#Άγιος Μάμας | Explore Tumblr posts and blogs

boskotsopanhs · 2 months ago

Video

youtube

01-09-2024 ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓ. ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΟΥ ΑΡΤΟΚΛΑΣΙΑ ΜΕ ΔΕΗΣΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΑΓΙΟΣ ΜΑΜΑ ΤΑ ΙΕΡΑ ΛΕΙΨΑΝΑ ΑΥΤΟΥ ΠΟΥ ΦΥΛΑΣΣΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΙΕΡΟ ΝΑΟ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΠΡΟΣΚΥΝΗΣΑΜΕ

ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΑΥΤΟ Είναι ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΟ ΣΤΟΝ ΠΡΟΣΤΑΤΗ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΜΑΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΕΡΑ ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΟΠΩΣ ΑΥΤΗ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΣΗΜΕΡΑ 01/09/2024 ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ ΥΓΕΙΑ ΠΑΝΤΑ ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΕΙΝΑΙ ΧΩΡΙΣ ΚΑΜΙΑ ΑΜΟΝΤΑΡΙΣΤΟ ΚΑΙ ΠΕΡΙΚΟΠΗ ΠΡΟΣΟΧΗ

�� ΑΓΙΟΣ ΜΑΜΑΣ Η σελίδα αυτή είναι αφιερωμένη στον προστάτη των Αφροδισίων Άγιο Μάμα, του οποίου την μνήμη η εκκλησία μας τιμά στις 2 Σεπτεμβρίου κάθε έτους. Εδώ αναλύεται ο βίος του Αγίου Μάμαντος, ο Ιερός Ναός των Αφροδισίων και το σημαντικότατο γεγονός της μεταφοράς των Ιερών Λειψάνων του Αγίου στα Αφροδίσια, τον Αύγουστο του 2001.

1.Ο ΒΙΟΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΜΑΜΑΝΤΟΣ

2.Ο ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΜΑΜΑΝΤΟΣ ΣΤΑ ΑΦΡΟΔΙΣΙΑ

3.Η ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΩΝ ΙΕΡΩΝ ΛΕΙΨΑΝΩΝ ΣΤΑ ΑΦΡΟΔΙΣΙΑ

4.Ο ΑΓΙΟΣ ΜΑΜΑΣ ΑΝΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

1.Ο ΒΙΟΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΜΑΜΑΝΤΟΣ

Ο Άγιος Μάμας γεννήθηκε στην Παφλαγονία της Καππαδοκίας το 260 μ.Χ. από γονείς χριστιανούς , οι οποίοι συνελήφθησαν για την χριστιανική τους δράση και ρίχθηκαν στην φυλακή , όπου και γεννήθηκε ο Άγιος. Οι γονείς του Μάμαντος απεβίωσαν ενώ ήταν φυλακισμένοι και την ανατροφή του ανέλαβε μια χριστιανή , που ονομαζόταν Αμμία. Μάλιστα , ο Άγιος συνήθιζε όταν ακόμα ήταν παιδί να ονομάζει την γυναίκα αυτή “μάμα” και για το λόγο αυτό έλαβε και το όνομα Μάμας. Όταν βρισκόταν στην ηλικία των δεκαπέντε ετών ο Άγιος Μάμας συνελήφθη από ειδωλολάτρες , οι οποίοι , αφού τον βασάνισαν , του κρέμασαν στο λαιμό σιδερένια ράβδο και τον έριξαν στην θάλασσα.Όμως ο Μάμας σώθηκε με τρόπο θαυματουργό. Στη συνέχεια συνελήφθη ξανά από τους εχθρούς του Χριστού και υποβλήθηκε σε νέα βασανιστήρια:Αρχικά οι ειδωλολάτρες τον έριξαν σε αναμμένο καμίνι ,από το οποίο εξήλθε σώος .’Έπειτα έβαλαν απέναντί του άγρια θηρία , τα οποία όμως δεν άγγιξαν τον Άγιο .Τελικά οι ειδωλολάτρες θανάτωσαν τον Άγιο Μάμαντα με τρίαινα , η οποία διαπέρασε τα σπλάχνα του.

Στο βιβλίο “Ο ΑΓΙΟΣ ΜΑΜΑΣ” που συνέγραψε η Άννα Μαραβά – Χατζηνικολάου αναφέρονται τα εξής :

” Στα παλιά τα χρόνια , λέει η παράδοση, ένας Τούρκος είχε κάνει αχυρώνα την Εκκλησία της Μαμασού , που η μισή είναι χτισμένη και η άλλη μισή λαξευτή. Μια μέρα το άχυρο πήρε φωτιά μοναχό του και καταστράφηκε όλο. Ο Τούρκος δεν κατάλαβε τίποτα και ξαναγέμισε με άχυρο το κτίριο. Το άχυρο όμως έπαιρνε διαρκώς φωτιά . Στο τέλος κουράστηκε με αυτή την ιστορία και αποφάσισε να κάνει την Εκκλησία σταύλο.Την πρώτη μέρα ψόφησε ένα ζώο , την δεύτερη άλλο , την τρίτη άλλο ως το τελευταίο. Ο Τούρκος , που ήταν άνθρωπος ευσεβής , κατάλαβε πως κάποιο μυστήριο συμβαίνει εκεί. Έσκαψε μέσα και ανακάλυψε πρώτα μια Χριστιανική Εκκλησία κι έπειτα τα λείψανα του Αγίου Μάμα.Από τότε το κτίσμα έγινε τόπος προσκυνήματος , ονομάστηκε Ζιαρέτ Κιλισσέ , δηλαδή προσκύνημα – εκκλησία. Χωρίστηκε σε δύο μέρη. Το ένα ήταν χριστιανική Εκκλησία και το άλλο τεκκές. Δερβίσηδες φρόντιζαν για την συντήρηση όλου του κτηρίου και του τάφου του Αγίου.

Ο Τάφος βρισκόταν σε βράχο λαξευτό , στο αριστερό μέρος της Εκκλησίας.Εκεί ήταν ένα ξύλινο κιβώτιο ,που είχε μέσα τα κόκαλα ,την κάρα κι ένα βραχίονα του Αγίου. Οι άρρωστοι βάζανε απάνω τους τα λείψανα ,τα τρίβανε στο πονεμένο μέρος.Οι δερβίσηδες ρίχνανε χώμα πάνω στον τάφο, για να παίρνουν οι προσκυνητές. Στον Άγιο πήγαιναν απαραίτητα οι νιόπαντροι απ’όλη την περιφέρεια , αλλά και από μακριά και από την Καισάρεια ακόμα , για να θεμελιώσει ο Άγιος το σπιτικό τους. Πήγαιναν επίσης οι άτεκνοι και τάζανε , αν αποκτήσουν παιδί να του δώσουν το όνομα του Αγίου. Εκεί γινόταν μεγάλο πανηγύρι δύο φορές τον χρόνο. Στις 21 Μαΐου, γιορτή των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης και στις 15 Αυγούστου. Οι Αρμένηδες γιόρταζαν στις 2 Σεπτεμβρίου. Τον Άγιο εμείς (οι Έλληνες) , τον λέγαμε ο “Άγιος Μάμαντος” , οι Αρμένηδες ο “Άγιος Μάμας” και οι Τούρκοι Σαμμάς ή Μαμασούν Μπαμπάς , δηλαδή Άγιος της Μαμασού. Εκεί ήταν πολλά δέντρα, ιτιές με τρεχούμενα νερά. Τρεις μέρες συνέχεια διασκεδάζανε. Φέρνανε τάματα διάφορα. Τα σφαχτάρια τα σφάζανε και τα μαγειρεύανε οι δερβίσηδες και τρώγανε μαζί με τον κόσμο. Με την Ανταλλαγή του 1924 , οι Γκελβερι��τες (δηλαδή οι Χριστιανοί από την γειτονική κωμόπολη Γκέλβερη ή Καρβάλη) θέλησαν να πάρουν μαζί τους στην Ελλάδα και τον Άγιο της

Μαμασού. Αλλά οι Τούρκοι δεν τους άφησαν : “Είναι δικός μας εβλιά (άγιος)”, λέγανε. “Θα μείνει εδώ που τον βρήκαμε.”

