#दलित गायक | Explore Tumblr posts and blogs

airnews-arngbad · 9 months ago

Text

Regional Marathi Text Bulletin, Chhatrapati Sambhajinagar

Date – 26 February 2024

Time 18.10 to 18.20

Language Marathi

आकाशवाणी छत्रपती संभाजीनगर

प्रादेशिक बातम्या

दिनांक – २६ फेब्रुवारी २०२४ सायंकाळी ६.१०

****

देशभरातल्या दोन हजारांवर रेल्वे प्रकल्पाची पंतप्रधानांच्या हस्ते पायाभरणी तसंच लोकार्पण

विधीमंडळाच्या अर्थसंकल्पीय अधिवेशनाला सुरुवात;साडे आठ हजार लाख रुपयांच्या मागण्या सदनासमोर सादर

ज्येष्ठ गजल गायक पंकज उधास यांचं निधन

आणि

रांची कसोटीत भारताचा इंग्लंडवर पाच गडी राखून विजय;मालिकेत अजेय आघाडी

****

देशातल्या रेल्वे स्थानकांवर जागतिक दर्जाच्या सेवा सुविधा असल्या पाहिजेत असं सांगत गेल्या दहा वर्षात नवे रेल्वेमार्ग निर्माण करण्याची गती दुप्पट झाली असल्याचं पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी म्हटलं आहे. पंतप्रधानांच्या हस्ते आज २ हजारांहून अधिक रेल्वे प्रकल्पाची पायाभरणी आणि लोकार्पण दूरदृश्य प्रणालीद्वारे झालं त्यावेळी ते बोलत होते. या प्रकल्पांसाठी ४१ हजार कोटी रुपये खर्च येणार आहे. गरीब आणि मध्यमवर्गीयांना रेल्वेस्थानकांवर विमानतळांसारख्या सुविधा मिळत असल्याचं ते म्हणाले. अमृत भारत स्थानक प्रकल्पांतर्गत त्यांनी देशातल्या ५५३ रेल्वेस्थानकांच्या पुर्नविकासाच्या कामाची पायाभरणी केली. या स्थानकांमध्ये नांदेड विभागातल्या हिमायतनगर, भोकर, मानवत रोड आणि रोटे��ाव या चार रेल्वे स्थानकांसह राज्यातल्या ५६ स्थानकांचा समावेश आहे.

दरम्यान, पंतप्रधान परवा यवतमाळ दौऱ्यावर येत आहेत. त्यांच्या उपस्थितीत प्रधानमंत्री किसान सन्मान योजनेचा १६ वा हप्ता तसंच महाराष्ट्र राज्याच्या नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजनेचा दुसऱ्या आणि तिसऱ्या हप्त्यांचं एकत्रित वितरण होणार असल्याचं आमच्या वार्ताहरानं कळवलं आहे. सुमारे ८८ लाख शेतकऱ्यांचा थेट बँक खात्यात हा निधी जमा होणार आहे.

****

राज्य विधीमंडळाच्या अर्थसंकल्पीय अधिवेशनाला आजपासून मुंबईत सुरुवात झाली. यावेळी उपमुख्यमंत्री अजित पवार यांनी ८ हजार ६०९ कोटी १७ लाख रुपयांच्या पुरवणी मागण्या दोन्ही सभागृहात मांडल्या. यात अवकाळी पाऊस तसंच गारपिटीमुळे बाधित शेतकऱ्यांना नुकसान भरपाईकरता १ हजार ६०० कोटी रुपयांहून अधिक रकमेची तरतूद करण्यात आली आहे. कृषीपंप, यंत्रमाग आणि वस्त्रोद्योग क्षेत्राला वीज देयकाच्या अनुदानासाठी एक हजार ३७५ कोटी रुपयांहून अधिक तरतूद प्रस्तावित आहे.

यापूर्वी विरोधी पक्षनेते विजय वडेट्टीवार यांनी आंदोलन करणाऱ्या आशा सेविकांच्या मागण्या मान्य करुन त्यांना न्याय देण्याची मागणी विधानसभेत केली. सरकार याप्रकरणी गंभीर आणि सकारात्मक आहे. मात्र आताच सगळ्या मागण्या पूर्ण कराव्यात असा आग्रह चुकीचा असून थोडी लवचिक भूमिका स्वीकारली तर मार्ग निघेल, असं आश्वासन अजित पवार यांनी यावेळी दिलं. दोन्ही सभागृहांनी संमत केलेल्या विधेयकांना राज्यपालांची अधिसंमती मिळाल्याचं उपसभापती नीलम गोऱ्हे यांनी विधानपरिषेदत जाहीर केलं. यात महाराष्ट्र कॅसिनो नियंत्रण आणि कर निरसन विधेयक, सार्वजनिक विद्यापीठ सुधारणा विधेयक, वस्तू आणि सेवा कर दुसरी सुधारणा विधेयक आणि आंतराष्ट्रीय क्रीडा विद्यापीठ विधेयक यांसारख्या विधेयकांचा समावेश आहे.

****

मराठा आरक्षणासंदर्भात सगेसोयरे कलमासाठी मागील १६ दिवसांपासून सुरु असलेलं आमरण उपोषण स्थगित करण्याचा निर्णय मराठा आरक्षण आंदोलनकर्ते मनोज जरांगे पाटील यांनी घेतला आहे. आज दुपारी आंतरवाली सराटी इथं झालेल्या पत्रकार परिषदेत त्यांनी हा निर्णय जाहीर करत, काही भगिनींच्या हस्ते पाणी पिऊन उपोषण मागे घेतलं. अंबड तालुक्यातील जमावबंदीचे आदेश, मराठवाड्याच्या काही भागांमध्ये खंडित करण्यात आलेल्या इंटरनेट सेवा, तसंच राजकीय नेत्यांकडून जरांगे यांच्या वक्तव्याचा सुरु झालेला निषेध या पार्श्वभूम��वर जरांगे पाटील यांनी तूर्तास हे उपोषण मागे घेतल्याचं आमच्या वार्ताहरानं कळवलं आहे.

****

देशाचं सं��िधान कोणत्याही परिस्थितीत बदललं जाणार नाही, असा विश्वास देशातील दलित बांधवांना आपण देत असल्याचं, भारतीय रिपब्लीकन पक्षाचे अध्यक्ष केंद्रीय सामाजिक न्याय राज्य मंत्री रामदास आठवले यांनी म्हटलं आहे. ते आज धाराशिव इथं पत्रकार परिषदेत बोलत होते. राज्यात महायुतीचं जागावाटप लवकरच होणार असून यात रिपब्लिकन पार्टी ऑफ इंडियाला लोकसभेच्या दोन जागा मिळाव्यात अशी अपेक्षा त्यांनी व्यक्त केली.

मराठा आंदोलनकर्ते मनोज जरांगे पाटील यांना आमचा पाठिंबा आहे, राज्य सरकारनं मराठा समाजासाठी दिलेलं दहा टक्के आरक्षण आता टिकवण्याची गरज आहे, त्यासाठी जरांगे पाटील यांनी अतिरेकी भूमिका न घेता सामंजस्यानं घ्यावं असं आवाहनही आठवले यांनी यावेळी केलं.

****

गडचिरोली जिल्ह्यातील विविध हिंसक कारवायांमध्ये सहभागी असलेल्या एका नक्षल महिलेला गडचिरोली पोलिसांनी अटक केली आहे. राजेश्वरी उर्फ कमला पाडगा गोटा, असं अटक केलेल्या नक्षलीचे नाव असून, ती छत्तीसगड राज्यातील बिजापूर जिल्ह्यातल्या बडा काकलेरची रहिवासी आहे.

****

प्रसिध्द गजल गायक पंकज उधास यांचं आज निधन झालं. ते ७२ वर्षाचे होते. १७ मे १९५१ साली गुजरात मध्ये जन्मलेल्या पंकज उधास यांनी गायन क्षेत्रात आपला वेगळा ठसा उमटवला. नाम चित्रपटातल्या चिठ्ठी आयी है या गीताने पंकज उधास प्रकाश झोतात आले. २००६ साली त्यांना पद्मश्री पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आलं होतं. गेल्या काही दिवसापासून ते आजारी होते. आज मुंबईत ब्रिच कँन्डी रुग्णालयात त्यांनी अखेरचा श्र्वास घेतला. उद्या त्यांच्या पार्थिव देहावर अंत्यसंस्कार करण्यात येणार आहेत. उधास यांच्या निधनाबद्दल पंतप्रधान नरेंद्र मोदी, केंद्रीय माहिती आणि प्रसारण मंत्री अनुरागसिंह ठाकूर यांनी दु:ख व्यक्त केलं आहे. आपल्या गायकीने गेली चार दशकं संगीत क्षेत्र समृद्ध केलेले उधास यांच्या निधनानं संगीत क्षेत्राची अपरिमित हानी झाल्याचं, ठाकूर यांनी म्हटलं आहे.

****

स्वातंत्र्यवीर विनायक दामोदर सावरकर यांच्या पुण्यतिथीनिमित्त आज सर्वत्र त्यांना अभिवादन करण्यात आलं. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी, केंद्रीय गृहमंत्री अमित शहा, केंद्रीय माहिती आणि प्रसारण मंत्री अनुराग ठाकूर यांनी सावरकरांना आदरांजली वाहिली. देशाचं स्वातंत्र्य आणि अखंडता कायम रहावी यासाठी वीर सावरकर यांनी केलेला त्याग आणि समर्पण कायम स्मरणात राहील. त्यांचे कार्य देशातील प्��त्येक नागरिकाला प्रेरणादायी असेल, अशा भावना पंतप्रधानांनी सामाजिक माध्यमावरिल आपल्या संदेशात व्यक्त केल्या आहेत.

****

छत्रपती संभाजीनगर इथं समर्थ नगर परिसरात सावरकर चौकात स्वातंत्र्यवीरांच्या पूर्णाकृती पुतळ्याला विविध संघटनांच्या वतीनं पुष्पहार अर्पण करून अभिवादन करण्यात आलं.

धाराशिव जिल्ह्यातील तुळजापूर इथं सावरकर विचार मंचच्या वतीनं आज जुने बस स्थानक सावरकर चौकात सावरकरांच्या पुण्यतीथीनिमित्त त्यांच्या प्रतिमेला पुष्पहार अर्पण करून अभिवादन करण्यात आलं. या कार्यक्रमाला प्रमुख पाहुणे म्हणून विश्व हिंदू परिषदेचे जिल्हा कार्यवाह विजय वाघमारे उपस्थित होते. तुळजापुरात सावरकर चौकामध्ये स्वातंत्र्यवीर विनायक दामोदर सावरकरांचा पूर्णाकृती पुतळा उभा करावा या मागणीचं निवेदन तुळजापूर नगर परिषदेचे कार्यालयीन अधीक्षक वैभव पाठक यांना देण्यात आलं.

****

रांची इथं झालेल्या चौथ्या क्रिकेट कसोटी सामन्यात भारतानं आज चौथ्या दिवशी इंग्लंडचा पाच गडी राखून पराभव केला. याबरोबरच भारतानं पाच कसोटी सामन्यांच्या मालिकेत तीन - एक अशी विजयी आघाडी घेतली आहे. विजयासाठी १९२ धावांचा पाठलाग करताना भारतीय संघानं कालच्या बिनबाद चाळीस धावांवरून आज चौथ्या दिवसाचा खेळ सुरू केला. कर्णधार रोहित शर्मानं सर्वाधिक ५५ धावा केल्या तर यशस्वी जैस्वाल ३७ धावा काढून बाद झाला. शुभमन गिलनं नाबाद ५२ तर ध्रुव जुरेलनं नाबाद ३९ धावा केल्या. इंग्लंडच्या बशीरनं सर्वाधिक तीन तर जो रूट आणि टॉम हार्टलेनं प्रत्येकी एक गडी बाद केला तर ध्रुव जुरेल सामनावीर पुरस्काराचा मानकरी ठरला. मालिकेतला पुढचा आणि अखेरचा सामना सात मार्चपासून हिमाचल प्रदेशात धरमशाला इथं होणार आहे.

****

मराठा आरक्षण आंदोलनाच्या पार्श्वभूमीवर छत्रपती संभाजीनगर इथं महाराष्ट्र राज्य परिवहन महामंडळ अर्थात एस टी ची बस सेवा सकाळच्या वेळी एक तास बंद करण्यात आली होती. साडे दहा वाजेनंतर हळुहळू बससेवा पूर्वपदावर आली. छत्रपती संभाजीनगर शहरातील इंटरनेट सेवा देखील काही तासांसाठी बंद ठेवण्यात आली होती. जालना जिल्ह्यातली बस वाहतुक तसंच इंटरनेट सुविधाही सायंकाळपर्यंत पूर्ववत करण्यात आली.

****

पणन कायद्यातील बदलाविरोधात राज्यातील बाजार समित्यांनी विरोध दर्शवत आज राज्यस्तरीय बंद पुकारला होता. यात हिंगोली जिल्ह्यातील सर्व सहा कृषी उत्पन्न बाजार समित्यांसह उपबाजार समित्यांमधील शेतमाल खरेदी- विक्रीचे व्यवहार बंद ठेवण्यात आले. परिणामी, आज कोट्यवधी रूपयांची उलाढाल ठप्प झाली.

****

मराठी भाषेकरिता व्यापक प्रमाणात अनुवाद संस्था स्थापन करण्यासाठी समाजातील ज्ञानी लोकांनी एकत्र येण्याची गरज ज्येष्ठ साहित्यिक रंगनाथ पठारे यांनी व्यक्त केली आहे. आज छत्रपती संभाजीनगर इथं मराठी भाषा गौरव ��िनानिमित्त आज डॉ बाबासाहेब आंबेडकर मराठवाडा विद्यापीठाच्या मराठी विभागात प्रा. वा. ल. कुळकर्णी व्याख्यानमालेत 'मराठी भाषा-काल, आज आणि उद्या' या विषयावर पठारे बोलत होते.

****

0 notes

everynewsnow · 4 years ago

Text

'कर्ण' के बाद, एक गीत जो अब एक दलित गान है

‘कर्ण’ के बाद, एक गीत जो अब एक दलित गान है

यह गीत लगभग चार दशक पुराना हो सकता है, लेकिन हाल की फिल्मों में इसके उपयोग ने इसे उत्पीड़ित वर्गों के बीच एक नई प्रतिध्वनि दी है। जैसे-जैसे नायिका अंदर प्रवेश करती है Kärnanनवीनतम धनुष स्टार, पृष्ठभूमि में निभा रहा है ‘पोरदादा, वैलेनथडा,’ नागस्वरम पर खेला जाता है, इसके साथ ‘नैयांदी मेलम’ भी शामिल है। फिल्म के निर्देशक मारी सेल्वराज इस गीत से मंत्रमुग्ध हो गए। उन्होंने अपने पिछले काम में भी इसका…

View On WordPress

#Kärnan #अलै ओसई गीत #कर्ण गीत #कर्ण संगीत #कर्णन समीक्षा #गाना #दलित गान #दलित गायक #दलित गीत #दलित संगीत #पोरदादा #पोरदादा गीत #पोराडूडा

0 notes

samaya-samachar · 3 years ago

Text

जातीय विभेदमा आधारित ‘समानता जुटौँ’ सार्वजनिक

पत्रकार तथा सामाजिक अभियानकर्मी राजु रसालीको शब्द रचना रहेको ‘समानता जुटौँ’ नामक लोकगीत सार्वजनिक भएको छ ।

पत्रकार तथा सामाजिक अभियानकर्मी राजु रसालीको शब्द रचना रहेको ‘समानता जुटौँ’ नामक लोकगीत सार्वजनिक भएको छ । जातीय भेदभाव तथा छुवाछूतमा आधारित जनचेतनामूलक सो गीतमा वरिष्ठ गायक राजु परियारको आवाज रहेको छ । “गीतले विगत लामो समयदेखि नेपाली समाजमा विद्यमान रहेको जातीय छुवाछूत र भेदभाव हटाई सामाजिक न्यायको स्थापना गर्नका लागि अब सबै जना एकजुट हुनुपर्ने, समानताको पक्षमा दलित सबै उठ्नुपर्ने सन्देश दिएको…

View On WordPress

#caste discrimination #equality and equity #jatiya bibhed #social justice

0 notes

abhay121996-blog · 4 years ago

Text

पंजाब विधान सभा बजट सत्र में किसान आंदोलन में दिवंगत हुए किसानों को दी जाएगी श्र्द्धांजलि Divya Sandesh

#Divyasandesh

पंजाब विधान सभा बजट सत्र में किसान आंदोलन में दिवंगत हुए किसानों को दी जाएगी श्र्द्धांजलि

चंडीगढ़। प्रथम मार्च से शुरू हो रहे पंजाब विधान सभा के बजट सत्र में इस बार तीन कृषि अधिनियमों के विरुद्ध आंदोलन में मौत का शिकार हुए किसानों और कोरोना से मारे गए लोगों को श्र्द्धांजलि दी जाएगी। सत्र के प्रथम दिन दिवंगत आत्मायों को श्र्द्धांजलि दी जानी है। अन्य दिवंगत लोगों के अतिरिक्त पंजाबी लोक गायक सरदूल सिकंदर भी इस सूची में शामिल है।

यह खबर भी पढ़ें: गर्मियों में घर की दीवार पर नजर आने वाली छिपकलियां सर्दियों में कहां हो जाती हैं गायब

पंजाब विधान सभा का बजट अब 8 की जगह 5 मार्च को प्रस्तुत होगा। ऐसा विपक्ष द्वारा बजट पर बहस के लिए उचित समय की मांग के बाद तब्दील किया गया है। बजट सत्र का प्रारम्भ राज्यपाल के अभिभाषण से होगा। पांच मार्च को ही ‘कैग ‘ की रिपोर्टों पेश होगी। 10 मार्च तक चलने वाले इस सत्र में 6 और 7 मार्च का शनिवार और रविवार का अवकाश रहेगा।

विपक्ष आम आदमी पार्टी और अकाली दल ने पहले से ही घोषित कर रखा है कि सदन में सरकार से चार वर्ष की हिसाब माँगा जायेगा और लोगों से किये वायदों पर भी विपक्ष अपना लक्ष्य केंद्रित करेगा। दलित छात्रों के वजीफों का मुद्दा, शराब, ट्रांसपोर्ट, रेत माफिया के मुद्दे हावी रहेंगे।

Download app: अपने शहर की तरो ताज़ा खबरें पढ़ने के लिए डाउनलोड करें संजीवनी टुडे ऐप

0 notes

gokul2181 · 4 years ago

Text

BJP's fragrance; Batti Gul in Mumbai; Corona's new research on virgins; 44 bridges inaugurated for the first time | भाजपा की हुईं खुशबू; मुंबई में बत्ती गुल, थमी लोकल; कुंवारों को लेकर कोरोना की नई रिसर्च; पहली बार 44 पुलों का उद्घाटन एकसाथ

New Post has been published on https://jordarnews.in/bjps-fragrance-batti-gul-in-mumbai-coronas-new-research-on-virgins-44-bridges-inaugurated-for-the-first-time-%e0%a4%ad%e0%a4%be%e0%a4%9c%e0%a4%aa%e0%a4%be-%e0%a4%95%e0%a5%80-%e0%a4%b9%e0%a5%81/

Hindi News

National

BJP’s Fragrance; Batti Gul In Mumbai; Corona’s New Research On Virgins; 44 Bridges Inaugurated For The First Time

एक घंटा पहले

देश में कोरोना संक्रमितों का आंकड़ा 71 लाख के पार हो चुका है। रविवार को 813 मौतें हुईं। इनमें 85% मौतें सिर्फ 10 राज्यों में हुई हैं। वहीं, केंद्र सरकार फेस्टिव सीजन में केंद्रीय कर्मचारियों को 10 हजार रु. एडवांस देगी। सरकार ने यह कदम मांग में तेजी लाने के लिए उठाया है। बहरहाल, शुरू करते हैं मॉर्निंग न्यूज ब्रीफ…

आज इन 3 इवेंट्स पर रहेगी नजर 1. IPL में आज सनराइजर्स हैदराबाद और चेन्नई सुपर किंग्स के बीच दुबई में साढ़े 7 बजे से मैच होगा। टॉस 7 बजे होगा। 2. 34 बड़े प्रोडक्शन हाउस ने अर्णब गोस्वामी, प्रदीप भंडारी, राहुल शिव शंकर, नविका कुमार के खिलाफ केस दायर किया है। आज अदालत इस मामले में सुनवाई कर सकती है। 3. कंगना रनोट के बंगले को बीएमसी द्वारा तोड़े जाने के मामले में अदालत फैसला सुना सकती है। कोर्ट ने पहले फैसला सुरक्षित रख लिया था।

अब कल की 7 महत्वपूर्ण खबरें

1. रक्षा मंत्री ने पहली बार एकसाथ 44 ब्रिज देश के नाम किए रक्षा मंत्री राजनाथ सिंह ने सोमवार को वीडियो कॉन्फ्रेंसिंग के जरिए एकसाथ 44 पुलों का उद्घाटन किया। ये पहली बार है, जब एक साथ इतने ब्रिज देश के नाम किए गए। ये पुल लद्दाख, अरुणाचल प्रदेश, सिक्किम, हिमाचल प्रदेश, उत्तराखंड, पंजाब और जम्मू-कश्मीर में बनाए गए हैं। इनकी मदद से सेना के जवान बहुत तेजी से सीमा की फॉरवर्ड लोकेशन तक पहुंच सकते हैं। –पढ़ें पूरी खबर

2. खुशबू अब भाजपा के साथ, बोली��- देश को मोदी की जरूरत एक्ट्रेस से राजनेता बनीं खुशबू सुंदर सोमवार को भाजपा में शामिल हो गईं। भाजपा जॉइन करने के बाद खुशबू ने कहा, ‘समय के साथ मैंने महसूस किया कि देश को सही दिशा में ले जाने के लिए पीएम नरेंद्र मोदी जैसे किसी व्यक्ति की जरूरत है।’ खुशबू सुंदर 2010 में राजनीति में उतरीं थीं। तब करुणानिधि ने उन्हें द्रमुक जॉइन कराई थी। –पढ़ें पूरी खबर

3. मुंबई में ग्रिड फेल हुई, 2 घंटे बंद रहने के बाद लोकल ट्रेनें शुरू मुंबई रीजन यानी मुंबई, ठाणे, मुंबई, नवी मुंबई और पनवेल समेत कई इलाकों में सोमवार को लाइट गुल हो गई। वजह ग्रिड का फेल हो जाना। इसके चलते 2 घंटे बंद रहने के बाद लोकल ट्रेन सर्विस शुरू हो गई। दरअसल, 400 केवी की लाइन में खराबी आई। इस कारण एमआईडीसी, पालघर, दहानू इलाके में बिजली की आपूर्ति प्रभावित हुई। –पढ़ें पूरी खबर

4. कोरोना पर रिसर्च, कुंवारे पुरुषों को इससे मौत का खतरा ज्यादा कुंवारे पुरुषों को कोरोना हुआ तो शादीशुदा के मुकाबले मौत का खतरा ज्यादा है। यह दावा स्वीडन में हुई रिसर्च में किया गया है। वैज्ञानिकों ने कई ऐसे फैक्टर गिनाए हैं, जो बताते हैं कि आप कोरोना रिस्क जोन में हैं या नहीं। वैज्ञानिकों के मुताबिक, अगर आप पुरुष हैं, निम्न आयवर्ग से हैं, कुंवारे हैं और ज्यादा शिक्षित नहीं हैं तो कोरोना से मौत का खतरा ज्यादा है। –पढ़ें पूरी खबर

5. लोगों को सही खाना मिले इसलिए नौकरी छोड़ खेती शुरू कर दी आगरा की रहने वाली नेहा भाटिया दिल्ली में पली बढ़ीं। फिर लंदन गईं। वहां उन्होंने 2014 में लंदन स्कूल ऑफ इकोनॉमिक्स से मास्टर्स किया। सालभर काम किया। फिर भारत लौट आईं। 2017 में ऑर्गेनिक फार्मिंग की शुरुआत की। आज देश में तीन जगहों पर खेती कर रही हैं। इससे सालाना 60 लाख रुपए कमाती हैं। लोगों को सही खाना मिले, इसलिए खेती करने का फैसला किया। –पढ़ें पूरी खबर

6. हाथरस केस: पीड़ित परिवार हाईकोर्ट में बोला- पुलिस ने परेशान किया उत्तर प्रदेश के हाथरस में 19 साल की दलित युवती से कथित बलात्कार और मौत मामले में इलाहाबाद हाईकोर्ट की लखनऊ खंडपीठ में सोमवार को सुनवाई हुई। कोर्ट में पीड़ित परिवार ने कहा कि पुलिस ने शुरुआत से ही सही जांच नहीं की। हमें परेशान किया, कोई मदद नहीं की। शुरू में तो एफआईआर भी नहीं लिखी। बिना हमारी सहमति के रात में अंतिम संस्कार कर दिया। –पढ़ें पूरी खबर

7. बिहार चुनाव में उम्र में घोटाला, भाजपा की निक्की 5 साल से 42 की ही हैं बिहार में चुनाव हैं। ऐसे में जो हो जाए वो कम है। पैसों का घोटाला हो या जमीन का। अपराधों का घोटाला हो या उम्र का। इस बार उम्र का घोटाला चर्चा में है। और यह पहली बार भी नहीं हुआ। कैंडिडेट नॉमिनेशन भर रहे हैं। ज्यादातर कैंडिडेट तो अपनी सही उम्र बताते हैं, लेकिन कुछ ऐसे भी होते हैं, जो अपनी उम्र या तो कम कर देते हैं या बढ़ाते ही नहीं है। जानिए किसने-किसने किया उम्र का घोटाला? –पढ़ें पूरी खबर

अब 12 अक्टूबर का इतिहास

1884: आज के दिन यह तय किया गया था कि ग्रीनविच मीन टाइम, दुनिया का मानक समय होगा। ग्रीनविच दक्षिण पूर्वी लंदन का हिस्सा है। 1911: भारतीय अभिनेता अशोक कुमार का जन्म में हुआ। 1999: अटल बिहारी वाजपेयी तीसरी बार भारत के प्रधानमंत्री बने।

जाते-जाते जिक्र सूफी भक्ति संगीत और कव्वाली के प्रसिद्ध गायक नुसरत फतेह अली खां साहब का। उनका जन्म आज ही के दिन 1948 में हुआ था। पढ़िए उन्हीं की एक बात…

Source link

0 notes

nepalinewsnepal · 4 years ago

Text

दलित भनेर हेपिएकी महिलालाई मन्दिरमा प्रबेस गरिएको चेतनासहितको हेमन्त कान्छाको गीत युटुब ट्रेनिङ

[ad_1]

काठमाडौं- युवा गायक हेमन्त कान्छा रसाईलीले समसामयिक घटनामा आधारित देशभक्ति भावना झल्किने चेतनामुलक गित सार्वजनिक भए संगै युटुबको ट्रेनिङमा आएको छ। “थर बदल्नु पर्दैन”बोलको उक्त गितको म्युजिक भिडियो अस्ति शुक्रबार Hemanta Kanchha Kasaily युट्युब मार्फत सार्वजनिक भएको हो । Hemanta Kanchha Kasaily को प्रस्तुति “थर बदल्नु पर्दैन”हेमन्त कान्छा रसाईली र चर्चित तथा लोकप्रिय गायिका देबी घर्ति…

View On WordPress

0 notes

nepalionlinenews · 5 years ago

Text

समाजिक सञ्जाल फेसबुकमा दलित समुदायलाई गाली गर्नेलाई पक्राउ गर्न उजुरीे

बिराटनगर ।समाजिक सञ्जालमा दलित समुदायमाथि आपत्तीजनक गाली गर्नेलाई कारबाही माग गर्दै सुनसरीको इलाका प्रहरी कार्यालय इटहरीमा उजुरी दर्ता भएको छ । गायक प्रकाश सपुतले अर्काको गीत नक्कल गरेको आरोप लगाउँद दलित समुदायलाई होच्याएको भन्दै अधिकारकर्मी शान्ति गजमेरले कारबाहीको माग गर्दै उजुरी दर्ता गराएकी हुन ।

समाजिक सञ्जाल फेसबुकमा सिँगो दलित समुदायलाई गाली गरेको भन्दै अधिकारकर्मी गजमेरले पोष्ट लेख्ने…

View On WordPress

0 notes

airnews-arngbad · 5 years ago

Text

Regional Marathi Text Bulletin, Aurangabad Date – 17 July 2019 Time 7.10 AM to 7.20 AM

आकाशवाणी औरंगाबाद प्रादेशिक बातम्या दिनांक १७ जुलै २०१९ सकाळी ७.१० मि. ****  दुर्गम भागासह देशभरात चांगल्या रस्त्यांसाठी पथकर अपरिहार्य - केंद्रीय परिवहन मंत्र्यांचं प्रतिपादन  वैद्यकीय जैविक कचरा व्यवस्थापनाचा महिन्यातून दोनवेळा आढावा घेण्याचे राष्ट्रीय हरित प्राधिकरणाचे निर्देश  दलित पँथरचे संस्थापक सदस्य राजा ढाले यांचं काल मुंबईत निधन  संगीत नाटक अकादमीचे २०१८चे अकादमी पुरस्कार जाहीर आणि  रुग्णालय स्तरावर निरीक्षण आणि नियंत्रण प्रणाली विकसित होण्याची गरज विधान परिषदेच्या उपसभापती डॉक्टर नीलम गोऱ्हे यांच्याकडून व्यक्त **** ग्रामीण तसंच दुर्गम भागातली गावं रस्त्यांनी जोडण्यासाठी, तसंच चांगल्या रस्त्यांसाठी शहरी भागातल्या महामार्गांवर पथकर आकारणं, अपरिहार्य असल्याचं प्रतिपादन, केंद्रीय परिवहन मंत्री नीतीन गडकरी यांनी केलं आहे. ते काल लोकसभेत परिवहन विभागासाठीच्या अर्थसंकल्पीय अनुदान मागण्यांवरच्या चर्चेत बोलत होते. द्रूतगती महामार्गांमुळे दोन शहरातला प्रवासाचा वेळ कमी होतो, मोठ्या प्रमाणावर खर्च अपेक्षित असलेले असे प्रकल्प राबवण्यासाठी बांधा वापरा आणि हस्तांतरित करा - बीओटी तत्वावर काम करावं लागत असल्याचं, गडकरी यांनी सांगितलं. गेल्या पाच वर्षांत आपल्या मंत्रालयानं चाळीस हजार किलोमीटर लांबीचे रस्ते बांधले, त्यापूर्वीच्या पाच वर्षांच्या तुलनेत हे प्रमाण साठ टक्क्यांहून अधिक असल्याची माहिती त्यांनी दिली. **** वैद्यकीय जैविक कचरा व्यवस्थापनाचा महिन्यातून दोनवेळा आढावा घेण्याचे निर्देश राष्ट्रीय हरित प्राधिकरणानं सर्व जिल्हा न्यायदंडाधिकाऱ्यांना दिले आहेत. प्रत्येक जिल्ह्याचा पर्यावरण आराखडा राबवण्यासाठी स्वतंत्र समिती स्थापन करण्याचे निर्देश, प्राधिकरणानं दिले आहेत. जिल्हा न्यायदंडाधिकाऱ्यांच्या अध्यक्षतेखालच्या या समितीवर स्थानिक स्वराज्य संस्थांचे प्रतिनिधी, प्रदुषण नियंत्रण मंडळाचे प्रादेशिक अधिकारी, आणि प्रशासकीय अधिकाऱ्यांची सदस्य म्हणून नियुक्ती करावी, या समितीच्या मार्फत जिल्हा न्यायदंडाधिकाऱ्यांनी मासिक अहवाल, राज्यांचे मुख्य सचिवांकडे सादर करावा तसंच जिल्हा प्रशासनाच्या संकेतस्थळावर प्रकाशित करायचा आहे. येत्या एक ऑगस्टपासून यावर अंमलबजावणी करण्याचे निर्देश प्राधिकरणानं दिले असून, या निर्देशांच्या अंमलबजावणीवर मुख्य सचिवांनी देखरेख करण्याची सूचना प्राधिकरणानं केली आहे. **** वीरमरण किंवा अपंगत्व आलेल्या सैनिकांना देण्यात येणाऱ्या एक रकमी आर्थिक मदतीत भरीव वाढ करण्याला राज्य मंत्रिमंडळानं मंजूरी दिली आहे. या निर्णयानुसार हुतात्म्यांच्या कुटुंबीयांना पूर्वी मिळणाऱ्या २५ लाख रुपयांऐवजी आता एक कोटी रूपये मदत मिळेल. तर जखमी होऊन दिव्यांग झालेल्या सैनिकांना १५ लाखांऐवजी ६० लाख रूपये मदत मिळणार आहे. औरंगाबाद इथल्या राष्ट्रीय विधी विद्यापीठासाठी कांचनवाडी भागातल्या जल आणि भूमी व्यवस्थापन संस्था - वाल्मीच्या परिसरातली ३३ एकर जमीन देण्याचा निर्णय राज्य मंत्रिमंडळानं घेतला आहे. या विद्यापीठासाठी यापूर्वी कांचनवाडी इथेच १७ एकर जागा देण्यात आली असून, राज्य मंत्रिमंडळाच्या कालच्या निर्णयानंतर या विद्यापीठासाठी आता ५० एकर जागा उपलब्ध झाली आहे. समग्र शिक्षा अंतर्गत कार्यरत विशेष शिक्षकांच्या मानधनाच्या फरकाची रक्कम राज्याच्या निधीतून देण्याला मान्यता, सर्व शिक्षा अभियानांतर्गत अपंग समावेशित शिक्षण उपक्रमातल्या शिक्षकांच्या मानधनात दीड हजार रुपये वाढ, तसंच महाराष्ट्र समृद्धी महामार्गासाठी चार हजार कोटी रुपयांचं अंतरिम कर्ज उभारण्यासाठी शासन हमी देण्यालाही या मंत्रिमंडळ बैठकीत मान्यता देण्यात आली. **** भारतीय जनता पक्षाच्या महाराष्ट्र प्रदेशाध्यक्षपदी राज्याचे महसूलमंत्री चंद्रकांत पाटील तर मुंबई अध्यक्षपदी आमदार मंगलप्रभात लोढा यांची नियुक्ती करण्यात आली आहे. भारतीय जनता पक्षाने काल याबाबतचं पत्र जारी केलं. केंद्र सरकारमध्ये मंत्री झाल्यानंतर खासदार रावसाहेब दानवे यांनी प्रदेशाध्यक्षपदाचा राजीनामा दिला होता. तर आशिष शेलार यांची राज्य मंत्रिमंडळात वर्णी लागल्यामुळे मुंबई भाजप अध्यक्षपदाची जबाबदारी मंगल प्रभात लोढा यांच्याकडे सोपवण्यात आली आहे. **** दलित पँथरचे संस्थापक सदस्य आणि आंबेडकरी चळवळीचे भाष्यकार, ज्येष्ठ विचारवंत राजा ढाले यांचं काल सकाळी मुंबईत विक्रोळी इथल्या राहत्या घरी निधन झालं. ते ७८ वर्षांचे होते. ढाले यांच्या निधनानं आंबेडकरी चळवळीतलं एक वादळी व्यक्तिमत्व आपण गमावल्याची भावना मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांनी आपल्या शोकसंदेशातून व्यक्त केली. **** मुंबईच्या डोंगरी परिसरात एक इमारत कोसळून बारा जण ठार झाले असून, सुमारे चाळीस��ून अधिक लोक या ढिगाऱ्याखाली असल्याची भीती पीटीआयनं वर्तवली आहे. काल दुपारी पावणे बारा वाजता ही दुर्घटना घडली. या परिसरातल्या इतर इमारतींमधल्या रहिवाशांना सुरक्षेचा उपाय म्हणून इतरत्र हलवण्यात आलं आहे. दरम्यान, दुर्घटनेची सर्वंकष चौकशी केली जाईल, असं मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांनी सांगितलं आहे. मंत्रालयात मंत्रिमंडळाच्या बैठकीत या दुर्घटनेची माहिती घेतल्यानंतर ते बोलत होते. **** माजी नौदल अधिकारी कुलभूषण जाधव यांच्या प्रकरणात आंतरराष्ट्रीय न्यायालय आज निकाल सुनावणार आहे. पाकिस्तानच्या लष्करी कोर्टाने हेरगिरीच्या आरोपाखाली कुलभूषण यांना फाशीची शिक्षा सुनावली होती, या शिक्षेला भारतानं आंतरराष्ट्रीय न्यायालयात आव्हान दिलं आहे. **** हे बातमीपत्र आकाशवाणीच्या औरंगाबाद केंद्रावरून प्रसारित केलं जात आहे. **** संगीत नाटक अकादमीचे २०१८चे पुरस्कार जाहीर झाले आहेत. प्रसिद्ध तबला वादक उस्ताद जाकीर हुसैन, नृत्यांगना सोनल मानसिंग यांच्यासह चौघांना अकादमी रत्न तर चाळीस जणांना अकादमी पुरस्कार जाहीर झाले. यामध्ये प्रसिद्ध गायक सुरेश वाडकर, नाटककार राजीव नाईक आणि अभिनेत्री सुहास जोशी यांचा समावेश आहे. अकादमी पुरस्कार एक लाख रुपये, ताम्रपत्र आणि मानवस्त्र अशा स्वरुपाचा असून, अकादमी रत्न पुरस्कार तीन लाख रुपये स्वरुपाचा आहे. उस्ताद बिस्मिल्ला खान युवा पुरस्कारांची घोषणाही करण्यात आली, स्मृतीचिन्ह आणि २५ हजार रूपये स्वरुपाचा हा पुरस्कार बत्तीस कलाकारांना जाहीर झाला आहे. **** रुग्णालय स्तरावर निरीक्षण आणि नियंत्रण प्रणाली विकसित होणं आवश्यक असल्याचं, विधान परिषदेच्या उपसभापती डॉक्टर नीलम गोऱ्हे यांनी म्हटलं आहे. बीड जिल्ह्यात मोठ्या प्रमाणावर गर्भाशय शस्त्रक्रियांच्या तक्रारींच्या पार्श्वभूमीवर, त्यांनी काल गेवराई इथं चार सदस्यीय चौकशी समिती सह उपजिल्हा ��ुग्णालयाला भेट दिली, त्यानंतर बोलत होत्या. ऊसतोडीवर जाणाऱ्या महिला कामगारांबाबत चांगल्या वैद्यकीय सुविधांसाठी उपाययोजना करण्याची गरजही त्यांनी व्यक्त केली. ग्रामीण महिलांच्या आरोग्यात सुधारणा होण्यासाठी महिलांबरोबरच पुरुषांमध्ये जागृती व्हायला हवी, असंही गोऱ्हे यांनी नमूद केलं. आपल्या दोन दिवसांच्या दौऱ्यात डॉ गोऱ्हे आज संबंधित अधिकाऱ्यांसमवेत बीड इथं एक बैठकही घेणार आहेत. वंजारवाडी इथल्या पीडित महिलांशी तसंच आशा आणि अंगणवाडी कार्यकर्त्यांशी त्या आज संवाद साधणार आहेत. साखर कारखाना संचालक, मुकादम संघटना प्रतिनिधी तसंच अशासकीय संस्थाच्या प्रतिनिधींबरोबरही त्या ��र्चा करणार आहेत. **** राज्यात का�� २६ प्रशासकीय अधिकाऱ्यांच्या बदल्या करण्यात आल्या. मुंबई उपनगरचे जिल्हाधिकारी सचिन कुर्वे यांची मुख्यमंत्र्यांच्या सचिवपदी नियुक्ती करण्यात आली आहे. अहमदनगर इथल्या जात पडताळणी समितीचे अध्यक्ष अतिरिक्त जिल्हाधिकारी पी टी वायचळ यांची सोलापूर जिल्हा परिषदेचे मुख्य कार्यकारी अधिकारी पदावर बदली झाली आहे. धुळ्याचे जिल्हाधिकारी राहुल रेखावार यांची औरंगाबाद इथं वीज महावितरण कंपनीचे व्यवस्थापकीय सह संचालक म्हणून नियुक्ती करण्यात आली आहे. **** डॉ.बाबासाहेब आंबेडकर मराठवाडा विद्यापीठाच्या कुलगुरुपदाचा पदभार डॉ प्रमोद येवले यांनी काल स्वीकारला. येवले यांच्या अध्यक्षतेखाली विद्यापीठातल्या ताराबाई स्त्री अध्यासन केंद्रात काल एक चर्चासत्रही घेण्यात आलं. **** माध्यमिक शालांत आणि उच्च माध्यमिक शालांत प्रमाणपत्र परीक्षा मंडळामार्फत दहावी आणि बारावीची पुरवणी परीक्षा आजपासून सुरू होत आहे. दहावीची परीक्षा ३० जुलैपर्यंत तर बारावीची पुरवणी परीक्षा तीन ऑगस्टपर्यंत चालणार आहे. **** मुख्यमंत्री ग्रामीण पेयजल योजना आणि राष्ट्रीय ग्रामीण पेयजल योजने अंतर्गत पाणीपुरवठा योजनांची विद्युत देयकं काही प्रमाणात कमी करण्यासाठी, या योजना सौरऊर्जेवर कार्यान्वित करण्याची कार्यवाही सुरु करण्यात आली आहे. पाणीपुरवठा आणि स्वच्छता मंत्री बबनराव लोणीकर यांनी ही माहिती दिली. ते काल मंत्रालयात या योजनेच्या आढावा बैठकीत बोलत होते. यामध्ये मुख्यमंत्री पेयजल योजनेच्या तीस तर राष्ट्रीय ग्रामीण पेयजल योजनेच्या १२ योजनांचा समावेश आहे. **** पतंजली उद्योग समूहाला लातूर जिल्ह्यातल्या औसा इथली जमीन चार दिवसांत देण्यात आली या बातमीत काहीही तथ्य नसून, या उद्योग समुहाला अद्याप जमीन दिलेली नसल्याचं, राज्य सरकारनं स्पष्ट केलं आहे. प्रचलित नियमाबाहेरची एकही सवलत या समूहाला दिलेली नसल्याचा खुलासा सरकारकडून करण्यात आला आहे. **** जर्मनीच्या सुहल इथं सुरू असलेल्या कनिष्ठ नेमबाजी विश्वचषक स्पर्धेत नेमबाज विजयवीर सिद्धू यानं काल राजकंवर सिंह सिंधू आणि आदर्श सिंह सोबत पुरूषांच्या २५ मीटर पिस्तूल स्पर्धेत सुवर्ण पदक मिळवलं. या स्पर्धेत आतापर्यंत भारतानं सात सुवर्ण, सात रजत आणि दोन कांस्य पदकं अशी एकूण सोळा पदकं जिंकली असून, पदतालिकेत पहिलं स्थान कायम ठेवलं आहे. **** आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट परिषदेच्या जागतिक क्रमवारीत भारतीय क्रिकेट संघाची मात्र पहिल्या स्थानावरून दुसऱ्या स्थानावर घसरण झाली आहे. दरम्यान फलंदाजी आणि गोलंदाजीच्या क्रमवारीत अनुक्रमे विराट कोहली आणि जसप्रीत बुमराह यांनी आपलं अव्वल स्थान कायम ठेवलं आहे. ***** ***

