#tijdschriftei

[wintertuin]

Wisselcolumn #15 - T’est la vie

Dit is column #15 en daarmee de allerlaatste van de wisselcolumns tussen Marjolein Takman en Jelko Arts. Afwisselend op Tijdschrift Ei en het Wintertuinblog schreven en tekenden Jelko en Marjolein over het maakproces van hun chapbook. Lees hier de eerdere bijdragen op Tijdschrift Ei en zie onderaan voor meer informatie en een overzicht van de columnreeks. Geanimeerd beeld is van Iris Frankhuizen. Ben je benieuwd naar de chapbooks van Marjolein en Jelko? Je vindt ze in de webshop van De Nieuwe Oost.

JELKO ARTS (1991) tekent verhalen en beeldessays, schrijft proza en mengt literatuur met theater. Hij is oprichter van literair festival Boek op de Bank. Daarnaast is hij begeleider van Literaturjugend, de schrijfwerkplaats van De Nieuwe Oost Wintertuin. Jelko stond als performer, presentator en interviewer op festivals als Zwarte Cross, Crossing Border, Nijmeegs Boekenfeest, Zomerparkfeest, Vierdaagsefeesten en het Wintertuinfestival. Hij werd geselecteerd voor het Slow Writing Lab, en zit in een talentontwikkeltraject van Productiehuis De Nieuwe Oost. In 2018 verschijnt daar zijn chapbook, een grafische novelle. Voor meer tekeningen, ga naar jelkoarts.nl.

IRIS FRANKHUIZEN (1991) is een animatiefilmmaker uit Amsterdam. Ze maakt eigenzinnige animaties en illustraties met een focus op sfeer, vormgeving en concept. Momenteel werkt ze aan de conceptontwikkeling van een geanimeerde documentaireserie.

De Nieuwe Oost Wintertuin ging een bijzondere samenwerking aan met Tijdschrift Ei en vroeg schrijftalenten Marjolein Takman en Jelko Arts een wisselcolumn te schrijven. Ieder jaar maken we chapbooks met onze talentvolle schrijvers. In het voorjaar van 2018 verschijnen de chapbooks van Marjolein Takman en Jelko Arts. Een chapbook is vergelijkbaar met wat een ep voor een muzikant is: een professioneel visitekaartje dat het kunnen van de schrijver toont.

Afwisselend op Tijdschrift Ei en het Wintertuinblog schrijven en tekenen Jelko en Marjolein over het maakproces van een chapbook. Leidraad is de invloed van beelden op hun werk.

Marjolein Takman trapte half november af op Ei en Jelko’s eerste column veerscheen al vorige maand hier.  Zo zal elke twee weken een nieuwe column online komen. Inmiddels zijn we aan het einde van de reeks.

De reeks: #1 – Marjolein Takman, ‘Dit naamloze ding’ #2 – Jelko Arts, ‘Harkpoppetjes‘ #3 – Marjolein Takman, ‘Spontane roadtrips‘ #4 – Jelko Arts, ‘Uit de auto stappen‘ #5 – Marjolein Takman, ‘Tot twintig tellen’ #6 – Jelko Arts, ‘Lijnen’ #7 – Marjolein Takman, ‘Water, ijs en deadlines’ #8 – Jelko Arts, ‘Een korte verhandeling over perspectief’ #9 – Marjolein Takman, ‘Ruis detecteren voor dummies’ #10 – Marjolein Takman, ‘Een boek een boek’ #11 – Jelko Arts, ‘De week na een boekpresentatie in 3 strips’ #12 – Marjolein Takman, ‘De weken na de presentatie in enkele anekdotes’ #13 – Jelko Arts, ‘Verstelde armleuningen’ #14 – Marjolein Takman, ‘Sokken’ #15 – Jelko Arts, ‘T’est la vie’

[wintertuin]

Wisselcolumn #4: Uit de auto stappen

Dit is column #4 van de wisselcolumns tussen Marjolein Takman en Jelko Arts. Afwisselend op Tijdschrift Ei en het Wintertuinblog schrijven en tekenen Jelko en Marjolein over het maakproces van hun chapbook. Lees hier Marjoleins bijdragen en zie hieronder voor meer informatie en een overzicht van de columnreeks. Geanimeerd beeld is van Iris Frankhuizen.

Marjolein schreef in haar vorige column dat veel van haar verhalen onbedoeld in roadtrips eindigen. Ze heeft om de een of andere reden de neiging om haar personages in een auto te zetten en weg te laten rijden – maakt niet uit waarheen. Zolang het voorbijtrekkende landschap maar stilte biedt, en ruimte voor reflectie.