Έτσι ο Άγιος έμεινε εκεί. Σήμερα ακόμα , συνεχίζοντας παμπάλαιες συνήθειες, δίνει ευτεκνία στα Καππαδοκικά πλήθη πιστών. Ένας προύχοντας της Γκέλβερης που ρωτήθηκε πως γίνεται να μένει το προσκύνημα αυτό εκεί , απάντησε ότι ένας τόπος που ήταν πάντα Ιερός και θαυματουργός δεν μπορεί να πάψει να είναι σεβαστός από τον λαό. Κι έτσι ο Μαμασούν Μπαμπάς ζει πάντα στην Καππαδοκία.

Ο τελευταίος απόγονος των δερβίσηδων εξακολουθεί να ανάβει τα καντήλια και να δέχεται προσκυνητές. Ανασηκώνει με άπειρη ευλάβεια το ύφασμα που σκεπάζει τα οστά του Αγίου , που εξακολουθούν να βρίσκονται στην παλιά τους θέση.”

Στη Νέα Καρβάλη Καβάλας όπου φυλάσσεται το ιερό σκήνωμα του Μεγάλου Καππαδόκου Πατέρα της Εκκλησίας μας του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου , δραστηριοποιείται η “Πολιτιστική Στέγη της Νέας Καρβάλης” . Αγώνας της Πολιτιστικής Στέγης είναι η διατήρηση και η διάδοση της πολιτιστικής κληρονομιάς μας και ιδιαίτερα των Καππαδοκικών ηθών και εθίμων και των λοιπών πολιτιστικών στοιχείων της Καππαδοκίας , της Μικράς Ασίας κτλ. Η Πολιτιστική Στέγη έχει πραγματοποιήσει πολλά προσκυνήματα στα Ιερά χώματα της Καππαδοκίας , όπου σε ένα από αυτά είχαν την τύχη να επισκεφθούν την Μαμασό της Καππαδοκίας όπου υπάρχει εκκλησία αφιερωμένη στον Άγιο Μάμα. Στον Ιερό Ναό αυτό φυλάσσονται τα Ιερά Λείψανα του Αγίου.

Οι ευλαβείς προσκυνητές της Νέας Καρβάλης κατόρθωσαν να λάβουν λείψανα από το ευλογημένο αυτόν χώρο τα οποία και έχουν τοποθετήσει στο περίλαμπρο πολιτιστικό τους Κέντρο στην Νέα Καρβάλη κοντά στο Ιερό Προσκύνημα του Αγίου Γρηγορίου, για να ευλογεί ο Άγιος τους απόγονους των Καππαδόκων και να τους ενισχύει στο υψηλό πολιτιστικό τους έργο.

2.Ο ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΜΑΜΑΝΤΟΣ ΣΤΑ ΑΦΡΟΔΙΣΙΑ [επάνω]Ο Ιερός Ναός του Αγίου Μάμαντος βρίσκεται σε ψηλό σημείο του χωριού κάτω από το νεότερο Δημοτικό Σχολείο Αφροδισίων. Πρόκειται για παραδοσιακό χριστιανικό ναό του οποίου η ηλικία είναι δύσκολο να προσδιοριστεί. Πηγές αναφέρουν ότι το 1821 κατά τον αγώνα της Επανάστασης , ο Ναός κάηκε ολοσχερώς από τους Τούρκους και στη συνέχεια ξαναχτίστηκε. Χαραγμένο πάνω σε πέτρα στο μπροστινό μέρος του Ναού είναι το έτος 1817 , έτος που προφανώς ξανακατασκευάστηκε ύστερα από τις καταστροφές των Τούρκων. Μπαίνοντας κανείς στον Ναό εντυπωσιάζεται από τις εξαιρετικές αγιογραφίες και από τις ανεκτίμητης αξίας εικόνες.Δεξιά υπάρχει το παγκάρι, ενώ διαγώνια απέναντι το ένα και μοναδικό μαγκάλι όπου οι πιστοί ανάβουν το κερί τους και δίπλα ακριβώς ,μια παλιά εικόνα στην οποία απεικονίζεται ο Άγιος Μάμας με τον Άγιο Συμεών. Η κατασκευή πάνω στην οποία είναι τοποθετημένη η εικόνα,είναι ο επιτάφιος ο οποίος διαμορφώνεται, στολίζεται και περιφέρεται στο χωριό το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής.Στην μέση του Ναού υπάρχει ένας εκπληκτικής λεπτομέρειας πολυέλαιος. Το τέμπλο του Ναού είναι ένα πραγματικό έργο τέχνης με την εικόνα του Αγίου Μάμα, δεξιά δίπλα από αυτήν του Ιησού.Μέσα στον Ναό εκτός από τις ανεκτίμητης αξίας εικόνες, υπάρχουν και μεγάλης ηλικίας εκκλησιαστικά βιβλία και ψαλτήρια.

Η εξωτερική όψη του Ναού έχει αλλάξει τρεις φορές τα τελευταία χρόνια.Κατά την δεκαετία του ’80 ο Ναός ήταν γαλάζιος. Το 1990 , χρονιά όπου έγινε και μια γενική συντήρηση του Ναού, το εξωτερικό μέρος έγινε γκρι απαρτιζόμενο από ειδικά χαραγμένα παραλληλόγραμμα. Το 1994 ο Ναός εξωτερικά ξαναβάφτηκε καφέ ενώ τονίστηκε και η εικόνα του Αγίου Μάμα στο μπροστινό μέρος καθώς επίσης και η χαραγμένη πλάκα η οποία αναγράφει την ηλικία του Ναού μετά την καταστροφή της από τους Τούρκους και την ανακατασκευή του. Έκτοτε έχει αυτήν την εικόνα. Το 2002 κατασκευάστηκε πύλη στην κεντρική μεγάλη πόρτα που οδηγεί στον περιβάλλοντα χώρο του Ναού , η οποία στολίζεται με λουλούδια κατά τις μέρες του πανηγυριού

3.Η ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΩΝ ΙΕΡΩΝ ΛΕΙΨΑΝΩΝ ΣΤΑ ΑΦΡΟΔΙΣΙΑ [επάνω]

μεταφορά των Ιερών Λειψάνων του Αγίου Μάμαντος από την Αθήνα στα Αφροδίσια έγινε στις 18 Αυγούστου 2001 και αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα ιστορικά γεγονότα τόσο για τα Αφροδίσια όσο και για ολόκληρη την Χίο. Η μεταφορά αυτή έγινε με πρωτοβουλία του Συλλόγου εν Αττικής Αφροδισιανών “Ο Άγιος Μάμας”. Η ιστορία της μεταφοράς των Ιερών Λειψάνων ξεκινά τον Νοέμβριο του 2000 , μήνας κατά τον οποίο ο Ιερέας Απόστολος Η Καμπουρόπουλος τοποθετήθηκε από την Ιερ�� Μητρόπολη Περιστερίου στον Ιερο Ναό της Αγίας Αναστασίας Περιστερίου , ερ��όμενος από την Ιερά Μητρόπολη Φιλίππων Νεαπόλεως και Θάσου. Ο Πατέρας Απόστολος έφερε μαζί του και ένα τμήμα των Ιερών Λειψάνων τα οποία φυλάσσονταν στο Πολιτιστικό Κέντρο της Νέας Καρβάλης Καβάλας . Ήταν εκείνος ο οποίος μετέφερε τα Ιερά Λείψανα του Αγίου στα Αφροδίσια , το ευλογημένο εκείνο τριήμερο του Αυγούστου του 2001. Να πως περιγράφει ο ίδιος την εμπειρία του :

” Οι Αφροδίσιοι της Αθήνας ανέλαβαν την δαπάνη της κατασκευής ασημένιας λειψανοθήκης , στην οποία και εναποτέθηκαν τα ιερά λείψανα του Αγίου.

