#Eugen Koop | Explore Tumblr posts and blogs

juniperpublisherscellscienc-blog · 5 years ago

Text

Organ Transplantation: An Overview from History to Challenges- Juniper Publishers

Abstract

Organ transplantation is the best method for replacing damage organs and tissues. It has very long history but frequently work on it start in 18th century. Now researchers are able to perform transplant easily and successfully. Take organ from donor that may be living or deceased. But the problem that matters a lot is that donor compatibility must be matched with the recipient. And the match occurs in very rare chances because perfect match found in identical twins. Rejection is a major problem for organ transplantation, but researchers control this problem by using specific type of drug name immunosuppressant that suppresses the immune response. Long term uses of immune suppressant also cause many diseases like diabetes, high cholesterol, high blood pressure etc.

Keywords: Immunosuppressant; Transplantation; Transplant rejection

Introduction

Organ transplantation is a successful technique for replacing damaged organ from healthy and fit organ. Organs may be damaged due to injury or some other factors. At 18th century, researchers started their experiments on organ transplantation and they were failed many times and don’t get their desired results. After many years, they were successful in organ transplantation. Researchers have able to do organ transplantation of kidney, liver, lung, heart, pancrease, cornea etc [1]. Organ transplantation are done on only those organ who have the ability to regenerate or those organ whose half number able to do full work like kidney, some portion of liver etc. Persons who donate their organs called donors and the persons who receive organ called recipients. Two common possibilities are present in organ transplantation. First is that both donor and recipient present at same place while second possibility is that both donor and recipient present at different places. Also, in some cases, transplantation occurs in same person and in some other cases, transplantation held in two different people [2]. It has a very long history. Some evidence found that people of past also do organ transplantation. Full history of transplantation is given here.

300 — