#aardbeving Turkije Syrië ramp

[peecee-columns]

De onbeschreven handleiding van het leven

Bij elk nieuwsbericht over de situatie in Turkije en Syrië probeer ik me een voorstelling te maken van de omvang van de ramp. Het blijkt onbegonnen werk te zijn in de vorm van een herhaling van zetten, een automatisch patroon, waarbij telkens een gevoel van onmacht overheerst. We moeten erkennen dat leven op een planeet als deze prachtig is en vol uitdagingen zit, maar dat we tegen dit soort natuurgeweld nietig en hulpeloos zijn. De handleiding over omgaan met de risico’s van het leven is dik en verkrijgbaar in vele talen, maar elke pagina is onbeschreven.  

Ik zie een foto van Mesut Hancar. Hij houdt de hand vast van zijn 15-jarige dochter Irmak. Mesut lijkt uit te stralen dat hij vastberaden is om haar nooit meer los te laten. Zij ligt bedolven onder het puin van wat ooit hun appartementencomplex was. Hun veilig geachte haven, een plek waar de buitenwereld geen vat op kon hebben, bleek niet bestand tegen deze onderaardse krachten.  

Ik lees over de 8-jarige Ibrahim, die na 106 uur levend onder het puin vandaan wordt gehaald. Hij is gered. Zijn opgebouwde, jonge leven is afgebrokkeld en begint vanaf nu opnieuw. In een andere wereld. Waar zijn zijn ouders? Hebben zij het ook gered?  

Ik lees over een vader die met zijn jonge dochtertje dagenlang vastzat in een kleine ruimte, diep onder de brokstukken van hun woonruimte. Om haar angsten weg te nemen en haar bezig te houden deden ze spelletjes en probeerde hij haar op te vrolijken. Om uitzicht op een redding te houden wist hij haar telkens te motiveren om niet op te geven en in het vooruitzicht te stellen dat alles waar ze nu naar verlangde - ‘1000 liter water!’ - snel beschikbaar zou zijn. Zijn eigen angsten en onzekerheid werden naar de achtergrond verbannen. Hij geloofde in de kracht van positiviteit en optimisme.   

Ik lees over een meisje van tien, dat na ruim 147 uur levend wordt gevonden en gered. Op de bijgevoegde foto straalt ze met een triomfantelijke glimlach onaantastbaarheid en dankbaarheid uit. Wat zal er tijdens al die angstige uren voordat de foto werd gemaakt door haar hoofd zijn gegaan? Wat moet het eenzaam zijn: zo jong, zo alleen, met als enige gezelschap je gedachten en de allesovertreffende hoop op redding. 

Ik lees over de 35-jarige Mustafa, die na 149 uur levend onder de brokstukken van zijn zes verdiepingen tellende appartement wordt gevonden en gered.  

149 uur / geen dag en nacht / verscholen in nevelen / verdwenen uit het zicht / gehuld in jezelf / hopend op hoop / uitzicht op verder leven / vervaagt met de minuut 

6 dagen / vertwijfelde aanwezigheid / tranen van oneindigheid / leven zonder uitzicht / wachtend op verlossing / in welke hoedanigheid dan ook / de angst vertraagt / met de minuut 

35 jaar / in leven / een van de acht miljard / geworden tot wie je was, blijft en bent / een redder van geluk / voor altijd / na deze minuut 

6 verdiepingen / een schijnveilig schild / omhuld verlangen / in puin gevangen / open je ogen / zie het licht / houd je adem in / voor de komende minuut / je wereld gaat open 

En ik lees over een 12-jarige jongen die na 260 uur nog levend is gevonden. Hij zat bijna elf dagen vast onder een ingestort gebouw. Hoe sterk is een mens? Tegelijkertijd denk ik aan de vele duizenden hulpverleners en reddingswerkers die meehelpen met zoeken en alert zijn op geluiden of andere signalen van leven. Hoe zij soms onmenselijke keuzes moeten maken en weten dat het onmogelijk is om sommige slachtoffers te helpen vanwege hun onbereikbaarheid. Ondanks hun bereidheid, gevolgde trainingen en vechtersmentaliteit zullen ook zij niet bestand zijn tegen gevoelens van onmacht en verdriet.  

