yvettewillems - Tumblr blog

yvettewillems · 6 years ago

Text

Vormgevers Artikel

ED FELLA

Ed Fella. Hij is de ultieme mentor en een levenslange student. Hij is een commercieel succesvolle vormgever, die weigert te werken tegen betaling. Hij is stil, maar houdt ervan eindeloos te discussiëren over onbetreden concepten. Hij is verbaal bijzonder sterk, maar ook erg visueel ingesteld. Als een spons, altijd alles opnemend, maar ook geweldig in zijn output. Hij houd van spot en omarmt excellentie.

Accommodation

In de jaren ’80 werd Ed Fella een grafische legende toen hij, na dertig jaar gewerkt te hebben als een commercial artist, grotendeels voor de auto-industrie in Detroit, begon aan zijn studie aan de Cranbrook Academy of Art. De gewaagdheid die hij tijdens zijn eerdere werk vermeden had, bleek nu bevrijdend te zijn. Hij produceerde een buitengewone verzameling van rauwe, handgeschreven typografische composities voor uitnodigingen van lokale kunstgalerijen en culturele non-profit instituties.

Hij maakte vervormde, verwrongen en verdraaide, handgemaakte, analoge lettertypes die de “words in freedom” werkwijze van de Dadaïsten en Futuristen weerspiegelde. En vond zijn werkelijke professie. Fella zwoor nooit meer een “straight job”, een normale klus aan te nemen. In plaats daarvan begon hij een lange tocht die hem door heel Amerika nam en waarin hij een fotografische verzameling van snelle, amateuristische oplossingen in tekst en typografie maakte, die uiteindelijk gebundeld werden in Letters on America.

Curiosity

Je kan het niet helpen om in beslag genomen te worden door zijn waardering en liefde voor de onwetende, ongeboeide en vrije expressies van het dagelijks leven. Het is interessant om te zien hoe deze fotografie relevant is aan zijn eigen werk en leven. Hij laat zien hoe betekenisvol, wat wij vanzelfsprekend vinden is. Schetsboek na schetsboek vult hij met hierop gebaseerde, surrealistische, typografische creaties. Alles is inspiratievol voor Ed.

Deconstruction is de manipulatie van bestaande mediabeelden of het onderzoek naar de visuele taal. Iets wat Ed deed, lang voordat ieder ander dat deed. Terwijl menig designer discussieerde over design en het gretig verzamelde, was Fella de enige die nieuw werk maakte, verteld Lorraine Wild. Hij verzamelde beeld uit de wereld om hem heen en gaf het een nieuwe betekenis, en creëerde op die manier een nieuwe visuele taal. “Deconstruction is a way of exposing the glue that holds together Western culture,” stelt Ed Fella.

Assimilation

In een tijd waarin grafische vormgeving volledig digitaal werd, bleeft Ed trouw aan zijn analoge technieken. Ed is niet gevoelig voor trends, maar zijn werk reflecteert er (indirect) wel op. Hij heeft een groot besef van de wereld om hem heen, “Ed sees everything.” Zijn werk is vol van cultuur en geschiedenis, door de manier waarop hij dingen ziet en ze vervolgens naar beeld vertaald. Zijn werk is heel menselijk en oprecht, en een moment-opname van grafisch design in de wereld om hem heen.

Equilibrium

Fella daagt de regels van design op een spelende manier uit, waarbij hij de eigendunk van de gladde designer onthult. Zo laat hij grafisch design op zichzelf reflecteren. Hij transformeert het design proces naar kunst, hij verbreedt de grenzen van design. Hij bevrijdt grafisch vormgevers zodat ze hun expressieve stem kunnen vinden die de boodschap van de klant krachtiger en levendiger maakt. Hij is waarschijnlijk een van de meest extreme voorbeelden van de typograaf als kunstenaar – een pionier die hetzelfde level van creatieve vrijheid wil hebben en heeft bereikt, als schilders of beeldhouwers hebben.

Conflict

Ed Fella is een van de zeldzame vormgevers wiens werk heel persoonlijk is, maar ook een grote invloed heeft op andere ontwerpers. Zijn vreemde, ongewone lettertypes hebben een ongrijpbare kwaliteit door de authenticiteit die zijn werk uitstraalt. De ervaring die hij opgedaan heeft als commercial artist gebruikt hij om Amerikaanse alledaagse typografie, vaak gevonden in straatadvertenties en andere toevalligheden, op zijn eigen manier te verbeelden. Door met liefde naar die kleine, aparte dingen te kijken, heeft Ed Fella een eigen designmethode ontwikkeld. Vaak zit er zoveel stijl, emotie en ruwheid in onbenullige dingen, die je pas ziet wanneer je ze uit hun context trekt. Met zijn alerte kijk op de wereld doorbreekt Ed Fella daarom patronen. Niets gaat aan hem voorbij. Een houding waar de huidige grafisch designer wat van kan leren, en een bron van inspiratie aan kan overhouden.

MAYA ROCHAT

Equilibrium

Voor de meeste fotografen is de print-fase het laatste deel van het fotografische proces. Maar de Zwitserse kunstenares Maya Rochat denkt daar anders over. De resultaten bij de printer zijn voor haar een nieuwe kans om te spelen en haar werk door middel van experiment en abstractie te vervormen en te herzien. Ondanks de gelaagdheid van Rochat’s werk – in ieder werk combineert ze verschillende digitale en analoge printtechnieken, materialen, werkwijzen en procedures – vertelt Rochat dat het ‘recept’ voor haar werk eenvoudig is; ze heeft er geen.

Curiosity

In feite kan alles, en de enige constante in haar werk is haar “build and destroy” attitude. Ze spuit brede stroken en uithalen van gekleurde verf over haar foto’s, doopt ze in bleekmiddel of chemicaliën en krast in het oppervlak van de foto’s, voordat Rochat terug gaat naar het print-proces en ze op papier, plastic of metaal print. De resultaten zijn rijk gelaagde, betoverende en vaak hypnotische werken, met een sterk oog voor esthetiek. In de fotografiewereld is intuïtie heel belangrijk. Het is gevoel hebben voor het juiste moment, de juiste blik en het juiste verhaal. Maya Rochat weet niet alleen haar eigen emoties bij een foto of beeld uit te drukken in materialen en kleur, ze is nieuwsgierig naar wat de materialen haar kunnen geven en volgt ze intuïtief. Ze is niet bang om te experimenteren met een werkwijze waarvan ze nog niet weet of het materiaal en het aanbrengen ervan het gewenste effect heeft.

Assimilation

Maya Rochat blijft tijdens haar exposities trouw aan haar gedurfde, kenmerkende stijl. Bezoekers kunnen indrukwekkende werken verwachten, die de gehele ruimte in beslag nemen. “Het wordt één gigantische collage van overlappende beelden en geluiden,” verteld Rochat. In de voorbereiding van haar exposities experimenteert ze op een intuïtieve manier met lay-outs en installaties. Rochat wil haar werk ook buiten de traditionele omkadering laten leven. En dat doet ze door een meeslepend samenspel van installatie, bewegend beeld, geluid en ruimtelijke objecten. Het tot leven brengen van een show, zorgt volgens Maya voor een intensere betrokkenheid in het waarnemen van de werken.

Rochat is niet geïnteresseerd in perfectie – haar invulling van schoonheid heeft een ruwheid die ons onze traditionele, oftewel dagelijkse, denkbeelden over schoonheid doet heroverwegen. Ze verkent hoe ver ze een beeld in abstractie kan brengen, en hoe ze het verder en verder kan verwijderen van zijn originele vorm. “Ik wil dat bezoekers van GIVE ME SPACE kunnen ondervinden hoe beelden langzaam veranderen, maar wel op een zachte, poëtische manier.” De titel van deze expositie is symbolisch voor haar langdurige frustratie tegenover de traditionele codes van fotografie.

