vissereizen

[vissereizen]

Gdańsk

Om kwart na acht ’s avonds nemen we afscheid van Kristin. Na drie maal naar de verkeerde bus te zijn gestuurd belanden we op de valreep toch nog op de juiste. Het is er bloedheet en we zijn de enige niet-Polen, maar we zien het helemaal zitten. Dé Polski-ervaring! We rijden voornamelijk via regionale wegen. Buiten is het donker. De tijd verglijdt in halfslaap en gewoel. Om vier uur ’s nachts steken we de grens over en stoppen we op een parking waar iedereen van bus moet wisselen. Het is de verzamelplaats voor passagiers uit alle hoeken van Duitsland. Een uur later zijn we weer op weg, in noorderlijke richting. Na zonsopkomst is iedereen wakker en gaat de tijd een stuk trager. De sfeer is wel gemoedelijker dan op de eerste bus. Die zat propvol en al bij het vertrek hoorden we de pintjes opengaan. We maakten er ook kennis met de Poolse gedubde film. (Alle stemmen waren ingesproken door één en dezelfde man.)

Normaal gezien zou de rit zeventien uur duren maar er wordt goed doorgereden en om half twaalf komen we aan in Gdansk, anderhalf uur vroeger dan gepland. Wij zijn geradbraakt terwijl onze Poolse medereizigers nergens last van lijken te hebben. Wanneer we naar de hostel lopen zien we zo goed als niemand op straat want het is bijna kerstavond. We kopen eten in wat snel onze favoriete winkel wordt: Biedronka, lieveheersbeestje. Na het inchecken rusten we uit en ’s avonds willen we op restaurant gaan maar dit is een tegenvaller, alles is toe. Onze kerstmaaltijd bestaat uit instant-noodles en wat groentjes. Geen glorieus kerstmaal maar het is gezellig! We hebben een mooie kamer met uitzicht op het water en we voelen ons thuis.

De volgende dagen zien we een ander, levendiger Gdansk. Het kleurrijke historische deel van de oude Hanzestad is grotendeels herbouwd na wereldoorlog II maar is daarom niet minder mooi! De voordeuren bereik je via enkele stenen trapjes met waterspuwers aan de zijkant. Verder buiten het centrum liggen de scheepswerven en het strand.

[vissereizen]

Gdansk is de stad van Günter Grass, de stad waar het hoofdpersonage van de Blikken Trommel, Oskar Matzerath, thuis hoort. Oskarchen beslist om op driejarige leeftijd niet verder te groeien en de volwassen wereld te laten voor wat hij is. Hij wijdt zich volledig aan zijn trommel en aanschouwt de wereld op eigenzinnige manier. Hij raakt betrokken in de woelige geschiedenis van de stad, zoals de bestorming van het postkantoor, een gebeurtenis die het begin van wereld oorlog II inluidde.

Na WO I had Duitsland het grootste deel van West-Pruisen moeten afstaan aan Polen. Gdansk was een uitzondering en werd de Vrije Stad Danzig. Er woonden Polen, Duitsers en en Kasjoeben (de west-slavische etnische bevolking). Iedereen had dezelfde rechten die vastgelegd stonden in het verdrag van Versailles. Tegen het einde van de jaren dertig trokken de Duitsers echter opnieuw meer macht naar zich toe en begonnen ze de Poolse minderheid te onderdrukken. De post was een van de weinige officële Poolse instanties. Op een bepaald moment konden de Poolse postbodes niet meer de straat op zonder bescherming omdat ze zo werden lastig gevallen. 

We komen dit allemaal te weten in het kleine  Postmuseum, dat huist in het gebouw dat vandaag nog steeds dienst doet als kantoor. De situatie escaleerde en de strijd rond het gebouw barstte los. De postbodes en ambtenaren die er destijds woonden verdedigden het zo goed als ze konden. Na een urenlange strijd werden ze op 1 september 1939 bijna allemaal (op enkelen na die konden ontsnappen) opgepakt en op 5 oktober gefusilleerd.

