#έθιμα

[epestrefe]

Μεγάλη Πέμπτη

[our-har-world]

Το Χριστουγεννιάτικο δέντρο στον κόσμο

Ένας μύθος λέει πως Μάρτιν Λούθερ, ο ιδρυτής της προτεσταντικής θρησκείας, ήταν ο πρώτος που έφερε το θεσμό του στολισμένου χριστουγεννιάτικου δέντρου. Καθώς περπατούσε στο δάσος εμπνεύστηκε από την ομορφιά των εκατομμυρίων αστεριών που τρεμόσβηναν πάνω στα κλαδιά των δέντρων. Έτσι λοιπόν για να αναπαραστήσει αυτήν την όμορφη εικόνα έκοψε ένα μικρό δέντρο και το πήγε σπίτι στην οικογένεια…

[reality-breaker]

Επιλογές Δεκεμβρίου (23/12)

Christmas Night Of Horror (δωρεάν Χριστουγεννιάτικο παιχνίδι τρόμου)· & κρυφά σημεία στην Ασία με καταπληκτικά γκράφιτι· & μεταμοσχεύσεις κεφαλής (πείραμα από το 1970)· & αμφισβητώντας το Big Bang· & κοινωνικό πλεόνασμα εναντίον ιδιωτικού κέρδους· & οι Κουδουνοφόροι των Βαλκανίων (πανάρχαια έθιμα με προχριστιανικές καταβολές συνεχίζουν να επιβιώνουν)· & ένας οδηγός για τα έργα του William S. Burroughs που έχουν γίνει ταινίες· & ο σουρεαλιστής Jean Ransy (1910–1991)· & το υποβρύχιο που χάρισε μια μυστηριώδη ασθένεια· & Χριστουγεννιάτικα τέρατα· & Perchten (κάτι σαν τον Krampus)· & Nackles (ιστορία τρόμου του Donald E. Westlake για τον Anti-Claus)· & Benjamin Marra (και η παλιά ταινία Conquest)· & σκέψεις για αληθοφανείς «κακούς»· & ένα εργαστήριο που παράγει κατσαρίδες-cyborg· & Yule Goat (φωτογραφίες, 1928)· & οι πιο υπερεκτιμημένοι συγγραφείς επιστημονικής φαντασίας της μεταπολεμικής περιόδου (1945-1999)

➤ https://www.fantastikosorizontas.gr/kostasvoulazeris/epiloges/ep.php?ID=12_2024#2

[romios-gr]

Πολωνίας Σάββας: «Χώρες αλλάζουν παραδόσεις και έθιμα ετοιμάζοντας το έδαφος στον Αντίχριστο» Επιμέλεια - μετάφραση: Romfea.gr Πύρινο κήρυγμα έκανε κατά τη Θεία Λειτουργία των Χριστουγέννων (7 Ιανουαρίου π.η.) ο επικεφαλής της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Πολωνίας, Μητροπολίτης Βαρσοβίας κ. Σάββας. Σύμφωνα με τα Ουκρανικά ΜΜΕ ο κ. Σάββας στη... Περισσότερα εδώ: https://romios.gr/polonias-savvas-chores-allazoyn-paradoseis-kai-ethima-etoimazontas-to-edafos-ston-antichristo/

[fotovoltes]

H εντυπωσιακή παράδοση των νέων της Κύπρου μέσα από υπέροχα χορευτικά

Ο Χορευτικός Όμιλος του Πανεπιστημίου Κύπρου λειτουργεί από το 1992 και στα 32 χρόνια λειτουργίας του έχει επιδείξει ένα τεράστιο πολιτιστικό έργο που διατηρεί ζωντανά τα ήθη και τα έθιμα της χώρας. Μέσα από τις χορευτικές φιγούρες και  τις παραδοσιακές φορεσιές τα μέλη του αναδεικνύουν την ομορφιά του ελληνισμού και αποδεικνύουν πως η νέα γενιά όχι μόνο δε γυρνά την πλάτη στο παρελθόν αλλά την αγκαλιάζει με θέρμη και φροντίζει για την εξέλιξη και τη διάδοσή της.

Τους χορευτές του ομίλου τους συναντήσαμε στην εκδήλωση μνήμης που διοργάνωσε ο Δήμος Περιστερίου, με αφορμή τα 50 χρόνια από την τουρκική εισβολή στη Μεγαλόνησο. Τα παιδιά μας προσέφεραν ένα θέαμα μοναδικό. Με το χαμόγελό τους, την ενέργεια και το ταλέντο τους μίλησαν μέσα από το χορό τους για τις πιο σκοτεινές σελίδες της ιστορίας μας, για τη μεγάλη πληγή του ελληνισμού που ακόμα δεν έχει κλείσει.  Το όπλο τους είναι η δύναμη της ελπίδας, της ζωής και της δημιουργίας, η αγάπη τους για την Ελλάδα.

Η παράστασή τους ξεχωριστή: Η προσέγγιση των χορευτικών με θεατρικές αναπαραστάσεις επί σκηνής ήταν εντυπωσιακή και απέδειξε μια δημιουργική αξιοποίηση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Ήταν ένα εγχείρημα που συντελέστηκε με ιδιαίτερη μαεστρία, μια διαφορετική οπτική που κέρδισε τις εντυπώσεις και ενθουσίασε το κοινό.

[justforbooks]

Mια ζωή αφιερωμένη στην καταγραφή της κρητικής παράδοσης και κουζίνας

Ο Νίκος Ψιλάκης ερευνά και μελετά την κρητική παράδοση εδώ και τέσσερις δεκαετίες. Τα βιβλία του είναι μνημειώδεις εκδόσεις για το φαγητό, τις λαϊκές τελετουργίες και τα μοναστήρια της Κρήτης που διασώζουν και προωθούν τον ελληνικό πολιτισμό.

Το βιβλίο της Μαρίας και του Νίκου Ψιλάκη «Κρητική Παραδοσιακή Κουζίνα, το θαύμα της κρητικής διατροφής» που κυκλοφόρησε το 1995 από τις εκδόσεις Καρμάνωρ είναι ένα από τα πιο σημαντικά που έχουν βγει ποτέ για το ελληνικό φαγητό. Η πολύχρονη μελέτη των δύο συστηματικών ερευνητών του κρητικού πολιτισμού για το φαγητό της Κρήτης περιλαμβάνει, εκτός από συνταγές για απίθανα φαγητά, πολλά ήδη ξεχασμένα, μαγειρικές πρακτικές, ιστορικές καταβολές, ήθη, έθιμα, διατροφικές συνήθειες σε όλη τη διάρκεια του έτους και με κάθε αφορμή. Είναι ένα βιβλίο θησαυρός γιατί παρουσιάζει συστηματικά τον διατροφικό πολιτισμό της Κρήτης μέσα από απλές αλλά ευρηματικ��ς συνταγές μαζί με το ιστορικό, κοινωνικό και πολιτισμικό τους πλαίσιο. Το συγκεκριμένο βιβλίο -όπως και τα δύο που ακολούθησαν, «Το ψωμί και τα γλυκίσματα των Ελλήνων» και «Ο πολιτισμός της Ελιάς, το Ελαιόλαδο»- χρησιμοποιήθηκε πολλές φορές για τη σύνταξη εκπαιδευτικών προγραμμάτων, αποτέλεσε διδακτικό εγχειρίδιο, μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες και έφτασε στα πέρατα του κόσμου, τεκμηριώνοντας, αναδεικνύοντας, καταξιώνοντας αλλά και προβάλλοντας διεθνώς όρους όπως Κρητική Παραδοσιακή Κουζίνα, Κρητική διατροφή και Κρητικός Διατροφικός Πολιτισμός. Η «Κρητική Παραδοσιακή Κουζίνα» επανακυκλοφορεί σε μία νέα έκδοση, εμπλουτισμένη κι επιμελημένη από τους δύο ερευνητές.

O Νίκος Ψιλάκης είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας. Έχει τιμηθεί με βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για το έργο του «Μοναστήρια και Ερημητήρια της Κρήτης» και με το βραβείο των δημοσιογραφικών ενώσεων της Ελλάδας και με το βραβείο «Νίκος Καζαντζάκης» για την προσφορά του στα Γράμματα. Ένα επίσης σπουδαίο έργο του, έργο ζωής, είναι οι «Λαϊκές τελετουργίες στην Κρήτη – Έθιμα στον κύκλο του χρόνου» που κυκλοφόρησε σε νέα επαυξημένη και συμπληρωμένη έκδοση το 2023.

Έχει διδάξει Ιστορία και Μοναστηριολογία σε Περιφερειακά Επιμορφωτικά Κέντρα Φιλολόγων, σε σεμινάρια Ξεναγών και έχει πραγματοποιήσει διαλέξεις για θέματα των ερευνητικών ενδιαφερόντων του σε Πανεπιστήμια στην Ελλάδα και στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. Υπήρξε επιστημονικός υπεύθυνος Κέντρου Επαγγελματικής Κατάρτισης με θέμα την ανάδειξη της τοπικής γαστρονομίας. Έχει γράψει περισσότερα από 25 βιβλία ανάμεσα στα οποία είναι: Ελαίας στέφανος. Η ελιά και τα στεφάνια της στον πολιτισμό των Ελλήνων, Τα βότανα στην κουζίνα, Μοναστήρια και Ερημητήρια της Κρήτης, Κρητική Μυθολογία, Οίνοψ Πόντος, Ταξίδια και έρευνες στην Κρήτη του 1850 (σχολιασμός της ελληνικής μετάφρασης του έργου του περιηγητή T.A.B. Spratt). Είναι μέλος της Εταιρείας Κρητικών Ιστορικών Μελετών, της Ελληνικής Λαογραφικής Εταιρείας και υπήρξε για σειρά ετών Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Ακαδημίας Γεύσης (1997-2007). Υπήρξε μέλος της επιτροπής του ΕΟΤ για την καθιέρωση της ελληνικής γαστρονομίας.

