih sadašnjih organizacionih jedinica ne uznemiravaju počev od činjenice da Sv. Sava nije od carigradskog patrijarha Manojla Sarantina dobio pisani tomos za osnivanje Žičke arhiepiskopije 1219. godine, da tomosa nije imala ni Dušanova Pećka patrijaršija osnovana 1346. godine sve do 1375. godine, a da je Dušana za cara u Skoplju 1346. godine proglasio bugarski patrijarh Simeon uz prisustvo srpskih episkopa. Srpska pravoslavna crkva ne pokazuje da je brine to što njene dve istorijske organizacione jedinice nisu imale tomosa 151 godinu posle osnivanja. Ali ona danas zbog nedostatka vaseljenskog tomosa odriče pravo na samostalnost makedonskoj crkvi, a ukrajinskoj crkvi odriče samostalnost iako ova ima vaseljenski tomos. A crnogorskoj crkvi odriče samostalnost jer ne priznaje crnogorsku naciju... Ona manevriše sa velikim samopouzdanjem sa protivrečnim argumentima zato što ima podršku Vlade Srbije koja se drži jezuitske politike „mača s medom : bićeš onoliko autokefalan koliko te tvoj vladar brani i brani svoju teritoriju od drugog vladara i njegove crkve. Pobediće jača država a ne crkva i tomos. ISTINSKI ZNAČAJ SVETOG SAVE Sam Sava nije bio srpski nacionalista već raški utemeljivač Žičke arhiepiskopije otrgnute od Ohridske nadbiskupije pod Grcima. On je bio iskreni hrišćanski prozelitista, hrišćanski „nacionalista“ u smislu manastirskog ostrva „Utopije“ Tomasa Mora, i porodični patriota Nemanjićima. On je 700 godine posle smrti zloupotrebljen od srpskih biskupa i studenata Bogoslovskog fakulteta radi kolonijalne politike Beograda i otimanja spoljnih teritorija u korist Srbije. To je još jedan razlog zbog kojeg Bogoslovskom fakultetu nije mesto na Univerzitetu u Beogradu. Pokažite mi ijedan tekst, ijednu rečenicu gde je Sava rekao da je on nacionalno Srbin i pokažite mi u Savinoj biografiji Stevana Nemanje ijednu rečenicu gde je Sava nazvao nemanjićke župne posede Srbijom i objavio program „svetosavskog ujedinjenja“ od Budima do Soluna i od Banata do Jadrana (bez Pelješca, Dušan će ga prodati Dubrovniku)! Ako je i znao u XIII veku za reč „nacija“ - onda bi to bio dokaz da je ili bio ili je čuo za Pariski univerzitet, Oksford i Kembridž, gde se ova reč koristila za udruženja studenata različitog narodnog i teritorijalnog porekla i nizašta više i ta su udruženja često bila protiv regulacije univerziteta od strane kralja i biskupa. I profesora teologa, doctora. Nije Sava štap uperio ni na jednu teritoriju van Raške osim na one gde su bili posedi Nemanjića, na Vukanovu Zetu i njegov Hum kojim nije hteo da vlada. On ne govori o srpskoj naciji niti zna da država može biti išta drugo do svojina njegove porodice napunjena krotkim hrišćanskim narodom. Njegova država nije „srpska već nemanjićka, a Srbi su sporadično ime za podanike. U svojoj državi Sava jeste varvarski istrebljivao bogumile mada su bili „Srbi“, ali nije poznato da je oca i braću Vukana i Stevana Prvovenčanog huškao na okolne slovenske narode iako je Stevan Nemanja bio antigradski „mongol i gajio imperijalne namere prema Konstantinopolisu. Kao i kraljevi Stevan Prvovenčani, kao i Milutin Nemanjić, kao i Stevan Dečanski, kao i car Dušan Nemanjić sa svojih 13 ratova protiv Vizantinaca. Sava je princ evropske dinastije srednjeg veka kakvih u ondašnjoj Evropi ima nekoliko stotina i kao ni oni ni on se ne zanosi „pravom naroda na suverenitet i narodnog ujedinjenja. Nije Srbija iz XIII veka svojina srpskog naroda u smislu XIX veka. U XIII veku postoji u Evropi samo jedna globalna nacija: hrišćani, razlomljeni na oko 1.000 kraljevina, kneževina, baronata, vojvodstava i drugih stepena vlasti. Hrišćanstvo je prva globalna ideologija na svetu a ne nacija. Uprkos naporima vladika Justina Popovića i Nikolaja Velimirovića da objasne u čemu je „svetosavlje“ navodna zasebna teološka doktrina, nisu je uspeli opisati. Sava ćuti iako ga Justin veliča govoreći da je originalnost Sv. Save u tome što služi Bogu! Justin Savu drži za idiota, to je doktrina? Jedino što su Popović, Velimirović, Atanasije Jevtić i drugi savoslavljani nepobitno utvrdili je samo to da Srbi imaju porodičnu svetačku krsnu slavu i badnjak dok je okolni hrišćani i Rusi nemaju. A ni to, ipak, nije potpuno tačno jer se ova slava može naći i kod Makedonaca, Crnogoraca, albanskih katolika, katoličkih Dalmatinaca, Roma, nekih muslimana i drugih. I ova slava svakako nije hrišćanska doktrina već predhrišćansko slovensko paganstvo uz medovinu i vatru. I zato nam je tako i draga jer nas vezuje za očeve više od hrišćanstva. Hrišćanstvo je uljez u našoj istoriji? Tako je „ svetosavlje“ ime za politički program Crkve iz XX veka i ništa više. Ono što je Velika Srbija za političare, to je „svetosavlje“ za popove. POBJEDA (2)