Ik blader nog eens door de handleiding waarin de omgang met de risico’s van het leven staat beschreven. De blanco pagina’s stralen me tegemoet en lijken oneindig. Tussen de ongeschreven regels door lees ik dat we niet overal op voorbereid kunnen zijn en alles kunnen weten. Het is relativerend en beangstigend tegelijk.  

[jurjenkvanderhoek]

DE TIJD STAAT STIL IN POMPEÏ

Het is zijn droom om als museumdirecteur topstukken van de rampzalig verdwenen Italiaanse steden Pompeï en Herculaneum naar het Drentse Assen te halen. De Romeinse steden uit de klassieke oudheid die jammerlijk onder lava en as ten onder gingen spreken heden ten dage en nu al enkele eeuwen tot de verbeelding. De tragedie die zich daar aan de voet van de Vesuvius in het jaar 79 na Chr. heeft afgespeeld is ongekend en staat in verhouding met de aardbevingen in Turkije en Syrië. In een enkele dag werd een hele regio nabij Napels van de aardbodem geveegd. Zo leek dat althans. De omgeving aan de voet van de vulkaan richting de zee werd bedolven door lavastromen en asregens na de allesverwoestende uitbarsting van de Vesuvius.

In 1974, bijna 1900 jaar later, bezoekt Harry Tupan de grote Pompeï-tentoonstelling in het Haags Gemeentemuseum. De dan 16 jarige knaap is erg onder de indruk van wat hij ziet en leest, en besluit om in een museum te gaan werken, later als hij groot is. Nu is hij algemeen directeur van het Drents Museum en haalt zelf een omvangrijke Pompeï-tentoonstelling binnen. Met daarbij een uitgebreide catalogus, de 12e in een serie Archeologie in dat museum. De uitgave "Sterven in schoonheid" vertelt over de wereld van Pompeï en Herculaneum. Steden waarvan de inwoners op 25 oktober 79 worden verrast door de vulkaan, die de dagen daarvoor zich al aankondigde met gerommel en met lichte bevingen. De mensen gingen er daarom vanuit dat er weer een aardbeving zat aan te komen, zoals 16 jaar daarvoor was gebeurd. Veel van de toen ingestorte huizen en gebouwen waren inmiddels gerestaureerd of was men nog doende met de wederopbouw van de stad. Maar dat de vulkaan op uitbarsten stond daar had men geen rekening mee gehouden. Het overviel hen en alles met hen.

Binnen een dag waren vrijwel alle bouwwerken, was de hele stad, waren die totale steden, aan het oog onttrokken. Alle leven binnen- en buitenshuis werd bedolven onder een dikke laag as en lava. Aan de in hoog tempo naar beneden razende stroom oververhit gesteente uit het binnenste van de aarde was geen ontkomen. Het slokte alles op wat het onderweg tegenkwam, totdat het werd gestuit door het water van de zee en stolde. Maar toen was al een hele beschaving bedolven en vernietigd. Want het is nauwelijks voor te stellen welk een drama zich heeft afgespeeld. Mensen werden levend gekookt, gezandstraald door de gloeiend hete aswolk en levend ontvleesd. Van het verloop van de ramp en de totale paniek is een enkel ooggetuigenverslag bewaard gebleven, dat ons nu inzicht geeft in de omvang van het natuurgeweld.

