#ankourajman

[fortunetellersdilettante]

SOS, li nan degize Genyen yon lou nan degize Vini soti, vini soti, soti Yon ti fi domestik, se tout sa ou mande m ' Darling, li pa gen okenn blag, sa a se lycanthropiy Lalin nan reveye kounye a, ak je lajè louvri Kò mwen anvi, se konsa manje grangou a m ap konsakre tèt mwen lendi a lendi ak Vandredi pou m vandredi Pa jwenn ase restriksyon oswa ankourajman desan kenbe m 'nan li Mwen kòmanse santi mwen jis yon ti kras abi tankou yon machin kafe nan yon biwo Se konsa, mwen pral ale yon kote briyan jwenn m 'yon rayisab epi di ou tout bagay sou li Genyen yon lou nan klozèt la Louvri epi mete l gratis Genyen yon lou nan klozèt ou Kite l soti, kidonk li ka respire Chita atravè yon ba, fikse dwat nan preyokipasyon li Li pral byen lwen tèlman, li pral jwenn wout li Bèt nan nocturnal yo pa tèlman pridan Pwofesè lalin nan, e mwen se elèv li Pou jwenn mesye yo sèl, mwen te resevwa sou mwen yon rada espesyal Ak liy dirèk depatman ponpye a, nan ka mwen jwenn nan pwoblèm pita Pa kap chèche bèl ti kras divo

[paroissedumont]

FONDASYON MARGARETTE TARTE FOUNDATION

Konsey administrasyon Fondasyon Margarette koumanse poze premye aksyon lan lokalite Fab pou konstwi yon depo estokaj materyel ak lot ekipman pou pemet ekip lokal fondasyon an jwenn mwayen pou entreprann aktivite pou jenn ki genyen difikilte lan kolektivite Dimon.

Nou ap raple tout moun Fondasyon Margarette Tarte bay tet li misyon pou kontribye e fasilite devlopman sikososyal, edikatif e fizik jennfi ak jenn gason sou kotsidwes depatman sid peyi dayiti.

Fondasyon Margarette Tarte konte konstwi yon lokal pou jenn yo jwenn ankadreman, swen ak asistans pou yo pwogrese lan domenn edikasyon. Nou konte angaje moun ki genyen kapasite pou travay ak jenn yo yon mannye pou devlope kapasite entelektyel jenn yo.

Fondasyon an konte mete bibliotek lan dispozisyon Jenn yo, ofri yo yon plat manje sou yon baz regilye. Jenn ki frekante fondasyon an ap jwenn ankourajman ak sipo pou yo reve yo demen miyo.

Si w kwe lan devlopman jenes lan milye peyizan ou kapab ankouraje pwoje fondasyon Margarette Tarte pou yon lot generasyon sitwayen responsab ki kwe lan pwoteksyon anvironnman pou yon Ayiti progresis e ekitab.

Lavoixdumont.Port-Salut.info | lavoixdedumont.Tumblr.com

[trascapades]

View this post on Instagram

A post shared by Tracy (@trascapades)

🖤🎼💃🏿📹🇭🇹 #ArtIsAWeapon Today marks the 10th-year anniversary of the 7.0-magnitude #earthquake that struck #Haiti. Remembering the tragedy, the devastation, the unimaginable loss of loved ones, homes and livelihoods. We pray for all the lives lost and those who still carry the pain. Nou pap Janm Bliye. 1.12.2010 - 1.12.2020. Reposted from @tmichofficial - The music video for "Dèy" feat. @riva.nyri is officially out. Watch the full video on @YouTube - [https://youtu.be/zVl-WpeNgok.] (Link in the Bio.) The song is a tribute commemorating the 10th year Anniversary of the earthquake in Haiti. A melodic blend of Afrocentric and Soft Rock, comprised to evoke the spirit of unity and solidarity in the Haitian Community, the song'' Dèy ''(which in #creole means #mourning) not only reflects on the tragedy but also encourages all to rely on a collective strength to ensure a better future. Chante Sa se yon fason pou nou komemore dizyèm anivèsè trajedi 12 janvye a an ayiti. Se yon melodi ki gen tandans afriken avèk mizik Rock ki ankouraje yon lespri solidarite nan kominote nou yo an ayiti tankou a letranje. DÈY se yon mòso ki pa sèlman adrese pwoblèm yon sosyete men ki bay ankourajman ak tout moun ki vle mete men pou yon demen miyò.🖤🇭🇹🖤 ____________________________________ #HaitiEarthquake #Resillience #Honor #MusicIsLife #MichelLouimé #RivaNyriPrècil #TMich #Dynamiksole #DancingIsFreedom #TraScapades #ArtIsAWeapon https://www.instagram.com/p/B7Py82KAD6h/?igshid=1told1ipir43u

[zoutilevanjil]

#Prière_du_jour . Bondye, mwen diw mèsi dèske ou renouvle sous de vi sa nan mwen anko, map mande w pou vide proteksyon w nan lavi m kelke swa kote'm ye nan peyi a. Tanpri Jezi, pa kite èlmi an pran pye sou mwen , libere m anba mechan yo, fè yo wè se ou menm ki Bondye . Retire tout vye pyèj yo mete sou wout mwen papa, pa kite m tonbe nan pyèj sa yo. Pandan tout vi'm map mande w dimansyon, kapasite, detèminasyon, ankourajman, matirite ak pèseverans nan levanjil la pou m ka reyisi nan tout bagay o non de Jezikri. #AMEN ! Vide gras ou nan lavi chak moun ki li mesaj sa epi ki voyel bay yon lot moun tou. *Medya Levanjil* Info 46879719 https://www.instagram.com/p/CQyDtY-hCe1/?igshid=NGJjMDIxMWI=

[staelofficial]

Mwen toujou vle ede men souvan nan nivo m vle a anpil fwa m pa genyen ase pou sa, men an menm tan tou se pa tout fwa lajan se sèl fòm ankourajman ki egziste, yon pòst sou yon evènman tankou “FestiLakay” ki se pou mwen yon gwo akonplisman pou jèn fanm ak jèn gason nan peyim #PortDePaix ap gen anpil siyifikasyon, map envite nou pote kole avèk ekip @port_de_paix_lakay_se_lakay la poun fè aktivite sa yon gwo siksè #LakaySeLakay 🙏🙏💪 18 juin nan lakou collège Mixte Lesly Docteur depi 2hpm bagay yo ap lanse 👏👏👏 https://www.instagram.com/p/CeTsda8LFea/?igshid=NGJjMDIxMWI=

[port-salut]

YON AKSYON SOLIDARITE KI MERITE ANKOURAJMAN...

Nou te byen kontan resevwa anpil imaj ak ekstre videyo distribisyon kit sanite kote Wilson Dena, ansyen premye sitwayen komin Posali e direkte lokal oganizasyon ki rele Réunion sportive d’Haiti RSHaiti.org k ap gouvene pa Me Jean-Michel Voltaire kom prezidan direkte jeneral oganizasyon sila. Tou 2 jenn gason sa yo soti lan lokalite woch Jabwen, 5e seksyon Dumont, kolektivite ki depann de komin Posali.

Distribisyon kit eskole sa tombe lan yon bon okazyon kote pesonel etablisman eskole yo lan komin lan pat té jwenn okenn ed ak sipo otorite Ministè edikasyon nasyonal yo pou te asire sekirite elev lekol yo lan kominote riral yo sitou lan Dimon. Distribisyon sa ki fet lan anpil kominote lan Makabe, Dumon, Buisson montre akle se solidarite ki sel fos pou n boujonnen lespwa pou sa ki feb yo.

Nou kontinye ankouraje tout sitwayen ki we entere kominote li avan entere poch li. Li toujou enposib pou satisfe tout moun lan yon kominote, sel bagay nou kapab di ekip Wilson Dena se yon ekip deja fe prev li sou teren politik la e pa genyen lot moun ki janm eseye batay lan entere popilasyon lakay li konsa. Se yon avantaj pou tout sitwayen ki soti lan lokalite sa pou ankouraje tout aksyon ki vize devlopman kolektivite sa. Se otorite ki genyen devouman ak volonté chanjman pou amelyore kondisyon lavi popilasyon li se yo menm pou n toujou soutni.

Pouvwa dwe ale kote moun ki genyen otorite pou amelyore kondisyon sosyoekonomik peyizan lakay. Ap toujou genyen moun ki egri e ki fache paske se sitwayen Dumont selman ki kapab fe jefo pou blayi chenn solidarite ak lot pandan tout ipokrit chita ap kritike san pote rezilta. Nou rete solide ak tout moun ki we entere tout popilasyon kay Dumont paske se lan aksyon yo nou kapab boujonnen lespwa pou sa ki feb yo.

San pouvwa ak pouvwa nap toujou rete konsekan pou kore, kolabore e ankouraje tout aksyon pou amelyore kondisyon lavi moun lan kolektivite Dumont. Kenbe pa moli, viktwa se pou moun ki konn batay e ki genyen yon ekip solid pou ranpote laviktwa sou fos fe nwa ki anpeche milye peyizan lakay jwenn kichoy.

Jean-Marie Mondésir

Sitwayen angaje Dumont

Lavoixdedumont.tumblr.com

[lakaypress]

Ankourajman pou yon Prezans Pi Aktiv Leta Ayisyen nan Diaspora a

Ankourajman pou yon Prezans Pi Aktiv Leta Ayisyen nan Diaspora a

Nan Konferans Koalisyon Pwofesyonèl Ayisyen Ameriken yo te òganize, madi 29 janvye 2019 la Miami, Florid, Serge Michel te pale ak Minis ayisyen kap viv aletranje yo, Marnatha Ternier, Depite nan palman eta Florid, Ayisyèn-Amerikèn Dottie Joseph, ak ansyèn senatèz nan palman eta a, Daphne Campbell.

VOA News (Lavwadlamerik)

[louissaintec]

Thursday, January 5 Jehovah will wipe away the tears from all faces.—Isa. 25:8. As Christians we are encouraged by visualizing our hope, whether it is heavenly or earthly. Can you see yourself enjoying the things that God has promised? Contemplating what you may do as God fulfills his promises undoubtedly brings joy to your heart. Perhaps you “see” yourself living on earth forever. Think about cooperating with others in making this globe into a paradise. Your neighbors love Jehovah, even as you do. You are healthy, energetic, and have a bright outlook. Those supervising the work of restoration make life a pleasure because they genuinely care about you. And you are happy using your talents and skills because everything you do is benefiting others and honoring God. For example, you are helping newly resurrected ones to come to know Jehovah. (John 17:3;Acts 24:15) No, this is not a dreamworld. This appealing mental picture is based on Scriptural truths about the future.—Isa. 11:9; 33:24; 35:5-7; 65:22.  Jedi 5 janvye [Jewova] ap siye dlo nan je tout moun. — Eza. 25:8. Antanke kretyen, nou jwenn ankourajman lè n kenbe esperans nou an nan lespri nou, kit se esperans pou n al viv nan syèl, kit se esperans pou n viv sou tè a. Èske w ka imajine ou menm k ap jwi bagay Bondye pwomèt yo? Lè w medite sou sa w gendwa fè toutpandan Bondye ap akonpli pwomès li yo, sandout w ap gen kè kontan. Petèt ou “wè” ou menm k ap viv sou tè a pou toutan. Fè yon ti reflechi ak fason w ap kolabore ak lòt moun pou fè tè a tounen yon paradi. Tout moun renmen Jewova menm jan avè w. Ou an sante, ou gen enèji e w gen yon bèl avni devan w. Moun k ap sipèvize travay pou fè tè a vin bèl la fè w pran plezi nan lavi a paske yo vrèman gen sousi pou ou. Epi w kontan sèvi ak talan ak kapasite w genyen yo paske tout sa w ap fè yo pote byenfè pou lòt moun e yo onore Bondye. Pa egzanp, w ap ede moun ki fèk resisite yo aprann konnen Jewova (Jan 17:3; Tra. 24:15). Non, se pa reve w ap reve! Bèl imaj sa a ou gen nan lespri w la chita sou verite ki nan Ekriti yo konsènan sa k pral rive alavni. — Eza. 11:9; 33:24; 35:5-7; 65:22.

