#Μονοπάτι Φιλοσόφων

[justforbooks]

Ποιο είναι το μονοπάτι για μια καλύτερη ζωή;

Ο δημοφιλής καθηγητής του Χάρβαρντ, Μάικλ Πιούετ, μιλά στη LiFO με αφορμή την κυκλοφορία του βιβλίου του και εξηγεί πώς η κινεζική φιλοσοφία βοηθά τους ανθρώπους να βελτιώσουν τον εαυτό τους και την κοινωνία τους.

Τα βιβλία του βρίσκονται πάντοτε στη λίστα των ευπώλητων. Οι διαλέξεις του γίνονται ανάρπαστες. Ο λόγος του είναι καθηλωτικός, ενώ από τους φοιτητές του ζητά μόνο να είναι ανοιχτοί και πρόθυμοι όταν καταπιάνονται με τα αρχαία κείμενα. Μάλιστα, κάθε χρόνο την πρώτη μέρα της διδασκαλίας του δίνει μια υπόσχεση στο νεανικό ακροατήριο: «Εάν λάβετε σοβαρά υπόψη τις ιδέες που βρίσκονται σε αυτά τα κείμενα, θα σας αλλάξουν τη ζωή». Ο Μάικλ Πιούετ είναι καθηγητής Κινεζικής Ιστορίας και Ανθρωπολογίας στο Τμήμα Γλωσσών και Πολιτισμών της Ανατολικής Ασίας στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ. Το μάθημά του για την κινεζική ηθική και πολιτική φιλοσοφία στους προπτυχιακούς φοιτητές είναι από τα δημοφιλέστερα στο διάσημο πανεπιστήμιο. Για το εξαιρετικό του διδακτικό έργο έχει τιμηθεί με το Harvard College Professorship for Excellence in Undergraduate Teaching, μεταξύ άλλων.

Αυτές τις μέρες βρέθηκε στην Ελλάδα και είχαμε την ευκαιρία να συνομιλήσουμε με αφορμή την κυκλοφορία του βιβλίου του «Το Μονοπάτι» από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης. Πρόκειται για ένα από τα κορυφαία εισαγωγικά κείμενα στην κινεζική φιλοσοφία, το οποίο αγγίζει θέματα μεταφυσικής αλλά και απλής καθημερινότητας. Με τρόπο απλό και κατανοητό επεξηγεί τις κυριότερες φιλοσοφικές παραδόσεις της Κίνας, προτρέποντάς μας μέσα απ’ αυτές να επαναξιολογήσουμε το πώς σχετιζόμαστε με τους άλλους. Πρόκειται για έναν σαγηνευτικό στοχαστή με συγκεκριμένη οπτική στα πράγματα, ο οποίος μέσα από τις διδαχές των αρχαίων Κινέζων φιλοσόφων μάς εκπαιδεύει στο να αμφισβητούμε πολλές πεποιθήσεις που θεωρούσαμε δεδομένες και μας μυεί στην τέχνη της ζωής, ώστε να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι αλλά και να δημιουργήσουμε έναν καλύτερο κόσμο. 

— Τι εποχή είναι αυτή που ζούμε; Ζούμε σε μια περίοδο αλλεπάλληλων και τεράστιων κρίσεων. Κυριαρχούν εξαιρετικά επίπεδα ανισότητας πλούτου, η κλιματική αλλαγή εξελίσσεται καταστροφικά, παρατηρούμε την εμφάνιση εξτρεμιστικών πολιτικών κινημάτων, ενώ βρίσκονται σε εξέλιξη καταστροφικοί πόλεμοι. Και όλες αυτές οι τάσεις διαρκώς χειροτερεύουν.

— Σε έναν κόσμο μονίμως διχασμένο, τι μπορεί να μας ενώσει σήμερα; Μια από τις ισχυρές ιδέες που βλέπει κανείς στην κινεζική φιλοσοφία αφορά τη σημασία τού να σπάσει κανείς τις περιορισμένες προοπτικές του − να εκπαιδεύει τον εαυτό του, να κατανοεί τις προοπτικές των άλλων, να βλέπει τους λόγους για τους οποίους επεκτείνονται οι κρίσεις, να εκπαιδεύει πάλι τον εαυτό του ώστε να γίνει καλύτερος στο να αντιλαμβάνεται το πώς να συνδεθεί με άλλους καθώς και στο πώς να αρχίσουμε να αλλάζουμε τις τροχιές των επικίνδυνων καταστάσεων.

— Τι μπορεί να μάθει ο κόσμος σήμερα από τους αρχαίους Κινέζους φιλοσόφους; Μια βασική πτυχή της πρώιμης κινεζικής φιλοσοφίας είναι η εστίαση στην εκπαίδευση και την αυτο-καλλιέργεια. Φυσικά γνωρίζουμε ότι μπορούμε να εκπαιδεύσουμε τον εαυτό μας για να μάθουμε ένα μουσικό όργανο ή για να γίνουμε καλύτεροι στον αθλητισμό κ.λπ. Αλλά τείνουμε να μην εκπαιδεύουμε τον εαυτό μας για να γίνουμε καλύτεροι στη ζωή – καλύτεροι στη δουλειά με τον κόσμο γύρω μας, καλύτεροι στο χτίσιμο των σχέσεων, καλύτεροι στο να ξεφεύγουμε από συγκεκριμένες οπτικές, καλύτεροι στο να οικοδομούμε κόσμους όπου εμείς και οι γύρω μας μπορούμε πραγματικά να ανθίσουμε.

— Μερικοί άνθρωποι απλώς ζουν στον κόσμο χωρίς να πρωταγωνιστούν. Αφήνουν δηλαδή τη ζωή τους να περάσει. Τι συμβουλή θα τους δίνατε; Είναι πολύ εύκολο να παγιδευτούμε σε συνήθειες, κακοτοπιές και μοτίβα που μπορούν να καθορίσουν μεγάλο μέρος της ζωής μας – από το πώς ζούμε σε καθημερινή βάση, τι κάνουμε και τι βλέπουμε μέχρι ποιες σχέσεις σχηματίζουμε. Μία από τις βασικές ανησυχίες για πολλούς από τους πρώτους Κινέζους φιλοσόφους είναι πώς μπορούμε να εκπαιδεύσουμε τον εαυτό μας ώστε να ζούμε πληρέστερα και πιο ζωντανά.

— Γιατί οι άνθρωποι δυσκολεύονται να αγαπήσουν τον εαυτό τους; Συχνά νιώθουμε ότι δεν ζούμε τη ζωή μας πλήρως − και, δυστυχώς, αυτό είναι συχνά αλήθεια. Αλλά η απάντηση σε αυτό δεν είναι να μάθουμε να αγαπάμε τον εαυτό μας όπως ήδη είμαστε, αλλά αντίθετα να προσπαθούμε με πολλούς τρόπους να ξεβολευτούμε και να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι.