Συγκινητική δε ήταν και η φετινή μεταφορά (18- 20 Αυγούστου 2001) των λειψάνων στα Αφροδίσια της Χίου για αγιασμό της ομώνυμου Ενορίας. Ανεπανάληπτες οι στιγμές που ζήσαμε. Πλήθος ευσεβών Χριστιανών από όλη την Χίο, με επικεφαλής τον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Χίου κ.κ. Διονύσιον υπεδέχθησαν τα Ιερά Λείψανα. Εντυπωσιασθήκαμε από τον ενθουσιασμό και την χαρά τους. Πληροφορηθήκαμε από κοντά , με πόση ευλάβεια τιμούν οι Χιώτες τον Άγιον Μάμα. Ξεχωριστή δε εντύπωση μας προκάλεσε η παρατιθέμενη κοινή τράπεζα , μετά την Θεία Λειτουργία.Άπαντες συμμετέχουν στο κοινό τραπέζι, αναβιώνοντας, όπως χαρακτηριστικά μας ετόνισε ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης τις κοινές Τράπεζες της Αγάπης των πρώτων Χριστιανικών χρόνων. Και προσθέτουμε και εμείς ότι αναβιώνεται και ο τρόπος της πανηγύρεως του Αγίου στην Μαμασό (όπως περιγράφηκε παραπάνω).

Ως αντίδωρον δε των όσων πνευματικών εμπειριών λάβαμε κατά την παραμονή μας στη Βόρειο Χίο , κατόπιν αδείας του οικείου μας Ποιμενάρχου , Μητροπολίτου Περιστερίου κ.κ. Χρυσόστομου , εναποθέσαμε ιερό Λείψανο στον ιερό Ναό του Αγίου Μάμαντος στα Αφροδίσια της Χίου , για να αποτελούν για την Ενορία , την αφιερωμένη στον Άγιο αλλά και για όλη την Χίο , συνεχή πηγή ευεργετική χωρίς τέλος.

4.Ο ΑΓΙΟΣ ΜΑΜΑΣ ΑΝΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ [επάνω]

Η λατρεία του Αγίου Μάμα μπορεί να έφθασε στην Χίο από την Καππαδοκία , διότι έχουμε μετακίνηση πληθυσμών από εκεί προς τα παράλια ,κατά τον 16ο αιώνα . Είναι πιθανό επίσης , η λατρεία του Αγίου να έφθασε από την Κωνσταντινούπολη , όπου ήταν γνωστός ο Άγιος και υπήρξε κύμα προσφύγων προς την Χίο.

Αν και ο Άγιος Μάμας συγκαταλέγεται στους λιγότερο δημοφιλείς Αγίους της Εκκλησίας μας, παρόλα αυτά υπάρχουν σε πολλά μέρη της Ελλάδας εκκλησίες αφιερωμένες στην χάρη του. Μάλιστα στην Χαλκιδική υπάρχει ένα μεγάλο χωριό το οποίο ονομάζεται Άγιος Μάμας και στο οποίο λαμβάνει χώρα ένα μεγάλο τριήμερο πανηγύρι προς τιμήν του Αγίου κάθε χρόνο τις πρώτες μέρες του Σεπτεμβρίου, όποτε και η Εκκλησία μας τιμά την χάρη του. Επίσης στην Κύπρο θεωρείται ένας από τους προστάτες του νησιού και πολλές εκκλησίες αλλά και μοναστήρια είναι αφιερωμένα σε αυτόν. Εκκλησίες του Αγίου Μάμαντος συναντάμε επίσης στην Κρήτη στο νομό Χανίων, στην Σύρο, στην Κάσο,στην Κάλυμνο,στην Μύκονο, στα Κύθηρα, στην Κάρπαθο, στην Μήλο και στην Νάξο.

Τέλος, έξω από τον Ιερό Ναό της Αγίας Αναστασίας Περιστερίου, κατασκευάστηκε το 2002 με δαπάνη του Αφροδισιανού Παναγιώτη Σιταρά (ζούσε μόνιμα στην Αμερική) παρεκκλήσιο αφιερωμένο στον Άγιο Μάμα. Μέσα δε στον Ιερό Ναό της Αγίας Αναστασίας, φυλάσσονται τα Ιερά Λείψανα του Αγίου, όπως αναφέρθηκε στην προηγούμενη ενότητα.

ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΘΕΣΗ ΚΑΙ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ

Τα Αφροδίσια βρίσκονται στο βόρειο δυτικό μέρος του νησιού , σε απόσταση 55 χιλιομέτρων περίπου από την πόλη . Απέναντι ακριβώς και σε απόσταση περίπου 2 χιλιομέτρων βρίσκεται ο έτερος οικισμός της κοινότητας τα Χάλανδρα ( Χάλανδρα και Αφροδίσια αποτελούν μία κοινότητα ). Με βάση το οδικό δίκτυο , το χωριό συνορεύει στα ανατολικά με τον οικισμό «Εγρηγόρος» , ενώ στα νότια με τον οικισμό «Κέραμος».

Το χωριό είναι χτισμένο αμφιθεατρικά στους πρόποδες του όρους «Αμανή» . Η κλίση του εδάφους είναι ανηφορική , γεγονός που καθιστά την κίνηση μέσα στο χωριό αρκετά κοπιαστική . Στο χαμηλότερο σημείο υπάρχει η κύρια είσοδος του χωριού , την οποία συναντά κάποιος ερχόμενος από τον οδικό δίκτυο Χαλάνδρων – Αφροδισίων .

Άλλη μια είσοδος υπάρχει στον δρόμο που οδηγεί προς τον Εγρηγόρο , στην τοποθεσία «Αλώνια» , όπου καταλήγει στον Ιερό Ναό του Αγίου Μάμαντος .Περιμετρικά του χωριού υπάρχουν πλούσια πευκοδάση . Εντός του χωριού υπάρχουν διάφορα δέντρα – ελιές , καρυδιές , αμυγδαλιές αλλά και οπωροφόρα δέντρα όπως μηλιές , αχλαδιές , ροδιές και άλλα . Δεν λείπουν και οι γραφικοί κήποι με τα λαχανικά . Όλα τα σπίτια του χωριού είναι γεμάτα λουλούδια ενώ επικρατεί η μαγευτική μυρωδιά του βασιλικού .

ΤΑ ΣΠΙΤΙΑ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ

Tα περισσότερα σπίτια του χωριού είναι χτισμένα με πέτρα ενώ η οροφή είναι διακοσμημένη με κεραμίδια . Εξωτερικά , όλα έχουν βεράντα τον λεγόμενο «αξάτο» . Όλες οι βεράντες έχουν αυτοσχέδιες “τέντες” οι οποίες δημιουργούνται είτε από κλήματα είτε από πλατάνια . Τα κλήματα αυτά κάθε άλλο παρά διακοσμητικά είναι αφού παράγουν πολλά και άριστης ποιότητας σταφύλια. Η εξωτερική πλευρά της βεράντας είναι πάντοτε στολισμένη με βασιλικούς , γαριφαλ��ές και άλλα πολύχρωμα λουλούδια.

