#Aelbert Cuyp

[lionofchaeronea]

Reclining Dog, Aelbert Cuyp, ca. 1645

[granstromjulius]

Aelbert Cuyp

[arthistoryanimalia]

This may be the first Orpheus Charming the Animals scene I’ve found with a #pangolin in attendance…

Aelbert Cuyp (Dutch, 1620-1691)

Orpheus Charming the Animals, c.1640

Oil on canvas, 113 x 167cm (44 1/2 x 65 3/4in.)

On display at Museum of Fine Arts, Boston

“The ancient Roman poet Ovid recounts how Orpheus, a legendary Greek musician, pacified wild animals with his soothing music. Here Cuyp places Orpheus in a typical Dutch landscape, populated with native species such as bulls, goats, and cats. But Cuyp adds American, Asian, and African creatures, too, including jaguars, a camel, an elephant, and an ostrich. Cuyp probably saw many of these species in person, but he almost certainly studied pictures of them in prints and books as well. His menagerie reflects the explosion of scientific knowledge that came with overseas trade and colonial ventures. The picture is, at the same time, an illustration of a Classical story, a landscape, and an animal painting. But it also makes a political statement, drawing a parallel between Orpheus's power over the animals and the Dutch Republic's dominance of the globe.”

[ahaura]

Aelbert Cuyp (Dutch, 1620–1691) detail of The Maas at Dordrecht (c. 1650) oil, 114.9 × 170.2 cm

[nancydrewwouldnever]

Aelbert Cuyp, Young Herdsman with Cows, ca. 1655-1660, oil/canvas (Metropolitan Museum of Art, New York)

[oldsardens]

Aelbert Cuyp - A View of Vianen with a Herdsman and Cattle by a River

[illustratus]

The Avenue at Meerdervoort by Aelbert Cuyp

[zoeandsubaloveart]

Aelbert Cuyp (Dutch, 1620-1691)

Young Herdsmen with Cows

[artthatgivesmefeelings]

Aelbert Cuyp (Dutch, 1620-1691) The Valkhof at Nijmegen, ca.1653 Newfields

[somethingwithmoles]

Aelbert Jacobszoon Cuyp (attributed to), Selfportrait as a boy, ca. 1650, oil painting, 37 x 30 cm, Museum Bredius, The Hague

Despite the work’s title suggested by the museum itself and although the sitter is identified with Aelbert Cuyp, it seems to be doubtful whether it is an actual self-portrait or maybe was painted by a different artist.

Source: Wikimedia Commons | Museum Bredius

[joostjongepier]

Wat?   Landschap met een voetbrug door Jacob van Ruisdael (1652), Landschap met watermolen van Meindert Hobbema (ca. 1665), Rivierlandschap met herder en koeien door Aelbert Cuyp (Ca. 1650-1660), Soldaat en lachende vrouw door Johannes Vermeer (ca. 1657), Zelfportret (1658) (met detail) en Portret van een jonge kunstenaar (ca. 1650-1660) door Rembrandt van Rijn en Portret van een man (met details) door Frans Hals (ca. 1660)

Waar?   Tentoonstelling Manhattan Masters – Hollandse schilderijen uit The Frick Collection in het Mauritshuis, ’s-Gravenhage

Wanneer?   24 november 2022

Aan de rand van Central Park in New York staat de villa waarin The Frick Collection is gevestigd. Het museum huisvest de verzameling van ondernemer en kunstverzamelaar Henry Clay Frick met wat daar later aan is toegevoegd. Nu dit museum wordt gerenoveerd, leent het tien topstukken van Nederlandse meesters uit aan het Mauritshuis in Den Haag.

Een tentoonstelling van slechts tien werken klinkt niet veelbelovend, maar kwantiteit is niet alles en in dit geval geldt het Bauhaus-motto ‘Less is more’ meer dan ooit. De kwaliteit van de tentoongestelde werken is fantastisch en het is heerlijk om je aandacht slechts over een beperkt aantal doeken te hoeven verdelen.