0 notes

knockingnews-blog · 6 years ago

Text

हंसराज हंस हैं मुसलमान, नाम है युसुफ खान ?

हंसराज हंस हैं मुसलमान, नाम है युसुफ खान ? #hansrajhans #aap

क्या नॉर्थ वेस्ट दिल्ली के बीजेपी उम्मीदवार और सूफी गायक हंसराज हंस दलित बाल्मीकि न होकर मुसलमान हैं ��र उनका नाम युसुफ है? आम आदमी पार्टी ने हंसराज हंस पर यही आरोप लगाया है.

पार्टी ने कहा कि ये चुनाव आयोग के कानून का उल्लंघन है. पार्टी कार्यालय में प्रेस कांफ्रेंस करके दिल्ली सरकार के मंत्री और दलित नेता राजेंद्र पाल गौतम ने कहा िक भाजपा प्रत्याशी धर्म परिवर्तन कर इस्लाम धर्म को अपनाया था.…

View On WordPress

#hans #hans raj #hans raj hans #hans raj hans bjp #hans raj hans hits #hans raj hans latest #hans raj hans latest news #hans raj hans news #hans raj hans pm modi #hans raj hans politics #hans raj hans pop song #hans raj hans song #hans raj hans songs #hans raj hans today #hansraj hans #navraj hans #o vekho hans raj hans #padma shri hans raj hans #singer hans raj hans

0 notes

nepalinewsnepal · 4 years ago

Text

गायक अमृत सापकोटाको श्रीमती दलित भएकै कारण घरमा जान नपाएको गुनासो,अमृत भन्छन “समाजले गाउबाट निकाल्ने डर”

[ad_1]

जातीयताकै कारण आफु घर जान नपाएको लोक गायिका सुनिता बागदासले बताएकी छिन।समाजको डरले गर्दा पनि आफु अमृत सापकोटाको घर न गएको उनको भनाई छ। दोहोरी गाएर भाइरल भएका लोक गायक अमृत सापकोटा र सुनिता बागदास बीच बबाल दोहोरी चलेको छ।उनीहरु बिचको दोहोरीले तहल्का पिटे संगै यो समय बजारमा उनीहरुको माग छ तर लक डाउनकै कारण बाध्य भएर घरमै बस्नु परेको छ।अहिलेको परिस्थितिमा उनीहरुको दोहोरी कुरेर बस्ने धेरै…

View On WordPress

0 notes

onlinekhabarapp · 4 years ago

Text

प्रकाश सपुत लेख्छन्–‘सरकार यो जुनीमा म मान्छे मानिन्छु कि मानिन्न’

जाजरकोटका नवराज वीकको हत्यासँगै यतिबेला आम मानिसमा आक्रोश पनि पैदा भएको छ । आफ्नी प्रेमिकासँग बिहे गर्न रुकुम पुगेका उनको हत्या गरियो । ढुंगाले हिर्काएरै उनको हत्या गरिएपछि यसको सर्वत्र विरोध मात्र भएको छैन, प्रश्न पनि उब्जिएको छ ।

गायक प्रकाश सपुतले यो जुनीमा आफू मान्छे मानिन्छु कि मानिन्न भन्दै सरकारसँग प्रश्न गरेका छन् । सपुत लेख्छन्–‘सरकार, खुकुरी उदाएर निस्किकै हो । जान्छु देशको सिमानामा र थापिन्छु । कि काट्छु कि काटिन्छु भनेर । तर, रुकुम पुगेर रोकिएँ । सरकार, त्यहाँ त झन् कत्रो ठूलो पर्खाल रैछ नी । जातिय विभेदको, वर्गिय विभेदको ।’

सपुतले यी पर्खालहरु भत्काउदा भत्काउदै देशको सिमानामा पुग्न ढिलो भयो भने म राष्ट्रवादी मानिन्छु कि मानिन्न भन्दै प्रश्न पनि गरेका छन् । सपुत लेख्छन्–‘म एक स्वाभिमानी नेपाली, यो जुनीमा मान्छे मानिन्छु कि मानिन्न ।’

उनले, नवराजको मृत्युसँगै सबैको आत्मसम्मानको पनि मृत्यु भएको उल्लेख गरेका छन् । उनले दलित भएकै कारण, प्रेम गरेकै कारण मर्नुपर्ने नियती देशकै लागि लज्जाको बिषय भएको पनि उल्लेख गरेका छन् ।

#OnlineKhabarHP #Online Khabar

0 notes

onlinekhabarapp · 5 years ago

Text

‘गलबन्दी’ को विवाद संसदमा ! मीनबहादुरले भने– जातीय विभेद नगरौं

९ असार, काठमाडौं । चर्चित लोकदोहोरी गीत ‘गलबन्दी च्यातियो…’ को विवाद संसदमा पुगेको छ । सोमबार बसेको प्रतिनिधिसभा बैठकमा नेपाली कांग्रेसका नेता मीनबहादुर विश्वकर्माले गायक प्रकाश सपुत र शान्तिश्री परियारको बचाउ गरे ।

गायक शम्भु राईले ‘गलबन्दी’ को लय आफ्नो एल्बम देउसी भैलोको ‘आउ नाचौं साथी हो..’ बोलको गीतसँग ठ्याक्कै मिलेको दाबी गर्दै आएका छन् । दुईवटा गीतको लय एकअर्कामा मिले/नमिलेको विवाद भइरहँदा सांसद विश्वकर्मा ‘गलबन्दी’ को पक्षमा उभिएका हुन् ।