— Πότε άρχισε να σας ενδιαφέρει το φαγητό ως πολιτιστικό γεγονός; Με ενδιέφερε γενικά ο υλικός πολιτισμός. Πώς έφτιαχναν εργαλεία σε παλαιότερες εποχές, πώς καλλιεργούσαν, πώς μαγείρευαν. Ατέλειωτες ��ι συζητήσεις μας με δυο κορυφαίους αρχαιολόγους, απόντες σ��μερα, τον Γιάννη Σακελλαράκη και τον Στυλιανό Αλεξίου. Η μελέτη της τροφής άρχισε τη δεκαετία του 1980, στα 25 μου, δεν υπήρχε όμως σκέψη για την έκδοση βιβλίου. Το βιβλίο ήρθε όταν είδα τη δουλειά της Μαρίας, εκείνη είχε εστιάσει και στο πρακτικό μέρος, στις συνταγές. Θησαυρός! Είχε καταγράψει τα πιο απίθανα φαγητά, μέχρι κι εκείνα που είχαν ήδη ξεχαστεί. Και πάλι όμως δεν αρκεστήκαμε σε αυτά. Χρειάστηκαν καινούργιες περιπλανήσεις, γυρίσαμε πολλές φορές όλο το νησί, ανάψαμε φούρνους, καθίσαμε σε τραπέζια, βγήκαμε στα χωράφια για χόρτα. Τότε υπήρχε ακόμη ζωή στα χωριά, σε όλες σχεδόν τις αυλές άναβαν παραστιές. Οι γριούλες χαίρονταν που κάποιος ενδιαφερόταν γι’ αυτό που κάνανε. Κι εμείς νιώθαμε δέος όταν μιλούσαμε με γριούλες γεννημένες στα τέλη του 19ου αιώνα.

— Το βιβλίο κυκλοφόρησε το 1995, από τότε τι έχει αλλάξει στην κρητική κουζίνα; Κατ’ αρχάς έγινε γνωστός ο κρητικός γαστρονομικός πολιτισμός που μέχρι τότε δεν υπήρχε πουθενά καταγεγραμμένος. Οι γυναίκες ένιωσαν μια περηφάνια γι’ αυτό που έκαναν σε όλη τους τη ζωή, η κοινωνία μπορούσε πια να κατανοήσει τη συμβολή τους. Την ίδια κιόλας χρονιά ξέσπασε πανηγύρι μέγα στην ύπαιθρο. Μαγείρευαν οι οικοδέσποινες, άπλωναν τα φαγητά τους σε μεγάλους πάγκους, γιόρταζαν την κουζίνα τους. Δεν ήξερες τι να διαλέξεις. Πηγαίναμε κι εμείς, μας καλούσαν. Σήμερα διατηρείται σε μικρότερο βαθμό ο αρχικός ενθουσιασμός, γίνονται όμως προσπάθειες από φορείς και συλλόγους. Εκείνο που έχει αλλάξει είναι η αντιμετώπιση της παράδοσης. Παλαιότερα η τροποποίηση μιας ιδέας ή μιας συνταγής ήταν αποτέλεσμα της ανάγκης για γευστική αρμονία ή περισσότερη τροφή, της αγάπης στην οικογένεια, της τόλμης και της ευρηματικότητας των ανθρώπων που μοιράζονταν τον κοινό διατροφικό τους πολιτισμό. Σήμερα είναι αποτέλεσμα της ανάγκης για πρωτοτυπία και διάκριση.

— Τριάντα χρόνια μετά, πόσο έχει εμπλουτιστεί το βιβλίο; Πόσο διαφορετικό είναι από την πρώτη έκδοση; Αρκετά. Μάθαμε κι εμείς. Η πρώτη έκδοσή μας ήταν πιο «λαογραφική», δοσμένα όλα με την πιστότητα των αφηγήσεων, κάτω από κάθε συνταγή υπήρχε το όνομα εκείνης που μας την είχε δώσει. Την ίδια χρονιά καταλάβαμε ότι κάποιοι κρίκοι της αλυσίδας ανάμεσα στις παλαιότερες και τις νεότερες γενιές είχαν ήδη σπάσει. Οι περισσότερες νέες ήθελαν ακριβή δοσ��λογία, δεν κατανοούσαν φράσεις όπως «όσο αλεύρι σηκώσει». Τα μαγειρέψαμε όλα και δώσαμε ακριβείς αναλογίες, αλλάξαμε κάποιες φράσεις, κάναμε το βιβλίο πιο χρηστικό για τον άνθρωπο του σήμερα. Τα ονόματα εκείνων που μας βοήθησαν, όμως, κυρίως γυναικών, εξακολουθούν να υπάρχουν. Όλα μαζί, σε πίνακα. Η νέα έκδοση περιέχει πολλά από αυτά που προέκυψαν τις τελευταίες δεκαετίες, κυρίως συνταγές. Επίσης έχει εμπλουτιστεί το φωτογραφικό υλικό.

— Τι είδους έρευνα είχατε κάνει για να γράψετε το βιβλίο; Όταν ξεκινήσαμε τη συγγραφή του βιβλίου είχαμε ήδη στα χέρια μας μια ισχυρή βάση δεδομένων με πλήρη βιβλιογραφία, μεγάλο αριθμό γραμματειακών πηγών, πληροφοριών και πλήθος αρχειακών τεκμηρίων. Μας ενδιέφερε το ανιχνεύσιμο βάθος και οι απαρχές του αγροτικού διατροφικού μοντέλου. Όλα αυτά συμπληρώθηκαν με επιπλέον μελέτη που έγινε παράλληλα με την πρωτογενή έρευνα πεδίου. Όπως σας είπα και πριν, επισκεφτήκαμε όλες τις περιοχές της Κρήτης, εκατοντάδες χωριά.

— Πόσο δύσκολο είναι να εντοπίσει κανείς τα επείσακτα στοιχεία στην κρητική γαστρονομία; Όχι και τόσο δύσκολο. Προβληματίζει ό,τι δεν συνάδει με το ύφος της κρητικής κουζίνας.

— Με ποιον τρόπο ταξινομήσατε τα φαγητά και τα γλυκά;  Μου θυμίζετε ένα από τα πρώτα μεθοδολογικά μας προβλήματα! Αν καταλήγαμε μόνο σε ένα ιστορικό ή λαογραφικό πόνημα, η ταξινόμηση θα ήταν διαφορετική. Η χρηστικότητα και η ανάγκη διάσωσης των συνταγών επέβαλε την ταξινόμηση ανά είδος τροφίμου.

— Ποια ήταν η συνταγή που ανακαλύψατε και σας είχε εντυπωσιάσει περισσότερο; Δεν μας εντυπωσίασε μια συνταγή ή ένα φαγητό, μας εντυπωσίασε η μέθοδος, ο τρόπος με τον οποίο σκέφτονταν οι άνθρωποι και ο τρόπος με τον οποίο επέλεγαν την καθημερινή τους τροφή, η αρμονική προσαρμογή στον φυσικό κόσμο, η εποχικότητα της κουζίνας. Γνώρισα γυναίκες που με ελάχιστα υλικά κατάφερναν και έφτιαχναν μικρά γαστρονομικά θαύματα. Μπορείτε να φανταστείτε, ας πούμε, ντολμάδες σφουγγάτο; Το δοκιμάσαμε και αυτό. Ήταν η μεταμόρφωση του μεσημεριανού φαγητού που ερχόταν ξανά στο τραπέζι με άλλη εμφάνιση και άλλη γεύση, εντελώς διαφορετικό.

— Τι είναι για εσάς το κρητικό φαγητό; Πολιτισμικός πλούτος. Και μαζί κληρονομημένη γνώση, καταστάλαγμα εμπειριών, πηγή έμπνευσης. Ενσωματώνει και συνοψίζει έναν ολόκληρο κόσμο με τις καταβολές, με τις αξίες του, με την επινοητικότητά του.

— Πόσο μεγάλη σημασία έχει η μνήμη για τη διαμόρφωση του προσωπικού γούστου στο φαγητό; Νομ��ζω μεγάλη, πολύ μεγάλη. Έχω μιλήσει με αμέτρητους ανθρώπους για τις γεύσεις των παιδικών τους χρόνων και δεν βρήκα κανέναν που να μη νοσταλγεί το φαγητό της μητέρας του. Μέγα κεφάλαιο η αισθητηριακή μνήμη και κυρίως η γευστική. Αρχίζει να δημιουργείται στα παιδικά μας χρόνια και μας ακολουθεί ως το τέλος. Και δεν εννοώ μόνο τη γεύση κάποιων εδεσμάτων αλλά το σύνολο των συνηθειών και των εθιμικών πρακτικών που σχετίζονται με την τροφή. Ωστόσο, όλοι κρύβουμε μέσα μας κι από έναν μικρό αναζητητή που προσπαθεί να γνωρίσει «πολλών ανθρώπων άστεα». Κι αυτά τα άστεα δεν μπορείς να τα γνωρίσεις χωρίς τις συνήθειες των ανθρώπων τους, αν δεν ξεσκεπάσεις χύτρες, αν δεν καθίσεις στο καθημερινό τραπέζι, αν δεν βρεθείς σε τελετές, γιορτές και πανηγύρια. Το έγραψα σε ένα τελευταίο μυθιστόρημα (Η κραυγή των απόντων, σελ. 106): «Για να γνωρίσεις μια πόλη πρέπει να τη μυρίσεις. Να μπεις στα μαγέρικα, να γευτείς το καθημερινό φαγητό, να οσφρανθείς τις αυλές της».

— Πόσο σημαντική είναι η μνήμη γι’ αυτό που ονομάζουμε παράδοση;  Χωρίς μνήμη δεν υπάρχει παράδοση. Μα και χωρίς πρόοδο πάλι δεν υπάρχει παράδοση.

