#Sam Drukker

[contemporaryartsgallery]

Forestfire, oil on canvas, 180 x 115 cm - Sam Drukker

[colours-play-shapes]

Sam Drukker

[joostjongepier]

Wat?   Scheren (2000) door Sam Drukker, Zelfportret (1968) door Matthijs Rölling, Zelfportret met open mond (2010) door Stijn Rietman, Zelf – Verkort (2008) door Arnout van Albada en Zelfportret (2014) door Flip Drukker en ter vergelijking: De anatomische les van Dr. Dijman door Rembrandt van Rijn

Waar?   Tentoonstelling Unlimited in het Drents Museum, Assen

Wanneer?   4 maart 2023

Sinds ik voor het eerst werk van hem zag in Museum Jan in Amstelveen (17 maart 2022), ben ik een groot fan van Sam Drukker. Niet lang daarna (19 mei 2022) bezocht ik in het Drents Museum een tentoonstelling met louter zelfportretten van deze schilder: De man in de spiegel. Nu echter vervult hij een heel andere rol en wel die van gastconservator. Uit de ongeveer 350 zelfportretten in de collectie van het museum maakte hij een selectie van dertig werken.

Zelfportretten zijn bijzonder omdat de maker ervan ook de geportretteerde is. Daardoor is de maker vrijer dan ooit en dat leidt niet zelden tot schaamteloze werken in de meest letterlijke zin. Zoals te zien was op de tentoonstelling De man in de spiegel is Sam Drukker zelf daarvan het levende bewijs. Ik zag portretten van hem naakt, zittend op de wc en zelfs neuspeuterend.  Sommige geselecteerde (vaak wat oudere) werken zijn iets klassieker, maar een aantal zijn humoristisch en vaak radicaal. Ik kies er een paar uit die wat mij betreft het bijzonderst zijn.

Ik weet inmiddels dat Sam Drukker bevriend is met schilder Matthijs Röling. Het is dan ook niet verwonderlijk dat er van deze, door mij ook zeer bewonderde, kunstenaar maar liefst drie zelfportretten zijn geselecteerd. Het meest bijzondere daarvan is een ovalen werkje. De schilder zit op een stoel in een kamer. De scène ziet eruit alsof we die waarnemen door een bolle lens, waardoor de perspectivische verhoudingen in het werk volledig zijn verstoord. De kamer lijkt bol te staan en de schilder heeft een gigantisch hoofd, maar uiterst korte beentjes.

Stijn Rietman beeldt zichzelf af met open mond. Is het een gil? Is hij klaar voor de tandarts? Probeert hij met zijn mond een snoepje te vangen? Hoe het ook zij, het is een opvallend werk, dat op een of andere manier op mij een humoristische uitwerking heeft.

Het zelfportret van Arnout van Albada roept onmiddellijk associaties op met De anatomische les van Dr. Deijman van Rembrandt. De voeten van de kunstenaar steken haast in je gezicht, zoals die van het lijk op het doek van Rembrandt. Het effect van de sterke verkorting is vervreemdend en grappig tegelijkertijd.  Het is een zelfportret, maar het gezicht van de schilder is haast bijzaak.

Dat zelfportretten niet persé schilderijen hoeven te zijn, toont Sam Drukker aan met een kunstwerk van zijn broer Flip. Bij eerste blik lijkt het werk een abstracte sculptuur en, eerlijk gezegd, niet eens zo’n heel interessante sculptuur. Maar dat toont maar weer eens aan dat kunst het verdient om beter te worden bekeken. Het werk is namelijk zorgvuldig uitgelicht met een spotje. En dan zie je hoe je je hebt laten beetnemen door je eerste indruk. “Zo geestig hoe mijn broer Flip Drukker met voorwerpen van de straat werkt. In dit beeld combineert hij de voorwerpen tot een ogenschijnlijk chaotisch geheel. Pas bij de juiste belichting wordt het geraffineerde profiel van zijn gezicht zichtbaar.”

[eddy25960]

Sam Drukker

[famousinuniverse]

In Bed - Different Painters Parallels in art

What are parallels in art?

Parallel Lines are lines that run in the same direction; they never touch each other because the distance running between them is always the same. In perspective drawing, lines that are parallel converge in the distance at a vanishing point

Jeremy Lipking

American painter

Jeremy Lipking is an American realist painter, born in Santa Monica, California on 2 November 1975. Lipking was inspired by the figurative tradition of nineteenth century European painters. He was educated at the California Art Institute. Lipking's works include landscapes, still lifes, and human figures. Wikipedia

Born: November 2, 1975 (age 48 years), Santa Monica, California, United States

Education: California Art Institute

Federico Zandomeneghi

Italian impressionist and painter

Federico Zandomeneghi was an Italian Impressionist painter. 