एक महिनामा युट्युबमा डेढ करोडभन्दा बढीले हेरेको यो गीतको लय गायक राईको गीतको लयसँग नमिलेको सांसद विश्वकर्माको दाबी छ । लोकभाकाको नक्कल वा चोरी नहुने उनको भनाई छ ।

‘गलबन्दी’को लय विवादको निहुँ कतिपयले सामा��िक सञ्जालमा जातीय विभेद हुनेखालका धारणा राखेको भन्दै उनीहर��लाई कानुनी कारवाहीको दायरामा ल्याउन समेत सांसद विश्वकर्माले माग गरे ।

पूर्वमन्त्री समेत रहेका विश्वकर्माले सोमबार संसदमा व्यक्त गरेको धारणा उनकै शब्दमाः

विगत केही दिनदेखि के बालक, के तरुण, के यवा, के वृद्धा सबैको मुखमा हरपल गुनगुनाइरहने धुन बनेको छ– गलबन्दी च्यातियो तिमीले तानेर.. । नेपाली सांगीतिक इतिहासमा यति छोटो समयमा डेढ करोड दर्शक बनाउनु चानचुने कुरा होइन ।

संसारभरि नेपाली मनले मात्रै होइन विदेशी मनले पनि यही धुन गुनगुनाइरहेका छन् । यसमा नेपालको मौलिक संस्कृतिलाई समृद्ध बनाउने कलाकार प्रकाश सपुत र शान्तिश्री परियारलाई हार्दिक शुभकामना तथा बधाई व्यक्त गर्दछु । सरकारको सम्बन्धित निकायले उनीहरूलाई उच्च सम्मान गर्नुपर्नेमा सत्तारुढ दलकै भातृसंस्थामा आवद्ध कलाकार शम्भु राईले मेरो लय नक्कल गरेको भनी मुद्दा हालेछन् ।

यो पनि पढ्नुहोस प्रकाश सपुतविरुद्ध शम्भु राइले मुद्दा हाले

हामीले ख्याल गर्नुपर्ने कुरा के भने लोकभाका भनेकै पूर्वजहरूले गाउँदै उनीहरूका अनुयायीले पछ्याउँदै पुस्तौंपुस्तासम्म जीवित राख्नु हो । एक दिन, एक पटक, एक कलाकारले कुनै एक समयमा गाएको, गाउने वा रेकर्ड गरिएको गीत लोकभाका हुन सक्दैन । गाउँघर, रोदीघर, रत्यौली वा मेलापातमा जाँदा स्वतःस्फूर्त रुपमा गाउने भाका नै लोकभाका हो । यो भाका न नक्कल हुन्छ, न चोरी गरिन्छ ।

यद्यपि प्रकाश सपुतले गाएको उक्त भाका कसैसँग मेल खाँदैन । शम्भु रा��सँग मेल खाने त कुरै भएन । तर, विडम्बना एक सामान्य कलाकारले अति मन छुने स्वर, शैली र छायांकनसमेत गरी प्रस्तुत गरेको गीतमा एक फरक भूगोल, फरक परिवेश, फरक शैली र फरक कालखण्डमा उस्तैउस्तै गीत मैले पनि गाएको थिएँ । नक्कल भयो भनी मुद्दा हाल्न पुग्नु एक प्रतिष्ठित कलाकारका लागि लज्जाको विषय बन्नु पर्ने हो ।

तर, उल्टै शम्भु राई र उनका मतियारहरूले सामाजिक सञ्जालको दुरुपयोग गरी प्रकाश सपुतलाई जातीय भेदभावका दृष्टिले अति नीच गालीगलौज गर्ने र उनलाई हतोत्साही बनाउन निरन्तर लागि परेको देखिन्छ । त्यतिमात्रै होइन, संविधान, कानून र सामाजिक सद्भावको बर्खिलाप हुने गरी सिंगो दलित समुदायलाई अपमानित हुने गरी उनीहरूमाथि नीच ढंगले जातीय भेदभाव र अपमान गरेको हुनाले साइबर कानून, जातीय छुवाछुट तथा कसूर सजायँ ऐन र संविधानको धारा २४ अन्तर्गत उनीहरूलाई तत्काल कानूनी दायरामा ल्याउन माग गर्दछु ।

#OnlineKhabarHP #Online Khabar

0 notes

onlinekhabarapp · 6 years ago

Text

गन्धर्व जातिको व्यथाः सारंगीको कथा !

गन्धर्व अर्थात गाइने जाति नेपालकै अति कम जनसंख्या भएको लोपोन्मुख जाति हो । यो जातिको मुख्य वाहुल्य कास्की जिल्लाको बाटुलेचौर भएता पनि अन्य विभिन्न जिल्लाहरु जस्तै, तनहुँ, लम्जुङ्ग, गोर्खा, चितवन, वाग्लुङ्ग, पाल्पा, दैलेख, सुर्खेत, भोजपुर, दाङ तथा जाजरकोट गरी नेपालको झण्डै ६९ जिल्लाहरुमा गन्धर्व जातिको बसोबास रहेको पाइन्छ ।

हाल नेपालको जनसंख्या झन्डै तीन करोड छ । नेपालका १२५ जाति मध्ये गन्धर्व जाति पनि एक हो । वि.सं. ०५८ सालको जनगणनानुसार गन्धर्वहरुको मात्रै ५ हजार आठ सय ८७ रहेको छ । अर्थात, नेपालको कूल जनसंख्याको ०.२१ प्रतिशत रहेको तथ्यांकले देखाएको छ ।

वि.सं. २०६८ सालको जनगणना अनुुसार गन्धर्व जातिको जनसंख्या ६ हजार सात सय ९१ छ । यसमध्ये कास्कीमा ६ सय २४ जना छन् । कास्कीमा मात्रै १२४ घरधुरीमा ६५ वटा त पोखराको बाटुलेचौरमा छन् । यो जातिको मुख्य बासस्थान कास्की जिल्ला हो भने बाग्लुङ्ग, पाल्पा, दैलेख, सुर्खेत, भोजपुर तथा जाजरकोटमा पनि यिनीहरुको वसोबास रहेको पाइन्छ ।

नेपाली लोकसंगीत र रंमञ्चको क्षेत्रलाई परापूर्वकालदेखि संरक्षण, सम्वर्द्धन र विकास गर्दै आएका लोक जीवनका संवाहक गन्धर्व जाति र तिनको वाद्यवादन सारंगी पनि एक हो । नेपाल एक वनजङ्गल भिरपाखा र खोलानालाले ढाकिएको देश हो । यहाँ आफ्नै प्रकारका स्थानीय क्रन्दन र सुसेलीहरु पाइन्छन् ।

विविध जातजाति तथा गाँउघरले भरिएको र विविध रीतिपरम्परा रहेको यो सुन्दर देशलाई आफ्ना पाईतलाले नाप्दै, यिनै जातजाति, वनजङ्गल, भीरपाखा, र खोलानालासँग मितेरी लाउँदै नेपालका लोक गीत-संगीत, लोक जीवन र लोक सँस्कृतिलाई गन्धर्व जातिले आफ्नो मौलिक बाजा सारंगीको माध्यमबाट जीवन्त बनाइरहेका छन् । नेपालमा भएका हरेक राजनीतिक परिवर्तनमा गन्धर्व जातिको सहभागिता रहेको पाइन्छ ।

नेपाल एकीकरणको समयका हिरादेवी गाइने, मणिराम गाइने, बखतवीर बूढापृथी लगायतको योगदान र पछिल्लो समयमा ०६२/६३ को जनआन्दोलनमा बालकलाकार रुविन गन्धर्वले खेलेको भूमिका महत्वपूर्ण छ । समग्रमा नेपाली कला र संगीतको मूल आधार नै दलित समुदायले धानेका छन् । तर, नेपालको वि��िन्न भूगोलमा अवस्थित आम दलितहरुबीच भएका कला संस्कृतिहरु आधुनिकतासँगै भूमण्डलीकरणको प्रभाव तथा जातीय विभेदका कारणले विस्तारै छायाँमा परिरहेको छ ।

वीरताका गाथा, कर्खा, घटना, ठट्यौली तथा मनोरञ्जन र लोकगीतलाई मूर्त रुप दिई सजीवता प्रदान गर्ने गन्धर्वहरु नै हुन भन्ने कुरामा दुईमत छैन । प्रारम्भिक चरणमा गन्धर्वहरु धार्मिक गीत (भजन कीर्तन) र विरताका गाथा गाउँदै आएको पाइन्छ ।

आज आएर लोकगीतलाई (स्थानीय गीत) स्थायित्व गराई पेशाको रुपमा अपनाउँदै आएका छन् । यिनै लोकस्रष्टाका प्रेरणाबाट आजकल अन्य जातिले पनि सारंगी बजाउने र बनाउने गरेको पाइन्छ । यस्तो विषम परिस्थितिलाई मध्यनजर गरी लोपोन्मुख गन्धर्व जातिमा रहेको मौलिक लोक तथा परम्परागत गीत, नाच, भाषा, सँस्कृति, नाटक र वाद्यवादनका बारेमा नयाँ पुस्तालाई जानकारी गराउने गन्धर्व जातिका परम्परागत सीप र कौशललाई नयाँ पुस्तामा हस्तान्तरण गर्ने उदेश्यले यो लेख तयार गरिएको छ ।

गन्धर्व जातिको नामकरणको इतिहास

नेपालमा गाईने शब्द गायकको सट्टा यसरी प्रचलनमा आइसक्यो कि त्यो सबैको जिब्रोबाट फुस्किइहाल्छ । वि.संं २००७ सालको परिवर्तन पछि पनि यिनीहरुलाई गाइने नै भनियो । नेपालमा कथित मुलुकी ऐन लागू भएपछि मात्र यिनीहरुप्रति केही ध्यान गएको पाइन्छ ।

परम्परागत रुपमा गाईनेको सम्मानसूचक शब्द मिजार थियो । मिजार शब्दले जातिगत रुप दर्शाए पनि गन्धर्व शब्दले गाउने र बजाउने पेशा लिएका जन्मजात कलाकार भन्ने बुझाउँछ । यसर्थ, आज सम्मानजनक रुपमा गन्धर्व भनी सम्वोधन गरिनु न्यायसंगत देखिन्छ ।

डीबी नेपाली

चार वेदमध्ये सामवेदलाई सामगान पनि भनिन्छ । सामवेदमा पाँचै स्वर मात्र प्रयोग हुन्थे । वेदपछि विस्तारै गान्धर्व शैलीको संगीत विस्तार हुन थाल्यो । यसका प्रयोक्ता नारद, तुम्बुरु, विश्वावसु, चित्रसेन र अरु गन्धर्वहरु मिली अर्को एउटा गान्धर्ववेद खडा गरे । जसलाई पञ्चम वेद वा उपवेद पनि भनिन्छ । चार उपवेदमा गान्धर्ववेद प्रमुख मानिन्छ । यसैले सामगान पछि गान्धर्ववेदलाई गन्धर्व गान भन्न थालियो देवता र गन्र्धवले मात्र गाउने भएकाले यसलाई मार्ग अर्थात् अध्यात्म-संगीत पनि भनिन्छ । शास्त्रीय-संगीतलाई आज पनि वैदिक संगीत भन्ने गरिन्छ ।

धर्मग्रन्थहरुमा गन्धर्व जातिलाई गायक मानिएको छ । पछिका संगीत शास्त्रहरुमा पनि गान्धर्व गान र गान्धार ग्रामको उल्लेख भएको पाइन्छ । संगीत वर्णमालाको तेस्रो स्वर “ग” लाई संगीत शास्त्रानुसार गान्धार ग्राम नारद, तुम्बरु आदिले बाहेक मनुष्यले गाउन नसक्ने भएकाले हाल गान्धार ग्राम लोप भएको छ । यी सबै शास्त्रीय प्रमाणहरुबाट के भन्न सकिन्छ भने गाउने जातिको सोझो सम्बन्ध जति गन्धर्व शब्दमा प्रतिबिम्बित हुन्छ, त्यति अरु शब्दमा भएको पाइँदैन । यसैले शास्त्रका प्रमाणहरु, हाम्रा सांस्कृतिक परम्परा र उनीहरुको आजसम्मको संस्कारले पनि गाईनेलाई गन्धर्व नामले चिनाउनु उपर्युक्त देखिन्छ ।