Ondertussen heb ik juist besloten dat ik de roadtrip uit mijn verhaal moet snoeien, in moet perken, moet degraderen tot ‘kort autoritje’. Mijn verhaal begon met een hoofdpersoon die met een vage kennis naar Keulen lift, en die reis is inmiddels compleet uit de hand gelopen. Ik tekende al wekenlang auto’s en passagiers: één simpele scène dijde uit tot een queeste van mytische proporties, die mijn halve manuscript overnam. Iets in de combinatie van decor en dialoog was verslavend om te tekenen: de stationwagen in kwestie is een rammelende, krappe Chevrolet Caprice en de twee reizigers doen ongemakkelijke pogingen tot een gesprek. Alles in die vervloekte auto staat onder spanning, dus ik tekende het met plezier.

Mijn chapbook groeide langzaam uit tot één veel te lange autorit. Zo bijzonder was de inhoud van de scène niet, integendeel, ik had de stof inmiddels zo ver uitgesmeerd dat er nog maar een heel dun rood draadje over was. En mijn novelle draait trouwens ook helemaal niet om die reis: de twee zijn op weg naar een hobbybeurs, waar de hoofdpersoon tot een belangrijk inzicht komt. Op die beursvloer, dáár zit het echte verhaal en dat vraagt om uitleg, plotverwikkelingen en oog voor decor. Uitdagend natuurlijk, maar ik was inmiddels al zo lang auto’s aan het tekenen dat ik helemaal geen zin meer had om uit te stappen. Ik verzon scène na scène in die warme Chevrolet, mijn personages bleven maar proberen een gesprek op gang te houden. Er waren geen bijfiguren, de personages bewogen nauwelijks en de auto bood ontelbaar veel tekenbare perspectieven. Kwam ik op het idee om in te zoomen op één detail uit de autorit – een bungelende sleutelhanger aan de binnenspiegel –, had ik ineens weer materiaal voor een week.

Kill your darlings, zegt de gouden schrijfregel, maar hier speelde iets anders. Ik had mijn verhaal teruggebracht tot één veilig uitgangspunt, tot bekend terrein, en zolang die Chevrolet Caprice niet in Keulen aan zou komen, hoefde ik mijn hoofd niet te breken over plot of conflict. Nu mijn complete storyboard in uitgeprinte A4-tjes boven mijn bureau hangt zie ik waar het mis gaat. De sterkste scènes zijn niet de scènes die het leukst zijn om te tekenen, maar juist de vellen die me aanstaren, die zich opdringen en waar ik tegenop zie.

 JELKO ARTS (1991) tekent verhalen en beeldessays, schrijft proza en mengt literatuur met theater. Hij is oprichter van literair festival Boek op de Bank. Daarnaast is hij begeleider van Literaturjugend, de schrijfwerkplaats van De Nieuwe Oost Wintertuin. Jelko stond als performer, presentator en interviewer op festivals als Zwarte Cross, Crossing Border, Nijmeegs Boekenfeest, Zomerparkfeest, Vierdaagsefeesten en het Wintertuinfestival. Hij werd geselecteerd voor het Slow Writing Lab, en zit in een talentontwikkeltraject van Productiehuis De Nieuwe Oost. In 2018 verschijnt daar zijn chapbook, een grafische novelle. Voor meer tekeningen, ga naar jelkoarts.nl.

IRIS FRANKHUIZEN (1991) is een animatiefilmmaker uit Amsterdam. Ze maakt eigenzinnige animaties en illustraties met een focus op sfeer, vormgeving en concept. Momenteel werkt ze aan de conceptontwikkeling van een geanimeerde documentaireserie.

De Nieuwe Oost Wintertuin ging een bijzondere samenwerking aan met Tijdschrift Ei en vroeg schrijftalenten Marjolein Takman en Jelko Arts een wisselcolumn te schrijven. Ieder jaar maken we chapbooks met onze talentvolle schrijvers. In het voorjaar van 2018 verschijnen de chapbooks van Marjolein Takman en Jelko Arts. Een chapbook is vergelijkbaar met wat een ep voor een muzikant is: een professioneel visitekaartje dat het kunnen van de schrijver toont.

Afwisselend op Tijdschrift Ei en het Wintertuinblog schrijven en tekenen Jelko en Marjolein over het maakproces van een chapbook. Leidraad is de invloed van beelden op hun werk.

Marjolein Takman trapte half november af op Ei en Jelko’s eerste column veerscheen al vorige maand hier. Zo zal elke twee weken een nieuwe column online komen. Halverwege wisselen we natuurlijk een keertje om.

De reeks: #1 – Marjolein Takman, ‘Dit naamloze ding’ #2 – Jelko Arts, ‘Harkpoppetjes‘ #3 – Marjolein Takman, ‘Spontane roadtrips‘ #4 – Jelko Arts, ‘Uit de auto stappen‘

[wintertuin]

Wisselcolumn #2: Harkpoppetjes

Dit is column #2 van de wisselcolumns tussen Marjolein Takman en Jelko Arts. Afwisselend op Tijdschrift Ei en het Wintertuinblog schrijven en tekenen Jelko en Marjolein over het maakproces van hun chapbook. Lees hier Marjoleins bijdragen en zie hieronder voor meer informatie en een overzicht van de columnreeks. Geanimeerd beeld is van Iris Frankhuizen.

