#şarbonun belirtileri nelerdir

[sagliklibilgilerportali]

Şarbon Nedir? Şarbon Hastalığı

Otla beslenen hayvanlarda ortaya çıkan ve bacillus anthracis adı verilen bir bakterinin neden olduğu enfeksiyon hastalığı olan şarbon, bulaşıcı bir hastalık olup birkaç çeşit bulaşma yolu bulunuyor. Hem insanda hem de hayvanda ortaya çıkan en eski hastalıklardan biri olan şarbon, direkt ve indirekt yolla insanlara bulaşması muhtemel bir hastalıktır. Kitlesel ölümlere yol açmamış olan bu hastalık, daha çok kırsal ülkelerde görülmekte olup endüstrileşmiş ülkelerde çok daha az görülüyor.

Şarbon Çeşitleri Nelerdir?

Deri, akciğer ve bağırsak olmak üzere üç türde incelenen şarbon hastalığı, gün geçtikçe görülme sıklığı azalan hastalıklar arasında yer alıyor. Deri veya diğer adıyla cilt şarbonu, kişinin cildinde bulunan kesik veya açık yaranın bu hastalığa sahip bir hayvana temas etmesi sonucu ortaya çıkıyor. El, kol, yüz ve boyun gibi bölgelerin açıkta olması ve hayvanla teması halinde bu bakterinin ciltte depolanmasına neden olan cilt şarbonu, yüzde 95 olan görülme sıklığıyla en çok görülen ve en az tehlikeli olan şarbon türüdür.

Bağırsak ya da diğer adıyla sindirim sistemi şarbonu, şarbon enfeksiyonu barındıran hayvanın etinin yenmesi veya sütünün içilmesi şeklinde bulaşmaktadır. Ağız-yutak bölgesi ile bağırsak kısmında oluşan bu bakterinin erken teşhis edilememesi durumunda ölümcül riski bulunuyor.

Akciğer şarbonu ise, şarbon hastalığını oluşturan bakterinin dış ortama uyum sağlamak için spor adı verilen yapılar üretmesi ve bakterinin ölmesine rağmen sporun canlı kalarak kişileri etkilemesi şeklinde ortaya çıkıyor. Şarbon hastası olan bir hayvanın yünü ya da derisinde bulunan bu sporlar nedeniyle kişilerin hava soluması yoluyla akciğerde tekrar kuluçka dönemi geçirmekte ve erken tedavi yapılmaması halinde ölümcül etki göstermektedir. Daha çok tekstil işçilerinde görülen bu şarbon türü, nadir olarak ortaya çıkmaktadır.

Şarbonun Belirtileri Nelerdir?

Akciğer, deri ve sindirim olmak üzere üç gruba ayrılan şarbonun her tür için farklı belirtileri bulunuyor. Solunum yoluyla akciğerde kuluçkaya yatan ve tekrar hastalığa dönüşen sporlar nedeniyle ortaya çıkan akciğer şarbonunun, soğuk algınlığı ile belirtileri başlamakta ve birkaç gün içerisinde ateş yükselmesi, lenf bezlerinin şişmesi ve nefes almada zorluk yaşanması şeklinde devam ediyor. Açık veya kesik yaranın şarbonlu hayvanla temas etmesi şeklinde ortaya çıkan cilt şarbonunda, bu yaranın ortasında oluşan kara çıban adı verilen siyahlık ve sonrasında ateş, bulantı ve kusmanın oluşması şeklinde belirtiler oluyor. Şarbonlu bir hayvanın eti veya sütü gibi ürünlerinin tüketilmesiyle ortaya çıkan sindirim sistemi şarbonunda kan kusma ve kanlı dışkı şeklinde belirtiler olmakta ve yüksek ateş, iştahsızlık, hafif ishal gibi durumlar da gözlemlenmektedir.

Şarbon Hastalığı Tedavisi

Her hastalıkta olduğu gibi şarbon hastalığında da etken teşhis, iyileşmek için büyük avantaj sağlamaktadır. İyileşme şansının artmasına neden olan erken teşhis için bu konuda kişinin de bilinçli olması ve belirti yaşaması durumunda vakit kaybetmeden doktora gitmesi gerekmektedir. Antibiyotik tedavisi uygulanan akciğer şarbon hastalığında yüksek dozda antibiyotik verilmektedir. Test sonuçlarının kontrol edilmesiyle beraber bakterinin vücutta olması durumuna göre tedaviye devam edilmektedir.

Deri şarbonu için cerrahi müdahale olmaksızın yaraya pansuman yapılması yeterli olmakta ve insandan insana bulaşmayan bu hastalık için başka herhangi bir tedavi yöntemi bulunmamaktadır.

Şarbon Hastalığından Korunmak İçin Neler Yapılmalı?

Tedavisi mümkün olan şarbon hastalığından korunmak için tedbirli olmak büyük önem taşımaktadır. Bunun için öncelikli olarak bilinmesi gereken en önemli hususun şarbondan şüphelenilen hayvanlara karşı dikkatli olmak ve bu hayvanlar kesmemek gerektiği bilinmelidir. Ayrıca;

Şarbondan ölen hayvanların yakılmak yoluyla imha edilmesi ve ardından 2 metre derinlikte çukurlara gömülerek kireç dökülmesi,

Şarbonlu hastaların yer aldığı yerlerin hijyen açısından dezenfekte edilerek temizlenmesi,

Şarbonlu hayvanların temas etmesi mümkün olan yem maddeleri, gübre gibi materyallerin imha edilmek suretiyle yok edilmesi,

Hastalık ihtimali olan hayvanlar için uzman birimlere başvurularak müşahede altına alınması ve kesilmemesi ve etlerinin tüketilmemesi

Şarbon açısından risk oluşturan bölgelerdeki hayvanların aşılarının yaptırılması büyük önem taşımaktadır.

Tüm bu önemli detaylar mutlaka göz önünde bulundurulmalıdır.

Şarbon Hakkında Genel Sonuç

Hayvan hastalığı olan şarbon, insandan insana bulaşması mümkün olmayan ancak hayvandan insana birtakım yollar aracılığıyla bulaşan ve ciddi sonuçlara yol açan ölümcül riskli bir enfekte hastalığı olmaktadır. Bu nedenle enfekte et ve süt ile bulaşma durumundan dolayı çiğ et tüketilmemesi ve sütün pastörize edilmesi önemli olmaktadır. Ayrıca şarbon türleri arasından en az riske sahip olan cilt şarbonu olup ölümcül risk taşımıyor. Korunma önlemleri alınması ve çeşitli antibiyotiklerle destek sağlanması halinde tedavisi kolay ve mümkündür. Akciğer şarbonu olarak bilinen ve solunum yoluyla ortaya çıkan hastalıkta ise erken müdahale büyük önem taşımakta ve daha seyrek bir tür olmasına rağmen ölümcül riske sahiptir.

Şarbon Nedir? Şarbon Hastalığı