इतिहासको विभिन्न कालखण्डमा पनि सोझै गाइने शब्दको प्रयोग गरिएको पाइँदैन । यसको सट्टामा अरु नै शब्दको प्रयोग गरिएको पाइन्छ । पृथ्वी मल्लको शाके १२७९ को दुल्लु कोटिस्तम्भको अभिलेखमा सबै कर माफ गरिएको जातहरु मध्ये “गायन” को पनि उल्लेख भएको छ ।

गायन शब्दले गायनकलासँग सम्बद्ध जातिलाई जनाउँछ । यसैगरी जयस्थिति मल्लको अभिलेखमा पनि गायन शब्द कुँदिएको छ । यसले पनि गाउने पेशाको कुनै जातलाई जनाउँछ । पृथ्वीनारायण शाहको नेपाल एकीकरण अभियानमा लँडाईका सामग्री फिरिस्तमा गाइनेको नाम र संख्या पनि किटिएको पाइन्छ ।

नुवाकोटको पहिलो हमलामा सारा गोर्खाली भारदारहरु सहित मनिराम गाईनेको नाम पनि आएको छ । यसबाट थाहा हुन्छ कि गन्धर्व (गाइने) जातिले पनि नेपाल राष्ट्रिय एकीकरण र त्यस पछि पनि राष्ट्रिय एकता र सद्भाव कायम राख्नमा आफ्नो अमूल्य योगदान राष्ट्रलाई समर्पण गरेका थिए ।

सारंगीको मीठो सुरमा सवाई गाएर अन्य राज्यमा गोर्खाली राजाको कीर्ति फैलाउने गाईनेहरु प्रचारका ठूला साधन थिए । त्यसैले गाइनेको कदर थियो, मान थियो, व्यवस्था थियो । प्रधानमन्त्री माथविर सिंहसम्मले आफ्नो निजी गाइने राखेको विवरणबाटै गाइनेको त्यसबेला के स्थान थियो, सो थाहा हुन्छ ।

पछिसम्म पनि वीरगञ्जका भाँड (भाट) हरुले हरेक वर्ष नयाँ धुनको गाना रच्ने र गाइनेहरुले सारंगीमा धुन उतारेर गाउने चलन थियो ।

लोकगीतको प्रबन्ध गीतको पहिलो खुड्किला चढेको यस गीतिकाव्यको अग्रदूत आज बिलाउँदै गएको छ । पर्यटकलाई देखाउन र सुनाउन पनि आफ्नो परम्परागत बाजा सहजै उपलब्ध नभएर विशेष मिहिनेतसाथ खोजेर ल्याउनुपर्ने अवस्थामा पुगिसक्यो ।

गन्धर्व भाषा

गन्धर्व जातिको आफ्नै मौलिक भाषा पनि रहेको छ । जुन भाषा आजसम्म पनि प्रयोगमा रहेको पाइन्छ । तर, थप खोज अनुसन्धान तथा संरक्षणको अभावमा लोप भैसकेको अवस्था छ ।

गन्धर्व जातिको आफ्नै संगीत पिङग��ल स्वर लिपी पनि रहेको छ । जुन लिपीमा लेखिएको पुस्तकहरु पढ्न सक्ने कोही पनि अग्रजहरु अब ��ीवित हुनुहुन्न । केही वर्ष अघिसम्म गोर्खामा एकजना रहनुभएको कुरा थियो । गन्धर्वहरुद्वारा बोलिने भाषाको केही मौलिक नमूना शब्दहरु :

नेेपालको तहगत जातीय संरचनाको भाष्यमा फसेका गन्धर्व जातिमाथि समाजशास्त्रीय अध्ययनमा समेत विभेद गरिएकाले भाषाशास्त्रीको नजरमा समेत पर्न सकेका छैनन् । उनीहरुको भाषामाथि गहन अध्ययन अनुसन्धानमा राज्यको ध्यान जान सकेमा गन्धर्व जातिले समेत बिर्सिएको र लोप भैसकेको भाषा जीवित रहने थियो ।

मौलिक चाड

अन्य जातिको जस्तै गन्धर्व जातिको आफ्नै मौलिक चाडबाड रहेको पाइन्छ । संगीत संस्कृतिमा धनी यो जातिको जन्मदेखि मृत्युसम्म संगीतमय हुने आफ्नै केही मौलिक चाड पनि रहेको पाइन्छ ।

नागपञ्चमी र सरस्वती पूजाको दिन पुर्ख्यौली मौलिक लोकबाजा सारंगीको पूजा गरी नाचगान गर्ने, रमाउने, मीठो मसिनो खाने, आफन्तकहाँ जाने, भेटघाट गर्ने खुशी साट्ने गर्दछन् ।

हिन्दू धर्मबाट प्रभावित गन्धर्व जाति माईदेवी, चण्डीपार्वती र सरस्वतीको पूजा गर्दछन् । महादेव गणेश नागपञ्चमी र सत्यनारायणको पूजा गर्छन । अकालमा मृत्यु भएकाहरुको मुक्तिको लागि खोलाको तीरमा गएर वायुको पूजा गर्छन् ।

आदिम सञ्चारकर्मीका रुपमा गन्धर्वः जुन समय नेपालमा सूचना आदान-प्रदानका लागि भरपर्दो कुनै पनि माध्यमको विकास भएको थिएन । सो समयमा टेलिफोन, टेलिभिजन, रेडियो आविष्कार र विकास भएकै थिएन । त्यतिबेला देशका कुनाकाप्चा, गाँउघरका घर, आँगन दैलो-दैलोमा राष्ट्र र राष्ट्रियताको सन्देश सुनाउने यिनै गन्धर्व जाति थिए ।

सुख-दु:खका खबरबाहक र परी आएमा राष्ट्रका लागि मरिमेट्न तयार पार्न यिनै गन्धर्वले भूमिका खेल्थे । राष्ट्रभक्ति र सुषुप्त वीरतालाई जगाई रणसंग्राममा जान उद्यत बनाउँथे । एक गाउँको भलाकुसारी अर्को गाउँमा पुर्‍याउँथे ।

टिस्टादेखि पश्चिमकिल्ला काँगडासम्म पनि देश र जनताको प्रतिनिधि भई यिनै गन्धर्व गाउँदा-गाउँदै पुग्थे । स्वदेश वा विदेश जहाँँ पुगे पनि नेपाल र नेपालीको सुख-दुख, आँशु हाँसो,पीर व्यथाका भाव पोख्दै आफ्नो मातृभूमिको महिमापूर्ण गीत बिर्सदैनथे, नेपालका यी मूलवासी सांगीतिक जाति गन्धर्व ।

गीत संगीतका सर्जकः नेपाली गीत संगीतको विधा गायन, वादन र नर्तनमा गन्धर्व जातिहरुको ठूलो योगदान रहेको विदितै छ । आफ्नो जीवनलाई गायनको साधन मानेर यसलाई यिनीहरुले समर्पित भावले अपनाएका छन् ।

गन्धर्वहरुको पुर्ख्यौली कलालाई ब्राम्हणवादी कोणले हेयको दृष्टिले हेरिए पनि वास्तवमा नेपाली गीत संगीतको श्री��ृद्धिमा गन्धर्वहरुको ठूलो सांगीतिक पृष्ठभूमि र परम्परागत आधार रही आएको छ । जन्मजात नशा-नशा, रगत-रगतमा सानैदखि उनीहरु गाउन र बजाउन सिक्छन् । चार पाँच वर्षको अभ्यास पछि उनीहरु आफ्नो कलाकारिता प्रदर्शन गर्न समर्थ भैसक्छन् । बिहान, दिउँसो, साँझदेखि फरक-फरक ऋतुका फरक-फरक सारंगीका धुनहरुले प्रकृतिलाई नै संगीतमय बनाइदिन्छ ।

आफ्नै भाका र भेष, आफ्नै लोक संगीतको चोखो शैली यिनीहरुले आजसम्म कायम राख्दै आएका छन् । यिनीहरुले कतिपय अलिखित इतिहास र वंशावली उनीहरुका कण्ठमा मौखिक सम्पदाको रुपमा सुरक्षित राख्दै आएका छन् । यसरी लोक संगीत र नेपाली मौलिक सँस्कृति बचाई राख्नमा गन्धर्व जातिको ठूलो योगदान रहेको छ ।

विशिष्ट गायन शैलीः गन्धर्व जातिमा कुनै पनि गीत गाउन सक्ने विलक्षण प्रतिभा रहेको हुन्छ । तर, उनीहरुको ऐतिहासिक विशेषताले भरपूर गीत हो- वीरगाथा “कर्खा” ।

कर्खा गन्धर्वहरुले मात्रै गाउने वीरहरुको गाथा हो । कर्खा गोर्खाका संस्थापक द्रव्य शाहदेखि राष्ट्रपिता त्रिभुवनसम्मको गाइएको पाइन्छ । यसैगरी, अरु गोर्खाली वीरहरुका पनि कर्खा चलेका छन् । पृथ्वीनारायण शाहको वीरगाथा कर्खा, सवाई, चरित्र, चाँचरी, मंगलधुन, बाह्रमासे गीत, घटनाप्रधान गीत, ठट्टा, रमाईलो प्यारोडी गीत, झ्याउरे ठेट लोकगीत, लाहुरेको सन्देश र डाँफे र मुरली चराको गीत गन्धर्व जातिको मौलिक सिर्जना पनि हो ।

कास्की, पोखरा, बाटुलेचौरका गन्धर्वहरुले हिमालको डाँफे र तराई/मधेसको मुरली चरीको विवाह गराएर कर्खा रचेका छन् । अतः डाँफे र मुरलीको कर्खा हिमाल, पहाड र तराई/मधेसको भावनात्मक एकताको प्रतीक पनि हो । किनभने धोती पनि हाम्रै हो, टोपी पनि हाम्रै हो । धोतीले हाम्रो लाज छोप्छ, टोपीले हाम्रो सान बढाउँछ । धोती न टोपी भयो भने हामी कंगाल हुन्छौं भन्नुहुन्छ वरिष्ठ संस्कृतिविद जगमान गुरुङ ।

गन्धर्व जातिको आफ्नै मौलिक नाच-संस्कृति पनि रहेको पाइन्छ । जसलाई छोटकरीमा तल चर्चा गरिएको छ ।

१) जैलपत्ता नाचः यो नाच नाँच्दा “रामुन्नचल्यो बच्छै” बोलको गीत गाइन्छ । विशेष चाडपर्व, विवाह, अवसरहरुमा र माघ महिनामा पर्ने सिरा पञ्चमीमा नाच्ने गरिन्छ । यो नाचमा विशेष पोशाक लगाउने गरिन्छ । सेतोमा कालो कोठे रंगको दौरा सुरुवाल लगाइन्छ । सेतो फेटा, ढाकाको टोपी, सेतोमा कालो कोठे गाडो यसलाई घाँटीमा झुन्ड्याईन्छ । कम्मरमा सेतो पटुका बाँधिन्छ । तीनदेखि सात जनासम्मको समूहमा हातमा तरवार वा ढाल अरबाजो, सारंगी लिएर दाँया-बाँया घुम्दै फूर्तिसाथ खाली खुट्टाले नै यो नाच नाच्ने गरिन्छ ।

२) झाउँर्या नाचः घुमफरिको क्रममा गन्धर्व र वा��ी जातिले यो नाच नाच्ने र विकास गरिएको पाइन्छ । यस नाचमा मादल र सारंगी मुख्य बाजा हो । यो नाच गन्धर्व र वादीले नाचे पनि पछिल्लो कालमा दमाई, कामी, सार्की, कुलाला र हुड्क्याहरु पनि सक्रिय भएको पाइन्छ ।

अन्य समुदायको घरमा विशेष, अवसर, चाडपर्वमा आमन्त्रण गरी नाचको पनि आयोजना गर्ने गरिन्छ । यो नाचमा पुरुषले महिलाको गरगहना र पहिरण लगाएर सिंगारिएका हुन्छन् र तिनीहरु हाँस्य र व्यङ्गयकारको रुपमा पनि देखिन्छन् ।

यस नाचका नर्तकको गोडामा चाँप (चुटुकी) लगाइएको हुन्छ । गन्धर्व र वादीबाहेक हिजोआज क्षेत्री ठकुरीहरुले पनि यो नाच नाचेको पाइन्छ ।

