#Παλιά Αγορά Ιωάννινα | Explore Tumblr posts and blogs

maxmaggreece · 6 years ago

Text

Η Γιαννιώτικη Ισραηλιτική Κοινότητα

Πηγή εικόνας: athjcom.gr Αναπόσπαστο κομμάτι της παλιάς Γιαννιώτικης κοιν��νίας αποτελούσε το εβραϊκό στοιχείο, του οποίου η ιστορία είναι παράλληλη με το χριστιανικό στοιχείο της πόλης των Γιαννίνων. Η Εβραία συγγραφέας Ευτυχία Νάχμαν στο βιβλίο της «Γιάννενα-Ταξίδι στο παρελθόν», αναφέρει ότι οι πρόγονοι των Γιαννιωτών Εβραίων ήρθαν στην Ελλάδα την π.Χ. εποχή ή τα πρώτα μ.Χ. χρόνια (μεταξύ του Ιου αι. π.Χ. και του Ιου μ.Χ. αι.) και σχημάτισαν τη Ρωμανιώτικη Κοινότητα από πρόσφυγες και μετανάστες, που έφτασαν κατά καιρούς. Είναι οι Εβραίοι που ζούσαν σε χώρες που κατέκτησε ο Μ. Αλέξανδρος και ήλθαν σε επικοινωνία με τους Αρχαίους Έλληνες και τον Ελληνισμό και έμαθαν την ελληνική γλώσσα. Ρωμανιώτης σημαίνει κάτοικος της Ρωμανίας, δηλαδή του Ανατολικού Ρωμαϊκού (Βυζαντινού) κράτους, που αποκαλείτο Ρωμαίος και με τον καιρό λεγόταν Ρωμιός. Οι λέξεις Ρωμιός, ρωμαίικο, σημαίνουν Έλληνας, Ελλάδα εξ ου και Ρωμιοσύνη. Η λέξη Ρωμιός, ρωμιοσύνη αποτελεί τύπο του επιθέτου Έλληνας. Ο Ρωμιός είναι ο πραγματικός Έλληνας. Για την ονομασία Ρωμαίος-Ρωμαίοι παραθέτω την άποψη του Αρχιεπισκόπου Αχρίδας Δημ. Χωματιανού, ο οποίος σαν εμβριθής γνώστης των αρχαίων Ελλήνων δεν παραλείπει να τονίζει τον άρρηκτο σύνδεσμο του «έθνους των Ρωμαίων» με τους αρχαίους ’Ελληνες φιλοσόφους Αριστοτέλη, Πλάτωνα, Σωκράτη κ.ά. Ο όρος «Ρωμαίοι» στα έργα του (Δημ. Χωματιανού) αναφέρεται μόνον στους Βυζαντινούς και στους Δυτικοευρωπαίους, τους οποίους ονομάζει Λατίνους, Ιταλούς και Φράγκους. Το εθνικό όνομα Ρωμαίοι ήταν τότε το καθιερωμένο όνομα για τους βυζαντινούς. Η Νιννέττα Μάτσα – Φέλντμαν στις σημειώσεις της αναφέρει για τους Εβραίους της Ηπείρου: «Μια παλιά παράδοσις υποστηρίζει ότι οι πρώτοι Εβραίοι εγκαταστάθηκαν στην Ήπειρο το 70 μ.Χ. Σύμφωνα με αυτή την παράδοση, όταν ο Ρωμαίος αυτοκράτωρ Τίτος κατέλαβε την Ιερουσαλήμ (70 μ.Χ.), εφόρτωσε τα πλοία του με πολλούς Εβραίους για να τους μεταφέρει στη Ρώμη ως σκλάβους. Καθ’ οδόν λόγω της θαλασσοταραχής αναγκάστηκε να σταματήσει στην Πάργα, εκεί άφησε τους περισσότερους Εβραίους για να ελαφρύνει τα πλοία. Αυτοί οι Εβραίοι σιγά σιγά προχώρησαν ενδότερα και εγκαταστάθηκαν στην περιοχή όπου αργότερα ιδρύθηκε η πόλις των Ιωαννίνων».Μερικοί ιστορικοί υποστηρίζουν ότι οι Εβραίοι εγκαταστάθηκαν στα Γιάννινα τον 9ο αιώνα μ.Χ. Ο αείμνηστος λαογράφος Κ. Νικολαΐδης μας πληροφορεί, ότι οι Εβραίοι είναι από τους πιο παλιούς κατοίκους του Κάστρου από τα χρόνια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και του Δεσποτάτου της Ηπείρου. Σ’ αυτή την περίοδο (1204 – 1430 μ.Χ.), μέσα στο Κάστρο είναι εγκαταστημένη η φεουδαλική αριστοκρατία… οι αυτόχθονες και μερικοί Εβραίοι. (Βλ. Γιάννη Κουρ-μαντζή, «Από τη Βυζαντινή στην Οθωμανική πόλη 15ος – 18ος αι.», ανάτυπο). Ο Ιωαν. Λαμπρίδης μας πληροφορεί ότι μέσα στο φρούριο (Κάστρο), μαζί με τους Χριστιανούς κατοικούσαν και μερικοί Ισραηλίτες. Μετά το κίνημα του Διονυσίου Φιλοσόφου, που διώχτηκαν οι Χριστιανοί και γκρεμίστηκαν οι εκκλησιές τους, τότε αντικαταστάθηκαν από Ισραηλίτες (1618, Ιουνίου 17). (Βλ. Ιωαν. Παπαϊωάννου, εφημ. «Νέοι Αγώνες», Ιωάννινα 4/7/2001).

Πηγή εικόνας: athjcom.gr Ο αρχιτέκτονας Γιάννης Κουρμαντζής μας πληροφορεί ότι οι Εβραίοι άρχισαν να εγκαθίστανται πολλοί μαζί μέσα στο Κάστρο το 17ο αι., γιατί οι Τούρκοι «ασφυκτιούσαν σ’ αυτόν τον περιορισμένο χώρο και απόφευγαν να κατοικούν συστηματικά εκεί». Στη συνέχεια ο ίδιος μας κάνει γνωστό ότι έξω από τα τείχη του Κάστρου είναι πολύ πιθανό να υπήρχε αγορά και λίγα σπίτια, που αποτελούσαν τα προάστια της πόλης και κατοικούνταν από Εβραίους και εποίκους. Οι συνοικίες «Λειβαδιώτη» (οδ. Σούτσου, Κ. Καραμανλή, πλατεία Μαβίλη, Τοσίτσα) και «Τσουκαλά» (περιοχή γύρω από τη νέα Συναγωγή), κατοικούνταν αποκλειστικά από Εβραίους. Ο περιηγητής Εβλιά Τσελεμπή επισκεπτόμενος το Κάστρο το 1670, μας πληροφορεί ότι οι κάτοικοι του είναι όλοι μουσουλμάνοι. Ο Γιάννης Κανετάκης, στο βιβλίο του «Κάστρο – Συμβολή στην πολεοδομική ιστορία των Ιωαννίνων», γράφει ότι επετράπη η κατοίκηση των Ισραηλιτών μέσα στο φρούριο όχι για άλλους λόγους, αλλά για να μπορούν να τους έχουν συγκεντρωμένους σ’ ένα μέρος και μ’ αυτόν τον τρόπο να επιτηρούν τις κινήσεις τους. Στα χρόνια της τουρκικής κατακτήσεως οι Εβραίοι δεν ασκούσαν μόνον ελεύθερα τη λατρεία τους και την κοινοτική τους οργάνωση, αλλά τους δόθηκαν και ��διαίτερα εμπορικά προνόμια καθώς και επαγγελματικά. Όταν τα Γιάννινα βρίσκονταν στην εξουσία του Αλή Πασά (1788-1822 μ.Χ.) η εβραϊκή κοινότητα παρουσίασε μεγάλη ανάπτυξη στο εμπόριο, στη βιοτεχνία2, ο πληθυσμός της αυξήθηκε και επεκτάθηκε η κατοίκηση των Εβραίων και εκτός του Κάστρου. (Βλ. Έντυπο «Η Εβραϊκή Κοινότητα Ιωαννίνων- Διαδρομή στο χρόνο», συμπόσιο 17/12/2001 μέχρι 9/1/2002). Ο Άγγλος Ληκ, στο βιβλίο του «Ταξίδια στην Ελλάδα (1804 -1809)», τ. Δ σελ. 136-141, γράφει: «στα Γιάννινα υπήρχαν 1.000 περίπου μουσουλμανικές οικίες, 2.000 ελληνικές και 200 εβραϊκές». Ο Αθ. Ψαλίδας στην τοπογραφία των Ιωαννίνων, γράφει σχετικά με την κατοίκηση των Εβραίων: «Το παλιό το Κάστρο έχει ως διακόσια σπίτια εβραίικα και εκατόν τούρκικα. Εβγαίνοντας από την μεγάλη πόρτα του Κάστρου δεξιά είναι του Λειβαδιώτη ο μαχαλές κοντά εις το χαντάκι του Κάστρου και ίσια είναι το παζάρι ως χίλια εργαστήρια και η οβριακή ως εκατό σπίτια…». (Βλ. Νικ. Κονβαρά, «Τοπογραφία των Ιωαννίνων τον ΑΘ. Ψαλίδα», τ Β’, σελ. 117). Για τον αριθμό των εβραίικων σπιτιών ο Αθ. Ψαλίδας στο έργο του γράψει: «είναι σπίτια στα προάστια μικρά μεγάλα ρωμέικα χίλια πεντακόσια και τούρκικα ως χίλια και εβραίικα τριακόσια σχεδόν». Σε άλλο κείμενο του γράφει ότι στα Γιάννινα υπήρχαν σπίτια ρωμαίικα 1.700 (αυξάνει τον αριθμό τους κατά 200), τούρκικα 1.000 και εβραιϊκά 300. Στη Ρωμανιώτικη Κοινότητα των Γιαννίνων συνέβη κάτι το διαφορετικό με τους Ισπανόφωνους πρόσφυγες, που το 1492 μ.Χ. εκδιώχτηκαν από τους Ισπανούς βασιλιάδες Φερδινάνδο και Ισαβέλλα. Οι καταφυγόντες στα Γιάννινα, αντί να αφομοιώσουν τους Γιαννιωτοεβραίους, όπως συνέβη στη Θεσσαλονίκη, Κωνσταντινούπολη, Σμύρνη κ.α, «οι παλιοί κάτοικοι που μιλούσαν την ελληνική γλώσσα του τόπου και είχαν τις δικές τους παραδόσεις, τα ελληνόρυθμα ήθη και έθιμα τους, απορρόφησαν τους καινούργιους φυγάδες. Διατηρήθηκε έτσι μια ελληνίζουσα εβραϊκή Κοινότητα που διαφύλαξε επί αιώνες το δικό της λαογραφικό χρώμα». Και ο Γιάννης Κουρμαντζής μας πληροφορεί ότι στα Γιάννινα μετανάστευσαν Εβραίοι Ισπανόφωνοι (Σεφαραδίμ) μετά τις διώξεις στην Ισπανία (1492), αλλά και αργότερα από την Ιταλία κυρίως. Ο Μ. Μάτσας σε άρθρο του για την Εβραϊκή Κοινότητα Γιαννίνων, στο περιοδικό «ΑΝΤΙ» (3-6-1981), γράφει: «…μετανάστευσαν εδώ και σ’ άλλες κοινότητες της Δυτικής Ελλάδας (Κέρκυρα, Άρτα…) Εβραίοι από την Ιταλία, που ίδρυσαν την καινούργια Συναγωγή, έξω από το Κάστρο. Γρήγορα όμως και αυτοί αφομοιώθηκαν με τους παλιότερους». Λόγω της κοινής ζωής Χριστιανών και Εβραίων ήταν αδύνατον οι Ισραηλίτες της πόλης μας να μην επηρεαστούν από το ελληνικό χριστιανικό περιβάλλον. Η ίδια πολλές φορές μεταχείριση Χριστιανών και Εβραίων από τους Τούρκους κατακτητές της πόλεως, η κοινή τύχη στους δύσκολους καιρούς της δουλείας, η ίδια η γιαννιώτικη ελληνική γλώσσα που μιλούσαν στο σπίτι και στη δουλειά, έφερναν σε συχνή συνάφεια τον έναν λαό με τον άλλο. Πολλά λαογραφικά στοιχεία δανείστηκαν οι Γιαννιώτες Εβραίοι απ’ τους Έλληνες. Τα «διαβατήρια έθιμα» (γέννηση, γάμοι, θάνατος), τα ξόρκια, τα μοιρολόγια, ο τρόπος που εκδήλωναν τη χαρά στις γιορτές τους, η οικογενειακή και κοινωνική συγκρότηση, η κατοικία, οι τέχνες είχαν φανερή την ελληνική επίδραση. Τα λογής λογής έθιμα, οι θρησκευτικές και λαϊκές παραδόσεις, που ξεχώριζαν από τα έθιμα των άλλων εβραϊκών κοινοτήτων, διατηρούνταν αρκετά έντονα ως τις μέρες μας, δηλ. πριν το Ολοκαύτωμα.

Πηγή εικόνας: athjcom.gr Η ελληνική γλώσσα, γράφει η Νιννέττα Μάτσα – Φέλντμαν, είχε διεισδύσει τόσο βαθιά στη ζωή των Εβραίων των Γιαννίνων, ώστε ένα μεγάλο μέρος της λειτουργίας διεξήγετο στην ελληνική αντί στην εβραϊκή. Η γλώσσα των Εβραιογιαννιωτών είναι μίγμα της δημοτικής γλώσσας, όπως μιλιέται στην Ήπειρο, μαζί με τούρκικες λέξεις, που ξέμειναν από τον καιρό της τουρκοκρατίας και με εβραϊκές και ιταλικές προσμίξεις (γραικο-ιουδαϊκή γλώσσα). Το 1886 στη μικρή κοινωνία των Γιαννίνων συνέβη ένα γεγονός από τα λιγοστά της εποχής εκείνης, που πολυσυζητήθηκε και προκάλεσε σάλο. Σε άρθρο του στο Ηπειρωτικό Ημερολόγιο (1998), ο ακούραστος Στέψ. Μπέτης μας κάνει γνωστό ένα ειδύλλιο μεταξύ ενός Ρωμιού και μιας Εβραιογιαννιωτοπούλας, το οποίο ίσως ήταν και το μοναδικό στα Γιάννινα και είχε αίσιο τέλος. Το γεγονός αυτό, όπως προανέφερα, έγινε το 1886 όταν ο Παναγιώτης Γούδας του Κων/νου από το Γραμμένο «ηράσθη εμμανώς» μια Εβραιοπούλα (άγνωστο το μικρό της όνομα). Και η Εβραιοπούλα όμως έδειξε αμοιβαία αισθήματα. Το ότι ήταν εβραιοπούλα αποδεικνύεται από το με αριθ. «αρ. 1886 9/βρίου ημέρα Τρίτη 844» προικοσύμφωνο το οποίο επικυρώνει ο Ιωαννίνων Σωφρόνιος… «Δια του παρόντος εγγράφου δηλοποιούμεν οι υπο��αινόμενοι αφ’ ενός Παναγιώτης Κων. ��ούδας κάτοικος Ιωαννίνων, ορθόδοξος Χριστιανός ενήλιξ, ότι οικειοθελώς και ευχαρίστως εμνηστεύθην μετά της Νεοφώτιστου Βασιλικής, θυγατρός Ισδραήλ, κατοίκου Ιωαννίνων και (;) εμπόρου της εξ Ιουδαίων προερχομένης και προ έτους περίπου ασπασάσης τον Χριστιανισμόν του ορθού ημών δόγματος… Τη 14 8/βρίου 1886 Ιωάννινα Παναγιώτης Κ. Γούδας βεβαιούμαι Βασιλική Νεοφώτιστος». Σαν έξυπνος λαός που ήταν (οι Εβραίοι) ήξεραν ν’ ανακαλύπτουν πηγές, ν’ ανοίγουν επιχειρήσεις κλπ.Έγιναν αποδεκτοί και ενσωματώθηκαν στο εμποροβιοτεχνικό και επιχειρηματικό δίκτυο της πόλης πολύ γρήγορα. Όμως η κλειστή αριστοκρατία, των «Καστρηνών» διατηρούσε και έναντι των Εβραίων τα στεγανά της. (Βλ. Δ. Βρανούση, «Έπαινος Ιωαννίνων», Έκδ. Δήμου Ιωαννιτών- Ιωάννινα 1986, σελ. 35). Ο ίδιος συγγραφέας-ιστορικός γράφει ότι πολυαριθμότεροι Εβραίοι υπάρχουν στον καζά (μικρότερος νομού) Ιωαννίνων ήτοι 4.583 ψυχές (2.406 άνδρες και 2.177 γυναίκες). Και σε άλλους στατιστικούς πίνακες της ίδιας περίπου εποχής υπάρχουν μικρές αποκλίσεις. Στην απογραφή των Γιαννιωτών, που έγινε στις 6 Οκτωβρίου 1913, ο πληθυσμός ανερχόταν σε 16.528 κατοίκους, ήτοι χριστιανοί 11.842, Μουσουλμάνοι 2.184 και Εβραίοι 2.502. Πριν την πολιορκία των Γιαννίνων οι κάτοικοι ανέρχονταν σε 2.000 ψυχές.

Πηγή εικόνας: athjcom.gr Ο Γιαννιώτης συγγραφέας Χαράλ. Πέτσκος, στο έργο του «Ιστορίες και θρύλοι για Εβραίους-φαντάσματα», γράφει για τους Εβραίους των Γιαννίνων: «Λίγοι, ελάχιστοι Εβραίοι των Γιαννίνων σπούδασαν κι έγιναν επιστήμονες. Όλους τους τραβούσε το εμπόριο, το είχαν μεσ’ το αίμα τους, ήταν γεννημένοι γι’ αυτό. Έτσι και τα παιδιά τους τα μάθαιναν από πολύ μικρά στο κέρδος. Μάλιστα όταν τ’ άλλα συνομήλικα τους, αποκαμωμένα κι ιδρωμένα από τη πολύωρη σύρραξη, καθόντουσαν να ξανασάνουν, τα οβραιόπουλα έτρεχαν για να τους πουλήσουν μέντες και ζαχαρωτά. Δεν άφηναν καμία ευκαιρία να περάσει δίχως διάφορο» (βλ. Φραγκ. Αμπατζοπούλου, «Ο Άλλος εν διωγμώ»). Όσοι έμποροι συνδύαζαν πλούτο και κύρος αποτελούσαν την ηγεσία της Κοινότητας, προσπαθώντας στις δύσκολες στιγμές να σώζουν το λαό τους. Τέτοιος ήταν ο Δαβιτσών Μ. Λεβή που όταν πέθανε, η νεκρώσιμη ακολουθία στη Συναγωγή ήταν πάνδημη. Παραβρέθηκαν Εβραίοι, Έλληνες και Τούρκοι. Η ελληνική κυβέρνηση τον παρασημοφόρεσε με τον Αργυρό Σταύρο του Σωτήρος. Ο γνωστός έμπορος, της τότε εποχής, Αβραάμ Γκανής επιστρέφοντας από το εξωτερικό έφερε μαζί του πλούσια συλλογή κασμηριών που διέθετε στα δύο καταστήματα του (Ανεξαρτησίας και με παράρτημα στον Αγ. Νικόλαο αγοράς). Συγχρόνως είχε και ραφείο για τους πελάτες. Μ’ αυτό τον τρόπο κατάφερνε να μειώνει το κόστος και ανταγωνιζόταν καλύτερα τους άλλους εμπόρους. Στον εμπορικό σύλλογο των Γιαννίνων πάντοτε εκλέγονταν σαν μέλη του και Εβραιογιαννιώτες έμποροι, συμβάλλοντας έτσι στην καλύτερη διοργάνωση του εμπορίου και στην κίνηση της αγοράς γενικότερα. Το 1925 στον Εμπορικό Σύλλογο Γιαννίνων ήταν γραμμένοι 63 Εβραίοι έμποροι και μόνον 23 Χριστιανοί Γιαννιώτες. Το παράδοξο όμως είναι το εξής: Ενώ υπερτερούσαν οι Εβραίοι στις αρχαιρεσίες που έγιναν στις 22 Μαρτίου του ίδιου έτους, εξελέγησαν 6 (έξι) έμποροι Γιαννιώτες και τρεις Εβραίοι. Ο Χρηστοβασίλης έγραψε τότε: «χάρις εις την ευγένειαν των Ισραηλιτών, δεν απηρτίσθη ο Εμπορικός σύλλογος εξ ολοκλήρου εξ Ισραηλιτών, αρκεσθέντων τούτων εις τρία μόνον μέλη». Τούτο οφείλεται στο ότι οι Γιαννιώτες έμποροι αδιαφορούσαν να γραφτούν στο σύλλογο και έτσι κατά τις αρχαιρεσίες δεν ήταν ταμειακά τακτοποιημένοι για να έχουν δικαίωμα ψήφου. Αντίθετα οι Εβραίοι έμποροι εκπλήρωναν τις υποχρεώσεις τους προς το σύλλογο τους. (Βλ. Ι. Νικολαΐδη, τ. ΣΤ’, «Τα Γιάννινα του Μεσοπολέμου»). Ένας μεγάλος αριθμός Εβραίων, καθώς και πολλών Ηπειρωτών, λόγω της φτώχιας και του πολέμου αναγκάστηκε να ξενιτευτεί στα 1913 κυρίως στην Αμερική. Επίσης νωρίτερα, με την πυρκαγιά του 1869 στην αγορά της πόλης, από τον Ρασήμ πασά για λόγους ρυμοτομικούς, πολλοί συμπολίτες μας Εβραίοι, περίπου 860 ψυχές, αφού έπαθαν Οικονομική καταστροφή, είχαν αναγκαστεί να φύγουν από τα Γιάννινα, ζητώντας καλύτερη ζωή στην Κων/πολη, Αλεξάνδρεια και Νέα Υόρκη. Ο Γεώρ. Πλουμίδης, σε μια πανηγυρική του ομιλία για την απελευθέρωση της πόλης μας από τον τουρκικό ζυγό (21/2/1913), αναφέρει τις επιπτώσεις του μεταναστευτικού ρεύματος στην πόλη των Γιαννίνων και στην ευρύτερη περιοχή όπως, έλλειψη εργατικών χεριών… την ανυπαρξία πιστωτικού συστήματος κλπ. Οι τότε Ηπειρώτες πολύ έντονα περιγράφουν την ασφυκτική κατάσταση που είχε δημιουργηθεί από την απουσία τραπεζικών ιδρυμάτων, ούτως ώστε οι σχετικές συναλλαγές να έχουν περιέλθει σε Ισραηλίτες τραπεζίτες, που ουσιαστικά ήταν τοκογλύφοι (εφημερίς «Πύρρος», φ. 33 της 21/12/1903 και εφ. «Ήπειρος», φ. 21 της 22/11 /1909). Άλλα επαγγέλματα που εξασκούσαν ήταν του παπλωματά, του παντοπώλη, του χαλκουργού, του μανάβη, του παλιατζή, του γυρολόγου, του νερουλά, του αχθοφόρου, του μικροπωλητή, του κτηματομεσίτη, του νηματοποιού, του εμπόρου, του φανοποιού (τενεχτσή), του ιατρού, του υαλοπώλη, του δερματέμπορου, του τυροκόμου, του γαλακτοπώλη, του κρεοπώλη, του εργάτη, του ψρουτέμπορου, του δημοδιδασκάλου, του ταβερνιάρη, του μπουγατσιοπώλη, του φορτοεκφορτωτή, του οπωροπώλη, του νηματοστρίφτη, της ράπτριας… (Βλ. εφημ. «Πρωινός Λόγος» από 11/4 μέχρι 19/4/2002, έρευνα του κ. Χρ. Τσέτση). Μερικοί έμποροι παρασκεύαζαν οι ίδιοι τυροκομικά προϊόντα, όπως το κασέρ τυρί κασκαβάλι και κρασί (για θρησκευτικούς κυρίως λόγους). Ο πολιτικός μηχανικός κ. Ιωάν. Παπαϊωάννου που ασχολείται με την ιστορία των Γιαννίνων έγραψε στην εψημ. «Νέοι Αγώνες» (5/7/2001) για το εμπόριο των Εβραίων: «Ο Γιαννιωτο-εβραίος έμπορας στις κρίσεις της αγοράς αποφαινόνταν φιλοσοφημένα: Το εμπόριο αρρωσταίνει. Δεν πεθαίνει…». Οι Εβραίοι έμποροι έδιναν προτεραιότητα στην απόκτηση μαγαζιού λέγοντας χαρακτηριστικά: «Πρώτα μαγαζί και μετά σπίτι. Το μαγαζί θα φέρει από τα κέρδη το σπίτι… Είχαν πάντοτε ρευστό σε χρήμα ή χρυσό για κεφάλαιο κινήσεως…». Πριν το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο στα Γιάννινα υπήρχαν δύο Συναγωγές. Η παλιά Συναγωγή (Καχάλ Καντός Γιασσάν) που είναι μέσα στο Κάστρο (οδός Ιουστινιανού). Δεν είναι γνωστό πότε χτίστηκε, αλλά αντικατέστησε μία παλιότερη Συναγωγή, που χτίστηκε κατά τη βυζαντινή περίοδο. Ο αείμνηστος Δημ. Σαλαμάγκας, μας πληροφορεί ότι «σωζόταν στα Γιάννινα, ένα παλαιότατο βιβλίο της εβραϊκής αυτής Κοινότητας, ένα είδος χρονικού. Και μια παλιά επιγραφή της Εβραϊκής Συναγωγής του φρουρίου, έφερνε υφιστάμενη την κοινότητα αυτή, τουλάχιστο από το 10° αι. μ.Χ.» (ένδειξη παρουσίας των Εβραίων στα Γιάννινα. Βλ. Δ. Σαλαμάγκα, «Περίπατοι στα Γιάννινα», έκδ. 1950).Κατά το διάστημα της Γερμανικής Κατοχής δεν υπέστη ζημιές, μας κάνει γνωστό η Νιννέτα Μάτσα – Φέλντμαν, γιατί ο τότε δήμαρχος των Γιαννίνων Δημ. Βλαχλείδης επενέβη κ��ι έπεισε τους Γερμανούς ότι αυτό το οίκημα (Συναγωγή) θα το χρησιμοποιούσαν σαν δημόσια βιβλιοθήκη.

Πηγή εικόνας: dimotikoradiofono.gr Η Νέα Συναγωγή (Καχάλ Καντός Χαντάς) ήταν έξω από το Κάστρο στη σημερινή οδό Γιωσέφ Ελιγιά (παλιά Μαξ Νορδάου). Χτίστηκε πιθανόν κατά το 1500 μ.Χ. με τον ερχομό των Εβραίων της Κάτω Ιταλίας και Σικελίας. Δίπλα από τη Συναγωγή (της Γιωσέφ Ελιγιά) υπήρχε η ΑΠί&ηοβ, που και τα δύο οικήματα κατά την κατοχή χρησιμοποιήθηκαν από τους Γερμανούς σαν στάβλοι και υπέστησαν μεγάλες ζημιές. Η Κούλα Τζαλμακλή-Χατζηγιάννη, παλιά Γιαννιώτισσα γράφει για την καινούργια Συναγωγή: «Το Μεγάλο Συναγώι κατεδαφίστηκε, έγινε στη θέση του η εβραϊκή πολυκατοικία. Πάει και το σχολείο τους… άνοιξε δρόμος μέχρι τη λίμνη, τα ταμπάκικα. Το μεγάλο Συναγώι λεηλατήθηκε. Δεν έμεινε τίποτα από τον πλούτο που βλέπαμαν, όταν πηγαίναμαν κάθε Σεπτέμβρη, όταν έβγαζαν την Παλιά» (βλ. εφημ. «Νέοι Αγώνες», της 7/12/2001). Δίπλα από τις συναγωγές βρισκόταν το «Μινιάν» δηλ. πολύ μικρές συναγωγές για την καθημερινή προσευχή, ώστε να μην ανοίγει η μεγάλη Συναγωγή. Εδώ είναι απαραίτητο να εξάρουμε την προσφορά του αειμνήστου φιλολόγου Γιαννιωτοεβραίου Ιωσήφ Μάτσα, εμπόρου, ακάματου ερευνητή της ρωμανιώτικης ιστορίας και παράδοσης, που κατάφερε να διασώσει από ολοκληρωτική καταστροφή τα λεγόμενα «παγιουτίμ». Αυτά ήταν τραγούδια θρησκευτικού περιεχομένου, που τραγουδιόνταν στο σπίτι σε διάφορες θρησκευτικές και οικογενειακές τελετές. Ήταν γραμμένα στην ελληνική αλλά με εβραϊκό αλφάβητο. Τα συνέθεταν ποιητές του τόπου, κυρίως ραβίνοι και οι μελωδίες τους δείχνουν την επίδραση της ελληνικής και τουρκικής δημοτικής ποίησης. Οι μελωδίες και οι στίχοι πολλών τραγουδιών αποτελούν ανεκτίμητο λαογραφικό θησαυρό. Από τους ξένους ραβίνους που επισκέπτονταν τα Γιάννινα η Ισραηλιτική Κοινότητα χαρακτηριζόταν σαν «μισή Ιερουσαλήμ», επειδή οι Εβραιογιαννιώτες ήταν προσηλωμένοι στο Ταλμούδ (συλλογή σχολίων επί της Βίβλου) της Ιερουσαλήμ και μάλιστα με πολύ ζήλο, σε αντίθεση με τους Ισπανοεβραίους (Σεφαραδί) που χρησιμοποιούσαν το Ταλμούδ της Βαβυλώνας. Στα τέλη του 19ου αι. δημιουργήθηκε στα Γιάννινα φαρμακείο της Ισραηλιτικής Κοινότητας από τον έμπορο Μορντεχάι Σαμπεθάι Κοφινά, τον επονομαζόμενο «μπιρούρ», ��ου στα εβραϊκά σημαίνει φτωχός. (Βλ. Ιοκάστη Παναγιωτίδον, «Ήπειρος: υγεία, νοσηρότητα…», σελ. 57). Κατά την απελευθέρωση της πόλης των Για��νίνων από τον τουρκικό ζυγό εκτός από τους πανηγυρισμούς των Χριστιανών συμμετείχε και το εβραϊκό στοιχείο της πόλης με κάθε τρόπο, ακόμη και με πανηγυρική εκδήλωση στη Συναγωγή, αναγνωρίζοντας τη νομιμότητα προς τις νέες πολιτικές αρχές. Οι Εβραιογιαννιώτες υποδέχτηκαν με θερμές εκδηλώσεις το νέο διάδοχο Γεώργιο κατά την επίσκεψη του στην πόλη, (βλ. Δημ. Λουλέ «Το Ρωσικό προξενείο των Ιωαννίνων και η απελευθέρωση της πόλης», Πρακτ. Β.’ επιστημ. συνεδρίου, Γιάννινα, Ήπειρος 19-ος – 20ος αι.- 2,3,4/12/1988). Το 1925 πέθανε ο «πλήρης αρετών και μετριοφροσύνης και επί 40ετίαν διατελέσας αρχιραββίνος της Ισραηλιτικής Κοινότητας σοφολογιώτατος ‘Εζρα Ελιέζερ. Στη νεκρώσιμη ακολουθία παραβρέθηκαν όλες οι στρατιωτικές καθώς και οι πολιτικές αρχές της πόλης, τον δε επικήδειο εξεφώνησε ο Σαμπεθάι Καμπιλής». (Βλ. ΣΤ ‘ τόμο, σελ. 47, Ιωάν. Νικολαΐδη «Τα Γιάννινα του Μεσοπολέμου»). Στο βιβλίο της Φραγκ. Αμπατζοπούλου «Η Γραφή και η βάσανος» αναφέρεται ότι «μετά την απελευθέρωση του 1913, οι Εβραίοι σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία είχαν τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του Έλληνα πολίτη καθώς και ορισμένα προνόμια, όπως την αργία του Σαββάτου που καταργήθηκε το 1924, όταν καθιερώθηκε η υποχρεωτική αργία της Κυριακής σε όλη την Ελλάδα… Η Εβραϊκή Κοινότητα των Ιωαννίνων αριθμούσε 4.000 κατοίκους στις αρχές του αιώνα (20ού)… υπήρξε (η Κοινότητα) ιδιαίτερα συντηρητική και ελάχιστα δεκτική στις ιδέες της αφομοίωσης που κυκλοφορούσαν στην Ευρώπη και τη Θεσσαλονίκη». Την ανανέωση έφερε η Alliance Israelite Universelle που ιδρύθηκε στα Γιάννινα το 1904, όπου δίδαξε και ο εβραιογιαννιώτης ποιητής Γιωσέφ Ελιγιά. (Από το βιβλίο του Δημ. Χατζή «Το τέλος της μικρής μας πόλης»).Η Ισραηλιτική Κοινότητα Ιωαννίνων συστάθηκε με το αριθ. 2456/ 23-7-1920 Β.Δ. https://www.youtube.com/watch?v=nKMNkdDTbLk https://www.youtube.com/watch?v=CoMTOsKXUig https://www.youtube.com/watch?v=XnhlscdAFig *Αναδημοσίευση από το βιβλίο «Οι Ρωμανιώτες Εβραίοι των Ιωαννίνων» (2005). Πηγές: egiannina.wordpress.com youtube.com Σύνταξη κειμένου: Μίλτος Γήτας Επιμέλεια κειμένου: Ελευθερία Σακελλαρίου Read the full article

#ΆγνωστηΉπειρος #Εβραίοι #ΙσραηλιτικήΚοινότητα #Ιστορία #Ιωάννινα #παλιάΓιάννενα

0 notes

maxmaggr · 6 years ago

Text

Η Γιαννιώτικη Ισραηλιτική Κοινότητα

Πηγή εικόνας: athjcom.gr Αναπόσπαστο κομμάτι της παλιάς Γιαννιώτικης κοινωνίας αποτελούσε το εβραϊκό στοιχείο, του οποίου η ιστορία είναι παράλληλη με το χριστιανικό στοιχείο της πόλης των Γιαννίνων. Η Εβραία συγγραφέας Ευτυχία Νάχμαν στο βιβλίο της «Γιάννενα-Ταξίδι στο παρελθόν», αναφέρει ότι οι πρόγονοι των Γιαννιωτών Εβραίων ήρθαν στην Ελλάδα την π.Χ. εποχή ή τα πρώτα μ.Χ. χρόνια (μεταξύ του Ιου αι. π.Χ. και του Ιου μ.Χ. αι.) και σχημάτισαν τη Ρωμανιώτικη Κοινότητα από πρόσφυγες και μετανάστες, που έφτασαν κατά καιρούς. Είναι οι Εβραίοι που ζούσαν σε χώρες που κατέκτησε ο Μ. Αλέξανδρος και ήλθαν σε επικοινωνία με τους Αρχαίους Έλληνες και τον Ελληνισμό και έμαθαν την ελληνική γλώσσα. Ρωμανιώτης σημαίνει κάτοικος της Ρωμανίας, δηλαδή του Ανατολικού Ρωμαϊκού (Βυζαντινού) κράτους, που αποκαλείτο Ρωμαίος και με τον καιρό λεγόταν Ρωμιός. Οι λέξεις Ρωμιός, ρωμαίικο, σημαίνουν Έλληνας, Ελλάδα εξ ου και Ρωμιοσύνη. Η λέξη Ρωμιός, ρωμιοσύνη αποτελεί τύπο του επιθέτου Έλληνας. Ο Ρωμιός είναι ο πραγματικός Έλληνας. Για την ονομασία Ρωμαίος-Ρωμαίοι παραθέτω την άποψη του Αρχιεπισκόπου Αχρίδας Δημ. Χωματιανού, ο οποίος σαν εμβριθής γνώστης των αρχαίων Ελλήνων δεν παραλείπει να τονίζει τον άρρηκτο σύνδεσμο του «έθνους των Ρωμαίων» με τους αρχαίους ’Ελληνες φιλοσόφους Αριστοτέλη, Πλάτωνα, Σωκράτη κ.ά. Ο όρος «Ρωμαίοι» στα έργα του (Δημ. Χωματιανού) αναφέρεται μόνον στους Βυζαντινούς και στους Δυτικοευρωπαίους, τους οποίους ονομάζει Λατίνους, Ιταλούς και Φράγκους. Το εθνικό όνομα Ρωμαίοι ήταν τότε το καθιερωμένο όνομα για τους βυζαντινούς. Η Νιννέττα Μάτσα – Φέλντμαν στις σημειώσεις της αναφέρει για τους Εβραίους της Ηπείρου: «Μια παλιά παράδοσις υποστηρίζει ότι οι πρώτοι Εβραίοι εγκαταστάθηκαν στην Ήπειρο το 70 μ.Χ. Σύμφωνα με αυτή την παράδοση, όταν ο Ρωμαίος αυτοκράτωρ Τίτος κατέλαβε την Ιερουσαλήμ (70 μ.Χ.), εφόρτωσε τα πλοία του με πολλούς Εβραίους για να τους μεταφέρει στη Ρώμη ως σκλάβους. Καθ’ οδόν λόγω της θαλασσοταραχής αναγκάστηκε να σταματήσει στην Πάργα, εκεί άφησε τους περισσότερους Εβραίους για να ελαφρύνει τα πλοία. Αυτοί οι Εβραίοι σιγά σιγά προχώρησαν ενδότερα και εγκαταστάθηκαν στην περιοχή όπου αργότερα ιδρύθηκε η πόλις των Ιωαννίνων».Μερικοί ιστορικοί υποστηρίζουν ότι οι Εβραίοι εγκαταστάθηκαν στα Γιάννινα τον 9ο αιώνα μ.Χ. Ο αείμνηστος λαογράφος Κ. Νικολαΐδης μας πληροφορεί, ότι οι Εβραίοι είναι από τους πιο παλιούς κατοίκους του Κάστρου από τα χρόνια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και του Δεσποτάτου της Ηπείρου. Σ’ αυτή την περίοδο (1204 – 1430 μ.Χ.), μέσα στο Κάστρο είναι εγκαταστημένη η φεουδαλική αριστοκρατία… οι αυτόχθονες και μερικοί Εβραίοι. (Βλ. Γιάννη Κουρ-μαντζή, «Από τη Βυζαντινή στην Οθωμανική πόλη 15ος – 18ος αι.», ανάτυπο). Ο Ιωαν. Λαμπρίδης μας πληροφορεί ότι μέσα στο φρούριο (Κάστρο), μαζί με τους Χριστιανούς κατοικούσαν και μερικοί Ισραηλίτες. Μετά το κίνημα του Διονυσίου Φιλοσόφου, που διώχτηκαν οι Χριστιανοί και γκρεμίστηκαν οι εκκλησιές τους, τότε αντικαταστάθηκαν από Ισραηλίτες (1618, Ιουνίου 17). (Βλ. Ιωαν. Παπαϊωάννου, εφημ. «Νέοι Αγώνες», Ιωάννινα 4/7/2001).

Πηγή εικόνας: athjcom.gr Ο αρχιτέκτονας Γιάννης Κουρμαντζής μας πληροφορεί ότι οι Εβραίοι άρχισαν να εγκαθίστανται πολλοί μαζί μέσα στο Κάστρο το 17ο αι., γιατί οι Τούρκοι «ασφυκτιούσαν σ’ αυτόν τον περιορισμένο χώρο και απόφευγαν να κατοικούν συστηματικά εκεί». Στη συνέχεια ο ίδιος μας κάνει γνωστό ότι έξω από τα τείχη του Κάστρου είναι πολύ πιθανό να υπήρχε αγορά και λίγα σπίτια, που αποτελούσαν τα προάστια της πόλης και κατοικούνταν από Εβραίους και εποίκους. Οι συνοικίες «Λειβαδιώτη» (οδ. Σούτσου, Κ. Καραμανλή, πλατεία Μαβίλη, Τοσίτσα) και «Τσουκαλά» (περιοχή γύρω από τη νέα Συναγωγή), κατοικούνταν αποκλειστικά από Εβραίους. Ο περιηγητής Εβλιά Τσελεμπή επισκεπτόμενος το Κάστρο το 1670, μας πληροφορεί ότι οι κάτοικοι του είναι όλοι μουσουλμάνοι. Ο Γιάννης Κανετάκης, στο βιβλίο του «Κάστρο – Συμβολή στην πολεοδομική ιστορία των Ιωαννίνων», γράφει ότι επετράπη η κατοίκηση των Ισραηλιτών μέσα στο φρούριο όχι για άλλους λόγους, αλλά για να μπορούν να τους έχουν συγκεντρωμένους σ’ ένα μέρος και μ’ αυτόν τον τρόπο να επιτηρούν τις κινήσεις τους. Στα χρόνια της τουρκικής κατακτήσεως οι Εβραίοι δεν ασκούσαν μόνον ελεύθερα τη λατρεία τους και την κοινοτική τους οργάνωση, αλλά τους δόθηκαν και ιδιαίτερα εμπορικά προνόμια καθώς και επαγγελματικά. Όταν τα Γιάννινα βρίσκονταν στην εξουσία του Αλή Πασά (1788-1822 μ.Χ.) η εβραϊκή κοινότητα παρουσίασε μεγάλη ανάπτυξη στο εμπόριο, στη βιοτεχνία2, ο πληθυσμός της αυξήθηκε και επεκτάθηκε η κατοίκηση των Εβραίων και εκτός του Κάστρου. (Βλ. Έντυπο «Η Εβραϊκή Κοινότητα Ιωαννίνων- Διαδρομή στο χρόνο», συμπόσιο 17/12/2001 μέχρι 9/1/2002). Ο Άγγλος Ληκ, στο βιβλίο του «Ταξίδια στην Ελλάδα (1804 -1809)», τ. Δ σελ. 136-141, γράφει: «στα Γιάννινα υπήρχαν 1.000 περίπου μουσουλμανικές οικίες, 2.000 ελληνικές και 200 εβραϊκές». Ο Αθ. Ψαλίδας στην τοπογραφία των Ιωαννίνων, γράφει σχετικά με την κατοίκηση των Εβραίων: «Το παλιό το Κάστρο έχει ως διακόσια σπίτια εβραίικα και εκατόν τούρκικα. Εβγαίνοντας από την μεγάλη πόρτα του Κάστρου δεξιά είναι του Λειβαδιώτη ο μαχαλές κοντά εις το χαντάκι του Κάστρου και ίσια είναι το παζάρι ως χίλια εργαστήρια και η οβριακή ως εκατό σπίτια…». (Βλ. Νικ. Κονβαρά, «Τοπογραφία των Ιωαννίνων τον ΑΘ. Ψαλίδα», τ Β’, σελ. 117). Για τον αριθμό των εβραίικων σπιτιών ο Αθ. Ψαλίδας στο έργο του γράψει: «είναι σπίτια στα προάστια μικρά μεγάλα ρωμέικα χίλια πεντακόσια και τούρκικα ως χίλια και εβραίικα τριακόσια σχεδόν». Σε άλλο κείμενο του γράφει ότι στα Γιάννινα υπήρχαν σπίτια ρωμαίικα 1.700 (αυξάνει τον αριθμό τους κατά 200), τούρκικα 1.000 και εβραιϊκά 300. Στη Ρωμανιώτικη Κοινότητα των Γιαννίνων συνέβη κάτι το διαφορετικό με τους Ισπανόφωνους πρόσφυγες, που το 1492 μ.Χ. εκδιώχτηκαν από τους Ισπανούς βασιλιάδες Φερδινάνδο και Ισαβέλλα. Οι καταφυγόντες στα Γιάννινα, αντί να αφομοιώσουν τους Γιαννιωτοεβραίους, όπως συνέβη στη Θεσσαλονίκη, Κωνσταντινούπολη, Σμύρνη κ.α, «οι παλιοί κάτοικοι που μιλούσαν την ελληνική γλώσσα του τόπου και είχαν τις δικές τους παραδόσεις, τα ελληνόρυθμα ήθη και έθιμα τους, απορρόφησαν τους καινούργιους φυγάδες. Διατηρήθηκε έτσι μια ελληνίζουσα εβραϊκή Κοινότητα που διαφύλαξε επί αιώνες το δικό της λαογραφικό χρώμα». Και ο Γιάννης Κουρμαντζής μας πληροφορεί ότι στα Γιάννινα μετανάστευσαν Εβραίοι Ισπανόφωνοι (Σεφαραδίμ) μετά τις διώξεις στην Ισπανία (1492), αλλά και αργότερα από την Ιταλία κυρίως. Ο Μ. Μάτσας σε άρθρο του για την Εβραϊκή Κοινότητα Γιαννίνων, στο περιοδικό «ΑΝΤΙ» (3-6-1981), γράφει: «…μετανάστευσαν εδώ και σ’ άλλες κοινότητες της Δυτικής Ελλάδας (Κέρκυρα, Άρτα…) Εβραίοι από την Ιταλία, που ίδρυσαν την καινούργια Συναγωγή, έξω από το Κάστρο. Γρήγορα όμως και αυτοί αφομοιώθηκαν με τους παλιότερους». Λόγω της κοινής ζωής Χριστιανών και Εβραίων ήταν αδύνατον οι Ισραηλίτες της πόλης μας να μην επηρεαστούν από το ελληνικό χριστιανικό περιβάλλον. Η ίδια πολλές φορές μεταχείριση Χριστιανών και Εβραίων από τους Τούρκους κατακτητές της πόλεως, η κοινή τύχη στους δύσκολους καιρούς της δουλείας, η ίδια η γιαννιώτικη ελληνική γλώσσα που μιλούσαν στο σπίτι και στη δουλειά, έφερναν σε συχνή συνάφεια τον έναν λαό με τον άλλο. Πολλά λαογραφικά στοιχεία δανείστηκαν οι Γιαννιώτες Εβραίοι απ’ τους Έλληνες. Τα «διαβατήρια έθιμα» (γέννηση, γάμοι, θάνατος), τα ξόρκια, τα μοιρολόγια, ο τρόπος που εκδήλωναν τη χαρά στις γιορτές τους, η οικογενειακή και κοινωνική συγκρότηση, η κατοικία, οι τέχνες είχαν φανερή την ελληνική επίδραση. Τα λογής λογής έθιμα, οι θρησκευτικές και λαϊκές παραδόσεις, που ξεχώριζαν από τα έθιμα των άλλων εβραϊκών κοινοτήτων, διατηρούνταν αρκετά έντονα ως τις μέρες μας, δηλ. πριν το Ολοκαύτωμα.