Tο εσωτερικό του σπιτιού υπάρχει το τζάκι . Παλιότερα το τζάκι δεν χρησιμοποιείτο μόνο τον χειμώνα για την θέρμανση του σπιτιού αλλά και για το μαγείρεμα , όλες τις εποχές του χρόνου . Υποδομή για ηλεκτρικό ρεύμα δεν υπήρχε , ενώ κύρια πηγή φωτός ήταν κάπο��α γυάλινα κεραμίδια στην οροφή του σπιτιού. Όλα τα σπίτια έχουν πατάρι όπου φυλάσσονταν εποχιακά είδη . Ξεχωριστή σημασία έχει μέσα στο σπίτι το εικονοστάσι το οποίο αποτελείται από εικόνες διαφόρων αγίων . Αυτή που δεν λείπει από κανένα σπίτι είναι φυσικά η εικόνα του προστάτη του χωριού , του Αγίου Μάμαντος.

H τουαλέτα του σπιτιού είναι παντού εξωτερική . Φυσικά ούτε λόγος για μπανιέρες και είδη υγιεινής . Για την καθαριότητα του σώματος χρησιμοποιούνταν η σκάφη , ενώ το ζεστό νερό είχε πρώτα βραστεί στο «τσικάλι» στο τζάκι. Το αποχετευτικό δίκτυο του χωριού παλιότερα ήταν σε πολύ κακή κατάσταση . Με το πέρασμα των χρόνων βελτιώθηκε σημαντικά , ώστε σήμερα να βρίσκεται σε πολύ καλό επίπεδο , τόσο από πλευράς υλικών μέσων αλλά και από πλευράς λειτουργικότητας.

Στο κάτω μέρος του σπιτιού , στο υπόγειο , υπήρχε το «κατώι» . Το κατώι χρησιμοποιούνταν ως αποθήκη για υλικά αγαθά , ενίοτε δε και ως στάβλος για τα ζώα. Εκεί φυλάγονταν όλες οι τροφές αλλά και όλες οι ζωοτροφές . Ακόμα και σήμερα διασώζονται σχεδόν όλα τα τεράστια πήλινα δοχεία που φυλάγονταν το λάδι της χρονιάς , οι λεγόμενες «σφίδες» .

Φυσικά, τα τελευταία χρόνια, την παραπάνω εικόνα έχουν αντικαταστήσει σύγχρονα σπίτια που παρέχουν πλέον όλες τις ανέσεις για μία άνετη διαβίωση τόσο το καλοκαίρι όσο και τον χειμώνα. Παρόλα αυτά - κι όσο είναι δυνατόν - ακόμα και αυτές οι σύγχρονες κατασκευές έχουν κρατήσει αρκετά στοιχεία από το ύφος και την αρχιτεκτονική των παλιότερων κατοικιών.

ΒΟΛΤΑ ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ

Η βόλτα στα Αφροδίσια ξεκινάει από το προσκύνημα του Αγίου Μάμαντος που βρίσκεται στην αρχή του χωριού στον δρόμο Χαλάνδρων – Αφροδισίων. Εκεί οι περαστικοί σταματούν για να ανάψουν ένα κερί και να προσκυνήσουν την εικόνα του Αγίου Μάμα . Ανεβαίνοντας από την κύρια είσοδο του χωριού συναντάμε την Παλιά Βρύση και το μεγάλο τσιμεντένιο τραπέζι , όπου έχουν γίνει αξέχαστα γλέντια αλλά και σημαντικές συζητήσεις για θέματα που αφορούν στο χωριό.

Προχωρώντας στην ευθεία μπορούμε να θαυμάσουμε τους πανέμορφους κήπους με τα πολύχρωμα λουλούδια καθώς επίσης και την υπέροχη θέα του Πηλιναίου στην άκρη του χωριού. Ανηφορίζοντας θα φτάσουμε στο Παλιό Σχολείο και στον Κήπο της Εκκλησίας όπου υπάρχει η μικρή παιδική χαρά . Εκεί φημολογείται ότι βρίσκεται θαμμένος ένας ολόκληρος Ναός της Αφροδίτης , από όπου – σύμ��ωνα με προφορικές παραδόσεις – πήρε την ονομασία του το χωριό.

Ακριβώς πάνω από τον κήπο είναι ο Ιερός Ναός του Αγίου Μάμαντος , ένας από τους αρχαιότερους ναούς του νησιού ο οποίος καταστράφηκε και ξανακτίστηκε πολλές φορές μέσα στο πέρασμα των αιώνων . Τελευταία φορά που στυλώθηκε ήταν το 1817 (όπως φανερώνει η χαραγμένη πέτρα που βρίσκεται στο μπροστινό μέρος του ναού) , μετά τις καταστροφές που του προκάλεσαν οι Τούρκοι.

Περνώντας κι από την εκκλησία , ανεβαίνουμε τα σκαλιά του σχολείου και συναντάμε τον κήπο όπου εκεί βρίσκεται τοποθετημένο το Μνημείο των Ηρώων που σκοτώθηκαν για την πατρίδα. Αριστερά του σχολείου βρίσκεται η μεγάλη πλατεία όπου γίνεται το φαγητό και το γλέντι την ημέρα του πανηγυριού. Κάτω από το σχολείο βρίσκεται η Λέσχη του Α.Ο. «Λέων» Αφροδισίων η οποία κατασκευάστηκε το 2002.Δεξιά από το σχολείο είναι το γήπεδο του μπάσκετ το οποίο κατασκευάστηκε το 1991 και ήταν το δεύτερο γήπεδο στα Βορειόχωρα μετά από αυτό της Βολισσού. Εκεί , μπορούμε να θαυμάσουμε τον τεράστιο δρυ ο οποίος έχει αντέξει στο πέρασμα δεκάδων χρόνων.

Ανηφορίζοντας ακόμα περισσότερο και προχωρώντας σιγά – σιγά έξω από το χωριό , περνάμε από το Κοιμητήριο των Αφροδισίων και φτάνουμε στο γήπεδο ποδοσφαίρου. Το γήπεδο είναι το μεγαλύτερο σύγχρονο έργο του χωριού. Είναι το πρώτο και μοναδικό γήπεδο ποδοσφαίρου σε ολόκληρο τον Δήμο Αμανής. Από εκεί μπορούμε να θαυμάσουμε την υπέροχη θέα , τον συνδυασμό βουνού και θάλασσας , πέτρας και πράσινου και να απολαύσουμε τον καθαρό αέρα .

Με μια βόλτα έξω από το χωριό στον δρόμο Αφροδισίων – Εγρηγόρου θα συναντήσουμε τα Αλώνια. Ένα πέρασμα από το Αλώνι που βρίσκεται κοντά στον δρόμο (όπου η πρόσβαση είναι εύκολη) , θα μας γυρίσει σε μια άλλη εποχή , εποχή κοπιαστικής δουλειάς , γεμάτης όμως από αληθινά αισθήματα και ξεγνοιασιά , όπου όλοι οι χωριανοί σαν μια μεγάλη παρέα εργάζονταν στα αλώνια , τραγουδώντας και διασκεδάζοντας .

Προέλευση ονομασίας

το χωριό πήρε την ονομασία του από την θεά Αφροδίτη. Η πιο επικρατέστερη από τις προφορικές παραδόσεις που σώζονται , κάνει λόγο για έναν Ναό της Αφροδίτης ο οποίος υπάρχει θαμμένος κάτω από το λεγόμενο Δωμάτιο του δασκάλου , ακριβώς κάτω από την εκκλησία του Αγίου Μάμαντος ακριβώς δίπλα από το σημείο που βρίσκονται σήμερα οι κούνιες .

