#αρχαία ελληνική λύρα
Explore tagged Tumblr posts
Text
In the studio recording the new album...
#daemonianymphe #recording #newalbum #recordingstudio #ancientgreeklyra #δαιμονίανύμφη #νέοςδίσκος #ηχογράφηση #αρχαίαελληνικήλύρα
#daemonia nymphe#recordingstudio#new album#evi stergiou#ancient greek instruments#δαιμονια νυμφη#δαιμονία νύμφη#ancient greek lyra#recording#ηχογράφηση#αρχαία ελληνική λύρα#νέος δίσκος
2 notes
·
View notes
Text
Αρχαία Ελληνική Λύρα – Μέθοδος Εκμάθησης
Υπάρχει μέθοδος εκμάθησης της αρχαίας ελληνικής λύρας; Τώρα ναι. Ύστερα από δεκαετίες μελέτης της αρχαίας ελληνικής μουσικής και οκτώ χρόνια καθημερινής και πολύωρης μελέτης πάνω σε μια επτάχορδη αρχαία λύρα, ο συνθέτης Νίκος Ξανθούλης κατέγραψε στο βιβλίο του «Αρχαία Ελληνική Λύρα – Μέθοδος Εκμάθησης» (Εκδ. iwrite) όλη την εμπειρία της μουσικής του αναζήτησης. Στόχος του […] Αρχαία Ελληνική Λύρα…
View On WordPress
0 notes
Link
Εκδόσεις: Σαββάλας ISBN: 9789604497768 Σελίδες: 126 Βάρος: 854.00 γρ. Διαστάσεις: 23.00 x 30.00 Ημερομηνία έκδοσης: 1/1/2018
0 notes
Link
Ancient Greek Lyra, is born again, after 1.600 years of silence. The first diploma from a greek conservatory, the story of the man (trumpet player) who achieved to make this ancient instrument sound again, videos with the real instrument playing Bach music. Article in greek language - google translate available on wordpress platform.
0 notes
Text
Θεσσαλονίκη: Αμερικανός φοιτητής μαθαίνει αρχαία λύρα
Θεσσαλονίκη: Αμερικανός φοιτητής μαθαίνει αρχαία λύρα
Ο Νίκολας Λαντ, μεταπτυ��ιακός φοιτητής στο Τμήμα Κινηματογράφου του ΑΠΘ από το Κονέκτικατ των ΗΠΑ, μαθαίνει αρχαία λύρα στη μοναδική εξειδικευμένη ακαδημία στον κόσμο. Λάτρης της Ελλάδας, ο Νίκολας συνθέτει πρωτότυπη μουσική βασισμένος στην έρευνά του για την αρχαία ελληνική μουσικολογία και σχεδιάζει μία ταινία με στόχο να αναβιώσει τις πολιτιστικές εκδηλώσεις της Αθήνας του 540 π.Χ.…
View On WordPress
0 notes
Text
Επανάσταση 1821: Ο λυρικός ποιητής Ανδρέας Κάλβος (ο πραγματικά ΕΘΝΙΚΟΣ μας ποιητής και ΟΧΙ ο Δ. Σολομός)
Εισηγητές του Κάλβου στην Ελλάδα υπήρξανε ο Δημήτριος Βικέλας και ο Κωστής Παλαμάς γιατί μόνο ένας μεγάλος μπορεί να αναδείξει έναν μεγαλύτερο στην τέ��νη.
ΟΑνδρέας Κάλβος (1792-1869) γεννήθηκε στη Ζάκυνθο, αλλά σε παιδική ηλικία, για οικογενειακούς λόγους, έφυγε με την οικογένειά του για την Ιταλία, όπου έζησε μεγάλο μέρος της νεότητας στο Λιβόρνο και στη Φλωρεντία.
Αργότερα, μετακινήθηκε βορειότερα στην Αγγλία, αλλά και στην κεντρική Ευρώπη, αρχικά στην Ελβετία κι έπειτα στο Παρίσι, επέστρεψε αργότερα στα Επτάνησα, όπου ήτανε στην Κέρκυρα καθηγητής στην Ιόνιο Ακαδημία και, τέλος, πίσω στην Αγγλία όπου πέθανε.
Ο Μαικήνας του για ένα σύντομο διάστημα Ugo Foscolo τον περιγράφει σε επιστολή ως εγκρατή, ως μετριόφρων κ��ι ως μία έξοχη διάνοια.
Ενδεχομένως, η Επανάσταση του Γένους μοιάζει να είχε ήδη βρει τον αοιδό της στην Ευρώπη.
Πρόκειται για έναν πολυταξιδεμένο ποιητή, ο οποίος ως Έλληνας της Διασποράς, αριστοκρατικής προέλευσης και γλωσσομαθής (ιταλικά, ελληνικά, αγγλικά και γαλλικά), με αρχαιομάθεια δεδομένη και πολύπλευρο πρίσμα, αναδύεται σε ηγετική μορφή του Ελληνισμού για την Ποίηση όπως προκύπτει από τη σύγχρονη θεώρηση της ιστορικής συνθήκης.
Ίσως ο μόνος άνθρωπος ο οποίος κατάλαβε το ρόλο των νησιών στην επανάσταση σε πραγματικό χρόνο μολονότι τότε ζούσε ήδη στο εξωτερικό.
Περισσότερο, ο Κάλβος είναι ο πραγματικά ΕΘΝΙΚΟΣ μας ποιητής της ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΟΣΜΟΠΟΛΕΩΣ του πνεύματος τον οποίο η χώρα του τίμησε το 1960, έτος Ανδρέα Κάλβου, όταν ο Δήμαρχος Ζακύνθου κ. Νικόλαος Φιλιώτης είχε ήδη ανακινήσει τη διαδικασία μετακομιδής των οστών του, σήμερα στο Μουσείο Σολωμού και Επιφανών Ζακυνθίων στα Επτάνησα.
Την ανακομιδή σχεδίασε προπολεμικά το Α΄ Πανιόνιο Συνέδριο και σταμάτησε στις παραμονές του δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου.
Άλλωστε, ο ίδιος ο Ανδρέας Κάλβος μας το ζήτησε ευγενικά στην εναρκτήρια λυρική Ωδή όταν «Ο Φιλόπατρις» καταλήγει πως πράγματι είναι «γλυκύς ο θάνατος, μόνον όταν κοιμώμεθα εις την πατρίδα».
Ο λυρικός Κάλβος των 20 Ωδών, δέκα (10) Ωδές για τη Λύρα (Γενεύη, 1824) και οι δέκα (10) Ωδές για τα Λυρικά (Παρίσι, 1826) αφορούνε όλον τον Ελληνισμό ως το λυρικό έπος της Επανάστασης του ’21.
Οι Λυρικές Ωδές, για τη Λύρα και τα Λυρικά
Στη Λύρα ο ποιητής μας συστήνεται (1η Ωδή: Ο Φιλόπατρις), όπως επίσης καταγράφει την αρχαία ένδοξη ιστορία εναντίον της Ασίας από την κλασική εποχή των ελληνικών πολέμων απέναντι στους Πέρσες (2η Ωδή: Εις Δόξαν), αλλά και τη χριστιανική προσέγγιση στο σεβάσμιο θάνατο για την πατρίδα (3η Ωδή: Εις Θάνατον).
Στη συνέχεια κάνει μια ιστορική αναδρομή στην Επανάσταση αρχίζοντας από το Ιάσιο (4η Ωδή: Εις τον Ιερόν Λόχον) και συνεχίζει με την ποιητική έμπνευση που παίρνει από την αρχαιότητα (5η Ωδή: Εις Μούσας). Φυσικά, ο Κάλβος αναφέρεται στην ηρωική σφαγή της Χίου, που συγκλόνισε τους πάντες παγκοσμίως στην εποχή της το 1822, ανήμερα Πάσχα (6η Ωδή: Εις Χίον), αλλά νωρίτερα και στην πολιορκία της Πάργας το 1819 που την ακολούθησε ο βίαιος ξεριζωμός (7η Ωδή: Εις Πάργαν). Θλιμμένος αποστρέφεται το φόβο των Ασιατών (8η Ωδή: Εις Αγαρηνούς), αλλά η δυστυχία του τελειώνει όταν βλέπει την Αρετή των Ελλήνων να απελευθερώνει τις αλύτρωτες περιοχές (9η Ωδή: Εις Ελευθερίαν), ενώ τέλος απευθύνεται στη μητέρα των ηρώων στη γλυκιά Ελλάδα, όταν η Επανάσταση στην ξηρά έχει γίνει εμφύλια διαμάχη και ζητάει από τη θάλασσα να δώσουνε η Ύδρα, οι Σπέτσες και τα Ψαρά τη λύση (10η Ωδή: Ο Ωκεανός).
Στα Λυρικά, δυο χρόνια μετά, υφίσταται διμερής δομή, καθώς οι πέντε (5) πρώτες ωδές μιλούνε για μάχες και πολεμιστές, ενώ οι υπόλοιπες μιλούνε για έννοιες.
Άλλωστε ο Ανδρέας Κάλβος στα Λυρικά, στον εναλλακτικό έπαινο της ελληνικής απελευθέρωσης, αν και μέσα στη δίνη της ένοπλης πάλης, ο ίδιος ζώντας μακριά εξυμνεί όλους όσους βοήθησαν πραγματικά στην Επανάσταση του Γένους και γι’ αυτό αρχίζει με το Φιλέλληνα Λόρδο Βύρωνα (1η Ωδή: Η Βρετανική Μούσα).
Ακολούθως περνάει στις σημαντικές μάχες σε Ψαρά, Χίο και Σάμο με το Ολοκαύτωμα στα Ψαρά (2η Ωδή: Εις Ψαρά), την Τρίτη Λυρική Ωδή την αφιερώνει στα νησιά του Αιγαίου και στον εμβληματικό Εθνάρχη τον Κωνσταντίνο Κανάρη (3η Ωδή: Τα Ηφαίστεια), ενώ ��υνεχίζει με την υπενθύμιση ότι «Θέλει αρετήν και τόλμην η ελευθερίαν» σε μία Λυρική Ωδή αφιερωμένη στο νησί της Ήρας (4η Ωδή: Εις Σάμον), όμως δεν ξεχνάει να ψάλλει τα κατορθώματα των Σουλιωτών και τον αγώνα από το Καρπενήσι (5η Ωδή: Εις Σούλι).
Στο Β' μέρος των Λυρικών συνεχίζει τη ναυτική εικονοποιΐα ευχόμενος να μην χρειαζόμαστε προστάτες (6η Ωδή: Αι Ευχαί), καθώς κοιτάζει το φάσμα των ναυαγίων και της Διχόνοιας (7η Ωδή: Το Φάσμα).
Η προσωποποίηση της Νίκης ευαγγελίζεται το ευοίωνο αποτέλεσμα (8η Ωδή: Εις την Νίκην), χωρίς κανένα προδότη όπως τότε θεωρούσανε όλοι το Γεώργιο Βαρνακιώτη (9η Ωδή: Εις τον Προδότην) και όλες αυτές οι θυσίες πρέπει να εξαντληθούνε έως «συμμέτρως ας αποθάνωμεν δια την πατρίδαν» όπως καταλήγει (10η Ωδή: Ο Βωμός της Πατρίδος).