[mentalnahigijena]

Manastir Prohor Pčinjski koji se nalazi trideset kilometara južno od Vranja proslavio je impresivan jubilej – 950. godišnjicu postojanja. Tim povodom upriličena je svečana akademija kojoj su prisustvovali predstavnici crkve, kao i naučnih, obrazovnih i kulturnih institucija, zatim ministri, ambasadori, državni funkcioneri, predstavnici vojske i policije. Na obeležavanju jubileja ukazali su se i patrijarh Porfirije, predsednik Srbije Aleksandar Vučić i Milorad Dodik, u nepoznatom svojstvu.

Predsednik Vučić, kao pokrovitelj proslave, dobio je od episkopa vranjskog Pahomija Orden “Prepodobni Prohor Pčinjski”. Vladika Pahomije poznat je po tome što su ga 2002. godine četiri maloletnika optužila za seksualno zlostavljanje koje je trajalo od 1999. do 2002. godine. Njih trojica bili su učenici Bogoslovije koji su u vreme zlostavljanja imali manje od 15 godina. Taj proces se godinama vukao po srpskim sudovima, država je svesrdno pomagala episkopu da se slučaj zabašuri, tako da su u martu 2006. godine, kada je okončano suđenje, dva krivična dela već bila apsolutno zastarela, a za preostala krivična dela Pahomije je oslobođen “usled nedostatka dokaza”. Bilo je još sličnih prijava na račun episkopa vranjskog, ali krivični postupci nisu pokretani, tako da Pahomije i danas mirno obavlja isti posao, a sad se udostojio časti da uruči orden predsedniku i tako se oduži državi za sve učinjene usluge.

Crkva kao ideološko oruđe

Predsednik Vučić održao je prigodan govor u kojem se zahvalio na ordenu, a potom izložio svoje shvatanje odnosa države i crkve. Vučić je rekao kako mu se čini da „kada zajedno rastu srpska država i srpska crkva, tada je najbolje i našim građanima“. Potom je rekao da će i dalje pomagati crkvu, razumevajući „da nam bez crkve nema nacionalnog ni narodnog jedinstva, da bez crkve ne možemo da očuvamo naše nacionalno, ali ne samo nacionalno već i državno tkivo; i onaj ko to ne razume, a vodi državu, ne zaslužuje da je vodi i ne može da je vodi iole uspešno“. Na kraju je zaključio: „Ništa tuđe nećemo, ali ćemo čuvati i štititi i Kosovski zavet i Vidovdan”. Niko od prisutnih mnogopoštovanih zvanica iz crkvenih redova nije se pobunio protiv predsednikovih reči, čak ni patrijarh Porfirije, što će reći da odobravaju njegove stavove.