[vissereizen]

[vissereizen]

We trekken ook een dag uit om de zee te zien. Het centrum van de stad ligt niet vlak aan het water en om het strand te bereiken moeten we zes kilometer wandelen. We passeren eerst enkele oude grijze woonblokken. Wanneer we een grote brug oversteken in noordoostelijke richting worden deze vervangen door nieuwe blokken in pastelkleuren. Via enkele modderige paadjes komen we op het stuk heide dat tussen ons en de Baltische zee ligt. De kranen, torens en soviet-gebouwen op de achtergrond zorgen voor een uniek landschap. De zon gaat hier onder om half vier. Het lage licht geeft alles een bijzondere gloed. De lucht is fris. Na het doorkruisen van de heide komen we aan een dunne strook bos, voornamelijk naaldbomen, waartussen enkele bunkers sluimeren. Dan is er de zee. Ze is kalm en trekt zich traag terug. Op de terugweg zien we de zon ondergaan.

[vissereizen]

[vissereizen]

[vissereizen]

Enkele dagen later rijden we met de trein naar Sopot, 12 km van Gdansk centrum. Sopot op zich sprak ons niet zo aan (vrij toeristisch en chique), maar de pier is absoluut de moeite. Ze loopt meer dan 500 meter de zee in. En het huis op de foto staat werkelijk zo scheef!

[vissereizen]

Aan de westelijke kant van de stad liggen de scheepswerven. Zij vormden het toneel voor de grote stakingen in de jaren ’70 en ’80. Aan de beroemde poort aan de ingang van werf staat nu het Europees Solidariteitscentrum. Een indrukkend museum dat het verhaal brengt van de opstand tegen, en onderdrukking door het communistisch regime. De eerste opstand vond plaats in 1970 toen de overheid de prijs van levensmiddelen drastisch verhoogde net voor kerstmis. Het monument voor de gevallen havenarbeiders herdenkt de slachtoffers die toen vielen. De tweede grote staking brak uit in 1980. Solidarność (Solidariteit), de eerste onafhankelijke vakbond in de Sovjet Unie, werd in het leven geroepen onder leiding van Lech Wałęsa. Zij benadrukten vreedzaam protest. Hun verworven vrijheid werd een jaar later gewelddadig de kop ingedrukt met de invoering van de krijgswet. Bevond je je op de verkeerde plaats op het verkeerde moment dan werd je gegarandeerd opgepakt. De volgende jaren bleef Solidarność actief, al was het vaak ondergronds. Ze hadden een eigen radiozender, waarbij ze telkens vanop andere plaatsen uitzonden. De antenne werd rond het raamkozijn gewikkeld zodat ze onzichtbaar was. Mensen stuurden elkaar boodschappen door met de lichten van hun flat te knipperen. In 1989 was Polen een van de eerste landen die vanonder Rusland’s allesoverheersende hand kroop. Lech Wałęsa werd verkozen tot de eerste president van onafhankelijk Polen.

[vissereizen]

vertrek - Frankfurt

Op donderdag 21 december 2017 vertrekken we richting Oosten! Aan Dampoort stappen we op een flixbus met bestemming Frankfurt. We starten onze reis met een bezoek aan Kristin, een vriendin uit Estland. Na wat vertraging en een gemiste aansluiting verloopt de rit verder vlot. Bij Kristin krijgen de kamer van een van haar huisgenoten, wat luxe is na de chaos van de verhuis naar Ledeberg (waar we intrekken na onze reis, samen met Viktor en Arjen).

Frankfurt is de economische hoofdstad van Duitsland en het is duidelijk te zien dat er geld zit aan de hoogbouw en het grote euro-monument op de Willy-Brandt-Platz. De kerstmarkt bevindt zich in de oude stadskern en is gigantisch. Ze strekt zich uit over verschillende pleinen. Kristin vertelt ons dat het voor studenten moeilijk is om een betaalbare woning in het centrum te vinden, de meesten wonen in de buitenwijken. Zij heeft geluk en zit op tien minuutjes rijden (met de tram) van het station. De stationsbuurt is wat grimmiger.

Twee hoogtepunten voor ons zijn de Kleinmarkthalle en Portikus. De Kleinmarkthalle is een overdekte markt met verse groenten en fruit en internationale eetkraampjes. We genieten van een bord vol Midden-Oosterse specialiteiten. Portikus is een gebouw dat lijkt op een uitgerekt huis in het midden van de rivier de Main. Het is een klein instituut voor hedendaagse kunst. Momenteel loopt er de tentoonstelling Hell Notes van Moyra Davey. Later bezoeken we ook de Städelschule, de kunstacademie waar Kristin haar opleiding volgt (haar mentors zijn Douglas Gorden en Laure Prouvost). 

De twee dagen zijn rap voorbij. Kristin vliegt voor kerst naar Estland en wij reizen verder richting Polen!

[vissereizen]