Boven mijn bureau hangen vellen aan de muur. Het is mijn chapbook op posterformaat, met voor iedere pagina een half A4-tje. Sommige vellen zijn nog leeg, op sommige zijn al hele scènes uitgetekend, maar het overgrote deel zit tussen blanco en betekend in. Dat zijn de scènes die alleen nog in mijn hoofd bestaan, in een heel minuscule en premature vorm: het zijn vellen met een enkel harkpoppetje, wat steekwoorden of een zinnetje. Ik weet zo ongeveer wat ik met die scènes wil – of wat er in moet gebeuren, maar ik weet nog niet hoe dat precies gebeurt.

Twee weken geleden schreef Marjolein in haar column dat haar chapbook nog geen titel heeft. En dat ze daar wel naar snakt, omdat haar boek zo abstract blijft als ze er geen naam voor heeft. Mijn chapbook heeft ook nog geen naam, maar veel scènes hebben dat al wel: op mijn muur hangen onder andere de Scène Waarin Ze In Keulen Aankomen, de Scène Bij Het Scheve Huisje en de Scène Die Uitbeeldt Waarom Een Kamer Delen Zuigt. Die losse namen maken het schrijf- en tekenproces makkelijker – al weet ik niet of dat komt doordat ze zo concreet zijn. Ze maken inzichtelijk hoe ver de novelle al gevorderd is, welke momenten nog uitgewerkt moeten worden en welke scènes misschien samengevoegd kunnen worden, maar het zijn namen die inhoudelijk niets over de uiteindelijke verhaallijn zeggen. Bijvoorbeeld: van de Scène Bij Het Scheve Huisje weet ik alleen dat twee hoofdpersonen naar een pretpark gaan en daar zo’n huisje vol gezichtsbedrog en perspectiefvervalsing bezoeken.

Zulke inhoudsloze, maar benaderde scènes moeten nu het verhaal gaan worden. Het helpt dat de scènes nog zo abstract zijn, want daardoor zijn ze nog te kneden en op veel plekken in te zetten. En het is spannend om de vellen van de muur te halen en uit te zoeken waarom ik ze zo graag in het boek wil hebben.

Dit klinkt allemaal doordracht en werkbaar, maar ondertussen nadert er een deadline waar ik iedere nacht zenuwachtiger van word, dus die abstracte namen moeten liever vandaag dan morgen van de muur worden gerukt. Weg schetsen, lichtbak aan en op zoek naar wat de precieze waarde is.

JELKO ARTS (1991) tekent verhalen en beeldessays, schrijft proza en mengt literatuur met theater. Hij is oprichter van literair festival Boek op de Bank. Daarnaast is hij begeleider van Literaturjugend, de schrijfwerkplaats van De Nieuwe Oost (vh Wintertuin). Jelko stond als performer, presentator en interviewer op festivals als Zwarte Cross, Crossing Border, Nijmeegs Boekenfeest, Zomerparkfeest, Vierdaagsefeesten en het Wintertuinfestival. Hij werd geselecteerd voor het Slow Writing Lab, en zit in een talentontwikkeltraject van Productiehuis De Nieuwe Oost. In 2018 verschijnt daar zijn chapbook, een grafische novelle. Voor meer tekeningen, ga naar jelkoarts.nl.

IRIS FRANKHUIZEN (1991) is een animatiefilmmaker uit Amsterdam. Ze maakt eigenzinnige animaties en illustraties met een focus op sfeer, vormgeving en concept. Momenteel werkt ze aan de conceptontwikkeling van een geanimeerde documentaireserie.

De Nieuwe Oost (vh Wintertuin) ging een bijzondere samenwerking aan met Tijdschrift Ei en vroeg schrijftalenten Marjolein Takman en Jelko Arts een wisselcolumn te schrijven. Ieder jaar maken we chapbooks met onze talentvolle schrijvers. In het voorjaar van 2018 verschijnen de chapbooks van Marjolein Takman en Jelko Arts. Een chapbook is vergelijkbaar met wat een ep voor een muzikant is: een professioneel visitekaartje dat het kunnen van de schrijver toont.

Afwisselend op Tijdschrift Ei en het Wintertuinblog schrijven en tekenen Jelko en Marjolein over het maakproces van een chapbook. Leidraad is de invloed van beelden op hun werk.

Marjolein Takman trapte half november af op Ei en Jelko’s eerste column verschijnt hier nu, twee weken later. Zo zal elke twee weken een nieuwe column online komen. Halverwege wisselen we natuurlijk een keertje om.