अब यहाँ गन्धर्व जातिले प्रयोग गर्ने केही बाजाहरुबारे चर्चा गरौं

अरबाजो

सारंगीको पुरानो रुपलाई नै अरबाजो भनिन्छ । यसलाई भालेस्वर बाजा र सारंगीलाई पोथीस्वर बाजा भनिन्छ । विशेष प्रकारको धुन निकालेर काख माथि राखेर बजाइने गरिन्छ । काठको टुक्राले तारमा हानेर बजाईने गरिन्छ । यो बाजा गन्धर्व जातिको सबैभन्दा पुरानो बाजा हो । सारंगी भन्दा जेठो बाजा हो यो । यो बाजा एउटै काठको टुक्राबाट बनाइन्छ । यसको घाँटी लामो हुन्छ । त्यसको तल्लो भागमा बाख्राको छालाले मोडिएको हुन्छ । यसमा चारवटा तार हुन्छन् ।

अरबाजो तिबेटियन टुंङनासँग धेरै मिल्दोजुल्दो हुन्छ । पोखराका स्व. मोहनबहादुर गन्धर्व कुशल अरबाजोबादक हुनुहुन्थ्यो । पूर्खाको मृत्युसँगै यो बाजा बजाउने पुस्तासमेत लोप भैसकेका छन् । हिजोआज यो बाजा प्रयोगमै आउन छोडिसकेको छ ।

सारंगी

पौराणिक लोकमतका अनुसार सारंगीको उत्पतिकाल वैद्धिक काल भन्दा अघि मानिएको छ । सारंगीको आकार निर्माण चाँहि घोडाको शरीरबाट भएको पाइन्छ । गोर्खाका गायक पूर्णबहादुर गन्धर्वका अनुसार यथार्थमा सारंगीको बनावट घोडाको शरीरबाट भएकाले यसको अंगको नाम पनि घोडाको झै टाउको, गाला, करङ, लगाम, पेट, (पुची) घोडी नामकरण गरिएको छ ।

सारंगीका अंगहरुमा सबैभन्दा माथिल्लो भाग कलश हो भने तार कस्नेलाई मूर्रा भनिन्छ । अन्य भागमा गलो, लोती, धनु, कम्मर, चाँप आदि हुन् ।

र्‍याइँ-र्‍याइँ रेट्नलाई काठको धनुमा बाँधिने वस्तु सक्कली घोडाकै पुच्छरबाट जडान गरिएको हुन्छ । जडान गरिएको तार पनि घोडाकै आन्द्राबाट तयार गरिएको हुन्छ । तर, हिजोआज घोडाको आन्द्रा दुर्लभ भएकाले खसी बोकाको आन्द्रा वा प्यारासुटको धागोबाट काम चलाइन्छ । सारंगीको काठ भने दूधे खिर्रो, टुनी, पैयूँ, ओखर र आँपबाट पनि निर्माण गरिन्छ ।

नेपालमा तीन प्रकारका सारंगी पाइन्छन् । ढोड सारंगी (घोर), मझौला सारंगी र टीप सारंगी (तार) । सात स्वर (सरगम) को प्रथम मूलस्वर सा (षडज) को रङ दिने र रञ्जकता पैदा गर्ने भएकाले सारंगी नाम ��हेको पनि विश्वास गरिएको छ ।

सारङ चरा (रुपी) को जस्तो सुमधुर आवाज दिने भएकाले पनि यसको नाम सारंगी रहन गएको जनविश्वास रहेको छ । शुरुमा सारंगीको १ तार हुन्थ्यो । पछि ३ तारबाट पनि ४ तारमा विकसित भएको छ ।

निष्कर्ष तथा सुझाव

कला कौशल, सीप-प्रविधि र सिर्जनशीलतामा राष्ट्रियस्तरमै अब्बल भएजस्तै सांस्कृतिक रुपमा पनि गन्धर्व जाति अगाडि नै रहेका छन् । तर, नेपालको तहगत विभेदपृ्र्ण जातीय संरचना, अज्ञानता, आफनो कला संस्कृति संरक्षणप्रति चेतनाको अभाव, गहिरो खोज अनुसन्धानको कमी, सँस्कृतिको संरक्षणमा राज्यको उदासीनताले गर्दा गन्धर्वजातिको मौलिक लोकसंस्कृति लोप हुने अवस्थामा पुगेको छ ।

अहिलेसम्म पनि अपेक्षाकृत उनीहरुको विशिष्ट कलासंस्कृतिको अध्ययन अनुसन्धान हुन सकेको छैन । त्यसको विस्तृत अध्ययन अनुसन्धान र खोजविन गर्नुपर्ने खाँचो अहिलेसम्मको स्थितिले पुष्टि गरेको छ । जातीय विभेदका कारणले गर्दा नै आज गन्धर्व जातिको मौलिक जातीय कलासंस्कृति लोप भैरहेको अवस्था छ ।

लोपोन्मुख गन्धर्व जातिमा रहेको मौलिाक लोक तथा परम्परागत गीत, नाच, भाषा, संस्कृति, नाटक र वाद्यवादनको अभिलेखीकरण, संरक्षण, सम्वर्द्धन र विकास हुन सकेको छैन । गन्धर्व जातिका नयाँ पुस्तामा समेत आफ्नो जातिय लोक संस्कृति प्रति विकर्षण बढ्दै गएको पाइन्छ । अमूर्त सांस्कृतिक सम्पदा संरक्षणमा राज्यको उदासिनता, समुदायमा आर्थीक अभाव, जातिय भेदभाव, विश्वव्यापीकरणको प्रभाव, वैदेशिक रोजगारी, शिक्षा र चेतनाको कमि, र गन्धर्व कला संस्कृतिलाई सम्बन्धित समुदायमा राज्यले जिविकोपार्जन सँग नजोडिदिँदा गन्धर्व जाति र संस्कृतिनेै लोप हुने अवस्थामा रहेको छ ।

गन्धर्व जातिमा मात्रै प्रचलनमा रहेको सारंगीका लोपोन्मुख राग/धुनको अनुसन्धान गरी श्रब्य, दृष्य छायांकन गरी त्यसलाई प्रकाशन समेत गरी अभिलेखीकरण गरिनुपर्छ । यसले आम गन्धर्व जातिको बौद्धिक अमूर्त सांस्कृतिक सम्पदाको संरक्षणको सुनिश्चितता गर्छ र राष्ट्रिय तथा अन्तर्राष्ट्रियरूपमा विकास गराउन सक्छ । यसबाट गन्धर्व जातिको मौलिक सीप, कला र पहिचानको संरक्षण र प्रवर्द्धनमा योगदान पुग्नुका साथै सांस्कृतिक धरोहरहरूको संरक्षणमा नयाँ पुस्ताको सहभागिता बढ्ने छ । जस्तै, संगीत संस्कृतिको हिसाबले नेपाल मात्रै नभएर विश्वकै लागि अमूल्य रहेको सारंगीलाई विश्वसम्पदा सूचीमा सूचीकरण गर्न सकिन्छ ।

सरकारले स्थापना गरेका विभिन्न एकेडेमीहरुमा अक्सर राजीतिक झुकाव राख्नेहरुकै नियुक्ति हुने गरिएकाले गन्धर्व जातिले उचित स्थान आजसम्म पाउन सकेका छैनन् । त्यसैले राज्यले छुट्टै प्रतिष्ठान स्थापना गरेरै भए पनि नेपालको सांगीतिक जाति गन्धर्वलाई संस्कृतिको मुलप्रवाहमा ल्याउनै पर्दछ ।

आधुनिक आर्केष्टाको निर्माण गरी उनीहरुको गीत संगीतलाई आधुनिकीकरण गरिनु पर्दछ । संगीत सहचारीको रुपमा विभिन्न देशको राजदूतावासहरुमा उनीहरुलाई नि��ुक्तिको व्यवस्था गरिनुपर्दछ ।

कस्मेटिक प्रकारको वर्तमान गीत संगीतको बाढीमा गन्धर्व जातिलाई उनीहरुको मौलिकपन बचाउन निकै हम्मेहम्मे परिरहेको छ । भीडहरुको बीचमा गन्धर्व जातिको विशेष स्थान छ । तर, यसबाट जीविकोपार्जन हुन नसकेकाले अरु कामबाट आम्दानी हुने, सारंगी बजाएर गुजारा नहुने र गन्धर्वको सामाजिक प्रतिष्ठामा समेत जातीय भेदभावको शिकार बन्नु परिरहेको छ ।

सामन्ती व्यवस्थाको राप र तापले सारंगी बजाएर मनोरञ्जन गर्ने, गराउने यी लोकपि्रय सांगीतिक जाति गन्धर्व र सारंगी लोप हुने अवस्थामा पुगेका छन् । उनीहरुको मौलिक सांस्कृतिक सम्पदा संरक्षणका लागि राज्यले विशेष सांस्कृतिक नीति बनाई लागू गर्नु पर्दछ ।

विडम्बना ! राज्यले सांस्कृतिक नीति निर्माणको चरणमा छलफलमा सहभागितासमेत गराउन चाहँदैन । सर्वव्यापी, प्रभुत्ववादी शक्तिशाली जातीय प्रथाले मूलतः राज्य अहिले पनि एकात्मक एकल जातिवादी मानसकिताबाट बाहिर आउन सकेको अवस्था छैन ।

#OnlineKhabarHP #Online Khabar

0 notes

onlinekhabarapp · 6 years ago

Text

गन्धर्व जातिको व्यथाः सारंगीको कथा !

नेपाल एकीकरणको समयका हिरादेवी गाइने, मणिराम गाइने, बखतवीर बूढापृथी लगायतको योगदान र पछिल्लो समयमा ०६२/६३ को जनआन्दोलनमा बालकलाकार रुविन गन्धर्वले खेलेको भूमिका महत्वपूर्ण छ । समग्रमा नेपाली कला र संगीतको मूल आधार नै दलित समुदायले धानेका छन् । तर, नेपालको विभिन्न भूगोलमा अवस्थित आम दलितहरुबीच भएका कला संस्कृतिहरु आधुनिकतासँगै भूमण्डलीकरणको प्रभाव तथा जातीय विभेदका कारणले विस्तारै छायाँमा परिरहेको छ ।

गन्धर्व जातिको नामकरणको इतिहास

��रम्परागत रुपमा गाईनेको सम्मानसूचक शब्द मिजार थियो । मिजार शब्दले जातिगत रुप दर्शाए पनि गन्धर्व शब्दले गाउने र बजाउने पेशा लिएका जन्मजात कलाकार भन्ने बुझाउँछ । यसर्थ, आज सम्मानजनक रुपमा गन्धर्व भनी सम्वोधन गरिनु न्यायसंगत देखिन्छ ।

डीबी नेपाली

गन्धर्व भाषा

गन्धर्व जातिको आफ्नै संगीत पिङगुल स्वर लिपी पनि रहेको छ । जुन लिपीमा लेखिएको पुस्तकहरु पढ्न सक्ने कोही पनि अग्रजहरु अब जीवित हुनुहुन्न । केही वर्ष अघिसम्म गोर्खामा एकजना रहनुभएको कुरा थियो । गन्धर्वहरुद्वारा बोलिने भाषाको केही मौलिक नमूना शब्दहरु :

मौलिक चाड

गन्धर्वहरुको पुर्ख्यौली कलालाई ब्राम्हणवादी कोणले हेयको दृष्टिले हेरिए पनि वास्तवमा नेपाली गीत संगीतको श्रीवृद्धिमा गन्धर्वहरुको ठूलो सांगीतिक पृष्ठभूमि र परम्परागत आधार रही आएको छ । जन्मजात नशा-नशा, रगत-रगतमा सानैदखि उनीहरु गाउन र बजाउन सिक्छन् । चार पाँच वर्षको अभ्यास पछि उनीहरु आफ्नो कलाकारिता प्रदर्शन गर्न समर्थ भैसक्छन् । बिहान, दिउँसो, साँझदेखि फरक-फरक ऋतुका फरक-फरक सारंगीका धुनहरुले प्रकृतिलाई नै संगीतमय बनाइदिन्छ ।

२) झाउँर्या नाचः घुमफरिको क्रममा गन्धर्व र वादी जातिले यो नाच नाच्ने र विकास गरिएको पाइन्छ । यस नाचमा मादल र सारंगी मुख्य बाजा हो । यो नाच गन्धर्व र वादीले नाचे पनि पछिल्लो कालमा दमाई, कामी, सार्की, कुलाला र हुड्क्याहरु पनि सक्रिय भएको पाइन्छ ।