Οι πρώτες εκδόσεις, η editio princeps του Κάλβου
Η κυκλικότητα των 20 Λυρικών Ωδών μας αφήνει να δούμε το λόγο γραφής, μόνο η πατρίδα και η φιλοπατρία ενθαρρύνουνε τον ποιητή να συνθέσει για την επικοινωνία του ελληνικού Αγώνα διεθνώς.
Η Γενεύη, όπως και το Παρίσι, είχανε οργανωμένες επιτροπές Φιλελλήνων Ελβετών και Γάλλων οι οποίοι συγκέντρωναν μεγάλα ποσά υπέρ των αγωνιζόμενων Ελλήνων.
Μάλιστα, πολλοί Ελβετοί και Γάλλοι μέσω Μασσαλίας ήρθανε στη δυτική Ελλάδα για να αγωνιστούνε στο πλευρό των απογόνων του αρχαίου πνεύματος.
Φυσικά η αθανασία ανήκει στα δύο τυπογραφεία, πρώτα από τους Ζ. Γρυπάρη και Α. Καναριώτου το 1864 στην Αθήνα και αργότερα το 1881 από τον Σέργιο Ραφτάνη σε επιμέλεια Σπυρίδωνος Δε Βιάζη στη Ζάκυνθο.
Μάλιστα, η editio princeps στην Αθήνα εξυπηρετεί το καλωσόρισμα των Επτανησίων για την Ένωση.
Σχετικά πρόσφατα, η εξαιρετική φιλόλογος κ. Μαρία Μαθιουδάκη, Ph.D, στο περιοδικό «Μνήμων» (τ. 35, 2016) αποκάλυψε τη χειρόγραφη εκδοχή των Ωδών του Κάλβου δια χειρός Ιωάννη Ολυμπίου στο Δημοτικό Αναγνωστήριο στην Αγιάσο.
Ο Ιωάννης Ολύμπιος αντέγραψε τις περισσότερες Λυρικές Ωδές στον Τύρναβο τον Ιανουάριο του 1883 από την 1η Αθηναϊκή έκδοση.
Η εύρεση του χειρόγραφου αντιγράφου από ένα 1ο ανάτυπο στη Θεσσαλία επισημαίνει η κ. Μαρία Μαθιουδάκη ότι η διασπορά του Κάλβου στις νέες χώρες δεικνύει την επίδραση του Ανδρέα Κάλβου ακόμα και πριν ο πανεθνικός Κωστής Παλαμάς δώσει την ιστορική Ομιλία στο Φιλολογικό Σύλλογο Παρνασσός στις 16 Μαρτίου 1889.
Η πρόσληψη του Ανδρέα Κάλβου
Ο Ανδρέας Κάλβος
Οι εισηγητές ωστόσο του Κάλβου στην ελληνική φιλολογική σκηνή είναι προηγουμένως η Γαλλίδα Juliette Lamber, διευθύντρια στο γαλλικό περιοδικό Nouvelle Revue το 1880, όταν η Juliette Lamber κάνει ένα μεγάλο λογοτεχνικό αφιέρωμα στη νεοελληνική λογοτεχνία του τελευταίου αιώνα από το Νεοελληνικό Διαφωτιστικό Κίνημα έως την ένταξη της Θεσσαλίας (1790-1880).
Η γαλλική επισκόπηση της ��εοελληνικής λογοτεχνίας από τη Nouvelle Revue δημοσιεύεται σε ελληνική μετάφραση του μοναδικού Δημητρίου Βικέλα στο περιοδικό «Παρνασσός» του ομώνυμου φιλολογικού συλλόγου.
Κι ακολουθεί ο Κωστής Παλαμάς με την μνημειώδη Ομιλία του για τον Ανδρέα Κάλβο που δημοσιεύτηκε άμεσα στο περιοδικό-σταθμός «Εστία» στο τέλος της ίδια χρονιάς.
Ο ποιητής του επαναστατημένου Αιγαίου είναι ο φυσικός αρχηγέτης της Επτανησιακής Σχολής.
Η θάλασσα του Ιονίου έδωσε την Δυ(τρι)ανδρία της Ελληνικής ποίησης με τον λαϊκό δημιουργό Κάλβο (και τον Άθλιο ΑΠΑΤΕΩΝΑ Σολωμό) από τη Ζάκυνθο, όπως και με τον Παλαμά από το Μεσολόγγι ακριβώς απέναντι.
Μόνο ένας εθνικός ποιητής ανασημαίνει έναν ομότεχνο λυρικό άνδρα με αξιώσεις.
Ο Κάλβος είναι ΕΘΝΙΚΟΣ γιατί με τους ιταλισμούς και τις συνιζήσεις ανανέωσε τον ελληνικό στίχο.
Αντιθέτως, ο Παλαμάς συντηρητικός στο στίχο παραμένει εθνικός γιατί χρησιμοποιεί τα πανάρχαια θεματικά πεδία.
Ο Παλαμάς εύστοχα αποκαλεί τον Ανδρέα Κάλβο «μικρό Πίνδαρο».
Ο Ανδρέας Κάλβος γονιμοποίησε τη θάλασσα ως διάσταση του χώρου στην ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη, χωρίς να μιμηθεί κανένα προηγούμενο ποιητή.
Ο Κάλβος παραμένει πηγαίος και ακόμα ανατροφοδοτεί με φράσεις και μοτίβα σύγχρονους συνθέτες και στιχουργούς.
0 notes
Photo
Τεύχος 66 | Πόντος
«Ποντιακή διάλεκτος, ήθη και έθιμα, χοροί και τραγούδια του Πόντου»
Της Ευδοκίας Σαμουηλίδου*
Στην ελληνική μυθολογία, η ονομασία ��όντος είναι γνωστή ως μια θεότητα που προσωποποιεί το υγρό στοιχείο και την ανοικτή θάλασσα.Εμφανίζεται σαν γιος της αρχέγονης θεότητας Γαίας και πατέρας του Νηρέα, στον δε Όμηρο σημαίνει θάλασσα, ανοιχτή και πλατιά. Περιοχή που μεταφέρει μνήμες στους απογόνους εκατομμυρίων Ελλήνων, που έζησαν στις περιοχές αυτές. Πρόκειται για Ιστορία τριών χιλιάδων χρόνων με τους Έλληνες να αποίκησαν στην περιοχή τον 8 π.χ αιώνα και μαζί τους μετοίκησε και ο πολιτισμός τους. Ο μύθος των Αργοναυτών και του Χρυσόμαλλου Δέρατος συνδέεται με τον Πόντο και το Χρυσόμαλλο Δέρας συμβολίζει τον πλούτο στα παράλια του Πόντου. Οι Έλληνες περνώντας από τον μύθο στην ιστορία άρχισαν να ταξιδεύουν στην περιοχή του Εύξεινου Πόντου αναζητώντας μεταλλεύματα και εμπορικές ευκαιρίες. Με την παρουσία των Ελλήνων ο Αφιλόξενος - Άξενος και Μαύρος Πόντος μετατρέπεται σε Εύξεινο Πόντο.
Η Ποντιακή διάλεκτος
Η Ποντιακή διάλεκτος προέρχεται από την Αρχαία Ιωνική, λόγω κυρίωςτης καταγωγής των πρώτων αποίκων του Πόντου από την Ιωνική Μίλητο. Με την πάροδο του χρόνου και με την επίδραση γεωγραφικών, κλιματολογικών, ιστορικών, εθνολογικών και άλλων παραγόντων δημιουργήθηκαν εξελικτικά από την Ιωνική διάλεκτο διάφορες διάλεκτοι, μία εκ των οποίων είναι και η Ποντιακή διάλεκτος. Στο πέρασμα των 28 αιώνων ζωής, η Ποντιακή διάλεκτος δέχτηκε επιδράσεις από τα αλεξανδρινά χρόνια και από τα μεσαιωνικά χρόνια τουΒυζαντίου.
Επηρεάστηκε δε από τους Γενουάτες και τους Βενετούς τηςΤραπεζούντας, τους Πέρσες και τους Γεωργιανούς, καθώς φυσικά και από τους Τούρκους. Η τελική μορφή της ποντιακής διαλέκτου γίνεται στην εποχή των Κομνηνών.Έτσι, η Ποντιακή διάλεκτος αντικατοπτρίζει ταυτόχρονα και την ιστορική πορεία αυτού του λαού, διά μέσου των αιώνων και των αλλόγλωσσων γειτονικών λαών . Σήμερα τα ποντιακά ομιλούνται σχεδόν αποκλειστικά σε χωριά με κατοίκους ποντιακής καταγωγής από άτομα της δεύτερης και τρίτης γενιάς.
Για να διασωθεί η Ποντιακή διάλεκτος και η Ποντιακή ταυτότητα γίνονται διάφορες προσπάθειες για κατάδειξη της σημασίας και της συνεισφορά του ποντιακού Ελληνισμού από τους πολιτιστικούςσυλλόγους Ποντίων ενώ σημαντική είναι και η συμφωνία συνεργασίας που υπέγραψε το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας με τον Πανελλήνιο Σύνδεσμο Ποντίων Εκπαιδευτικών για τη διδασκαλία μαθημάτων ποντιακής διαλέκτου στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας.
Ήθη και έθιμα
Οι Έλληνες ��ου Πόντου που ήρθαν στην Ελλάδα μετά την ανταλλαγή των πληθυσμών του 1922 έφεραν μαζί τους τα ήθη, τα έθιμα και τις παραδόσεις τους. Τα ήθη και έθιμα που εκδηλώνονταν και ρύθμιζαν κάθε τομέα της ζωής των Ποντίων από τις θρησκευτικές γιορτές έως την οικογενειακή ζωή και απεικονίζουν τις συνήθειες της δικής τους κοινωνίας, διατηρήθηκαν με την παράδοση από γενιά σε γενιά.
Χοροί και τραγούδια
Αναπόσπαστο κομμάτι της Λαϊκής Παράδοσης των Ελλήνων του Πόντου είναι οι χοροί και τα τραγούδια. Μέσα στα τραγούδια συγκαταλέγονται και τα νανουρίσματα, τραγούδια και αυτά ήρεμα, γαλήνια, μονότονα, τρυφερά και ευαίσθητα, πάντα με λίγους στίχους. Βγαίνουν από την ψυχή των μανάδων, των γιαγιάδων. Στα Νανουρίσματα, η μάνα Πόντια εκφράζει την αγάπη και τρυφερότητά της με χαρακτηριστικές λέξεις όπως βασιλόπουλό μου, περιστέρι μου, πουλί μου, αρνί μου, κ.ά. Η ακριτική περιοχή του Πόντου ανέπτυξε σπουδαία μουσική παράδοση που φτάνει στις μέρες μας, μνημεία λόγου αποκαλούνται τα ποντιακά τραγούδια, έμπνευση ενός λαού που πέρασε από γενιά σε γενιά.