Πηγή εικόνας: athjcom.gr Η ελληνική γλώσσα, γράφει η Νιννέττα Μάτσα – Φέλντμαν, είχε διεισδύσει τόσο βαθιά στη ζωή των Εβραίων των Γιαννίνων, ώστε ένα μεγάλο μέρος της λειτουργίας διεξήγετο στην ελληνική αντί στην εβραϊκή. Η γλώσσα των Εβραιογιαννιωτών είναι μίγμα της δημοτικής γλώσσας, όπως μιλιέται στην Ήπειρο, μαζί με τούρκικες λέξεις, που ξέμειναν από τον καιρό της τουρκοκρατίας και με εβραϊκές και ιταλικές προσμίξεις (γραικο-ιουδαϊκή γλώσσα). Το 1886 στη μικρή κοινωνία των Γιαννίνων συνέβη ένα γεγονός από τα λιγοστά της εποχής εκείνης, που πολυσυζητήθηκε και προκάλεσε σάλο. Σε άρθρο του στο Ηπειρωτικό Ημερολόγιο (1998), ο ακούραστος Στέψ. Μπέτης μας κάνει γνωστό ένα ειδύλλιο μεταξύ ενός Ρωμιού και μιας Εβραιογιαννιωτοπούλας, το οποίο ίσως ήταν και το μοναδικό στα Γιάννινα και είχε αίσιο τέλος. Το γεγονός αυτό, όπως προανέφερα, έγινε το 1886 όταν ο Παναγιώτης Γούδας του Κων/νου από το Γραμμένο «ηράσθη εμμανώς» μια Εβραιοπούλα (άγνωστο το μικρό της όνομα). Και η Εβραιοπούλα όμως έδειξε αμοιβαία αισθήματα. Το ότι ήταν εβραιοπούλα αποδεικνύεται από το με αριθ. «αρ. 1886 9/βρίου ημέρα Τρίτη 844» προικοσύμφωνο το οποίο επικυρώνει ο Ιωαννίνων Σωφρόνιος… «Δια του παρόντος εγγράφου δηλοποιούμεν οι υποφαινόμενοι αφ’ ενός Παναγιώτης Κων. Γούδας κάτοικος Ιωαννίνων, ορθόδοξος Χριστιανός ενήλιξ, ότι οικειοθελώς και ευχαρίστως εμνηστεύθην μετά της Νεοφώτιστου Βασιλικής, θυγατρός Ισδραήλ, κατοίκου Ιωαννίνων και (;) εμπόρου της εξ Ιουδαίων προερχομένης και προ έτους περίπου ασπασάσης τον Χριστιανισμόν του ορθού ημών δόγματος… Τη 14 8/βρίου 1886 Ιωάννινα Παναγιώτης Κ. Γούδας βεβαιούμαι Βασιλική Νεοφώτιστος». Σαν έξυπνος λαός που ήταν (οι Εβραίοι) ήξεραν ν’ ανακαλύπτουν πηγές, ν’ ανοίγουν επιχειρήσεις κλπ.Έγιναν αποδεκτοί και ενσωματώθηκαν στο εμποροβιοτεχνικό και επιχειρηματικό δίκτυο της πόλης πολύ γρήγορα. Όμως η κλειστή αριστοκρατία, των «Καστρηνών» διατηρούσε και έναντι των Εβραίων τα στεγανά της. (Βλ. Δ. Βρανούση, «Έπαινος Ιωαννίνων», Έκδ. Δήμου Ιωαννιτών- Ιωάννινα 1986, σελ. 35). Ο ίδιος συγγραφέας-ιστορικός γράφει ότι πολυαριθμότεροι Εβραίοι υπάρχουν στον καζά (μικρότερος νομού) Ιωαννίνων ήτοι 4.583 ψυχές (2.406 άνδρες και 2.177 γυναίκες). Και σε άλλους στατιστικούς πίνακες της ίδιας περίπου εποχής υπάρχουν μικρές αποκλίσεις. Στην απογραφή των Γιαννιωτών, που έγινε στις 6 Οκτωβρίου 1913, ο πληθυσμός ανερχόταν σε 16.528 κατοίκους, ήτοι χριστιανοί 11.842, Μουσουλμάνοι 2.184 και Εβραίοι 2.502. Πριν την πολιορκία των Γιαννίνων οι κάτοικοι ανέρχονταν σε 2.000 ψυχές.

Πηγή εικόνας: athjcom.gr Ο Γιαννιώτης συγγραφέας Χαράλ. Πέτσκος, στο έργο του «Ιστορίες και θρύλοι για Εβραίους-φαντάσματα», γράφει γ��α τους Εβραίους των Γιαννίνων: «Λίγοι, ελάχιστοι Εβραίοι των Γιαννίνων σπούδασαν κι έγιναν επιστήμονες. Όλους τους τραβούσε το εμπόριο, το είχαν μεσ’ το αίμα τους, ήταν γεννημένοι γι’ αυτό. Έτσι και τα παιδιά τους τα μάθαιναν από πολύ μικρά στο κέρδος. Μάλιστα όταν τ’ άλλα συνομήλικα τους, αποκαμωμένα κι ιδρωμένα από τη πολύωρη σύρραξη, καθόντουσαν να ξανασάνουν, τα οβραιόπουλα έτρεχαν για να τους πουλήσουν μέντες και ζαχαρωτά. Δεν άφηναν καμία ευκαιρία να περάσει δίχως διάφορο» (βλ. Φραγκ. Αμπατζοπούλου, «Ο Άλλος εν διωγμώ»). Όσοι έμποροι συνδύαζαν πλούτο και κύρος αποτελούσαν την ηγεσία της Κοινότητας, προσπαθώντας στις δύσκολες στιγμές να σώζουν το λαό τους. Τέτοιος ήταν ο Δαβιτσών Μ. Λεβή που όταν πέθανε, η νεκρώσιμη ακολουθία στη Συναγωγή ήταν πάνδημη. Παραβρέθηκαν Εβραίοι, Έλληνες και Τούρκοι. Η ελληνική κυβέρνηση τον παρασημοφόρεσε με τον Αργυρό Σταύρο του Σωτήρος. Ο γνωστός έμπορος, της τότε εποχής, Αβραάμ Γκανής επιστρέφοντας από το εξωτερικό έφερε μαζί του πλούσια συλλογή κασμηριών που διέθετε στα δύο καταστήματα του (Ανεξαρτησίας και με παράρτημα στον Αγ. Νικόλαο αγοράς). Συγχρόνως είχε και ραφείο για τους πελάτες. Μ’ αυτό τον τρόπο κατάφερνε να μειώνει το κόστος και ανταγωνιζόταν καλύτερα τους άλλους εμπόρους. Στον εμπορικό σύλλογο των Γιαννίνων πάντοτε εκλέγονταν σαν μέλη του και Εβραιογιαννιώτες έμποροι, συμβάλλοντας έτσι στην καλύτερη διοργάνωση του εμπορίου και στην κίνηση της αγοράς γενικότερα. Το 1925 στον Εμπορικό Σύλλογο Γιαννίνων ήταν γραμμένοι 63 Εβραίοι έμποροι και μόνον 23 Χριστιανοί Γιαννιώτες. Το παράδοξο όμως είναι το εξής: Ενώ υπερτερούσαν οι Εβραίοι στις αρχαιρεσίες που έγιναν στις 22 Μαρτίου του ίδιου έτους, εξελέγησαν 6 (έξι) έμποροι Γιαννιώτες και τρεις Εβραίοι. Ο Χρηστοβασίλης έγραψε τότε: «χάρις εις την ευγένειαν των Ισραηλιτών, δεν απηρτίσθη ο Εμπορικός σύλλογος εξ ολοκλήρου εξ Ισραηλιτών, αρκεσθέντων τούτων εις τρία μόνον μέλη». Τούτο οφείλεται στο ότι οι Γιαννιώτες έμποροι αδιαφορούσαν να γραφτούν στο σύλλογο και έτσι κατά τις αρχαιρεσίες δεν ήταν ταμειακά τακτοποιημένοι για να έχουν δικαίωμα ψήφου. Αντίθετα οι Εβραίοι έμποροι εκπλήρωναν τις υποχρεώσεις τους προς το σύλλογο τους. (Βλ. Ι. Νικολαΐδη, τ. ΣΤ’, «Τα Γιάννινα του Μεσοπολέμου»). Ένας μεγάλος αριθμός Εβραίων, καθώς και πολλών Ηπειρωτών, λόγω της φτώχιας και του πολέμου αναγκάστηκε να ξενιτευτεί στα 1913 κυρίως στην Αμερική. Επίσης νωρίτερα, με την πυρκαγιά του 1869 στην αγορά της πόλης, από τον Ρασήμ πασά για λόγους ρυμοτομικούς, πολλοί συμπολίτες μας Εβραίοι, περίπου 860 ψυχές, αφού έπαθαν Οικονομική καταστροφή, είχαν αναγκαστεί να φύγουν από τα Γιάννινα, ζητώντας καλύτερη ζωή στην Κων/πολη, Αλεξάνδρεια και Νέα Υόρκη. Ο Γεώρ. Πλουμίδης, σε μια πανηγυρική του ομιλία για την απελευθέρωση της πόλης μας από τον τουρκικό ζυγό (21/2/1913), αναφέρει τις επιπτώσεις του μεταναστευτικού ρεύματος στην πόλη των Γιαννίνων και στην ευρύτερη περιοχή όπως, έλλειψη εργατικών χεριών… την ανυπαρξία πιστωτικού συστήματος κλπ. Οι τότε Ηπειρώτες πολύ έντονα περιγράφουν την ασφυκτική κατάσταση που είχε δημιουργηθεί από την απουσία τραπεζικών ιδρυμάτων, ούτως ώστε οι σχετικές συναλλαγές να έχουν περιέλθει σε Ισραηλίτες τραπεζίτες, που ουσιαστικά ήταν τοκογλύφοι (εφημερίς «Πύρρος», φ. 33 της 21/12/1903 και εφ. «Ήπειρος», φ. 21 της 22/11 /1909). Άλλα επαγγέλματα που εξασκούσαν ήταν του παπλωματά, του παντοπώλη, του χαλκουργού, του μανάβη, του παλιατζή, του γυρολόγου, του νερουλά, του αχθοφόρου, του μικροπωλητή, του κτηματομεσίτη, του νηματοποιού, του εμπόρου, του φανοποιού (τενεχτσή), του ιατρού, του υαλοπώλη, του δερματέμπορου, του τυροκόμου, του γαλακτοπώλη, του κρεοπώλη, του εργάτη, του ψρουτέμπορου, του δημοδιδασκάλου, του ταβερνιάρη, του μπουγατσιοπώλη, του φορτοεκφορτωτή, του οπωροπώλη, του νηματοστρίφτη, της ράπτριας… (Βλ. εφημ. «Πρωινός Λόγος» από 11/4 μέχρι 19/4/2002, έρευνα του κ. Χρ. Τσέτση). Μερικοί έμποροι παρασκεύαζαν οι ίδιοι τυροκομικά προϊόντα, όπως το κασέρ τυρί κασκαβάλι και κρασί (για θρησκευτικούς κυρίως λόγους). Ο πολιτικός μηχανικός κ. Ιωάν. Παπαϊωάννου που ασχολείται με την ιστορία των Γιαννίνων έγραψε στην εψημ. «Νέοι Αγώνες» (5/7/2001) για το εμπόριο των Εβραίων: «Ο Γιαννιωτο-εβραίος έμπορας στις κρίσεις της αγοράς αποφαινόνταν φιλοσοφημένα: Το εμπόριο αρρωσταίνει. Δεν πεθαίνει…». Οι Εβραίοι έμποροι έδιναν προτεραιότητα στην απόκτηση μαγαζιού λέγοντας χαρακτηριστικά: «Πρώτα μαγαζί και μετά σπίτι. Το μαγαζί θα φέρει από τα κέρδη το σπίτι… Είχαν πάντοτε ρευστό σε χρήμα ή χρυσό για κεφάλαιο κινήσεως…». Πριν το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο στα Γιάννινα υπήρχαν δύο Συναγωγές. Η παλιά Συναγωγή (Καχάλ Καντός Γιασσάν) που είναι μέσα στο Κάστρο (οδός Ιουστινιανού). Δεν είναι γνωστό πότε χτίστηκε, αλλά αντικατέστησε μία παλιότερη Συναγωγή, που χτίστηκε κατά τη βυζαντινή περίοδο. Ο αείμνηστος Δημ. Σαλαμάγκας, μας πληροφορεί ότι «σωζόταν στα Γιάννινα, ένα παλαιότατο βιβλίο της εβραϊκής αυτής Κοινότητας, ένα είδος χρονικού. Και μια παλιά επιγραφή της Εβραϊκής Συναγωγής του φρουρίου, έφερνε υφιστάμενη την κοινότητα αυτή, τουλάχιστο από το 10° αι. μ.Χ.» (ένδειξη παρουσίας των Εβραίων στα Γιάννινα. Βλ. Δ. Σαλαμάγκα, «Περίπατοι στα Γιάννινα», έκδ. 1950).Κατά το διάστημα της Γερμανικής Κατοχής δεν υπέστη ζημιές, μας κάνει γνωστό η Νιννέτα Μάτσα – Φέλντμαν, γιατί ο τότε δήμαρχος των Γιαννίνων Δημ. Βλαχλείδης επενέβη και έπεισε τους Γερμανούς ότι αυτό το οίκημα (Συναγωγή) θα το χρησιμοποιούσαν σαν δημόσια βιβλιοθήκη.