Prvo valja napomenuti da je građanima Srbije bilo najbolje u vreme socijalizma, kada crkvi nije bilo dozvoljeno da se meša u politička i državna pitanja, već je bila prinuđena da se bavi kletom duhovnošću, verom i ostalim tričarijama koje slabo zanimaju crkvene funkcionere. U vreme kad je crkva imala značajnu državnu ulogu, pre Drugog svetskog rata, vladali su nepismenost, sveopšta beda, potčinjenost najširih slojeva stanovništva, eksploatacija, neravnopravnost i slične pošasti, sve uz blagoslov duhovnika.

Predsednik Vučić vidi Srpsku pravoslavnu crkvu kao instrument za postizanje nacionalnog i narodnog jedinstva, te kao stub države, kao da je SPC zvanična državna crkva Republike Srbije. Njegov ideal glasi: jedna crkva, jedan narod, jedan vođa. Nacionalno jedinstvo nije poželjno, a ni prirodno stanje. Društvo je kompleksno i raznoliko, jer ga čine milioni različitih ljudskih bića koja imaju sopstvena uverenja, želje, nade, interesovanja, stavove, političke preferencije, ideološke pozicije. Veličanje jedinstva je direktan udar na pluralitet kao prirodno stanje društva, te zagovaranje autoritarizma u čistom obliku, pod maskom nekakve fantazmagorične sloge. Takvo jedinstvo se uvek nameće odozgo, sa pozicija moći, i građanima ne donosi ništa dobro, u šta smo mogli da se uverimo svaki put kad bi neki uzurpator preuzeo svu vlast u svoje ruke, od Slobodana Miloševića do Aleksandra Vučića. Ako je zadatak crkve da obezbedi to žuđeno jedinstvo iza kog se krije najobičnije jednoumlje, onda je crkva puko ideološko oruđe u rukama vladara.

Vučić ispoveda vizantijsku doktrinu o simfoniji države i crkve koja je nespojiva sa savremenim dobom, a pogotovo sa demokratijom i republikom. Srbija nije teokratska već sekularna zemlja, država i crkva su odvojene, bar na papiru koji se zove Ustav. Doduše, za predsednika i njegovu kamarilu Ustav je mrtvo slovo na papiru, baš kao i zakoni, oni se drže drugih načela od kojih je najvažnije “jači tlači”. Vučićevo forsiranje SPC kao temelja države ujedno je i diskriminacija svih ostalih verskih zajednica koje ne samo da stavlja u neravnopravan položaj, već ih praktično proglašava izlišnim. Bez katolika, protestanata, muslimana i budista možemo, ali bez Srpske pravoslavne crkve nikako – to je njegova poruka. Što je najgore, SPC pristaje na privilegovan položaj koji joj svetovna vlast određuje, izdajući svoje poslanje zarad čisto zemaljskih koristi. Zauzvrat, crkva je uvek tu da podrži državne vlasti, tako da taj koristoljubivi savez opstaje na obostranu korist i zadovoljstvo. U toj protivprirodnoj simbiozi crkva je svedena na oslonac autoritarne moći, u toj tužnoj ulozi iscrpljuje se njena misija.

Vernik služi Bogu, a ne državi

Naivčine koje ozbiljno shvataju svete knjige hrišćanstva veruju da je crkva nešto drugo: lađa spasenja, Hristovo telo na zemlji, Hristova nevesta, ikona carstva nebeskog. Njima sve ovozemaljske stvari deluju propadljivo i prolazno, a pogotovo svetovne pojave i lažna božanstva kakva su crkva i nacija. Države i nacije dolaze i prolaze, ali uzdanje u Hrista i vaskrsenje mrtvih ne prolazi, ne prolazi vera kao “osnov svega čemu se nadamo, potvrda stvari nevidljivih”. Ne samo da će države proći, Hristova poruka je još radikalnija: “Nebo i zemlja će proći, ali riječi moje neće proći”. Vernik služi Bogu, a ne državi; njegove oči uperene su u večnost, a ne u propadljive ljudske tvorevine poput države. Zemaljska carstva su nula i ništica pred carstvom nebeskim, a hrišćani slede onog ko je posvedočio: “Moje carstvo nije od ovoga sveta”. Zato hrišćanska vera oslobađa od vezanosti za svet i od služenja njegovim nametljivim idolima kao što su država, nacija, karijera, bogatstvo, položaj, funkcije, moć, sila ili slava.

“Vreme je kratko; ubuduće i oni koji imaju žene da budu kao da ih nemaju, i koji plaču – kao da ne plaču, i koji se raduju – kao da se ne raduju, i koji kupuju – kao da ništa nemaju, i koji koriste ovaj svet – kao da ga ne iskorišćavaju; jer prolazi obličje ovoga sveta.  A ja hoću da ste bezbrižni”, poručuje apostol Pavle zajednici u Korintu. A što se tiče paramedicinske doktrine o jedinstvu nacionalnog i crkvenog tkiva, apostol i o tome ima šta da kaže: “Nema više ni Judejina ni Grka, nema ni roba ni slobodnjaka, nema više ni muško ni žensko; jer ste svi vi jedno u Hristu Isusu”. Ko ima uši da čuje, neka čuje.

Za razliku od Bogočoveka i njegovih apostola, predsednik Srbije veruje da svi treba da služe državi i naciji, te njemu kao ličnosti u kojoj su ova dva idolopoklonstva sjedinjena. Sa hrišćanskog stanovišta njegove reči su puko trućanje, vapijuća besmislica. Bog me je prizvao u postojanje, iako nema nikakvog razumnog razloga da postojim ja a ne neko drugi, i sad taj neverovatni i nezasluženi dar života treba da protraćim na služenje nekom tamo smešnom čovečuljku, vođi navijača koji slučajno obavlja funkciju predsednika, te himerama države i nacije, a ne onom ko me je u postojanje prizvao. Nešto besmislenije i gluplje teško je i zamisliti.

Prohor Pčinjski, prepodoban i nepodoban

Nema ničeg novog u Vučićevoj doktrini o jedinstvu države i crkve, o naciji i državi kao vrhovnim bogovima kojima nesrećno stanovništvo treba da se klanja i da žrtvuje sebe i sve što im je najsvetije. Nije novo ni to što crkva pristaje na ovu očigledno antijevanđelsku priču, podležući iskušenjima etnofiletizma i zemaljske moći. Jedino što je apsolutno sumanuto u celom ovom zamešateljstvu jeste što se takva doktrina ispoveda u manastiru posvećenom svetom Prohoru Pčinjskom. A Prohor je sušta suprotnost svemu što smo mogli čuti u porti manastira koji nosi njegovo ime. Prohor je bio monah, otšelnik iz 11. veka za kojeg zvanično crkveno žitije veli: “Prepodobni ne hte da sebe okiva okovima svetskim, jer mu se duša otimaše k nebu i srce njegovo ljubljaše Boga iznad svih krasota sveta i zemaljskih čari”.

Razdao je sve svoje imanje siromasima i otišao u pustinju da se podvizava i posveti Bogu, potpuno nezainteresovan za stvari ovoga sveta, ne brinući ni o državi, ni o naciji (dobro, potonje je bilo nemoguće, nacija tad nije postojala). Živeo je 32 godine u maloj pešteri, pećini, hraneći se biljem i travom, “i za to vreme ne vide lica čovečija. A družaše se sa zverovima koji mu ponekad dolažahu”. Teško je zamisliti čoveka nepodobnijeg za državotvorno-nacionalno shvatanje crkve od prepodobnog Prohora Pčinjskog.