Συντελεστές οι οργανοπαίκτες, οι λυράρηδες του Πόντου
Τραγούδια για χαρές, τις λύπες, τον πόνο, τις συμφορές, τον ξεριζωμό, την αγάπη, τον έρωτα, την ξενιτιά, υμνούν την ομορφιά της ποντιακής γης. Η λύρα (κεμεντζές στα ποντιακά) είναι το βασικότερο μουσικό όργανο των Ποντίων. Πιθανόν η ονομασία του μοιάζει με την ονομασία μουσικών οργάνων που προέρχονται από την Μεσοποταμία , Περσία (μουσ. Όργανο καμάντσια) και τον Καύκασο (όργανο καμάντσιες), χωρίς να παραγνωρίζεται η πιθανότητα να προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη κέλης (=σκάφος) ή το ρήμα κέλομαι (= παροτρύνω) με μετάπτωση του λ σε μ.
Οι ποντιακοί χοροί χορεύονται από γυναίκες και άνδρες συνήθως σε κυκλική διάταξη (εκτός από το χορό Σέρα και το χορό των Μαχαιριών). Χαρακτηριστικό των ποντιακών χορών είναι η στάση του σώματος των χορευτών. Τα χέρια είναι πιασμένα από τους καρπούς, με λυγισμένους τους αγκώνες .
Πυρρίχιος - Σέρρα
Αποτελεί τον πιο γνωστό χορό των Ποντίων και την αφήγηση του Ποντιακού ελληνισμού με τη γλώσσα του σώματος. Ο χορός Σέρρα χαρακτηρίζεται από 3 χορευτικές φάσεις. Στην πρώτη φάση οι χορευτές με πιασμένα τα χέρια υψωμένα χορεύουν ομαλά με φρονιμότητα, με ήρεμη διάθεση ζωγραφισμένη στα πρόσωπά τους. Σιγά - σιγά ο χορός εισέρχεται στην δεύτερη φάση και η φρόνιμη έκφραση μεταβάλλεται σε ανησυχία, το σώμα είναι ανήσυχο, τα χέρια των χορευτών με ρυθμικές κινήσεις και με μια προς τα εμπρός και πίσω κίνηση προσπαθούν να κρατήσουν το σώμα σε ορθή στάση κάτι που αποτελεί απεικόνιση της προσπάθειας του λαβωμένου να κρατηθεί στην ζωή και να νικήσει.
Στην τρίτη φάση του χορού συγκαταλέγονται κινήσεις με αγγίγματα στη γη από την οποία ο χορευτής παίρνει δύναμη, αναπηδάει, τα πόδια επανέρχονται σε διάσταση και το κεφάλι είναι ψηλά. Ο συμβολισμός του κεφαλιού ψηλά σημαίνει την λύτρωση. Κατά τη διάρκεια του χορού ακούγονται από τους χορευτές κραυγές και σε συνδυασμό με τις ζωηρές κινήσεις οι χορευτές φτάνουν στον ύψιστο βαθμό έξαψης και εξαγνισμού. Ο Πυρρίχιος, όπως και άλλοι χοροί του Πόντου, αποτελεί μέσο επικοινωνίας, συμβάλει στην διατήρηση των ηθών και εθίμων, και παρουσιάζει την κοινωνική ζωή του ποντιακού λαού.
Για τον Πυρρίχιο-Σέρα χορό από το έργο «Περιήγησης εις Πόντο…»(1904) έγραψε ο Κωνσταντίνος Παπαμιχαλόπουλος: «Αί πάσας τας διευθύνσεις του σώματος στροφαί, η στενή προς αλλήλους των χορευτών σύσφιξης, η βίαια προς το δάπεδον στροφή των ποδών, οι κτύποι και των όπλων οι γδούποι, οι συσπάσεις των μυών του σώματος, ο ενθουσιασμός ο ��αταλαμβάνων τους χορευτάς, των θεωμένων αι επευφημίαι, η απανταχού εν είδη σπινθήρος μεταδιδόμενη συγκίνησης, πάντα ταύτα προδίδουσι τοιαύτη πρωτοτυπίαν και τοσαύτη αίγλη εις το χορευτικόν σύμπλεγμα, ώστε δικαίως θα ηδύνατο να τις κατατάξη τον Σέραν χορόν μεταξύ των διασημοτέρων χορών ολόκληρου του κόσμου ….»
* Εκπαιδευτικός, ποντιακής καταγωγής και Σχολική Σύμβουλος Φυσικής Αγωγής Βορείου Αιγαίου
#PraktoreioMagazine#τευχος66#ποντος#ποντιοι#ποντιακά#ήθη#έθιμα#διάλεκτος#πυρρίχιος#σέρρα χορός#τραγούδια
1 note
·
View note
Text
«Αρχαία Ελληνική Λύρα - Μέθοδος Εκμάθησης»
«Αρχαία Ελληνική Λύρα – Μέθοδος Εκμάθησης»
Υπάρχει μέθοδος εκμάθησης της αρχαίας ελληνικής λύρας; Τώρα ναι. Ύστερα από δεκαετίες μελέτης της αρχαίας ελληνικής μουσικής και οκτώ χρόνια καθημερινής και πολύωρης μελέτης πάνω σε μια επτάχορδη αρχαία λύρα, ο συνθέτης Νίκος Ξανθούλης κατέγραψε στο βιβλίο του «Αρχαία Ελληνική Λύρα – Μέθοδος Εκμάθησης» (Εκδ. iwrite) όλη την εμπειρία της μουσικής του αναζήτησης. Στόχος του να τη μοιραστεί με…
View On WordPress
#ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΥΡΑ#ΕΚΜΑΘΗΣΗ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΥΡΑΣ#ΜΟΥΣΙΚΗ#ΝΕΟ ΒΙΒΛΙΟ#ΝΙΚΟΣ ΞΑΝΘΟΥΛΗΣ#ΤΕΧΝΗ#αρχαια Ελλαδα#αρχαιοτητα
0 notes
Link
Success Story: Oinomelos & Καφεμεζεδοπωλείο Μαγατζές
Μια δυνατή συνεργασία ήρθε για να μείνει. Το Οινόμελο της Oinomelos και το Καφεμεζεδοπωλείο Μαγατζές ξεκινούν την κοινή τους πορεία.
Στην καρδιά της Ελευσίνας, στην κεντρική πλατεία της, θα βρεις ένα μικρό Κρητικό μεζεδοπωλείο, έναν καλά κρυμμένο θησαυρό, όπου οι εμπνευστές του θέλησαν να φέρουν την αυθεντική Κρητική παράδοση και να την προσφέρουν σε όποιον το επισκεφτεί.
Ο χώρος του μικρός και απλός, με παραδοσιακό μωσαϊκό πάτωμα, ξύλινες καρεκλίτσες και άνετα τραπεζάκια σε μεταφέρουν σε παραδοσιακό καφενείο του 1950, τοποθετημένο σε κάποιο χωριουδάκι της Ορεινής Κρήτης. Η ατμόσφαιρά του ζεστή και φιλόξενη και ένα προσωπικό πάντα χαμογελαστό και εξυπηρετικό, είναι μόνο λίγα από αυτά που το κάνουν πόλο έλξης για κάθε λογής ηλικίες και για κάθε γούστο.
Οι συνταγές του όλες αυθεντικές Κρητικές, είναι φτιαγμένες με μεράκι και μαεστρία σαν τις υπέροχες συνταγές της βέρας Κρητικιάς γιαγιάς. Σφακιανή πίτα με μέλι, χειροποίητα ντολμαδάκια, κολοκυθοανθοί γεμιστοί με ρύζι, λουκάνικο γεμιστό με γραβιέρα είναι μόνο λίγοι από τους μεζέδες που μπορείς να δοκιμάσεις, ενώ μην παραλήψεις το Γαμοπίλαφο και τους Χοχλιούς του στιφάδο. Οι γεύσεις θα σε συνεπάρουν και σίγουρα θα θες να ξαναπάς.
Οι πρώτες του ύλες, φρέσκιες και προσεγμένες έρχονται κατευθείαν από την Κρήσσα γη. Ενώ συνεργάζεται με επώνυμες κρητικές εταιρείες, όπως η εταιρεία Χάσικος, διασφαλίζοντας έτσι την ποιότητα των προϊόντων του, ώστε να τα προσφέρει με ασφάλεια στους θαμώνες του.
Αν είσαι τυχερός τη μέρα που θα το επισκεφτείς, μπορεί να συναντήσεις παλικάρια να παίζουν λύρα και λαγούτο, τραγουδώντας όμορφες μαντινάδες και να δίνουν στην διασκέδαση μια άλλη διάσταση που σίγουρα αξίζει να βιώσεις, ένα βραδάκι στον Μαγατζέ.
Το Οινόμελο της Oinomelos και το Καφεμεζεδοπωλείο Μαγατζές
Το Οινόμελο έχει τις ρίζες του στην αρχαία ελληνική παράδοση, ενώ οι αναφορές που υπάρχουν από τον Ιπποκράτη αλλά και από την εμφάνισή του σε συμπόσια, μας έχουν δώσει πολύτιμες πληροφορίες για τη διατροφική του αξία που πίστευαν και πολύ σωστά όπως αποδείχτηκε ότι έχει.
Αξίζει να αναφερθούμε ότι στον Μεσαίωνα η παράδοση ήθελε κατά τον μήνα του μέλιτος το νεόνυμφο ζευγάρι να πίνει οινόμελο το οποίο χαλάρωνε των αναστολές του και συνέβαλε στην επιτυχημένη εκκίνηση του γάμου καθώς, συμβόλιζε την γονιμότητα και την καλή υγεία.
H Oinomelos έπειτα από έρευνα ετών και πολυάριθμες δοκιμές, δημιούργησε ένα καινοτόμο, κατοχυρωμένο προϊόν με βάση τον οίνο αναδεικνύοντας γευστικές νότες μελιού. Είναι ένα φυσικό προϊόν, χωρίς προσθήκη ζάχαρης, με μοναδική γεύση.
Το Οινόμελο της Oinomelos έχει προτιμηθεί από πολλές επιχειρήσεις, λόγω της πιστοποιημένης ποιότητας του, αλλά και για την καινοτομία του, η οποία έγκειται στο ότι μπορεί να καταναλωθεί σε πολλές μορφές αλλά και με πολλούς τρόπους.
Σαν ένα γλυκό απεριτίφ ή ένα θαυμάσιο χωνευτικό ποτό, ζεστό ή κρύο, όποια και να είναι η προτίμηση σας, το Οινόμελο της Oinomelos θα σας συνεπάρει με την υπέροχη μυρωδιά του και την ακαταμάχητη γεύση του.
Δοκίμασε και εσύ το μοναδικό Οινόμελο της Oinomelos σε ένα από τα πολλά σημεία διάθεσης σε όλη την Ελλάδα
Μαγατζές
Παγκάλου 69, Ελευσίνα
Τηλ. 21 0556 3316
0 notes
Video
youtube
Proton&blue web tv Αρχαία Ελληνική Λύρα Μιχάλης Καραβασίλης Απολλώνιος
0 notes
Text
Πως μπορούμε να μάθουμε αρχαία ελληνική λύρα;
Υπάρχει μέθοδος εκμάθησης της αρχαίας ελληνικής λύρας; Τώρα ναι. Ύστερα από δεκαετίες μελέτης της αρχαίας ελληνικής μουσικής και οκτώ χρόνια καθημερινής και πολύωρης μελέτης πάνω σε μια επτάχορδη αρχαία λύρα, ο συνθέτης Νίκος Ξανθούλης κατέγραψε στο βιβλίο του «Αρχαία Ελληνική Λύρα – Μέθοδος Εκμάθησης» (Εκδ. iwrite) όλη την εμπειρία της μουσικής του αναζήτησης. Στόχος του ...
περισσότερα Πως μπορούμε να μάθουμε αρχαία ελληνική λύρα; at Φούιτ.gr.
περισσότερα στο fouit.gr
0 notes
Text
Αρχαία Ελληνική Λύρα – Μέθοδος Εκμάθησης
Υπάρχει μέθοδος εκμάθησης της αρχαίας ελληνικής λύρας; Τώρα ναι. Ύστερα από δεκαετίες μελέτης της αρχαίας ελληνικής μουσικής και οκτώ χρόνια καθημερινής και πολύωρης μελέτης πάνω σε μια επτάχορδη αρχαία λύρα, ο συνθέτης Νίκος Ξανθούλης κατέγραψε στο βιβλίο του «Αρχαία Ελληνική Λύρα – Μέθοδος Εκμάθησης» (Εκδ. iwrite) όλη την εμπειρία της μουσικής του αναζήτησης. Στόχος του […] Αρχαία Ελληνική Λύρα…
View On WordPress
0 notes
Text
Ανώγεια: Σπουδαίο παρελθόν και λαμπρό μέλλον
Γεωγραφία και άνθρωποι
Τα Ανώγεια Μυλοποτάμου είναι κωμόπολη του νομού Ρεθύμνου. Είναι πρωτεύουσα του ομώνυμου δήμου με 2.319 κατοίκους. Τα Ανώγεια απέχουν 52 χλμ από το Ρέθυμνο, 36 χλμ από το Ηράκλειο και βρίσκονται σε υψόμετρο 700-790 μ στη ράχη του υψώματος, που ονομάζεται Αρμί (Κορυφογραμμή). Το όνομά τους οφείλεται στην τοποθεσία που είναι χτισμένα δηλ. σε ανώγειο μέρος (άνω+γαία). Είναι επίσης γνωστά ως Αξικανώγεια (Ξιγκανώγεια) ή Μεγάλα Ανώγεια. Η κωμόπολη των Ανωγείων αποτελείται από τους οικισμούς Αρμί, Μεσοχωριό ή Μεσοχωριά, Περαχώρι, Μετόχι και Συνοικισμό. Στο δήμο Ανωγείων υπάγεται επίσης και το χωριό Σίσ��ρχα. Ο πληθυσμός των Ανωγείων έχει διατηρήσει αναλλοίωτη στην πάροδο του χρόνου τη γλώσσα και την ιδιότυπη διάλεκτο, στην οποία περιλαμβάνονται έως και σήμερα ατόφιες λέξεις της αρχαίας ελληνικής. Η προφορά, βαρέα και ευθεία, παρουσιάζεται χαρακτηριστική. Οι περισσότεροι κάτοικοι, διατηρούν τα επώνυμά τους χωρίς την κατάληξη - άκης, η οποία απαντάται στο υπόλοιπο νησί και ειδικότερα στο κεντρανατολικό τμήμα του. Ασχολούνται κυρίως με την κτηνοτροφία, διατηρώντας σημαντικό αριθμό αιγοπροβάτων. Χαρακτηριστική παρουσιάζεται επίσης η βιοτεχνία και η παραδοσιακή υφαντου��γία της, στην οποία απαντάται, έως και τις μέρες μας, η χρήση αργαλειού.
Ιστορία
Τα Ανώγεια πρωτοκατοικήθηκαν πριν το 1182. Το 1648, κυριεύτηκαν από τους Τούρκους αλλά στους κάτοικούς του παραχωρήθηκαν ειδικά προνόμια. Κατά την Τουρκοκρατία, τα Ανώγεια ήσαν βακουφικό (μοναστηριακό) χωριό, αφιερωμένο στα τζαμιά της Βαλιδέ Σουλτάνας και παράλληλα αποτέλεσε μείζον επαναστατικό κέντρο. Τον Μάιο του 1822, στη θέση Σκλαβόκαμπος Μαλεβιζίου, οι Ανωγειανοί νίκησαν τους Τούρκους, με αρχηγό τους το Βασίλη Σμπώκο. Το γεγονός όμως αυτό, στάθηκε αφορμή και στις 14 Ιουλίου του 1822, ο Σερίφ Πασάς που βρήκε το χωριό ερημωμένο, με τους κατοίκους του να πολεμούν στη Μεσσαρά, το υπέβαλε σε λεηλασία και πυρπόληση. Το 1867 ο Ομέρ πασάς κατέλαβε τ' Ανώγεια. Το Νοέμβριο του ίδιου έτους ο Ρεσίζ πασάς προέβη στην πυρπόλησή τους, δεύτερη φορά στην ιστορία του χωριού και 45 μόλις χρόνια μετά από την πρώτη. Οι κάτοικοι των Ανωγείων έλαβαν μέρος στην επανάσταση του 1897, καθώς και στους υπόλοιπους απελευθερωτικούς αγώνες.
Η μεγάλη όμως και παγκοσμίου σημασίας δράση των κατοίκων συνέβη κατά τη Μάχη της Κρήτης και την Εθνική Αντίσταση. Το 1941 ιδρύθηκε στα Ανώγεια, η Επιτροπή Απελευθερωτικής Δράσης. Τα Ανώγεια ήταν ο πυρήνας της Αντίστασης στην Κρήτη. Κατά την απαγωγή του στρατηγού Κράιπε στα Ανώγεια ανέλαβαν να τον φυγαδεύσουν στην Αφρική. Γεγονός το οποίο στάθηκε δυσμενής αφορμή και στις 13 Αυγούστου 1944, ο διοικητής του φρουρίου Κρήτης, Χ. Μίλλερ διέταξε την ισοπέδωση των Ανωγείων και την εκτέλεση κάθε άρρενος Ανωγειανού, που θα βρεθεί σε απόσταση 1 χλμ. Έτσι, στις 13 Αυγούστου του 1944, τρία τάγματα Γερμανών περικύκλωσαν τα Ανώγεια και έβαλαν φρουρές στα γύρω υψώματα. Συνέλαβαν 80 υπερήλικες και τους έστειλαν στο Ηράκλειο, ενώ εκτέλεσαν 9 άνδρες. Ανατίναξαν τα σπίτια με δυναμίτη, άναψαν φωτιά και 800 περίπου σπίτια μετατράπηκαν σε χαλάσματα. Μέσα στα θύματα συμπεριλαμβάνονται και 6 γυναίκες που κάηκαν ζωντανές!
Νίκος Ξυλούρης:
Ο λυράρης απ' τα Ανώγεια, που έγινε ο αρχάγγελος της Κρήτης
Ο Νίκος Ξυλούρης γεννήθηκε στις 7 Ιουλίου 1936 στα Ανώγεια. Γνώρισε πολύ νωρίς τη βιαιότητα του πολέμου, όταν οι Γερμανοί ισοπέδωσαν το χωριό. Μετά την απελευθέρωση, η οικογένειά του γύρισε στα Ανώγεια και αφού έκτισαν ξανά το σπίτι, έζησαν πολύ δύσκολα φτωχικά χρόνια. Όταν μεγάλωσε ο Νίκος έφυγε στη «Χώρα», στο Ηράκλειο, για το σχολείο, αλλά σύντομα τον κέρδισε η λύρα και άφησε το σχολείο. Σε ηλικία 10 ετών απέκτησε την πρώτη του λύρα. Μαθήτευσε στο πλάι του Λεωνίδα Κλάδου, ενός από τους μεγαλύτερους δασκάλους της Κρητικής μουσικής, και σύντομα άρχισε να παίζει σε γλέντια σε όλη την Κρήτη. Το 1966,ο Ξυλούρης παίρνει μέρος σε ένα διεθνή διαγωνισμό δημοτικής μουσικής στο Σαν Ρέμο της Ιταλίας, όπου αποσπάει το πρώτο βραβείο, παίζοντας συρτάκι με λύρα. Ο Ξυλούρης πλέον γίνεται γνωστός σε όλη την Ελλάδα και ο δρόμος της δόξας ανοίγει διάπλατα. Στο απόγειο της δόξας του Ξυλούρη, ο θάνατος έρχεται να σιωπήσει τη θρυλικότερη φωνή της Κρήτης. Ο Νίκος πεθαίνει νέος μετά από μεγάλη μάχη με τον καρκίνο στις 8 Φεβρουαρίου 1980. Σε όλη αυτήν την πορεία του ο Ξυλούρης παρέμεινε ταπεινός, χαμηλών τόνων, αληθινός και πολύ κοντά στον κόσμο. Ο κόσμος από τη μεριά του αντιλήφθηκε το ήθος του και τον λάτρεψε.
Στην κεντρική πλατεία των Ανωγείων μπορεί κανείς να επισκε��θεί το ταπεινό σπίτι του Νίκου Ξυλούρη, του διασημότερου λυράρη του νησιού, του Αρχάγγελου της Κρήτης. Το σπίτι – μουσείο είναι ουσιαστικά ένα μικρό δωμάτιο, όπου υπάρχουν κειμήλια και φωτογραφίες του θρυλικού «Ψαρονίκου» και το οποίο έχει διαμορφώσει η αδερφή του Ζουμπουλία, η οποία απεβίωσε το 2016.
Ιδιαίτερη χορευτική παράδοση
Αν για λόγους καθαρά χρηστικούς και οικονομικούς η χειροτεχνική δραστηριότητα έχει υποχωρήσει τα τελευταία χρόνια στα Ανώγεια, εκείνη η μορφή τέχνης που όχι μόνο δεν κινδυνεύει να χαθεί, αλλά αντίθετα γνωρίζει μεγάλη άνθηση είναι η μουσική και ο χορός. Μέσα από τις μικρές και μεγάλες γιορτές που συμμετέχουν οι κάτοικοι έρχονται σε επαφή και γίνονται μύστες της μεγάλης μουσικής παράδοσης τους. Τα Ανώγεια και η Κρήτη ευρύτερα διαθέτουν μια μακριά και πλούσια μουσική παράδοση. Έχει τις ρίζες της στην ελληνική αρχαιότητα και τη βυζαντινή μουσική. Ταυτόχρονα είναι εμπλουτισμένη από το πολιτισμικό περιβάλλον της ευρύτερης ανατολικής Μεσογείου. Οι απαρχές της κρητικής μουσικής παράδοσης ταυτίζονται με τη γέννηση του μέγιστου των Θεών, του κρηταγενή Δία στο Ιδαίον Άντρο στο οροπέδιο της Νίδας. Ο μύθος θέλει τη γέννησή του να συνοδεύεται από τους χορούς των Κουρητών, υπό τους ήχους των ασπίδων τους, για να καλύψουν το κλάμα του νεογέννητου Θεού, για να μην τον ακούσει ο πατέρας του Κρόνος. Στη μινωική σαρκοφάγο της Αγίας Τριάδας που βρίσκεται στο μουσείο Ηρακλείου απεικονίζεται πομπή με μουσικούς και χορευτές. Ακόμα και σήμερα ο ανωγειανός πηδηχτός με την ορμή και το ρυθμό του προδίδει την αρχαία του καταγωγή.
Οι βασικοί κρητικοί χοροί είναι ο "πεντοζάλης", ο καστρινός πηδηχτός, η σούστα, ο σιγανός συρτός και ο χανιώτικος συρτός. Η φημισμένη μελωδία "Ζορμπάς" του Μίκη Θεοδωράκη βασίζεται σε μια παλιότερη εκδοχή του χανιώτικου συρτού. Εκτός από τους χορούς αυτούς τοπικά υπάρχουν διάφορες παραλλαγές τους όπως ο ανωγειανός πηδηχτός ο οποίος έχει τις ρίζες του στον αρχαίο πυρίχιο. Είναι πολύ σημαντικό το γεγονός, ότι ακόμα και σήμερα δεν υπάρχει Ανωγειανός, ο οποίος να μη ξέρει να χορεύει παραδοσιακούς χορούς.
Ένας διαφορετικός γάμος στα Ανώγεια
Μια από τις ξεχωριστές συνήθειες και γιορτές της παράδοσης των Ανωγείων είναι ο ανωγειανός γάμος. Όλα αναδεικνύουν το βάθος της κρητικής παράδοσης, που επιβιώνει ακόμα στα Ανώγεια. Άνθρωποι όλων των ηλικιών συγγενείς και φίλοι του ζευγαριού, αλλά ακόμη περισσότερο και συγχωριανοί παίρνουν μέρος στην ιεροτελεστία, που κρατά σχεδόν μια βδομάδα πριν την ώρα της στεφάνωσης αλλά και μετά. Την πρώτη μέρα η μάνα του γαμπρού με τις πιο παλιές γυναίκες, αλλά και τις νέες συναντιούνται σε ένα συγγενικό σπίτι και ζυμώνουν τα κουλούρια του γάμου. Παράλληλα τραγουδούν πάνω από το ζυμάρι και η μάνα του γαμπρού τις κερνάει σαρικοπιτάκια, ρακί και ό,τι άλλο παραδοσιακό επιβάλλει η μέρα. Την ίδια ώρα έξω από το σπίτι του γαμπρού ανάβουν φωτιές και τα καζάνια ψήνουν το φαγητό, που θα τάιζε αργότερα όλους όσους δούλευαν τούτη τη μέρα για το γάμο. Το απόγευμα την ώρα που τύλιγαν τα κουλούρια οι γυναίκες ο ντελάλης θα περνούσε έξω από τα σπίτια όλου του χωριού και φωναχτά θα προσκαλούσε όλους τους χωριανούς στο γάμο. Αποκορύφωμα του ανωγειανού γάμου είναι η μέρα, που μεταφέρουν τα προικιά της νύφης στο σπίτι του γαμπρού. Φυσικά το γλέντι με τους υπέροχους κρητικούς χορούς, δεν θα μπορούσε να λείπει από έναν τέτοιο κρητικό γάμο.
Οι νέοι άνθρωποι
Όπως πάντα, αυτό που κρατάει ζωντανό έναν τόπο είναι οι νέοι άνθρωποι. Στα Ανώγεια οι νέοι με μεράκι και αγάπη έχουν προσπαθήσει να δώσουν μια νέα πνοή. Κάθε χρόνο, ο σκακιστικός όμιλος Ανωγείων διοργανώνει με επιτυχία το διεθνές σκακιστικό τουρνουά. Παίκτες από όλα τα μέρη της Ελλάδας και όχι μόνο δίνουν το παρόν. Για περίπου 10 ημέρες, οι μονομαχίες δεν έχουν σταματημό, κατατάσσοντάς το έτσι μέσα στα πιο σημαντικά τουρνουά της χώρας μας. Με αφετηρία το 1ο Αντιφασιστικό Φεστιβάλ Ανωγείων, που έγινε πριν από 4 χρόνια, η ομάδα "Ανώγεια Νέοι" πήρε την πρωτοβουλία να διοργανώσει φέτος το καλοκαίρι το διήμερο φεστιβάλ «Χαϊμαλίνα». Όπως οι ίδιοι λένε, μέσα από τη συμμετοχή στο προηγούμενο ��εστιβάλ, συνειδητοποίησαν ότι υπάρχουν πολλά που θέλουν να προσφέρουν στον τόπο που μεγάλωσαν. Επιζητούν να αναπτύξουν τους προβληματισμούς τους, να δραστηριοποιηθούν μέσα από πολιτιστικά δρώμενα και έτσι να παρακινήσουν περισσότερους νέους ακόμη να είναι ενεργοί, να διεκδικούν και να εκφράζονται ελεύθερα. To Φεστιβάλ «Χαϊμαλίνα», που πήρε το όνομα του από το ποίημα «Γράμμα σε μια Αφρικάνα», του Ανωγειανού ποιητή Μιχάλη Σταυρακάκη Νιδιώτη, περιλαμβάνει ομιλίες, προβολές ντοκιμαντέρ, εκθέσεις φωτογραφίας, κοινωνική διεθνή κουζίνα, θεατρικό παιχνίδι για τους μικρούς μας φίλους, αντιφασιστικό τουρνουά ποδοσφαίρου, γκράφιτι, αγώνες σκάκι και φυσικά μουσική. Ο σκοπός του φεστιβάλ είναι η προώθηση των μηνυμάτων της κοινωνικής προσφοράς, της αλληλεγγύης και του σεβασμού καθώς και η ενημέρωση του κόσμου για τα ανθρώπινα δικαιώματα, το προσφυγικό, τον ρατσισμό και την ξενοφοβία στην Ελλάδα και την Ευρώπη. Πηγές: 80 ανεκτίμητες φωτογραφίες της Κρήτης 1911 – 1949, https://el.wikipedia.org https://www.facebook.com/anogeianeoi/ http://flashnews.gr/post/246026/na-pws-xoreyoyme-sthn-krhth-spanio-fwtografiko-yliko http://www.gagaris.gr/anogeia.html Σύνταξη κειμένου: Βασιλική Τριανταφυλλοπούλου Επιμέλεια κειμένου: Ελευθερία Σακελλαρίου Read the full article
0 notes
Text
Ανώγεια: Σπουδαίο παρελθόν και λαμπρό μέλλον
Γεωγραφία και άνθρωποι
Τα Ανώγεια Μυλοποτάμου είναι κωμόπολη του νομού Ρεθύμνου. Είναι πρωτεύουσα του ομώνυμου δήμου με 2.319 κατοίκους. Τα Ανώγεια απέχουν 52 χλμ από το Ρέθυμνο, 36 χλμ από το Ηράκλειο και βρίσκονται σε υψόμετρο 700-790 μ στη ράχη του υψώματος, που ονομάζεται Αρμί (Κορυφογραμμή). Το όνομά τους οφείλεται στην τοποθεσία που είναι χτισμένα δηλ. σε ανώγειο μέρος (άνω+γαία). Είναι επίσης γνωστά ως Αξικανώγεια (Ξιγκανώγεια) ή Μεγάλα Ανώγεια. Η κωμόπολη των Ανωγείων αποτελείται από τους οικισμούς Αρμί, Μεσοχωριό ή Μεσοχωριά, Περαχώρι, Μετόχι και Συνοικισμό. Στο δήμο Ανωγείων υπάγεται επίσης και το χωριό Σίσαρχα. Ο πληθυσμός των Ανωγείων έχει διατηρήσει αναλλοίωτη στην πάροδο του χρόνου τη γλώσσα και την ιδιότυπη διάλεκτο, στην οποία περιλαμβάνονται έως και σήμερα ατόφιες λέξεις της αρχαίας ελληνικής. Η προφορά, βαρέα και ευθεία, παρουσιάζεται χαρακτηριστική. Οι περισσότεροι κάτοικοι, διατηρούν τα επώνυμά τους χωρίς την κατάληξη - άκης, η οποία απαντάται στο υπόλοιπο νησί και ειδικότερα στο κεντρανατολικό τμήμα του. Ασχολούνται κυρίως με την κτηνοτροφία, διατηρώντας σημαντικό αριθμό αιγοπροβάτων. Χαρακτηριστική παρουσιάζεται επίσης η βιοτεχνία και η παραδοσιακή υφαντουργία της, στην οποία απαντάται, έως και τις μέρες μας, η χρήση αργαλειού.
Ιστορία
Τα Ανώγεια πρωτοκατοικήθηκαν πριν το 1182. Το 1648, κυριεύτηκαν από τους Τούρκους αλλά στους κάτοικούς του παραχωρήθηκαν ειδικά προνόμια. Κατά την Τουρκοκρατία, τα Ανώγεια ήσαν βακουφικό (μοναστηριακό) χωριό, αφιερωμένο στα τζαμιά της Βαλιδέ Σουλτάνας και παράλληλα αποτέλεσε μείζον επαναστατικό κέντρο. Τον Μάιο του 1822, στη θέση Σκλαβόκαμπος Μαλεβιζίου, οι Ανωγειανοί νίκησαν τους Τούρκους, με αρχηγό τους το Βασίλη Σμπώκο. Το γεγονός όμως αυτό, στάθηκε αφορμή και στις 14 Ιουλίου του 1822, ο Σερίφ Πασάς που βρήκε το χωριό ερημωμένο, με τους κατοίκους του να πολεμούν στη Μεσσαρά, το υπέβαλε σε λεηλασία και πυρπόληση. Το 1867 ο Ομέρ πασάς κατέλαβε τ' Ανώγεια. Το Νοέμβριο του ίδιου έτους ο Ρεσίζ πασάς προέβη στην πυρπόλησή τους, δεύτερη φορά στην ιστορία του χωριού και 45 μόλις χρόνια μετά από την πρώτη. Οι κάτοικοι των Ανωγείων έλαβαν μέρος στην επανάσταση του 1897, καθώς και στους υπόλοιπους απελευθερωτικούς αγώνες.