Μια παραπλήσια εκδοχή προκύπτει από χειρόγραφες σημειώσεις ενός εκ των δασκάλων του σχολείου , του κου Αποστόλου . Ο διδάσκων στο δημοτικό σχολείο Αφροδισίων αναφέρει : « Ο οικισμός λέγεται Αφροδίσια η ονομασία δε αυτή εξηγείται με δύο εκδοχάς . Η πρώτη εκδοχή στηρίζεται εις προφορικάς παραδόσεις , παλαιότερον υπήρχεν εδώ ναός της Αφροδίτης .» . Επίσης πολλά μικρά και μεγαλύτερα αγάλματα βρέθηκαν πριν μερικά χρόνια σε διάφορες τοποθεσίες , τα οποία όμως κλάπηκαν από επιτήδειους και έκτοτε αγνοείται η τύχη τους.

Σε πολλά σημεία της Μεσογείου υπάρχουν περιοχές και τοπωνύμια με την ονομασία «Αφροδισιάς» :

Στην Ν.Κιλικία κοντά στην Κύπρο . Στον όρμο όπου ο Ρεούφ Πασάς (1913) έβαλε ως δόλωμα ένα ελληνικό ιστιοφόρο , για να προκαλέσει τα ελληνικά πολεμικά , να το ελευθερώσουν και να τα καταστρέψει, πράγμα που λίγο έλειψε να συμβεί

Στην Θράκη κοντά στην Καλλίπολη

Στην Καρία κοντά στον Μαίανδρο (χωριό Γεϊρά) που λεγόταν Μεγάλη Πόλη (Νινόη)

Στην Κύπρο, στην Αιθιοπία, στην Ιβηρία και στην Σκυθία

Σε πολλές περιοχές επίσης συναντάμε την ονομασία «Αφροδίσιον» , όπως :

Στην Κύπρο , στο σημείο που αρχίζει η στενή προβολή προς Β.Α. που τελειώνει στο ακρωτήριο του Αγίου Ανδρέα (Βοός Ουρά) κοντά στην Μπέργαμο.

Στα Αροάνια , μεταξύ Αχαΐας και Γορτυνίας όπου η Ερυκίνη Αφροδίτη ήταν προστάτιδα της Ψώφιδος.

Στην Ισπανία και την Γαλλία.

Η ονομασία των περιοχών αυτών έχει άμεση σχέση με την ονομασία και την λατρεία της Αφροδίτης.

Αφροδίσια , είναι τελετές προς τιμήν της Αφροδίτης οι οποίες τελούνται στην Κύπρο, στα Κύθηρα, στην Σπάρτη , στην Κόρινθο,στην Αίγινα , στην Αθήνα , στην Καλυδώνα , στην Σάμο και στην Λήμνο. Στα περισσότερα από αυτά τα μέρη έχουν βρεθεί ναοί ή αγάλματα της θεάς , γεγονός που φανερώνει ότι η λατρεία των κατοίκων ήταν μεγάλη προς την θεά της επιθυμίας , της χάριτος και της καλλονής.

Ο ΙΕΡΟ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΜΑΜΑΝΤΟΣ

Το Ιερό Προσκύνημα του Αγίου Μάμα βρίσκεται στην είσοδο του χωριού , στον δρόμο Χαλάνδρων – Αφροδισίων. Κατασκευάστηκε το 1986 από τον Δημήτρη Μπόχα. Εκεί μπορούν όλοι οι περαστικοί , να σταματούν και να προσκυνούν την εικόνα του Αγίου Μάμαντος , αλλά και να θαυμάζουν την πανέμορφη θέα των Αφροδισίων , όπως «απλώνονται» στην πλαγιά της Αμανής.

Η ΠΑΛΙΑ ΒΡΥΣΗ

Η Παλιά Βρύση βρίσκεται στο κάτω μέρος του χωριού . Στο μπροστινό μέρος της Βρύσης υπάρχει χαραγμένη η ημερομηνία κατασκευής της : 20 Σεπτεμβρίου 1920. Το νερό ρέει άφθονο , ερχόμενο μάλλον από κάποια κορυφή της Αμανής και είναι πολύ δροσερό . Στην Παλιά Βρύση υπάρχει και το μεγάλο τσιμεντένιο τραπέζι . Στο τραπέζι αυτό – το οποίο έχει κατασκευαστεί με δωρεά του Ηλία Ζωγράφου εις μνήμην των γονέων του Δημητρίου και Παρασκευής Ζωγράφου – έχουν γίνει κατά το παρελθόν αξέχαστα γλέντια , στα οποία συμμετείχαν όλοι οι χωριανοί . Επίσης το τραπέζι χρησιμοποιείται για συγκεντρώσεις όλων των χωριανών , όπου συζητούνται διάφορα θέματα και λαμβάνονται σημαντικές αποφάσεις που αφορούν στο χωριό.

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΜΑΜΑΝΤΟΣ

Ο Ιερός Ναός του Αγίου Μάμαντος βρίσκεται σε ψηλό σημείο του χωριού κάτω από το νεότερο Δημοτικό Σχολείο Αφροδισίων. Πρόκειται για παραδοσιακό χριστιανικό ναό του οποίου η ηλικία είναι δύσκολο να προσδιοριστεί. Πηγές αναφέρουν ότι το 1821 κατά τον αγώνα της Επανάστασης , ο Ναός κάηκε ολοσχερώς από τους Τούρκους και στη συνέχεια ξαναχτίστηκε από τους Χριστιανούς οι οποίοι κατοίκησαν το χωριό. Εσωτερικά ο ναός είναι αγιογραφημένος παντού , ενώ υπάρχουν εξαιρετικές εικόνες Αγίων και ��αραστάσεων της Αγίας γραφής , μεγάλης ηλικίας και ιστορικής αξίας. Ανεκτίμητης αξίας είναι επίσης και όλα τα βιβλία και τα ψαλτήρια που βρίσκονται στον Ναό.

ΤΟ ΠΑΛΙΟ ΣΧΟΛΕΙΟ

Το Παλιό Σχολείο των Αφροδισίων βρίσκεται ακριβώς κάτω από την εκκλησία του Αγίου Μάμαντος. Πρόκειται για ένα πραγματικά ιστορικό κτίσμα για τα Αφροδίσια , αφού από εκεί πέρασαν πολλές γενεές μέχρι να κατασκευαστεί το νεότερο σχολείο το οποίο βρίσκεται πάνω από την εκκλησία. Δ��στυχώς , πριν μερικά χρόνια το Σχολείο υπέστη σοβαρές ζημιές από την οροφή η οποία κατέρρευσε. Σήμερα , ύστερα από πολύχρονο αγώνα , έχει πλέον αναστηλωθεί το Σχολείο και διαμορφώνεται κατάλληλα ώστε να μετατραπεί σε Λαογραφικό Μουσείο , όπου θα εκτίθενται ιστορικής αξίας ευρήματα και αντικείμενα , βγαλμένα από την ιστορία του χωριού.

ΤΟ ΜΝΗΜΕΙΟ ΤΩΝ ΗΡΩΩΝ

Στον κήπο του Σχολείου το Μνημείο των Ηρώων θυμίζει σε όλους πως ακόμα και οι πιο απλοί άνθρωποι , μπορούν να γίνουν ήρωες πολεμώντας «υπέρ πίστεως και πατρίδας…» . Είναι αφιερωμένο στην μνήμη όλων αυτών που ξεκίνησαν από τα Αφροδίσια αλλά δεν γύρισαν ποτέ , αφού χάθηκαν μαχόμενοι για την πατρίδα. Κατασκευάστηκε το 1956 με δαπάνη του Γρηγορίου Ζαφειράκη.

ΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΦΡΟΔΙΣΙΩΝ

Το Δημοτικό Σχολείο Αφροδισίων , βρίσκεται ακριβώς πάνω από την εκκλησία του Αγίου Μάμαντος. Αριστερά του σχολείο ,βρίσκεται η μεγάλη πλατεία όπου γίνεται το τραπέζι και ο χορός για το πανηγύρι του Αγίου Μάμαντος αλλά και για οποιαδήποτε άλλη εκδήλωση (χοροεσπερίδες, γάμοι κτλ.) . Το Σχολείο λειτούργησε έως το 1977 . Στο γραφείο του καθηγητή , υπάρχουν ακόμα όλα τα σχολικά αντικείμενα και βιβλία ,που αποδεικνύουν την πληρότητα που είχε το σχολείο από πλευράς εξοπλισμού. Επίσης , υπάρχουν μεγάλης πολιτιστικής αξίας έγγραφα τα οποία μας διδάσκουν για το πως λειτουργούσε το εκπαιδευτικό σύστημα στο χωριό , μέσα στις δεκαετίες του προηγούμενου αιώνα. Τα περισσότερα από αυτά τα πολύτιμα αντικείμενα θα στολίσουν το Λαογραφικό Μουσείο Αφροδισίων που θα γίνει στο Παλιό Σχολείο , όπως αναφέρθηκε πιο πάνω.

ΤΟ ΓΗΠΕΔΟ

Το γήπεδο είναι ένα από τα σημαντικότερα σύγχρονα έργα του χωριού . Βρίσκεται έξω από το χωριό σε μια απίστευτης φυσικής ομορφιάς τοποθεσία από όπου μπορείτε να θαυμάσετε ταυτόχρονα την ομορφιά του καταπράσινου τοπίου , την θάλασσα αλλά και το Πεληναίο όρος, το ψηλότερο βουνό της Χίου. Η κατασκευή του γηπέδου ξεκίνησε το 1994 με πρωτοβουλία του Μάρκου Προγούλη – πρωτεργάτη της ομάδας του χωριού , του Λέοντα – και της νεολαίας του χωριού. Το γήπεδο φτιάχτηκε σε μια έκταση η οποία ολοκληρώθηκε από δωρεές χωριανών. Εκτός από αυτή καθ’αυτή την χρήση του γηπέδου για αθλητικούς σκοπούς , ο χώρος του γηπέδου μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για άλλες σημαντικές περιπτώσεις , όπως για παράδειγμα την προσγείωση κάποιου ελικοπτέρου για την μεταφορά κάποιου ασθενούς. Αξίζει να σημειωθεί ότι είναι το μοναδικό ποδοσφαιρικό γήπεδο σε όλο τον πρώην Δήμο Αμανής, όπως μοναδική (από όλες τις απόψεις) είναι και η ομάδα του Λέοντα Αφροδισίων.

ΤΑ ΑΛΩΝΙΑ

Τα Αλώνια βρίσκονται στην είσοδο του χωριού , στον δρόμο Εγρηγόρου – Αφροδισίων.Βρίσκονται σε μία τοποθεσία όπου μονίμως φυσούν δυνατοί άνεμοι. Στην τοποθεσία αυτή , μπορείτε να θαυμάσετε την πανέμορφη θέα , προς την θάλασσα των Αγιασμάτων αλλά και το Πεληναίο , το οποίο υψώνεται ακριβώς απέναντι. Επίσης , αξίζει τον κόπο μια επίσκεψη στο πρώτο αλώνι κάτω από τον δρόμο, όπου η πρόσβαση είναι εύκολη .

Μέρες χωριού

Η σημαντικότερη ημέρα του χωριού είναι η 2α Σεπτεμβρίου κάθε έτους, ημέρα κατά την οποία γιορτάζει ο προστάτης του χωριού ο Άγιος Μάμας. Την παραμονή και την ημέρα εκείνη διοργανώνεται μεγάλο πανηγύρι προς τιμήν του Αγίου Μάμαντος, το οποίο κατά πολλούς είναι το ομορφότερο πανηγύρι του νησιού.

Πέρα από το πανηγύρι, μια άλλη σημαντική ημερομηνία είναι η 14η Σεπτεμβρίου, όπου η εκκλησία μας γιορτάζει την Ύψωση του Τίμιου Σταυρού. Την ημέρα εκείνη, στο εξωκλήσι του Τιμίου Σταυρού το οποίο ανήκει στα Αφροδίσια, διοργανώνεται πανηγύρι το οποίο περιλαμβάνει Θεία Λειτουργία και γεύμα. Παλιότερα, την εποχή όπου υπήρχαν πολλοί μόνιμοι κάτοικοι στο χωριό, το πανηγύρι του Τίμιου Σταυρού είχε ίδια σημασία με αυτή του πανηγυριού του Αγίου Μάμαντος και περιελάμβανε γεύμα το μεσημέρι και γλέντι το βράδυ. Με το πέρασμα των χρόνων και όσο το χωριό «άδειαζε», οι εκδηλώσεις περιορίστηκαν μόνο στο μεσημεριανό φαγητό.

Οι μεγαλύτερες γιορτές της Ορθοδοξίας (Χριστούγεννα και Πάσχα) όπως για όλον τον Χριστιανικό κόσμο έτσι και για τους κατοίκους των Αφροδισίων έχουν ξεχωριστή σημασία. Παλιότερα γιορτάζονταν με όλες τις τιμές και τις παραδόσεις που κληρονομήθηκαν από γενεές σε γενεές. Σήμερα οι κάτοικοι των Αφροδισίων αλλά και υπολοίπων χωριών της Βόρειας Χίου προσπαθούν να τιμούν τις γιορτές αυτές, με όσο το δυνατό μεγαλύτερη συνέπεια, παρόλο που οι Ιερείς δεν είναι αρκετοί για να λειτουργήσουν τις προκαθορισμένες ώρες σε όλα τα χωριά. Έτσι – το Πάσχα για παράδειγμα- η Ανάσταση μπορεί να γίνει 22.00 στα Αφροδίσια , 23.00 στον Εγρηγόρο και 24.00 στα Λεπτόποδα !!!

Τότε και σήμερα

Η ζωή στο χωριό, όπως παρουσιάζεται από τους εκπροσώπους της πρεσβύτερης γενιάς μιας και γραπτά στοιχεία δεν υπάρχουν, κάθε άλλο παρά εύκολη ήταν. Οι εικόνες που περιγράφουν οι παλιότεροι είναι εικόνες μιας εποχής γεμάτης πόλεμους, φτώχεια και ανασφάλεια . Είναι η εποχή του Β Παγκοσμίου Πολέμου, της κατοχής (1941-1944) και του Εμφυλίου πολέμου (1946-1949). Όλα αυτά τα σημαντικά ιστορικά γεγονότα που συνέβησαν στην πατρίδα μας, δεν μπορούσαν να αφήσουν ανεπηρέαστους τους κατοίκους των Αφροδισίων οι οποίοι είχαν ενεργό συμμετοχή σε όλους τους πολέμους αλλά και υπέφεραν στα δύσκολα χρόνια που ακολούθησαν.

Τα χρόνια εκείνα, η κύρια απασχόληση του μεγαλύτερου ποσοστού των κατοίκων ήταν οι γεωργικές εργασίες. Ο καθένας κα��λιεργούσε καθημερινά τα χωράφια και τους κήπους του και κατάφερνε να εξασφαλίζει τουλάχιστον τα προς το ζήν και καμιά φορά και κάτι παραπάνω το οποίο πουλούσε ή αντάλλαζε. Πολλοί από τους κατοίκους των Αφροδισίων εργάσθηκαν στα μεταλλεία της Κεράμου, ενώ άλλοι ακολούθησαν τους δύσκολους δρόμους της θάλασσας και της ξενιτειάς.

