#altan orda

[thejackmeister-mongolhistory]

ORDU-BALIQ, THE UYGHUR KHAGAN'S CAPITAL, 9TH CENTURY MONGOLIA

One of the largest cities in pre-modern Mongolia was Ordu-Baliq (Qara Balghasun, Khar-Balgas), the capital of the Uyghur Khaganate. Located in the Orkhon Valley, the archaeological site and outlying communities occupies an area around 44 km².

A brief description of it comes to us courtesy of Tamīm ibn Baḥr, who travelled to it around 821 and wrote:

“[Tamim] says that from (a distance of) five farsakhs before he arrived in the town (of the khaqan) he caught sight of a tent belonging to the king, (made) of gold. (It stands) on the flat top of his castle and can hold 100 men." (Minorsky/1948, pg. 278)

This huge golden tent is alluded to in Chinese accounts and has become the most well-known feature of the city, though it's exact location within the complex is debated.

The golden tent is an important connotation for kingship that the Mongols continued; Güyük Khaan had a literal gold-covered tent which envoys visited him at, who recorded how the Mongols called it Altan Orda (altan= gold, orda= palace, command, royal tent, army). Likely the Khans of Batu's line had a similar structure, which eventually gave its name to their state: Golden Horde. A bit like if we only remembered the name of the United States as "The White House." This was not the only Uyghur/Türk imperial tradition the Mongols continued; their own great capital, Qaraqorum, was built some 24 km south of Ordu-Baliq. Though sacked by the Qirghiz in 840, it saw some continued use through Liao times but was abandoned before the Mongol Empire. According to Juvaini (1250s), before construction began on Qaraqorum the Mongosl "excavated" at Ordu-Baliq, finding inscriptions to identify this legendary site.

Ordu-Baliq was an important regional production and crafts centre, including for blacksmithing. My latest video series discusses this matter of production, furnaces and other details around nomad blacksmithing:

Part 1: Overview

Part 2: from the Xiongnu to the Türks and Uyghurs

Part 3: Khitans and Mongol Empire

[maaveraa]

YouTube da bir video vardı ama orda süre 1 aydı sanki

Bilemiyorum altan..

[blueiscoool]

Medieval Russian Silver Hoard Discovered

Archaeologists in southwest Russia have unearthed a trove of medieval silver at a site where treasure was often hidden from an invading Mongol army in the 13th century — but oddly it seems to have been buried there at least 100 years before the Mongols swept through.

The trove of silver pendants, bracelets, rings, and ingots was found during excavations earlier this year near the site of Old Ryazan, the fortified capital of a Rus principate that was besieged and sacked by Mongols in 1237.

The Mongol attack was particularly bloodthirsty; historical accounts report that the invaders left no one alive in Old Ryazan and archaeologists have discovered nearly 100 severed heads and several mass graves there from the time.

The hidden treasure was found in the forested bank of a ravine several hundred yards away from two small medieval settlements that had existed there; archaeologists also found remains of a cylindrical container probably made from birch bark that had once held the trove, according to a translated statement from the Russian Academy of Sciences.

The treasure includes 14 ornate bracelets, seven rings and eight "neck hryvnias" — a type of pendant worn around the neck that gave its name to the modern Ukrainian currency — and weighs 4.6 pounds (2.1 kilograms).

The jewelry is finely made, and archaeologists think its mixed composition shows it was a trove of accumulated wealth rather than a set of jewelry for a particular costume.

Ryazan was one of several medieval principalities of the Rus people in the 11th century. It was centered on the city now known as Old Ryazan — about 30 miles (50 km) southeast of the modern city of Ryazan and about 140 miles (225 km) southeast of Moscow — and grew powerful enough to occasionally go to war with its neighbors.

But Ryazan was east of the other Rus principalities, and so it was the first to fall to an invading Mongol army from the far east, led by a grandson of Genghis Khan called Batu Khan.

The Mongols first defeated the Ryazan army in battle and then besieged the capital city, using catapults to destroy its fortifications.

The inhabitants of the city repelled the besiegers for almost a week — but in the end the Mongols plundered the city, killed its prince, his family, and its inhabitants, and burned all that remained to the ground. A Rus chronicler noted "there was none left to groan and cry."

Batu Khan's armies went on to conquer and subjugate other Rus principalities until the Mongol leader's death in 1255; his successors ruled much of southern and central Russia as the Golden Horde — from the Turkic phrase "Altan Orda," which means "golden headquarters," possibly from the golden color of Batu Khan's tent.

The practice of hiding treasure to prevent the invading Mongols from finding it seems to have been relatively common during the siege — more than a dozen hidden troves have now been found nearby, including the famous Old Ryazan Treasure, a collection of bejeweled royal regalia which was discovered by chance in the 19th century and is now on display in a nearby cathedral.

Somewhat surprisingly, however, the newly-discovered trove seems to have been hidden away between the end of the 11 century and the beginning of the 12th century —  a century before the Mongol invasion, based on analysis of the style of the jewelry and ceramics found nearby, the RAS archaeologists said.

"The… treasure is clearly older than the Old Ryazan Treasure and includes jewelry made with simpler techniques and a more archaic manner," the statement read.

The trove includes several six-sided "grivna," a relatively small type of standardized silver ingot that could be used as jewelry, a measure of weight, or currency during the medieval Rus period.

The bracelets are especially well made. The most complex have three silver braids and are ornamented at the ends with embossed crosses and palm leaves, the archaeologists said.

"Further studies of the treasure items, the technique of their manufacture, the composition of the metal will complement our knowledge of the early history of Old Ryazan," they wrote; "possibly it will reveal the historical context of the concealment of the treasure."

By Tom Metcalfe.

[fakirvav]

"ALTAN BEY BUNLAR NE?

BUNLAR NE?"

Sürekli şu sahneyi başa sarıyorum.

:)) Ziynetlerini orda bırakmış işte Ta Ta TAN Altan! Uzatma. Bunlar ne!?

[hetesiya]

Nasturi ve Gregoryan Hristiyan Kürdler ile Kürd Mamekilerin Çinli Kökeni Üzerine – 3 – Abdulkadir Kocadağ

Bazı isimlere Ermeni Kürd Hasan Jalal ile. Meşhur Ermeni tarihçi Kirakos Gandzakets’i naklediyor zamanında: ’’ Moğollar, Jalal dedikleri dindar prens Hasan’a da karşı geldiler. Kendisi büyük prensler Zakare ve İvane’nin bacılarının oğlu, dindar, tanrıyı seven, yumuşak ve uysal, merhametli ve çölde yaşayan biri gibi dua ve yalvarışlarda çabalayan ve fakirleri seven bir adamdı.(bundan sonra ne denli dindar olduğunu övüyor, tercüme etmeden geçiyorum 8)

Aynı sayfada yazıyor daha. Hasan Jelal de çok becerikli, Kürd akrabaları gibi. Büyük bir kilise inşa ettiriyor, eşinin ismi de Mamkan. Hasan epeyi savaşıyor, ve elbette geliyor

Moğollar, epeyi bir anlatım var ama ben çağdaş bir yazarın araştırmasından nakledeyim bu cesur Kürd ve Ermeni Gregoryan kilisesi mensubu prensin hayatından kısa ve önemli bir kesiti( gereksiz gördüğüm bazı noktaları atlayabilirim): Khachen bölgesinin prensi Hasan Jelal ( ölümü 1261) Moğolları destekleyen ikinci asilzade oldu (daha evvel kendisi de yine bir Kürd ve Jelal’in akrabası ve en etkili prens Awag Moğolistan’a kadar gitmiş ve Moğol vassalı olmuştu, bunu kaydetmedim, verdiğim kaynaklarda mevcut.) Moğolların güvenini kazanan Hasan, ilişkileri kendi istediği biçimde tanzim etmeye başladı. Ermeni kaynaklarına göre Moğol elçilerini, ulaklarını destekleme, ve mesela yiyecek ve at temini gibi ihtiyaçlarını karşılamak için ne gerekiyorsa yapıyordu. Böylelikle de Moğollarla ilişkileri ve kendisi için bazı ayrıcalıklar edinebiliyordu ama Moğolların vergi yönetimine bakan Moğol emir Arghun (ölümü 1275/1277) Hasan’dan hiç hoşlanmıyor ve kendisine çok sert ve haşin davranıyordu. Emir Arghun’dan yılan Hasan Jelal, Kırım’a Altan Orda (Golden Horde/Altın Ordu) Moğol prens Sartakh’ı ziyarete gitti. Prens de Hasan’ı babası meşhur Batu Khan’a tanıştırdı. Sonrası geldi ve Batu Khan kendisine Selçuk ve Gürcilerin el koyduğu ata mirası bölgeler Ch‘araberd, Akanay ve Karkaŕn’ı geri verdi. Prens Sartakh ile yakınlığını da kullanarak, ünvanından da anlaşılacağı gibi Khachen’i Gürci ve Zakarid prenslerden ayırdı. 1280 ve 1286 tarihli, Gandzasar’da bulunan ve Hasan’ın kızı Mama-Khatun’a ait iki Ermenice kitabe’de