[kalepwa]

Yon ti ankourajman /motivation pou nou "Mfè 5 an ap travay McDonalds. 3 lane nan 5 lan ap lave veso selman paske mpat pale angle. Mte RAYI travay la. Men mte renmen touche. Ak kob sa a mte peye inivesitem" #kalépwa #haiti #wowmagazine @tisaksuk @kreyolicious #hope #motivation #2018

[paroissedumont]

YON AKSYON SOLIDARITE KI MERITE ANKOURAJMAN...

Nou te byen kontan resevwa anpil imaj ak ekstre videyo distribisyon kit sanite kote Wilson Dena, ansyen premye sitwayen komin Posali e direkte lokal oganizasyon ki rele Réunion sportive d’Haiti RSHaiti.org k ap gouvene pa Me Jean-Michel Voltaire kom prezidan direkte jeneral oganizasyon sila. Tou 2 jenn gason sa yo soti lan lokalite woch Jabwen, 5e seksyon Dumont, kolektivite ki depann de komin Posali.

Distribisyon kit eskole sa tombe lan yon bon okazyon kote pesonel etablisman eskole yo lan komin lan pat té jwenn okenn ed ak sipo otorite Ministè edikasyon nasyonal yo pou te asire sekirite elev lekol yo lan kominote riral yo sitou lan Dimon. Distribisyon sa ki fet lan anpil kominote lan Makabe, Dumon, Buisson montre akle se solidarite ki sel fos pou n boujonnen lespwa pou sa ki feb yo.

Nou kontinye ankouraje tout sitwayen ki we entere kominote li avan entere poch li. Li toujou enposib pou satisfe tout moun lan yon kominote, sel bagay nou kapab di ekip Wilson Dena se yon ekip deja fe prev li sou teren politik la e pa genyen lot moun ki janm eseye batay lan entere popilasyon lakay li konsa. Se yon avantaj pou tout sitwayen ki soti lan lokalite sa pou ankouraje tout aksyon ki vize devlopman kolektivite sa. Se otorite ki genyen devouman ak volonté chanjman pou amelyore kondisyon lavi popilasyon li se yo menm pou n toujou soutni.

Pouvwa dwe ale kote moun ki genyen otorite pou amelyore kondisyon sosyoekonomik peyizan lakay. Ap toujou genyen moun ki egri e ki fache paske se sitwayen Dumont selman ki kapab fe jefo pou blayi chenn solidarite ak lot pandan tout ipokrit chita ap kritike san pote rezilta. Nou rete solide ak tout moun ki we entere tout popilasyon kay Dumont paske se lan aksyon yo nou kapab boujonnen lespwa pou sa ki feb yo.

San pouvwa ak pouvwa nap toujou rete konsekan pou kore, kolabore e ankouraje tout aksyon pou amelyore kondisyon lavi moun lan kolektivite Dumont. Kenbe pa moli, viktwa se pou moun ki konn batay e ki genyen yon ekip solid pou ranpote laviktwa sou fos fe nwa ki anpeche milye peyizan lakay jwenn kichoy.

Jean-Marie Mondésir

Sitwayen angaje Dumont

Lavoixdedumont.tumblr.com

[louissaintec1]

Friday, December 22 Peter took [Jesus] aside and began to rebuke him, saying: “Be kind to yourself, Lord; you will not have this happen to you at all.”—Matt. 16:22. The apostle Peter meant well when he urged Jesus to be kind to himself in order not to be killed. Jesus, however, knew that Peter’s comment reflected faulty thinking. To help him and the other disciples, Jesus gave frank counsel, stated the consequences of a self-sparing attitude, and outlined the blessings of a self-sacrificing spirit. (Matt. 16:21-27) Peter learned the lesson. (1 Pet. 2:20, 21) Pray to Jehovah to give you insight so that you can understand where your teenager needs help. (Ps. 32:8) For example, what might indicate that your child’s faith is wavering? Perhaps his joy is waning, he is speaking critically of fellow believers, or he has become secretive. Do not hastily conclude that these are signs of a double life involving serious sin. On the other hand, do not ignore such signs or dismiss your teenager’s isolation as a mere phase. w15 11/15 2:12, 13 Pyè [...] pran [Jezi] apa e li kòmanse pale fèm avè l, li di l: “Pa di bagay konsa non, Seyè. Sa pa gendwa janm rive w.” — Mat. 16:22. Apot Pyè te gen bon entansyon lè l t ap ankouraje Jezi pou l pa di l pral mouri a. Sepandan, Jezi te konnen ankourajman Pyè a te baze sou fo rezònman. Pou Jezi te ede Pyè ak lòt apot yo, li te ba yo yon konsèy klè lè l te montre yo konsekans sa genyen lè yon moun toujou ap rale kò l dèyè e l te atire atansyon yo sou byenfè yon moun ap jwenn lè l demontre lespri sakrifis (Mat. 16:21-27). Pyè te aprann leson an (1 Pyè 2:20, 21). Priye Jewova pou l ede w gen bon konprann pou w ka konn ki kote pitit ou ki adolesan bezwen èd (Sòm 32:8). Pa egzanp, ki sa k ka fè w konnen si lafwa pitit ou ap febli? Petèt li kòmanse ap pèdi jwa l, l ap pale frè ak sè yo mal oswa l kòmanse kenbe sekrè pou ou. Pa kouri panse bagay sa yo se siy ki montre pitit ou ap mennen yon lòt vi e l ap fè gwo peche. Yon lòt bò, pa fèmen je w sou siy sa yo oswa pa annik panse li nòmal pou l izole tèt li.

[zoutilevanjil]

#Prière_du_jour . Bondye, mwen diw mèsi dèske ou renouvle sous de vi sa nan mwen anko, map mande w pou vide proteksyon w nan lavi m kelke swa kote'm ye nan peyi a. Tanpri Jezi, pa kite èlmi an pran pye sou mwen , libere m anba mechan yo, fè yo wè se ou menm ki Bondye . Retire tout vye pyèj yo mete sou wout mwen papa, pa kite m tonbe nan pyèj sa yo. Pandan tout vi'm map mande w dimansyon, kapasite, detèminasyon, ankourajman, matirite ak pèseverans nan levanjil la pou m ka reyisi nan tout bagay o non de Jezikri. #AMEN ! Vide gras ou nan lavi chak moun ki li mesaj sa epi ki voyel bay yon lot moun tou. *Medya Levanjil* Info 46879719 https://www.instagram.com/p/CQyDtY-hCe1/?utm_medium=tumblr

[fabigaelle]

Sida! Sida! Sida

Depim piti se yon mo ki te toujou fèm pè  mwen grandi konsa jous tan pandan mwen lekol yo vinn ekplikem kisa sida ye. Nan lespri mwen pou yon timoun 6 zan mwen te panse depi yon moun gen sida fòm pa ta pale ak li, kole ak li alevwa bwè, manje nan menm sa li itilize. Mwen vinn grandi.  nan sizyèm ane yo komanse pale de maladi seksyelman transmisib. Mwen vinn reyalize ke nan lespri timoun mwen an mwen te egzajere nan fason kem te panse sa ki te nòmal, mwen te inosan poum pa di egare, inyoran. Malerezman mwen vinn reyalize ke pou yon timoun reyaksyon an nòmal men anpil granmoun wè li menm jan e fè moun sa yo santi yo mal.  Wi sida se yon maladi moun trape nan fè bagay , lè youn nan patnè yo enfekte se pou tèt sa yo toujou mande nou itilize kapòt e yo pwone fidelite , men se pa sèlman nan fason sa nou ka trape maladi sida, manman ka bay pitit li lè li ap akouche epitou depi gen kontak san ak on moun ki enfekte nou ka trape maladi sa.  Sida te toujou terorizem men kounya mwen grandi, m'pa pè SIDA, m'konn kijan pou'm kwape SIDA e sipòte sa ki deja enfekte yo. Pou yon timoun 6 zan mwen ka di nou kem te gen yon bèl anfans e sitou kè kontan te toujou nan kay la.  Te gen yon tontonm ki te rele Olivye nou te ba li ti non jwet Oli li te jèn e mwen se youn nan nyès li te pi renmen paske'm te pi piti, li te tolere'm, banm lanmou .  Li te toujou konn di'm lè frèm ak sèm te konn ap fèm kriye " Maeva dlo kap koule nan jew yo vle di ke wap nan moman tristes gen de jou dlo ap soti nan jew men memm siw kriye pa janm kite dlo nan jew few dekouraje. Mwen menm mwen reprezante lespwa e ap toujou gen yon bagay oubyen yon moun ki pou pote konsolasyon pou ou".  Mwen te piti se vre men yo te toujou pale avèm tankou yo tap pale ak gran frèm oubyen gran sèm.  Kek mwa aprè Ton Oli vinn komanse pa pote'l byen nan je timoun kem te ye a mwen te wè li pat byen men mwen pat konn sal te genyen. Epi kek mwa apre li vinn kite kay la. Mwen tande Ton Oli te ale nan yon lot kay kote yon enfimyè t'ap pran swen li. Yon lendi aprè midi yon moun vini kote manmanm e dil Ton Oli ale nan peyi san chapo. Gen de nouvèl ki toujou fè mal e se te premye jou manmanm te kriye devanm, ton Oli se te yon frè ke li te renmen anpil men mwen pandan manman tap kriye mwen te tande li mamote pawol sa yo " Pa gen remèd pou sida". Mwen te reflechi sou mo sa poum pat bliyel mwen te repete li tankou yon ti bb ki fenk ap aprann pale. Aprè antèman mwen vin reyalize kisa lanmò ye paske tonton mwen te pi renmen an, ki te gatem plis la, te mouri nan SIDA Gen yon jou mwen tande manmanm kap pale de Oli pandan mwen gran e mwen reyalize pandan tout maladi a, fanmi an pat janm abandone li e yo te toujou la pou li. Se vre yo konnen li ta pwal mouri men pawòl rekonfò ak ankourajman te danse nan tèt tonton'm tankou yon son lespwa. Epi mwen te eseye konprann sa li te dim nan e reyalize  ke mwen te gen pou kriye yon moun kem renmen anpil ki ta pwal mouri ak maladi sida. De lavi moun sa ki te chè pou mwen mwen konnen kem gen kom devwa fe tout sa ki nan posibilitem pou konbat maladi sa!  Sida se yon maladi tankou tout maladi  ki genyen sou latè, li gen dwa poko jwenn trètman pou li geri men jounen jodia gen remèd pou bay soulajman, chans ke tonton'm pat genyen. Yon moun ki gen sida se yon moun tankou tout moun ki merite swen, atansyon, afeksyon ak lanmou. An nou pa rejete moun sa yo ni kondane yo paske se vre fok nou pran prekosyon men lè mal la finn fèt li fèt nèt nou paka chanje sa. An nou kwape maladi sida pandan ke nap fè kanpay pou nou di kisa maladi a ye pandan nap lonje men nou bay sila yo ki deja enfekte. Mwen ap pwoteje tet mwen mwen ap envite zanmim ak fanmim fe menm jan pandan map ba yo bon jan enfomasyon sou kisa maladi a ye kijan yo ka pranl e kijan pou yo pwoteje tet yo - Pa fe bagay ak patnew san ou pa pwoteje tèt ou an nou itilize kapot - Si nou tou 2 fe tes la deja an nou rete fidel - Si ou chanje patnè mwen ankouraje ou al fe tes sida - Siw enfekte pa neglije pran medikaman doktè preskriw  Mwen pap bay mwen pap pran e map di #ZEROTOLERANS SIDA Fabigaelle

[port-salut]

ESKE PALE KREYÒL SE YON DWA FONDAMANTAL SELON KONSTITISYON AN ?

Par : Jean-Marie Mondésir

Yon dwa fondamantal se yon dwa ki esansyèl lan ekzistans ak devlopman yon sitwayen ou yon gwoup moun k ap viv lan yon sosyete. Se dwa tout sitwayen genyen pou jwi dwa ki garanti lan konstitisyon an peyi l san distenksyon ak diskriminasyon okenn otorite piblik. Leta genyen pou misyon pou fè tout sa ki posib pou garanti pwoteksyon dwa konstitisyon an konsakre yo. Dwa lengwistik se youn ladan yo ki merite konsiderasyon otorite lan administrasyon piblik yo.

Dwa pou moun viv, jwenn sante, sekirite, travay, edikasyon, elatrye. Se yon seri dwa ki enpotan pou tout sitwayen jwi depi l fèt jiskake li fè vwal pou peyi san chapo. Genyen lot dwa ki garanti tankou dwa sosyal, ekonomik, politik, kiltirèl e anvironnmantal. Leta ayisyen siyen akò ak konvansyon entènasyonal pou l garanti dwa sa yo pou tout sitwayen kap viv sou teritwa li.

Pou sa ki konsène dwa lengwistik majorite popilasyon an se atik 5 konstitisyon an ki konsakre 2 lang ofisyèl : fransè e kreyòl. Menm atik sa presize se lang kreyòl la ki simantè pèp ayisyen youn ak lòt. Etid nou fè pwove 55% sitwayen pale selman kreyòl, 30% pale e konprann lang franse e 15% sitwayen pale franse chak jou bondye mete. An règ jeneral, tout ayisyen pale kreyòl e konprann kreyòl kòm sa dwa.

Genyen anpil moun ki chwazi pa aprann ekri kreyòl paske otorite yo privilejye mete tout dokiman ofisyèl lan lang franse. Sepandan, pa genyen anpil dokiman ofisyèl ni resous ki dispoze pou devlopman lang kreyòl la. Leta pa ankouraje rechèch lan devlopman lang kreyòl la e chèche lan inivèsite yo pa jwenn ankourajman pou kreye zouti pou favorize edikasyon lan lang majorite pèp la.

Nou rekonèt lang se yon zouti kominikasyon pou yon gwoup moun k ap viv lan yon kominote ki pèmet yon popilasyon eksprime valè l, tradisyon, kilti ak istwa li. Yon sitwayen pa dwe jije paske li pale lang majorite moun pale lan kominote li. Okenn moun pa dwe wont lè li deside eksprime lide, opinyon, kritik ou analiz ak revandikasyon li genyen an kreyòl. Tout andikap ak devlopman ou manifestasyon dwa lengwistik yon pèp dwe denonse lan opinyon piblik. Òganizasyon ki genyen misyon akonpaye viktim vyolasyon dwa moun, dwe soutni tout aksyon kont entitisyon administrasyon piblik k ap kontinye bafwe dwa sitwayen ki pale inikman lang kreyòl la.

Nou remake se sel lwa sou akademi lang kreyòl la ki vote e pibliye selman an kreyòl. Okenn lot pwojè lwa pa janm vote ni pibliye lan jounal ofisyèl repiblik la “Le Moniteur.” Menm konstitisyon 87 la pat vote e pibliye lan 2 lang ki rekonet yo lan jounal ofisyèl. Vesyon kreyòl la ki se tradiksyon konstitisyon an pat janm vote ni pibliye lan jounal ofisyèl repiblik la.

Kidonk, vèsyon kreyòl konstitisyon 87 la pa genyen menm fòs jiridik ak vèsyon ki te pibliye lan jounal ofisyèl repiblik la. Pouki rezon palmantè yo pa janm prezante yon pwojè lwa pou fòse otorite yo prezante tout tèks pwoje-lwa lan 2 lang ofisyèl peyi a? Pouki rezon pa genyen sèvis tradiksyon lan Palman pou travay sou tradiksyon tout proje-lwa ki konsène sosyete a? Eske palmantè yo ap travay lan enterè mas pèp ki pale selman lang kreyòl. Lan peyi kote ki genyen 2 lang ofisyèl, 2 redaktè lan chak lang chita pou yo redije projè-lwa ki reflete bezwen sosyete a.

Tradiksyon yon pwojè-lwa kapab kreye konfisyon lan lespri sitwayen ou fonksyonè k ap entèprete yon tèks lwa. Li enpòtan pou chak redaktè jiris kreyòlis e franse kapab reflechi lan lang travay yo. Sa pèmet yo evite kreye pwoblèm enkonpreyansyon pou avoka ak lot aktè lan sistèm jidisyè a kapab rankontre lan entrepretasyon yon tèks jiridik oubyen yon lwa.

Lè nou gade se majorite pèp la ki voye palmantè yo al defann enterè yo lan Palman, epi yo pa janm chache vote lwa pou pèp la konprann. Eske nou kapab di legislati ki pase aprè adopsyon konstitisyon 87 la e amandman 2011 lan ap travay lan enterè majorite nasyonal la? Eske nou genyen enterè kontinye ap soutni yon pouvwa palmantè ki pap defann enterè ak dwa fondamantal reprezantan li yo ki pale kreyòl.

Lajan chak palmantè  koute administrasyon piblik se plenn lankè epi yo pa reyalize okenn bon rezilta lan travay yo. Pandan setan mas pèp la kontinye ap viv lan kras ak lamize, li enpotan pou n konnen eske n dwe kontinye envesti lan yon Palman ki p ap defann entere sitwayen yo reprezante lan Palman? Pouki rezon amandman manmanlwa peyi a pat vote e pibliye lan 2 lang lan jounal ofisyel peyi a?

Pouki rezon otorite lan administrasyon piblik la pa genyen okenn respè pou lang majorite nasyonal la? Pouki rezon pa genyen dokiman ki ekri an kreyòl pou ede palmantè yo konprann wòl ak fonksyon yo lan Palman? Pouki rezon edikasyon nasyonal pa devlope zouti fòmasyon program pou mèt yo lan lang kreyòl yon fason pou l favorize edikasyon mas pèp la.

Eske n ap kontinye tolere peyizan ak popilasyon lan katye popilè yo ap kondane lan yon sistèm jistis ki pa rekonet dwa lengwistik yo? Eske n ap kontinye tolere enstitisyon piblik yo ki p ap founi sevis yo dwe bay pou bon fonksyonnman sosyete a? Kisa otorite yo konte fè pou amelyore sityasyon 55% moun lan sosyete a ki konprann selman kreyòl? Pouki rezon pa genyen envestisman ki fèt pou pwomosyon lang majorite a yon manyè pou n kapab reponn ak bezwen peyi a?

Nou kwè li enpotan pou n reflechi sou veritab pwoblèm sosyete nou an ki konplekse. Fòk nou konbat prejije ak diskriminasyon sou tout fòm lan administrasyon piblik peyi dayiti. Fòk nou kontinye denonse pasivite otorite yo ki refize pran aksyon pou pwoteje dwa lengwistik popilasyon an sou tout teritwa a. Si aprè ranvèsman diktati Divalye genyen anpil jefò ki fèt lan media yo ak rezo sosyal yo. Men nou remake pako genyen anpil dokiman ofisyèl ki pibliye lan lang majorite nasyonal la. Chak sitwayen konsèkan dwe travay ak lòt pou fè respekte dwa konstitisyonel pèp ayisyen san diskriminasyon.

Nou envite w li analiz nou fe sou kesyon dwa lengwistik pep ayisyen. Kikle sou lyen sa e si w vle ou kapab pataje l ak lot. http://magazine.port-salut.org

Jean-Marie Mondésir

Juriste haïtien | Spécialiste en droit civil

Maitrise en sciences du développement

Éditeur : Magazine.port-salut.org

dumont.port-salut.net | radio.port-salut.org