In het boek en de tentoonstelling "Sterven in schoonheid" is echter niet die memorabele dag in oktober 79 het onderwerp. Die gebeurtenis is wel leidraad waar omheen een en ander is gezet en geschreven. Maar het gaat veeleer om wat er voorafging aan die dag. Door de vondsten gedaan tijdens opgravingen, die al in de 19e eeuw zijn begonnen, kan een goede indruk worden gegeven van de Romeinse beschaving op dat moment. Want Pompeï is nu een zeldzame plek waar de tijd is stil gezet en waar dus de cultuur niet door latere ontwikkelingen is vernietigd. Alle andere steden zijn verandert en mee gegaan in de tijd met verschillende zienswijzen en beleving. De tijd bleef stil staan op 25 oktober 79, de wijzers van de wereldklok wezen die dag aan als ijkpunt van de beschaving van dat moment. Over die schoonheid gaat het boek, die esthetiek maakt de tentoonstelling fraai aanschouwelijk.

In diverse bijdragen van ter zake kundigen beschrijft het boek de pracht van Pompeï waar kunst op elke straathoek kon worden aangetroffen. Men koesterde schoonheid in die dagen, het gaf een bepaalde status van leven aan. Kunst was ter verrijking van het aanzien en de positie. Kunst stond ten dienste van de opdrachtgever, maar bezat al wel de kracht om de beschouwer te emotioneren.

Door de opgravingen worden de huizen en gebouwen bloot gelegd en kan stukje bij beetje het leven van dat moment worden gereconstrueerd. De vondsten werden door de jaren heen gerubriceerd, beschreven en vastgelegd. Opvallend is dat welhaast nergens particulieren of schatgravers en goudzoekers de archeologische vindplaatsen hebben verstoord zodat er bijna niets ongewild vernietigd of bewust kwijt gemaakt is.

Pas later is het toerisme op gang gekomen en nog aldoor trekken Pompeï en Herculaneum duizenden mensen per jaar. Dat noopt tot het veilig stellen van de klassieke gebouwen en oude straten, want al die toeschouwers oefenen een enorme druk uit op de steden die daar bij lange na niet op berekend zijn. Om Pompeï en omstreken ook voor de toekomst en volgende generaties te behouden en zichtbaar te laten zijn is een conserveringsplan opgezet. Veel van de schatten zijn opgeslagen in musea en aldaar te bezichtigen. In de verwoeste steden zelf kan de toerist rondlopen en de sfeer proeven van de Romeinse schoonheid van weleer. In het boek wordt de lezer meegenomen in een fictieve rondleiding die kan gemaakt worden doordat opgravingen stratenplannen en huizenconstructies hebben zichtbaar gemaakt vanonder de soms wel 12 meter dikke laag gestolde lava.

Naar Assen zijn een groot aantal beelden en sieraden getransporteerd die normaal gesproken al een plek in een Italiaans museum waren toebedeeld. Aan de hand van die stukken kan de bezoeker van het Drents Museum zich vergapen aan al die door de eeuwen heen bewaard gebleven schoonheid. Want de lava en de as hebben het leven vernietigd maar de materiële zaken vrijwel ongeschonden gelaten. Algemeen bekend zijn de afgietsels van menselijke lichamen, personen die door de uitbarsting zijn overvallen en niet konden vluchten. In de laatste beweging zijn zij bevroren, mens zowel als dier en plant. Maar de stenen huizen, de marmeren beelden, de sieraden - eigenlijk al het uiterlijk vertoon - is onder de dikke laag versteende lava vrijwel ongeschonden bewaard gebleven. Zo kunnen wij nu getuige zijn van de schoonheid, maar ook de goed verzorgende staat waarmee de Pompejanen en de Herculaneeën zich omringden. Ondermeer de badhuizen, de sportscholen, de tempels, de theaters, het forum en de markthal straalden een hoogconjunctuur uit. De wanden van de gebouwen werden met aangename taferelen beschilderd. Beeldhouwwerken toonden volmaakte lichamen of althans de lijven zoals deze de schoonheid van dat moment uitstraalden. De gulden snede van de menselijke anatomie. Mozaïeken kregen een theatraal karakter mee. Alle elementen om de inwoners te behagen. En ons nu, amper 2000 jaar later, nog telkens bevalen en aanspreken.