Hasan Jelal için ‘’Prenslerin prensi Khachen hükümdarı’’ ibaresi yer alıyor. Hasan’ın diğer kızı Mina-Khatun’a ait ve Amaghu-Noravank‘ da 1292 tarihli kitabe’de ise kızı babası için Büyük Kral yazdırmış. 1261 yılı Ermeni kayıtlarında nakledildiğine göre, Moğol prens Sartakh 1255 yılında Moğol Möngke Khan’ı ziyarete Moğolistan’a giderken, Hasan Jelal de ailesiyle birlikte kendisine eşlik ediyor. Moğol Khan hasan’a Moğol enchü statüsü veriyor ve karşılığında da her yıl askerlik yapmasını istiyor. Hasan, kızlarından birinin Moğol komutan Çormağan Noyan’ın oğlu Bora Noyan’la evlendirerek durumunu sağlamlaştırıyor.

Ama kızının evliliği de hayatını devam ettirmesine yetmiyor. 1261 yılında gereken vergiyi ödeyememesi, ve asıl bir de arkadaşı prens Sartakh’ın 1256 da ölümü kendisini korumasız bırakıyor ve Emir Arghun Hasan Jelal’i Qazvin’de işkenceyle öldürüyor.(10)

Hasan Jelal’in Moğol emir tarafından öldürülmesi ne kadar berbat. Gerçi Moğolların önüne gelen kadına tecavüz etmesi, canının istediğini öldürmesi gibi hadisleri okuyup öğrenince, bu pek bir şey değil gibi ama öyle de değil. Kürt tarihinin ne kadar geniş ve dallı budaklı olduğunu yıllardır anlayan biri olarak, bazı okuyucuların etkilenebileceğinin farkındayım. Yukarıda ilginç bir isim var, Mama-Xatun… Hasan Jelal’in kızı ve tanınmış bir isim. Kim bilir ait olduğu soy için neler yazılıyordur!

Gelelim Klikya Ermeni kralı Hetum’un Moğolistan’a Mönkge Kağan’a ziyarete çıktığında uğradığı Ermenilere: II. İzzeddin Keykavus isimli Rum sultan (Anadolu Selçuklu diye yazılan) ve komşuları Türklerden korkusundan Rum topraklarından kılık değiştirerek gizlice yola çıktı. Türkler, Moğollarla ittifakından dolayı kendisine kin duyuyorlardı.

Hetum, II. Izzeddin Keykavus’un topraklarını on iki günde hızla geçerek Kars şehrine ulaştı. Orada Moğol komutan Bayju Noyan ile diğer prensleri ziyaret etti ve iyi karşılandı. Daha sonra Aray’ın karşısındaki Aagats dağının eteğindeki Vardenis köyünde Kürd isimli bir Ermeni’nin evinde kaldı. Bu prens, oğulları Vaçe ve Hasan ile Mamikonian soyundan Marzban’ın kızı, Aslan-bek ile Grigor’un bacıları ve karısı Xoreşah ile yaşayan bir Hristiyan’dı.’’(9)

Yukarıdaki isimlere dikkat, yani Aslan-bek gibi Türkçe sayılacak olanı da var, Hasan ve Grigor da. Ama bir isim hiç de birilerine yakınlık adına verilmiş türe benzemiyor, oda Kürd’ün karısının ismi Xore…Bu isim saf Kürdidir, her köyde bir kaç Xalte Xore bulunurdu (Xore teyze). Arabiye’de Huri olarak geçen ve bakire-güzel yüzlü anlamına gelen Xore/Huri…Ve dahası Mamakan soyundan.

Bir prens Kürd daha var, acaba yukarıda adı geçen mi ama bu isim Gürci kraliçesi Tamara zamanı zikrediliyor ki, yukarıda Kilikya Ermenistanı kralı Hetum’um 1254 de Moğolistan’a giderken prens Kürd’e uğradığını düşünürsek, şimdi bahsedeceğim Kürd olamaz zira yarım asır evvelinden bahsediyoruz, zaten aile ferdlerinin isimleri de farklı: (…) Sonra prens Kurd ata toprağı Kayean ve Mahkanaberd’e döndü. Gürci kraliçesi Tamara kendisine saygı göstermiş, ata mülkleri ve yanında bir çok şeyi de iade etmişti. Kürd’ün Sadun ve Davit isimli iki oğlu, ve bir de torunu, Sadun’un oğlu Şerbarak, vardı. Hat’erk hakiminin eşi Arzu xat’un da Sadun ve Davit’in bacıları ve Kürd. Tabi bilmiyoruz Hat’erk hakiminin Kürd olup olmadığı belirtilmemiş (11).

Şimdi de gelelim meşhur Sadun’a… Bu arada Ardzrunian/Atsruni hanedanı da Kürd müş!

Uzun pasajları kırparak sayfalara uygun kısaca nakledeyim:’’ Meyyafarikin 1260 yılının baharının başında düştü (elbette Moğollar Kürdlerden ele geçirdi.) Malakia bize şehrin düşmesiyle bazı Hristiyanların zenginleştiklerini anlatıyor. Böylece Bagratid hükümdarlarından büyük prens Thaghiatin, bir Suriyeli prens’in taşıdığı St. Bartholomew’in haçını elde etmiş oldu ve onu kendisine teslim etmekle yükümlü bulunan Ardzrunian sülalesinden büyük prens Sadun’a verdi. Sadun’da St. Bartholomew’in sağ kolu Haghpat manastırına verdi. Moğollar şehrin yönetimine Kamil’in emir erlerinden Abdullah’ı tayin ettiler. Meyyafarikin’in ele geçmesiyle, güney-doğusu ile Ermeni Mezopotamyasının kuzeyine düşen ve Aghetznik vilayetindeki dağlık bölge olan Sanasun ya da Sason da Moğollara itaat etmiş oldu. Bu da, Şerparak’ın oğlu ve Saun’un torunu etkili prens Sadun’un sayesinde gerçekleşti. Sadun, Moğol Helagü’nün hüsnüniyetini güreşçiliğe yatkınlığıyla kazanmış cesur bir savaşçı ve Hristiyan’dı(12)

Aynı kaynak ama bir başka pasaja geçelim: ’’Gürci tarihine göre , Gürci kralı David kendisini (İlkhan Moğol Helagü’den bahsediyor) ziyaretinden sonra yazlık kampına sonra da Kartlı’ya dönüp Mısır seferine yardım için hazırlıklara başladı. O sıralarda hayatta olmayan İvane’nin oğlu Awak’ın ülkesine girdi. Awak’ın oğlu olmadığından, Bejni’ye gidip kızı Koşak’a taziyede bulundu. O sırada, Awak’ın Gontza isimli ve Kakhaber sülalesine mensup ve Radşa’nın eriştafı (?) güzel dul eşini gördü. Kısa bir müddet sonra da Gontza ile evlenip kendisine kraliçe ünvan verdi. Giderken de, Awak’ın kızı Koşak’ı, işlerinde başarılı, akıllı ve sağduyulu bir danışman ve babayiğit, okçuluk yeteneği ve güreşçiliğiyle meşhur olan Sadun Mankaberdel’iye emanet etti. Tarihçi Çömçeyan’a göre Sadun, bir prens (asil) sülalelesi olan Ardzrunian’lara mensup ve Sason’lu Kürd’ün torunuydu. Malakia kendisini Emir Kürd olarak naklediyor. Sadun İlkhan Helagü’yü ziyaret ederek, Moğollar arasında kendisiyle okçuluk ve güreş de başa çıkabilecek birini aramış, ama öylesi bulunamamıştı. J. Malakia’nın naklettiği ilginç bir rivayete göre bir gün Moğol Khan Mönkge’yi Moğolistandaki merkezinde, maceracı karakterde, iğrenç görünümlü, geniş omuzları, boğa gibi boynu, ayı pençesi gibi elleri ve tek başına her gün bir kuzu yediği söylenen dev gibi bir adam ziyaret ediyor.