Context

Maya Rochat is afgestudeerd aan de fotografie-opleiding van het prestigieuze Zwitserse ECAL. Een school die haar heeft laten kennismaken met de magie van fotografie, maar gelijktijdig ook met de beperkingen van het medium. Maya Rochat vertelt; “Op een bepaald moment begon ik het gevoel te krijgen dat de mogelijkheden voor fotografie erg beperkt zijn – gewoonlijk is er altijd een lineaire serie of presentatie. Mijn persoonlijke visie en de professionele verwachting van verschillende mensen in de fotografie-wereld dat enkel de gebruikte formules van beroemde fotografen herhaald moeten worden, kwamen niet overeen. Ik voel geen frustratie tegenover de geschiedenis van fotografie – de frustratie die ik voel is tegenover mijn eigen mogelijkheden om een impact te maken. Hoe kun je vooruitstrevend zijn in je eigen tijd, als je succesformules van het verleden kopieert? Ik wil dat mijn beelden een hedendaagse context hebben. Ik wil dat ze beelden van vandaag zijn.”

Conflict

Maya ontwikkelde haar eigen stijl door sterk vast te houden aan haar overtuiging en zich niet te laten beperken in haar mogelijkheden. ‘Context’, haar omgeving, zorgde er in dit geval voor dat Rochat zich afzette tegenover de gangbare regels van fotografie. Ze wilde, letterlijk en figuurlijk, buiten de kaders treden. Haar identiteit en eigenheid blijft ze ontwikkelen door zich niet te binden aan een vast ‘recept’. Ze kiest intuïtie boven een standaard patroon van ontwerpen. Ze blijft nieuwsgierig naar wat materialen en toeval kunnen doen. Ook tijdens haar exposities blijft ze vasthouden aan die denkwijze en overtuiging.

Over de toekomst van kunst zegt ze: “Total revolution of the world through art! I’d be cool to have a huge video projection upon the all city, sometimes beaming into the clouds at night. Colour everywhere, buildings, streets, cars. People will freak out, wear full on patterns, paint their face warrior style to go to work, done with the boring black-grey-white dress code. Shitty food, shitty materials will become has been, humanity will enter a new period of bottomless appreciation for beauty and care of the world and its nature. Standardized urbanism will be replaced by amazing architectures, the museums will have to step up their game, as the Art will be seen everywhere. Sound like a plan?”

KARL NAWROT

Context

Karl Nawrot creëert typografie, illustreert en tekent abstracte grafische composities. Maar wat de Franse designer laat opvallen in het vak, is zijn architectonische instinct en het combineren van verschillende disciplines. Nawrot gebruikt technieken die vaak geassocieerd worden met een architectonisch ontwerpproces, om lettervormen te creëren van verschillende materialen. Of het nou potlood, foamboard of plastic betreft, zijn typografische creaties zijn van gelijke waarde als een architectuur model.

Een van Nawrot’s meest architectonische lettertypes is die voor de Bauhaus Dessau Foundation, waarvoor hij verschillende 3D-modellen bouwde om lettertypes te kunnen ontwikkelen. Zijn lettertypes zijn gebaseerd op vier verschillende professors, waar hij ook zijn inspiratie voor de vormen uit haalde. De 3D-objecten die hij maakt, vertaalt hij naar vlakke, zwart-witte tekeningen en typografie.

Curiosity

De kunst van het creëren is belangrijk voor Nawrot en zijn exposities benadrukken het proces van zijn werk meer dan het eindproduct. Hij lijkt vooral plezier te hebben in het creëren van tools en andere mogelijkheden om letters te maken, dan in het eindproduct zelf. Door zijn eigen tools te maken, zijn Karl’s letters niet definitief, maar bezitten ze verbeelding en de potentie om verschillende vormen aan te nemen. Zijn stempels, stencil disks en collages die hij gebruikt om zijn tekeningen te maken, presenteert hij tijdens zijn exposities.

Nawrot’s interesse in het maken van deze objecten zorgde voor een fascinatie voor sjablonen. Het idee achter de sjablonen is het spelen met en tegen het idee van een modulair lettertype. Hij wilde een reeks letters maken, die uit dezelfde familie vormen gemaakt zijn, maar die zich niet aan regels over hoe die vormen opgebouwd of gecombineerd moeten worden, houden. Wat duidelijk het tegenovergestelde is van een modulair font.