— Πόσο διατηρείται αυτή η παράδοση στην Κρήτη της σημερινής εποχής; Μεγαλώνει ένα παιδί με τα ερεθίσματα από την παράδοση που μεγάλωνε πριν από τριάντα και πενήντα χρόνια;  Η παράδοση μένει σταθερή όσο μένουν σταθερές οι συνθήκες κάτω από τις οποίες δημιουργήθηκε και διατηρήθηκε. Αλλά τι μένει σταθερό μέσα σε διαρκώς κινούμενα περιβάλλοντα όπως συμβαίνει στις μέρες μας; Εύχομαι να παραμένει ζωντανό το υπόστρωμα, οι αξίες, ο άυλος πολιτισμός που ορίζει και εμπνέει τον υλικό. Σήμερα ο κόσμος βρίσκεται σε ένα στάδιο μετάβασης, οι τοπικοί πολιτισμοί κινδυνεύουν και άλλα αναχώματα δεν υπάρχουν πέρα από τη συστηματική προσπάθεια διατήρησης της τοπικότητας. Θα επαναλάβω κι εδώ τη φωνή μιας ηρωίδας στο μυθιστόρημά ��ου που θα κυκλοφορήσει σε λίγες μέρες:

Αφήνετε τα παιδιά να γεμίζουν τα κελάρια της μνήμης τους. Να τα πηαίνετε σε παναΐρια και σε γιορτάδες, να κάνουν Χριστούγεννα πριν ξημερώσει με το φαναράκι στο χέρι, να κάνουν Λαμπρή τα μεσάνυχτα με τις γελαστές φωτιές να φωτίζουν τον τόπο, να ’χουν φίλους και φιληνάδες, γρατζουνισμένα γόνατα και κακάδια, να γνωρίζουν τον κόσμο της εποχής τους. Χιλιάδες φορές θα χρειαστεί να επιστρέψουνε στα μικράτα τους, ας έχουν τόπο κι εκεί να ξαποστάσουν.

Στην Κρήτη τα πράγματα δεν είναι απαισιόδοξα. Ένα παιδ�� που μεγαλώνει στο νησί θα βιώσει πιο εύκολα καταστάσεις που μας συνδέουν με το κοντινό ή και το μακρινό χτες, θα δοκιμάσει το φαγητό της γιαγιάς, θα κόψει μια ντομάτα από το περβόλι του παππού. Υπάρχουν πρωτοβουλίες, δραστηριοποιούνται φορείς, μα η Πολιτεία απουσιάζει. Και όταν λέω Πολιτεία δεν εννοώ άλλον από το Υπουργείο Πολιτισμού.

— Πού έχει τις ρίζες της η κρητική κουζίνα;  Βαθιά στον χρόνο και το λέω με βεβαιότητα. Οι χοχλιοί (σαλιγκάρια), βασικό χαρακτηριστικό της κρητικής κουζίνας σήμερα, αποτελούσαν αγαπημένη τροφή και στα προϊστορικά χρόνια, τη λεγόμενη Μινωική Εποχή. Τους βρίσκουμε στις ανασκαφές μαζί με πολλά άλλα (κόκκαλα, υπολείμματα ψαριών κλπ.). Σε μια τέτοια ανασκαφή βρέθηκαν ακόμη και βρώσιμες ελιές διατηρημένες για 3.500 χρόνια στον βυθό ενός πηγαδιού. Εκείνο που δεν γνωρίζουμε είναι οι τροφοπαρασκευαστικές πρακτικές του προϊστορικού κόσμου. Ξέρουμε τι έτρωγαν οι άνθρωποι τότε αλλά δεν ξέρουμε πώς, απουσιάζουν οι συνταγές και οι δοσολογίες, τις υποψιαζόμαστε μόνο. Γι’ αυτό και δεν μπορώ να αποδεχτώ όρους όπως «μινωική κουζίνα», είναι πολύ τραβηγμένο να το λέει κανείς. Πολλές από τις σημερινές ονομασίες εδεσμάτων απαντώνται σε βυζαντινές πηγές, όσο κι αν έχουν διαφοροποιηθεί κάποιες γεύσεις, όσο κι αν έχουν προστεθεί νεότερα υλικά, κάτι από την αρχική ιδέα έχει μείνει.

Ένα από τα διασημότερα παρασκευάσματα της κρητικής κουζίνας είναι σήμερα ο ντάκος (παξιμάδι με λιόλαδο, τριμμένη ντομάτα, ελιά και μυζήθρα). Κατά πόσον, όμως, μπορεί να θεωρηθεί αυστηρά παραδοσιακό αφού το βασικό συστατικό, η ντομάτα, ήταν άγνωστη στα περισσότερα χωριά μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα; Παραδοσιακός είναι ο τρόπος, η μέθοδος, η λογική που ακολουθείται. Η ντομάτα απλώς προστέθηκε στον λαδόντακο ή αντικατέστησε τα όσπρια της σπανιάδας. Το κάθε νεότερο υλικό προσαρμόζεται στις παλιές πρακτικές, εκείνες που δημιουργούν το ύφος της κρητικής κουζίνας.

— Πόσο μεγάλη σημασία έχει να καταγραφούν οι γαστρονομικές συνήθειες ενός τόπου;  Έχει μεγάλη σημασία για πολλούς λόγους. Και επιστημονικούς, ασφαλώς. Γνωρίζοντας το παρελθόν σχεδιάζουμε καλύτερα το μέλλον. Λυπάμαι πολύ όταν βλέπω να χάνεται αυτό που με κόπο πολύ και θυσίες μεγάλες απέκτησε ο άνθρωπος ύστερα από χιλιάδες χρόνια παρουσίας σε τούτο τον όμορφο πλανήτη: την εμπειρία, τη σοφία της εμπειρίας! Παλαιότερα μεταφερόταν από στόμα σε στόμα, από μάνα σε κόρη. Σήμερα;

— Είναι και μια ευκαιρία να ανακαλύψουν οι νέοι άνθρωποι συνταγές και διατροφικές συνήθειες που έχουν χαθεί και ο τρόπος που συνδέονται με τον ελληνικό πολιτισμό. Υπάρχουν τέτοιες συνταγές στο βιβλίο; Οι άνθρωποι εντυπωσιάζονται όταν μαθαίνουν την ιστορία του κάθε φαγητού, τις αναφορές σε αρχαία ή βυζαντινά κείμενα και παράλληλα συνειδητοποιούν την αξία του παραδοσιακού διατροφικού προτύπου. Και βέβαια υπάρχουν τέτοιες συνταγές, όλες παρμένες από πρωτογενείς πηγές. Ο συσχετισμός ενός σύγχρονου παρασκευάσματος με κάποιο παλαιότερο χρειάζεται τεκμηρίωση και μελέτη πηγών, υλικών, νοοτροπιών.

— Είστε μέλος της Εταιρείας Κρητικών Ιστορικών Μελετών, της Ελληνικής Λαογραφικής Εταιρείας, μέλος της Πολιτιστικής Επιτροπής του Πανεπιστημίου Κρήτης, της Συντακτικής Επιτροπής του περιοδικού ΤΡΙΤΩΝ του ίδιου Πανεπιστημίου και υπήρξατε για δέκα χρόνια Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Ακαδημίας Γεύσης. Ποιο είναι το προσωπικό σας όφελος από αυτές σας τις ασχολίες;  Πάντα με γοήτευε η συνεργασία με σπουδαίους ανθρώπους, ακόμη και η συζήτηση μαζί τους. Η συμμετοχή σε δράσεις εμπεριέχει συναίσθημα: τη μέθεξη της συντροφιάς, τη χαρά να προσφέρεις στους άλλους, την αναγάλλια να βλέπεις τα όνειρα να γίνονται πράξη. Με την Ελληνική Ακαδημία Γεύσης φέραμε τα κάτω πάνω. Μια χούφτα άνθρωποι δημιουργήσαμε ολόκληρο κίνημα σεβασμού στην παράδοση, δημιουργήσαμε κανόνες, αλλάξαμε πολλά. Στο πρώτο μεγάλο μας σεμινάριο, με οργανωτικό νου τον Αντώνη Παναγιωτόπουλο, εκπαιδεύτηκαν 95 μάγειροι. Εκπαίδευση θεωρητική για την τοπικότητα και τις ιστορικές καταβολές, μα και πρακτική, με τηγάνια και χύτρες.

— Πείτε μου για την έρευνά σας στις λαϊκές τελετουργίες. Πόσα χρόνια διήρκεσε; Τι είναι αυτό που καταγράψατε συστηματικά; Οι Λαϊκές Τελετουργίες είναι ένα κομμάτι της μελέτης που άρχισε τη δεκαετία του 1980. Κράτησε 40 χρόνια και κατέγραψα συστηματικά όλες τις εκδηλώσεις λαϊκής λατρείας φροντίζοντας πάντα για την πλήρη φωτογραφική τεκμηρίωσή τους. Αισθάνομαι ευτυχής που έχω στα χέρια μου αυτό το υλικό, τελετουργίες που έχουν ξεχαστεί, άλλες που έχουν ατονήσει, έθιμα που εκφράζουν την ιδιαιτερότητα ενός λαού και τον τρόπο επαφής του με το θείον. Τώρα ξεφυλλίζω με νοσταλγία τις 610 σελίδες του τόμου που εκδόθηκε πέρσι και θυμάμαι ταξίδια, και θυμάμαι αναβάσεις σε κορυφές βουνών, κι έρχονται στο νου μου νυχτερινές περιπλανήσεις σε εξοχές και χωριά. Πρόλαβα, λέω, γιατί δεν γνωρίζω τι απ’ όλα αυτά θ’ απομείνει σε εποχές άκριτου μιμητισμού και πολιτιστικής αλλοτρίωσης.

— Πόσο συνδέεται η γαστρονομία της Κρήτης με τις γιορτές και τα πανηγύρια; Και βέβαια συνδέεται η γαστρονομία με τις τελετουργίες. Άμεσα, μα και τόσο εντυπωσιακά. Η μητέρα της Μαρίας μαγείρευε με δεκάδες τρόπους τους χοχλιούς, ανάλογα πάντα με την εποχή και τα υλικά που είχε κάθε φορά στη διάθεσή της και συχνά επαναλάμβανε τις ίδιες συνταγές με ��ικρές ή μεγαλύτερες επινοήσεις. Υπήρχε, όμως, και μια συνταγή που γινόταν μια φορά το χρόνο, τη Μεγάλη Πέμπτη. Έθιμο ήταν, εθιμικό φαγητό υψηλής αξίας και πεντανόστιμο. Με τα καλούδια της άνοιξης, την αγκινάρα, το πρωτοφανίστικο κολοκύθι, τις φρέσκιες πατάτες, τη γευστική μαγεία του ελαιόλαδου.