Çok da meşhur bir güreşçiymiş. Möngke Khan kendisini çok değerli bir şeref cübbesi ve kardeşi İlkhan Helagü’ye hitaben yazılmış bir mektupla birlikte ta Moğolistan’dan Iran’a gönderir. Mektubunda kardeşi Helagü’ye kendisine gönderdiği güreşçiyi yenecek biri çıkarsa, o çok değerli şeref cübbesi kendisine verilecek, yok eğer kendi güreşçisi Helagü’nün adamını yenerse, cübbe onun olacak ve armağanıyla birlikte Moğolistana geri dönecek. Bunun üzerine Helagü komutanlarını toplayıp abisinin gönderdiği güreşçiyle başa çıkabilecek birinin bulunup bulunamayacağını tartışır. Ermenilerle Gürciler kendisine, böyle birinin varlığından bahsederler. İşte o da Sason’lu Kürd Sadun’du. Çok babayiğit ve kabiliyetli olmasına rağmen, hem önünde daha evvel hiç güreşmediği, bir de asıl rakibinin korkutucu şöhreti yüzünden İlkhan Helagü’nün davetini (emri) alınca çok canı sıkılıyor.

Başarısına dua etmeleri için bazı münzevilere yardımda bulunuyor, Kak’a, adalet dağıtıcısı Aziz Sargis Kilisesi’ne gidip Vartabied Mesrop’un hayır duasını alıyor. Daha sonra da Kutsal haç kilisesinde dua edip adak yaptıktan sonra, kendisini gördüğünde çok memnun olan Helagü’nün yanına gidiyor. Helagü iki güreşçinin dokuz gün boyunca bir arada kalmalarını istiyor ve kendilerine günlük bir koyun ile birer tulum şarap tahsis ediyor. Zamanı gelip de güreş başlayınca, taraflar üç saat boyunca birbirlerine karşı üstünlük sağlayamıyorlar, ama Allah’ın izniyle Sadun bir anda rakibini tepe üstü dikip, yeniyor. Helagü Khan öyle bir seviniyor ki, bir yarlığ (nizamname, kararname, kanun) çıkartıp, Sadun ile dokuz akrabasını vergiden muaf tutuyor.

Sadun’un ismi Haghbat manastırındaki birçok kitabede geçiyor. Bunlardan bir tanesi, 1279 yılında kurulmuş, general St. Sargis’e ithaf edilen ve Sadun’un Moğolla güreşmeden evvel cemaati duaya yönlendirdiği bir haç üzerinde bulunuyor.’’(13)

Bu Sasonlu meşhur Kürd ve hanedanı ile Moğollarla ilişkisine dair daha pasaj var ama bu kadar kafi kanaatindeyim. Burada bir şeye dikkat çekeyim, belki bazı okuyucuların gün gelir işine yarar.

Yukarıda Helagü iki güreşçiye ‘’dokuz’’ gün süre veriyor hazırlanmak için. Daha sonra müsabakayı kazanan Kürd Sadun ile “dokuz’’ akrabasını vergiden muaf tutuyor. Bu Helagü’nün dedesi Cengiz Khan’da bazı arkadaşlarını “dokuz’’ suçtan muaf tutmuştu. Ve bu Moğollar vassal emirleri ile ziyaretçilerine adeta kendilerine getirilen hediyelerin en az “dokuz’’ adet olmasını dayatmış görünüyorlar. Neden dokuz, onu araştıramadım, belki bir ara denerim. Bir rivayet vardır Timur dönemine ait; millet yine haraç yani hediye sunuş kuyruğunda, sıra da adını şimdi unuttuğum emire geliyor. Bir husus daha var, bu hediyeler anladığım kadarıyla mabeyincibaşı ya da eşek/işek/eşik (hangisi olduğuna dair tam karara varamadım şimdilik) başı tarafından bir de sayılıyor, soruluyor vs. Neyse bizim emir hediyelerle Timur’un huzuruna çıkıyor, muhtelif armağanlar sayılıyor ama sekiz adet var, dokuzdan bir eksik! Hemen soruluyor, ‘’nerede dokuzuncu?’’, emir cevap veriyor: “bendenizim hünkarım, sizin köleniz!’’ Eh bu da Timur’un hoşuna gidiyor.

İşte vardır ya hani Türkçede kullanılan ‘’dokuz doğurmak’’ tabiri, eğer hediyeyi tamamlayamazsan dokuza, gerekirse doğuracaksın!

Bu tür çoğu vecize ve meselin, anlamları üzerine akademik titrli bazı aydınların çocukca açıklamalarda bulunmaları da esasen akademik bir çalışma konusu olmalı bence…

O kadar çok ‘’Ermeni’’ Kürd, ama bir de meşhur, cevval, prens olanı var ki, insan şaşırıyor doğrusu. Bir Kürd isimli daha var, kısaca bahsedeyim pasajın tamamını tercüme etmeden. İngilizcesinin tamamını her zaman olduğu gibi vereceğim. Bu adamın da ismi Kürd Tayir’in oğlu. İlkhan Gazan, kardeşi Oljatytu ve oğlu son İlkhan Abusaid/Busayit zamanları yaşamış, son İlkhan 1335-6 da öldü. Yani bu Kürd, çok dindar, kahraman, aslan gibi, koruyucu, savaşçı vs ve üzerine dualar ediliyor. Kendisi Vaçe’nin sülalesinden. Bu Vaçe ise pasaj (9) da bahsi geçen 1254 de Kilikya kralı Hetum’un Moğolistana Khan’ı ziyarete giderken Ağrı civarında evinde kaldığı Kürd’ün oğlu Vaçe’nin torunlarından. Vaçe şöyle geçiyordu: ’’Daha sonra Aray’ın karşısındaki Aagats dağının eteğindeki Vardenis köyünde Kürd isimli bir Ermeni’nin evinde kaldı. Bu prens, oğulları Vaçe ve Hasan ile Mamikonian soyundan Marzban’ın kızı, Aslan-bek ile Grigor’un bacıları ve karısı Xoreşah ile yaşayan bir Hristiyan’dı.’’(14)

İşte bu Kürd , halkının koruyucu prensi. Neler var neler, öğrendikçe aynı anda sevinç ve hüzün sarmalına tutuluyor inan sanki.

Ve son olarak gelelim Mamakan, Mameki’lerin Ermeni kökenine… Öyle bir şey ki, 1908 de raporunu hazırlayan Mark Sykes’ın, konuştukları ve gördüklerini toparlayınca, belki de tamamına yakını anti-Kürd duygular besleyen Avrupalıların tersine ve de Osmanlı bürokratları ile Ermeni kilisesi ileri gelenlerinin zımni işbirliğiyle işlerine gelen her alanda

Kürd kötüleme furyasına en azından ‘’Ermeni asıllı Kürdler’’ kısmına katılmadığını şaşkınlık ve hayretle öğreniyoruz.

Hristiyanlıkla birlikte, yeni bir din , kültür, ritüeller yığınağı ve lisanda köklü değişiklikler yanında bir de Çingene halkımız ile kaynaşmadan oluşan millet/cemaatin, Hristiyanlık öncesi Armenia coğrafyası sakinlerinden lisan, etnik, kültürel ve dini özellikleriyle çok farklı bulunduğu aşikar. Bu hususta makalem mevcut, daha detaylı beirlemeler var.

Yani Zakare ne kadar Ermeni, kardeşi Ivane ne kadar Gürciyse, ‘’Mamakan da o kadar Ermenidir’’ demekten de farklı bir durum var. Mark Sykes ile konuşan Ermeni kilisesi ileri gelenleri, kendilerinin de artık ait bulunmadıkları Hristiyanlık öncesi Armenia coğrafyasının Med-Pars-Parth dönemi topluluğunu kendilerinden iddia edemezler.

Nitekim bunu Mark Sykes da anlamış görünüyor. Bir de, nereden nereye denilebilecek ve şaşkınlıkla karşılanacak bir boyutu var Mamakan isminin. Hele hele Ermenilerin bir diğer meşhur tarihi ismi Orbelianların. Gerçi artık bendenizi okuma sıkıntısına katlanan arkadaşlarımız, daha yeni bir Çingene-Ermeni bağlantısı öğrendiklerinden, artık bu yeni bilgi de pek şok getirmeyebilir, ama kim bilir!

Bazen umulmadık kaynaklar çıkabiliyor tarihimizle ilgili olan, hem de pek akla gelemeyecek. Şimdi nakledeceğimle ise yine Moğollar ve Türklerle ilgili araştırmalarımda karşılaşmış ve bayağı da şaşırmıştım. Zira o zamanlar Ermeni-Çingene bağlantısından bihaberdim, fakat Mamakan için Ermeni iddialarına rastlamıştım. Yazarımız kaynağından naklediyor ama kaynağı da meşhur ve en tanınmış, 410-490 arası yaşadığı sanılan Ermeni tarihçi Movses Khorenatsi, ya da Moses of Chorene/ Çoreneli Musa. Aynı Çingene-Ermeni bağlantısında olduğu gibi, bu nakledeceğim husus da elbette Ermeni devleti ve ilgili akademisyenlerince avuçlarının içleri gibi biliniyor. Ama özellikle Mamakan Ermeni iddiaları gırla giderken bu husus pek görülmemiş, başlıyoruz, kısaca:

(…) Böylelikle Çin’in erken dönemlerden beri Ermenilerce çok iyi bilindiği görülüyor. Hemen MS 440 sonrası yazdığı ve muhtemelen kendisinden evvelki yazarlardan faydalandığı anlaşılan Movses Khorenatsi, Jenasdan’dan ( Çin) bahsediyor. Scythia’nın doğusundan itibaren uzanan düzlüklerde, bilinen dünyanın ucunda yer alan ve sadece barış dostu değil, hayat arkadaşı olarak adlandırılmayı hak edecek kadar son derece barışçıl karakterli zengin ve medeni insanların yaşadığı ülke.

Ülkeleri, Ermenistan’da çok pahalı olan ve sıradan insanların da rahatlıkla kullanabildiği ipek ve ipek ürünü elbiseden geçilmiyor, ayrıca misk, safron ve pamuk da üretiliyor. Orada Tavuskuşu da bulunuyor. Mevcut yirmi dokuz milletin tamamı medeniyette eşit sayılmaz zira aralarından bir tanesi insan eti yiyen cinsten. Jengapur ünvanını kullanan krallarının hanedan merkezi, iç tarafları henüz keşfedilmemiş topraklara yakın bulunan Siurhia şehri. Sinae ülkesi ise Çin’e komşu ve yedi halktan meydana geliyor. Bir çok dağ ve nehire sahip olan bu ülke de bilinmeyen topraklara doğru uzanıyor. Tarihçimize göre aralarında Çinlilerin de bulunduğu bazı yabancılar Tigranes VI (M.S. 142-178) zamanında Gordyene ya da Kürd Ermenistanı isimli bölgeye ülke savunması için yerleştirilmişler.’’(15)

Okuyorsunuz değilmi? Çinliler yerleştiriliyor, nereye, Moses’in 1400 sene evvel yazdığı Gordyene, yani kendisinden de 800 yıl evvel, MÖ 400 de Grek Xenophon’un bahsettiği ülke, Gordyene, Kordyene, Korduki, Karduki, Kard ve sonunda Kürd ülkesine… Bu Moses’i tamamen okumayan Kürdler vardır dünyada, inanın bana. Eh biz de nihayet dijital dünya ve 115 sene evvel yayınlamış bir eser sayesinde haberdar oluyoruz. Tüm dünya Iranologları, aklı eren herkes Gordyene ile Kürd ülkesinin kasdedildiğini biliyor ama bahsini etmiyor, hatta reddediyorlar demek ki.

Üstelik bir de yok sayıyorlar, sanırım müthiş bir politik acendaya kurban edilmiş durumda bu zavallı antik millet Kürdler.

Bu kadar olmaz! Olmamalıydı…

Dahası var, yazarımız yine Moses’den, yani en başta Ermeniler ve ilgili tüm Batılılar ve Rusların da bildiklerini naklediyor:

Bir kaç çok tanınmış Ermeni sülalenin Çinli kökenli olduğu naklediliyor. Mesela bunlardan bir tanesi Gürcistan’da aynı zamanda Jenpakuriani ismiyle de bilinen ve kökeni Çin imparatoru Jen-Pakur’a dayanan Orbeliyan ailesi. Diğeri ise Armenşa tarihinde çok önemli bir rol oynayan Mamigonianlar. Moses bunların Armenia’ya yerleşmelerinin kendisinden iki asır evvel gerçekleştiğini naklediyor. Yani kaba bir hesapla üçüncü yüzyılın ilk yarısında. Moses’in anlattığına göre, Sasani kurucusu Ardeşer’in (ölümü 240) son zamanlarında Arpog isimli Çin kralı’nın oğlu Mamkon aleyhine getirilen bir suçlama sebebiyle Iran’a kaçıyor (aynı kendisinden dört yüz yıl evvel Hinduların yaptığı gibi.) Çin Mamkon’a sahip çıkıldığı için savaş tehdidinde bulunuyor ve derken, kral Tiridates zamanın Armenia’sına yerleşmesi istenen Mamok ve beraberindeki Çinlilere Daron’u bahşediyor (aynen Hindulara dört yüz yıl evvel yapıldığı gibi.) İşte meşhur Mamakanlar bu Çinli Mamkon ve beraberindeki Çinlilerle doğmuş oluyor.

Aynı tarihlerde Çin imparatoruna Armenia kralı Khosru I ile Pers kralı Ardeşer arasında arabuluculuk teklif edildiğini de anlıyoruz; bu arada Ermenistanlı Aziz Gregory’nin erkek kardeşi Süren, Çin’e sığınmışken temsil ediliyor. Bütün bu koşullar, karşılıklı ilişkilerin aşinalığına işaret ediyor. Bu hadiselerin alındığı kaynak ise dördüncü yüzyılın başında Ermenice yazan Suriyeli Zenob’dur. Ve kendisi de bu anlatılanlara kaynak olarak Edessa’lı (Urfa) ve Parta ya da Barta isimli Grek bir yazarın Çin tarihli eserinden aldığını yazmış. ’’işte böyle. Adamlar Makan’ın aslının Çinli olduğunu hiç çıtlatmıyorlar bile, nasıl olsa Kürdler cahil. Dahası, Armenia kralı Khusro I, sanki Hristiyan ve de Çingene halkımızla karışmış ve Gregoryan Ermeni cemaati ismini almış bir soy mensubuymuş gibi. Adamın ismi Kürd!

Bu Taron(Daron diye sıklıkla ismi geçen bölge ise kanaatimce o zamanlar şimdiki Muş, Bingöl’ün bir kısmı, Dersim, Erzincan vb bölgelerini kapsıyor. Doğrusu bu bölgeleri ortada daha Hristiyanlık yokken ve de ortalıkta “Asman’’ kelimesini kullanan “Pers’’ aşiretleri varken, o zamana uygun bir tarife sığmayacak modern Ermeni milleti mensubu ilan etmek pek uygun görünmüyor. Hele bu bilgiler de mevcutken.

Artık burada bitiriyorum. Bu ilginç ve gizlenen hakikatleri bulup okumak ve öğrenmek bana çok iyi geldi. Değerli okuyuculara da öyle geleceğine eminim.

Kaynakça:

8- p.80:[The Mongols] also came against the pious prince Hasan whom they call Jalal. He was the sister’s son of the grandee princes Zak’are and Iwane, a pious and

God-loving man, mild and meek, merciful, and a lover of the poor, striving in prayers and entreaties like one who lived in the desert. He performed matins and vespers

unhindered, no matter where he might be, like a monk; and in memory of the

Resurrection of our Savior, he spent Sunday without sleeping, in a standing vigil. He was very fond of the priests, a lover of knowledge, and a reader of the divine Gospels.”(Kirakos Gandzakets’i’s History of the Armenians by Kirakos Gandzakets’i; Robert Bedrosian, translator)

https://archive.org/details/KirakosGanjaketsisHistoryOfTheArmenians

9- p.104:[Het’um] who feared the sultan of Rum whose name was ‘Izz al-Din [Kaykaus II (Azadin), 1246-59] travelled [through Rum] secretly and in disguise since he feared the Turks who were his neighbors. Now [the Turks] had an inveterate hatred [for Het’um] for allying with the T’at’ars. [Het’um] speedily traversed [‘Izz al-Din’s] territory in twelve days and arrived at the city of Kars. He visited Baiju-noyin, the commander of the T’at’ar army in the East, as well as other grandees, and he was honored by them. Then he stayed in the village of Vardenis at the foot of mount Aragats, opposite [g364] [302] Aray

mountain, in the home of a prince of Armenian nationality named K’urd. [This prince] was a Christian [and lived in the village with] his sons Vach’e and Hasan, and his wife

Xorishah. [Xorishah] was of the Mamikonean line, a daughter of Marzban, and sister to Aslan-bek and Grigor.”(Kirakos Gandzakets’i’s History of the Armenians by Kirakos Gandzakets’i; Robert Bedrosian, translator).

10- p.74-77: This was true as well for Hasan Jalal Dawla (d. 1261) of the Khachen province, the next Armenian noble to support the Mongols. Receiving honour and trust from the Mongols, Hasan Jalal arranged his own affairs in practice. According to the Armenian source, he was the one who supported the Mongol elchis , or messengers, and did whatever was possible for them, whether this meant providing food or horses. 20 Perhaps because of this, or because he exercised some privileges in arranging his own and Mongol affairs, Amir Arghun (d. 1275/1277), the administrator of Mongol taxation, disliked him and treated him harshly. 21 In 1251, in order to escape from Amir Arghun, Hasan Jalal paid a visit to Sartakh (r. 1255– 1256) of the Golden Horde. 22 Sartakh took Hasan Jalal to his father, Batu Khan (r. 1205– 1255), who returned to

Hasan Jalal his patrimony of Ch‘araberd, Akanay and Karkaŕn, which previously the Seljuks and the Georgians had taken from him. 23 Using his close relationship with Sartakh, he succeeded in separating Khachen from Georgia and the Zak‘arid Princes, as reflected in his title. Armenian inscriptions of Mama-Khatun, the daughter of Hasan, in Gandzasar, dated 1280 and 1286, mention his name as ‘Prince of Princes, the Lord of Khachen.’ In the inscription of Amaghu-Noravank‘, dated 1292, Mina-Khatun, the other daughter of Hasan, refers to her father as ‘Great King.’

In 1255, when Sartakh went to visit Möngke the Great Khan, Hasan Jalal joined him with his family, as is mentioned in the colophons of a Gospel in 1261. 25 He was granted enchű status by Möngke Khan in 1255. In return, he was obliged to perform

military service every year. 26 His position was secured by the marriage of his daughter

to Bora Noyan, the son of Chormaghan. 27 However, his daughter’s marriage could not guarantee his life. In 1261, because of his failure to pay tax to the Mongols, and mainly because he had lost the protection of Sartakh who died in 1256, Hasan Jalal was tortured and killed by Amir Arghun in Qazvin.” (The Mongols and the Armenians

(1220-1335) by Bayarsaikhan Dashdondog Publisher BRILL Date 2014-05-14, Print ISBN 9789004186354 eBook ISBN 9789004192119 Other ISBN 9004186352)

11- p.60-62:Prince Kurd:Then prince K’urd returned to his patrimony, coming to the land of Kayean and Mahkanaberd. The queen of the Georgians named T’amar gave him

many honors, returning to him his patrimonial holdings, and many others besides. [K’urd] was the father of Sadun and Dawit’, grandfather of Sherbarak’, Sadun’s son.’’(The Mongols and the Armenians (1220-1335) by Bayarsaikhan Dashdondog).

12- P.160-161: Mayafarkin fell in the early spring of 1260. Malakia tells us how some of the Christians were enriched by the capture. Thus, we are told, the Armenian Grand Prince Thaghiatin, who was one of the Bagratid princes of Lord, secured the cross of St. Bartholomew, which a Syrian prince was carrying off, and which he was afterwards obliged to cede to the Grand Prince Sadun the Ardzrunian, who deposited it in the

monastery of Haghpat, which belonged to him, and with it the right arm of St. Bartholomew.^ The Mongols nominated one of Kamil’s amirs, named Abdulla, to govern the city.§ At the same time as the capture of Mayafarkin the country of Sanasun, or Sasun, a mountainous district in the province of Aghetznik, north of Armenian

Mesopotamia, south-east of Mayafarkin, also submitted. This was through the influence of Prince Sadun, son of Sherparok and grandson of Sadun, a strong and brave warrior, who was a Christian, and had gained the goodwill of Khulagu by his skill as a wrestler. The district of Sasun was made over to him (History of the Mongols from the 9th to the 19th century by Howorth, Henry H. (Henry Hoyle), Sir, 1842-1923 Publication date 1876-1927)

https://archive.org/details/historyofmongols03howouoft/page/84/mode/2up

13- p.187-188: There, according to the Georgian history, he was visited by King David of Georgia, who afterwards went to his summer camp, and was thence sent to Karthli to prepare to assist in the campaign against Egypt. He traversed the territory of Avak, the son of the Atabeg Ivaneh, Avak was then dead. He had left no son, and only a daughter named Khoshak. David visited Bejni to mourn for him, and having seen his

widow, Gontza, who was of the family of Kakhaber, eristhaf of Radsha, and very beautiful, he shortly after married her and gave her the title of queen. Khoshak was left behind in charge of Sadun Mankaberdel, a prudent and sagacious counsellor, fortunate

in his undertakings, and famous for his bodily strength, and his skill as an archer and wrestler. Chamchean says he belonged to the princely family of the Ardzrunians, and was the grandson of Kurd of Sasun. Malakia calls the latter the Amir Kurd. Sadun

visited Khulagu, and challenged any man in the Mongol army to wrestle or draw the bow with him, and no one was found who could compete with him.J Malakia reports a curious story of him, viz., that Mangu was visited by an adventurous character, who had a repulsive appearance, was very high, and had great shoulders, a neck like a buffalo, hands Hke a bear, and who devoured a sheep daily. He was a famous wrestler. He committed to him a letter and a robe of honour of great value. The letter was addressed to Khulagu, and stated that if any wrestler overcame him he was to have the robe, but if his champion proved unconquerable he was to have it, and to be sent back to Mongolia. Khulagu, on his arrival, summoned his chiefs, and asked if they knew anyone who could cope with him. The Armenians and Georgians said they knew such an one, upon which he sent for him. This was Sadun. He was of great stature and well skilled but was disconcerted by the invitation, as he had never wrestled before the Khan, and had heard of the prowess of his adversary. He repaired to some hermits to pray for him,

went to Kak, to the Church of St. Sargis, the dispenser of justice, and received the

blessing of the Vartabied Mesrop, and having made a vow and an offering at the Church of the Holy Cross then went on to Khulagu, who was delighted with his appearance. He ordered the two athletes to live together for nine days, and furnished them daily with a sheep and a skin of wine. They were at length matched, and struggled for three hours

without either getting the advantage, when Sadun, in the name of God, by a sudden throw overturned his opponent. Khulagu was delighted, and gave him a yarligh freeing him and nine of his descendants from taxes.”* He is mentioned in several Armenian

inscriptions in the monastery of Haghbat.f One of these is on a cross, set up in 1279, and dedicated to St. Sargis, the general, to whom Sadun chiefly addressed his prayers before encountering the Mongol champion.’’ (History of the Mongols from the 9th to the 19th century by Howorth, Henry H. (Henry Hoyle), Sir, 1842-1923 Publication date 1876-1927)