Πηγή εικόνας: dimotikoradiofono.gr Η Νέα Συναγωγή (Καχάλ Καντός Χαντάς) ήταν έξω από το Κάστρο στη σημερινή οδό Γιωσέφ Ελιγιά (παλιά Μαξ Νορδάου). Χτίστηκε πιθανόν κατά το 1500 μ.Χ. με τον ερχομό των Εβραίων της Κάτω Ιταλίας και Σικελίας. Δίπλα από τη Συναγωγή (της Γιωσέφ Ελιγιά) υπήρχε η ΑΠί&ηοβ, που και τα δύο οικήματα κατά την κατοχή χρησιμοποιήθηκαν από τους Γερμανούς σαν στάβλοι και υπέστησαν μεγάλες ζημιές. Η Κούλα Τζαλμακλή-Χατζηγιάννη, παλιά Γιαννιώτισσα γράφει για την καινούργια Συναγωγή: «Το Μεγάλο Συναγώι κατεδαφίστηκε, έγινε στη θέση του η εβραϊκή πολυκατοικία. Πάει και το σχολείο τους… άνοιξε δρόμος μέχρι τη λίμνη, τα ταμπάκικα. Το μεγάλο Συναγώι λεηλατήθηκε. Δεν έμεινε τίποτα από τον πλούτο που βλέπαμαν, όταν πηγαίναμαν κάθε Σεπτέμβρη, όταν έβγαζαν την Παλιά» (βλ. εφημ. «Νέοι Αγώνες», της 7/12/2001). Δίπλα από τις συναγωγές βρισκόταν το «Μινιάν» δηλ. πολύ μικρές συναγωγές για την καθημερινή προσευχή, ώστε να μην ανοίγει η μεγάλη Συναγωγή. Εδώ είναι απαραίτητο να εξάρουμε την προσφορά του αειμνήστου φιλολόγου Γιαννιωτοεβραίου Ιωσήφ Μάτσα, εμπόρου, ακάματου ερευνητή της ρωμανιώτικης ιστορίας και παράδοσης, που κατάφερε να διασώσει από ολοκληρωτική καταστροφή τα λεγόμενα «παγιουτίμ». Αυτά ήταν τραγούδια θρησκευτικού περιεχομένου, που τραγουδιόνταν στο σπίτι σε διάφορες θρησκευτικές και οικογενειακές τελετές. Ήταν γραμμένα στην ελληνική αλλά με εβραϊκό αλφάβητο. Τα συνέθεταν ποιητές του τόπου, κυρίως ραβίνοι και οι μελωδίες τους δείχνουν την επίδραση της ελληνικής και τουρκικής δημοτικής ποίησης. Οι μελωδίες και οι στίχοι πολλών τραγουδιών αποτελούν ανεκτίμητο λαογραφικό θησαυρό. Από τους ξένους ραβίνους που επισκέπτονταν τα Γιάννινα η Ισραηλιτική Κοινότητα χαρακτηριζόταν σαν «μισή Ιερουσαλήμ», επειδή οι Εβραιογιαννιώτες ήταν προσηλωμένοι στο Ταλμούδ (συλλογή σχολίων επί της Βίβλου) της Ιερουσαλήμ και μάλιστα με πολύ ζήλο, σε αντίθεση με τους Ισπανοεβραίους (Σεφαραδί) που χρησιμοποιούσαν το Ταλμούδ της Βαβυλώνας. Στα τέλη του 19ου αι. δημιουργήθηκε στα Γιάννινα φαρμακείο της Ισραηλιτικής Κοινότητας από τον έμπορο Μορντεχάι Σαμπεθάι Κοφινά, τον επονομαζόμενο «μπιρούρ», που στα εβραϊκά σημαίνει φτωχός. (Βλ. Ιοκάστη Παναγιωτίδον, «Ήπειρος: υγεία, νοσηρότητα…», σελ. 57). Κατά την απελευθέρωση της πόλης των Γιαννίνων από τον τουρκικό ζυγό εκτός από τους πανηγυρισμούς των Χριστιανών συμμετείχε και το εβραϊκό στοιχείο της πόλης με κάθε τρόπο, ακόμη και με πανηγυρική εκδήλωση στη Συναγωγή, αναγνωρίζοντας τη νομιμότητα προς τις νέες πολιτικές αρχές. Οι Εβραιογιαννιώτες υποδέχτηκαν με θερμές εκδηλώσεις το νέο διάδοχο Γεώργιο κατά την επίσκεψη του στην πόλη, (βλ. Δημ. Λουλέ «Το Ρωσικό προξενείο των Ιωαννίνων και η απελευθέρωση της πόλης», Πρακτ. Β.’ επιστημ. συνεδρίου, Γιάννινα, Ήπειρος 19-ος – 20ος αι.- 2,3,4/12/1988). Το 1925 πέθανε ο «πλήρης αρετών και μετριοφροσύνης και επί 40ετίαν διατελέσας αρχιραββίνος της Ισραηλιτικής Κοινότητας σοφολογιώτατος ‘Εζρα Ελιέζερ. Στη νεκρώσιμη ακολουθία παραβρέθηκαν όλες οι στρατιωτικές καθώς και οι πολιτικές αρχές της πόλης, τον δε επικήδειο εξεφώνησε ο Σαμπεθάι Καμπιλής». (Βλ. ΣΤ ‘ τόμο, σελ. 47, Ιωάν. Νικολαΐδη «Τα Γιάννινα του Μεσοπολέμου»). Στο βιβλίο της Φραγκ. Αμπατζοπούλου «Η Γραφή και η βάσανος» αναφέρεται ότι «μετά την απελευθέρωση του 1913, οι Εβραίοι σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία είχαν τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του Έλληνα πολίτη καθώς και ορισμένα προνόμια, όπως την αργία του Σαββάτου που καταργήθηκε το 1924, όταν καθιερώθηκε η υποχρεωτική αργία της Κυριακής σε όλη την Ελλάδα… Η Εβραϊκή Κοινότητα των Ιωαννίνων αριθμούσε 4.000 κατοίκους στις αρχές του αιώνα (20ού)… υπήρξε (η Κοινότητα) ιδιαίτερα συντηρητική και ελάχιστα δεκτική στις ιδέες της αφομοίωσης που κυκλοφορούσαν στην Ευρώπη και τη Θεσσαλονίκη». Την ανανέωση έφερε η Alliance Israelite Universelle που ιδρύθηκε στα Γιάννινα το 1904, όπου δίδαξε και ο εβραιογιαννιώτης ποιητής Γιωσέφ Ελιγιά. (Από το βιβλίο του Δημ. Χατζή «Το τέλος της μικρής μας πόλης»).Η Ισραηλιτική Κοινότητα Ιωαννίνων συστάθηκε με το αριθ. 2456/ 23-7-1920 Β.Δ. https://www.youtube.com/watch?v=nKMNkdDTbLk https://www.youtube.com/watch?v=CoMTOsKXUig https://www.youtube.com/watch?v=XnhlscdAFig *Αναδημοσίευση από το βιβλίο «Οι Ρωμανιώτες Εβραίοι των Ιωαννίνων» (2005). Πηγές: egiannina.wordpress.com youtube.com Σύνταξη κειμένου: Μίλτος Γήτας Επιμέλεια κειμένου: Ελευθερία Σακελλαρίου Read the full article

#ΆγνωστηΉπειρος #Εβραίοι #ΙσραηλιτικήΚοινότητα #Ιστορία #Ιωάννινα #παλιάΓιάννενα

0 notes

epikairocom · 7 years ago

Text

Το μαγικό παραμύθι σε χρώμα …ασημί ξεκινάει στο Παραλίμνιο Fun Park

Date: November 9, 2017Author: zotossss0 Comments— Edit

Χριστουγεννιάτικο Χωριό Οι πόρτες του Πάρκου ανοίγουν στις 10.00 (Δευ-Κυρ) Οι δράσεις ξεκινούν στις 11.00 (Δευ-Κυρ)

Γιορτές σαν Παραμύθι

Φέτος, τα Χριστούγεννα στα Ιωάννινα θα έχουν χρώμα… ασημί! Σαν τα παλιά κοσμήματα που φτιάχνουν με τέχνη και μεράκι οι μαστόροι μας.

Το Παραλίμνιο Fun Park υποδέχεται τα «Ασημένια Χριστούγεννα» σε μία μαγική πόλη γεμάτη εκπλήξεις για μικρούς και μεγάλους. Ο Ασημάκης και η Ασημένια, ο Αϊ Βασίλης, τα ξωτικά, το δέντρο των δώρων, το carousel, το φαντασμαγορικό παγοδρόμιο, τα εντυπωσιακά εργαστήρια και πολλά ακόμη πρωτότυπα παιχνίδια και δράσεις σας περιμένουν από τις 8 Δεκεμβρίου έως και τις 7 Ιανουαρίου, για να πασπαλίσουν με ασημόσκονη τα πιο ονειρικά Χριστούγεννα της ζωής σας.

Και το παραμύθι ξεκινά…

Από την ημέρα που η μαγική χριστουγεννιάτικη πόλη ανοίγει τις πόρτες της, το Παραλίμνιο FunPark μεταμορφώνεται, βάζει τα καλά του και γίνεται ονειροδρόμιο για όλους όσοι μπορούν να ονειρεύονται. Μύθοι, θρύλοι, μαγικά, ακροβατικά, παιχνίδια, δράσεις και θεάματα για όλους.

Το Δέντρο και το Σπίτι των Δώρων: Τα Χριστούγεννα έχουμε την τέλεια ευκαιρία να προσφέρουμε χαρά, αγάπη και ελπίδα μα και … παιχνίδια σε όλα τα παιδιά που δεν έχουν τη δυνατότητα να αγοράσουν δικά τους. Για τον λόγο αυτό, στο Δέντρο και το Σπίτι των Δώρων, γονείς, γιαγιάδες, παππούδες και παιδιά μπορούν να αφήνουν δώρα τους ή/και τα παιχνίδια που δεν χρησιμοποιούν πλέον, για να δοθούν σε όσους τα έχουν ανάγκη.

Το Ταχυδρομείο του Αϊ Βασίλη: Μία από τις πιο μαγικές διαδικασίες των Χριστουγέννων είναι τα γράμματα που γράφουν τα παιδιά στον Άϊ Βασίλη. Τι πιο τέλειο, λοιπόν, να τα ταχυδρομήσουν κατευθείαν σε αυτόν από ένα ειδικά διαμορφωμένο χριστουγεννιάτικο ταχυδρομείο, που κάνει express παραδόσεις κατευθείαν στον… Βόρειο Πόλο;

Το Τρενάκι του Αϊ Βασίλη: Με το χριστουγεννιάτικο τρενάκι γυρίζουμε όλο το ονειροδρόμιο από τη μια άκρη στην άλλη και επιλέγουμε που θα πάμε, τι θα δούμε και που θα σταματήσουμε! Ανακαλύψτε το Ασημένιο Χριστουγεννιάτικο Πάρκο από άκρη σε άκρη πάνω στο πιο διασκεδαστικό τρενάκι!

Το Σπίτι του Ασημάκη: Ένα μαγευτικό χιονισμένο σκηνικό με μπάλες και ταυτόχρονα ένα διαδραστικό παιχνίδι. Απίθανη διασκέδαση για μικρούς και μεγάλους.

Το Σπίτι της Ασημένιας: Μια πρωτότυπη Χιονόμπαλα, όπου οι επισκέπτες μπορούν να μπουν μέσα, να φωτογραφηθούν και να παίξουν με το χιόνι.

Το Σπίτι του Μπουρμπουλήθρα: Μια πρωτότυπη κατασκευή με τεράστιες μπουρμπουλήθρες, όπου τα παιδιά μπορούν να μπουν, να παίξουν και να φωτογραφηθούν, με φόντο ένα ονειρικό σκηνικό.

Το Σπίτι του Παραμυθά: Ένας ονειρικός χώρος παραμυθιού που τα παιδιά θα ταξιδέψουν σε μαγικές ιστορίες, που θα αφηγούνται παραμυθάδες αλλά και δημοφιλείς ηθοποιοί που θα επισκεφθούν τα Ασημένια Χριστούγεννα.

Το Σπίτι του Μάγου: Ένας χώρος όπου τα παιδιά θα μυηθούν στον κόσμο της ταχυδακτυλουργίας διασκεδάζοντας με μαγικά κόλπα και στο τέλος λαμβάνουν το μεγάλο δίπλωμα του Ταχυδακτυλουργού.

Το Εργαστήρι του κου Ασημοχέρη: Ένας ξεχωριστός χώρος και ένα μοναδικό event όπου επισκέπτες κάθε ηλικίας μπορούν σε λίγα λεπτά να κατασκευάσουν κέρινο αντίγραφο του χεριού τους. Ένα απίθανο αναμνηστικό από τα «Ασημένια Χριστούγεννα» των Ιωαννίνων.

Το Εργαστήρι των Ξωτικών: Τα ξωτικά είναι ακούραστα και απολαμβάνουν να μαθαίνουν στα παιδιά καινούρια πράγματα! Στο εργαστήρι τους, τα παιδιά θα κατασκευάσουν και θα ζωγραφίσουν, μαθαίνοντας να εργάζονται τόσο ατομικά όσο και ομαδικά.

Το Carousel: Κλασσική χριστουγεννιάτικη διασκέδαση για μικρούς και μεγάλους!

Το Παγοδρόμιο: Στο παγοδρόμιο, μικροί και μεγάλοι ανακαλύπτουν διαδρομές, διασκεδάζοντας υπό τον ήχο χριστουγεννιάτικων τραγουδιών.

Η Χριστουγεννιάτικη Αγορά: Στη χριστουγεννιάτικη αγορά μας, μπορείτε να βρείτε από είδη δώρων και διακόσμησης μέχρι γλυκίσματα, βιβλία και παιχνίδια.Οι πιο γλυκές αγορές στον πιο γιορτινό χώρο!

Κάθε μέρα διασκεδάζουμε!

Εκτός από τα συναρπαστικά παιχνίδια που όλοι μπορούν να απολαύσουν, στο Ασημένιο Χριστουγεννιάτικο Πάρκο, οι δράσεις δεν σταματούν ποτέ! Πιο συγκεκριμένα:

Party, συναυλίες, events: Από τις 9 έως και τις 22 Δεκεμβρίου, τα Ασημένια Χριστούγεννα υπόσχονται διασκέδαση με πολλή μουσική! Στη σκηνή ανεβαίνουν pop και rock μπάντες, χορευτικά σχήματα και animateur με πολλά απίθανα happenings.

TheatreWeek: Από τις 23 έως και τις 30 Δεκεμβρίου, καθημερινά, η διάσημη παιδική παράσταση «Ο Μολυβένιος Στρατιώτης», μαγεύει μικρούς και μεγάλους.

Δημιουργώ με την Ανακύκλωση: Εκπαιδευτική δράση όπου τα παιδιά ενημερώνονται για θέματα που αφορούν στην προστασία του περιβάλλοντος, μαθαίνουν για τη σημασία της ανακύκλωσης, δημιουργούν χριστουγεννιάτικα στολίδια από ανακυκλώσιμα υλικά σε ένα μοναδικό workshop και τα κρεμούν στο Δέντρο της Ανακύκλωσης, που βρίσκεται στο Ασημένιο Χριστουγεννιάτικο Πάρκο.

Για περισσότερες πληροφορίες: 26510 83 388 [email protected] http://ift.tt/2hXkXM2

from epikairo.com http://ift.tt/2AnpJcf

#epikairo.com

0 notes

pargagreece · 8 years ago

Text

New Post has been published on PargaNews.com

New Post has been published on http://parganews.com/erimosan-ta-kentra-ygias/

Ερήμωσαν τα Κέντρα Υγείας

Εικόνα ερήμωσης στα Κέντρα Υγείας, είναι αυτή που περιγράφει η ΠΟΕΔΗΝ, η οποία λίγο καιρό πριν είχε καταγράψει εκτενώς τα προβλήματα, τόσο στις ορεινές περιοχές όσο και στις τουριστικές.

Τα Κέντρα Υγείας κατεβάζουν ρολά το μεσημέρι, με αποτέλεσμα όποιος αρρωστήσει απόγευμα ή νύχτα να μην μπορεί να εξυπηρετηθεί. Άλλωστε είναι έντονο το πρόβλημα με τα ασθενοφόρα, τα οποία είτε δεν υπάρχουν, είτε είναι ακινητοποιημένα από βλάβες.