— Πείτε μου μια γιορτή που μαγειρεύουν ή μαγείρευαν κάτι μοναδικό. Θυμούμαστε τη γιορτή μαζί με το φαγητό της. Κάθε ιδιαίτερη μέρα από την αρχή μέχρι το τέλος του χρόνου συνδέεται με κάποιο ιδιαίτερο έδεσμα. Παράδειγμα, η παλαιότερη κοινότατη λιχουδιά της Πρωτομαγιάς το Σαρανταδέντρι, 40 βοτάνια, μέλι και γάλα. Επίσης, το χοιρινό με χόντρο (χοντραλεσμένο σιτάρι) των Χριστουγέννων, τα πολυκάρπια των Φώτων. Πολλά από αυτά έχουν σήμερα ξεχαστεί. Πρόκειται για φαγητά με ιδιαίτερο συμβολικό ρόλο που συνήθως εκφράζουν ιδανικά και επιδιώξεις ή συνοδεύουν παρακλήσεις στο θείον. Γενικώς τα εθιμικά παρασκευάσματα αποτελούν σπουδαίο κεφάλαιο του πολιτισμικού πλούτου ενός λαού καθώς αντανακλούν όχι μόνο υλικές ανάγκες μα και ιδέες, και αντιλήψεις, και νοοτροπίες ακόμη.

— Βλέπετε να αυξάνεται το ενδιαφέρον των νέων ανθρώπων για τη μελέτη και την καταγραφή της παράδοσης;  Ασφαλώς υπάρχουν νέοι που νοιάζονται, που ενδιαφέρονται για την ουσία των πραγμάτων, που προσπαθούν να γνωρίσουν καλύτερα τον τόπο τους. Και στα Πανεπιστήμια γίνεται δουλειά με ειδικούς μελετητές. Εγώ, όμως, θέλω να πω ένα μπράβο στους δασκάλους και τους καθηγητές που εκτός σχολικών προγραμμάτων μιλάνε στα παιδιά για τις αξίες του παραδοσιακού μας πολιτισμού, συμπεριλαμβανομένου του διατροφικού. Αγωνίζονται μόνοι τους απέναντι σε μεγαθήρια όπως είναι η διαφήμιση, ο μιμητισμός, η μαζική κουλτούρα, η καθημερινή υποχώρηση των τοπικών πολιτισμών και η ύπουλη επιβολή ενός και μόνου παγκόσμιου μοντέλου.

— Αν σας ζητούσα να παγώνατε τον χρόνο σε μια παλιότερη στιγμή που έχετε ζήσει σε σχέση με το φαγητό, ποια θα ήταν αυτή; Θα σας γυρνούσα πολλά χρόνια πίσω. Νέος ακόμη, στα 20, έτυχε να βρεθώ στη Σαχάρα, σε δημοσιογραφική αποστολή, μαζί με δυο ξένους δημοσιογράφους, έναν Γάλλο και έναν Αιγύπτιο. Η σκηνή μας ήταν δίπλα στη σκηνή του Καντάφι. Το βράδυ, και ενώ είμασταν καλεσμένοι σε επίσημο δείπνο, έρχεται κάποιος με τον οποίο μόλις εκείνη τη μέρα είχαμε γνωριστεί και με προσκαλεί σε αντίσκηνο βεδουίνων. Πολύ γρήγορα πήρα τις αποφάσεις μου, επίσημο γεύμα θα είχαμε και την επόμενη μέρα. Πέρασα ένα μοναδικό βράδυ με τους ανθρώπους της ερήμου, ��φαγα από το παραγεμισμένο τους κιούπι, ήπια από το τσάι τους, άκουσα τα τραγούδια τους κι ας μην καταλάβαινα ούτε λέξη. Απίστευτη εμπειρία.

— Μπορεί κάποιος να φάει καλά στην Κρήτη σήμερα; Έχει εστιατόρια που μπορεί να βρει αυθεντικές γεύσεις;  Νομίζω πως ναι. Σε ταπεινά εστιατόρια περισσότερο. Ευτυχώς, όμως, υπάρχουν και κάποιες πιο συστηματικές προσπάθειες, νέοι μάγειροι που εξακολουθούν ��α σέβονται αυτό που κάνουν. Θα ήθελα, όμως, να τονίσω ότι η ευθύνη απέναντι στον τόπο είναι μεγάλη. Μια ταβέρνα που πουλά φύκια για μεταξωτές κορδέλες μπορεί να κάνει μεγάλο κακό, να δυσφημίσει τον τόπο, να χαλάσει την εικόνα.   

— Πρόσφατα κάνατε μια ομιλία για το εφτάζυμο, πόσο αρχαίες είναι οι καταβολές του; Από το πολύ μακρινό παρελθόν μας έρχεται κι αυτό. Κάποιος ξεχασιάρης είχε αφήσει ζυμάρι από ρεβίθια σε κάποια ζεστή γωνιά, πιθανότατα εδώ, στην ανατολική Μεσόγειο, και όταν το θυμήθηκε είχε ήδη ζυμωθεί. Έτσι φαίνεται να αρχίζει η ιστορία του εφτάζυμου, όπως ακριβώς αρχίζει και η διαδρομή του κοινότατου προζυμιού. Το περίεργο εδώ είναι ότι ο «κουνενός» (το προζύμι από ρεβίθια) μυρίζει άσχημα, πράγμα που μας κάνει να πιστέψουμε ότι εκείνος που το ανακάλυψε ανήκε στις χαμηλές εισοδηματικές τάξεις, δεν είχε τη δυνατότητα να το πετάξει και αποφάσισε να το ανακατέψει με το αλεύρι. Αιώνες κι αιώνες μετά εμείς προσπαθούμε ν’ ανασυνθέσουμε την ιστορία και να φανταστούμε την έκπληξή του όταν άνοιξε τον φούρνο. Η άσκημη μυρουδιά είχε μετουσιωθεί σε λεπτότατο ελκυστικό άρωμα. Δύσκολο ψωμί, θέλει καθαριότητα, νοικοκυροσύνη και σταθερή θερμοκρασία.

Είναι ο περίφημος αυτόζυμος άρτος της αρχαιότητας, δηλαδή ο άρτος που ζυμώνεται από μόνος του, χωρίς τη βοήθεια προζυμιού. Στο πέρασμα του χρόνου το «αυτόζυμος» έγινε «εφτάζυμος» (το ψωμί που τάχατες ζυμώνεται εφτά φορές) συνδέθηκε με μύθους και προλήψεις, θεωρήθηκε σατανικό και πολεμήθηκε. Ωστόσο, τίποτα από όλα αυτά δεν συμβαίνει. Ούτε μόνο ζυμώνεται ούτε έχει μαγικές ιδιότητες. Απλώς η ζύμωσή του οφείλεται σε ζυμομύκητες που βρίσκονται στον φλοιό των ρεβιθιών.

— Τα δύο άλλα μνημειώδη γαστρονομικά βιβλία σας για το Ψωμί και για το Ελαιόλαδο θα κυκλοφορήσουν σε νέα έκδοση;  Δύσκολοι καιροί για εκδόσεις… Ωστόσο και τα δυο κυκλοφορούν ήδη σε νέες εκδόσεις.

— Δεν θα έπρεπε να υπάρχει ένα μάθημα στα σχολεία για την ελληνική γεύση και τον τρόπο που συνδέεται με τις λαϊκές τελετουργίες; Ο λαϊκός πολιτισμός μας είναι ο μεγάλος απών από τη συστηματική εκπαίδευση. Με δυο τρεις γενικές αναφορές δεν μπορείς να μεταλαμπαδεύσεις στο παιδί τις αξίες που αποτέλεσαν δομικό στοιχείο της ταυτότητάς μας. Και βέβαια θα έπρεπε να διδάσκεται η ελληνική γεύση στα σχολεία, όχι όμως με τον παρδαλό και διάτρητο μανδύα της λεγόμενης «μεσογειακής διατροφής» που αποτελεί εμπορικό εφεύρημα. Ας κατανοήσουμε κάποτε πόση ιστορία και πόσο κύρος μπορεί να εκφράζει ο όρος ελληνικό διατροφικό πρότυπο, πόσο σημαντικές είναι οι τοπικές κουζίνες που αποτυπώνουν τις ιδιαιτερότητες της κάθε περιοχής και τη νοοτροπία των τοπικών κοινωνιών. Αλλά τι τα ψάχνουμε τώρα; Εδώ μέχρι και πριν από λίγα χρόνια διδασκόταν γαλλική κουζίνα στις κρατικές σχολές μαγειρικής. Τη δική μας την περιφρονούσαν, τη θεωρούσαν κατώτερη, φτωχή, «χωριάτικη», καθώς υπενθύμιζε έναν στερημένο και δύσκολο αγροτοποιμενικό βίο.

— Σε τι περιβάλλον γεννηθήκατε;  Στα ριζά ενός μεγάλου βουνού, στην Κρήτη. Καλοκαίρι, 6 Αυγούστου, της Μεταμόρφωσης ή του Αφέντη Χριστού όπως λένε στα μέρη μας. Μα παραλίγο να γεννηθώ στο περβόλι των γονιών μου. Η μάνα είχε πάει να μαζέψει κηπευτικά για την καθιερωμένη ψαρόσουπα της μέρας κι επέστρεψε με τους πόνους της γέννας και μ’ ένα καλάθι γεμάτο μοσχοβολιές. Δεν σκέφτηκα ποτέ να ρωτήσω αν ασχολήθηκε κάποιος με την ψαρόσουπα.

Μέσα από τις αντιθέσεις γνώρισα την αρμονία. Βουνό και μικρός κάμπος μαζί, πέτρα πάνω στην πέτρα και θάμνοι ολάνθιστοι, δέντρα, πηγάδια, πηγές. Τα ωραιότερα φρούτα τα δοκίμασα σκαρφαλωμένος σε δέντρα. Χαρά μεγάλη ν’ ανεβαίνεις στις αχλαδιές, τις συκιές, τις κερασιές, ακόμη και στα πλατάνια για να δοκιμάσεις όψιμα σταφύλια, υπήρχαν κλήματα με εξαίσιους καρπούς αναρριχημένα σε μεγάλα πλατάνια – πώς να τ’ αφήσεις;

— Υπάρχει κάτι που θυμάστε έντονα από την παιδική σας ηλικία; Θα αντέστρεφα την ερώτηση: Υπάρχει κάτι που μπορείς να ξεχάσεις; Άλλωστε, ο χρόνος αποκαθαίρει το παρελθόν και η μνήμη μεροληπτεί, επιλέγει τις ωραίες στιγμές. Τα παιδιά δούλευαν τότε πλάι στους γονείς. Οι διακοπές του σχολείου ήταν συχνά και ημέρες φούριας. Λιομάζωμα, θέρος, τρύγος. Ωστόσο, την αίσθηση ελευθερίας δεν θα την ξεχάσω ποτέ, όλος ο τόπος δικός μας. Είχε και καφενείο ο πατέρας. Εκεί άκουσα τις πιο όμορφες ιστορίες, εκεί δοκίμασα και τα μεζεκλίκια των γέρων. Κάθονταν ολόγυρα στην ξυλόσομπα, έψηναν οφτές πατάτες και κάστανα στο μαντέμι. Ρουφούσα τα λόγια τους.

— Ποια φαγητά σας γυρνάνε στα παιδικά σας χρόνια;  Το κοκκινιστό του τρύγου, αίγα ή πετεινός μαγειρεμένος στο αμπέλι, και το οφτό του Άι Γιώργη, κι αυτό ψημένο στο ύπαιθρο, στο άνοιγμα μιας άγριας μα και ολάνθιστης λαγκαδιάς. Οι γεύσεις των παιδικών μου χρόνων δεν σταμάτησαν ποτέ να με ακολουθούν. Ευτύχησα να μεγαλώσω με φαγητό μαγειρεμένο στη φωτιά, σε πήλινο τσουκάλι, ευτύχησα να γνωρίσω την αρχέγονη πλευρά της ζωής και σήμερα πιστεύω πιο πολύ ότι η αλυσίδα της προφορικής παράδοσης φτάνει μακριά, πολύ μακριά.

— Ποιος μαγείρευε στο σπίτι;  Η μητέρα. Γυναικείος πολιτισμός είναι το φαγητό. Σε μανάδες και γιαγιάδες τον χρωστάμε. Στην επινοητικότητα, στην ευρηματικότητα, στην τόλμη τους. Δυο πραματάκια είχαν όλα κι όλα και τα μεταμόρφωναν σε γαστρονομικά θαύματα.

— Από πότε γράφετε; Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου!

— Θέλατε από μικρός να ασχοληθείτε με τα γράμματα;  Δεν το είχα συνειδητοποιήσει. Απλώς μου άρεσε να γράφω ιστορίες και τραγουδάκια. Στην πορεία κατάλαβα ότι δεν θα μπορούσα να βρεθώ σε άλλους δρόμους.

— Τι σπουδάσατε; Περιπέτεια! Ξεκίνησα από τις θετικές επιστήμες, πέρασα και από σχολή σκηνοθεσίας ένα φεγγάρι, επιδόθηκα και σε αναλύσεις εξαγώγιμων τροφίμων (σταφίδας) για να καταλήξω στην Ανθρωπολογία και τις Πολιτισμικές Σπουδές. Έχω μάστερ Πολιτιστικής Ανθρωπολογίας και θέμα μου ήταν η ελιά και το ελαιόλαδο.

— Με τη δημοσιογραφία πώς ασχοληθήκατε;  Ήταν η πιο κοντινή στα όνειρά μου. Δύσκολο επάγγελμα, πολύ δύσκολο, απαιτεί σκληρή και πολύωρη δουλειά. Την αγάπησα, όμως. Μου έδωσε τη δυνατότητα να έχω λόγο, να εκφράζω απόψεις και να δίνω τον λόγο στους άλλους, σε όλους τους άλλους.

— Από πότε καταγράφετε την ιστορία της Κρήτης και τα λαϊκά έθιμα;  Πάντα με ενδιέφερε αλλά η απόφαση – σταθμός για συστηματική καταγραφή πάρθηκε το 1983. Μόλις είχα αποκτήσει την πρώτη καλή φωτογραφική μηχανή. Πήρα ένα ημερολόγιο και σε κάθε σελίδα συμπλήρωνα τι γινόταν την αντίστοιχη μέρα, πού γινόταν, πώς γινόταν.

— Η ασχολία σας με τη φωτογραφία πώς προέκυψε;   Ως ανάγκη. Δεν είχα κάνει σπουδές φωτογραφίας και έμαθα από τα λάθη μου. Πέρασα ατέλειωτες ώρες στον σκοτεινό θάλαμο. Στην αρχή τις τύπωνα μόνος μου. Οι φωτογραφίες έπρεπε να έχουν τεκμηριωτικό χαρακτήρα, να περιέχουν πληροφορίες και να συνθέτουν ολοκληρωμένα σύνολα. Έπρεπε, όμως, να είναι και αισθητικά άρτιες, να ανακαλύπτω την οπτική γωνία που θα μου έδινε το καλύτερο αποτέλεσμα. Ήμουν αρκετά τυχερός γιατί απέκτησα φίλους με ��αμπρές φωτογραφικές επιδόσεις. Δασκάλους τους αποκαλώ ακόμη. Κάναμε ταξίδια μαζί, ανεβήκαμε σε βουνά, μπήκαμε σε ξωκλήσια, κουβαλήσαμε τρίποδες. 

— Τι έχετε παρουσιάσει στις εκθέσεις φωτογραφίας που έχετε κάνει; Τρεις θεματικές ενότητες έχω παρουσιάσει σε εκθέσεις. Μοναστήρια, πορτρέτα και τελετουργίες. Τα μοναστήρια και οι τελετουργίες αποτελούσαν ερευνητικά αντικείμενα, τα πορτρέτα με γοήτευαν πάντα, συνηθίζω να παρατηρώ την ανθρώπινη μορφή, να προσπαθώ ν’ ανιχνεύω αυτό που δεν φαίνεται, να γίνει εν τέλει η φωτογραφία καθρέπτης ψυχής. 

— Φωτογραφίζετε ο ίδιος για τα βιβλία σας; Ναι, όλες ή σχεδόν όλες οι φωτογραφίες είναι δικές μου.

— Η ερευνητική σας εργασία περιλαμβάνει και τις βυζαντινές εκκλησίες και τα μοναστήρια της Κρήτης, πείτε μου γι’ αυτό το έργο σας που βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών. Δυο τόμοι, 416 μοναστήρια και ασκηταριά. Η απόφαση τολμηρή, πολύ τολμηρή, αλλά όταν πάρθηκε δούλεψα συστηματικά. Τότε δεν είχαμε υπολογιστές και γέμιζα τα συρτάρια μου με δελτία πληροφοριών αλφαβητικά ταξινομημένα. Η Μαρία δίπλα μου, έτρεχε σε βιβλιοθήκες και αρχεία. Δύσκολα χρόνια, η κόρη μας η Έφη, μαθήτρια στο Δημοτικό, ερχόταν πάντα μαζί μας – τι να την κάναμε; Ευτυχώς βρήκε κάποια απασχόληση διαβάζοντας όπως-όπως επιγραφές στα υπέρθυρα των ναών. Δεν ξέρω αν αυτό έπαιξε κάποιο ρόλο στη ζωή της γιατί σπούδασε αρχαιολογία, πήρε διδακτορικό και σήμερα είναι επιμελήτρια στο Μουσείο Χριστιανικής Τέχνης της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης. Ακολούθησε η έρευνα πεδίου, δεν ξέρω κι εγώ πόσες φορές χρειάστηκε να πάω στο κάθε μεγάλο μοναστήρι, δεν θυμάμαι σε πόσα σπήλαια ερημιτών μπήκα και δεν μπορώ να περιγράψω πόση έκπληξη ένιωσα όταν μου τηλεφώνησαν από την Ακαδημία για να με καλέσουν στην πανηγυρική συνεδρίαση προκειμένου να παραλάβω το βραβείο. Δεν το περίμενα και δεν το είχα ζητήσει. Ήταν πρωτοβουλία δυο κορυφαίων της επιστήμης, των καθηγητών Ιστορίας Μανούσου Μανούσακα και Βυζαντινής Αρχαιολογίας Μανώλη Χατζηδάκη.

— Πείτε μου και για τα παραμύθια.  Ευτύχησα να γίνω παππούς και ένιωσα την ανάγκη ν’ αφηγηθώ παραμύθια στον Κωνσταντίνο και τη Μαριλέτα, τα εγγόνια μου. Αυτά τα παραμύθια τύπωσα σε τρεις τόμους, όλα εμπνευσμένα από τη δική μας αφηγηματική παράδοση. Ακόμη και οι εικόνες του συνεργάτη μου Τάκη Μόσχου θυμίζουν κάτι ανάμεσα σε κοσμική ζωγραφική των βυζαντινών χρόνων και τη νεότερη ελληνική τέχνη. Γιατί, δεν το κρύβω, πολλές από τις εικονογραφήσεις παραμυθιών που κυκλοφορούν σήμερα με απωθούν και με προβληματίζουν. Με απωθούν τα φανταχτερά χρώματα, με απωθούν τα ακραία μιξογενή όντα που απλώς ποδηγετούν τη φαντασία χωρίς να την αφήνουν σε ανοικτούς ορίζοντες, γιατί νομίζω ότι οι εικόνες της παιδικής ηλικίας συμβάλλουν αποφασιστικά στη διαμόρφωση αισθητικού κριτηρίου.