— Καταλήξαμε να μετατρέπουμε τα συναισθήματα σε εμπορεύματα. Πώς μπορούμε να ξαναβρούμε τη μοναδικότητα στα άτομα με τα οποία συνάπτουμε σχέσεις; Ξέρετε, συχνά οι σχέσεις που χτίζουμε καταλήγουν να επαναλαμβάνουν προηγούμενα μοτίβα �� πράγμα που σημαίνει ότι δεν σχετιζόμαστε πραγματικά με τον σύντροφό μας. Κι εδώ, όμως, μπορούμε να μάθουμε τον εαυτό μας να βλέπει τους άλλους ως όντα πολύπλοκα και ακατάστατα. Ουσιαστικά, να αρχίσουμε να συνδεόμαστε πληρέστερα μαζί τους και να αναπτυσσόμαστε παράλληλα. Ξέρετε, συνήθως σκεπτόμαστε την τελετουργία σαν κάτι που μας λέει τι να κάνουμε και όχι σαν κάτι που μας μεταμορφώνει. Αυτό είναι η ζωή: στιγμές που διαδέχονται η μία την άλλη, κατά τις οποίες οι άνθρωποι συναντώνται μεταξύ τους και αντιδρούν με άπειρους τρόπους, όντας έρμαια των συναισθημάτων τους. Αν δεν αποδεσμευτούμε από τη δύναμη της συνήθειας, δεν θα μπορέσουμε ποτέ να αναπτύξουμε διαφορετικές πλευρές του εαυτού μας.

— Είναι η ζωή μας ένα συνεχές άγχος; Μπορεί να υπάρξει μια ζωή χωρίς προβλήματα; Δεν μπορεί να υπάρξει ζωή χωρίς προβλήματα. Μπορούμε όμως να κατευθύνουμε τον εαυτό μας ώστε να ανταποκρίνεται καλύτερα στα προβλήματα και τις προκλήσεις και ταυτόχρονα να αναπτύσσεται μέσα από αυτά.

— Γιατί δεν τολμάμε να είμαστε δημιουργικοί στις σχέσεις μας, αφού ζούμε σε κοινωνίες που δεν είναι απαγορευτικές; Όπως συμβαίνει με τόσες πολλές πτυχ��ς της ζωής μας, είναι επικίνδυνα εύκολο να υποπέσουμε σε συμβατικές πράξεις και μοτίβα που καθορίζουν και περιορίζουν πλήρως τις σχέσεις μας. Μπορούμε όμως να εκπαιδεύσουμε τον εαυτό μας ώστε να ξεφύγουμε από αυτά τα μοτίβα και να γίνουμε πιο ευέλικτοι και δημιουργικοί με τους γύρω μας. Οι περισσότεροι άνθρωποι ξυπνούν καθημερινά και αισθάνονται διαρκώς εγκλωβισμένοι μέσα σε έναν στενό ορισμό του εαυτού τους. Η διέξοδος σε όλα αυτά είναι να αναγνωρίσετε ότι έχετε κολλήσει σε μια ρουτίνα και να συνειδητοποιήσετε ότι μπορείτε να την αλλάξετε.

— Πώς μπορώ να χαράξω ένα τέλειο μονοπάτι για τη ζωή μου; Μπορεί να αποδειχθεί επικίνδυνη άποψη το να θεωρούμε τη ζωή ως κάτι που μπορούμε να σχεδιάσουμε τέλεια.  Η ζωή είναι απρόβλεπτη και ο κόσμος είναι ιδιόρρυθμος. Αυτό όμως που μπορούμε να κάνουμε είναι να πορευόμαστε μαζί με τους άλλους, να συνεργαζόμαστε καλύτερα με τον κόσμο και να είμαστε πιο ανοιχτοί στις νέες δυνατότητες που αναδύονται, αντί να κλείνουμε τον εαυτό μας και να τον περιορίζουμε από τις ευκαιρίες που θεωρούμε ότι δεν ταιριάζουν στο προσχεδιασμένο πλάνο μας.

— Δεν ελλοχεύει ο κίνδυνος αυτές οι ιδέες να χαρακτηριστούν συμβουλές αυτοβοήθειας; Ναι, προφανώς και ελλοχεύει αυτός ο κίνδυνος. Ένα μεγάλο μέρος της αυτοβοήθειας προϋποθέτει την ύπαρξη ενός αληθινού εαυτού που πρέπει να βρούμε κοιτάζοντας μέσα μας και μαθαίνοντας να αγαπάμε και να αγκαλιάζουμε. Αλλά πολλές από τις ανησυχίες της πρώτης κινεζικής φιλοσοφίας αφορούν ακριβώς την εκπαίδευση του εαυτού μας ώστε να μη βολεύεται με αυτό που είμαστε σήμερα, αλλά αντίθετα να εκπαιδευτούμε ώστε να γίνουμε πολύ καλύτεροι. Το να προσαρμόσουμε αυτές τις ιδέες στις δικές μας παραδοχές για τον εαυτό μας θα σήμαινε ότι δεν μπορούμε να πάρουμε τις φιλοσοφίες στα σοβαρά.

— Ποιος είναι υπεύθυνος για τα συναισθήματά μας; Το μυαλό μας ή η καρδιά μας; Παρουσιάζει ενδιαφέρον ότι οι λέξεις «νους» και «καρδιά» είναι ίδιας σημασίας στα κλασικά κινεζικά. Έτσι, το να εκπαιδεύουμε τον εαυτό μας σημαίνει να δουλεύουμε τόσο με τις γνωστικές μας ικανότητες όσο και με τις συναισθηματικές μας ευαισθησίες.

— Είναι οι αποφάσεις που παίρνουμε δικές μας; Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει ελεύθερη βούληση; Μας αρέσει να πιστεύουμε ότι είμαστε μοναδικά άτομα που ασκούν ελεύθερη βούληση για να παίρνουν αποφάσεις με γνώμονα το προσωπικό τους συμφέρον. Όμως η δυσάρεστη αλήθεια είναι ότι ένα μεγάλο μέρος της ζωής μας περνάει απλώς επαναλαμβάνοντας παλιές συνήθειες. Για να μπορέσουμε να ζήσουμε καλά και αποτελεσματικά στον κόσμο, απαιτείται να ξεφεύγουμε από τις περιορισμένες παγίδες μας και να μάθουμε να συνεργαζόμαστε με τα πολύπλοκα σύνολα μεταβαλλόμενης τροχιάς γύρω μας.