Ο άνδρας του σπιτιού ασχολούνταν καθημερινά με τις γεωργικές εργασίες. Η γυναίκα, τις ώρες που δεν βοηθούσε στο χωράφι, ασχολούνταν με το νοικοκυριό και με την προετοιμασία των παιδιών για το σχολείο. Τα παιδιά φοιτούσαν στο μονοθέσιο δημοτικό σχολείο Αφροδισίων. Τους καλοκαιρινούς μήνες βοηθούσαν και αυτά στις γεωργικές εργασίες και κυρίως στο θέρισμα και στο αλώνισμα.

Στις αρχές της δεκαετίας του 60 οι περισσότεροι κάτοικοι άρχιζαν να αναζητούν ευκαιρίες για μια καλύτερη ζωή, μακριά από την φτώχεια και την κουραστική ζωή του χωριού . Έτσι πολλοί μετανάστευσαν μόνιμα στις πόλεις – στην πόλη της Χίου και της Αθήνας – ενώ κάποιοι άλλοι ακολούθησαν τον δύσκολο δρόμο της ξενιτιάς ταξιδεύοντας για τη Αμερική – κυρίως – αλλά και την Αυστραλία. Το 1977 σταματάει να λειτουργεί το δημοτικό σχολείο του χωριού, χρονιά που οριοθετεί το τέλος μιας εποχής και την αρχή μιας άλλης. Έκτοτε τα Αφροδίσια μετατράπηκαν σε χωριό του «καλοκαιριού», εικόνα σύμφωνη με αυτή των υπόλοιπων χωριών της Βόρειας Χίου.

Σήμερα τα Αφροδίσια, όπως και όλα δυστυχώς τα χωριά της Βόρειας Χίου, παρουσιάζουν δύο όψεις. Την μία του καλοκαιριού όπου το χωριό σφύζει από κόσμο και αυτή του χειμώνα , όπου ο συνολικός αριθμός των κατοίκων δεν ξεπερνά τους δέκα. Η εποχή της συγκομιδής των ελιών για την παραγωγή του ελαιόλαδου (τέλη Οκτωβρίου- τέλη Νοεμβρίου) είναι μια περίοδος όπου γεμίζει λίγο το χωριό, μιας και πολλοί είναι αυτοί που ταξιδεύουν ως εκεί για να μαζέψουν ακόμα τις ελιές από τα χωράφια που άφησαν οι παππούδες, τα οποία δεν τους κάνει καρδιά να αφήσουν αναξιοποίητα. Τις υπόλοιπες εποχές η εικόνα λίγο – πολύ είναι ίδια. Αυτή των 4 – 5 κατοίκων οι οποίοι μαζεύονται κάθε βράδυ κοντά στο τζάκι τα λένε για λίγο και μετά ένας ένας παίρνει τον δρόμο για το δικό του σπίτι.

Σύλλογος Αφροδισιανών Χίου “Ο Τίμιος Σταυρός” – Δείτε περισσότερα ΕΔΩ

Σύλλογος Αφροδισιανών Αττικής “Ο Άγιος Μάμας” – Δείτε περισσότερα ΕΔΩ

Σύλλογος Αφροδισιανών Αμερικής “Ο Άγιος Μάμας” – Δείτε περισσότερα ΕΔΩ

Η ιστορική μεταφορά των λειψάνων του Αγίου Μάμα στα Αφροδίσια

12 Αυγ 2019

Βιογραφία Αγίου Μάμαντος

Ο Άγιος Μάμας γεννήθηκε στην Παφλαγονία της Μικράς Ασίας το 260 μ.Χ. από γονείς χριστιανούς, οι οποίοι συνελήφθησαν για τη χριστιανική τους δράση και φυλακίστηκαν.

Ο Άγιος γεννήθηκε στη φυλακή και επειδή οι γονείς του, ο Θεόδοτος και η Ρουφίνα, πέθαναν εκεί, ανέλαβε να τον μεγαλώσει κάποια γυναίκα που ονομαζόταν Αμμία Ματρώνα. Αυτή ήταν ευσεβής χριστιανή και σε αυτήν οφείλεται το όνομα του Αγίου.

Η παράδοση λέει ότι ο μικρός συνήθιζε να τη φωνάζει «μάμα».

Κατά την εφηβική του ηλικία ο Μάμας συνελήφθη από ειδωλολάτρες, που τον υπέβαλαν σε βασανιστήρια. Τελικά του κρέμασαν στο λαιμό ένα σιδερένιο ραβδί και τον έριξαν στο νερό για να πνιγεί. Κατά θαυματουργό τρόπο ο Άγιος επέζησε αλλά πιάστηκε ξανά από τους βασανιστές του και ρίχτηκε σε αναμμένη κάμινο.

Και αυτή τη φορά κατάφερε να βγει σώος. Όταν έριξαν επάνω του άγρια ζώα, τα τελευταία όχι μόνο δεν τον κατασπάραξαν αλλά ούτε και τον πείραξαν.

Σύμφωνα με την παράδοση ένα λιοντάρι τον δέχθηκε στη ράχη του και τον μετέφερε μακρά των άλλων θηρίων, εξ ου και η θεματογραφία της αγιογράφησής του.

Τελικά, οι εχθροί του αποφάσισαν να τον εκτελέσουν με τρίαινα. Το φονικό όργανο διαπέρασε τα σπλάγχνα του Αγίου, ο οποίος και παρέδωσε το Πνεύμα.

Σήμερα πολλοί ναοί στην Ελλάδα αλλά και στην Κύπρο είναι αφιερωμένοι στον Άγιο Μάμα(ντα). Η φήμη του Αγίου και η απόδοση τιμών προς αυτόν εξαπλώθηκε από την Καππαδοκία στη Χίο, στην Κωνσταντινούπολη αλλά και στη Μακεδονία. Στη Χαλκιδική, σε ένα από τα χωριά που έχουν το όνομά του, λαμβάνει χώρα κάθε χρόνο μεγάλη εμποροπανήγυρη, στις αρχές Σεπτεμβρίου.

Απολυτίκιο Αγίου Παφλαγονίας το κλέος και μαρτύρων αγλάϊσμα, φύλαξ και φρουρός των Κυπρίων, ανεδείχθης Μάμα μάρτυς ένδοξε. Την θάλασσαν διήλθεν ώσπερ ζών, και ταύτης τρικυμίας χαλινών, θαυμασίως λάρνακά σου, Μόρφου τη πόλει κατεστήριξας. Διό εν τη μνήμη σου σοφέ, ευώδες μύρον βρύει εξ αυτής. Δόξα τω Θεώ τω ενεργούντι δια σού πάσιν ιάματα.

Ο ΕΥΣΕΒΗΣ ΤΟΥΡΚΟΣ

Επίσης, στο βιβλίο «Ο ΑΓΙΟΣ ΜΑΜΑΣ» που συνέγραψε η Άννα Μαραβά – Χατζηνικολάου αναφέρονται τα εξής:

«Στα παλιά τα χρόνια, λέει η παράδοση, ένας Τούρκος είχε κάνει αχυρώνα την Εκκλησία της Μαμασού, που η μισή είναι χτισμένη και η άλλη μισή λαξευτή. Μια μέρα το άχυρο πήρε φωτιά μοναχό του και καταστράφηκε όλο.

Ο Τούρκος δεν κατάλαβε τίποτα και ξαναγέμισε με άχυρο το κτίριο.

Το άχυρο όμως έπαιρνε διαρκώς φωτιά.

Στο τέλος κουράστηκε με αυτή την ιστορία και αποφάσισε να κάνει την Εκκλησία σταύλο.