Njegov način života nije ništa neuobičajeno u hrišćanstvu. Još od četvrtog veka monasi su masovno odlazili u pustinju i živeli van sveta i društva, pogotovo kad je hrišćanstvo postalo državna religija Rimskog carstva. Bilo je mnogo strastvenih vernika kojima služenje tadašnjoj hrišćanskoj državi i njenoj moći nije delovalo baš hrišćanski. Oni su odbacili sve ono što se u svetu smatra svetinjama. “Raskinuti s društvom znači takođe raskinuti sa svime što čoveka uključuje u to društvo, sa svime što od njega čini društveno biće: sa znanjem, kulturom, posedovanjem dobara, porodicom, brakom, stvaranjem i rađanjem potomstva”, piše Žak Lakarijer u knjizi “Ljudi opijeni Bogom”. Pustinjaci, eremiti, stolpnici, usamljenici su “preuzeli početni san hrišćanstva: da žive izvan sveta i istorije, u očekivanju Carstva nebeskog”.

Pustinjaci slobodni od sveta

Kakav je bio odnos anahoreta prema kumirima koje propoveda predsednik dovoljno govori njihov čin radikalnog raskida sa svetom, ali nije zgoreg ni navesti neke sačuvane izreke pustinjskih otaca. Suština tog odnosa sadržana je u izreci svetog Antonija Velikog: “Mrzite svet i sve što je u njemu”. Ava Evprepije veli: “Onaj ko ljubi svet, ljubi prepreke”. Ava Pimen je učio da monah “može postati slobodan od sveta” ako savlada dve stvari: zadovoljenje tela i taštinu. Kada su jednom egipatskom pustinjaku rođaci javili da mu je otac na samrti, pa bi trebalo da dođe po svoje nasledstvo, monah je odgovorio: “Ja sam pre njega umro za ovaj svet; mrtav ne može živoga naslediti”.

Rekao je ava Alonije: “Ako čovek ne kaže u srcu svome: ‘U svetu smo samo Bog i ja’, neće imati spokoja”. Dakle, Bog i ja, a ne: Bog, nacija, država i ja. Nigde kod pustinjskih otaca nema ni reči o nacionalnom jedinstvu ili crkvi kao čuvarki državnog tkiva. Ono što je današnjim državnicima i crkvenim vođama sveto, eremiti su videli kao prepreku na putu spasenja.

Prohor Pčinjski sledio je primere velikih podvižnika iz prošlosti, napustio je svet, društvo, državu, narod, porodicu, umro je za ovaj svet i postao slobodan, živeći u svojoj pećini. Na Prohoru se ne može graditi nikakva nacionalna ili državotvorna zgradurina, to je teška besmislica. Jednostavno, da su svi sledili primer svetog Prohora Pčinjskog i otišli u pećinu da provedu život u apsolutnoj samoći, posvećujući se molitvi i Bogu – nikakve države ne bi ni bilo. A ni nacije, bogatstva, moći, vlasti, vojske, represije, rata i koječega drugog. Pa čega bi onda bilo? Samo svetosti i projavljivanja carstva nebeskog na zemlji. Malo li je na ovu oskudicu?

Zato su se tokom Vučićevog govora nebesa orila grohotnim smehom. Kao što je poznato, Bog ne svraća na svečane akademije, tamo gde se okupljaju moćnici ovog sveta, i svetovni i crkveni, jer tamo nije dobrodošao, ali zato redovno posećuje pustinjačke pećine, šupljine stabala, stubove, usamljene pustinjske kelije i ostala neudobna mesta u kojima obitavaju podvižnici. Na tim nepopularnim mestima se oseća nekako domaće, kao kod svoje kuće. Zato nema pogrešnijeg mesta za ispovedanje kvazireligije nacionalizma od manastira svetog Prohora Pčinjskog. Vučić i njegova svita su agenti ropstva i pokorenosti ovom svetu, a Prohor Pčinjski je sloboda.

[prijedor24]

Pravoslavci danas proslavljaju Badnji dan

Sretan Badnji dan i Božić

Srpska pravoslavna crkva (SPC) proslavlja danas Badnji dan, pripremajući se za najradosniji hrišćanski praznik Rođenje Isusa Hrista Službama bdenija i nalaganjem badnjaka u pravoslavnim hramovima najavljuje se Rođenje Spasitelja čiji se dolazak na svijet slavi kao početak novog vremena i kao najradosniji događaj za hrišćanstvo.

U pravoslavne domove se na taj dan unosi badnjak, kome je Crkva dala…