— Τι θεωρείτε σημαντικό στη ζωή; Ζούμε για ένα σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα – μερικές δεκαετίες, αν είμαστε τυχεροί. Ένα βασικό πράγμα που πρέπει να κάνουμε σε μια τόσο σύντομη ζωή είναι να μάθουμε να ζούμε τη ζωή πιο ολοκληρωμένα, μαθαίνοντας τον εαυτό μας ώστε να αρχίσουμε να χτίζουμε κόσμους στους οποίους εμείς και οι γύρω μας θα μπορούμε να ευδοκιμήσουμε. Επίσης, παρόλο που ο Κομφούκιος δεν εστίαζε στην προσωπική ευτυχία, όταν του ζήτησαν να περιγράψει τον εαυτό του, απάντησε: «Είναι ένας άνθρωπος τόσο παθιασμένος που ξεχνάει το φαγητό του, τόσο χαρούμενος που ξεχνά τη στεναχώρια του και ο οποίος φτάνει στα γεράματα δίχως να αντιλαμβάνεται τον χρόνο να περνά».

Daily inspiration. Discover more photos at Just for Books…?

[followgeorgegr]

Χαϊδελβέργη: Ένα ταξίδι στην παραμυθένια πόλη της Γερμανίας

Είσαι έτοιμος να ταξιδέψεις στην πόλη που μοιάζει να ξεπήδησε από κάποιο μεσαιωνικό παραμύθι; Πρόκειται για ένα κρυμμένο διαμαντάκι κτισμένο στις όχθες του ποταμού Νέκαρ, με πλακόστρωτα δρομάκια, αναγεννησιακά κάστρα και μπαρόκ γέφυρες. Απέχει μόλις μια ώρα από τη Φρανκφούρτη και αξίζει σίγουρα μια επίσκεψη, καθώς το επιβλητικό κάστρο που φιλοξενεί αποτελεί από μόνο του ορόσημο της αναγεννησιακής περιόδου.

Ας δούμε, όμως, αναλυτικότερα τι αξίζει να εξερευνήσεις στην όμορφη αυτή πόλη.

Η γέφυρα αυτή αποτελούσε πάντα σύμβολο της Χαϊδελβέργης. Στις κόχες της δεσπόζουν τα αγάλματα του Karl Theodor, ο οποίος την έκτισε και της έδωσε το όνομα του, και της Παλλάδας Αθήνας, θεάς της σοφίας και του πολιτισμού, ενώ στη νότια άκρη θα αντικρίσει κανείς το μπρούτζινο γλυπτό του «πιθήκου της Χαϊδελβέργης». Η γέφυρα είναι το μοναδικό αξιοθέατο της πόλης που καταστράφηκε κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και κτίστηκε ξανά μετά το τέλος του.

Στα μισά του όρους Königstuhl θα συναντήσει κανείς αυτό το επιβλητικό κάστρο, γνωστό και ως παλάτι, που κτίστηκε κατά τον 16ο αιώνα. Η πρόσβαση σε αυτό γίνεται είτε με τα πόδια είτε με το τελεφερίκ που ξεκινάει κάθε δέκα λεπτά από την παλιά πόλη. Μέσα στο κάστρο αξίζει να επισκεφτείς τους εντυπωσιακούς κήπους, το μουσείο φαρμάκων και το κελάρι όπου βρίσκεται το μεγαλύτερο βαρέλι κρασιού του κόσμου.

Μόλις βρεθείς ξανά στην παλιά πόλη και διασχίσεις τη γέφυρα για να φτάσεις στην άλλη όχθη του Νέκαρ, ακολούθησε τις ταμπέλες που γράφουν «Philosophenweg». Πρόκειται για μια διαδρομή που οι φιλόσοφοι του πανεπιστημίου της Χαϊδελβέργης έκαναν καθημερινά κατά τη ρομαντική περίοδο, απολαμβάνοντας μερικές στιγμές ηρεμίας μέσα στους αμπελώνες του λόφου.

Εδώ χτυπά η καρδιά της παλιάς πόλης, σε μια από τις παλαιότερες πλατείες της. Στο κέντρο της πλατείας βρίσκεται ένα συντριβάνι με το άγαλμα του Ηρακλή που ανεγέρθηκε μεταξύ του 1706 και του 1709 ως ανάμνηση των τεράστιων προσπαθειών που απαιτήθηκαν για την ανοικοδόμηση της πόλης μετά την πλήρη σχεδόν καταστροφή της στον πόλεμο της διαδοχής του Παλατινάτου. Στην ίδια πλατεία δεσπόζει ο τεράστιος ��παρόκ ναός του Αγίου Πνεύματος, που κατασκευάστ��κε το 1400 από τον Ruprecht I. Καθημερινά, η πλατεία σφύζει από ζωή, με πλήθος κόσμου να επισκέπτεται τα γραφικά καφέ, τα εστιατόρια και τα ιστορικά κτήρια γύρω από αυτή.

Στην άλλη μεγάλη πλατεία της πόλης, την Universitätsplatz, βρίσκεται το παλιό πανεπιστήμιο, ένα επιβλητικό κτήριο του 18ου αιώνα, καθώς και η περιβόητη φυλακή των φοιτητών. Από το 1778 έως το 1914, οι νεαροί φοιτητές του πανεπιστημίου που διατάρασσαν την ησυχία της πόλης ή διέπρατταν μικροεγκλήματα φυλακίζονταν εδώ για ένα μικρό χρονικό διάστημα. Πολλοί από τους «κρατούμενους» περνούσαν τον χρόνο τους ζωγραφίζοντας πορτρέτα ή γράφοντας στιχάκια και συνθήματα στους τοίχους του κτηρίου. Αυτό το καλλιτεχνικό και πνευματικό τους έργο μπορείς να θαυμάσεις σε μια επίσκεψή σου στη φυλακή.

[maxmaggr]

Παλαιό Φάληρο: Το μονοπάτι των προσώπων της αρχαιότητας

Το Παλαιό Φάληρο βρίσκεται στη νότια πλευρά του νομού Αττικής, νοτιοδυτικά του κέντρου της Αθήνας. Η έκτασή του είναι 4,6 τετραγωνικά χιλιόμετρα, ενώ το μήκος της παραλίας του στον Σαρωνικό είναι περίπου 4 χλμ. Η εδαφική έκταση του Παλαιού Φαλήρου φαίνεται ότι συμπίπτει με το σημερινό Παλαιό Φάληρο, αφού η αποβάθρα ήταν εκεί «όπου η θάλασσα ελάχιστον απέχει της πόλεως». Σύμφωνα με τον  Κ. Ν. Παπαχατζή πρέπει να ήταν εκεί όπου χτίστηκε το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου, το οποίο σώζεται μέχρι σήμερα. Το γεγονός ότι το αρχαίο Φάληρο συμπίπτει με το σημερινό Παλαιό Φάληρο επιβεβαιώνεται και από τις ανασκαφές που έκαναν εκεί ο Κ. Κουρουνιώτης το 1911 και ο Ευστράτιος Πελεκίδης το 1915 –16, με τις οποίες ήρθε στο φως το νεκροταφείο του Αρχαίου Φαλήρου, που βρισκόταν στο χώρο μεταξύ του άλλοτε Κρατικού Εργοστασίου Αεροπλάνων (Κ.Ε.Α.) και του άλλοτε Δέλτα, (στο οποίο έγινε κατόπιν ο σημερινός Ιππόδρομος).