De reeks: #1 – Marjolein Takman, ‘Dit naamloze ding’ #2 – Jelko Arts, ‘Harkpoppetjes‘ #3 – Marjolein Takman, ‘Spontane roadtrips‘ #4 – Jelko Arts, ‘Uit de auto stappen‘

[wintertuin]

Wisselcolumn #13 - Verstelde armleuningen

Dit is column #13 van de wisselcolumns tussen Marjolein Takman en Jelko Arts. Afwisselend op Tijdschrift Ei en het Wintertuinblog schrijven en tekenen Jelko en Marjolein over het maakproces van hun chapbook. Lees hier de eerdere bijdragen op Tijdschrift Ei en zie onderaan voor meer informatie en een overzicht van de columnreeks. Geanimeerd beeld is van Iris Frankhuizen. Ben je benieuwd naar de chapbooks van Marjolein en Jelko? Je vindt ze in de webshop van De Nieuwe Oost.

Beste Marjolein,

De wisselcolumnist heeft een intrigerend beroep. Om de beurt schrijven we een stukje tekst dat vervolgens wordt geplaatst in een steeds langer wordende rij met columns. De vaste plek van de maandagcolumnist wordt op dinsdag opgevuld door iemand anders. De wisselcolumn is de flexplek van de literatuur.

Ik heb een tijdje bij een uitgeverij gewerkt en daar moest ik mijn bureau met iemand delen. Op papier tenminste: ik zat er op even dagen, mijn collega op oneven dagen (althans, een week heeft zeven dagen, dus dat klopt niet helemaal, maar goed, we zaten er omstebeurt, vandaar). Het was altijd een onwennig begin van de dag: op dinsdagochtend hing er op mijn scherm een samenvattend post-itje over de dag ervoor, mijn armleuningen stonden een tikkeltje hoger en in de prullenbak lag steevast de verpakking van een reep die ik nooit at. Mijn papieren waren wel verschoven, maar net niet genoeg om verplaatst te lijken.

Ik heb de collega in kwestie maar twee keer gezien: het was een kleine, bebaarde zwijger en op de vrijdagmiddagborrel, waar ik soms speciaal voor naar kantoor kwam – een oneven dag immers – stonden we die keren glazig voor ons uit te kijken. We mompelden wat over het kantoor, maar na de matige bureaustoel, de moordende deadlines en de kwaliteit van de nietjes waren alle onderwerpen wel zo’n beetje de revue gepasseerd en ja, op zo’n moment was ik blij dat hij begon over hoe vervelend de late middagzon soms op het computerscherm valt. Ja, zeker, heb ik ook last van ja.

Marjolein, op een pessimistisch moment dacht ik even dat deze column onze enige gemene deler is, maar we hebben allebei net een boek gepresenteerd. Jij Jachtseizoen, ik Hoe bijen de ruimte vullen, de drukke reeks feestjes en optredens begint te minderen. We stonden vorige week op een parkeerplaats, in de pauze van een literaire middag en ik dacht: ik ken je nauwelijks. Je begon je vorige column met een verwijzing naar de ‘trouwe lezers van deze columns’, maar zij moeten misschien nu even iets voor zichzelf gaan doen. Hoe gaat het, nu het boek er is? Is er met de boekpresentatie een spanning van je schouders gevallen of juist niet? Ik heb zelf veel last van twijfel, nu het boek niet meer aangepast kan worden. Hoe meer ik over mijn boek vertel, hoe vaker de paniek toeslaat. Ik ben al twee keer ’s nachts uit bed gegaan om in mijn auteursexemplaar te controleren of ik een komma goed had staan. Twee keer dezelfde komma.

Ik heb trouwens nog nooit een briefwisseling langer dan twee brieven volgehouden. Goed om te weten, lijkt me. Komt dat denk je door mijn neiging te veel vragen te stellen? Hoevaak heb jij je auteursexemplaar al gecheckt? Ben je blij met het omslag?

Marjolein, nu mijn boek definitief gedrukt is heb ik heel veel behoefte aan glazig voor me uit kijken. Zullen we mompelen over de matige bureaustoel, de moordende deadline en de nietjeskwaliteit? Ik ben benieuwd naar jouw dagsamenvatting op een post-it. Eet er gerust een Milky Way bij.

Liefs,

Jelko

JELKO ARTS (1991) tekent verhalen en beeldessays, schrijft proza en mengt literatuur met theater. Hij is oprichter van literair festival Boek op de Bank. Daarnaast is hij begeleider van Literaturjugend, de schrijfwerkplaats van De Nieuwe Oost Wintertuin. Jelko stond als performer, presentator en interviewer op festivals als Zwarte Cross, Crossing Border, Nijmeegs Boekenfeest, Zomerparkfeest, Vierdaagsefeesten en het Wintertuinfestival. Hij werd geselecteerd voor het Slow Writing Lab, en zit in een talentontwikkeltraject van Productiehuis De Nieuwe Oost. In 2018 verschijnt daar zijn chapbook, een grafische novelle. Voor meer tekeningen, ga naar jelkoarts.nl.

IRIS FRANKHUIZEN (1991) is een animatiefilmmaker uit Amsterdam. Ze maakt eigenzinnige animaties en illustraties met een focus op sfeer, vormgeving en concept. Momenteel werkt ze aan de conceptontwikkeling van een geanimeerde documentaireserie.