Η μεγάλη όμως και παγκοσμίου σημασίας δράση των κατοίκων συνέβη κατά τη Μάχη της Κρήτης και την Εθνική Αντίσταση. Το 1941 ιδρύθηκε στα Ανώγεια, η Επιτροπή Απελευθερωτικής Δράσης. Τα Ανώγεια ήταν ο πυρήνας της Αντίστασης στην Κρήτη. Κατά την απαγωγή του στρατηγού Κράιπε στα Ανώγεια ανέλαβαν να τον φυγαδεύσουν στην Αφρική. Γεγονός το οποίο στάθηκε δυσμενής αφορμή και στις 13 Αυγούστου 1944, ο διοικητής του φρουρίου Κρήτης, Χ. Μίλλερ διέταξε την ισοπέδωση των Ανωγείων και την εκτέλεση κάθε άρρενος Ανωγειανού, που θα βρεθεί σε απόσταση 1 χλμ. Έτσι, στις 13 Αυγούστου του 1944, τρία τάγματα Γερμανών περικύκλωσαν τα Ανώγεια και έβαλαν φρουρές στα γύρω υψώματα. Συνέλαβαν 80 υπερήλικες και τους έστειλαν στο Ηράκλειο, ενώ εκτέλεσαν 9 άνδρες. Ανατίναξαν τα σπίτια με δυναμίτη, άναψαν φωτιά και 800 περίπου σπίτια μετατράπηκαν σε χαλάσματα. Μέσα στα θύματα συμπεριλαμβάνονται και 6 γυναίκες που κάηκαν ζωντανές!
Νίκος Ξυλούρης:
Ο λυράρης απ' τα Ανώγεια, που έγινε ο αρχάγγελος της Κρήτης
Ο Νίκος Ξυλούρης γεννήθηκε στις 7 Ιουλίου 1936 στα Ανώγεια. Γνώρισε πολύ νωρίς τη βιαιότητα του πολέμου, όταν οι Γερμανοί ισοπέδωσαν το χωριό. Μετά την απελευθέρωση, η οικογένειά του γύρισε στα Ανώγεια και αφού έκτισαν ξανά το σπίτι, έζησαν πολύ δύσκολα φτωχικά χρόνια. Όταν μεγάλωσε ο Νίκος έφυγε στη «Χώρα», στο Ηράκλειο, για το σχολείο, αλλά σύντομα τον κέρδισε η λύρα και άφησε το σχολείο. Σε ηλικία 10 ετών απέκτησε την πρώτη του λύρα. Μαθήτευσε στο πλάι του Λεωνίδα Κλάδου, ενός από τους μεγαλύτερους δασκάλους της Κρητικής μουσικής, και σύντομα άρχισε να παίζει σε γλέντια σε όλη την Κρήτη. Το 1966,ο Ξυλούρης παίρνει μέρος σε ένα διεθνή διαγωνισμό δημοτικής μουσικής στο Σαν Ρέμο της Ιταλίας, όπου αποσπάει το πρώτο βραβείο, παίζοντας συρτάκι με λύρα. Ο Ξυλούρης πλέον γίνεται γνωστός σε όλη την Ελλάδα και ο δρόμος της δόξας ανοίγει διάπλατα. Στο απόγειο της δόξας του Ξυλούρη, ο θάνατος έρχεται να σιωπήσει τη θρυλικότερη φωνή της Κρήτης. Ο Νίκος πεθαίνει νέος μετά από μεγάλη μάχη με τον καρκίνο στις 8 Φεβρουαρίου 1980. Σε όλη αυτήν την πορεία του ο Ξυλούρης παρέμεινε ταπεινός, χαμηλών τόνων, αληθινός και πολύ κοντά στον κόσμο. Ο κόσμος από τη μεριά του αντιλήφθηκε το ήθος του και τον λάτρεψε.
Στην κεντρική πλατεία των Ανωγείων μπορεί κανείς να επισκεφθεί το ταπεινό σπίτι του Νίκου Ξυλούρη, του διασημότερου λυράρη του νησιού, του Αρχάγγελου της Κρήτης. Το σπίτι – μουσείο είναι ουσιαστικά ένα μικρό δωμάτιο, όπου υπάρχουν κειμήλια και φωτογραφίες του θρυλικού «Ψαρονίκου» και το οποίο έχει διαμορφώσει η αδερφή του Ζουμπουλία, η οποία απεβίωσε το 2016.
Ιδιαίτερη χορευτική παράδοση
Αν για λόγους καθαρά χρηστικούς και οικονομικούς η χειροτεχνική δραστηριότητα έχει υποχωρήσει τα τελευταία χρόνια στα Ανώγεια, εκείνη η μορφή τέχνης που όχι μόνο δεν κινδυνεύει να χαθεί, αλλά αντίθετα γνωρίζει μεγάλη άνθηση είναι η μουσική και ο χορός. Μέσα από τις μικρές και μεγάλες γιορτές που συμμετέχουν οι κάτοικοι έρχονται σε επαφή και γίνονται μύστες της μεγάλης μουσικής παράδοσης τους. Τα Ανώγεια και η Κρήτη ευρύτερα διαθέτουν μια μακριά και πλούσια μουσική παράδοση. Έχει τις ρίζες της στην ελληνική αρχαιότητα και τη βυζαντινή μουσική. Ταυτόχρονα είναι εμπλουτισμένη από το πολιτισμικό περιβάλλον της ευρύτερης ανατολικής Μεσογείου. Οι απαρχές της κρητικής μουσικής παράδοσης ταυτίζονται με τη γέννηση του μέγιστου των Θεών, του κρηταγενή Δία στο Ιδαίον Άντρο στο οροπέδιο της Νίδας. Ο μύθος θέλει τη γέννησή του να συνοδεύεται από τους χορούς των Κουρητών, υπό τους ήχους των ασπίδων τους, για να καλύψουν το κλάμα του νεογέννητου Θεού, για να μην τον ακούσει ο πατέρας του Κρόνος. Στη μινωική σαρκοφάγο της Αγίας Τριάδας που βρίσκεται στο μουσείο Ηρακλείου απεικονίζεται πομπή με μουσικούς και χορευτές. Ακόμα και σήμερα ο ανωγειανός πηδηχτός με την ορμή και το ρυθμό του προδίδει την αρχαία του καταγωγή.
Οι βασικοί κρητικοί χοροί είναι ο "πεντοζάλης", ο καστρινός πηδηχτός, η σούστα, ο σιγανός συρτός και ο χανιώτικος συρτός. Η φημισμένη μελωδία "Ζορμπάς" του Μίκη Θεοδωράκη βασίζεται σε μια παλιότερη εκδοχή του χανιώτικου συρτού. Εκτός από τους χορούς αυτούς τοπικά υπάρχουν διάφορες παραλλαγές τους όπως ο ανωγειανός πηδηχτός ο οποίος έχει τις ρίζες του στον αρχαίο πυρίχιο. Είναι πολύ σημαντικό το γεγονός, ότι ακόμα και σήμερα δεν υπάρχει Ανωγειανός, ο οποίος να μη ξέρει να χορεύει παραδοσιακούς χορούς.
Ένας διαφορετικός γάμος στα Ανώγεια
Μια από τις ξεχωριστές συνήθειες και γιορτές της παράδοσης των Ανωγείων είναι ο ανωγειανός γάμος. Όλα αναδεικνύουν το βάθος της κρητικής παράδοσης, που επιβιώνει ακόμα στα Ανώγεια. Άνθρωποι όλων των ηλικιών συγγενείς και φίλοι του ζευγαριού, αλλά ακόμη περισσότερο και συγχωριανοί παίρνουν μέρος στην ιεροτελεστία, που κρατά σχεδόν μια βδομάδα πριν την ώρα της στεφάνωσης αλλά και μετά. Την πρώτη μέρα η μάνα του γαμπρού με τις πιο παλιές γυναίκες, αλλά και τις νέες συναντιούνται σε ένα συγγενικό σπίτι και ζυμώνουν τα κουλούρια του γάμου. Παράλληλα τραγουδούν πάνω από το ζυμάρι και η μάνα του γαμπρού τις κερνάει σαρικοπιτάκια, ρακί και ό,τι άλλο παραδοσιακό επιβάλλει η μέρα. Την ίδια ώρα έξω από το σπίτι του γαμπρού ανάβουν φωτιές και τα καζάνια ψήνουν το φαγητό, που θα τάιζε αργότερα όλους όσους δούλευαν τούτη τη μέρα για το γάμο. Το απόγευμα την ώρα που τύλιγαν τα κουλούρια οι γυναίκες ο ντελάλης θα περνούσε έξω από τα σπίτια όλου του χωριού και φωναχτά θα προσκαλούσε όλους τους χωριανούς στο γάμο. Αποκορύφωμα του ανωγειανού γάμου είναι η μέρα, που μεταφέρουν τα προικιά της νύφης στο σπίτι του γαμπρού. Φυσικά το γλέντι με τους υπέροχους κρητικούς χορούς, δεν θα μπορούσε να λείπει από έναν τέτοιο κρητικό γάμο.