In zijn Otik Typeface vervangt Karl gehele letters voor andere vormen, die origineel geen letters zijn. Hij houd ervan als een letter twijfelt tussen een tekening of iets leesbaars te zijn. En met dit lettertype wilde hij die link tussen de twee disciplines aantonen. De vraag wanneer een object, iets tastbaars of met een functie wordt, bijvoorbeeld een stoel, heeft hem altijd bezig gehouden. Wanneer krijgt een object een naam?

Equilibrium

Karl bestudeert hoe simpele vormen en patronen ver in abstractie gebracht kunnen worden, en speelt met de oneindige mogelijkheden. Veel van zijn werken laten een fascinatie voor oneindigheid en herhaling zien. Ze zorgen in ieder geval voor experimenten met nieuwe vormen van typografische composities. En voor een wilde vernieuwing binnen een vak dat weinig ruimte maakt voor bovenmatig gebruik van experiment.

Conflict

Karl Nawrot doorbreekt dagelijkse patronen door steeds nieuwe design methodes te verzinnen. In plaats van succes-formules van andere vormgevers te herhalen, zoekt hij naar zijn eigen succes-formule. Hij onderzoekt (on)leesbaarheid, abstractie en experiment, iets waar weinig plaats voor is in het vak grafische vormgeving. Door de grafische discipline te combineren met architectuur vindt hij nieuwe oplossingen voor het vormen van een eigen stijl.

EXPERIMENTAL JETSET

Context

We truly believe we are shaped by our surroundings – that’s why we think it’s only natural for us to try and shape our surroundings in return. De drie vormgevers die samen Experimental Jetset vormen, Marieke, Danny en Erwin, groeiden op als tieners in de tachtiger-jaren in steden als Amsterdam en Rotterdam. Daarvan herinneren ze zich nog levendig de contrasterende esthetische beeldtaal die hun omringde. Gebouwen droegen symbolen ontworpen door typisch laat-modernistische ontwerpbureaus als Total Design, terwijl er op diezelfde gebouwen uitingen stonden in de vorm van punk graffiti, band namen en anarchistische tekens. Een combinatie van talen die duidelijk terug te zien is in hun werk.

Accommodation

Experimental Jetset heeft hun werk beschreven als een archief van invloeden. Hun website doet zich op zijn beurt voor als een archief van beschrijvingen en reflecties, waar ze dieper in gaan op deze invloeden en hoe ze een rol spelen in hun ontwerpproces. Ze schrijven veel over hun werk, niet als uitleg, maar omdat schrijven hen de mogelijkheid geeft om te reflecteren op hun eigen werk en het van een afstand te bekijken. Het is een manier om hun gedachten te ordenen. Schrijven speelt een grote rol in hun ontwerpproces. Voor, tijdens en na hun proces schrijven ze. Ze zijn in constante dialoog met zichzelf.

Hun teksten hebben als eerste doel hun werk voor zichzelf te verhelderen, maar ze delen ze ook om de verandering die hun mening, of vooral de vertaling in woorden daarvan, doormaakt. Ze zijn bewust dat ze een ‘easy-target’ voor kritiek zijn, maar blijven de teksten publiceren op hun site.

Curiosity

Ze krijgen vaak de vraag hoe hun filosofische aanpak hun werk beïnvloed. Maar ze leggen uit dat het eigenlijk andersom werkt. Het is hun dagelijkse grafische ontwerppraktijk die hen laat kennis maken met deze theoretische concepten en ideeën. Ook vroeger was het grafisch design die hen liet kennis maken met verschillende kunststromingen zoals Dada, Surrealisme, Constructivisme en de Situationisten. Via platenhoezen en fanzines leerden ze, post-punk, en alle grafische uitingen die daarbij hoorden, was hun culturele educatie.

Context

Experimental Jetset denkt dat ieder grafisch ontwerp een manifestatie is van een bepaalde gedachtegang, een bepaalde manier van het ordenen van de wereld, en dat ieder grafisch ontwerp daardoor de dominante manier van denken, van het ordenen van de wereld, bekritiseerd. Twee posters, die naast elkaar hangen in de straat, geven dus eigenlijk kritiek op elkaar.

Experimental Jetset heeft hun werk nooit als objectief, neutraal of rationeel gezien. Vanaf het begin was het de bedoeling een manier te vinden om zichzelf te uiten. Ze hebben er bewust voor gekozen om klein te blijven, geen mensen in dienst te nemen die hun specifieke ‘taal’ moeten overnemen, of die ze hun mening moeten opleggen. Ze vinden het belangrijk dat ontwerpbureaus klein blijven en het gevoel hebben dat ieder ontwerp een product is van henzelf, en niet verwijderd raken van het eindproduct.

Maar veel plaats voor publieke zelfexpressie is er niet. Experimental Jetset vindt het ernstig dat expressief en sterk grafisch design, waarvan ze overtuigd zijn dat daar meer van is dan vroeger, niet langer uitgeoefend kan worden in de openbare ruimte. Om toch iets toe te voegen aan dat fysieke, grafische landschap waarin wij ons dagelijks bevinden, en ons te herinneren aan het menselijke daarvan, in plaats van het vervreemdende effect dat de beeldende wereld van nu kan hebben, proberen ze grafisch design tastbaar te maken. Door te vouwen, perforeren, scheuren, dubbel bedrukken of zelfreferentie maken ze de aanschouwer bewust dat het een object gemaakt door mensen is. Daarmee dragen ze iets bij aan de geconstrueerde, materiële omgeving om ons heen, maar niet zonder bewustzijn te creëren dat deze omgeving precies dat is: materieel en geconstrueerd. Ze hopen daarmee het kleinste effect teweeg te brengen in de wereld om hen heen.

Conflict

Experimental Jetset zegt dat hun identiteit gevormd is door hun omgeving. Ze geloven dat ze omringd zijn door een levend, grafisch milieu, dat gebouwd wordt door de meningen en stemmen van de vormgevers om hun heen. Door die invloeden te analyseren komen ze gedachtes en theorieën tegen die grafisch design duidelijker, tastbaarder, en beter te verwoorden maakt. Zo kunnen ze hun eigen stijl beter verklaren, onderbouwen en ook vormen. Door constant te reflecteren op hun eigen werk en de ruimte te geven om anderen toe te laten in die discussie, blijft Experimental Jetset niet stil zitten.

INES COX

Accommodation

Een ontwerper die digitale ontwerpprocessen onderzoekt is Ines Cox. In plaats van zich te verwijderen van deze nieuwe, dringende evolutie, omarmt ze hem. Ze gebruikt het, confronteert zichzelf ermee, analyseert het, laat het inwerken op haar zintuigen en verwerkt het in talloze ontwerpen, genaamd schermafbeeldingen. Zoals ze zelf zegt; eat it, see how it tastes, and digest it.

Curiosity

Het research project dat ze uitvoert aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Antwerpen, is misschien wel ontstaan uit haar eeuwige fascinatie voor dingen die vaak genegeerd of niet gezien worden. De schermafbeeldingen vertonen de handelingen die ze uitvoert op haar scherm. Daar speelt zich iets af dat vergeten wordt in de vertaling naar print. Ines vertelt, ‘van creatie tot presentatie, we worden constant geconfronteerd met vaste, gevangen formats. Deze formats dragen een zekere choreografie met zich mee die bepaalt hoe we iets creëren en hoe we het zien.’ Ines wil deze digitale handelingen en frameworks niet opheffen, maar liever: chase them, eat them, use them, digest them, en zo hun ware karakter onthullen.

Equilibrium

Ines onderzoekt hoe deze subtiele waarnemingen vertaald kunnen worden naar haar werk. Dat resulteert in krachtige ontwerpen zoals haar poster en GIF voor Princess Nokia, geïnspireerd door het beeld dat je ziet als je typt op een oude Nokia 3310. Voor de Open Dag van de Academie maakte ze posters die bestaan uit verschillende kleinere posters. Ze zien eruit als afzonderlijke tabs of windows, zoals je die in onze telefoons kan waarnemen. Ines was gefascineerd door de simulatie van vellen papier in een archief. Ines laat zich ook inspireren door wat een ergernis is voor vele ontwerpers, het ‘font-not-found’ bericht. Iets aan de roze highlights en de rare spatiëring deden iets met haar. Deze aparte charme heeft geleid tot vele schetsen en experimenten die gebruik maken van foutmeldingen. Ben Schwartz zegt, ‘in looking at Ines’ work the traces of virtual architecture reveal themselves as both odd and familiar out of their original context.’

Context

Naast haar research project en werk in opdracht, geeft Ines les aan de Academie in Antwerpen. Een essentiële driehoek noemt ze dat. Deze drie verschillende beroepen verwerken dezelfde interesses, maar steeds op een ander level en met een andere uitkomst. Ze beïnvloeden elkaar ook. “Since I am currently teaching typography, I feel the constant need to ask myself what good and relevant graphic design should be and what that means to me.” Deze bewuste focus, de gesprekken met studenten en andere docenten versterken en inspireren haar praktijk.

Conflict

Ines identiteit en eigenheid kenmerkt zich vooral door het intensieve gebruik van tools. Haar stijl gaat niet ten koste van deze tools en middelen. In plaats van dat ze haar werk onbewust laat beïnvloeden, onderzoekt ze hoe deze tools haar werk vormen. En speelt en experimenteert daarmee. Ines Cox heeft haar ‘context’, haar omgeving zo vormgegeven, dat ze constant blijft reflecteren en zich afvraagt wat een goed grafisch werk is.

METAHAVEN

Metahaven is een ontwerpbureau dat een aantal jaar geleden is opgericht door Daniel van der Velden en Vinca Kruk. Ondertussen is ook Gon Zifroni aangesloten. Ze verenigen zich om te bewijzen dat design ook relevant kan zijn zonder functie. Ze willen een plaats creëren waar design research, fantasierijk en speculatief denken en het toepassen daarvan in beeld gecombineerd kan worden. Design research beschrijven ze als het verzamelen van gegevens, onderzoek, verbeeldingskracht en speculatie, en ze laten hun werk daar sterk door beïnvloeden en informeren.

Curiosity

Vinca Kruk vertelt aan Trouw dat architectengroepen uit de jaren zeventig, zoals Archigram en Superstudio, een grote inspiratiebron zijn. “Collectieven die niet per se grote gebouwen neer wilden zetten, maar die op experimentele wijze nadachten over de toekomst van de architectuur.” Een activiteit die het werk van ontwerpbureau Metahaven goed beschrijft. Ze willen kunnen meedenken in plaats van wachten op een plek die design uiteindelijk wordt toegewezen.

Equilibrium

Metahaven maakt nog steeds ontwerp in opdracht en wijzen de mainstream manier van design niet af. Maar ze denken wel dat het je werk verrijkt als je af en toe kritisch meedenkt over de vragen die je als ontwerper gesteld krijgt. Daarom doen ze verschillende vrije projecten waarin ze zonder opdrachtgever, zonder framework en beperkingen, hun stem als designer inbrengen in discussies die over politiek, de samenleving en de wereld gaan.

Accommodation

Metahaven bestudeert thema’s als identiteit en macht. Ze onderzoeken hoe identiteit, en dan vooral de corporate identiteit, de mis in gaat, hoe hij werkt, hoe hij leeft, buiten de controle van degene die hem bedacht heeft. Dat doen ze door de wereld van tekens open te breken, te deconstrueren, en leggen de politiek, de dubbelzinnigheden en fouten die daarbij horen bloot. Vervolgens citeren ze uit herkenbare beelden, uit merkbeelden of uit beelden die bekend zijn op, of van, internet. “We combineren die beelden zodanig dat we er iets anders mee vertellen.”

Context

Vinca Kruk beschrijft hun werk als “een manier om te begrijpen hoe de wereld verandert in een tijd waarin technologie en politiek nauw met elkaar verbonden zijn.” Dat design politiek is, bewijzen de verschillende landen die aan corporate design en branding doen. Metahaven wil nadenken over hoe de politiek verandert en hoe we als ontwerpers met ons werk daarop kunnen reageren. Door middel van design research willen ze heroverwegen welke politieke mogelijkheden er voor design bestaan.

Conflict

0 notes