https://archive.org/details/historyofmongols03howouoft/page/84/mode/2up

14- p.73-74:’’ ” At this time there arose, from the family of Vaçe,the brave and mighty, the victorious and valiant prince of princes named K’urd , son of Tayir,son of the pious and devout Kurd.Thanks to his fame and valor,our cantons and monastries remaned unshaken in these times of calamity and bitter turbulence; for in these waning and bitter days, which were due to our sins,there emerged the glorious and God-pleasing great general and outstanding champion,the most-blessed Kurd , the pride and ornamental son of the Armenians.The sound of the trotting of his horses, and the swinging of his

lances , and the flashing of his saber, and the crackling of his bows, and his solid and shielded armour, and other awesome protective apparatus (which he wore), all these

terrified his enemies.Besides his triumph and deeds of valor,his repulsion of many in numerous wars , and the great number of his regiments, he was as beautiful as the heavenly host and he was as brave as a lion or a mighty eagle in all of his wars. He was deemed worthy of respect and honor by the alien kings Lazan ( Ghazan Khan) and Larapand ( Kharbanda Khan) and Pusayid( Abu Said Khan) as well as by the great noyins.He received from them all manner of respect and honour and xilay. Moreover through the protection of the merciful God,he brought peace not only to his own domains and monastries , but renderd much assistance to his compatriots in the neighboring cantons.May the right hand of the uncreated and arm of the mighty God be his shield and guardian by day and by night , as well as his pious and benevolent wife,

Xoyan Xatun and to all his horsemen.May the eyes of the tyrants and of the notables

look gently upon him;and may his enemes blush and be humbled before him , and like Korx(Korah)and Dadan( Dathan)fall into the abyss; and may he always vanquish his enemies, amen ”(14) (Colophons of Armenian Manuscripts,1301-1480 by Avedis K. Sanjian, https://archive.org/details/Sanjian1969Colophons )

15- p. 93:” Thus, China appears to have been well known from an early period to the Armenians. Moses of Chorene, who wrote a little after a.d. 440, and who probably drew from earlier authors, speaks of Jenasdan {i.e. Chinistan or China) as a great plain country, east of Scythia, at the extremity of the known world, and occupied by a wealthy and civilised people of character so eminently pacific as to deserve to be called not

merely friends of peace but friends of life. Their country furnished an abundance of silk, insomuch that silk dresses, so rare and costly in Armenia, were there common to all classes. It also produced musk, saffron, and cotton. Peacocks were found there.

Twenty-nine nations were comprised within its bounds ; and not all of equal civilisation, for one was addicted to cannibalism^. The king, whose title was Jenpagur, had his

residence in the city of Siurhia towards the Terra Incognita. The country of the Sinae adjoined Jenasdan and embraced seven nations ; it contained many rivers and

mountains, and extended likewise to the Unknown Land. According to the same historian, in the reign of Tigranes VI (a.d. 142-178) several bodies of foreign settlers, and amongst others Chinese, were placed in Gordyene or Kurdish Armenia, for the defence of the country.”(Cathay And The Way Thither Vol. 1 by Yule, Henry, Ed.

Publication date 1916

https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.47864/page/n119/mode/2up)

16- P. 94-95: To more than one great Armenian family a Chinese descent was attributed. One of these families was that of the Orpelians, which in Georgia was known by the name of Jenpakuriani from their supposed ancestor the Jen-pakur or Emperor of China. Another family was that of the Mamigonians, one which plays an important part

in Armenian history. Their story is told by Moses of Chorene, who refers to their

establishment in Armenia ‘to a date two hundred years before his own time, and therefore to the first half of the third century. He relates that, in the latter days of Ardeshir, the founder of the Sassanian dynasty (who died in 240), a certain Arpog was King of China, one of whose sons, Mamkon by name, fled from home on account of a charge brought against him, and took refuge in Persia. The Chinese threatening war on account of the shelter afforded him, he was obliged to retire to Armenia, where he was received by the King Tiridates, who eventually bestowed the province of Daron upon him and his Chinese followers. From this Mamkon came the family of the Mamigonians, whose Chinese descent is spoken of by all the Armenian historians.”

About the same time we find it stated that the Emperor of China offered to mediate between Ardeshir, King of Persia, and Khosru I of Armenia; whilst Süren, a brother of St. Gregory of Armenia, is represented as taking refuge in China. All these circumstances imply some familiarity of relation. The authority quoted for them is Zenob, a Syrian, who wrote in Armenian in the beginning of the fourth century. And he says that they were derived from a history of China written in Greek by one Parta or Barta of Edessa.(Cathay And The Way Thither Vol. 1 by Yule, Henry, Ed. Publication date 1916 https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.47864/page/n119/mode/2up

https://pen6.info/nasturi-ve-gregoryan-hristiyan-kurdler-ile-kurd-mamekilerin-cinli-kokeni-uzerine-3-abdulkadir-kocadag/

[3-5icinebedidenolma]

Hacı ağabey, O sözü O ( Engin Altan Düzyatan) falan söylememiştir, Gezi Eylemlerine Bakmanızı Öneririm, Onu da Orda Bulursunuz... ....

Şafak Sezer de gezi olaylarındaydı sonra da gitti cumhurbaşkanının dizine kapanıp özür diledi.Yani her insan düzelebilir.Her insan fikirlerini değiştirebilir. Bu onun kötü değil daha da iyi bir insan düşünen bir insan olduğunu gösterir.Sonuçta dirilişi izleyenlerin büyük çoğunluğu gezi olaylarına karşı insanlar. Bu adam da o dizinin başrol oyuncusu

[cracktheglasses]

Rules | Answer the 20 questions and tag 20 amazing followers you’d like to get to know better!

Tagged by: @saltandlimes, @agent-nemesis,��@ellabesmirched, and @kyloream

Name: Alex

Nicknames: Alex is short enough as is, and I ruthlessly stamp out any attempts to nickname me based on birth name. Cor (from cormallen, the username I went by prior to tumblr) is perfectly acceptable, though!

Zodiac sign: Scorpio Sun, Scorpio Moon, Scorpio Rising (I’m a real fucking joy to be around, if you believe that sort of thing)

Height: ...it’s a sore subject

Orientation: queer

Nationality: depends on what’s meant by ‘nationality’. I live in the US, but I was born in the USSR and have previously held Russian citizenship. Ethnically, I’m predominantly Ukrainian

Favorite fruit: pears, cherries

Favorite season: fall

Favorite book: This is an impossible list to whittle down, so let’s go with Le Guin’s The Left Hand of Darkness and The Master and Margarita by Bulgakov as non-negotiables. The entire Vorkosigan Saga by Lois McMaster Bujold; Evenings on a Farm Near Dikanka Village by Gogol; The Hitchhiker’s Guide to the Galaxy. Sarah Vowell’s Unfamiliar Fishes and Assassination Vacation are probably things I’d take to an uninhabited island with me, as well as possibly The Count of Monte Cristo for old times’ sake. The Silmarillion. Kim Stanley Robinson’s stuff. Joe Abercrombie’s stuff. The Steel Remains. All of Lermontov’s poetry, and Gumilev, and Akhmatova and Tsvetaeva. A ton of fiction and non-fiction about Genghis Khan/the Borjigin clan/the Yuan dynasty/the House of Hulagu/the Altan Orda -- Ulus of Jochi/the Pax Mongolica. SERIOUSLY, THIS IS SO HARD.

Favorite flower: chrysanthemums (fall mums, specifically) 

Favorite scent: leather, woodsmoke, rainy wet peaty dirt, Earl Grey tea, strong coffee, Bvlgari Black 

Favorite color: grey, purple, black

Favorite animal: bears, cats (bearcats?)

Coffee, tea, or hot cocoa: tea or coffee, depending on the occasion

Average sleep hours: 4-6, this is not good

Cat or dog person: YES!

Favorite fictional character: Baba Yaga

Number of blankets you sleep with: minimum of two; if I can steal more (and kick a bedmate in the process), I will 

Dream trip: I really kind of want to do that classic American roadtrip someday. Start somewhere in Vermont or Maine, and go map left. Otherwise, probably back to Ukraine -- I haven’t been as an adult; back to St Petersburg but it’s magically not in Russia somehow. Prague. Stockholm. Berlin. 

