lediplomatiq

[lediplomatiq]

Aralık raporu

Doğu Akdeniz’deki gelişmeler ve Libya ile anlaşmalar 2019 yılının son ayına damgasını vuran hadise Türkiye ve Libya arasında gerçekleştirilen kıta sahanlığı anlaşması oldu.

Akdeniz’deki doğal kaynakları ve jeopolitik hakimiyeti güçlendirmek isteyen çeşitli ülkeler (Güney Kıbrıs Rum Kesimi-İsrail-Mısır-İtalya-Fransa) Yunanistan’ın bahse konu alanda Türkiye’yi köşeye sıkıştırma ve Akdeniz’de varlığını kırma çabalarına Türkiye Libya ile kıta sahanlığı anlaşması imzalayarak cevap verdi. 

Türkiye kıta sahanlığı anlaşmasıyla yetinmedi. Libya’da darbeci Halife Hafter kuvvetlerine karşı uluslararası tanınırlığa sahip olan Ulusal Mutabakat Hükümeti’ne  (UMH) askeri destek verilmesini sağlayacak bir tezkereyi de TBMM’den geçirdi. 

Türkiye bunun dışında Akdeniz’de varlığını korumak ve sürdürmek, etkinliğini belirginleştirmek için Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde bir İHA-SİHA üssü kurma adımı da attı. 

Doğu Akdeniz özelinde Libya ile varılan anlaşma Türkiye ve dış politika olarak ayın en önemli olaylarından birisi olması dışında yılında en önemli hadiselerinden birisi olarak kayıtlara geçti. 

        - Dip bilgi: Libya’da uzun süredir BM tarafından muhatap kabul edilen UMH ile Tobruk merkezli darbeci general Hafter’e bağlı güçler arasında çatışmalar yaşanıyor. Bazı ülkeler BM çatısı altında UMH’nin varlığını kabul ederken, Hafter güçlerine askeri, ekonomik ve bilgi desteği vermekte.

    - Analiz: Türkiye’nin Libya’ya askeri anlamda nasıl bir destek vereceği henüz tam anlamıyla belli değil. Ancak ilk adımda, stratejik ve ekipman desteği ile geri kuvvet olacağı kesin gibi.

    -Emekli Tuğgeneral Adnan Tanrıverdi, Türkiye’nin tıpkı Rus Wagner, ABD’li Blackwater gibi paralı asker çalıştıran özel askeri şirketlere ihtiyacı olduğunu belirterek, “Libya’ya bunların gönderilmesi daha faydalı olur” dedi

İdlib meselesi

Belli bir süredir Türkiye-Rusya-İran anlaşmasıyla Gerginliği Azaltma Bölgesi ilan edilen İdlib’e yönelik Esed rejimi ve Rusya’nın sivillere yönelik saldırıları artış göstermiş durumda. 

Saldırılar neticesinde Türkiye sınırındaki sığınmacı kamplarına ciddi bir göç söz konusu.

[lediplomatiq]

Kasım Raporu

Kasım ayında yabancı medya kuruluşlarının ülkemizdeki ofislerinin Türkiye’ye ilişkin genel olarak konuştukları, haberleştirdikleri ve içerik ürettikleri dikkat çekici başlıklarının bir derlemesidir. 

10 Kasım’dan önce BBC Türkçe’nin hazırladığı içerik, Cumhuriyetin kurucusu Mustafa Kemal’e ilişkin tutulan İngiliz Dışişleri raporlarını haberleştirdi.

BBC Türkçe başka bir içeriğinde ise Türkiye-ABD ilişkilerini ve ilişkilerin gerginleştiği zaman nasıl seyir aldığına ilişkin bir haber yayımladı. 

Burada belirtmekte fayda var. ABD ve Türkiye ilişkileri ne kadar gergin olursa olsun daima bir temas var ve bu teması her iki taraf da koruyup sürdürmeye devam ediyor.

https://www.youtube.com/watch?v=t51SY3eB7G4

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron Kasım ayında Türkiye’yi NATO dışarısında bırakmaya yönelik çeşitli açıklamalarda bulundu. 

https://www.youtube.com/watch?v=RFRUweovrcA

Bu açıklamalarda Türkiye’nin Suriye’nin kuzeyinde terör örgütü YPG/PKK’ya yönelik gerçekleştirdiği Barış Pınarı Harekatı’nı gerekçe gösterdi. AB’nin bir diğer büyük ortağı olarak nitelendirilebilecek Almanya ise Türkiye’yi NATO’da desteklediklerini açıkladı.

Erdoğan’ın Macron’a cevabı: https://www.youtube.com/watch?v=LU9_7SvG_X8

Kasım ayı için bir başka gelişme ise demir yoluyla Çin’den gelen bir kargo treniydi. Kesintisiz demir yolu bağlantısının Çin ile ticareti artıracağı tahmin edilebilir. Çin’in ekonomik büyüme ve ilişklerine rağmen insan hakları konusunda Doğu Türkistan’da Uygur Türklerine uyguladığı asimilasyon ve Gulag kamplarını andıran ve “eğitim” yapıldığı iddia edilen kamplar uluslararası kamuoyunda tartışılan önemli bir hadise konumuna geldi.

Barış Pınarı Harekatı ile Türkiye’de yaşayan Suriyelilerin dönebileceği bir “güvenli bölge” konuşulabilir hale geldi. Dünyanın birçok yerinde yaşamlarına devam eden Suriyelilerin önemli bir kısmı Türkiye’de hayatlarını sürdürüyor. Görece küçük bir kısmı güvenli bölgelere dönüş yaptı. Türkiye’de yaşayan Suriyelilerin geleceği bilinmezliğini korurken, Avrupa’ya gidişlerinin önünde engel olan anlaşmanın da pamuk ipliğine bağlı olduğunu belirtmek gerekiyor. 

Türkiye bu sırada elinde bulunan, ele geçirdiği YTS’leri (yabancı terörist savaşçı) Avrupa ülkelerine göndermeye başladı. Bu YTS’lerin birçoğu terör örgütü DEAŞ adına savaşan ve Avrupa ülkelerinin pasaportlarını taşıyan, o ülkelerden kalkıp Suriye’ye gelen teröristler.

Bunun dışında, sığınmacılar konusunda Türkiye ile sürekli problemler yaşayan ve sığınmacılara kötü davranan (çıplak şekilde salıvermek, zorla geri göndermek, ellerinde sigara söndürmek vs.) Yunanistan, Türkiye ile Doğu Akdeniz’de yer altı kaynağı arama amacıyla da karşı karşıya gelmekte. Burada kıta sahanlığı tartışması ortaya çıkınca, Türkiye Libya ile mutabakat sağlayarak deniz sınırlarını kaldırdı ve tartışmalar yeni bir boyut kazandı. 

Yunanlılar şikayetlerine devam ederken, Türkiye mutabakatı BM onayına taşıdı bile.