Ονομασία

Οι περισσότεροι αρχαίοι συγγραφείς, από τον Ηρόδοτο έως τον Παυσανία, μας δίνουν πολλές πληροφορίες για το Φάληρο. Σύμφωνα με αυτές τις πληροφορίες ιδρυτής του ��αλήρου ήταν ο τότε τοπικός ήρωας Φάληρος, γιος του Άλκωνα και εγγονός του βασιλιά της Αθήνας Ερεχθέα. Σύμφωνα με τη παράδοση ο  Φάληρος ήταν ένας από τους Αργοναύτες, που με αρχηγό τον Ιάσονα έκαναν (το 1226-1225 π.Χ.) την περίφημη Αργοναυτική Εκστρατεία και ότι επίσης θεμελίωσε στη Νότια Ιταλία μια αποικία, που την ονόμασε αρχικά Φάληρον. (Παυσανία Αττικά Α,Ι ,4 – Στράβων ν, 246 – Στέφανος Βυζάντιος 656, s.v.p).Αργότερα εγκαταστάθηκαν εκεί και άλλοι Έλληνες από την Κύμη, τη Χαλκίδα, τις Πιθηκούσες, την Αθήνα και ονόμασαν την πόλη "Παρθενόπη", τιμώντας έτσι μία από τις Σειρήνες, την Παρθενόπη, που τελικά απογοητευμένη, επειδή ο Οδυσσέας δεν ανταποκρίθηκε στον έρωτά της, ρίχτηκε στην θάλασσα που ξέβρασε το σώμα της σ’ εκείνη την ακρογιαλιά. Εκεί υπήρχε ο τάφος της Σειρήνας εκείνης. Αργότερα η περιοχή αυτή μετανομάστηκε Νεάπολη.

Ιστορία

Το αρχαίο Φάληρο αναφέρεται ως το πρώτο και αρχαιότερο επίνειο της Αθήνας. Το λιμάνι του Φαλήρου στα αρχαία χρόνια, όταν ακόμα δεν είχε διαμορφωθεί το λιμάνι του Πειραιά, είχε αρκετή έκταση. Από τις μαρτυρίες που υπάρχουν, πιθανότατα άρχιζε από τις Τζιτζιφιές ή το Δέλτα και έφτανε ως εκεί που ήταν άλλοτε το κέντρο «Τροκαντερό» και σήμερα η μαρίνα. Όταν, αργότερα, ο Θεμιστοκλής και κατόπιν ο Περικλής διαμόρφωσαν το λιμάνι του Πειραιά, το Φάληρο εξακολούθησε να είναι το δεύτερο λιμάνι της Αθήνας.  Σύμφωνα με αρχαίους συγγραφείς, από το λιμάνι του Φαλήρου ξεκίνησε ο Θησέας οδηγώντας στην Κρήτη τους 7 νέους και τις 7 νέες, αποφασισμένος να εξοντώσει τον Μινώταυρο και να απαλλάξει την πατρίδα του από τον ταπεινωτικό αυτό φόρο του αίματος. Στο ίδιο Φαληρικό λιμάνι, όταν γύρισε θριαμβευτής από την Κρήτη έκανε αμέσως ευχαριστήρια θυσία στον Ποσειδώνα και τους άλλους θεούς. Από τότε κάθε χρόνο γινόταν μια θαλασσινή (ναυτική) γιορτή τα Κυβερνήσια, προς τιμήν των δύο γενναίων ναυτικών, που κυβερνούσαν το πλοίο του Θησέα, δηλαδή του Ναυσίθοου, που ήταν κυβερνήτης και του Φαίακα, που ήταν ο πρωρεύς. 

Στα πρώτα χριστιανικά χρόνια, για την ακρίβεια γύρω στο 50 μ.Χ. αποβιβάστηκε στο λιμάνι του Φαλήρου, ο Απόστολος Παύλος και από εκεί πορεύτηκε προς την Αθήνα, ακολουθώντας κάποιο αγροτικό δρόμο. Περίπου 100 χρόνια αργότερα ο  περιηγητής Παυσανίας (110-180 μ.Χ.), που περιηγήθηκε την Αττική (148-150 μ.Χ.), λέει ότι το Φάληρο ήταν τότε ακόμα, ένα από τα τέσσερα λιμάνια της Αθήνας και ότι τα Θεμιστόκλεια τείχη είχαν πια ερειπωθεί. Σωζόταν όμως ακόμα, ερειπωμένη, η φαληρική πύλη, που οδηγούσε από την Αθήνα στο Φάληρο. Η σημασία του λιμανιού για την Αθήνα αποδεικνύεται από την προστασία του λιμανιού, όπου είχε χτισθεί το φαληρικό τείχος (Θουκυδίδης ΙΙ.13), που είχε μήκος 35 σταδίων (1 στάδιο=6,4 χιλιόμετρα) και έφτανε μόνο έως το Φαληρικό λιμάνι. Ο Παυσανίας είδε στο Φάληρο το ναό της Σκιράδος Αθηνάς, που κατά μία παράδοση τον είχε ιδρύσει ο Σκίρος, ένας μάντης που είχε έρθει από την Δωδώνη. Επίσης είδε και ιερό αυτού του Σκίρου και κοντά σ’ αυτό δύο ηρώα, αφιερωμένα το ένα στο Ναυσίθοο και το άλλο στον Φαίακα. Αναφέρει ακόμα ο Παυσανίας, ότι στο δρόμο από το Φάληρο προς την Αθήνα σωζόταν ο ναός της Ήρας, που επίτηδες τον είχαν αφήσει οι Αθηναίοι χωρίς πόρτες και οροφή, εφαρμόζοντας απόφαση που είχαν πάρει όλοι οι Έλληνες να αφήσουν ερειπωμένους τους ναούς, που είχαν πυρπολήσει οι Πέρσες, για να τους θυμίζουν την ασέβεια των βαρβάρων και το μίσος, που έπρεπε να διατηρούν οι Έλληνες εναντίον τους. Μέσα στο Φάληρο ο Παυσανίας είδε ναό του Διός, των παιδιών του Θησέα, του ήρωα Φαληρού και της Δήμητρας, που και αυτόν τον είχαν πυρπολήσει οι Πέρσες (Παυσανίας, Φωκικά , 35.2).