— Τι σας έρχεται στο μυαλό όταν μιλάμε για το φαγητό του φθινοπώρου;  Τι να θυμηθώ και τι να ξεχάσω; Τον πετεινό με κυδώνια; Την αίγα στιφάδο; Τους τελευταίους χοχλιούς της χρονιάς που μαζεύονται μόνο την ημέρα της πρώτης φθινοπωρινής βροχής; Τη μουσταλευριά; Ή μήπως την κρητική σοφεγάδα, μια εκπληκτική επινόηση που φανερώνει, πέρα από την ευρηματικότητα των ανθρώπων, και τη σχέση τους με τη φύση; Το φθινόπωρο μειώνεται σταδιακά η παραγωγικότητα των κήπων του καλοκαιριού και τα γεμάτα καλάθια της αγροτικής οικογένειας αρχίζουν να αποτελούν παρελθόν. Πάνω στα φυτά απομένουν τα τελευταία γεννήματα, μια πιπεριά, δυο μελιτζάνες, δυο ντομάτες, μια χούφτα φασολάκια, κολοκυθοκορφάδες κάμποσα χορταρικά, στίφνος, γλιστρίδα. Τα μαγειρεύουν όλα μαζί δημιουργώντας ένα εξαιρετικό πιάτο με σχεδόν τελετουργικό υπόβαθρο, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για το τελευταίο της χρονιάς και συνοδεύεται από τις ανάλογες ανταλλαγές ευχών. Το πιο παράξενο σ’ αυτή την ιστορία είναι ότι φαγητό με την ίδια ονομασία μαγειρευόταν και από τους Βενετσιάνους της Κρήτης την περίοδο κατά την οποία κατείχαν το νησί (1211-1669 μ.Χ.), πλην όμως η δική τους σοφεγάδα γινόταν με κρέας. Πώς να το ερμηνεύσουμε; Κάθε λαός και η νοοτροπία του;

Σε κάποιες περιοχές η σοφεγάδα απαντάται σήμερα και με μια δεύτερη ονομασία: συμπεθεριό! Είναι τα υλικά που σμίγουν, που «συμπεθεριάζουν» και μαγειρεύονται όλα μαζί.

🔔 Ο Νίκος Ψιλάκης άφησε την τελευταία του πνοή το μεσημέρι του Σαββάτου, σε ηλικία 69 ετών.

Daily inspiration. Discover more photos at Just for Books…?

[alatismeni-theitsa]

γειά σου θείτσα μου!!

με αφορμή το πρόσφατο ποστ σου για την παραδοσιακή φορεσιά, σου στέλω αυτή την σκέψη μου, που με απασχολεί καιρό τώρα.

στην ελλάδα έχουμε εγκαταλέιψει εντελώς τα παραδοσιακά μας ρούχα, ενώ σε άλλες χώρες, πχ ινδία και ορισμένες στην αφρική, φοριέται ακόμα, και σαν καθημερινό ντύσιμο, αλλά και για γιορτές (γάμους κτλ).

έχουμε χάσει τελέιως επαφή με πολλά έθιμα, για παράδειγμα γύρω από τον γάμο (βλ πως είναι οι γάμοι στην ινδία κ πως είναι στην ελλάδα), ενώ ξέρω ότι παλιά υπήρχαν πολλά. ναι μεν, ακόμα πάμε σε εκκλησία για γάμο κ βάφτιση, και ακόμα πετάμε ρύζι και τρώμε κουφέτα, αλλά δεν έχουν μείνει και πολλά.

στο θέμα του ντυσίματος, δεν υπάρχει τίποτα που να φοριέται και σήμερα. εκτός αν θέλεις να κάνεις statement και να φορέσεις βυζαντινά ή αρχαιοελληνικά κοσμήματα, που είναι πανάκριβα και δυσεύρετα.

πιστεύω ότι όλο αυτό έχει να κάνει με το westernization της ελλάδας, για το οποίο ανεβάζεις συχνά, και σε ευχαριστώ γιατί it needs to be said.

επίσης να προσθέσω ότι πολλά έθιμα πεθαίνουν γενικότερα. τώρα ίσως ακούγομαι σαν καμια γκρινιάρα 80άρα, αλλά ισχύει. τα παιδιά δεν πάνε για κάλαντα πια, ενώ ήταν το αγαπημένο μου κομμάτι των γιορτών. και ο κόσμος δεν ανοίγει την πόρτα πια (μια φορά μου άνοιξαν σε μένα και τα ξαδέρφια μου και μας είπαν να τα πούμε από μέσα μας). στην οικογένιεά μου οριακά κόβουμε βασιλόπιτα, και ας μην μιλήσω για μαγειρίτσα και κυρά σαρακοστή.

σορι για την λογοδιάρροια, αλλά απ ότι φαίνεται είχα πολλά να πω

Συγγνωμη που αργησα τοσο πολυ να το απαντησω αυτο αλλα η ζωουλα μου εχει παρει την κατω βολτα και δε λεει να ανεβειι 😅

Συμφωνω οτι πρεπει να διατηρησουμε την παραδοση μας γιατι ειναι πολυ ομορφη και μας συνδεει αμεσα με τη ζωη και τις σκεψεις των γενεων που ηρθαν πριν απο εμας. Το θετικο ειναι οτι ολο και περισσοτεροι απο μας κανουμε αυτες τις σκεψεις και σιγα σιγα βοηθαμε τις παραδοσεις να ανανηψουν

[eclecticstarlightblogger]

Θεοφάνια: Ήθη και έθιμα

Τα Θεοφάνια, μια από τις σημαντικότερες γιορτές της Ορθοδοξίας, αποτελούν μια γιορτή γεμάτη πνευματικότητα, συμβολισμό και βαθιά ριζωμένα έθιμα που έχουν περάσει από γενιά σε γενιά. Κάθε γωνιά της Ελλάδας, και όχι μόνο, τιμά τη μέρα αυτή με μοναδικό τρόπο, αποτυπώνοντας τον πλούτο της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Από τον αγιασμό των υδάτων μέχρι τις ιδιαίτερες […] Θεοφάνια: Ήθη και έθιμα –…

[thoughtfullyblogger]

Θεοφάνια: Ήθη και έθιμα

Τα Θεοφάνια, μια από τις σημαντικότερες γιορτές της Ορθοδοξίας, αποτελούν μια γιορτή γεμάτη πνευματικότητα, συμβολισμό και βαθιά ριζωμένα έθιμα που έχουν περάσει από γενιά σε γενιά. Κάθε γωνιά της Ελλάδας, και όχι μόνο, τιμά τη μέρα αυτή με μοναδικό τρόπο, αποτυπώνοντας τον πλούτο της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Από τον αγιασμό των υδάτων μέχρι τις ιδιαίτερες […] Θεοφάνια: Ήθη και έθιμα –…

[greekblogs]

Θεοφάνια: Ήθη και έθιμα

Τα Θεοφάνια, μια από τις σημαντικότερες γιορτές της Ορθοδοξίας, αποτελούν μια γιορτή γεμάτη πνευματικότητα, συμβολισμό και βαθιά ριζωμένα έθιμα που έχουν περάσει από γενιά σε γενιά. Κάθε γωνιά της Ελλάδας, και όχι μόνο, τιμά τη μέρα αυτή με μοναδικό τρόπο, αποτυπώνοντας τον πλούτο της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Από τον αγιασμό των υδάτων μέχρι τις ιδιαίτερες […] Θεοφάνια: Ήθη και έθιμα –…

[skandaladiaplokidiafthora]

Θεοφάνια: Ήθη και έθιμα

Τα Θεοφάνια, μια από τις σημαντικότερες γιορτές της Ορθοδοξίας, αποτελούν μια γιορτή γεμάτη πνευματικότητα, συμβολισμό και βαθιά ριζωμένα έθιμα που έχουν περάσει από γενιά σε γενιά. Κάθε γωνιά της Ελλάδας, και όχι μόνο, τιμά τη μέρα αυτή με μοναδικό τρόπο, αποτυπώνοντας τον πλούτο της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Από τον αγιασμό των υδάτων μέχρι τις ιδιαίτερες […] Θεοφάνια: Ήθη και έθιμα –…

[rulinarulina]

Θεοφάνεια: Από τα «Ρουγκάτσια» μέχρι τους «Μωμόγερους» – Τα πιο περίεργα έθιμα σε όλη την Ελλάδα

Τα πιο παράξενα έθιμα στην Ελλάδα για τον εορτασμό των Θεοφανείων Την ημέρα των Θεοφανείων ή αλλιώς όπως τα αποκαλούμε Φώτα ή Επιφάνεια γιορτάζουμε την βάπτιση του Ιησού Χριστού από τον Ιωάννη τον Πρόδρομο ή Βαπτιστή. Στην Ελλάδα, ο αγιασμός γίνεται για πρώτη φορά την παραμονή των Θεοφανίων και ονομάζεται Μικρός Αγιασμός ή Πρωτάγιαση ή Φώτιση. Με την Πρωτάγιαση, ο ιερέας γυρίζει όλα τα σπίτια…

[romios-gr]

Τον Ιανουάριο, ως πρώτο μήνα του χρόνου, τον έχουμε όλοι μας συνδέσει με το πρωτοχρονιάτικο τραπέζι, με τη βασιλόπιτα, με το τέλος των χριστουγεννιάτικων διακοπών κ.α. Επίσης, μέσα στον Γενάρη, περιλαμβάνονται πολλές εκκλησιαστικές εορτές, όπως αυτή του Μεγάλου Βασιλείου, της Βάπτισης του Χριστού, του αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, του αγίου Αθανασίου και των ��ριών Ιεραρχών. Όμως ... Περισσότερα εδώ: https://romios.gr/ethima-gyro-apo-ta-fota/

[justforbooks]

Πέθανε ο Νίκος Ψιλάκης, ο σημαντικότερος καταγραφέας της κρητικής διατροφής

Ο δημοσιογράφος και συγγραφέας άφησε την τελευταία του πνοή σε ηλικία 69 ετών - Τα βιβλία του είναι μνημειώδεις εκδόσεις για το φαγητό, τις λαϊκές τελετουργίες και τα μοναστήρια της Κρήτης που διασώζουν και προωθούν τον ελληνικό πολιτισμό

O Νίκος Ψιλάκης ήταν δημοσιογράφος και συγγραφέας . Είχε τιμηθεί με βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για το έργο του «Μοναστήρια και Ερημητήρια της Κρήτης», με το βραβείο των δημοσιογραφικών ενώσεων της Ελλάδας και με το βραβείο «Νίκος Καζαντζάκης» για την προσφορά του στα Γράμματα.

Το βιβλίο της Μαρίας και του Νίκου Ψιλάκη «Κρητική Παραδοσιακή Κουζίνα, το θαύμα της κρητικής διατροφής» που κυκλοφόρησε το 1995 από τις εκδόσεις Καρμάνωρ είναι ένα από τα πιο σημαντικά που έχουν βγει ποτέ για το ελληνικό φαγητό. Η πολύχρονη μελέτη των δύο συστηματικών ερευνητών του κρητικού πολιτισμού για το φαγητό της Κρήτης περιλαμβάνει, εκτός από συνταγές για απίθανα φαγητά, πολλά ήδη ξεχασμένα, μαγειρικές πρακτικές, ιστορικές καταβολές, ήθη, έθιμα, διατροφικές συνήθειες σε όλη τη διάρκεια του έτους και με κάθε αφορμή.

Είναι ένα βιβλίο θησαυρός γιατί παρουσιάζει συστηματικά τον διατροφικό πολιτισμό της Κρήτης μέσα από απλές αλλά ευρηματικές συνταγές μαζί με το ιστορικό, κοινωνικό και πολιτισμικό τους πλαίσιο. Το συγκεκριμένο βιβλίο -όπως και τα δύο που ακολούθησαν, «Το ψωμί και τα γλυκίσματα των Ελλήνων» και «Ο πολιτισμός της Ελιάς, το Ελαιόλαδο»- χρησιμοποιήθηκε πολλές φορές για τη σύνταξη εκπαιδευτικών προγραμμάτων, αποτέλεσε διδακτικό εγχειρίδιο, μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες και έφτασε στα πέρατα του κόσμου, τεκμηριώνοντας, αναδεικνύοντας, καταξιώνοντας αλλά και προβάλλοντας διεθνώς όρους όπως Κρητική Παραδοσιακή Κουζίνα, Κρητική διατροφή και Κρητικός Διατροφικός Πολιτισμός. Η «Κρητική Παραδοσιακή Κουζίνα» επανακυκλοφορεί σε μία νέα έκδοση, εμπλουτισμένη κι επιμελημένη από τους δύο ερευνητές

Είχε επιμεληθεί το σενάριο και την έρευνα σε περισσότερα από 80 ντοκιμαντέρ στην κρατική τηλεόραση (1986-1993) με λαογραφικό ή και γενικότερο πολιτιστικό περιεχόμενο. Είχε διατελέσει συντάκτης και συνεργάτης εφημερίδων, εκδότης περιοδικού, διευθυντής σύνταξης καθημερινής εφημερίδας, σύμβουλος έκδοσης περιοδικών, επιμελητής επιστημονικών εκδόσεων και επί 25 χρόνια επιμελούνταν και παρουσίαζε τρίωρη καθημερινή ραδιοφωνική εκπομπή. Έχει πραγματοποιήσει δώδεκα εκθέσεις φωτογραφίας σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες και στις ΗΠΑ.

Είχε διδάξει Ιστορία και Μοναστηριολογία σε Περιφερειακά Επιμορφωτικά Κέντρα Φιλολόγων, σε σεμινάρια Ξεναγών και είχε πραγματοποιήσει διαλέξεις για θέματα των ερευνητικών ενδιαφερόντων του σε Πανεπιστήμια στην Ελλάδα και στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. Υπήρξε επιστημονικός υπεύθυνος Κέντρου Επαγγελματικής Κατάρτισης με θέμα την ανάδειξη της τοπικής γαστρονομίας.

Είχε λάβει μέρος ως εισηγητής σε περισσότερα από 200 συνέδρια και εκδηλώσεις. Ανάμεσα σ’ αυτά συγκαταλέγονται εισηγήσεις σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες (Γαλλία, Γερμανία, Ελβετία, Φιλανδία, Βέλγιο κ.α.), στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής και στην Ιαπωνία, σχετικά με το κρητικό – μεσογειακό διατροφικό πρότυπο, το ελαιόλαδο και άλλα θέματα πολιτιστικού ενδιαφέροντος. Επίσης, υπήρξε εισηγητής σε ημερίδα για το Ελαιόλαδο στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Είχε γράψει περισσότερα από 25 βιβλία ανάμεσα στα οποία είναι: Ο πολιτισμός της ελιάς. Το ελαιόλαδο (σε συνεργασία με τους Μαρία Ψιλάκη και Ηλία Καστανά), Το ψωμί των Ελλήνων, Κρητική Παραδοσιακή Κουζίνα, Ελαίας στέφανος. Η ελιά και τα στεφάνια της στον πολιτισμό των Ελλήνων, Τα βότανα στην κουζίνα, Μοναστήρια και Ερημητήρια της Κρήτης, Λαϊκές τελετουργίες στην Κρήτη – Έθιμα στον κύκλο του χρόνου, Κρητική Μυθολογία, Οίνοψ Πόντος, Ταξίδια και έρευνες στην Κρήτη του 1850 (σχολιασμός της ελληνικής μετάφρασης του έργου του περιηγητή T.A.B. Spratt). Τα βιβλία «Ελαιόλαδο», «Κρητική Παραδοσιακή Κουζίνα», «Το ψωμί και τα γλυκίσματα των Ελλήνων» και τα «Βότανα στην Κουζίνα» έχουν γραφτεί σε συνεργασία με την κ. Μαρία Ψιλάκη.

Βιβλία του έχουν μεταφραστεί στην αγγλική, γαλλική, γερμανική, ιταλική, ολλανδική, ρωσική, κινέζικη και γιαπωνέζικη γλώσσα.

Ήταν μέλος της Εταιρείας Κρητικών Ιστορικών Μελετών, της Ελληνικής Λαογραφικής Εταιρείας και υπήρξε για σειρά ετών Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Ακαδημίας Γεύσης (1997-2007). Υπήρξε μέλος της επιτροπής του ΕΟΤ για την καθιέρωση της ελληνικής γαστρονομίας.

🔔 Ο Νίκος Ψιλάκης άφησε την τελευταία του πνοή το μεσημέρι του Σαββάτου, σε ηλικία 69 ετών.

Daily inspiration. Discover more photos at Just for Books…?

[alatismeni-theitsa]

Submission:

Ωπ, γλίστρισε το χέρι μου και έγραψα κατεβατό αλλά θα σκάσω θείτσα μααας

“Οι σημερινοί Ελληνες δεν έχουν σχέση με τους αρχαίους Έλληνες” λένε οι ιμπεριαλιστές γενοκτόνοι δυτικοί, “εμείς οι ροζ βορειοευρωπαίοι είμαστε οι απόγονοί τους βιολογικά και πολιτισμικά, όχι αυτοί στην Ελλάδα”

Για το πρώτο, για να ρθουν εδώ χωρίς αντηλιακό να κάτσουν δίπλα από τις απεικονίσεις των αρχαίων παππούδων και γιαγιάδων μας, και πλάι μας να συγκριθούμε, να δουν κάτι. Θα γελάσει και το παρδαλό κατσίκι. (Γι αυτό εκνευρίζονται και μας λένε ρατσιστές και εθνικιστές όταν δείχνουμε τα αγάλματα αγγεία και περιγραφές και πόσο πολύ μοιάζουμε χιλιετίες μετά (συν τα τεστ dna), δεν θέλουν να δείχνουμε τις ομοιότητες για να μπορούν να συνεχισουν ανενοχλητοι την προπαγάνδα τους ότι ο πολιτισμός μας ανήκει σ αυτους. Για τους υποσαχάριους δε αφροκεντρικούς που κάνουν το ίδιο, έχω μόνο φτύσιμο, διοτι αν και η προπαγάνδα τους κάνει πολύ πιο μπαμ ότι είναι μαλακίες, η υποκρισία τους που το παίζουν θύματα είναι εξοργιστική.

Αλλά βλέπεις η κοινή λογική και η επιστημονική μέθοδος λένε, τι στοιχεία έχεις; Βαλτα όλα κάτω και βγάλε συμπέρασμα. Ο ρατσιστές λένε στους αυτόχθονες “μην τολμήσεις να κοιτάξεις και χρησιμοποιήσεις ως επιχείρημα τα αρχαία ευρήματα της ιστορίας των προγονων σου, γιατί μου χαλάς την παραμύθα, παλιορατσιστή”. Α και: “η εθνική συνέχεια ξεβολεύει τις μειονότητες” Θα ήθελα κ να θυμίσω οτι αυτοί που τους υιοθέτησε η εθνική μας οικογένεια ως μέλη της αργοτερα, τους δέχτηκε γιατί είχαν ελληνική ψυχή, ασχέτως αν μοιάζουν σε μας, το να σβήνει κάποιος το παρελθόν έτσι είναι σαν να υιοθετείς ένα παιδί και να πάει σ ολο το σπίτι σου και να σου ζωγραφίζει ολες τις φωτογραφίες απο πάνω για να σε κάνει σαν κι αυτό, κ να σου λέει πάντα ήταν ετσι.

Για το 2ο, σχεδόν όποια πετρα κι αν σηκωσεις, θα βρεις από κάτω αρχαία πολυθεϊστικά εθιμα, θα τα βρεις και στον ιδιο τον χριστιανισμό, κι εκτός από τον Αγ. Νικόλαο που αντικατέστησε τον Νηρέα πχ. υπάρχουν και αυτές οι περιπτώσεις που συνδέονται η μία με την άλλη και φτάσαν έτσι στο σήμερα.

https://www.pontosnews.gr/481427/syntages/varvara-etsi-kai-allios-tesseris-sy/

Κοίτα, μπήκα να ξαναβρώ το άρθρο και βρήκα ΚΑΙ αυτά εδώ

https://www.pontosnews.gr/751153/politismos/drama-anaviosan-kai-fetos-ta-mpampoygera-stin-kali-vrysi/

https://www.pontosnews.gr/750465/politismos/kamiles-ntivitzides-gia-kali-chronia-apo-tin-anatoliki-romylia/

Βλέπεις αφιερώματα πχ τα Χριστούγεννα, και σχεδόν σε κάθε έθιμο βλέπεις ότι έχει αρχαιοελληνικές μη χριστιανικές ρίζες. Και τα συμπληρώνουν βυζαντινά και πιο συγχρονα έθιμα. Αλλά “είναι χριστιανοί οι Ελληνες δεν έχουν πια τα αρχαία έθιμα” “αυτά που έχουν τώρα είναι υποδεέστερα/βάρβαρα/σαν των μουσουλμάνων κλπ” λένε, ΚΟΥΝΙΑ ΠΟΥ ΣΑΣ ΚΟΥΝΑΓΕ, ΟΥΣΤ ΚΛΟΟΥΝ

====================================================

Απαντηση:

Δε συμφωνω με ολοκληρο το submission εδω αλλα συμφωνω με τη γενικη ιδεα οπως και πολλοι Ελληνες - δηλαδη οτι οι Δυτικοι κανουν τα παντα για να αποδειξουν οτι οι Ελληνες “δεν αξιζουν” κυριοτητα πανω στην ιστορια τους, ενω υπαρχουν παρα πολλα στοιχεια για το αντιθετο. Ο πολιτισμος μας ποτε δεν εξαφανιστηκε, μονο εξελιχθηκε φυσικα οπως ολοι οι υπολοιποι, αλλα αυτη ειναι μια “λεπτομερεια” που πολλους τους χαλαει. Νομιζουν οτι φυτρωσαμε τον 19ο αιωνα και ζητησαμε κυριοτητα πανω σε μια ξενη κουλτουρα. Τωρα πως βγαζει αυτο νοημα στα μυαλουδακια τους, δεν ξερω.

Επισης ναι, η εθνικη συνεχεια δεν ειναι αρνητικη απο μονη της. Ειναι η βασικη αναγκη που εχει ενας ανθρωπος να περασει στα παιδια του την κουλτουρα του. Μονο οταν πιεζει κανεις τις αλλες εθνικοτητες να αφομοιωθουν (οπως εκαναν οι Τουρκοι και οι Βουλγαροι σε μας και οπως η Ελλαδα σημερα μπορει να κανει σε αλλους μεταναστες) ειναι αρνητικο.

Μιας και στην αρχαια Ελληνικη τεχνη οι μορφες ηταν εξωραισμενες δεν μπορουμε να πουμε οτι μοιαζουμε απολυτα με τους αρχαιους μας με βαση αυτα, αλλα σιγουρα υπαρχει μια πληθωρα στοιχειων που δειχνει οτι τα χαρακτηριστικα μας ηταν παντα πανω κατω Μεσογειακα. Ερευνες με dna test επισης εχουν δειξει μια γενικη πληθυσμιακη συνεχεια.Το να το αρνηθει κανεις αυτο, ειδικα χωρις να εχουν εξετασει στοιχεια, δειχνει να πολυ βαθυ κομπλεξ και ταυτοχρονα μια (κατα)κτητικη συμπεριφορα. 

Ταυτοχρονα, οπως εχω ξαναπει, δε θελω να βασιζομαι στην εμφανιση για να θεωρησω καποιον μερος μιας κουλτουρας και σιγουρα καταλαβαινεις γιατι.  Πρωτον, υπαρχουν αρκετοι Ελληνες που χωρις αντιηλιακο κοκκινιζουν οπως οι βορειοευρωπαιοι, και αυτο δεν ειναι επισης επιχειρημα για να πεις οτι δεν ειναι μεσα στην Ελληνικη κουλτουρα. Δευτερον, αυτη η λογικη αυτοματα αρνειται σε καποια ατομα που δεν εχουν μεσογειακη εμφανιση (ειτε πολυ πιο ανοιχτοι ειτε πολυ πιο σκουροι) το δικαιωμα να μετεχουν στην Ελληνικη κουλτουρα. Τριτον, γιατι το ιδιο επιχειρημα χρησιμοποιουν και οι Δυτικοι για αρνηθουν σε εμας την κουλτουρας μας. 

“Δεν τους μοιαζουμε σαν Ελληνες” αλλοτε επειδη μας βρισκουν πολυ χλωμους και αλλοτε πολυ σκουρους. Οποτε αν ακολουθησεις τη δικη τους λογικη δεν μπορεις να βρεις το δικιο σου γιατι παντα θα σε βρισκουν “ελλειπη”.

Επισης στην ιστορια μας ανα τα χρονια εχουν γινει δεκαδες φορες ανταλλαγες πληθυσμων - κυριως σε περιοχες που αποδεκατιζονταν απο τη χολερα στον Μεσαιωνα, οποτε ειναι δυσκολο να δεις εναν τυχαιο αρχαιο ελληνα και να πεις “ναι αυτος σιγουρα ειναι ο αρχαιος παππους μου” γενετικα. Δηλαδη, θα μπορουσε να εχετε και γενετικη σχεση, αλλα αυτο δεν μπορεις να το αποδειξεις αμεσα. Μπορει ο τυπος να ηταν και απο ενα Ελληνικο μερος το οποιο να μισουσε τη δικη σου περιοχη εκεινα τα χρονια 😂 Σιγουρα βεβαια μπορεις να πεις οτι σας ενωνει μια πολιτισμικη συνεχεια, και δεν ειναι διολου κακο να νιωθεις μια συνδεση μαζι του.

Θα ελεγα παντως να μην πεφτουμε στις παγιδες που εχουν στησει οι Δυτικοι για μας οσον αφορα την “αξια” μας με βαση το αιμα και την εμφανιση μας. Εχουμε μια αυτοματη αξιωση πανω στην κουλτουρα μας οσοι ελληνες - ανεξαρτητου εμφανισης - μετεχουμε στην κουλτουρα και κραταμε ζωντανα εθιμα και παραδοσεις, αντιστεκομενοι σε αποικιοκρατικες και ιμπερεαλιστικες ιδεες. Αυτο πιστευω οτι το κανουμε με αυτοματο τροπο ολοι μας, και στο κατω κατω δε θα υποδειξει κανεις σε κανεναν αν ειμαστε “αρκετα Ελληνες”.

Α, και κατι αλλο...

“Θα ήθελα κ να θυμίσω οτι αυτοί που τους υιοθέτησε η εθνική μας οικογένεια ως μέλη της αργοτερα, τους δέχτηκε γιατί είχαν ελληνική ψυχή “ Ανωνυμε, στην ιδια χωρα ζουμε, και μεταξυ κατεργαρεων πρεπει να υπαρχει ειλικρινεια. Ξερουμε πολυ καλα οτι στους Ελληνες οτιδηποτε ξενο τους “ξενιζει” σα λαο, ακομα και αν ειναι απο κρατη που θαυμαζουμε. Οι Ελληνες - σα λαος , δε θα μιλησω για τον καθενα μας - εχουν γενικα προβλημα με αλλους λαους απο καιρο τωρα (Αλβανους, Τουρκους, Ρουμανους + οποιονδηποτε σκουρο Αφρικανό) και τους αποδεχτηκαν μονο οταν αφομοιωθηκαν πληρως - και μονο αν εχουν το “καταλληλο” χρωμα. 

Εγω για παραδειγμα βρισκω οτι οι Δυτικοι Αφρικανοι και οι Ελληνες ταιριαζουν παρα πολυ “στην ψυχη” δηλαδη στο πως αντιμετωπιζουν τη ζωη, αλλα ταυτοχρονα βλεπεις οτι το κρατος μας και ενας διολου ευκαταφρονητος αριθμος Ελληνων δεν τους δεχεται εδω σαν νομιμους μεταναστες. Α, το ιδιο και με τους Μεσανατολιτες. Παρ’ ολοι την εθχροτητα των λαων μας τους προηγουμενους αιωνες, ταιριαζουμε απιστευτα σε φαγητα, χορους, και γενικα στο πως βλεπουμε τη ζωη. Αλλα εχω δει πολλες φορες τι αντιμετωπιση εχουν στην καθημερινοτητα, απο ανθρωπους που δεν ξερουν καν τις προσωπικες τους αξιες , και απλα υποθετουν οτι ο Αραβας ή ο Ιρανος μπροστα τους ειναι ενας σωβινιστης αγρο��κος που περασε τα συνορα παρανομα. Άλλο να θελεις μετρα κατα της λαθρομεταναστευσης και αλλο να φερνεις σε δυσκολη θεση μια εντελως ανγωστης σε σενα κοπελα στο λεωφορειο επειδη φοραει μαντιλα. Εντωμεταξυ οι Ελληνες που το υποθετουν αυτο εχουν συνηθως αποψεις που θα ταιριαζαν πολυ καλα σε ενα Ισλαμικο φανταμενταλιστικο περιβαλλον, και επισης ειναι αμορφωτοι οσον αφορα την κουλτουρα των λαων αυτων και τα κοινα που εχουμε.

Επισης, δεν θελουν ολοι στον κοσμο να εχουν “ελληνικη ψυχη”, και δεν εχουν αναγκη τη δικη μας εγκριση και αποδοχη για να ζησουν εδω. Εννοειται  οτι ολοι πρεπει να τηρουμε τους νομους, αλλα εδω περα μιλαμε για την κουλτουρα. Πχ ενας ��λληνας δε χρειαζεται να γινει Γερμανος και να εχει την Γερμανικη εγκριση για να εργαστει και να ζησει μια ζωη στη Γερμανια.

Αυτα ειχα να πω κ εγω σα σχολια σε αυτο το submission. Αν και δεν ειναι ολα τα asks και submissions για να μπουν σε αυτο το μπλογκ, καποιες σκεψεις που μπορει να ειναι πιο ευρειες στη χωρα θα ηθελα να τις παρουσιαζω και ας μη συμφωνω απολυτα σε ολα.