De Nieuwe Oost Wintertuin ging een bijzondere samenwerking aan met Tijdschrift Ei en vroeg schrijftalenten Marjolein Takman en Jelko Arts een wisselcolumn te schrijven. Ieder jaar maken we chapbooks met onze talentvolle schrijvers. In het voorjaar van 2018 verschijnen de chapbooks van Marjolein Takman en Jelko Arts. Een chapbook is vergelijkbaar met wat een ep voor een muzikant is: een professioneel visitekaartje dat het kunnen van de schrijver toont.

Afwisselend op Tijdschrift Ei en het Wintertuinblog schrijven en tekenen Jelko en Marjolein over het maakproces van een chapbook. Leidraad is de invloed van beelden op hun werk.

Marjolein Takman trapte half november af op Ei en Jelko’s eerste column veerscheen al vorige maand hier. Zo zal elke twee weken een nieuwe column online komen. Inmiddels zijn we over de helft en hebben Marjolein en Jelko geruild van platform.

De reeks tot nu toe: #1 – Marjolein Takman, ‘Dit naamloze ding’ #2 – Jelko Arts, ‘Harkpoppetjes‘ #3 – Marjolein Takman, ‘Spontane roadtrips‘ #4 – Jelko Arts, ‘Uit de auto stappen‘ #5 – Marjolein Takman, ‘Tot twintig tellen’ #6 – Jelko Arts, ‘Lijnen’ #7 – Marjolein Takman, ‘Water, ijs en deadlines’ #8 – Jelko Arts, ‘Een korte verhandeling over perspectief’ #9 – Marjolein Takman, ‘Ruis detecteren voor dummies’ #10 – Marjolein Takman, ‘Een boek een boek’ #11 – Jelko Arts, ‘De week na een boekpresentatie in 3 strips’ #12 – Marjolein Takman, ‘De weken na de presentatie in enkele anekdotes’

[wintertuin]

Wisselcolumn #10 - Een boek een boek

Dit is column #10 van de wisselcolumns tussen Marjolein Takman en Jelko Arts. Afwisselend op Tijdschrift Ei en het Wintertuinblog schrijven en tekenen Jelko en Marjolein over het maakproces van hun chapbook. Lees hier eerdere bijdragen en zie onderaan voor meer informatie en een overzicht van de columnreeks. Geanimeerd beeld is van Iris Frankhuizen.

Op 21 april presenteren we de chapbooks van Marjolein en Jelko tijdens de Avond van de grote beloftes in de Thiemeloods te Nijmegen. Meld je nu aan via roos@denieuweoost.nl. Kun je er niet bij zijn? 24 april doen we het allemaal nog eens dunnetjes over in Perdu te Amsterdam.

Het chapbook is gedrukt. Ik heb een exemplaar ontvangen. Het ligt nu al een dag in mijn huis, maar ik heb het nog niet uit de envelop gehaald. Ik neem tenminste aan dat het een boek is dat in de envelop zit, aangezien de afzender De Nieuwe Oost | Wintertuin is, en ik weet dat het naar me opgestuurd zou worden. Het zou theoretisch gezien ook nog iets anders kunnen zijn. Een uit de hand gelopen muismat, een fotolijstje met een ansichtkaart met Groeten Uit Nijmegen erin, de dvd van de piranhafilm die ik niet af durfde te kijken en bij elke verhuizing weer tegenkom.

Ik denk veel aan mijn vorige publicatie in boekvorm, mijn afstudeerwerk. Dat liet ik zelf drukken, en omdat ik niet bijzonder goed oplette bij het geven van de opdracht, moest ik een paar dagen voor ik het écht in huis moest hebben opnieuw de order plaatsen. Eén dag voor de presentatie zouden ze bezorgd worden. In het laatste uur van het tijdvak waarin PostNL ze zou bezorgen waren ze er nog niet. Uiteindelijk liep ik door de buurt tot ik het busje van de bezorger zag rijden en vroeg ik of ik de doos alvast mee mocht nemen.

Ik sliep in die periode bij mijn ouders, omdat ik zelf in Breda woonde en die dagen veel in Arnhem moest zijn, waar zij dichtbij wonen. Toen ik mijn afstudeerwerk vasthield, was ik vooral opgelucht. Mijn ouders waren opgelucht. Het luidde een einde in. Nu is het meer een begin. Het voelt niet goed om mijn chapbook voor het eerst vast te houden terwijl ik alleen in mijn kamer ben, en het huis ruikt naar de gebakken aardappels die mijn buurmeisje net heeft gemaakt. Het voelt niet goed dat ik hier alleen ben, naast mijn twee huisgenoten tegen wie ik zelden meer zeg dan ‘hallo’ en ‘wat is het koud hè’.

