#kaya mezarlar

[nefisekoylu]

Evkaya Mezarları – Kastamonu

Siz değerli okurlarıma, başta Kastamonu olmak üzere, ülkemin ya da dünyanın gezebildiğim görebildiğim her köşesini elimden geldiğince tanıtmaya çalışıyorum.

Bu gezi notlarını almamda ki amaç, gezi rotası belirlerken ufakta olsa siz değerli okurlarıma fikir vererek kolaylık sağlaması…

Bende bir şehri gezmeye gideceksem eğer, nerede ne var, nasıl bir gezi sıralaması yapsam daha pratik olur, mutlaka nereleri gezmeliyim, en ekonomik nasıl gezebilirim gibi sorularımı yanıtlamak için yayınlanmış olan gezi notlarını mutlaka okuyup faydalanıyorum.

En temel kaynaklarımızdan biri Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesi değimlidir mesela? Bu gün halen antik bir şehir ya da tarihi bir yapı hakkında internette bilgi sorguladığınızda Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesinden notlarla karşılaşabilirsiniz.

Atalarımızın dediği gibi çok gezen çok bilir ve bilgiyi paylaşmak iyidir.

Duyduğumuzu, gördüğümüzü ve bildiğimizi paylaşmazsak, düşünce ve fikir üretme alışkanlıklarımızı kaybeden, tıpkı Ray Bradbury’nin FAHRENHEIT 451 romanında basitçe özetlediği gibi modern yaşayan ama körü körüne cahil ve düşünmeyi unutmuş bir toplum olur çıkarız. Düşünerek hayal edemiyorsak mutluda olamayız anlamına gelir.

O yüzden çok gezmekte, çok yer görmekte, çok bilmekte iyidir.

Bu gün ki yazımda ben size Kastamonu diyince ilk akla gelen ve daha önce hiçbir yazımda anlatmadığım, muhteşem tarihi eserlerden olan EVYAKA MEZARLARINDAN bahsetmek istiyorum.

Daha önce anlatma gereği duymadım çünkü Kastamonu şehir merkezinde yer alan ve ulaşımı çok kolay olan bu yapıları, herhangi bir Kastamonu gezisinde gözden kaçırıp gezmeyen olmamıştır diye düşündüm hep.

Ama sanıyorum öyle değil. Ne yazık Evkaya Mezarlarının tarihi dokusu ve değeri sanıyorum benim yücelttiğim kadar önemsenmiyor. Buna sonra tekrar değineceğim ama öncesinde biraz bu tarihi eserler hakkında bilgi aktarmak istiyorum.

Evkaya Mezarları, Kastamonu kent merkezinin hemen güneyinde, Endüstri Meslek Lisesi altında bir ana kaya kütlesi yüzeyinde yer almaktadır. Alanda üçü anıtsal olmak üzere toplam 8 adet kaya mezarı bulunmaktadır.

Anıtsal mezarların ikisi içerisindeki mezar odalarında ikişer adet ölü sediri yer alır. Alana ismini veren Evkaya Mezarı, sütunlu ön cephesi ve alınlığındaki “Potnea Theron” – “Hayvanlar Hakimesi Tanrıça” betimlemesi ile oldukça ilgi çekmektedir. Mezarlar M.Ö. 7'nci yüzyıl başlarında Frig kültür etkisi altında, bir kaya mezarından çok açık hava kutsal tapınma alanı olarak yapılmıştır.

Kültür turizmine ilgi duyan tüm tarih severlerin mutlaka uğramak isteyeceği bir kaya mezar örneği olan Evkaya Mezarlarına, kent merkezinde dolmuş bile kullanmadan yürüyerek ulaşmanız mümkün olmakla birlikte, dolmuşla veya aracınızla çok kolay ulaşabilir ve bu tarihi eserleri görebilirsiniz.

Eserler koruma altında değil. Koruma altında değil derken herhangi bir müze- Açıkhava müzesi- bekçili koruma vs gibi bir gözetim altında değil.