Ο Ηρόδοτος όταν αφηγείται στα "Περσικά" τις μάχες Ελλήνων και Περσών (490-179 π.Χ.), φυσικά αναφέρει συχνά το Φάληρο. Μετά την ένδοξη μάχη του Μαραθώνα (Σεπτέμβρης 490 π.Χ.), ο περσικός στόλος παρέπλευσε το Σούνιο και προχώρησε προς το Φάληρο, με σκοπό να αποβιβάσει στρατό και να επιτεθεί στην Αθήνα, πριν προφτάσει να επιστρέψει από τον Μαραθώνα ο στρατός των Αθηναίων. Ο  Μιλτιάδης όμως  είχε προβλέψει αυτήν την ενέργεια των Περσών και έπεισε τους αγωνιστές του Μαραθώνα, παρά την κούραση απο τη σκληρότατη μάχη, να βάλουν φτερά στα πόδια τους και έτσι έφτασαν στην Αθήνα κατά το βράδυ και στρατοπέδευσαν στις Κυνόσαργες. Οι Πέρσες έφτασαν με τα πλοία τους τη νύχτα στο Φάληρο και σκόπευαν να επιτεθούν με την άνεσή τους, όταν θα ξημέρωνε. Πράγματι το πρωί εμφανίστηκαν στ’ ανοιχτά του Φαλήρου, αλλά όταν είδαν ότι οι Αθηναίοι ήταν ήδη παραταγμένοι έτοιμοι για μάχη, αφού κράτησαν για λίγο τα πλοία τους, γύρισαν πλώρη και έφυγαν για την Ασία (Ηρόδοτος, ν1, 116). Μετά από  δέκα χρόνια, οι Πέρσες εκστρατεύουν ξανά εναντίον της Ελλάδας. Μετά τη μάχη των Θερμοπυλών και τη θυσία του Λεωνίδα, ο περσικός στόλος φτάνει στον όρμο του Φαλήρου. Οι Αθηναίοι είχαν εγκαταλείψει την πόλη τους και είχαν καταφύγει στην Σαλαμίνα, Αίγινα, Πόρο, Τροιζήνα. Ο Ξέρξης αποβιβάστηκε στις σημερινές Τζιτζιφιές και εκεί έγινε το πολεμικό συμβούλιο των Περσών (21 Σεπτεμβρίου 480 π.Χ.). Την ίδια ώρα στη Σαλαμίνα συνεδρίαζε το ελληνικό στρατηγείο. Όταν νύχτωσε, το περσικό πεζικό μπήκε στην έρημη Αθήνα. Οι Πέρσες έβαλαν φωτιά στους ναούς και τα σπίτια και πελώριες φλόγες ζώσανε το τείχος της Ακρόπολης, απλώθηκαν έως τα προάστια και το φρικτό θέαμα συγκλόνισε τους Αθηναίους, που παρακολουθούσαν από τη Σαλαμίνα.Την επόμενη μέρα έγινε η ξακουστή ναυμαχία της Σαλαμίνας, ο περσικός στόλος έπαθε πανωλεθρία και «οι Βάρβαροι έφευγαν πλέοντες προς το Φάληρο» (Ηρόδοτος νii 91-92) και από κει έφυγαν με τη μεγαλύτερη δυνατή ταχύτητα για να μπορέσουν να φτάσουν στον Ελλήσποντο, πριν τυχόν προλάβουν οι Έλληνες να πάνε εκεί και να διαλύσουν τις σχεδίες με τις οποίες ο Ξέρξης είχε «ζεύξει» τον Ελλήσποντο, οπότε η θέση του περσικού στόλου θα ήταν τραγική.

Το Παλαιό Φάληρο στη σύγχρονη εποχή

Το Φάληρο μέχρι το 1920 περίπου ήταν ένα μικρό παραθαλάσσιο χωριό. Τα σπίτια ήταν πολύ αραιά ενώ υπήρχαν απέραντες εκτάσεις σπαρμένες με σιτάρι, κριθάρι και βρόμη. Επίσης υπήρχαν πολλοί αμπελώνες. Κάποιοι κάτοικοι ήταν ψαράδες ενώ οι περισσότεροι ήταν γεωργοί, κτηνοτρόφοι και βοσκοί. Το 1883 εγκαινιάστηκε το πρώτο μεταφορικό μέσο, το οποίο συνέδεε το Π. Φάληρο με την Αθήνα. Ονομάστηκε "Ιπποκίνητος τροχιόδρομος". Αργότερα, στα 1890 τα άλογα αντικαταστάθηκαν με ατμομηχανή, η οποία ήταν ικανή να τραβήξει λίγα βαγόνια με μικρή ταχύτητα. Το 1910 ήρθαν οι ηλεκτροκίνητες μηχανές και το γνωστό σε όλους μ��ς "τραμ".  Το 1900 ιδρύθηκε στο Φάληρο ο πρώτος ζωολογικός κήπος της Ελλάδας, ο οποίος όμως έκλεισε άδοξα το 1916 λόγω του Α' Παγκοσμίου Πολέμου και των οικονομικών προβλημάτων που δημιουργήθηκαν. Την περίοδο 1910 - 1915, εύπορες οικογένειες ανακαλύπτουν την φυσική ομορφιά του Φαλήρου και της παραλίας του και αρχίζουν να κτίζουν αρχοντικά και επαύλεις κοντά στη θάλασσα αλλάζοντας ουσιαστικά την εικόνα της περιοχής. Μερικές από αυτές, όπως η έπαυλη «Κουλούρα» διασώζονται μέχρι και σήμερα. 

Το 1914 μεταφέρθηκε στο Π. Φάληρο η πρώτη αεροπορική σχολή από την Ελευσίνα. Επίσης στο Φάληρο έγινε η πρώτη σχολή τεχνικών αεροπορίας ενώ το 1925 ιδρύθηκε το πρώτο κρατικό εργοστάσιο αεροπλάνων (Κ.Ε.Α.) από την Αγγλική εταιρία Μπλάκμπερν. Στο φαληρικό Δέλτα δημιουργήθηκε και ο πρώτος Αερολιμένας για υδροπλάνα εγκαινιάζοντας παράλληλα την πρώτη διεθνή αεροπορική γραμμή Μπρίντιζι - Φάληρο - Κωνσταντινούπολη την 1η Αυγούστου του 1926. Παράλληλα και ως το 1918 λειτούργησε και το πρώτο σχολείο του Φαλήρου εγκατεστημένο στο βάθος της αυλής του σπιτιού του κ. Νίκου Σκορδαρά.  Έως το 1920 οι δρόμοι του Π. Φαλήρου φωτίζονται με φανάρια γκαζιού, τα οποία ήταν σχεδόν έργα τέχνης. Ψηλά, περίπου 3 μέτρα, κομψά, σιδερένια και στο κάτω μέρος τους είχαν ανάγλυφη την θεά Αθηνά, όρθια με περικεφαλαία, ασπίδα και δόρυ. Την περίοδο 1922 - 1924 οι δρόμοι του Παλαιού Φαλήρου φωτίζονται με ηλεκτρικό ρεύμα, ενώ το 1930, το Φάληρο συνδέεται με το δίκτυο της «Ούλεν», πρόγονο της ΕΥΔΑΠ. Το 1942, το Παλαιό Φάληρο από κοινότητα που ήταν έως τότε, γίνεται δήμος ενώ από το 1946 και μετά, το Παλαιό Φάληρο αρχίζει να ξεχωρίζει λόγω της ιδιαίτερης θέσης του και αρχίζει να γίνεται προάστιο. Τέλος σημαντικές αλλαγές στο Παλαιό Φάληρο έφεραν οι  Θερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες του 2004.