Jacob van Ruisdael is natuurlijk vooral beroemd vanwege zijn luchten. Nu moet ik bekennen dat ik van de meeste werken van deze schilder een beetje somber wordt. Maar niet van het werk dat hier hangt: Landschap met een voetbrug. Het werk vertoont veel diepte en de kleuren zijn zo intens alsof het werk gisteren is geschilderd. Het werk is ongetwijfeld recent gerestaureerd of ten minste schoongemaakt. We zien een heuvelachtig landschap. Links zit een heer te paard, terwijl een tweede paard door een knecht bij het leidsel wordt vastgehouden. De berijder van dit tweede dier is afgestapt en sluipt met het geweer in de aanslag de helling op naar de loopbrug. Zijn doelwit is waarschijnlijk het paar eenden dat op de rivier dobbert. Aan het water zit een hengelaar. Hij heeft zijn hoofd gedraaid naar de paarden. Werd hij bij het hengelen gestoord of is het nieuwsgierigheid die zijn aandacht afleidt van waar hij mee bezig is? In de verte op een heuvel zien we een kerk en een molen, wat erop duidt dat zich daar een dorp bevindt. Natuurlijk is de wolkenlucht fraai geschilderd, zoals je van Ruisdael mag verwachten, maar dat geldt zeker ook voor de bomen. Vooral de oude boom links, die zijn wortels in de, zo te zien rotsachtige, bodem heeft begraven is geweldig weergegeven. Het licht speelt door het gebladerte en zorgt voor een prachtige gloed. Als ik na de tentoonstelling thuis de catalogus opensla, zie ik op de reproductie weinig terug van wat dit doek in realiteit zo onweerstaanbaar maakt. Dat toont maar weer eens aan dat niets op kan tegen ‘het echte werk’.

Een ander landschap is van de hand van Ruisdaels leerling Meindert Hobbema, een schilder die ik beter ken van de Amsterdamse kade dan van zijn schilderijen. Ook dit werk is van een verbluffende kwaliteit. Net als het schilderij van Ruisdael lijkt het zo uit het restauratieatelier afkomstig. Het shirt van de man links vooraan is helderrood en ook het geel van het huisje is sprankelend. Aan de deur van het huisje is een man, leunend op een stok, in gesprek met iemand die binnen staat. Is de man buiten een bedelaar? Dat lijkt zeker het geval te zijn bij de man die rechts van het pad zit. Hij strekt zijn hand uit naar een man en een jongen die tegenover hem staan. Net als bij het landschap van Ruisdael zijn de bomen ook in dit schilderij heel mooi weergegeven.

Van Aelbert Cuyp zien we een rivierlandschap. Een herder frummelt wat aan zijn hemd, terwijl vier van zijn koeien rustig aan de oever van een rivier liggen. Een vijfde koe staat en lijkt te kijken naar de zeilboten op het water. Zowel het tafereel als het gouden licht zijn typerend voor de Dordtse schilder. Een half jaar geleden bezocht ik de tentoonstelling In het licht van Cuyp in het Dordrechts museum. Deze expositie ging uitgebreid in op het werk van deze schilder en de invloed die hij had op andere, met name Engelse, kunstenaars.

Het eerste dat mijn aandacht trekt op Johannes Vermeers Soldaat en lachende vrouw is de landkaart van Nederland. Naar onze begrippen hangt de kaart op zijn kant, het westen naar boven. Ik zie dat mijn geboorte-eiland Walcheren hier nog echt een eiland is. Een ander interessant detail is het glas-in-loodraam. Dit zorgt voor een warme gloed, met name op het gezicht en de hoofddoek van de vrouw. Dit werk is een goede smaakmaker voor de grote Vermeer-tentoonstelling die volgend jaar in het Rijksmuseum zal plaatsvinden. In 1996 bezocht ik hier in het Mauritshuis de laatste grote Vermeer-expositie. Een ware blockbuster!

Het absolute pièce de résistance van deze tentoonstelling is het zelfportret van Rembrandt uit 1658. Tijdens zijn leven schilderde de kunstenaar zo’n tachtig zelfportretten, waarvan dit het grootste is. Rembrandt vereeuwigde zichzelf levensgroot in zestiende-eeuwse kledij, zittend in een leunstoel. De verfstreken zijn gedurfd, hier en daar haast wild, op het doek gezet. Kijk naar de band van de paltrok om Rembrandts nek! Maar het meest indrukwekkend aan dit portret is het doorleefde gezicht met de ogen die mij als beschouwer strak aankijken. Rembrandt voelt in dit schilderij niet als een kunstenaar uit een ver verleden, maar veeleer als een oudere vriend of een wijze oom.

Aan de wand links van dit magistrale werk hangt een werk van een navolger van Rembrandt. Wat een tegenstelling tussen de twee schilderijen! Hier zien we een jonge kunstenaar vol zelfvertrouwen. Zijn blik is zelfverzekerd. Het leven ligt nog grotendeels voor hem. Rembrandt heeft net een faillissement achter de rug, waarbij hij zijn huis (nu het Rembrandthuis) moest verkopen. Het leven heeft zijn sporen nagelaten in het gelaat van de kunstenaar. 

Schreef ik dat Rembrandts verfstreken wild waren? Kijk dan ook eens naar het Portret van een man van Frans Hals. Hier is haast sprake van impressionisme avant la lettre. Het witte hemd is met woeste streken neergezet en de handschoenen, die de man in zijn hand houdt, zijn feitelijk niet meer dan een paar vegen verf.

[paulpingminho]

[clairity-org]

Aelbert Cuyp, Fishing under the Ice on the Maas, mid-1650s, Oil on panel, 11/21/23 #legionofhonor by Sharon Mollerus

[diioonysus]

castles + art

[oedelaberg]

El mundo es mio

Aelbert Cuyp (Dordrecht, Holanda Meridional, 1620-1691) Mercurio h. 1650-1660 óleo sobre cobre 70,4 x 42,3 cm Nº inv. 449 Colección BBVA España

Aelbert Cuyp, destacado artista del siglo XVII en los Países Bajos, fue célebre por sus retratos de grupo al aire libre y sus paisajes de carácter idílico, reflejo de la Arcadia holandesa. Asimismo, durante la década de 1650, realizó escenas mitológicas ambientadas en naturalezas pintorescas, obras, como la presente, de clara influencia italiana.

La pieza, una alegoría del comercio, actividad fundamental en la vida holandesa de los siglos XVI y XVII, representa a Mercurio, dios del comercio y del mercado, a la vez que mensajero de los dioses y patrón de los viajeros. Cuyp recurre a la mitología tradicional, pero introduce algunas variantes. Muestra a un joven desnudo con sandalias en los pies (no aladas, como era habitual); el efebo helénico ha sido sustituido por un muchacho de rasgos neerlandeses, de cuerpo más robusto y carnoso que el modelo clásico; en la cabeza, el característico sombrero alado; completan su imagen el usual caduceo y un paquete de cartas –signo de su condición de mensajero− en una mano y, en la otra, las consabidas bolsas con monedas. Mercurio está de pie sobre la bola del mundo, junto a la que aparecen diseminados una serie de objetos −un cuaderno de notas, plumas, tinteros, sellos y pesas− que subrayan su valor alegórico.

Al plasmar la figura mitológica que protagoniza el cuadro se atiene en esencia a las convenciones del género; es sobre todo en el resto donde quedan patentes su gran sensibilidad plástica y las características propias de su estilo en la segunda mitad de la década de 1640. La introducción de vistas de montañas y la tenue iluminación dorada responden a un nuevo concepto de paisaje, importado de Italia por pintores que habían viajado a ese país. Utiliza también otro de los recursos habituales del momento: aplica una tonalidad más oscura en los primeros planos, que, al generar contraste con los colores suaves y claros del fondo, acentúa la perspectiva. La calidez cromática y la armonía de luces y sombras producen una sensación de serenidad que parece dejar la escena suspendida en un tiempo indefinido. Es probable que esta obra sea la que aparece en un documento de venta a nombre de Johan van der Linden van Slingelandt, de 1785, junto a otra considerada un san Sebastián –aunque, según A. P. Mirimonde, debía tratarse en realidad de un Apolo, utilizado como alegoría en honor de Henri-Gaston de Bourbon, obispo de Metz, príncipe del Sacro Imperio y marqués de Verneuil−. Se supone que ambas pinturas, realizadas sobre cobre y separadas en dicha venta, eran las puertas de un pequeño armario para guardar monedas, algo habitual en la época. Más de un siglo después, en 1908, Cornelis Hofstede de Groot la recoge en su catálogo razonado de pintores holandeses. Se cree que, tras esta información, pasó por el mercado alemán y por diversas colecciones, siendo vendida en subasta en Lucerna en noviembre de 1953 y posteriormente adquirida por el Banco Exterior de España, cuyos fondos conforman una parte importante de la actual Colección BBVA.

Información e imágenes de la web de la Colección BBVA.

[aurevives]

— Aure Vives, from ‘In heaven or whatever’