Sterven in schoonheid. De wereld van Pompeï en Herculaneum. Diverse auteurs. Uitgave Drents Museum Assen / Waanders uitgevers Zwolle, 2022.

[reneleijen]

Politie waarschuwt voor fraude met aardbeving

En ja hoor. Na elke ramp verschijnen de oplichters. Dus ook na de aardbevingen in Syrië en Turkije. De politie Twente waarschuwt, niet alleen voor huis-aan-huis collectes maar ook voor acties via TikTok, Twitter en Paypal. ‘Deze zwendelpraktijken beweren online geld in te zamelen voor overlevenden die zonder warmte of water zijn achtergebleven na de rampen’, zegt woordvoerder Chantal Westerhoff.…

[actuma]

Kabinet: 10 miljoen euro extra voor hulp aan slachtoffers aardbeving

Nederland doneert 10 miljoen euro extra voor hulp aan de slachtoffers van de aardbeving in Turkije en Syrië. Het geld is bestemd voor voedsel, water, medische zorg en onderdak. Dat kondigde minister Liesje Schreinemacher (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking) woensdag in het tv-programma Goedemorgen Nederland aan tijdens een speciale uitzending in het kader van de landelijke actiedag van Giro555. ‘Dit is echt een hele grote ramp voor de mensen in Turkije en de mensen in Syrië. Maar ook voor de Turkse en Syrische gemeenschap in Nederland. Het is heel mooi om te zien dat zoveel mensen en zoveel landen direct in actie zijn gekomen’, zegt de minister. ‘Maar we zijn er nog lang niet. Er is veel voedsel nodig, water, medicijnen. Mensen zijn er in acute nood. Als kabinet helpen we dat die spullen ook op de goede plek komen, bij de mensen die dat het meest nodig hebben.’ Schreinemacher hoopt dat de actiedag heel veel geld gaat opleveren om ter plaatse nog meer te kunnen doen. ‘Ik hoop echt dat mensen die iets kunnen missen, ook een bijdrage leveren aan de actiedag voor Giro555. Want die hulp is zo ontzettend hard nodig.’ De 10 miljoen euro voor Giro555 komt bovenop de 10 miljoen euro die het kabinet vorige week vrijmaakte voor noodhulp in Syrië. Vlak na de aardbeving stuurde Nederland ook het zoek- en reddingsteam USAR naar Turkije, dat twaalf mensen levend onder het puin heeft gehaald. Ook vliegt een Nederlands transportvliegtuig met medische faciliteiten in Turkije om gewonden uit het rampgebied naar ziekenhuizen te vervoeren. Bron: CBS Read the full article

[arun-pratap-singh]

Fortuna speelt met Giro555 op shirt voor slachtoffers aardbeving: ‘Deze ramp raakt ons allemaal’

Fortuna Sittard speelt zaterdag de uitwedstrijd tegen FC Emmen in de eredivisie met Giro555 prominent op het shirt. Dat doet de club om aandacht te vragen voor de slachtoffers van de zware aardbevingen in Turkije en Syrië. #Fortuna #speelt #met #Giro555 #shirt #voor #slachtoffers #aardbeving #Deze #ramp #raakt #ons #allemaal

[arun-pratap-singh]

Oorlog, armoede en aardbeving: in het noordwesten van Syrië stapelen de rampen zich op

De aardbeving die maandag het zuiden van Turkije en het noorden Syrië trof, zorgt voor een nieuwe humanitaire ramp in de deels door rebellen bezette noordwesthoek van Syrië. Precies in het gebied waar al zoveel ellende is als gevolg van oorlog en vluchtelingen kwam deze ramp extra hard binnen. #Oorlog #armoede #aardbeving #het #noordwesten #van #Syrië #stapelen #rampen #zich