Οι νέοι άνθρωποι
Όπως πάντα, αυτό που κρατάει ζωντανό έναν τόπο είναι οι νέοι άνθρωποι. Στα Ανώγεια οι νέοι με μεράκι και αγάπη έχουν προσπαθήσει να δώσουν μια νέα πνοή. Κάθε χρόνο, ο σκακιστικός όμιλος Ανωγείων διοργανώνει με επιτυχία το διεθνές σκακιστικό τουρνουά. Παίκτες από όλα τα μέρη της Ελλάδας και όχι μόνο δίνουν το παρόν. Για περίπου 10 ημέρες, οι μονομαχίες δεν έχουν σταματημό, κατατάσσοντάς το έτσι μέσα στα πιο σημαντικά τουρνουά της χώρας μας. Με αφετηρία το 1ο Αντιφασιστικό Φεστιβάλ Ανωγείων, που έγινε πριν από 4 χρόνια, η ομάδα "Ανώγεια Νέοι" πήρε την πρωτοβουλία να διοργανώσει φέτος το καλοκαίρι το διήμερο φεστιβάλ «Χαϊμαλίνα». Όπως οι ίδιοι λένε, μέσα από τη συμμετοχή στο προηγούμενο φεστιβάλ, συνειδητοποίησαν ότι υπάρχουν πολλά που θέλουν να προσφέρουν στον τόπο που μεγάλωσαν. Επιζητούν να αναπτύξουν τους προβληματισμούς τους, να δραστηριοποιηθούν μέσα από πολιτιστικά δρώμενα και έτσι να παρακινήσουν περισσότερους νέους ακόμη να είναι ενεργοί, να διεκδικούν και να εκφράζονται ελεύθερα. To Φεστιβάλ «Χαϊμαλίνα», που πήρε το όνομα του από το ποίημα «Γράμμα σε μια Αφρικάνα», του Ανωγειανού ποιητή Μιχάλη Σταυρακάκη Νιδιώτη, περιλαμβάνει ομιλίες, προβολές ντοκιμαντέρ, εκθέσεις φωτογραφίας, κοινωνική διεθνή κουζίνα, θεατρικό παιχνίδι για τους μικρούς μας φίλους, αντιφασιστικό τουρνουά ποδοσφαίρου, γκράφιτι, αγώνες σκάκι και φυσικά μουσική. Ο σκοπός του φεστιβάλ είναι η προώθηση των μηνυμάτων της κοινωνικής προσφοράς, της αλληλεγγύης και του σεβασμού καθώς και η ενημέρωση του κόσμου για τα ανθρώπινα δικαιώματα, το προσφυγικό, τον ρατσισμό και την ξενοφοβία στην Ελλάδα και την Ευρώπη. Πηγές: 80 ανεκτίμητες φωτογραφίες της Κρήτης 1911 – 1949, https://el.wikipedia.org https://www.facebook.com/anogeianeoi/ http://flashnews.gr/post/246026/na-pws-xoreyoyme-sthn-krhth-spanio-fwtografiko-yliko http://www.gagaris.gr/anogeia.html Σύνταξη κειμένου: Βασιλική Τριανταφυλλοπούλου Επιμέλεια κειμένου: Ελευθερία Σακελλαρίου Read the full article
0 notes
Text
Ανώγεια: Σπουδαίο παρελθόν και λαμπρό μέλλον
Γεωγραφία και άνθρωποι
Τα Ανώγεια Μυλοποτάμου είναι κωμόπολη του νομού Ρεθύμνου. Είναι πρωτεύουσα του ομώνυμου δήμου με 2.319 κατοίκους. Τα Ανώγεια απέχουν 52 χλμ από το Ρέθυμνο, 36 χλμ από το Ηράκλειο και βρίσκονται σε υψόμετρο 700-790 μ στη ράχη του υψώματος, που ονομάζεται Αρμί (Κορυφογραμμή). Το όνομά τους οφείλεται στην τοποθεσία που είναι χτισμένα δηλ. σε ανώγειο μέρος (άνω+γαία). Είναι επίσης γνωστά ως Αξικανώγεια (Ξιγκανώγεια) ή Μεγάλα Ανώγεια. Η κωμόπολη των Ανωγείων αποτελείται από τους οικισμούς Αρμί, Μεσοχωριό ή Μεσοχωριά, Περαχώρι, Μετόχι και Συνοικισμό. Στο δήμο Ανωγείων υπάγεται επίσης και το χωριό Σίσαρχα. Ο πληθυσμός των Ανωγείων έχει διατηρήσει αναλλοίωτη στην πάροδο του χρόνου τη γλώσσα και την ιδιότυπη διάλεκτο, στην οποία περιλαμβάνονται έως και σήμερα ατόφιες λέξεις της αρχαίας ελληνικής. Η προφορά, βαρέα και ευθεία, παρουσιάζεται χαρακτηριστική. Οι περισσότεροι κάτοικοι, διατηρούν τα επώνυμά τους χωρίς την κατάληξη - άκης, η οποία απαντάται στο υπόλοιπο νησί και ειδικότερα στο κεντρανατολικό τμήμα του. Ασχολούνται κυρίως με την κτηνοτροφία, διατηρώντας σημαντικό αριθμό αιγοπροβάτων. Χαρακτηριστική παρουσιάζεται επίσης η βιοτεχνία και η παραδοσιακή υφαντουργία της, στην οποία απαντάται, έως και τις μέρες μας, η χρήση αργαλειού.
Ιστορία
Τα Ανώγεια πρωτοκατοικήθηκαν πριν το 1182. Το 1648, κυριεύτηκαν από τους Τούρκους αλλά στους κάτοικούς του παραχωρήθηκαν ειδικά προνόμια. Κατά την Τουρκοκρατία, τα Ανώγεια ήσαν βακουφικό (μοναστηριακό) χωριό, αφιερωμένο στα τζαμιά της Βαλιδέ Σουλτάνας και παράλληλα αποτέλεσε μείζον επαναστατικό κέντρο. Τον Μάιο του 1822, στη θέση Σκλαβόκαμπος Μαλεβιζίου, οι Ανωγειανοί νίκησαν τους Τούρκους, με αρχηγό τους το Βασίλη Σμπώκο. Το γεγονός όμως αυτό, στάθηκε αφορμή και στις 14 Ιουλίου του 1822, ο Σερίφ Πασάς που βρήκε το χωριό ερημωμένο, με τους κατοίκους του να πολεμούν στη Μεσσαρά, το υπέβαλε σε λεηλασία και πυρπόληση. Το 1867 ο Ομέρ πασάς κατέλαβε τ' Ανώγεια. Το Νοέμβριο του ίδιου έτους ο Ρεσίζ πασάς προέβη στην πυρπόλησή τους, δεύτερη φορά στην ιστορία του χωριού και 45 μόλις χρόνια μετά από την πρώτη. Οι κάτοικοι των Ανωγείων έλαβαν μέρος στην επανάσταση του 1897, καθώς και στους υπόλοιπους απελευθερωτικούς αγώνες.
Η μεγάλη όμως και παγκοσμίου σημασίας δράση των κατοίκων συνέβη κατά τη Μάχη της Κρήτης και την Εθνική Αντίσταση. Το 1941 ιδρύθηκε στα Ανώγεια, η Επιτροπή Απελευθερωτικής Δράσης. Τα Ανώγεια ήταν ο πυρήνας της Αντίστασης στην Κρήτη. Κατά την απαγωγή του στρατηγού Κράιπε στα Ανώγεια ανέλαβαν να τον φυγαδεύσουν στην Αφρική. Γεγονός το οποίο στάθηκε δυσμενής αφορμή και στις 13 Αυγούστου 1944, ο διοικητής του φρουρίου Κρήτης, Χ. Μίλλερ διέταξε την ισοπέδωση των Ανωγείων και την εκτέλεση κάθε άρρενος Ανωγειανού, που θα βρεθεί σε απόσταση 1 χλμ. Έτσι, στις 13 Αυγούστου του 1944, τρία τάγματα Γερμανών περικύκλωσαν τα Ανώγεια και έβαλαν φρουρές στα γύρω υψώματα. Συνέλαβαν 80 υπερήλικες και τους έστειλαν στο Ηράκλειο, ενώ εκτέλεσαν 9 άνδρες. Ανατίναξαν τα σπίτια με δυναμίτη, άναψαν φωτιά και 800 περίπου σπίτια μετατράπηκαν σε χαλάσματα. Μέσα στα θύματα συμπεριλαμβάνονται και 6 γυναίκες που κάηκαν ζωντανές!
Νίκος Ξυλούρης:
Ο λυράρης απ' τα Ανώγεια, που έγινε ο αρχάγγελος της Κρήτης
Ο Νίκος Ξυλούρης γεννήθηκε στις 7 Ιουλίου 1936 στα Ανώγεια. Γνώρισε πολύ νωρίς τη βιαιότητα του πολέμου, όταν οι Γερμανοί ισοπέδωσαν το χωριό. Μετά την απελευθέρωση, η οικογένειά του γύρισε στα Ανώγεια και αφού έκτισαν ξανά το σπίτι, έζησαν πολύ δύσκολα φτωχικά χρόνια. Όταν μεγάλωσε ο Νίκος έφυγε στη «Χώρα», στο Ηράκλειο, για το σχολείο, αλλά σύντομα τον κέρδισε η λύρα και άφησε το σχολείο. Σε ηλικία 10 ετών απέκτησε την πρώτη του λύρα. Μαθήτευσε στο πλάι του Λεωνίδα Κλάδου, ενός από τους μεγαλύτερους δασκάλους της Κρητικής μουσικής, και σύντομα άρχισε να παίζει σε γλέντια σε όλη την Κρήτη. Το 1966,ο Ξυλούρης παίρνει μέρος σε ένα διεθνή διαγωνισμό δημοτικής μουσικής στο Σαν Ρέμο της Ιταλίας, όπου αποσπάει το πρώτο βραβείο, παίζοντας συρτάκι με λύρα. Ο Ξυλούρης πλέον γίνεται γνωστός σε όλη την Ελλάδα και ο δρόμος της δόξας ανοίγει διάπλατα. Στο απόγειο της δόξας του Ξυλούρη, ο θάνατος έρχεται να σιωπήσει τη θρυλικότερη φωνή της Κρήτης. Ο Νίκος πεθαίνει νέος μετά από μεγάλη μάχη με τον καρκίνο στις 8 Φεβρουαρίου 1980. Σε όλη αυτήν την πορεία του ο Ξυλούρης παρέμεινε ταπεινός, χαμηλών τόνων, αληθινός και πολύ κοντά στον κόσμο. Ο κόσμος από τη μεριά του αντιλήφθηκε το ήθος του και τον λάτρεψε.
Στην κεντρική πλατεία των Ανωγείων μπορεί κανείς να επισκεφθεί το ταπεινό σπίτι του Νίκου Ξυλούρη, του διασημότερου λυράρη του νησιού, του Αρχάγγελου της Κρήτης. Το σπίτι – μουσείο είναι ουσιαστικά ένα μικρό δωμάτιο, όπου υπάρχουν κειμήλια και φωτογραφίες του θρυλικού «Ψαρονίκου» και το οποίο έχει διαμορφώσει η αδερφή του Ζουμπουλία, η οποία απεβίωσε το 2016.
Ιδιαίτερη χορευτική παράδοση
Αν για λόγους καθαρά χρηστικούς και οικονομικούς η χειροτεχνική δραστηριότητα έχει υποχωρήσει τα τελευταία χρόνια στα Ανώγεια, εκείνη η μορφή τέχνης που όχι μόνο δεν κινδυνεύει να χαθεί, αλλά αντίθετα γνωρίζει μεγάλη άνθηση είναι η μουσική και ο χορός. Μέσα από τις μικρές και μεγάλες γιορτές που συμμετέχουν οι κάτοικοι έρχονται σε επαφή και γίνονται μύστες της μεγάλης μουσικής παράδοσης τους. Τα Ανώγεια και η Κρήτη ευρύτερα διαθέτουν μια μακριά και πλούσια μουσική παράδοση. Έχει τις ρίζες της στην ελληνική αρχαιότητα και τη βυζαντινή μουσική. Ταυτόχρονα είναι εμπλουτισμένη από το πολιτισμικό περιβάλλον της ευρύτερης ανατολικής Μεσογείου. Οι απαρχές της κρητικής μουσικής παράδοσης ταυτίζονται με τη γέννηση του μέγιστου των Θεών, του κρηταγενή Δία στο Ιδαίον Άντρο στο οροπέδιο της Νίδας. Ο μύθος θέλει τη γέννησή του να συνοδεύεται από τους χορούς των Κουρητών, υπό τους ήχους των ασπίδων τους, για να καλύψουν το κλάμα του νεογέννητου Θεού, για να μην τον ακούσει ο πατέρας του Κρόνος. Στη μινωική σαρκοφάγο της Αγίας Τριάδας που βρίσκεται στο μουσείο Ηρακλείου απεικονίζεται πομπή με μουσικούς και χορευτές. Ακόμα και σήμερα ο ανωγειανός πηδηχτός με την ορμή και το ρυθμό του προδίδει την αρχαία του καταγωγή.
