#kefah allush | Explore Tumblr posts and blogs

jurjenkvanderhoek · 3 years ago

Text

DE KIST MAAKT DE DOOD BESPREEKBAAR

De dood, dat is geen gemakkelijk onderwerp om over te spreken. Geen item waar je het zo bij de koffietafel of tijdens een high-tea over zult hebben. Het is niet zo’n kwestie als voetbal, politiek of het weer. Het is dat waar je het in het leven liever niet over hebt. Dat wat je uit de weg wilt gaan, omdat het zo onzeker lijkt maar het toch een zuivere zekerheid is. “We moeten gewoon wat meer gaan oefenen in het praten over de dood” lees ik in het boekje “de kist” van Rob Bruntink. Daarin proberen bekende Nederlanders op de grote vragen van het leven een antwoord te geven. De uitgave geeft het onderwerp een luchtige lading. De freelance journalist Bruntink heeft over het tv-programma van de EO met dezelfde titel, als oprichter van het Bureau MORBidee, een handzaam boek gemaakt. Een boek dat als het ware zo in de binnenzak of de handtas mee kan. Om het onderweg in het leven eens open te slaan en de troostrijke en inspirerende uitspraken te lezen en voor jezelf te overwegen.

Bureau MORBidee wil de dood bespreekbaar maken en de communicatie over het levenseinde verbeteren. Het tv-programma “de kist” past dus uitstekend in die missie. Want de omroep wil hetzelfde, de dood normaal laten zijn in het leven. Niet iets waarvoor je bang hoeft te zijn. De dood hoort bij het leven, zoals de nacht hoort bij de dag. Zonder duisternis heeft het licht geen bestaansrecht. Met het programma wordt de donkerte minder eng, licht de dood een klein beetje op – wordt het minder zwaar, is er verlichting. Want al lezende merk ik dat deze succesvolle mensen, waartegen ik misschien opkijk als onbekende Nederlander zijnde, met dezelfde moeiten en angsten zitten. Het blijken ook maar gewone mensen te zijn. Niets menselijks is hen vreemd.

Presentator Kefah Allush rijdt door het land met een kleine gele auto waarop een doodskist is gebonden. De Fiat 500 met deze last op het dak is confronterend, maar maakt ook eenvoudig de tongen los. “Het programma lijkt in sterke mate over de dood te gaan, maar eigenlijk gaat het natuurlijk over het leven”, laat de schrijver de presentator in zijn boek zeggen. “Het gaat met name om de vraag hoe je met een leven omgaat waarin óók de dood bestaat.” Bruntink neemt in de uitgave een groot aantal uitspraken van de bevraagde BN’ers op om te voorkomen dat al deze prachtige interviews en citaten in de vergetelheid raken. Er blijkt uit dat iedereen kan praten over de dood, hoe beladen en emotioneel dat ook maar kan zijn.

Het boek is slechts een kleine weergave van het programma. Want op de televisie ziet de kijker de mimiek van de spreker, deze maakt het uitgesprokene nog boeiender en meer inspirerend. Ook is in de uitzending de rijdende auto zichtbaar, die de straat van de te bezoeken Nederlander indraait. De kist gaat van het dak en wordt de huiskamer in gedragen, om vervolgens gezellig met de laatste ruimte die een lichaam kent het erover te hebben. “Het is het uitroepteken van het leven”, lees ik ergens. Voor iedere gast een andere kist. Sommige gasten willen die confrontatie niet, dan blijft de kist op het dak van de auto achter. Na afloop mag de gast iets op de kist schrijven, een persoonlijke boodschap.

Bruntink deelt het boek in een viertal thema’s rond de dood in. Er zijn lessen voor het leven, want met die lessen kan ik verder in mijn leven. Het boek kan troost geven in mijn verdriet, wanneer ik lees hoe de gasten daarmee omgaan. Een derde en vierde hoofdstuk beschrijven de intieme dood en het handelen na het verlies. Een groot aantal bekende Nederlanders spreken zich uit. Enkele daarvan zijn al niet meer onder ons. En sommige daarvan weet ik dat het einde hen nadert. Die uitspraken lezen toch anders, hebben een andere lading.

Het omgaan met de dood komt tot uiting in het verlies van dierbaren. Kinderen, ouders, familieleden, een partner of een beste vriend. Maar toch telkens en voortdurend doemt er door het spreken erover een lichtje op aan het eind van de tunnel. Lessen zijn bijvoorbeeld pech te accepteren, niet te sterven met spijt. Omarm je lot, blijf het leven vieren, besteed je tijd goed. Probeer tevreden te zijn met wat je hebt, dat maakt het leven makkelijker.

Door hun verdriet uit te spreken geven de gasten de kijker naar het programma en de lezer van het boek troost in hun eigen treurigheid en smart. Een ieder kan er die woorden uithalen die voor hem of haar bemoedigend zijn. De gasten spreken openhartig over hun persoonlijke ervaringen met de dood. Dat vrijmoedige geeft verlichting. Voor henzelf en voor de toehoorder. In dit artikel was ik niet van plan namen te noemen van gasten, de koper en lezer van het boekje moet voor zichzelf maar zien wat aanspreekt en welke uitspraak bij een bepaald mens hoort. Toch spreekt mij dit citaat aan, omdat het lucht geeft. Actrice Toprak Yalçiner: “Toen ik zo’n jaar of zes, zeven was, en doorhad dat iedereen ooit doodgaat, dacht ik: ��Laat mij maar een heel, heel stom leven hebben’. Want dan zou ik het minder erg vinden om dood te gaan. Dan zou het leven beter draagbaar zijn.”