Born: June 2, 1841, Venice, Italy

Died: December 31, 1917, 18th arrondissement, Paris

Period: Impressionism

Parents: Pietro Zandomeneghi

Education: Accademia di Belle Arti di Venezia, Florence Academy of Fine Arts, Brera Academy

Grandparent: Luigi Zandomeneghi

Serge Marshennikov

Artist

Born: 1971 (age 52 years), Ufa, Russia

Svetlana Tartakovska

Svetlana Tartakovska was born in 1979 in Berditchev near Kiev. She lives and works in The Netherlands for 13 years and she graduated at the Klassieke Academie voor Beeldende Kunst (Classical Academy for Visual Arts) in Groningen. She also studied at The Art Academy in Florence and attented workshops at Sam Drukker. She is a young woman with a rich inheritance from an old culture: a treasury of world-famous authors including Dostojewsky and Lermontov and great painters like Repin. 

About Svetlana – Svetlana Tartakovska (artist-view.nl)

art parallels jeremy lipking, federico zandomeneghi, serge marshennikov, allan douglas davidson, svetlana tartakovska

[lottatorigentili]

Sam Drukker: Drie roeiers.

[artalert1]

Art ALERT November 2022 Artzaanstad, Zaandam, Sam Drukker, Sandra Kruisbrink, t/m 8 Jan 23 #artalert1 #expo #zaandam (bij Artzaanstad) https://www.instagram.com/p/CllAsm_oHQg/?igshid=NGJjMDIxMWI=

[ftnbooks-blog]

Sam Drukker (1957)

Sam Drukker Sam Drukker (Goes 1957) studied at the art academy Minerva in Groningen and at the teacher training college Ubbo Emmius. In addition to his work as an autonomous artist, Sam has been supervising graduate students at the Wackers Academy in Amsterdam since 1990 and regularly gives master classes and lectures. Sam Drukker exhibits in galleries and museums in the Netherlands and abroad…

[mrdirtybear]

‘Portrait Of Matthijs Roling’ painted in 2012 by Dutch painter Sam Drukker (born 1957). Here is his website/wordpress page. Matthijs Roling (born 1943) is a fellow painter, teacher and writer about the art of painting and other visual creative disciplines. 

[bellsofsaintclements]

Painting by Dutch artist Sam Drukker (*1957).

[contemporaryartsgallery]

by Sam Drukker

[colours-play-shapes]

Sam Drukker

[joostjongepier]

Wat? Voeten (2014), Voeten II (2014), Voeten III (2015), Man met koffer (2017) en Voorovergebogen man (2017) door Sam Drukker

Waar? Tentoonstelling Sam Drukker Onderweg in Museum Jan, Amstelveen

Wanneer? 17 maart 2022

De paren voeten van Sam Drukker zijn geschilderd op ruwe stukken hout die de sporen van eerdere toepassingen nog dragen. De drie paneeltjes zijn indrukwekkend in hun soberheid. Het zijn geen mooie, verzorgde voeten. Ze zijn doorleefd. Het zijn voeten die een verhaal te vertellen hebben.

Het zouden de voeten kunnen zijn van de man op het schilderij ‘Man met koffer’. Opmerkelijk genoeg zijn juist de voeten van deze man heel vaag geschilderd. Het zijn haast witte vlekken. Wie is deze naakte man met tasjes en een koffer? Een vluchteling? Een dakloze? En waarom is hij naakt? Hoe het ook zij, bij mij roept het schilderij onmiddellijk associaties op met alle mensen die op dit moment ontheemd vluchten uit platgebombardeerde steden in Oekraïne.

Dit schilderij ‘Man met koffer’ en het werk ‘Voorovergebogen man’ zijn voor mij de meest indrukwekkende werken op deze tentoonstelling. Bij het zien van deze naakte mannen moet ik steeds denken aan de woorden van Pontius Pilatus toen hij Jezus toonde aan de massa: ‘Ecce Homo’. Een hiermee nauw samenhangende associatie is die met de titel van het meest indrukwekkende boek over de holocaust dat ik ooit las: Primo Levi’s ‘Is dit een mens?’.