«Ερήμωσαν τα Κέντρα Υγείας από προσωπικό αν και στα Κέντρα Υγείας δεν υπήρξαν διαθεσιμότητες ή απολύσεις. Παντού βλέπεις κλειστά Ιατρεία και Εργαστήρια. Σκουριάζουν Εργαστηριακά Μηχανήματα εκατομμυρίων ευρώ. Οι κάτοικοι δεν μπορούν να κάνουν μία Γενική Αίματος ή μία Ακτινογραφία.

Προβάλλουν οι Υπουργοί Υγείας τις 2.000 προσλήψεις με προγράμματα STAGE από τις 4.000 που έταξαν και δεν λένε κουβέντα για τους 25.000 μόνιμους υπαλλήλους που αποχώρησαν, εκ των οποίων 7.500 επί των ημερών ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ. Χάος», τονίζει στην ανακοίνωση της η ΠΟΕΔΗΝ.

Η κατάσταση στην Ήπειρο

Η κατάσταση στα Κέντρα Υγείας της Ηπείρου είναι ζοφερή, σύμφωνα με αναλυτικά στοιχεία που είχε παρουσιάσει παλιότερα η ΠΟΕΔΗΝ.

ΚΕΝΤΡΟ ΥΓΕΙΑΣ ΠΑΡΓΑΣ: Τραγικές ελλείψεις ιατρικού και λοιπών επαγγελματιών υγείας. Υποστελέχωση και απαξίωση αν και κάθε χρόνο υποδέχεται χιλιάδες τουρίστες. Δεν λειτουργεί καθημερινά. Εφημερεύει μόνο τις μονές ημέρες του μήνα με ένα Παθολόγο.

ΚΕΝΤΡΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΝΑΛΑΚΙΟΥ: Τραγικές ελλείψεις προσωπικού. Εφημερεύει εκ περιτροπής με το Κ.Υ. Πάργας. Υπηρετεί ένας παθολόγος, ο οποίος μόνο δυο ημέρες την εβδομάδα βρίσκεται στο Κέντρο Υγείας. Τις υπόλοιπες καλύπτει το νοσοκομείο Πρέβεζας.

ΣΥΒΟΤΑ ΚΑΙ ΠΕΡΔΙΚΑ: διαθέτουν περιφερειακά ιατρεία τα οποία επίσης είναι ανοιχτά μέχρι το μεσημέρι λόγω ελλείψεων προσωπικού.

ΚΕΝΤΡΟ ΥΓΕΙΑΣ ΜΑΡΓΑΡΙΤΙΟΥ: Κτίριο κουφάρι. Ένα ακόμη Κ.Υ. με εμφανή τα σημάδια της υποβάθμισης. Δεν κάνει εφημερίες. Κλείνει στις τρεις το μεσημέρι.

ΚΕΝΤΡΟ ΥΓΕΙΑΣ ΘΕΣΠΡΩΤΙΚΟΥ: Σημαντικές ελλείψεις υλικών. Με δωρεές από τους εμποροβιοτέχνες και τους πολίτες προμηθεύεται υλικά το Κέντρο Υγείας. Συχνά γίνονται έρανοι μεταξύ του προσωπικού για την αγορά υγειονομικού υλικού. Μόλις χθες συγκεντρώθηκαν 24€ από το προσωπικό και αγόρασαν γάζες από ιδιωτικό φαρμακείο.

ΚΕΝΤΡΟ ΥΓΕΙΑΣ ΦΙΛΙΠΠΙΑΔΑΣ: Εφημερεύει μόνο τις μισές μέρες του μήνα λόγω έλλειψης ιατρών. Σημαντικές ελλείψεις υλικών. Προμηθεύεται υλικά από δωρεές.

1. Κ.Υ. ΜΕΤΣΟΒΟΥ: Μεγάλη η επισκεψιμότητα του Κ.Υ. Μετσόβου σε μια περιοχή κάλυψης 10 χιλιάδων κατοίκων και ιδιαίτερα τον χειμώνα ο τουρισμός ανεβάζει τον αριθμό αυτό κατά 5 χιλιάδες. Μεγάλο πρόβλημα αφορά τους οδηγούς ασθενοφόρων. Υπηρετούν μόλις (2) και δεν επαρκούν για να βγουν οι βάρδιες του ασθενοφόρου. Έτσι για δύο μέρες και πλέον δεν υπάρχει κάλυψη από ασθενοφόρο. Καλύπτει το ΕΚΑΒ, αλλά η απόσταση είναι σαρ��ντα λεπτά από τα Ιωάννινα, αν προλάβει βέβαια!!!!Έλλειψη σε μηχανήματα μέτρησης και πήξης του αίματος. Χωρίς αντιδραστήρια και πολλά μηχανήματα παλιά που χρήζουν αντικατάσταση. Μεγάλη έλλειψη σε Ιατρικές ειδικότητες. Δεν υπάρχει Ορθοπεδικός, χειρουργός, γυναικολόγος, καρδιολόγος. Το νοσηλευτικό προσωπικό (4) άτομα δεν επαρκούν για την καθημερινή κάλυψη.

2. Κ.Υ.ΒΟΥΤΣΑΡΑ: Μεγάλο πρόβλημα είναι η επικοινωνία με την 6η ΥΠΕ για τα καθημερινά προβλήματα του Κ.Υ.. Έλλειψη Ιατρών και έλλειψη νοσηλευτικού προσωπικού κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες. Παντελής έλλειψη υλικών, κυρίως μάσκες οξυγόνου, κολάρα, συσκευές ορών, φλεβοκαθετήρες, ράμματα, ουροκαθετήρες, επίδεσμοι κλπ. Οι πολίτες και διάφορα φιλανθρωπικά σωματεία αγοράζουν υλικά και τα δίνουν στο Κ.Υ., το δικό τους Κ.Υ.!! Για κόστος 220€ δεν μπορούσαν να επισκευάσουν την θέρμανση με αποτέλεσμα οι ασθενείς να κρυώνουν. Υπηρετούν δύο οδηγοί ασθενοφόρων και σαφώς δεν καλύπτονται όλες οι μέρες και οι νύχτες το Κ.Υ..

3. Κ.Υ. ΚΟΝΙΤΣΑΣ: Η πλήρη αποτελμάτωση του Κ.Υ. εξαιτίας της περικοπής πόρων και πρόσθετες λειτουργικές δυσκολίες λόγο της διοικητικής μεταφοράς στην 6η ΥΠΕ που εδρεύει στην Πάτρα. Πριν ένα περίπου χρόνο συστήθηκε «επιτροπή πρωτοβουλίας» μετά από ενημερωτική συνάντηση των κατοίκων της περιοχής, του Δήμου και της εκκλησίας, για την αντιμετώπιση των άμεσων αναγκών, είτε σε αναλώσιμα είδη, είτε θέρμανση, είτε άλλες επείγουσες υποχρεώσεις. Έλλειψη σε γιατρούς διαφόρων ειδικοτήτων, σε οδηγούς ασθενοφόρων. Πιστώσεις με το σταγονόμετρο και με τεράστια καθυστέρηση. Οι ασθενείς αναγκάζονται να προμηθεύονται μόνοι τους τα αναλώσιμα.

4. Κ.Υ. ΔΕΛΒΙΝΑΚΙΟΥ: Το Κ.Υ. βρίσκεται σε παραμεθόρια περιοχή κοντά στα Αλβανικά σύνορα. Έλλειψη σε αναλώσιμα υλικά (ούτε ένα ζευγάρι γάντια), ούτε χαρτί υγείας, το οποίο το προσωπικό το αγοράζει από την τσέπη του ενώ ακόμη και μάσκες ή άλλα αναλώσιμα βρίσκονται σε περιορισμένη ποσότητα χωρίς να αντικαταστούνε. Ιδιωτική εταιρία καθαρισμού η οποία διαθέτει (1) άτομο για τρεις φορές την εβδομάδα από (4) ώρες. Αντιλαμβάνεται κανείς πως δεν μπορεί να διατηρηθούν 750 τετραγωνικά σε καλή κατάσταση. Τρείς Γενικοί ιατροί και μία ιατρός Ιατρικής Βιοπαθολογίας, η οποία είναι και Διευθύντρια του Κ.Υ. και υπεύθυνη για την λειτουργία του Μικροβιολογικού. Δεν υπάρχουν άλλες ειδικότητες στο Κ.Υ. Τις εφημερίες καλύπτουν ιατροί από τα περιφερειακά ιατρεία και αγροτικοί. Οι οδηγοί ασθενοφόρων είναι (3) και αφήνει ακάλυπτες βάρδιες με αποτέλεσμα να καλύπτεται από το ΕΚΑΒ στα Δολ��ανά σε απόσταση 20 λεπτ��ν και χωρίς συνοδεία. Καλύπτει έναν πληθυσμό που προσεγγίζει τις 10.000, καθημερινά εξυπηρετούνται λίγο κάτω από 100 πολίτες και τους καλοκαιρινούς μήνες τους ανεβάζει πάνω από 100.

ΑΡΤΑΣ: Ο νομός Άρτας έχει ανεπτυγμένα (3) Κ.Υ.,ΒΟΥΛΓΑΡΕΛΙΟΥ, ΑΝΩ ΚΑΛΕΝΤΙΝΗΣ και ΑΓΝΑΝΤΩΝ. Για μείωση κόστους καταργήθηκε η νυχτερινή βάρδια των οδηγών ασθενοφόρων για όλες τις ημέρες καθώς επίσης της πρωινής βάρδιας και απογευματινής Κυριακές και Αργίες. Κάθε έκτακτο περιστατικό αυτές τις ώρες θα πρέπει να περιμένει το ΕΚΑΒ από την Άρτα. Οι αποστάσεις είναι μεγάλες (π.χ. από ΒΟΥΛΓΑΡΕΛΙ – ΑΡΤΑ 60 χιλιόμετρα) Το οδικό δίκτυο στα χωριά απαρχαιωμένο και ο χειμώνας βαρύς, με αποτέλεσμα η διακομιδή να γίνεται δύσκολη και χρονοβόρα.

0 notes

maxmaggr · 6 years ago

Text

Ιωάννινα: Η αγορά της οδού Ανεξαρτησίας

Πηγή εικόνας: visit-ioannina.gr Η αγορά της οδού Ανεξαρτησίας είναι ακόμη και σήμερα "σύμβολο" για την πόλη των Ιωαννίνων. Η αγορά στα παλιά Γιάννινα ή το παζάρι, όπως το έλεγαν τότε, ήταν στην οδό του Μπαϊράμ πασιά, επί Τουρκοκρατίας, στην Ανεξαρτησίας μετά και τώρα καθώς και στα γύρω απ’ αυτή σοκάκια. Άρχιζε περίπου από το Γυαλί Καφενέ, πλατεία Γεωργίου Σταύρου όπως λέγεται σήμερα και τελείωνε στην οδό Αβέρωφ, ενώ αριστερά μέχρι την εκκλησία του Αγίου Νικολάου Αγοράς και δεξιά περιελάμβανε και το Κριθαροπάζαρο (οδός Κάνιγκος). Η αγορά ή αλλιώς το παζάρι επί Τουρκοκρατίας ήταν σκεπαστή από φθηνά υλικά της εποχής. Οι σκεπαστοί δρόμοι της είχαν κατά διαστήματα ανοιχτές σκεπές, σαν φωταγωγούς, τους μπατζιάδες, όπως τους έλεγαν. Σε επίκαιρα σημεία υπήρχαν πόρτες, οι οποίες κλείνονταν τη νύχτα και άνοιγαν το πρωί από τους νυχτοφύλακες, που είχαν και σκύλους. Οι φύλακες αυτοί ήταν υπεύθυνοι για τον εσωτερικό χώρο μονάχα της κλειστής και σκεπαστής αγοράς. Κατά το 17ο αιώνα τα Γιάννινα ευημερούσαν κι όπως έγραψαν οι διάφοροι περιηγητές, που πέρασαν απ’ αυτά, το εμπόριο και η βιοτεχνία ανθούσαν σε μεγάλο βαθμό. Έτσι στην αγορά τα περισσότερα από 1900 μαγαζιά ήταν πλούσια σε εμπορεύματα και με μπόλικα μεταξωτά και γουναρικά. Τα επαγγέλματα ή αλλιώς ζανάτια έφταναν τα 400 περίπου, και οι επαγγελματίες είχαν συστήσει συντεχνίες, τα λεγόμενα ισνάφια, για την από κοινού αντιμετώπιση των προβλημάτων των επαγγελμάτων τους. Η ακμή των Ιωαννίνων, όπως και της αγοράς τους, ήταν πολύ μεγάλη κατά την εποχή του Αλή πασιά, χάρη στην εμπορική επικοινωνία με την Ευρώπη. Όλα ήταν ωραία και καλά κι η πόλη περνούσε μέρες και χρόνους ευτυχισμένους μέχρι το 1820, που καταστράφηκε από φωτιά με εμπρηστικές μπόμπες κατά την πολιορκία του Αλή πασιά από τον Χουρσίτ.

Πηγή εικόνας: visit-ioannina.gr Μετά απ’ αυτό άρχισαν τα Γιάννινα να χτίζονται σιγά-σιγά και πάλι, όπως και η αγορά τους, στην αρχή με άθλιες παράγκες και ύστερα με μικρομάγαζα. Ύστερα ήρθε ο μεγάλος χαλασμός της πόλης μας το 1859 επί Αχμέτ Ρασήμ πασιά με τη βαλτή φωτιά, για ρυμοτομικούς λόγους, με αποτέλεσμα εκτός από την καταστροφή σπιτιών, να καταστραφούν στην αγορά εργαστήρια, χάνια, λουτρά, φούρνοι, καφενέδες κλπ. Ήταν δύσκολο πλέον να ορθοποδήσει η αγορά των Ιωαννίνων και το μόνο, που πέτυχε με την πάροδο του χρόνου ήταν να γίνουν ισόγεια και διώροφα μαγαζιά με τη μορφή, που έχουν περίπου σήμερα, όχι όμως και με τη σημερινή χρήση, γιατί πολλά ζανάτια (επαγγέλματα) εξαφανίστηκαν σιγά-σιγά, το ένα ύστερα από το άλλο, εξαιτίας της αλλαγής των συνθηκών της ζωής ή δημιουργήθηκαν, προοδευτικά καινούργια, για να καλύψουν νέες ανάγκες, που μας παρουσίασε ο σύγχρονος πολιτισμός. Στα παλιά Γιάννινα τα μαγαζιά της αγοράς άνοιγαν το πρωί και έκλειναν το βράδυ, δεν υπήρχε δηλαδή «ωράριο εργασίας». Οι μαγαζάτορες και οι μαστόροι περνούσαν όλη τη μέρα στα μαγαζιά και στα εργαστήρια τους περιμένοντας τους μουστερίδες (πελάτες). Το πρωί, που τα άνοιγαν, τα σκούπιζαν οι ίδιοι ή αν είχαν παραγιούς ή καλφάδες, ο μικρότερος απ’ αυτούς. Όλοι είχαν δευτέρια για να γράφουν το αλισβερίς (δοσοληψία) της μέρας και τα βερεσέδια. Φαΐ μόνο το μεσημέρι έτρωγαν κι αν είχαν πολύ δουλειά «έτρωγαν στο πόδι», που λέμε. Οι περισσότεροι έπαιρναν από το σπίτι τους το πρωί σε πετσέτα το ψωμοτύρι τους ή ελιές ή κανένα κομμάτι πίτα ή μπατσαριά. ‘Αλλοι έπαιρναν ένα πιάτο πατσιά ή φασολάδα από το γειτονικό μαγέρικο. Μόνο οι μαστόροι ή οι πλούσιοι εκείνης της εποχής σχετικά μαγαζάτορες έτρωγαν φρέσκο φαγητό στέλνοντας κάθε μεσημέρι τα καλφούδια ή τους παραγιούς τους στα σπίτια τους να τους το φέρουν σε σαγάνι (χάλκινο πιάτο) με καπάκι. Όταν κανένας από αυτούς ήθελε καφέ τον παράγγελνε στον καφετζή, που είχε καφενέ σε κάποιο από τα στενοσόκακα ή τις στοές της αγοράς.