2 bin 700 yıl önce inşa edilen ve türünün tek örneği olarak nitelendirilen EVKAYA MEZARLARI bakıldığında herhangi bir biriminin açık hava müzesi niteliği altına almadığından mıdır bilinmez yolun kenarında ki diğer kaya parçalarından hiçbir farkı yok gibi görünüyor ve algılanıyor.

İnanılmaz büyük bir tarihi değere sahip olmasına rağmen yeterince tanıtılmıyor, yeterince sergilenmiyor, yeterince önem gösterilmiyor.

Kastamonu il belediyesi sınırları içerisinde olan bu muhteşem eserler neden kültür turizmine kazandırılma noktasında yeterince tanıtılmıyor, yeterince sergilenmiyor, yeterince önem görmüyor bilemiyorum.

Neden sorusunu hayatımdan çıkartmayı düşünüyorum artık. Çünkü ‘neden’ diye sorguladıkça iyice sevilmeyen bir insan oluyorum bunu fark ettim.

Şaka tabiî ki, asla NEDEN diye sorgulamaktan vazgeçmem. Nedenleri sorulmadıkça sonuçların faydalı olmasını bekleyemeyiz. Nedenler sorulup sorgulandıkça sonuçlar güzelleşecek ve düzelecektir diye düşünüyorum.

EVKAYA MEZARLARININ önemi ve muhteşem güzelliğini kültür turizmi kapsamında şehri ziyaret eden herkesin görmesini önemle tavsiye ediyorum. 2 bin 700 yıl önce inşa edilmiş bu yapıda insanlığın tarihçesi hakkında bilgilerinize yenilerini eklemeniz çok mümkün.

Gelelim sonra değineceğim dediğim kısma… Geçenlerde sanıyorum 1 ay kadar önce değerli basın mensubu arkadaşlarım EVKAYA MEZARLARINI yazılarına konu ettiler.

Fakat bu yazıların amacı bu muhteşem kültürel mirası tanıtmak değildi, daha doğrusu olamadı ne yazık. Yazıların amacı, bu muhteşem kültürel mirasın içler acısı halinden bahsetmekti.

Değerli basın mensubu arkadaşlarımın çektiği fotoğraflarda ve haberin konusundan açıkça anlaşıldığı üzere, bu tarihi yapılar bakımsızlıktan dolayı pislik ile mücadele ediyor ve çok sevimsiz halde gözüküyordu.

Bu haberler beni derinden yaraladı ve haberlerin ne kadar infial uyandırdığını, yetkililerin harekete geçip geçmediğini görmek üzere, daha önce defalarca gidip gördüğüm Evkaya Mezarlarına tekrar uğradım.

Sonuç memnun edici bin şükür. Yetkililere teşekkür etmek istiyorum. Mezarların içi temizlenmiş ve kültür turizmine uygun ziyaretçilerin güven içinde gezebileceği bir hal almış diyebiliriz.

Ben kültür turizmi severlerin, tarih hayranlarının, çok gezerek, çok bilmeye çalışan sevgili okurlarımın Kastamonu kent merkezinde yer alan, 2 bin 700 yıllık ve türünün tek örneği denebilecek bu muazzam eserleri mutlaka gezip görmelerini temenni ederek yazımı sonlandırıyorum.

Tüm gezginlere iyi gezmeler dilerim.

[okumaodasi]

MARDİN'DE BİR ANTİK KENT DARA

Dara antik kenti Mardin'in Turabdin Dağları'nın güney yamacında yer almaktadır. Doğu Roma İmparatorluğu'nun sınırlarını Sasanilerden korumak amacıyla bir garnizon kenti olarak kurulmuştur.

Yukarı Mezopotamya'nın idari ve askeri üssü haline gelen Dara, Mezopotamya'nın Efes'i olarak biliniyor. Pers İmparatoru Darius ile Büyük İskender arasındaki savaşa tanıklık eden kent, bölgenin binlerce yıllık tarihini gözler önüne seriyor.