[camillevanneerart]

'Sam' (30 × 18 cm, soft pastels)

[kundst]

Sam Drukker (NL 1957) The abduction of Europa (1991) Oil on canvas (140 x 140 cm)

[jurjenkvanderhoek]

HET KIJKEN VAN SAM DRUKKER IN DE SPIEGEL NAAR ZICHZELF

Een stel ogen kijken mij vorsend aan vanaf de kaft van het boek. En wanneer ik de uitgave doorblader word ik welhaast op iedere pagina nauwlettend in de gaten gehouden. Zo komt dat op mij over. En ook in het Drents Museum ziet de serieuze blik mij van de wanden scherp en doordringend aan. Het volgt mijn komen en mijn gaan. Ben ik eenmaal door de deur en langs de kassa de zaal in blijf ik als gehypnotiseerd staan, van onder de indruk. Die ogen priemen in mijn rug, denk ik, voel ik, weet ik. Die blikken houden me vast, de ogen van alle kanten loerend, bij wijze van spreken genageld aan de grond bij de schilderijen in deze tentoonstelling.

"De man in de spiegel", een uitgave van het museum in Assen bij de expositie van honderd zelfportretten door Sam Drukker, geeft een ongemakkelijk gevoel. En ook in de tentoonstelling zelf raak ik verlegen bij die tig paar ogen die mij observeren en lijken te beoordelen. De blik laat me niet los, ik raak verstrikt in het ogenblik daar te zijn. Het werk biologeert, het is als een magisch realisme. Het is een heel eigenaardig verschijnsel; die geschilderde ogen, bevroren in de tijd, waarvan de blik je blijft volgen. Waar je staat, waar je gaat, kijk ik om kruist weer mijn blik de ogen van de geportretteerde. Vanuit alle hoeken, op elk standpunt, langs iedere zichtlijn, de pupillen raken niet van mijn netvlies af. Die blik kleeft aan mijn blik. Het is de betovering van het kunstwerk. Het is de zinsbegoocheling van de verbeelding. Een abstract gevoel, want die ogen draaien helemaal niet met mij mee. Het is inbeelding, gezichtsbedrog.

Sam Drukker lijkt in zijn zelfportretten te proberen mij, de lezer van het boek en de bezoeker van het museum, te doorgronden. Door me heen te kijken, denk ik. Zo te kijken dat hij snapt hoe ik in elkaar steek. Maar dat is niet de waarheid, want hij blikt in de spiegel en ziet zijn eigen evenbeeld in spiegelbeeld, die probeert hij te peilen. Dat is wat hij tekent en schildert, vastlegt: een kunstenaar die zichzelf ziet, gedwongen zijn blik daarop gericht te houden om de mimiek te kunnen registreren. "Sommige mensen zeggen, wat kijk je somber. Ik kijk geconcentreerd", lees ik ergens in het boek. Maar toch geeft die aandachtige oogopslag mij een onzeker gevoel. Zo zal het beginnende model zich voelen, wanneer deze wordt beschouwd door de kunstenaar. Naar mate men meer ervaring heeft en weet dat die speurende blik zoekt naar karakteristieken, raakt de oogopslag vertrouwd en is het gevoel van opwinding verdwenen.

Terwijl ik dit schrijf kijkt Sam Drukker dus mee vanaf het kaft van zijn boek met zelfportretten. Want dat boek is onderwerp van mijn verhaal, dus het ligt er om te bestuderen. In het blauw van het kaft licht het wit van de ogen rond de starende pupillen op. Het brengt me eerst enigszins in verlegenheid, die speurende blik. Ik moet meer zorgvuldig als normaal zoeken naar woorden om deze kunst te omschrijven, te duiden. Maar al snel raak ik gewend aan dat portret en hoef ik het boek niet meer af te dekken. Omdraaien heeft geen baat, want ook op de achterzijde kijkt Drukker om een hoekje mee in mijn gedachten. De zinnen stromen dan binnen, de geconcentreerde oogopslag werkt inspirerend.

Dat boek met zelfportretten is overigens een tentoonstelling op zich. Er staat een keur aan schilderijen en tekeningen in afgedrukt, even zoveel als in de museumzalen live te zien zijn. Het boek bekijkt dan ook als een catalogus. In het voorwoord van Harry Tupan, algemeen directeur Drents Museum, lees ik dat Sam Drukker het zelfportret heeft als vast onderdeel van zijn schilderthematiek. Hij is er binnen zijn oeuvre voortdurend mee bezig en schenkt er in zijn werken veel aandacht aan. "Bij het zelfportret is er slechts de driehoeksverhouding schilder - spiegel - afbeelding (I - me - myself). En die zijn een en dezelfde." Hij heeft zichzelf altijd bij zich, de schilder. Kan zichzelf niets ontziend schilderen, want krijgt geen kritisch commentaar van het model. Het thema zelfportret is binnen de schilderkunst een eeuwenoud genre. Drukker geeft daar op zijn eigen manier inhoud aan. Zijn aandacht houdt mijn aandacht.