Dan is er de intieme dood, gedachten over de eigen sterfelijkheid. Heel persoonlijk, heel openhartig. Eigenlijk te warmhartig om hier te citeren, die uitspraken moeten wat mij betreft waardevol in het boekje blijven – in de kist laten. Eentje dan maar, waarin ik een Bijbeltekst voel doorschemeren, het evangelie van Lucas hoofdstuk 9 waarin Jezus onder meer zegt: ‘Laat de doden hun doden begraven’. Ik lees dat terug wanneer Freek de Jonge opmerkt: “Of ik mijn uitvaart geregeld heb? Nee. Na de dood wil ik niet meer bepalend zijn. Het is niet aan de doden om daarmee bezig te zijn”. Of zouden Jezus en Freek toch iets anders bedoelt hebben? Troostend wanneer columniste Roos Schlikker zegt “Ik blijf leven, ik ga niet dood. Tot vandaag geldt mijn leven als het bewijs daarvoor”.

Hoe met de dood om te gaan na het verlies lees ik in een vierde deel. Hoe kun je verder met je leven. Hoe doe je dat? In “de kist” merk ik hoezeer een afscheid de gasten heeft geraakt, dat het hen omver heeft geblazen. Klein en verdrietig gemaakt heeft. Maar zij laten met hun verhalen zien over welke kracht ze beschikken. De kracht om het verlies te dragen, om door te gaan. De kracht om het verlies in het dagelijkse leven een plek te geven. Uit die kracht kan ik de sterkte halen voor mijn eigen verdriet en verlies. Een ieder die daarmee te maken heeft zou eigenlijk dit boekje van Rob Bruntink in de rugzak moeten hebben. Om het erbij te pakken, open te slaan en te lezen dat je niet alleen bent in de angst voor de dood.

de kist, Bekende Nederlanders over de grote vragen van het leven, Rob Bruntink. Uitgeverij Ten Have, 2021.

https://www.boekenwereld.com/rob-bruntink-de-kist-9789025910228

#de kist #rob bruntink #kefah allush #uitgeverij ten have #eo

0 notes

saulsplace · 4 years ago

Photo

De Jonge ontkent dat hij ic-chef onder druk heeft gezet: ‘Nee joh, natuurlijk niet’

Het ministerie van Hugo de Jonge heeft ic-arts Diederik Gommers, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care, tijdens de coronacrisis gewaarschuwd dat hij bepaalde dingen niet mocht uitspreken in talkshows op tv. Dat zei Gommers afgelopen weekend in de Volkskrant.

Hij kreeg naar eigen zeggen een telefoontje van een hoge ambtenaar van het ministerie van Volksgezondheid. “Die zei tegen mij: je mag bepaalde dingen niet zeggen, want je hebt nu een positie van landsbelang.”

Toen De Jonge tijdens een Kamerdebat eind maart kritiek kreeg omdat hij niet kon beloven dat er aan het eind van de week genoeg ic-bedden zouden zijn, kreeg Gommers opnieuw een ambtenaar op zijn nek.

Hem werd dringend gevraagd te bevestigen dat er aan het eind van de week 1600 ic-bedden zouden zijn. “Terwijl ik dat ook niet wist en geen invloed heb op beschikbare ic-bedden. Toen dacht ik: het moet dan maar. Als dat zo ongelooflijk belangrijk voor De Jonge is, dan zeg ik wel dat er 1600 bedden zijn.”

Keihard ontkennen

Kefah Allush sprak in het radioprogramma Dit is de Dag op NPO Radio 1 met De Jonge over het interview met Gommers. Op de vraag of hij de ic-arts onder druk heeft gezet om even goede sier te maken, antwoordde de minister lichtelijk geïrriteerd: “Nee joh, natuurlijk niet. Dan snap je echt niet hoe die dingen gaan.”

De Jonge zei de opmerkingen van Gommers ‘helemaal niet te kunnen plaatsen’.

Allush vroeg de minister of hij boos of chagrijnig was toen hij het interview las. “Welnee, mensen zeggen van alles en ik doe gewoon m’n werk.”

Minister De Jonge bleef om de hete brei heen draaien en gaf niet rechtstreeks antwoord op de vraag wat zijn reactie is op de uitspraken van Gommers. “Nee, weet je, ik vertel gewoon hoe het is gegaan. Ik heb geen zin in allerlei recensies van wat andere mensen zeggen. Dat doe ik gewoon niet, joh. Nee joh, als ik over alles boos of verdrietig moest worden wat er in de krant over je wordt gezegd, dan had ik zo’n dagtaak daaraan. Dan kom je niet meer aan je werk toe.”

#coronacrisis #diederik gommers #hugo de jonge #intensive care #nederland

0 notes