Πηγή εικόνας: typos-i.gr Τα χρόνια πέρασαν και οι καιροί έχουν αλλάξει η αγορά με τα παλιά μαγαζιά της συνεχίζει να εξυπηρετεί τους πελάτες της, κατοίκους της πόλης μας και της γύρω περιοχής, δεν περιορίζεται όμως, όπως πρώτα, στην οδό Ανεξαρτησίας, αλλ��, σε κάθε σχεδόν γειτονιά της σύγχρονης μεγαλόπολης έχουν δημιουργηθεί αγορές και SUPER MARKETS με όλα τα είδη και εμπορεύματα, που μπορεί να ζητήσει ο σημερινός πελάτης. Η παλιά αγορά περιλαμβάνεται στο ιστορικό κέντρο της πόλης των Ιωαννίνων και όλοι, Δημοτική Αρχή και πολιτιστικοί φορείς, προσπαθούν να τη διατηρήσουν παραδοσιακή, για να μην αλλάξει περισσότερο η πολιτιστική ταυτότητα της πόλης μας. *Αναδημοσίευση από το βιβλίο «Σεργιάνι στα περασμένα…», του Συλλόγου Παλιών Γιαννιωτών Πηγές: egiannina.wordpress.com www.ioannina.gr Σύνταξη κειμένου: Μίλτος Γήτας Επιμέλεια κειμένου: Ελευθερία Σακελλαρίου Read the full article

#ΆγνωστηΉπειρος #αγοράτηςοδούΑνεξαρτησίας #γιαννενα #Ήπειρος #Ιστορία #Ιωάννινα #παλιάΓιάννενα

0 notes

maxmaggr · 6 years ago

Text

Ιωάννινα: Η αγορά της οδού Ανεξαρτησίας

Πηγή εικόνας: typos-i.gr Τα χρόνια πέρασαν και οι καιροί έχουν αλλάξει η αγορά με τα παλιά μαγαζιά της συνεχίζει να εξυπηρετεί τους πελάτες της, κατοίκους της πόλης μας και της γύρω περιοχής, δεν περιορίζεται όμως, όπως πρώτα, στην οδό Ανεξαρτησίας, αλλά, σε κάθε σχεδόν γειτονιά της σύγχρονης μεγαλόπολης έχουν δημιουργηθεί αγορές και SUPER MARKETS με όλα τα είδη και εμπορεύματα, που μπορεί να ζητήσει ο σημερινός πελάτης. Η παλιά αγορά περιλαμβάνεται στο ιστορικό κέντρο της πόλης των Ιωαννίνων και όλοι, Δημοτική Αρχή και πολιτιστικοί φορείς, προσπαθούν να τη διατηρήσουν παραδοσιακή, για να μην αλλάξει περισσότερο η πολιτιστική ταυτότητα της πόλης μας. *Αναδημοσίευση από το βιβλίο «Σεργιάνι στα περασμένα…», του Συλλόγου Παλιών Γιαννιωτών Πηγές: egiannina.wordpress.com www.ioannina.gr Σύνταξη κειμένου: Μίλτος Γήτας Επιμέλεια κειμένου: Ελευθερία Σακελλαρίου Read the full article

#ΆγνωστηΉπειρος #αγοράτηςοδούΑνεξαρτησίας #γιαννενα #Ήπειρος #Ιστορία #Ιωάννινα #παλιάΓιάννενα

0 notes

maxmaggr · 6 years ago

Text

Ιωάννινα: Η αγορά της οδού Ανεξαρτησίας

Πηγή εικόνας: typos-i.gr Τα χρόνια πέρασαν και οι καιροί έχουν αλλάξει η αγορά με τα παλιά μαγαζιά της συνεχίζει να εξυπηρετεί τους πελάτες της, κατοίκους της πόλης μας και της γύρω περιοχής, δεν περιορίζεται όμως, όπως πρώτα, στην οδό Ανεξαρτησίας, αλλά, σε κάθε σχεδόν γειτονιά της σύγχρονης μεγαλόπολης έχουν δημιουργηθεί αγορές και SUPER MARKETS με όλα τα είδη και εμπορεύματα, που μπορεί να ζητήσει ο σημερινός πελάτης. Η παλιά αγορά περιλαμβάνεται στο ιστορικό κέντρο της πόλης των Ιωαννίνων και όλοι, Δημοτική Αρχή και πολιτιστικοί φορείς, προσπαθούν να τη διατηρήσουν παραδοσιακή, για να μην αλλάξει περισσότερο η πολιτιστική ταυτότητα της πόλης μας. *Αναδημοσίευση από το βιβλίο «Σεργιάνι στα περασμένα…», του Συλλόγου Παλιών Γιαννιωτών Πηγές: egiannina.wordpress.com www.ioannina.gr Σύνταξη κειμένου: Μίλτος Γήτας Επιμέλεια κειμένου: Ελευθερία Σακελλαρίου Read the full article

#ΆγνωστηΉπειρος #αγοράτηςοδούΑνεξαρτησίας #γιαννενα #Ήπειρος #Ιστορία #Ιωάννινα #παλιάΓιάννενα

0 notes

maxmaggr · 7 years ago

Text

Μηλιά Μετσόβου: Ένας τόπος προκλητικά όμορφος

Μια ηρεμία προκλητικά όμορφη, η Μηλιά Μετσόβου, όσο και το τοπίο, σας πλημμυρίζει σαν βρεθείτε σε αυτή τη γωνιά της ελληνικής γης, στη συμβολή των συνόρων της Ηπείρου, της Δυτικής Μακεδονίας και της Θεσσαλίας. Πίσω από τα ψηλά βουνά και τις μαγευτικές οροσειρές της Πίνδου κρύβεται η Μηλιά Μετσόβου ή Αμέρου, στην τοπική βλάχικη διάλεκτο. Αγκαλιασμένη απ' τα όρη Λιβάδι, Μαυροβούνι και Τσαπούλη της οροσειράς της Πίνδου και απ' τα Αντιχάσια, βρίσκεται μεταξύ του Μετσόβου (Ν. Ιωαννίνων), του Μαλακασίου, της Παλιάς Κουτσούφλιανης (Ν. Τρικάλων) και της Κρανιάς (Ν. Γρε��ενών). Κτισμένη σε υψόμετρο 1.300 μέτρα, σε α��όσταση μόλις 65 χιλιομέτρων από τα Γιάννενα, απέχει 12 χιλιόμετρα από το Μέτσοβο και βρίσκεται μία ανάσα από τον Εθνικό Δρυμό της Βάλια Κάλντα. Συγκαταλέγεται στα βλαχοχώρια της Πίνδου, με μόνιμο πληθυσμό 450 κατοίκους. Με την εφαρμογή του προγράμματος «Ι. Καποδίστριας» παρέμεινε ανεξάρτητη κοινότητα του Νομού Ιωαννίνων, εκτάσεως 54.000 στρεμμάτων, εκ των οποίων τα 36.000 είναι δάση! Σήμερα, ο οικισμός έχει χαρακτηριστεί με Προεδρικό Διάταγμα παραδοσιακός. Οι κάτοικοι του χωριού, συντηρούν τα παλαιά πετρόκτιστα σπίτια ή κτίζουν καινούργια, σύμφωνα με τον παραδοσιακό τρόπο κτισίματος. Τυπική μορφή των σπιτιών αυτών, είναι του τρίχωρου, με τον οντά, το σαράι και τον χωτζιαρέ. Ενώ εξαιτίας της γεωγραφικής του θέση έχει δεχτεί επιρροές και από τη Δυτική Μακεδονίας, κυρίως στην αρχιτεκτονική και λαογραφία. Στο κέντρο του χωριού, μια βαλσαμωμένη αρκούδα, η οποία βρέθηκε τραυματισμένη από κάτοικο της περιοχής και εξέπνευσε την ίδια ημέρα. Το άτυχο ζώο βαλσαμώθηκε και τοποθετήθηκε σε γυάλινη κατασκευή, προκειμένου να ευαισθητοποιηθούν οι κάτοικοι και οι επισκέπτες της περιοχής.

Η ιστορία από την αρχαιότητα στον μεσαίωνα

Η περιοχή αποτελούσε μέρος της αρχαίας μακεδονικής Τυμφαίας και παραδοσιακά πρόσφερε πρόσβαση στα σύνορα Μακεδονίας - Ηπείρου. Ο στρατηγικός της χαρακτήρας, έκανε την περιοχή της Μηλιάς ενδιαφέρουσα και τράβηξε την προσοχή όλων των κατοπινών κατακτητών του Ελλαδικού χώρου. Ήταν από τα πλέον σημαντικά και δύσβατα περάσματα, όπως αναφέρεται και απ' τον Ρωμαίο ιστορικό Τίτο Λίβιο. Οι Ρωμαίοι ήταν αυτοί που επάνδρωσαν τα όντως δύσκολα αλλά σημαντικά αυτά περάσματα. Το ενδιαφέρον για την περιοχή, ήταν σίγουρα έντονο και κατά την χιλιόχρονη βυζαντινή περίοδο, για στρατιωτικούς αλλά και για εμπορικούς προφανώς λόγους. Οι Τούρκοι, όταν με τη σειρά τους κατέκτησαν τα εδάφη, διατήρησαν την παλιά τάξη της αυτονομίας, προσεταιρίζοντας όμως από τη μια μεριά τους καπεταναίους και από την άλλη σε μεγάλο βαθμό ανέχονταν τους κλέφτες. Η Μηλιά εντάχθηκε στο ευνοημένο αρματολίκι του Μαλακασίου, το οποίο τελούσε υπό ειδικό καθεστώς αυτοδιοίκησης, κ��τι που έφερε ευημερία και γαλήνη στον τόπο. Η περιοχή έγινε πόλος έλξης για πολλούς πρόσφυγες και μετανάστες. Από τα χρόνια της τουρκοκρατίας η Μηλιά αναφέρεται ως «μαχαλάς» της «Χώρας Μετσόβου», που πολύ νωρίς εξασφάλισε προνόμια, αυτοδιοίκηση και επίσημα όρια σφραγισμένα με σουλτανική βούλα. Με την απελευθέρωση η Μηλιά δεν αποδεσμεύτηκε από τον πολιτισμικό χώρο στον οποίο τετρακόσια και πλέον χρόνια συμπορεύτηκε και παρέμεινε στην Ήπειρο παρόλο που γεωφυσικά ανήκει στη Μακεδονία. Aπό την Μηλιά κατάγονταν οι Καραμίχος Αναστάσιος και τα αδέλφια Ισαυρίδης Γεώργιος, Ισαυρίδης Μιχαήλ και Ισαυρίδης Ζήνων του Ιωάννη, που υπήρξαν μελή της Φιλικής Εταιρείας. Ο Μηλιώτης Γαβριήλ Α' ήταν Αρχιεπίσκοπος Γρεβενών (1633).

Σύγχρονή ιστορία της Μηλιάς Μετσόβου

Ο σημερινός οικισμός της Μηλιάς, σύμφωνα με προφορικές μαρτυρίες και παραδόσεις που διασώζονται, κτίστηκε πριν τον 16ο αιώνα. Υπάρχει η παράδοση ότι, κατά τα μέσα του 16ου αιώνα, πολλές οικογένειες απ' το χωριό Φτέρη Ολύμπου, κυνηγημένες απ' τους Τούρκους, αναζήτησαν καταφύγιο στην Μηλιά και ενίσχυσαν πληθυσμιακά τον προϋπάρχοντα μικρό οικισμό. Η Μηλιά απελευθερώθηκε το Νοέμβριο του 1912 από τον αντισυνταγματάρχη Σταμ. Μήτσα και τον εθελοντικό στρατό του. Οι Μηλιώτες έδωσαν το παρών στις εθνικές περιπέτειες του Μικρασιατικού πολέμου και του Αλβανικού Έπους. Κατά τη δεκαετία 1940 - 1950 θρήνησαν αρκετές δεκάδες θύματα. Το χωριό κάηκε τρεις φορές και οι κάτοικοι κατέφυγαν πρόσφυγες για 3 χρόνια στο Μέτσοβο, στα Ιωάννινα και τα Τρίκαλα. Όταν το 1950 επέστρεψαν, άρχισαν πάλι από την αρχή με κόπο και σκληρή δουλειά να χτίζουν τα σπίτια τους πάνω στα ερείπια. Ασχολήθηκαν στην αρχή με την κτηνοτροφία, την υλοτομία, τη βαρελοποιΐα και το αγωγιατλίκι που ήταν και οι παραδοσιακές ασχολίες τους.

Ζωντανή κοινότητα με οικονομική ευημερία

Από τη δεκαετία του 1970 η πλειονότητα των κατοίκων του χωριού ασχολείται με την παραγωγή και το εμπόριο προϊόντων λαϊκής τέχνης. Αυτή η επαγγελματική δραστηριότητα συνέβαλε στην οικονομική ευημερία των Μηλιωτών και στην ανακοπή του μεταναστευτικού ρεύματος προς το εσωτερικό και προς το εξωτερικό που είχε αρχίσει από τη δεκαετία του 1950. Σήμερα στο χωριό κατοικούν περίπου 400 μόνιμοι κάτοικοι οι οποίοι ακόμη, κυρίως οι ηλικιωμένοι, ζουν πολύ κοντά στην παράδοση, ενώ οι απανταχού Μηλιώτες ξεπερνούν τους 2.000. Οι κάτοικοι ζουν στη συντριπτική τους πλειοψηφία σήμερα από τη βιοτεχνία ξυλόγλυπτων ειδών, τα οποία εμπορεύονται συνήθως οι ίδιοι ταξιδεύοντας ανά την Ελλάδα. Τεχνίτες από τα παιδικά τους χρόνια οι Μηλιώτες, δίνουν μορφή στο ξύλο και φτιάχνουν βαρέλια, οικιακά σκεύη, όπως πλάστες κουτάλες, θήκες για ψωμί, δοχεία για νερό και κρασί, κρεμάστρες, καθρέπτες και πολλά άλλα είδη, χρήσιμα για το σπίτι και τη διακόσμηση. Πολλοί, εμπνέονται από τα ζώα του δάσους, που τους περιβάλλει και δημιουργούν αρκούδες και λύκους, από ξύλο, ως διακοσμητικά. Εκτός από την οξιά, τα ξύλα που χρησιμοποιούν είναι ρόμπολο, καστανιά και δρυς. Οι παππούδες τους και οι πατεράδες τους τα δούλευαν με το χέρι. Οι νέοι τώρα έχουν εκσυγχρονιστεί. Οι τεχνίτες - παραγωγοί της Μηλιάς, απευθύνονται στην ελληνική αγορά. Έχουν πελάτες σε όλη την χώρα, η καλύτερη όμως περίοδος για το εμπόρευμα τους, είναι τα πανηγύρια του καλοκαιριού και οι εμποροπανηγύρεις που διοργανώνονται σε διάφορες περιοχές.