In de serie portretten die boek en tentoonstelling laten zien, is de groei van Sam Drukker door zijn kunstenaarschap, dat nu meer dan 40 jaar bestrijkt, op de voet te volgen. Want als pas afgestudeerde academiestudent beschouwt hij al zichzelf, en misschien nog wel eerder in aanloop naar en tijdens de opleiding. Persoonlijk ontwikkelt hij zich en ook in stijl en techniek is er voortgang te onderkennen. Deze progressie is in de reeks zelfportretten nauwgezet te volgen. Hoe hij naar zichzelf kijkt en op welke manier de beschouwer hem moet zien. Drukker gaat zijn eigen weg binnen het thema, er zijn nauwelijks invloeden van buitenaf te onderscheiden. Hij bouwt aandachtig aan zijn eigen expressieve stijl. Herkenbaar door de betekenisvolle uitdrukking die hij in zijn werken legt. En het werken met oude materialen als dragers van de olieverf. Niet alleen schildert hij op doek of tekent op papier. Bij voorkeur wordt zijn werk gedragen door gebruikt hout en panelen. Een tekenbord waar resten van tape om het papier te fixeren nog kleven. Of de zijkant van een theekist om de drukletters mee te laten spelen in de afbeelding. Hij tekent wel met krijt of potlood op gipsplaat of beton. Het geeft zijn composities een ongewone eigenheid mee.

De auteur Arnon Grunberg schreef een essay voor het boek. Een gedachte bij het werk van en de ontmoeting met Sam Drukker. “Ik meen hem ontmoet te hebben maar kan me niet herinneren waar precies en om pijnlijke situaties te voorkomen laat ik dat in het midden. De kunst van het sociale verkeer bestaat eruit om veel in het midden te laten, maar ook weer niet zoveel dat het gaat opvallen.” Hij geeft in zijn korte verhaal op eigen wijze een rake beschrijving van de kunstenaar, precies zoals de kunstenaar zichzelf treffend kan uittekenen. Beide kunstenaars zijn aan elkaar gewaagd. Arnon in woorden, Sam in beelden. Grunberg bestudeert in het samenzijn de ogen van de kunstenaar en Sam bezoekt een dansvoorstelling van de schrijver. “De kunstenaar die zichzelf noodgedwongen schildert als het model heeft afgezegd, (…) of als hij zich een beetje verveelt in zijn studio, dat alles is maar een kant van het verhaal.”

Schrijver J.B. Matto verhaalt over Sam zelf. Hoe de mannen elkaar troffen en wat de een in de ander als overeenkomst zag. Het is een onderhoudende tekst die een blik achter de schermen van de kunstenaar en zijn kunnen geeft. Waarom hij doet wat hij doet. Dat hij geobsedeerd is van oude dingen, daar de gelaagde verleiding in ziet. Drukker zoekt de schoonheid in afbraak en somberheid. “Juist klassiek vormgegeven gebruiksvoorwerpen kunnen de tragiek en de pijn van vergankelijkheid, verloren generaties en oude kwetsbare verlangens naar geluk en schoonheid laten doorschemeren.” Drukker richt zich op echtheid en natuurlijkheid, voert actie tegen bijvoorbeeld plastic wegwerpbekers bij de koffieautomaat. Hij is teleurgesteld wanneer kinderen met Sint Maarten langs de deuren gaan met lampions waarin geen kaarsjes staan maar lichtjes op een batterij branden. Het is niet echt.

Sam tekent de ervaringen van zich af, zet ze apart, zodat hij er met een verruimde blik van op een afstandje naar kan kijken. Want dat is wat hij doet, kijken. “Als ik mezelf afbeeld, doe ik wat ik altijd doe”, zegt Drukker daar zelf over, “ik ben op zo’n moment voornamelijk aan het kijken. Dat is wat je ziet.” En ik zie hem kijken, niet naar mij maar naar zichzelf: de man in de spiegel.

Sam Drukker, De man in de spiegel, Zelfportretten. Teksten Harry Tupan, Arnon Grunberg, J.B. Matto. Uitgave Drents Museum Assen & WBOOKS Zwolle, 2022.

https://wbooks.com/winkel/reeksen/hedendaagse-kunstenaars-drents-museum/sam-drukker-de-man-in-de-spiegel-zelfportretten/