Οι βασικοί κρητικοί χοροί είναι ο "πεντοζάλης", ο καστρινός πηδηχτός, η σούστα, ο σιγανός συρτός και ο χανιώτικος συρτός. Η φημισμένη μελωδία "Ζορμπάς" του Μίκη Θεοδωράκη βασίζεται σε μια παλιότερη εκδοχή του χανιώτικου συρτού. Εκτός από τους χορούς αυτούς τοπικά υπάρχουν διάφορες παραλλαγές τους όπως ο ανωγειανός πηδηχτός ο οποίος έχει τις ρίζες του στον αρχαίο πυρίχιο. Είναι πολύ σημαντικό το γεγονός, ότι ακόμα και σήμερα δεν υπάρχει Ανωγειανός, ο οποίος να μη ξέρει να χορεύει παραδοσιακούς χορούς.
Ένας διαφορετικός γάμος στα Ανώγεια
Μια από τις ξεχωριστές συνήθειες και γιορτές της παράδοσης των Ανωγείων είναι ο ανωγειανός γάμος. Όλα αναδεικνύουν το βάθος της κρητικής παράδοσης, που επιβιώνει ακόμα στα Ανώγεια. Άνθρωποι όλων των ηλικιών συγγενείς και φίλοι του ζευγαριού, αλλά ακόμη περισσότερο και συγχωριανοί παίρνουν μέρος στην ιεροτελεστία, που κρατά σχεδόν μια βδομάδα πριν την ώρα της στεφάνωσης αλλά και μετά. Την πρώτη μέρα η μάνα του γαμπρού με τις πιο παλιές γυναίκες, αλλά και τις νέες συναντιούνται σε ένα συγγενικό σπίτι και ζυμώνουν τα κουλούρια του γάμου. Παράλληλα τραγουδούν πάνω από το ζυμάρι και η μάνα του γαμπρού τις κερνάει σαρικοπιτάκια, ρακί και ό,τι άλλο παραδοσιακό επιβάλλει η μέρα. Την ίδια ώρα έξω από το σπίτι του γαμπρού ανάβουν φωτιές και τα καζάνια ψήνουν το φαγητό, που θα τάιζε αργότερα όλους όσους δούλευαν τούτη τη μέρα για το γάμο. Το απόγευμα την ώρα που τύλιγαν τα κουλούρια οι γυναίκες ο ντελάλης θα περνούσε έξω από τα σπίτια όλου του χωριού και φωναχτά θα προσκαλούσε όλους τους χωριανούς στο γάμο. Αποκορύφωμα του ανωγειανού γάμου είναι η μέρα, που μεταφέρουν τα προικιά της νύφης στο σπίτι του γαμπρού. Φυσικά το γλέντι με τους υπέροχους κρητικούς χορούς, δεν θα μπορούσε να λείπει από έναν τέτοιο κρητικό γάμο.
Οι νέοι άνθρωποι
Όπως πάντα, αυτό που κρατάει ζωντανό έναν τόπο είναι οι νέοι άνθρωποι. Στα Ανώγεια οι νέοι με μεράκι και αγάπη έχουν προσπαθήσει να δώσουν μια νέα πνοή. Κάθε χρόνο, ο σκακιστικός όμιλος Ανωγείων διοργανώνει με επιτυχία το διεθνές σκακιστικό τουρνουά. Παίκτες από όλα τα μέρη της Ελλάδας και όχι μόνο δίνουν το παρόν. Για περίπου 10 ημέρες, οι μονομαχίες δεν έχουν σταματημό, κατατάσσοντάς το έτσι μέσα στα πιο σημαντικά τουρνουά της χώρας μας. Με αφετηρία το 1ο Αντιφασιστικό Φεστιβάλ Ανωγείων, που έγινε πριν από 4 χρόνια, η ομάδα "Ανώγεια Νέοι" πήρε την πρωτοβουλία να διοργανώσει φέτος το καλοκαίρι το διήμερο φεστιβάλ «Χαϊμαλίνα». Όπως οι ίδιοι λένε, μέσα από τη συμμετοχή στο προηγούμενο φεστιβάλ, συνειδητοποίησαν ότι υπάρχουν πολλά που θέλουν να προσφέρουν στον τόπο που μεγάλωσαν. Επιζητούν να αναπτύξουν τους προβληματισμούς τους, να δραστηριοποιηθούν μέσα από πολιτιστικά δρώμενα και έτσι να παρακινήσουν περισσότερους νέους ακόμη να είναι ενεργοί, να διεκδικούν και να εκφράζονται ελεύθερα. To Φεστιβάλ «Χαϊμαλίνα», που πήρε το όνομα του από το ποίημα «Γράμμα σε μια Αφρικάνα», του Ανωγειανού ποιητή Μιχάλη Σταυρακάκη Νιδιώτη, περιλαμβάνει ομιλίες, προβολές ντοκιμαντέρ, εκθέσεις φωτογραφίας, κοινωνική διεθνή κουζίνα, θεατρικό παιχνίδι για τους μικρούς μας φίλους, αντιφασιστικό τουρνουά ποδοσφαίρου, γκράφιτι, αγώνες σκάκι και φυσικά μουσική. Ο σκοπός του φεστιβάλ είναι η προώθηση των μηνυμάτων της κοινωνικής προσφοράς, της αλληλεγγύης και του σεβασμού καθώς και η ενημέρωση του κόσμου για τα ανθρώπινα δικαιώματα, το προσφυγικό, τον ρατσισμό και την ξενοφοβία στην Ελλάδα και την Ευρώπη. Πηγές: 80 ανεκτίμητες φωτογραφίες της Κρήτης 1911 – 1949, https://el.wikipedia.org https://www.facebook.com/anogeianeoi/ http://flashnews.gr/post/246026/na-pws-xoreyoyme-sthn-krhth-spanio-fwtografiko-yliko http://www.gagaris.gr/anogeia.html Σύνταξη κειμένου: Βασιλική Τριανταφυλλοπούλου Επιμέλεια κειμένου: Ελευθερία Σακελλαρίου Read the full article
0 notes
Photo
Τεύχος 66 | Πόντος
Ο Ζώρας του Πόντου
Του Μάκη Μουρατίδη
Δεν υπήρχε άνθρωπος στο άκουσμα του ονόματος του Ζώρα να μη εκφέρει τρεις λέξεις που χαρακτήριζαν την προσωπικότητά του: τίμιος, πονόψυχος, ανοιχτοχέρης. Μερικοί θα προσθέσουν και άλλες: γλετζές, πατριώτης, δίκαιος και άνθρωπος.
Η λέξη "τ' εμέτερον"είναι αρχαία ελληνική και σημαίνει "δικός μας". Η στάση ζωής του Ζώρα καθορίστηκε από αυτή τη λέξη, αφού θεωρούσε όλους ανεξαιρέτως τους Ποντίους "δικούς του", κάτι σαν συγγενείς και μέλη της οικογένειάς του. Δεν υπάρχει ποντιακό χωριό που να μην επισκέφθηκε και να μην έδειξε έμπρακτα την αγάπη του για τον τοπικό σύλλογο και ��ους καλλιτέχνες που υπηρετούσαν την ποντιακή παράδοση. Δεν υπάρχει άνθρωπος ή σύλλογος που να χτύπησε την πόρτα του και να μην ευεργετήθηκε. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι η ζωή του ήταν εξ ολοκλήρου αφιερωμένη στην ευεργεσία, ενώ υπηρέτησε με πάθος τη γλώσσα, τη μουσική -έπαιζε και ο ίδιος ποντιακή λύρα-και τον πολιτισμό των Ποντίων, αυτής της σκληρής ράτσας που αντιστέκεται στο χρόνο και την αφομοίωση. Γι' αυτό, όταν ο Ζώρας έφυγε από τούτη τη ζωή, στο δρόμο προς την τελευταία του κατοικία, κάτω από τα έλατα της Παναγίας Σουμελά, στις πλαγιές του Βερμίου, τον ξεπροβόδισαν χιλιάδες Πόντιοι από όλη την Ελλάδα, τραγουδώντας όλοι μαζί το "Αϊτεν'τς επεριπέτανεν ψηλά σα επουράνια". Όλοι αυτοί ήταν η οικογένειά του, που ανταμώθηκαν και γνωρίστηκαν για πρώτη και ίσως για τελευταία φορά.
Αυτά τα λόγια αποτυπώνονται στο βιβλίο «Ο Ζώρας του Πόντου» από τον συγγραφέα Τάσο Κοντογιαννίδη, το οποίο είναι αφιερωμένο στην ζωή και το έργο του Πόντιου ευεργέτη Ζώρα (Γιώργου) Μελισσανίδη.
Ποιος ήταν ο Ζώρας (Γιώργος) Μελισσανίδης
Ο Ζώρας Μελισσανίδης ήταν ένας φτωχός πρόσφυγας από τον Πόντο, που δούλεψε σκληρά, απέκτησε υλικά αγαθά, τα οποία όμως δεν κράτησε για τον εαυτό του. Ευεργέτησε πολλούς και από πολλούς αγαπήθηκε. Άλλωστε το δόγμα του ήταν «Δώσε αγαθά και θα πάρεις χαρά. Όταν δίνεις σε φτωχό δανείζεις στον Θεό. Δώσε για να νιώσεις όμορφα με την συνείδησή σου και τον εαυτό σου».
Πρόσφυγας από τον Καύκασο, εγκαταστάθηκε στην Κοκκινιά της Νίκαιας και αφιέρωσε τη ζωή του επί δεκαετίες για την οργάνωση των Ποντίων και των ξεριζωμένων Ελλήνων. Ήταν από τους ανθρώπους εκείνους που πρωτοστάτησαν να διατηρηθεί ο πολιτισμός του Πόντου, με τις χορευτικές ομάδες, τις εντυπωσιακές στολές, αλλά και ο άνθρωπος που συνεχώς πρόβαλλε τα δίκαια αιτήματα των συμπατριωτών του. Αγαπούσε την ποντιακή μουσική και την ενίσχυε.
Στη Νίκαια έπιασε δουλειά ως οδηγός στα αστικά λεωφορεία, παντρεύτηκε την κοπέλα που ερωτεύτηκε και αγάπησε, τη Βέρα, απέκτησε τρία παιδιά, τον Δημήτρη, τον Ιάκωβο και την Όλγα. Στη συνέχεια άνοιξε σχολή οδηγών στην Κοκκινιά. Μετά τον θάνατο της αγαπημένης του συζύγου, το 1969, ο Ζώρας πουλάει το σπίτι του στη Νίκαια και χτίζει με τα χρήματα που πήρε ξενώνα στην Παναγία Σουμελά, στη μνήμη της συζύγου του.
Δεν υπήρχε άνθρωπος στο άκουσμα του ονόματος του Ζώρα να μη εκφέρει τρεις λέξεις που χαρακτήριζαν την προσωπικότητά του: τίμιος, πονόψυχος, ανοιχτοχέρης. Μερικοί θα προσθέσουν και άλλες: γλετζές, πατριώτης, δίκαιος και άνθρωπος.
Πολλούς ευεργέτησε και είχε μέσα του ριζωμένο τον ελληνικό πολιτισμό του Πόντου, τη χριστιανική πίστη και το σοσιαλισμό , εφόδια που τον οδήγησαν στο ευεργετικό για τους ανθρώπους και την κοινωνία, έργο του.
0 notes