zeynsupdates

[zeynsupdates]

yayla dumanı-farklılaştırma

Ali ,vagonunun camından gittikçe uzaklaşan dağa baktı. Nasıl da kaplamıştı her yeri yayla dumanı? Şehre giden trene bindiğinde akrep 12'yi vurmamıştı, çarşıya uğrayıp en hızlı şekilde köye geri dönmeyi planladı. Şehrin çarşısında dolaşırken aklından yayla dumanını bir türlü çıkartamadı .Düşündü, düşündü kayboldu aklındaki düşüncelerde ;tıpkı yayla dumanında kaybolduğu gibi. Nasıl bir yüce , nasıl bir düştü bu yayla dumanı ?Atladı son trene, köyüne döndü. Dağdaki yayla dumanı; şimdi beyaz karların yeşil çamları kapladığı, çiçekleri kardan bir örtü ile sakladığı gibi tüm köyü sarıp sarmalamıştı. Sürüsünü ağıla sokmaya çalışan çoban bile sürüsü gibi çevrelenmişti yayla dumanıyla. Düşündü Ali yine: nasıl olurdu yayla dumanı olmak; diyarları gezmek, yârın saçlarının arasında dolanmak? Biliyordu, o hiçbir zaman yayla dumanı gibi kudretli olamazdı yine de gözleri uykuyla savaşını kaybedene kadar yayla dumanının nasıl hissettireceğini düşünmekten kendini alıkoyamadı.

[zeynsupdates]

Dijitalleşmenin Tarih Araştırma ve Yazımının Dönüşümüne Etkileri

Dijitalleşme Nedir?:

Dijitalleşme kelime anlamı olarak sayısal anlamına gelmekte;terim olarak fiziki ortamda var olan analog verilerin(fiziki) internet ortamına,dijitale aktarılmasıdır.

Dijitalleşme'nin Tarihi:

Dijitalleşme 1950'lerde bilgisayarların kullanımı ile başlamıştır.1990'lı yıllarda interneti keşfi ile yaygınlaşması ile hızlanmıştır.

(ilk bilgisayar ENIAC)

Dijitalleşmenin Araçları:

Bilimlere Danışma

Tarihi bilim yapan özelliklerinden biri de diğer bilimlerle birarada çalışmasıdır.Dijitalleşme de , dijitalleşme öncesi tarih yazımı bilim dallarına başvurur.Ayrıca analog verilerle ilgilenen arkeoloji gibi bilimlere de başvurur.Bunun nedeni dijitalleşmenin amacının tüm tarihin kayıt altına alınmasıdır.

(arkeoloji bilimi ile elde edilmiş tarihe 1.elden kaynaklık yapan veriler)

Kavramlar

Dijitalleşme ile dijitalleşme öncesi kullanılan kavramlar yetersiz kalmış bu durum yeni kavramların oluşmasına neden olmuştur. Yeni kavramlardan bazıları : hiper metinler ,uzak okuma tekniği ,e-formlar, doğuştan dijital veriler.

Dijitalleşmenin Faydaları:

Giriş

Dijitalleşme tarih biliminde ,eskiden daktilo veya el ile yapılan yapılan; sayma, tarama, listeleme ,kategorilendirme işlemleri ve fiziki ortamda gerçekleştirmesi mümkün olmayan büyüklükte verilerin işlenmesine olanak sağlamış, süresini kısaltmıştır.

Ayrıca grup çalışmalarını, yayınlamayı, bilgiye ulaşımı kolaylaştırmıştır ,pek çok verinin aynı anda derlenip sunumuna izin verilmesi ile dikkati toplama, süreci kısaltma görevlerini de üstlenmiştir.

Avantajlar

1-Depolama

( Büyük çaplı verilerin,en düşük maliyette,en düşük hacimde saklanması )

2-Ulaşılabilirlik

(verilerin maliyet veya herhangi bir sınırlama olmadan milyonlarla paylaşılabilmesi)

3-Esneklik

(verilerin pek çok farklı şekilde,görüntü,ses,grafik,olarak aynı anda sunulup ulaşılabilinmesi,hipermetin)

4-Tarih Üretimi

(herkesin tarihi bilgilere ve kaynaklara ulaşabilir hale gelmesi,tarihin inşaasını kendi başına yapabilmesi)

5-Etkileyicilik ve Erişilebilirlik

(verilerin gözler önüne serilebilmesi,tenkitin sağlanması ve iki yönlü bilgi aktarımının sağlanması)

Dijitalleşmenin Eksik Yönleri:

1-Veriyi İndirgemesi

[Veriyi bağlamından ayırarak(ki bu durum tarihi bilim yapan özelliği olan neden-sonuç ilişkisine dayanmaya aykırıdır.)kullanması,indirgemesidir.Bu durum anlaşılırlığı azaltılır.]

2-Kalite ve Orijinallik

(İnternet ortamında doğru-yanlış, etik-etikdışı ,taraflı-tarafsız ayrımı yapılmadığı için bilgi kirliliği meydana gelmesi olağandır ve bu yanlış bilginin yayılmamasını beklemek olaya at gözlüğüyle bakmaktan başka bir şey değildir.)

3-Sürdürülebilirlik

(Avantajlardan olan esneklikten kaynaklı , verilerin durmadan değişip gelişmesi eski verilerin silinmesine neden olur.Bu durum eski verilerin kaybolması,saklanamamasına neden olur.Bu da büyük çaplı araştırmalarda sorunlara neden olur.)

4-Okunabilirlik

(Sadece tarayıcıda aratmak bilgiye ulaşmak için yeterli olduğundan salt bilgi kaynaklarının,1.elden kaynakların kullanımının azalmasına neden olmuştur)

5-Pasiflik

(kişilerin okudukları bilgiler hakkında araştırma yapmadan saf bir şekilde tamamen kabul etmesi,kullanması her ne kadar "etkileşimli"dense de tarih yazımının tek taraflı hale gelmesi)

6-Erişilmezlik

(internet erişimi,bilgisayar gibi tarayıcısı olmayan aletler olmaması durumunda bilgiye ulaşım olmaması)

Sonuç ve Kişisel Çıkarımım:

Sonuç olarak dijitalleşme pek çok avantaj ve dezavantaj ile gelir.Ancak her şeyin dijital hale geldiği dünyada dijitalleşmesiz bir tarih yazımı düşünülemez.Bu nedenle dezavantajları olmasına rağmen dijitalleşme kaçınılmaz olmuştur.Kendimce dijitalleşmenin avantajları ağır basmakta ve dijitalleşme öncesi yöntemlere göre daha ayrıcalıklıdır.

KAYNAKÇA:

Dijital Tarih ve Dijital Tarihçiliğin Tarih Yazımına Etkisi Üzerine(Fatma Acun)

YÜZYILDA TARİH YAZIMI VE TARİHÇİLİK ÜZERİNE BİR İNCELEME(Hazal Papuççular