Blog created: 2012 sometime; barely used until TFA came out, though

Number of followers: 450ish? I should go check

OK, I’m supposed to tag 20 people, so: @missabigailhobbs, @thewightknight, @theweddingofthefoxes, @dantealicheery, @jinxiebat, @itsbeentendays, @sithofren, @bloodthirstyoctopus, @gentleman-caller, @ragingsolo, @lia-rei, @wolfsis92, @tentaclees, @ad-aphelion, @badspacebabies, @symphorophilian, @claricechiarasorcha, ARE WE THERE YET, @garbagechoote, @toomuchapples, @vaguelynormal, I THINK I CAN COUNT!

[thejackmeister-mongolhistory]

NOGAI KHAN (c.1240?-1300)

Perhaps the most famous of the kingmakers of the Golden Horde (the others being Mamai and Edigu), Nogai was a great-grandson of Jochi, though through a concubine thus disallowing him from becoming Khan of the Jochid Ulus. Nogai, meaning "dog" in Mongolian, rose to prominence first during the war between Berke Khan and Hulegu. Likely Nogai had converted to Islam in similar time to Berke, and his father Tutar was among the Jochid princes killed by Hulegu. Berke appointed Nogai as his commander against Hulegu and his son Abaqa -the well known Berke-Hulegu war, which culminated in Berke's death, several Jochid military defeats and Nogai losing an eye to an arrow in battle.

By the end of the 1260s, Nogai moved west to his appanage on the borders of Europe, and there grew in influence. Over the following decades, Nogai emerged as the strongman of southeast Europe. Marrying an illegitimate daughter of the Byzantine Emperor Michael VIII, Nogai asserted Mongol hegemony (at varying levels) across Bulgaria and the independent principalities which emerged after the death of Tsar Ivan Asen II. Serbia for a time fell under his sway, and he led attacks on Hungary and Poland in the 1280s.

While sometimes said to have appointed and deposed the Khans in the Golden Horde at will after Berke's death, his influence there was much more limited. The only Khan he truly took a role in deposing was Tele-Buqa in 1291, helping the rising Toqta to the throne. Since the death of Mongke-Temur in 1280, Nogai had been the senior prince of the Horde, and his influence and autonomy had grown considerably during the reigns of Tode-Mongke and Tele-Buqa.

Perhaps unexpectedly, Toqta refused to be pushed over by Nogai, whose personal control now extended from the Danube to Crimea and had been assassinating Jochid officials at will. Attempting to order the death of Toqta's father-in-law was the final straw. Nogai declared himself Khan in 1296, and the two went to war. Though Nogai had the better of the first engagement, the older Jochid was distracted by events in Crimea, given Toqta time to rally a larger force, and eventually defeat and killed Nogai at Kugenlik in 1300.

Militarily, Nogai was far from the best Mongol commander. In almost campaign and battle we know he personally took part in, he was defeated, such as in Hungary and Poland, and against the larger armies of the Ilkhanate and later Toqta. However, he was slippery as an eel and had a way of landing on his feet. A good relationship with Berke Khan, and a working understanding with Mongke-Temur Khan, gave Nogai plenty of time to build a base in eastern Europe, and in the Balkans he was the true the powerbroker for the later half of the thirteenth century.

My favourite anecdote with Nogai, is that upon receiving gifts of expensive clothing and headgear decorated with pearls, that he apparently said "Does this calyptra heal headaches, or do these pearls and other gemstones on it protect the head from lightning and thunderbolts to make the one who wears it invulnerable?” before ripping them to pieces before the startled Byzantine envoys.

You can learn more about Nogai's career in the latest video I did with Kings and Generals:

[yarisgaraji]

Her şeyden önce SICAK SICAK SICAK demek istiyorum. Gerçi sıcak olacağını bekliyor ve buna hazırlanıyordum ancak arkadaş yok böyle bir sıcak. Biz baştan anlatalım bakalım bu seferki maceramızda neler oldu.

Bu sefer planlar daha yola çıkmadan bozulmaya başladı, çocukluk arkadaşlarımdan (AKB) birinin düğününden dolayı hanımı Angara’da bırakmam gerekti. Ailemizi temsilen düğüne katılacak sabah ilk uçak ile Antalya da olacak bende onu organizasyon başlamadan alacağım. Hanıma hemen bir uçak bileti ve yeni plan hazır…

Hali ile yola tek başıma çıktım Uşak Drift Festivaline göre çok daha rahat gidiyorum römork yok yük yok. Hanımla benim çantam kask tulum ve yakıtlar. Driftheraphy ekibi işin ucunda Antalya/Kemer olunca Cuma’dan gitmiş köfte horlar, değişik fotolar atarak beni kıskandırıyorlar.

Nevarla‘nın hız sabitleyicisi devrede tıngır mıngır gidiyorum sanki her 1 km’de 1° artıyor sıcaklık. Kemer’e organizasyon alanına vardım ki bizim tır yeni gelmiş benim araba tırdan iniyor. Sağ olsun Ahmet abi beni uğraştırmadan attı arabamı pit alanına.

Arabaların hepsi indirildi, pit alanları gölgelikler çadırlar kuruldu lastikler dizildi ancak hava 50° ölüyoruz. Sabah 10.00-14.00 arası her şeyi hazırladık ve hepimizin kafasına güneş geçti. Öğle yemeğinden hemen sonra pistimiz kurduk ve akşam antrenman yapma kararı aldık. Tabi ben 17.00 den önce marş basmayacaktım hava harbiden çok feci sıcak nefes alırken zorlanıyorum. Otelin soğuk havuzuna kendimi attım az bi serinledikten sonra kendimi odaya sürükledim ve 2 saat uyuyayım diye yatağıma gömüldüm.

Çok geçmeden kesicide V8ler, çatara patara 2jz ve tatbikî lastik sesleri gelmeye başladı. Bende her zamanki rüyalarımdan birindeyim sanıyorum ama nedense bu sefer rüyamda görüntü yok, gıcık bir durum. Çok geçmeden anladım ki Kemal Güvenkaya E34 V8i ile pistte 2 tur atayım demiş. Tabi Driftten sorumlu bakanımız Abbas Çimen de dayanamayıp peşine. Bizim pempeli Kenan Büyükbahçeci onlardan eksik kalır mı hop oda pistte. İbrahim Özlütürk tehlikeli adam arabasına binip gelmiş bide utanmadan. Metin Altan abimiz bile duramamış bir turbo ile gazlıyor bir V8 ile hangisinden inerse Salih veya Melih atlıyor piste araba ile. Angara bebesi Murat Yolcu’nun da onlardan aşağı kalır yanı yok. Ele başı Erdoğan wassappppp dan sürekli hadi sende gel diye taciz ediyor halen uyku sersemiyim birde baktım ki tulumumu giymiş elimde kaskım hazırım.

Millet çatara patara devam ediyor bendeeee diye koşa koşa pit alanına geldim. Elimi cebime bir attım anahtar yok aynı hızla otele, otelde de yok hız kesmeden Nevarla‘ya orda da yok nerde lan bu derken arabaya bir baktım elektrik şalteri açık anahtar üstünde. Kendi kendime dedim zaten sıfır problemsiz geçerse akşam uyuyamazsın iyi oldu. 🙂 Oturdum arabaya bastım marşa biraz tereddüt etti ama çalıştı yavrum. O an gözüm hararet saatine ilişti 60° diyor! Bütün gün gölgede çadırda duran arabanın su sıcaklığı 60° direk devir daim açıyor artık sıcaklığı siz düşünün.