Επεξεργασία ξύλου και λαϊκή τέχνη

Κάθε οικογένεια έχει και ένα εργαστήριο επεξεργασίας ξύλου. Η επεξεργασία του ξύλου και η λαϊκή τέχνη, αποτελεί παράδοση, ενώ 40 εργαστήρια ξυλογλυπτικής και επεξεργασίας του ξύλου, και οι δύο δασικοί συνεταιρισμοί δίνουν εργασία στους κατοίκους του χωριού. Χρησιμοποιούν την οξιά την οποία εκμεταλλεύονται για τη λαϊκή τέχνη, ενώ τη μαύρη πεύκη για τη δημιουργία κολόνων της ΔΕΗ και τις οικοδομές. Τα εργαστήρια, βρίσκονται στα υπόγεια των σπιτιών, ενώ ο επισκέπτης σε κάθε γωνιά του οικισμού αντικρίζει μεγάλες ποσότητες ξυλείας τι οποίες, όπως εξηγούν, αφήνουν σε πρώτο στάδιο έξω για να στεγνώσουν και στη συνέχεια τις μεταφέρουν σε υπόγεια, για να ολοκληρωθεί η διαδικασία.

Παραδοσιακά πανηγύρια

Σε όλη τη διάρκεια του χρόνου, το καλοκαίρι ιδίως, πραγματοποιούνται εκδηλώσεις με αποκορύφωμα τα πανηγύρια, τα οποία διατηρούν τον παραδοσιακό χαρακτήρα τους. Οι χοροί με τα τραγούδια, εκτελούνται με το παραδοσιακό ύφος και μέτρο. Μεγάλη γιορτή είναι και ο δεκαπενταύγουστος, κατά τη διάρκεια της οποίας διοργανώνεται μεγάλο πανηγύρι για να τιμηθεί, όσο γίνεται πιο λαμπρά, η Κοίμηση της Θεοτόκου. Την καλοκαιρινή περίοδο (Ιούλιος - Αύγουστος) ο πληθυσμός του χωριού ξεπερνά τα 1.500 άτομα. Την Πρωτοχρονιά αναβιώνει κάθε χρόνο το έθιμο της μεταμφίεσης και του καρναβαλιού. Οι κάτοικοι του χωριού μεταμφιέζονται, τριγυρίζοντας όλα τα κατοικημένα σπίτια. Πηγές: www.vlahoi.net › Βλαχοχώρια https://el.wikipedia.org/wiki/Mηλιά www.epirusnews.eu/i-milia-metsovou-ke-i-valsamomeni-arkouda-video www.aftodioikisi.gr › ΟΤΑ Σύνταξη κειμένου: Ευθύμιος - Σπυρίδων Γεωργίου Επιμέλεια κειμένου: Ελευθερία Σακελλαρίου Read the full article

#γιαννενα #Ήπειρος #Ιωάννινα #Μέτσοβο #Μηλιά #Πίνδος

0 notes

maxmaggr · 7 years ago

Text

Μηλιά Μετσόβου: Ένας τόπος προκλητικά όμορφος

Μια ηρεμία προκλητικά όμορφη, η Μηλιά Μετσόβου, όσο και το τοπίο, σας πλημμυρίζει σαν βρεθείτε σε αυτή τη γωνιά της ελληνικής γης, στη συμβολή των συνόρων της Ηπείρου, της Δυτικής Μακεδονίας και της Θεσσαλίας. Πίσω από τα ψηλά βουνά και τις μαγευτικές οροσειρές της Πίνδου κρύβεται η Μηλιά Μετσόβου ή Αμέρου, στην τοπική βλάχικη διάλεκτο. Αγκαλιασμένη απ' τα όρη Λιβάδι, Μαυροβούνι και Τσαπούλη της οροσειράς της Πίνδου και απ' τα Αντιχάσια, βρίσκεται μεταξύ του Μετσόβου (Ν. Ιωαννίνων), του Μαλακασίου, της Παλιάς Κουτσούφλιανης (Ν. Τρικάλων) και της Κρανιάς (Ν. Γρεβενών). Κτισμένη σε υψόμετρο 1.300 μέτρα, σε απόσταση μόλις 65 χιλιομέτρων από τα Γιάννενα, απέχει 12 χιλιόμετρα από το Μέτσοβο και βρίσκεται μία ανάσα από τον Εθνικό Δρυμό της Βάλια Κάλντα. Συγκαταλέγεται στα βλαχοχώρια της Πίνδου, με μόνιμο πληθυσμό 450 κατοίκους. Με την εφαρμογή του προγράμματος «Ι. Καποδίστριας» παρέμεινε ανεξάρτητη κοινότητα του Νομού Ιωαννίνων, εκτάσεως 54.000 στρεμμάτων, εκ των οποίων τα 36.000 είναι δάση! Σήμερα, ο οικισμός έχει χαρακτηριστεί με Προεδρικό Διάταγμα παραδοσιακός. Οι κάτοικοι του χωριού, συντηρούν τα παλαιά πετρόκτιστα σπίτια ή κτίζουν καινούργια, σύμφωνα με τον παραδοσιακό τρόπο κτισίματος. Τυπική μορφή των σπιτιών αυτών, είναι του τρίχωρου, με τον οντά, το σαράι και τον χωτζιαρέ. Ενώ εξαιτίας της γεωγραφικής του θέση έχει δεχτεί επιρροές και από τη Δυτική Μακεδονίας, κυρίως στην αρχιτεκτονική και λαογραφία. Στο κέντρο του χωριού, μια βαλσαμωμένη αρκούδα, η οποία βρέθηκε τραυματισμένη από κάτοικο της περιοχής και εξέπνευσε την ίδια ημέρα. Το άτυχο ζώο βαλσαμώθηκε και τοποθετήθηκε σε γυάλινη κατασκευή, προκειμένου να ευαισθητοποιηθούν οι κάτοικοι και οι επισκέπτες της περιοχής.

Η ιστορία από την αρχαιότητα στον μεσαίωνα

Η περιοχή αποτελούσε μέρος της αρχαίας μακεδονικής Τυμφαίας και παραδοσιακά πρόσφερε πρόσβαση στα σύνορα Μακεδονίας - Ηπείρου. Ο στρατηγικός της χαρακτήρας, έκανε την περιοχή της Μηλιάς ενδιαφέρουσα και τράβηξε την προσοχή όλων των κατοπινών κατακτητών του Ελλαδικού χώρου. Ήταν από τα πλέον σημαντικά και δύσβατα περάσματα, όπως αναφέρεται και απ' τον Ρωμαίο ιστορικό Τίτο Λίβιο. Οι Ρωμαίοι ήταν αυτοί που επάνδρωσαν τα όντως δύσκολα αλλά σημαντικά αυτά περάσματα. Το ενδιαφέρον για την περιοχή, ήταν σίγουρα έντονο και κατά την χιλιόχρονη βυζαντινή περίοδο, για στρατιωτικούς αλλά και για εμπορικούς προφανώς λόγους. Οι Τούρκοι, όταν με τη σειρά τους κατέκτησαν τα εδάφη, διατήρησαν την παλιά τάξη της αυτονομίας, προσεταιρίζοντας όμως από τη μια μεριά τους καπεταναίους και από την άλλη σε μεγάλο βαθμό ανέχονταν τους κλέφτες. Η Μηλιά εντάχθηκε στο ευνοημένο αρματολίκι του Μαλακασίου, το οποίο τελούσε υπό ειδικό καθεστώς αυτοδιοίκησης, κάτι που έφερε ευημερία και γαλήνη στον τόπο. Η περιοχή έγινε πόλος έλξης για πολλούς πρόσφυγες και μετανάστες. Από τα χρόνια της τουρκοκρατίας η Μηλιά αναφέρεται ως «μαχαλάς» της «Χώρας Μετσόβου», που πολύ νωρίς εξασφάλισε προνόμια, αυτοδιοίκηση και επίσημα όρια σφραγισμένα με σουλτανική βούλα. Με την απελευθέρωση η Μηλιά δεν αποδεσμεύτηκε από τον πολιτισμικό χώρο στον οποίο τετρακόσια και πλέον χρόνια συμπορεύτηκε και παρέμεινε στην Ήπειρο παρόλο που γεωφυσικά ανήκει στη Μακεδονία. Aπό την Μηλιά κατάγονταν οι Καραμίχος Αναστάσιος και τα αδέλφια Ισαυρίδης Γεώργιος, Ισαυρίδης Μιχαήλ και Ισαυρίδης Ζήνων του Ιωάννη, που υπήρξαν μελή της Φιλικής Εταιρείας. Ο Μηλιώτης Γαβριήλ Α' ήταν Αρχιεπίσκοπος Γρεβενών (1633).

Σύγχρονή ιστορία της Μηλιάς Μετσόβου

Ζωντανή κοινότητα με οικονομική ευημερία

Επεξεργασία ξύλου και λαϊκή τέχνη

Παραδοσιακά πανηγύρια

#γιαννενα #Ήπειρος #Ιωάννινα #Μέτσοβο #Μηλιά #Πίνδος

0 notes

maxmaggr · 7 years ago

Text

Μηλιά Μετσόβου: Ένας τόπος προκλητικά όμορφος

Μια ηρεμία προκλητικά όμορφη, η Μηλιά Μετσόβου, όσο και το τοπίο, σας πλημμυρίζει σαν βρεθείτε σε αυτή τη γωνιά της ελληνικής γης, στη συμβολή των συνόρων της Ηπείρου, της Δυτικής Μακεδονίας και της Θεσσαλίας. Πίσω από τα ψηλά βουνά και τις μαγευτικές οροσειρές της Πίνδου κρύβεται η Μηλιά Μετσόβου ή Αμέρου, στην τοπική βλάχικη διάλεκτο. Αγκαλιασμένη απ' τα όρη Λιβάδι, Μαυροβούνι και Τσαπούλη της οροσειράς της Πίνδου και απ' τα Αντιχάσια, βρίσκεται μεταξύ του Μετσόβου (Ν. Ιωαννίνων), του Μαλακασίου, της Παλιάς Κουτσούφλιανης (Ν. Τρικάλων) και της Κρανιάς (Ν. Γρεβενών). Κτισμένη σε υψόμετρο 1.300 μέτρα, σε απόσταση μόλις 65 χιλιομέτρων από τα Γιάννενα, απέχει 12 χιλιόμετρα από το Μέτσοβο και βρίσκεται μία ανάσα από τον Εθνικό Δρυμό της Βάλια Κάλντα. Συγκαταλέγεται στα βλαχοχώρια της Πίνδου, με μόνιμο πλ��θυσμό 450 κατοίκους. Με την εφαρμογή του προγράμματος «Ι. Καποδίστριας» παρέμεινε ανεξάρτητη κοινότητα του Νομού Ιωαννίνων, εκτάσεως 54.000 στρεμμάτων, εκ των οποίων τα 36.000 είναι δάση! Σήμερα, ο οικισμός έχει χαρακτηριστεί με Προεδρικό Διάταγμα παραδοσιακός. Οι κάτοικοι του χωριού, συντηρούν τα παλαιά πετρόκτιστα σπίτια ή κτίζουν καινούργια, σύμφωνα με τον παραδοσιακό τρόπο κτισίματος. Τυπική μορφή των σπιτιών αυτών, είναι του τρίχωρου, με τον οντά, το σαράι και τον χωτζιαρέ. Ενώ εξαιτίας της γεωγραφικής του θέση έχει δεχτεί επιρροές και από τη Δυτική Μακεδονίας, κυρίως στην αρχιτεκτονική και λαογραφία. Στο κέντρο του χωριού, μια βαλσαμωμένη αρκούδα, η οποία βρέθηκε τραυματισμένη από κάτοικο της περιοχής και εξέπνευσε την ίδια ημέρα. Το άτυχο ζώο βαλσαμώθηκε και τοποθετήθηκε σε γυάλινη κατασκευή, προκειμένου να ευαισθητοποιηθούν οι κάτοικοι και οι επισκέπτες της περιοχής.

Η ιστορία από την αρχαιότητα στον μεσαίωνα

Η περιοχή αποτελούσε μέρος της αρχαίας μακεδονικής Τυμφαίας και παραδοσιακά πρόσφερε πρόσβαση στα σύνορα Μακεδονίας - Ηπείρου. Ο στρατηγικός της χαρακτήρας, έκανε την περιοχή της Μηλιάς ενδιαφέρουσα και τράβηξε την προσοχή όλων των κατοπινών κατακτητών του Ελλαδικού χώρου. Ήταν από τα πλέον σημαντικά και δύσβατα περάσματα, όπως αναφέρεται και απ' τον Ρωμαίο ιστορικό Τίτο Λίβιο. Οι Ρωμαίοι ήταν αυτοί που επάνδρωσαν τα όντως δύσκολα αλλά σημαντικά αυτά περάσματα. Το ενδιαφέρον για την περιοχή, ήταν σίγουρα έντονο και κατά την χιλιόχρονη βυζαντινή περίοδο, για στρατιωτικούς αλλά και για εμπορικούς προφανώς λόγους. Οι Τούρκοι, όταν με τη σειρά τους κατέκτησαν τα εδάφη, διατήρησαν την παλιά τάξη της αυτονομίας, προσεταιρίζοντας όμως από τη μια μεριά τους καπεταναίους και από την άλλη σε μεγάλο βαθμό ανέχονταν τους κλέφτες. Η Μηλιά εντάχθηκε στο ευνοημένο αρματολίκι του Μαλακασίου, το οποίο τελούσε υπό ειδικό καθεστώς αυτοδιοίκησης, κάτι που έφερε ευημερία και γαλήνη στον τόπο. Η περιοχή έγινε πόλος έλξης για πολλούς πρόσφυγες και μετανάστες. Από τα χρόνια της τουρκοκρατίας η Μηλιά αναφέρεται ως «μαχαλάς» της «Χώρας Μετσόβου», που πολύ νωρίς εξασφάλισε προνόμια, αυτοδιοίκηση και επίσημα όρια σφραγισμένα με σουλτανική βούλα. Με την απελευθέρωση η Μηλιά δεν αποδεσμεύτηκε από τον πολιτισμικό χώρο στον οποίο τετρακόσια και πλέον χρόνια συμπορεύτηκε και παρέμεινε στην Ήπειρο παρόλο που γεωφυσικά ανήκει στη Μακεδονία. Aπό την Μηλιά κατάγονταν οι Καραμίχος Αναστάσιος και τα αδέλφια Ισαυρίδης Γεώργιος, Ισαυρίδης Μιχαήλ και Ισαυρίδης Ζήνων του Ιωάννη, που υπήρξαν μελή της Φιλικής Εταιρείας. Ο Μηλιώτης Γαβριήλ Α' ήταν Αρχιεπίσκοπος Γρεβενών (1633).

Σύγχρονή ιστορία της Μηλιάς Μετσόβου

Ζωντανή κοινότητα με οικονομική ευημερία

Επεξεργασία ξύλου και λαϊκή τέχνη

Παραδοσιακά πανηγύρια

#γιαννενα #Ήπειρος #Ιωάννινα #Μέτσοβο #Μηλιά #Πίνδος

0 notes