Την πρώτη μέρα ψόφησε ένα ζώο, την δεύτερη άλλο, την τρίτη άλλο ως το τελευταίο. Ο Τούρκος, που ήταν άνθρωπος ευσεβής, κατάλαβε πως κάποιο μυστήριο συμβαίνει εκεί. Έσκαψε μέσα και ανακάλυψε πρώτα μια Χριστιανική Εκκλησία κι έπειτα τα λείψανα του Αγίου Μάμα.

Από τότε το κτίσμα έγινε τόπος προσκυνήματος, ονομάστηκε Ζιαρέτ Κιλισσέ, δηλαδή προσκύνημα – εκκλησία.

Στον Άγιο πήγαιναν απαραίτητα οι νιόπαντροι απ’ όλη την περιφέρεια, αλλά και από μακριά και από την Καισάρεια ακόμα, για να θεμελιώσει ο Άγιος το σπιτικό τους.

Πήγαιναν επίσης οι άτεκνοι και τάζανε, αν αποκτήσουν παιδί να του δώσουν το όνομα του Αγίου. Εκεί γινόταν μεγάλο πανηγύρι δύο φορές τον χρόνο. Στις 21 Μαΐου, γιορτή των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης και στις 15 Αυγούστου. Οι Αρμένηδες γιόρταζαν στις 2 Σεπτεμβρίου.

Τον Άγιο εμείς οι Έλληνες τον λέγαμε ο Άγιος Μάμαντος, οι Αρμένηδες ο Άγιος Μάμας και οι Τούρκοι Σαμμάς ή Μαμασούν Μπαμπάς, δηλαδή Άγιος της Μαμασού.

H ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΩΝ ΙΕΡΩΝ ΛΕΙΨΑΝΩΝ ΣΤΑ ΑΦΡΟΔΙΣΙΑ

Η μεταφορά των Ιερών Λειψάνων του Αγίου Μάμαντος από την Αθήνα στα Αφροδίσια έγινε στις 18 Αυγούστου 2001 και αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα ιστορικά γεγονότα τόσο για τα Αφροδίσια όσο και για ολόκληρη την Χίο.

Η μεταφορά αυτή έγινε με πρωτοβουλία του Συλλόγου εν Αττικής Αφροδισιανών «Ο Άγιος Μάμας».

Η ιστορία της μεταφοράς των Ιερών Λειψάνων ξεκινά τον Νοέμβριο του 2000, μήνας κατά τον οποίο ο Ιερέας Απόστολος Καμπουρόπουλος τοποθετήθηκε από την Ιερά Μητρόπολη Περιστερίου στον Ιερό Ναό της Αγίας Αναστασίας Περιστερίου, ερχόμενος από την Ιερά Μητρόπολη Φιλίππων Νεαπόλεως και Θάσου.

Ο Πατέρας Απόστολος έφερε μαζί του και ένα τμήμα των Ιερών Λειψάνων τα οποία φυλάσσονταν στο Πολιτιστικό Κέντρο της Νέας Καρβάλης Καβάλας.

Ήταν εκείνος ο οποίος μετέφερε τα Ιερά Λείψανα του Αγίου στα Αφροδίσια, το ευλογημένο εκείνο τριήμερο του Αυγούστου του 2001. Να πώς περιγράφει ο ίδιος την εμπειρία του:

«Οι Αφροδισιανοί της Αθήνας ανέλαβαν την δαπάνη της κατασκευής ασημένιας λειψανοθήκης, στην οποία και εναποτέθηκαν τα ιερά λείψανα του Αγίου.

Συγκινητική δε ήταν και η φετινή μεταφορά (18- 20 Αυγούστου 2001) των λειψάνων στα Αφροδίσια της Χίου για αγιασμό της ομώνυμου Ενορίας.

Ανεπανάληπτες οι στιγμές που ζήσαμε. Πλήθος ευσεβών Χριστιανών από όλη την Χίο, με επικεφαλής τον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Χίου κ.κ. Διονύσιον υπεδέχθησαν τα Ιερά Λείψανα.

Εντυπωσιασθήκαμε από τον ενθουσιασμό και την χαρά τους. Πληροφορηθήκαμε από κοντά , με πόση ευλάβεια τιμούν οι Χιώτες τον Άγιον Μάμα.

Ξεχωριστή δε εντύπωση μας προκάλεσε η παρατιθέμενη κοινή τράπεζα, μετά την Θεία Λειτουργία. Άπαντες συμμετέχουν στο κοινό τραπέζι, αναβιώνοντας, όπως χαρακτηριστικά μας ετόνισε ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης τις κοινές Τράπεζες της Αγάπης των πρώτων Χριστιανικών χρόνων.

Ως αντίδωρον δε των όσων πνευματικών εμπειριών λάβαμε κατά την παραμονή μας στη Βόρειο Χίο, κατόπιν αδείας του οικείου μας Ποιμενάρχου Μητροπολίτου Περιστερίου κ.κ. Χρυσόστομου εναποθέσαμε ιερό Λείψανο στον ιερό Ναό του Αγίου Μάμαντος στα Αφροδίσια της Χίου για να αποτελούν για την Ενορία, την αφιερωμένη στον Άγιο αλλά και για όλη την Χίο, συνεχή πηγή ευεργετική χωρίς τέλος».

Η λατρεία του Αγίου Μάμα μπορεί να έφθασε στην Χίο από την Καππαδοκία, διότι έχουμε μετακίνηση πληθυσμών από εκεί προς τα παράλια κατά τον 16ο αιώνα.

Είναι πιθανό επίσης, η λατρεία του Αγίου να έφθασε από την Κωνσταντινούπολη , όπου ήταν γνωστός ο Άγιος και υπήρξε κύμα προσφύγων προς τη Χίο.

Αν και ο Άγιος Μάμας συγκαταλέγεται στους λιγότερο δημοφιλείς Αγίους της Εκκλησίας μας, παρόλα αυτά υπάρχουν σε πολλά μέρη της Ελλάδας εκκλησίες αφιερωμένες στην χάρη του.

Μάλιστα στη Χαλκιδική υπάρχει ένα μεγάλο χωριό το οποίο ονομάζεται Άγιος Μάμας και στο οποίο λαμβάνει χώρα ένα μεγάλο τριήμερο πανηγύρι προς τιμήν του Αγίου κάθε χρόνο τις πρώτες μέρες του Σεπτεμβρίου, οπότε και η Εκκλησία μας τιμά την χάρη του.

Επίσης στην Κύπρο θεωρείται ένας από τους προστάτες του νησιού και πολλές εκκλησίες αλλά και μοναστήρια είναι αφιερωμένα σε αυτόν. Εκκλησίες του Αγίου Μάμαντος συναντάμε επίσης στην Κρήτη στο νομό Χανίων, στην Σύρο, στην Κάσο,στην Κάλυμνο,στην Μύκονο, στα Κύθηρα, στην Κάρπαθο, στη Μήλο και στη Νάξο.

Πέρα από την Ελλάδα και την Κύπρο, τιμάται και σε άλλες χώρες όπως ο Λίβανος, η Ιταλία και η Ισπανία.

Στην Ισπανία, και συγκεκριμένα στο Μπιλμπάο, το γήπεδο της ομάδας της πόλης Αθλέτικο Μπιλμπάο, έχει πάρει από αυτόν το όνομά του (Σαν Μαμές – San Mamés), καθώς βρίσκεται δίπλα από μία εκκλησία προς τιμήν του, ενώ οι παίκτες της ομάδας αποκαλούνται με το προσωνύμιο “τα λιοντάρια” (Los leones), αναφορά στο μαρτύριο του.

Κείμενα: Νίκος Κορδιστός & Βιβλίο για τον Άγιο Μάμα

0 notes