#nour eddine jammar

[jurjenkvanderhoek]

OP DRIFT GERAAKTE MENSEN GEPORTRETTEERD

Beter zal ik mijn mond houden. Best om niet te schrijven. Wel, dan verzand ik algauw in het beoordelen van techniek, werkwijze en compositie. Gebruik van kleur, indeling van het vlak en gekozen stijl. Maar dat zakelijke systeem is in Kunstlokaal No.8 op dit moment ondergeschikt aan het verhaal. De tekeningen van Nour-Eddine Jarram zeggen genoeg. De verfvlekken en kraslijnen in de aquarellen spreken van zichzelf al boekdelen. Nog zelden heb ik dergelijke indringende kunst gezien. Met een onderwerp dat meest schril afsteekt tegen onze pandemie, daardoor zelfs raakt ondergesneeuwd. Wij hier zijn zo bezig met onze vrijheden, dat we de ingeperkte speelruimte van de vluchteling over het hoofd zien. Want dat is het onderwerp dat Jarram duidt en verbeeldt.

Ons is afstand houden opgelegd, tegen wil en dank. Mensen op de vlucht kunnen geen afstand houden. Ze zijn op elkaar aangewezen. Want ze hebben niets meer dan dat, die intimiteit, dat schuilen bij elkaar. Alle bezittingen zijn noodgedwongen achter gelaten. Enkel hebben ze kleren aan hun lijf en de hoop op een betere toekomst is hun rijkdom. Ik zie verweesde ogen, lege blikken. Terneergeslagen mensen, moedeloos, ontheemd. Maar krachtig genoeg om elkaar te dragen, fysiek en emotioneel. The most valuable things in the world, dat zijn je naasten, je kinderen.

Kunstlokaal No.8 stapt met deze expositie voor de duur ervan af van de vertrouwde formule. In het verleden hebben ze dat een enkele keer eerder gedaan met bijvoorbeeld de Jeroen Bosch figuren van Marcel Prins. Maar deze tekeningen en dit onderwerp lenen zich niet voor een duo-tentoonstelling. Het werk kan autonoom spreken en solistisch zichzelf meer dan duidelijk maken. Daarvoor is geen tegenspeler of medestander nodig.

In de aquarellen gaat Jarram over grenzen van de kunst, zoals zijn onderwerp dwaalt van land tot land. De kunst van zijn geboortestreek, het sierlijk ornamenteren, is gemengd met de harde werkelijkheid. In een woud van gebogen inktlijnen zit het bange kind verscholen. Angstig voor de wereld buiten de eigen veiligheid. Maar in de Exodus pakt vader het kind bij de hand, of draagt moeder de baby in de armen, of hijst de zoon zijn oude moeder op de rug. Op weg naar Home. De ogen kijken weg, in de blikken staat het hele trieste verhaal.

De figuren als van Jozef en Maria komen op me toe, want ook zij waren ooit eens op de vlucht. Ze steken hier de grens van de religie over. Dragen een kind in doeken gewikkeld. Zo mengt Jarram culturen in zijn werk. Soms als in een karikatuur, wanneer de vrouw een zwemband om de middel draagt – hoe somber wil je het hebben. Mensen pakken als schapen ter slachting samen in de laadruimte van een vrachtwagen, lopen manmachtig samen in hun ellende. Dit beeld doet dan denken aan de deportatie van Joden. Want het zeulen met mensen is van alle tijden en iedere plek. Dat kunstenaars dit aan de kaak stellen kent ook geen grenzen. Het is een aanklacht, die door Jarram rauw emotioneel in beeld is gebracht. Het drama van verwoesting, uittocht en vlucht is expressief in uitbeelding. We kunnen er niet omheen, het ziet ons aan en maakt onzeker. Punt.

Expositie “Op drift”, werken van Nour-Eddine Jarram bij Kunstlokaal No.8, Schoterlandseweg 55 in Jubbega-Schurega. Tot en met 20 december 2020.