Πρόσωπα της αρχαιότητας που συνδέονται με το Φάληρο

Ο μέγιστος των φιλοσόφων, ο Πλάτων, παρουσιάζει το περίφημο «συμπόσιό» του σαν μια αφήγηση, που την κάνει ένας Φαληριώτης, θαυμαστής του Σωκράτη, ο Απο��λόδωρος προς το φίλο του το Γλαύκωνα, καθώς πορεύονται με τα πόδια από το Φάληρο προς την Αθήνα (Πλάτωνος, Συμπόσιο 1 ή 172-173).  Μια άλλη προσωπικότητα που συνδέεται με το Φάληρο είναι ο «δεινότατος των ρητόρων» ο Δημοσθένης. Φαινόμενο ανυποχώρητης θέλησης και επιμονής, αγωνίσθηκε από μικρός πεισματικά και έξυπνα να ξεριζώσει πολλά σωματικά και νευροψυχικά μειονεκτήματά του, με ασκήσεις δικής του έμπνευσης. Η παράδοση λέει ότι κατέβαινε στην ακρογιαλιά του Φαλήρου, σε μέρες που ο καιρός ήταν θυελλώδης και τα κύματα έσπαγαν με πάταγο πάνω στα βράχια της ακτής και εκφωνούσε δυνατά αυτοσχέδιους λόγους, θέλοντας να εξασκηθεί να κρατάει την αταραξία του, τις ώρες που στην εκκλησία του Δήμου οι πάντα ζωηροί και φωνακλάδες συμπολίτες του θα μπορούσαν να τον κάνουν να σαστίσει.

Πηγές:

https://el.wikipedia.org/wiki/Παλαιό_Φάληρο#Συνοικίες/περιοχές http://www.athensmagazine.gr/article/athens-guide/162-palaio-falhro-to-hkseres-oti https://nestorionhotel.blogspot.gr/2016/08/blog-post.html http://the-f-times.gr/?p=11778 http://1gym-p-falir.att.sch.gr/history_of_faliro.htm https://www.gtp.gr/LocInfo.asp?InfoId=28&Code=EGRAAA40PFLPFL800&PrimeCode=EGRAAA40PFLPFL800&Level=9&PrimeLevel=9&lng=1 Σύνταξη κειμένου: Βασιλεία Ζάμπα Επιμέλεια κειμένου: Ελευθερία Σακελλαρίου Read the full article

[maxmaggr]

Παλαιό Φάληρο: Το μονοπάτι των προσώπων της αρχαιότητας

Το Παλαιό Φάληρο βρίσκεται στη νότια πλευρά του νομού Αττικής, νοτιοδυτικά του κέντρου της Αθήνας. Η έκτασή του είναι 4,6 τετραγωνικά χιλιόμετρα, ενώ το μήκος της παραλίας του στον Σαρωνικό είναι περίπου 4 χλμ. Η εδαφική έκταση του Παλαιού Φαλήρου φαίνεται ότι συμπίπτει με το σημερινό Παλαιό Φάληρο, αφού η αποβάθρα ήταν εκεί «όπου η θάλασσα ελάχιστον απέχει της πόλεως». Σύμφωνα με τον  Κ. Ν. Παπαχατζή πρέπει να ήταν εκεί όπου χτίστηκε το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου, το οποίο σώζεται μέχρι σήμερα. Το γεγονός ότι το αρχαίο Φάληρο συμπίπτει με το σημερινό Παλαιό Φάληρο επιβεβαιώνεται και από τις ανασκαφές που έκαναν εκεί ο Κ. Κουρουνιώτης το 1911 και ο Ευστράτιος Πελεκίδης το 1915 –16, με τις οποίες ήρθε στο φως το νεκροταφείο του Αρχαίου Φαλήρου, που βρισκόταν στο χώρο μεταξύ του άλλοτε Κρατικού Εργοστασίου Αεροπλάνων (Κ.Ε.Α.) και του άλλοτε Δέλτα, (στο οποίο έγινε κατόπιν ο σημερινός Ιππόδρομος).

Ονομασία

Οι περισσότεροι αρχαίοι συγγραφείς, από τον Ηρόδοτο έως τον Παυσανία, μας δίνουν πολλές πληροφορίες για το Φάληρο. Σύμφωνα με αυτές τις πληροφορίες ιδρυτής του Φαλήρου ήταν ο τότε τοπικός ήρωας Φάληρος, γιος του Άλκωνα και εγγονός του βασιλιά της Αθήνας Ερεχθέα. Σύμφωνα με τη παράδοση ο  Φάληρος ήταν ένας από τους Αργοναύτες, που με αρχηγό τον Ιάσονα έκαναν (το 1226-1225 π.Χ.) την περίφημη Αργοναυτική Εκστρατεία και ότι επίσης θεμελίωσε στη Νότια Ιταλία μια αποικία, που την ονόμασε αρχικά Φάληρον. (Παυσανία Αττικά Α,Ι ,4 – Στράβων ν, 246 – Στέφανος Βυζάντιος 656, s.v.p).Αργότερα εγκαταστάθηκαν εκεί και άλλοι Έλληνες από την Κύμη, τη Χαλκίδα, τις Πιθηκούσες, την Αθήνα και ονόμασαν την πόλη "Παρθενόπη", τιμώντας έτσι μία από τις Σειρήνες, την Παρθενόπη, που τελικά απογοητευμένη, επειδή ο Οδυσσέας δεν ανταποκρίθηκε στον έρωτά της, ρίχτηκε στην θάλασσα που ξέβρασε το σώμα της σ’ εκείνη την ακρογιαλιά. Εκεί υπήρχε ο τάφος της Σειρήνας εκείνης. Αργότερα η περιοχή αυτή μετανομάστηκε Νεάπολη.

Ιστορία

Το αρχαίο Φάληρο αναφέρεται ως το πρώτο και αρχαιότερο επίνειο της Αθήνας. Το λιμάνι του Φαλήρου στα αρχαία χρόνια, όταν ακόμα δεν είχε διαμορφωθεί το λιμάνι του Πειραιά, είχε αρκετή έκταση. Από τις μαρτυρίες που υπάρχουν, πιθανότατα άρχιζε από τις Τζιτζιφιές ή το Δέλτα και έφτανε ως εκεί που ήταν άλλοτε το κέντρο «Τροκαντερό» και σήμερα η μαρίνα. Όταν, αργότερα, ο Θεμιστοκλής και κατόπιν ο Περικλής διαμόρφωσαν το λιμάνι του Πειραιά, το Φάληρο εξακολούθησε να είναι το δεύτερο λιμάνι της Αθήνας.  Σύμφωνα με αρχαίους συγγραφείς, από το λιμάνι του Φαλήρου ξεκίνησε ο Θησέας οδηγώντας στην Κρήτη τους 7 νέους και τις 7 νέες, αποφασισμένος να εξοντώσει τον Μινώταυρο και να απαλλάξει την πατρίδα του από τον ταπεινωτικό αυτό φόρο του αίματος. Στο ίδιο Φαληρικό λιμάνι, όταν γύρισε θριαμβευτής από την Κρήτη έκανε αμέσως ευχαριστήρια θυσία στον Ποσειδώνα και τους άλλους θεούς. Από τότε κάθε χρόνο γινόταν μια θαλασσινή (ναυτική) γιορτή τα Κυβερνήσια, προς τιμήν των δύο γενναίων ναυτικών, που κυβερνούσαν το πλοίο του Θησέα, δηλαδή του Ναυσίθοου, που ήταν κυβερνήτης και του Φαίακα, που ήταν ο πρωρεύς. 

Στα πρώτα χριστιανικά χρόνια, για την ακρίβεια γύρω στο 50 μ.Χ. αποβιβάστηκε στο λιμάνι του Φαλήρου, ο Απόστολος Παύλος και από εκεί πορεύτηκε προς την Αθήνα, ακολουθώντας κάποιο αγροτικό δρόμο. Περίπου 100 χρόνια αργότερα ο  περιηγητής Παυσανίας (110-180 μ.Χ.), που περιηγήθηκε την Αττική (148-150 μ.Χ.), λέει ότι το Φάληρο ήταν τότε ακόμα, ένα από τα τέσσερα λιμάνια της Αθήνας και ότι τα Θεμιστόκλεια τείχη είχαν πια ερειπωθεί. Σωζόταν όμως ακόμα, ερειπωμένη, η φαληρική πύλη, που οδηγούσε από την Αθήνα στο Φάληρο. Η σημασία του λιμανιού για την Αθήνα αποδεικνύεται από την προστασία του λιμανιού, όπου είχε χτισθεί το φαληρικό τείχος (Θουκυδίδης ΙΙ.13), που είχε μήκος 35 σταδίων (1 στάδιο=6,4 χιλιόμετρα) και έφτανε μόνο έως το Φαληρικό λιμάνι. Ο Παυσανίας είδε στο Φάληρο το ναό της Σκιράδος Αθηνάς, που κατά μία παράδοση τον είχε ιδρύσει ο Σκίρος, ένας μάντης που είχε έρθει από την Δωδώνη. Επίσης είδε και ιερό αυτού του Σκίρου και κοντά σ’ αυτό δύο ηρώα, αφιερωμένα το ένα στο Ναυσίθοο και το άλλο στον Φαίακα. Αναφέρει ακόμα ο Παυσανίας, ότι στο δρόμο από το Φάληρο προς την Αθήνα σωζόταν ο ναός της Ήρας, που επίτηδες τον είχαν αφήσει οι Αθηναίοι χωρίς πόρτες και οροφή, εφαρμόζοντας απόφαση που είχαν πάρει όλοι οι Έλληνες να αφήσουν ερειπωμένους τους ναούς, που είχαν πυρπολήσει οι Πέρσες, για να τους θυμίζουν την ασέβεια των βαρβάρων και το μίσος, που έπρεπε να διατηρούν οι Έλληνες εναντίον τους. Μέσα στο Φάληρο ο Παυσανίας είδε ναό του Διός, των παιδιών του Θησέα, του ήρωα Φαληρού και της Δήμητρας, που και αυτόν τον είχαν πυρπολήσει οι Πέρσες (Παυσανίας, Φωκικά , 35.2).

Ο Ηρόδοτος όταν αφηγείται στα "Περσικά" τις μάχες Ελλήνων και Περσών (490-179 π.Χ.), φυσικά αναφέρει συχνά το Φάληρο. Μετά την ένδοξη μάχη του Μαραθώνα (Σεπτέμβρης 490 π.Χ.), ο περσικός στόλος παρέπλευσε το Σούνιο και προχώρησε προς το Φάληρο, με σκοπό να αποβιβάσει στρατό και να επιτεθεί στην Αθήνα, πριν προφτάσει να επιστρέψει από τον Μαραθώνα ο στρατός των Αθηναίων. Ο  Μιλτιάδης όμως  είχε προβλέψει αυτήν την ενέργεια των Περσών και έπεισε τους αγωνιστές του Μαραθώνα, παρά την κούραση απο τη σκληρότατη μάχη, να βάλουν φτερά στα πόδια τους και έτσι έφτασαν στην Αθήνα κατά το βράδυ και στρατοπέδευσαν στις Κυνόσαργες. Οι Πέρσες έφτασαν με τα πλοία τους τη νύχτα στο Φάληρο και σκόπευαν να επιτεθούν με την άνεσή τους, όταν θα ξημέρωνε. Πράγματι το πρωί εμφανίστηκαν στ’ ανοιχτά του Φαλήρου, αλλά όταν είδαν ότι οι Αθηναίοι ήταν ήδη παραταγμένοι έτοιμοι για μάχη, αφού κράτησαν για λίγο τα πλοία τους, γύρισαν πλώρη και έφυγαν για την Ασία (Ηρόδοτος, ν1, 116). Μετά από  δέκα χρόνια, οι Πέρσες εκστρατεύουν ξανά εναντίον της Ελλάδας. Μετά τη μάχη των Θερμοπυλών και τη θυσία του Λεωνίδα, ο περσικός στόλος φτάνει στον όρμο του Φαλήρου. Οι Αθηναίοι είχαν εγκαταλείψει την πόλη τους και είχαν καταφύγει στην Σαλαμίνα, Αίγινα, Πόρο, Τροιζήνα. Ο Ξέρξης αποβιβάστηκε στις σημερινές Τζιτζιφιές και εκεί έγινε το πολεμικό συμβούλιο των Περσών (21 Σεπτεμβρίου 480 π.Χ.). Την ίδια ώρα στη Σαλαμίνα συνεδρίαζε το ελληνικό στρατηγείο. Όταν νύχτωσε, το περσικό πεζικό μπήκε στην έρημη Αθήνα. Οι Πέρσες έβαλαν φωτιά στους ναούς και τα σπίτια και πελώριες φλόγες ζώσανε το τείχος της Ακρόπολης, απλώθηκαν έως τα προάστια και το φρικτό θέαμα συγκλόνισε τους Αθηναίους, που παρακολουθούσαν από τη Σαλαμίνα.Την επόμενη μέρα έγινε η ξακουστή ναυμαχία της Σαλαμίνας, ο περσικός στόλος έπαθε πανωλεθρία και «οι Βάρβαροι έφευγαν πλέοντες προς το Φάληρο» (Ηρόδοτος νii 91-92) και από κει έφυγαν με τη μεγαλύτερη δυνατή ταχύτητα για να μπορέσουν να φτάσουν στον Ελλήσποντο, πριν τυχόν προλάβουν οι Έλληνες να πάνε εκεί και να διαλύσουν τις σχεδίες με τις οποίες ο Ξέρξης είχε «ζεύξει» τον Ελλήσποντο, οπότε η θέση του περσικού στόλου θα ήταν τραγική.

Το Παλαιό Φάληρο στη σύγχρονη εποχή

Το Φάληρο μέχρι το 1920 περίπου ήταν ένα μικρό παραθαλάσσιο χωριό. Τα σπίτια ήταν πολύ αραιά ενώ υπήρχαν απέραντες εκτάσεις σπαρμένες με σιτάρι, κριθάρι και βρόμη. Επίσης υπήρχαν πολλοί αμπελώνες. Κάποιοι κάτοικοι ήταν ψαράδες ενώ οι περισσότεροι ήταν γεωργοί, κτηνοτρόφοι και βοσκοί. Το 1883 εγκαινιάστηκε το πρώτο μεταφορικό μέσο, το οποίο συνέδεε το Π. Φάληρο με την Αθήνα. Ονομάστηκε "Ιπποκίνητος τροχιόδρομος". Αργότερα, στα 1890 τα άλογα αντικαταστάθηκαν με ατμομηχανή, η οποία ήταν ικανή να τραβήξει λίγα βαγόνια με μικρή ταχύτητα. Το 1910 ήρθαν οι ηλεκτροκίνητες μηχανές και το γνωστό σε όλους μας "τραμ".  Το 1900 ιδρύθηκε στο Φάληρο ο πρώτος ζωολογικός κήπος της Ελλάδας, ο οποίος όμως έκλεισε άδοξα το 1916 λόγω του Α' Παγκοσμίου Πολέμου και των οικονομικών προβλημάτων που δημιουργήθηκαν. Την περίοδο 1910 - 1915, εύπορες οικογένειες ανακαλύπτουν την φυσική ομορφιά του Φαλήρου και της παραλίας του και αρχίζουν να κτίζουν αρχοντικά και επαύλεις κοντά στη θάλασσα αλλάζοντας ουσιαστικά την εικόνα της περιοχής. Μερικές από αυτές, όπως η έπαυλη «Κουλούρα» διασώζονται μέχρι και σήμερα. 

Το 1914 μεταφέρθηκε στο Π. Φάληρο η πρώτη αεροπορική σχολή από την Ελευσίνα. Επίσης στο Φάληρο έγινε η πρώτη σχολή τεχνικών αεροπορίας ενώ το 1925 ιδρύθηκε το πρώτο κρατικό εργοστάσιο αεροπλάνων (Κ.Ε.Α.) από την Αγγλική εταιρία Μπλάκμπερν. Στο φαληρικό Δέλτα δημιουργήθηκε και ο πρώτος Αερολιμένας για υδροπλάνα εγκαινιάζοντας παράλληλα την πρώτη διεθνή αεροπορική γραμμή Μπρίντιζι - Φάληρο - Κωνσταντινούπολη την 1η Αυγούστου του 1926. Παράλληλα και ως το 1918 λειτούργησε και το πρώτο σχολείο του Φαλήρου εγκατεστημένο στο βάθος της αυλής του σπιτιού του κ. Νίκου Σκορδαρά.  Έως το 1920 οι δρόμοι του Π. ��αλήρου φωτίζονται με φανάρια γκαζιού, τα οποία ήταν σχεδόν έργα τέχνης. Ψηλά, περίπου 3 μέτρα, κομψά, σιδερένια και στο κάτω μέρος τους είχαν ανάγλυφη την θεά Αθηνά, όρθια με περικεφαλαία, ασπίδα και δόρυ. Την περίοδο 1922 - 1924 οι δρόμοι του Παλαιού Φαλήρου φωτίζονται με ηλεκτρικό ρεύμα, ενώ το 1930, το Φάληρο συνδέεται με το δίκτυο της «Ούλεν», πρόγονο της ΕΥΔΑΠ. Το 1942, το Παλαιό Φάληρο από κοινότητα που ήταν έως τότε, γίνεται δήμος ενώ από το 1946 και μετά, το Παλαιό Φάληρο αρχίζει να ξεχωρίζει λόγω της ιδιαίτερης θέσης του και αρχίζει να γίνεται προάστιο. Τέλος σημαντικές αλλαγές στο Παλαιό Φάληρο έφεραν οι  Θερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες του 2004.

Πρόσωπα της αρχαιότητας που συνδέονται με το Φάληρο

Ο μέγιστος των φιλοσόφων, ο Πλάτων, παρουσιάζει το περίφημο «συμπόσιό» του σαν μια αφήγηση, που την κάνει ένας Φαληριώτης, θαυμαστής του Σωκράτη, ο Απολλόδωρος προς το φίλο του το Γλαύκωνα, καθώς πορεύονται με τα πόδια από το Φάληρο προς την Αθήνα (Πλάτωνος, Συμπόσιο 1 ή 172-173).  Μια άλλη προσωπικότητα που συνδέεται με το Φάληρο είναι ο «δεινότατος των ρητόρων» ο Δημοσθένης. Φαινόμενο ανυποχώρητης θέλησης και επιμονής, αγωνίσθηκε από μικρός πεισματικά και έξυπνα να ξεριζώσει πολλά σωματικά και νευροψυχικά μειονεκτήματά του, με ασκήσεις δικής του έμπνευσης. Η παράδοση λέει ότι κατέβαινε στην ακρογιαλιά του Φαλήρου, σε μέρες που ο καιρός ήταν θυελλώδης και τα κύματα έσπαγαν με πάταγο πάνω στα βράχια της ακτής και εκφωνούσε δυνατά αυτοσχέδιους λόγους, θέλοντας να εξασκηθεί να κρατάει την αταραξία του, τις ώρες που στην εκκλησία του Δήμου οι πάντα ζωηροί και φωνακλάδες συμπολίτες του θα μπορούσαν να τον κάνουν να σαστίσει.

Πηγές:

https://el.wikipedia.org/wiki/Παλαιό_Φάληρο#Συνοικίες/περιοχές http://www.athensmagazine.gr/article/athens-guide/162-palaio-falhro-to-hkseres-oti https://nestorionhotel.blogspot.gr/2016/08/blog-post.html http://the-f-times.gr/?p=11778 http://1gym-p-falir.att.sch.gr/history_of_faliro.htm https://www.gtp.gr/LocInfo.asp?InfoId=28&Code=EGRAAA40PFLPFL800&PrimeCode=EGRAAA40PFLPFL800&Level=9&PrimeLevel=9&lng=1 Σύνταξη κειμένου: Βασιλεία Ζάμπα Επιμέλεια κειμένου: Ελευθερία Σακελλαρίου Read the full article