Antik çağlarda adı Anastasiopolis olan kentin ne zaman kurulduğu tam olarak bilinmiyor. Bazı kaynaklara göre Part Kralı I. Tiridatesi (M.Ö. 246-215) bazı kaynaklara göre ise Part Kralı I. Arsakes kurmuştur. Hattâ bazı kaynaklara göre I. Tiridates ile I. Arsakes zaten aynı kişidir.

Güçlü kayalarla çevrili şehrin savunulması kolaydı. Akarsuların beslediği verimli topraklardan elde edilen ürünler kentte depolanıyordu. M.S. 363 yılında Perslerin Nusaybin'i almasıyla burası Roma İmparatorluğu'nun sınırı olmuştur. M.S. 5. yüzyılda İmparator Anastasius’un ileri sınır kapısı olarak tahkim ettirdiği kent Kuzey Mezopotamya'nın idari ve askeri merkezi haline gelmiştir.

Dara M.S. 577-591 ve 606-620 yıllarında Sasani İmparatorluğu'nun, M.S. 620-639 yıllarında Doğu Roma İmparatorluğu'nun, M.S. 7. yüzyılın sonlarına doğru Emevilerin, ardından da Abbasilerin egemenliği altındaydı. M.S. 10. yüzyılda kısa bir süre Doğu Romalıların egemenliğine giren kent M.S. 11. yüzyılın sonlarına kadar Selçuklu Devleti ile Doğu Roma İmparatorluğu arasında el değiştirmiş, M.S. 15. yüzyılda Osmanlı egemenliğine girmiştir.

Günümüzde antik kentin sadece %10'u yüzeyde, %90'ı ise halen yeraltındadır. Yine de kale, köprü, su kanalları, su sarnıçları, kiliseler, arastalar, saraylar, çarşılar, zindanlar, cephanelik, kaya mezarları ve sivil yerleşim kalıntıları görülebilmektedir. Ayrıca, kentin çevresinde geç Roma döneminden kalma mağara evler de yer alıyor.

Dara Antik Kenti'nin en etkileyici yeri doğal kaya kütlesine oyulmuş mezarlık alanıdır. Bu alanda kaya mezarları, lahit tipi mezarlar ve basit sanduka mezarlar olmak üzere 3 tip mezar bulunmaktadır.

Pagan ve Mitra kültürlerinde tanrı Mitra'nın kayadan doğduğuna inanılır. Bu nedenle ölüler yeniden doğuş inancıyla kayalara gömülüyor.

Dara antik kentinde ana kayaya oyulmuş büyük bir mezarlık vardır. M.S. 591'de sürgünden dönen Doğu Romalılarca M.S. 577'deki işgalden sonra Sasanilerce öldürülen halklarının anısına inşa edilmiştir.

Binanın girişinde ölüleri dirilten peygamber Hezekiel'in dirilişi ve dirilişi canlandırılmıştır. Binanın alt katında bulunan yüzlerce insan kemiğinin Hezekiel mucizesindeki gibi diriltilecekleri düşünüldüğü için bu mezarda toplandığı düşünülüyor.

Türbenin çevresinde pek çok Müslüman mezarlığı ve 1870 Rus-Çeçen Savaşı'ndan kaçarak kente yerleşen ve daha sonra salgın nedeniyle hayatını kaybedenlerin mezarları da yer alıyor.

[yenicagri]

Samsun'da 2 bin 300 yıllık kaya mezarları ilgi görüyor

Samsun’da 2 bin 300 yıllık kaya mezarları ilgi görüyor

SAMSUN – Bafra ilçe merkezine 26 kilometre uzaklıktaki Asarkale ve kaya mezarları, kente gelen yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çekiyor. Helenistik Çağ’da inşa edilen, Roma, Bizans ve Osmanlı dönemlerinde de tadilattan geçirilerek kullanılan Asarkale ve kaya mezarları arasında en çok ilgiyi ise kayaların oyulması ile yapılan 2 bin 300 yıllık Paflagonya dönemine ait mezarlar çekiyor.

Çok…