अब यहाँ गन्धर्व जातिले प्रयोग गर्ने केही बाजाहरुबारे चर्चा गरौं

अरबाजो

सारंगी

नेपालमा तीन प्रकारका सारंगी पाइन्छन् । ढोड सारंगी (घोर), मझौला सारंगी र टीप सारंगी (तार) । सात स्वर (सरगम) को प्रथम मूलस्वर सा (षडज) को रङ दिने र रञ्जकता पैदा गर्ने भएकाले सारंगी नाम रहेको पनि विश्वास गरिएको छ ।

निष्कर्ष तथा सुझाव

आधुनिक आर्केष्टाको निर्मा�� गरी उनीहरुको गीत संगीतलाई आधुनिकीकरण गरिनु पर्दछ । संगीत सहचारीको रुपमा विभिन्न देशको राजदूतावासहरुमा उनीहरुलाई नियुक्तिको व्यवस्था गरिनुपर्दछ ।

#OnlineKhabarHP #Online Khabar

0 notes

onlinekhabarapp · 8 years ago

Text

अबुधाबीमा २५६१ औं बुद्ध जयन्ती मनाइने

३० अप्रील, युएई । विभिन्न चालिस वटा संघसंस्थाहरुको संयुक्त आयोजनामा अबुधाबिको फोक्लोर थेएटर हलमा मे १२ मा २५६१ औं बुद्ध जयन्ती मनाइने भएको छ ।

राष्ट्रिय बिभूती, शान्तिका अग्रदुत भगवान गौतम बुद्धको जन्मभूमी नेपालको पर्यटक प्रबर्द्धनसंगै अन्य देशले गौतम बुद्धको बारेमा छरेको भ्रम चिर्नको लागि यो कार्यक्रम आयोजना गर्न लागिएको कार्यक्रमका संयोजन सुरेन्ऽ थिङ तामाङले बताए ।

ई.पु. ५६३ मा राजा सुद्धोधन र आमा मायादेवीको कोखबाट नेपालको लुम्बिनीमा जन्मिएका गौतम बुद्धले २९ वर्षको उमेर गृह त्याग गर�� तपस्या गरे पश्चात भारतको बोधगयामा बैशाख शुक्ल पूणिर्माका दिन ज्ञान प्राप्त गरेका थिए । बुद्ध पछि विश्वमा शान्तिको दूत भगवान बुद्ध भनेर चिनिएका थिए ।

बेलाबेलामा बुद्ध भारतमा जन्मिएको भनी गलत प्रचारप्रसार भैरहेकोले पनि यदाकदा नसुनिएको होइन र यस्ता गलत प्रचारलाई चिर्न पनि युएइमा बुद्ध जयन्ती मनाउँदा केही हदसम्म यस्ता खाले भ्रम चिर्ने आयोजकहरुले दाबी गरेका छन ।

आर्थिक संयोजक एकेन्ऽ बहादुर थापाले लगभग १२ लाख ९ चालिस हजार युएई दिरामको अनुमानित खर्चको बजेटको अनुमान गर्दै कार्यक्रम बाट करिब १५ देखि अठार लाख -युएई दिराम पचास देखि साठी हजार) सम्म आम्दानी हुने खाका प्रस्तुत गर्दै कार्यक्रमको टिकट ४० दिराम राखिएको र निशुल्क यातायात ब्यबस्था पनि मिलाईएको बताए ।

उक्त कार्यक्रमलाई संगीतमय बनाउनुको लागि नेपालबाट चर्चित सेलो गायक रोज मोक्तान, लोक गायक खुमन अधिकारी र लोक गायिक कोपिला गुरुङको साथमा प्रवासी कलाकारहरुको समेत बेजोड प्रस्तुति रहने छ ।

कार्यक्रमको मुख्य आकर्षकको रुपमा बौद्ध महासंघको पूर्व अध्यक्ष एवं बौद्ध धर्म गुरु खेन्पो भगेन्ऽ सिलाले प्रवचन दिने रहेको छ ।

युएईको राजधानी अबुधाबीमा हुने उक्त सयुक्त कार्यक्रममा नेपाल आदिबासी जनजाति महासंघ युएई ,नेपाली समाज,नमस्ते ट्राभल, नेप्लिज सोसल क्लब,नेपाली जन प्रगतिशील मञ्च, नेपाल विस्व सहयोग संघ, शेर्पा किदुग, किरात याक्थुङ चुम्लुङ, तमु समाज, गोरखा सेवा समाज, सुनुवार सेवा समाज , नेपाली समुदाय, थारु समाज, काभ्रे सेवा समाज युएई लगायत अन्तर्राष्ट्रिय कलाकार समाज, दलित एकता सञ्जाल, लुम्बिनी वेल्फेर सोसाइटी, पर्वत सेवा समाज, रुपन्देही सेवा समाज, नवलपरासी सेवा समाज, कास्की आदर्श सेवा समाज, सर्लाही सेवा समाज,किँरात राई यायोख्या, नेपाल मगर संघ शाखा, लिः ल फङ घले समाज, सिलेट ट्राभल एण्ड टुर्स, चितवन समाज, प्रवासी नेपाली एकता समाज, तामङ समाज, अल सम्हा टावर क्याफ्टेरिया, अर्घाखाँची सम्पर्क समिति, स्याङ्जा सहयोग समाज, हिमालय वल्र्ड ट्राभल, नेपाली कलाकार समूह, प्रबासी भुजेल समाज सेवा समिति, त्रिशुली समाज, मितेरी समाज, माझी समाज, अन्तर्राष्ट्रिय नेपाली समाज लगायत युएईमा क्रियासिल ४० संघ-संस्थाहरुले संयुक्त रुपमा आयोजना गर्न लागेका हुन ।

#OnlineKhabarHP #Online Khabar

0 notes

airnews-arngbad · 5 years ago

Text

Regional Marathi Text Bulletin, Aurangabad Date – 16 July 2019 Time 18.00 to 18.05

आकाशवाणी औरंगाबाद प्रादेशिक बातम्या दिनांक १६ जुलै २०१९ सायंकाळी ६.०० **** औरंगाबाद इथल्या राष्ट्रीय विधी विद्यापीठासाठी कांचनवाडी भागातल्या जल आणि भूमी व्यवस्थापन संस्था - वाल्मीच्या परिसरातली ३३ एकर जमीन देण्याचा निर्णय राज्य मंत्रिमंडळानं घेतला आहे. या विद्यापीठासाठी यापूर्वी कांचनवाडी इथेच १७ एकर जागा देण्यात आली आहे. आजच्या निर्णयानंतर या विद्यापीठासाठी आता ५० एकर जागा उपलब्ध झाली आहे. चकमकीत वीरमरण किंवा अपंगत्व आलेल्या सैनिकांना देण्यात येणाऱ्या एक रकमी आर्थिक मदतीत भरीव वाढ करण्याला मंत्रिमंडळानं आजच्या बैठकीत मंजूरी दिली. या निर्णयानुसार हुतात्म्यांच्या कुटुंबीयांना पूर्वी मिळणाऱ्या २५ लाख रुपयांऐवजी आता एक कोटी रूपये मदत मिळेल. तर जखमी होऊन दिव्यांग झालेल्या सैनिकांना १५ लाखांऐवजी ६० लाख रूपये मदत मिळणार आहे. समग्र शिक्षा अंतर्गत कार्यरत विशेष शिक्षकांच्या मानधनाच्या फरकाची रक्कम राज्याच्या निधीतून देण्याला मान्यता, महाराष्ट्र समृद्धी महामार्गासाठी चार हजार कोटी रुपयांचं अंतरिम कर्ज उभारण्यासाठी शासन हमी देण्यालाही या मंत्रिमंडळ बैठकीत मान्यता देण्यात आली. **** भारतीय जनता पक्षाच्या महाराष्ट्र प्रदेशाध्यक्षपदी राज्याचे महसूलमंत्री चंद्रकांत पाटील तर मुंबई अध्यक्षपदी आमदार मंगलप्रभात लोढा यांची नियुक्ती करण्यात आली आहे. भारतीय जनता पक्षाने आज याबाबतचं पत्र जारी केलं. केंद्र सरकारमध्ये मंत्री झाल्यानंतर खासदार रावसाहेब दानवे यांनी प्रदेशाध्यक्षपदाचा राजीनामा दिला होता. तर आशिष शेलार यांची राज्य मंत्रिमंडळात वर्णी लागल्यामुळे मुंबई भाजप अध्यक्षपदाची जबाबदारी मंगल प्रभात लोढा यांच्याकडे सोपवण्यात आली आहे. **** दलित पँथरचे संस्थापक सदस्य आणि आंबेडकरी चळवळीचे भाष्यकार, ज्येष्ठ विचारवंत नेते राजा ढाले यांच आज सकाळी विक्रोळी येथील राहत्या घरी निधन झाल. ते ७८ वर्षांचे होते. ढाले यांच्या निधनानं आंबेडकरी चळवळीचे ज्येष्ठ मार्गदर्शक असलेलं एक वादळी व्यक्तिमत्व आपण गमावल्याची भावना मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांनी आपल्या शोकसंदेशातून व्यक्त केली. **** मुंबईच्या डोंगरी परिसरात इमारत कोसळून झालेल्या अपघातात बारा जण ठार झाले असून, आणखीन सुमारे चाळीसहून अधिक लोक या ढिगाऱ्याखाली असल्याची भीती पीटीआयनं वर्तवली आहे. आज दुपारी पावणे बारा वाजता ही दुर्घटना घडली. या परिसरातल्या इतर इमारतींमधल्या रहिवाशांना सुरक्षेचा उपाय म्हणून इतरत्र हलवण्यात आलं आहे. दरम्यान, दुर्घटनेची सर्वंकष चौकशी केली जाईल, असं मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांनी सांगितलं आहे. मंत्रालयात मंत्रिमंडळाच्या बैठकीत या दुर्घटनेची माहिती घेतल्यानंतर ते बोलत होते. **** माजी नौदल अधिकारी कुलभूषण जाधव यांच्या प्रकरणात आंतरराष्ट्रीय न्यायालयात उद्या निकाल देणार आहे. पाकिस्तानच्या लष्करी कोर्टाने हेरगिरीच्या आरोपाखाली कुलभूषण यांना फाशीची शिक्षा सुनावली होती, या शिक्षेला भारतानं आंतरराष्ट्रीय न्यायालयात आव्हान दिलं आहे. **** संगीत नाटक अकादमीचे २०१८ चे अकादमी पुरस्कार जाहीर झाले आहेत. प्रसिद्ध तबला वादक उस्ताद जाकीर हुसैन, नृत्यांगना सोनल मानसिंग यांच्यासह चौघांना अकादमी रत्न तर चाळीस जणांना अकादमी पुरस्कार जाहीर झाले. यामध्ये प्रसिद्ध गायक सुरेश वाडकर आणि अभिनेत्री सुहास जोशी यांचा समावेश आहे. अकादमी पुरस्कार एक लाख रुपये, ताम्रपत्र आणि अंगवस्त्र अशा स्वरुपाचा असून, अकादमी रत्न पुरस्कार तीन लाख रुपये स्वरुपाचा आहे. उस्ताद बिस्मिल्ला खान युवा पुरस्कारांची घोषणाही करण्यात आली, स्मृतीचिन्ह आणि २५ हजार रूपये स्वरुपाचा हा पुरस्कार बत्तीस कलाकारांना जाहीर झाला आहे. **** पंडित दीनदयाळ उपाध्याय अंत्योदय अभियानांतर्गत धूरमुक्त महाराष्ट्र मोहीम राबवण्यात येणार आहे. घरगुती वापराचा गॅस नसलेल्या महिलांनी या योजनेचा लाभ घ्यावा असं आवाहन, परभणी जिल्ह्यातल्या सोनपेठचे तहसीलदार आशिष बिरादार यांनी केलं आहे. आज सोनपेठ तालुक्यात या योजनेचा प्रारंभ केल्यानंतर ते बोलत होते. यावेळी प्रातिनिधीक स्वरूपात ५ महिला लाभार्थ्यांना गॅस वाटप करण्यात आलं. ही योजना १४ ऑगस्टपर्यंत सुरु राहणार आहे. ****

0 notes