Vanochtend dacht ik er even aan om ’m open te maken, maar toen bedacht ik me dat ik echt naar mijn werk moest want straks zouden ze me daar nodig hebben, ook al ben ik een uitzendkracht met twintig collega’s die precies hetzelfde werk doen. Ik weet dat het omslag heel tof is geworden. Ik weet dat er geen spelfouten meer in staan. Ik weet dat het niet alleen mijn werk is, maar ook dat van De Nieuwe Oost | Wintertuin. Het zit ook echt in een mooie ouderwetse gele envelop. Dat koester ik nog maar even, tot ik niet meer kan.

MARJOLEIN TAKMAN (1991) schrijft proza en non-fictie. Ze houdt van het vertellen van verhalen, en doet dat regelmatig op diverse podia. Ze studeerde in 2016 af aan Creative Writing ArtEZ met de novelle Krimpgebieden. Daarnaast schreef ze columns voor onder andere Expreszo, en verschenen haar verhalen op Tirade, Tijdschrift Ei en De Optimist. Ook houdt ze een weblog bij waarin ze aspecten van onze democratie onderzoekt. In april 2018 verschijnt haar chapbook.

IRIS FRANKHUIZEN (1991) is een animatiefilmmaker uit Amsterdam. Ze maakt eigenzinnige animaties en illustraties met een focus op sfeer, vormgeving en concept. Momenteel werkt ze aan de conceptontwikkeling van een geanimeerde documentaireserie.

De Nieuwe Oost Wintertuin ging een bijzondere samenwerking aan met Tijdschrift Ei en vroeg schrijftalenten Marjolein Takman en Jelko Arts een wisselcolumn te schrijven. Ieder jaar maken we chapbooks met onze talentvolle schrijvers. In het voorjaar van 2018 verschijnen de chapbooks van Marjolein Takman en Jelko Arts. Een chapbook is vergelijkbaar met wat een ep voor een muzikant is: een professioneel visitekaartje dat het kunnen van de schrijver toont.

Afwisselend op Tijdschrift Ei en het Wintertuinblog schrijven en tekenen Jelko en Marjolein over het maakproces van een chapbook. Leidraad is de invloed van beelden op hun werk.

Marjolein Takman trapte half november af op Ei en Jelko’s eerste column verscheen bij ons. Zo zal elke twee weken een nieuwe column online komen. Inmiddels zijn we over de helft en hebben Marjolein en Jelko geruild van platform.

De reeks tot nu toe: #1 – Marjolein Takman, ‘Dit naamloze ding’ #2 – Jelko Arts, ‘Harkpoppetjes‘ #3 – Marjolein Takman, ‘Spontane roadtrips‘ #4 – Jelko Arts, ‘Uit de auto stappen‘ #5 – Marjolein Takman, ‘Tot twintig tellen’ #6 – Jelko Arts, ‘Lijnen’ #7 – Marjolein Takman, ‘Water, ijs en deadlines’ #8 – Jelko Arts, ‘Een korte verhandeling over perspectief’ #9 – Marjolein Takman, ‘Ruis detecteren voor dummies’

[wintertuin]

Wisselcolumn #9 - Ruis detecteren voor dummies

Dit is column #9 van de wisselcolumns tussen Marjolein Takman en Jelko Arts. Afwisselend op Tijdschrift Ei en het Wintertuinblog schrijven en tekenen Jelko en Marjolein over het maakproces van hun chapbook. Lees hier eerdere bijdragen en zie onderaan voor meer informatie en een overzicht van de columnreeks. Geanimeerd beeld is van Iris Frankhuizen.

Op 21 april presenteren we de chapbooks van Marjolein en Jelko tijdens de Avond van de grote beloftes in de Thiemeloods te Nijmegen. Meld je nu aan via roos@denieuweoost.nl. Kun je er niet bij zijn? 24 april doen we het allemaal nog eens dunnetjes over in Perdu te Amsterdam.

Voor de trouwe lezers van deze columns zal het geen verrassing zijn dat ik vaak geen idee heb waar ik mee bezig ben. Gelukkig hoor ik dat vaker van schrijvers, maar ik ken ook voorbeelden van schrijvers die heel goed weten hoe ze hun technische vaardigheden moeten inzetten. Dat vind ik een bewonderingswaardige kwaliteit. Ik was dan ook onder de indruk van de vorige column van Jelko, waarin hij een schets met foute zichtlijnen laat zien, en erbij zegt dat er ‘natuurlijk’ geen hout van klopt. Dat zal ongetwijfeld het geval zijn, maar ik zie het niet. Hij laat daarna zien een techniek te beheersen die ervoor zorgt dat het perspectief van alle tekeningen wél klopt.

Ik heb een schrijfopleiding gedaan, wat betekent dat ik een zekere basis heb meegekregen als het gaat om schrijftechniek. Tegenwoordig denk ik alleen nog over de technische kanten van schrijven na als het gaat om stijl. Ik vind het belangrijk om stijlvast te zijn, maar ik ben wel slordig als het gaat om tijd en perspectief. Nu bestaat er gelukkig zoiets als eindredactie, maar ergens vind ik dat ik bepaalde fouten in eerste instantie niet zou moeten maken.

Waar ik in prozateksten niet zo bewust met schrijftechniek bezig ben, heb ik het gevoel dat ik in het geval van gesproken teksten meer techniek toepas. Het schrijven van zulke dingen heeft voor mij een veel duidelijker afgebakend proces. Als ik ergens moet voordragen en ik mag zelf weten wat, schrijf ik vaak een nieuwe tekst. Ik zie het als een mogelijkheid om mijn repertoire uit te breiden. Die tekst is vaak weken van tevoren al af, en bestaat voor een groot gedeelte uit ruis. Ruis detecteren gaat het beste als je de tekst voorleest. Als de ruis uit de tekst is, blijft er vaak weinig over, maar wat er overblijft is de rode draad van het stuk. Aan dat skelet kan ik nieuwe fragmenten toevoegen, vervolgens lees ik dat voor, haal ik weer de ruis weg, en voeg ik nieuwe fragmenten toe.

Dit proces herhaal ik tot het geschreven gedeelte af is. Daarna is het nog de kunst om het ook op een natuurlijke manier over te kunnen brengen naar het publiek. Ik weet niet zeker of je de manier waarop ik dit voor elkaar probeer te krijgen ‘techniek’ kunt noemen, maar ik loop ’s avonds laat door mijn slaapkamer en mompel fragmenten tot ze klinken zoals ik wil. En uiteindelijk is er altijd nog het moment vijftien minuten voor ik het podium op moet, wanneer ik typefouten uit de tekst haal.

Over anderhalve maand presenteren we onze chapbooks. Voor een technisch perfect verhaal had ik misschien nu al klaar moeten zijn met de presentatie, maar ik ben nog niet begonnen. Het helpt al om dit op te schrijven, al is dat dan weer niet zo’n verantwoord hulpmiddel.

MARJOLEIN TAKMAN (1991) schrijft proza en non-fictie. Ze houdt van het vertellen van verhalen, en doet dat regelmatig op diverse podia. Ze studeerde in 2016 af aan Creative Writing ArtEZ met de novelle Krimpgebieden. Daarnaast schreef ze columns voor onder andere Expreszo, en verschenen haar verhalen op Tirade, Tijdschrift Ei en De Optimist. Ook houdt ze een weblog bij waarin ze aspecten van onze democratie onderzoekt. In april 2018 verschijnt haar chapbook.

IRIS FRANKHUIZEN (1991) is een animatiefilmmaker uit Amsterdam. Ze maakt eigenzinnige animaties en illustraties met een focus op sfeer, vormgeving en concept. Momenteel werkt ze aan de conceptontwikkeling van een geanimeerde documentaireserie.

De Nieuwe Oost Wintertuin ging een bijzondere samenwerking aan met Tijdschrift Ei en vroeg schrijftalenten Marjolein Takman en Jelko Arts een wisselcolumn te schrijven. Ieder jaar maken we chapbooks met onze talentvolle schrijvers. In het voorjaar van 2018 verschijnen de chapbooks van Marjolein Takman en Jelko Arts. Een chapbook is vergelijkbaar met wat een ep voor een muzikant is: een professioneel visitekaartje dat het kunnen van de schrijver toont.

Afwisselend op Tijdschrift Ei en het Wintertuinblog schrijven en tekenen Jelko en Marjolein over het maakproces van een chapbook. Leidraad is de invloed van beelden op hun werk.

Marjolein Takman trapte half november af op Ei en Jelko’s eerste column verscheen bij ons. Zo zal elke twee weken een nieuwe column online komen. Inmiddels zijn we over de helft en hebben Marjolein en Jelko geruild van platform.

De reeks tot nu toe: #1 – Marjolein Takman, ‘Dit naamloze ding’ #2 – Jelko Arts, ‘Harkpoppetjes‘ #3 – Marjolein Takman, ‘Spontane roadtrips‘ #4 – Jelko Arts, ‘Uit de auto stappen‘ #5 – Marjolein Takman, ‘Tot twintig tellen’ #6 – Jelko Arts, ‘Lijnen’ #7 – Marjolein Takman, ‘Water, ijs en deadlines’ #8 – Jelko Arts, ‘Een korte verhandeling over perspectief’ #9 – Marjolein Takman, ‘Ruis detecteren voor dummies’

[wintertuin]

Wisselcolumn #7: Water, ijs en deadlines

Dit is column #7 van de wisselcolumns tussen Marjolein Takman en Jelko Arts. Afwisselend op Tijdschrift Ei en het Wintertuinblog schrijven en tekenen Jelko en Marjolein over het maakproces van hun chapbook. Lees hier eerdere bijdragen en zie hieronder voor meer informatie en een overzicht van de columnreeks. Marjolein neemt, nu we over de helft zijn, het stokje over van Jelko op dit blog. Geanimeerd beeld is van Iris Frankhuizen.

De dag voor de belangrijkste deadline van mijn leven viel ik van mijn fiets. Ik stond op, controleerde of mijn koptelefoon die de klap opving die eigenlijk voor mijn hoofd bedoeld was nog werkte en fietste door. Op mijn werk viel ik bijna flauw. Een leidinggevende bracht me naar huis.

Dit klinkt allemaal wat ernstiger dan het was. Behalve hoofdpijn en spierpijn was er weinig aan de hand. Het was alleen wel lastig om naar een scherm te kijken. Ik kon niet in me opnemen wat ik las. Nu ben ik gelukkig ook weer niet zo chaotisch dat ik het halen van de deadline op de laatste dag had laten aankomen. Vandaar dat ik hier geen analogie over vallen en opstaan kan toepassen. Ik val niet metaforisch, ik verdrink meer.

De dag erna zat ik op een bank de laatste inconsequenties uit het manuscript te halen. Die waren er wel degelijk. Als ik harder was gevallen, had ik ze misschien wel over het hoofd gezien. De hoofdpijn die ik sinds de vorige ochtend had werd erger. Op de rand van een deadline bedenk ik graag ontsnappingsroutes. Ik kan nu nog van de aardbodem verdwijnen zonder dit verhaal ooit te hoeven publiceren. Het water in Arnhem stond hoog. Als ik iets harder was gevallen, had ik van de dijk af de Rijn in kunnen rollen en naar de Noordzee kunnen drijven. Uiteindelijk heb ik dat manuscript maar gewoon ingeleverd en ben ik taart gaan eten.

Ondertussen is het een week later en moet ik nadenken over de meer praktische zaken die gepaard gaan met de publicatie. Ik hoef dit gelukkig niet alleen te doen, maar zelfs het kleine gedeelte dat ik wel zelf moet doen, geeft enorm veel verwarring. Het feit dat er een omslag in de maak is, vergeet ik regelmatig. Ik vergat een afspraak. Ik ging twee dagen van huis en vergat de verwarming uit te zetten. Ik vergat vandaag letterlijk alles wat ik mee moet nemen naar mijn werk, behalve mezelf en mijn kleren. Sinds de val herinneren mijn collega’s me eraan dat het glad is buiten.

Ik dacht dat de deadline halen een kalmerende werking zou hebben, maar het omgekeerde blijkt waar. Ik maak me zorgen over wat hierna komt. We gaan ons werk presenteren. De productie wordt in gang gezet. Ik maak me zorgen over alles dat mis kan gaan. Misschien helpt het als ik aan een nieuw verhaal begin en me voorneem om daar een nieuw boek van te maken.

MARJOLEIN TAKMAN (1991) schrijft proza en non-fictie. Ze houdt van het vertellen van verhalen, en doet dat regelmatig op diverse podia. Ze studeerde in 2016 af aan Creative Writing ArtEZ met de novelle Krimpgebieden. Daarnaast schreef ze columns voor onder andere Expreszo, en verschenen haar verhalen op Tirade, Tijdschrift Ei en De Optimist. Ook houdt ze een weblog bij waarin ze aspecten van onze democratie onderzoekt. In april 2018 verschijnt haar chapbook.

IRIS FRANKHUIZEN (1991) is een animatiefilmmaker uit Amsterdam. Ze maakt eigenzinnige animaties en illustraties met een focus op sfeer, vormgeving en concept. Momenteel werkt ze aan de conceptontwikkeling van een geanimeerde documentaireserie.

De Nieuwe Oost Wintertuin ging een bijzondere samenwerking aan met Tijdschrift Ei en vroeg schrijftalenten Marjolein Takman en Jelko Arts een wisselcolumn te schrijven. Ieder jaar maken we chapbooks met onze talentvolle schrijvers. In het voorjaar van 2018 verschijnen de chapbooks van Marjolein Takman en Jelko Arts. Een chapbook is vergelijkbaar met wat een ep voor een muzikant is: een professioneel visitekaartje dat het kunnen van de schrijver toont.

Afwisselend op Tijdschrift Ei en het Wintertuinblog schrijven en tekenen Jelko en Marjolein over het maakproces van een chapbook. Leidraad is de invloed van beelden op hun werk.

Marjolein Takman trapte half november af op Ei en Jelko’s eerste column verscheen bij ons. Zo zal elke twee weken een nieuwe column online komen. Inmiddels zijn we over de helft en hebben Marjolein en Jelko geruild van platform.

De reeks tot nu toe: #1 – Marjolein Takman, ‘Dit naamloze ding’ #2 – Jelko Arts, ‘Harkpoppetjes‘ #3 – Marjolein Takman, ‘Spontane roadtrips‘ #4 – Jelko Arts, ‘Uit de auto stappen‘ #5 – Marjolein Takman, ‘Tot twintig tellen’ #6 – Jelko Arts, ‘Lijnen’ #7 – Marjolein Takman, ‘ Water, ijs en deadlines’