Allahtan büyülü kaskım ve yarış tulumum üstümde (benim kasım ve yarış tulumum özel büyülüdür; aptallar göremiyor bu kaskı ve tulumu) her şeyimle piste çıkmak için hazırım. Tam kendimi piste atacağım Serdar Bey geldi yanında genç bir kardeşimiz organizasyondaki “en güzel arabaya” binmek istemiş. Genç ama arabadan anlıyor dedim içimden, dışımdan da “daha hiç piste çıkmadım” dedim ama ne demek istediğimi anlamadılar sanıyorum çünkü genç kardeşimizi paket yapıp arabaya bindirdiler. Tabi bu genç kardeşimin üstünde de büyülü kask ve tulum var bunu da aptallar göremiyor. Neyse genç kardeşim yanımda piste çıktım 2 tur attım belli arabaya hava girmiyor hemen pit alanına geri döndüm kaput aç ufak bir akış metreden ayar tekrar döndüm piste. Bütün arabacılar şok arabaya ayar böylemi oluyor diye. Piste çıkınca anladılar asıl ayar böyle yapılırmış diye. Ben her geçen tur biraz daha hızlanıyorum biraz daha açım artıyor biraz daha ilk girişte (initiation) aracı zorluyorum, yan koltuktaki kardeşimde her tur biraz daha ürperiyor suratı bozuluyor. Lastikler artık tutmamaya başladı pit alanına döneceğim derken birden arabanın içini mis gibi Furkan Gökkaya‘nın hazırladığı plütonyum katkılı benzinin kokusu sardı. Ne olduğunu bilmeksizin arabayı pit alanındaki yangın söndürücülerin yanına çektim. Genç kardeşimizi indirdim velisine teslim ettim ve sıkıntıyı aramaya başladım. Hani şu bizim yeni yaptığımız yakıt depomuz var ya kendi kafasına göre bagajda geziyor. Depoyu sabitledim 2 lastik daha bitirdim derken gün bitti. Arabamın performansı harika pist güzel ama hava çok sıcaktı. Bu soğuk Angara gününde o anları hatırlayınca bile içim ısınıyor.

Ekipteki tek kankam Erdu ile akşam yemeği yedik sohbet muhabbet derken erken kalkacağım için ben yatış. Sabah güneş doğmadan yola çıktım ilk uçakla gelen eşimi aldım yemek yedik geldik derken öğlen oldu. Organizasyon alanına geldim 1000lerce modifiyeli araba bütün turistler ve yerel halk orada bizi bekliyor.

Hemen arabaya bir marş bastım ama dedi bu sefer yok ben çalışmam. Hemen akü almak için yine düştüm yollara. Akü al gel sök tak güneş sıcak. Hepimiz hazırız organizasyon için ama öyle bir sıcak var ki hiç birimiz istemiyoruz piste çıkmayı. Birden dendi hadi piste seyirci selamlamaya hepimiz arabalara atladık askeri aracın çevresine doluştuk fotolar tanıtımlar söyleşiler güzel oldu. 17.00 ye de Drift gösterisini planladık ki bence çok süper oldu.

Saat 17.00 ye varmadan bizim kurtlular dayanamayıp teker teker piste çıkmaya başladılar. Lastiği biten pire girip tekrar çıkıyor. Tabi bu kurtluların içinde bende varım, hanımla da 2 lastik bitirdik hatunun yüzü güler oldu.

Araba ile her çıkışımda yanımda farklı birisi vardı, her çıkışta duman egzoz ve yakıt kokuları içinde geçti. Ben süper eğleniyorum bundan dolayı farkında olmadan arabaya zarar verebilirim arada beni durdurun dedim kankalara. Arkadaş çıkıyorum 2 tur atıyorum durdurdur önüme atlıyorlar. 1 tur boş atıp tekrar gazlıyorum 2 tur sonra tekrar atlıyorlar önüme durdurdur. Sağ olsunlar arabaya zarar ver miyim diye beni Drift organizasyonlarından soğuttular tam Allah Allah Allah moduna geçiyorum biri önüme atlıyor durdurdur. Tabi her çıkışta bende ve yanımdakilerde büyülü kask ve tulum var aptallar halen göremiyor. 🙂

Ekip her zamanki gibi çok sağlam sanırsın en psikopat kim yarışındayız. JOKER E30‘un akü bitip duruyor sanırım fan + ekstra su pompasını rölesiz bağladık ondan oluyor. Tabi sıcak ağır basıyor söylemiş miydim? Herkesin lastikler pat güm yenisi takılıyor yallah tekrar piste. Lastik yakanlar tam gaz yanlayanlar hepsi bizde.

Her şey bir yana sadece pazar günü 20 adet lastik bitti arabayı bitik lastikler üzerinde yükledim. Zaman nasıl geçti gerçekten anlayamadım. Sağ olsun organizatörümüz KMK bizlerin bu çabasını birer plaket ile ödüllendirdi.

Zafer Murat araç lojistiğimiz için bizi hazır bekliyordu arabaları ve malzemelerimizi yükledik hepimiz odalara dinlenmeye geçtik. Geç vakit yemek için buluştuk sohbet muhabere vur kafayı yat nede olsa yarın sabah ver elini Angara!

Bu güzel organizasyonun olmasını sağlayan ve emek eden bütün herkese çok teşekkür ederim, çok sıcak ve güzelsiniz.

Özel teşekkürümü ise Emirler Baskı Balata Ceyhun (0538 732 94 12) kardeşime ediyorum. Gölgede 50° sıcaklıktaki değişken zeminli Drift pistinde 20 adet lastiği tellerine yiyecek kadar Drift yapıp 1 saniye bile kaçırmayan fantastik bir baskı balata yapmış ellerin dert görmesin kardeşim.

Fotoğraflar: Hüseyin Keskinkılıç & Furkan Gökkaya & Mehmet Yılmaz

2017 Kemer Drift Festivali Her şeyden önce SICAK SICAK SICAK demek istiyorum. Gerçi sıcak olacağını bekliyor ve buna hazırlanıyordum ancak arkadaş yok böyle bir sıcak.

[thejackmeister-mongolhistory]

NOGAI KHAN (c.1240?-1300)

Perhaps the most famous of the kingmakers of the Golden Horde (the others being Mamai and Edigu), Nogai was a great-grandson of Jochi, though through a concubine thus disallowing him from becoming Khan of the Jochid Ulus. Nogai, meaning "dog" in Mongolian, rose to prominence first during the war between Berke Khan and Hulegu. Likely Nogai had converted to Islam in similar time to Berke, and his father Tutar was among the Jochid princes killed by Hulegu. Berke appointed Nogai as his commander against Hulegu and his son Abaqa -the well known Berke-Hulegu war, which culminated in Berke's death, several Jochid military defeats and Nogai losing an eye to an arrow in battle.

By the end of the 1260s, Nogai moved west to his appanage on the borders of Europe, and there grew in influence. Over the following decades, Nogai emerged as the strongman of southeast Europe. Marrying an illegitimate daughter of the Byzantine Emperor Michael VIII, Nogai asserted Mongol hegemony (at varying levels) across Bulgaria and the independent principalities which emerged after the death of Tsar Ivan Asen II. Serbia for a time fell under his sway, and he led attacks on Hungary and Poland in the 1280s.

While sometimes said to have appointed and deposed the Khans in the Golden Horde at will after Berke's death, his influence there was much more limited. The only Khan he truly took a role in deposing was Tele-Buqa in 1291, helping the rising Toqta to the throne. Since the death of Mongke-Temur in 1280, Nogai had been the senior prince of the Horde, and his influence and autonomy had grown considerably during the reigns of Tode-Mongke and Tele-Buqa.

Perhaps unexpectedly, Toqta refused to be pushed over by Nogai, whose personal control now extended from the Danube to Crimea and had been assassinating Jochid officials at will. Attempting to order the death of Toqta's father-in-law was the final straw. Nogai declared himself Khan in 1296, and the two went to war. Though Nogai had the better of the first engagement, the older Jochid was distracted by events in Crimea, given Toqta time to rally a larger force, and eventually defeat and killed Nogai at Kugenlik in 1300.

Militarily, Nogai was far from the best Mongol commander. In almost campaign and battle we know he personally took part in, he was defeated, such as in Hungary and Poland, and against the larger armies of the Ilkhanate and later Toqta. However, he was slippery as an eel and had a way of landing on his feet. A good relationship with Berke Khan, and a working understanding with Mongke-Temur Khan, gave Nogai plenty of time to build a base in eastern Europe, and in the Balkans he was the true the powerbroker for the later half of the thirteenth century.

My favourite anecdote with Nogai, is that upon receiving gifts of expensive clothing and headgear decorated with pearls, that he apparently said "Does this calyptra heal headaches, or do these pearls and other gemstones on it protect the head from lightning and thunderbolts to make the one who wears it invulnerable?” before ripping them to pieces before the startled Byzantine envoys.

You can learn more about Nogai's career in the latest video I did with Kings and Generals: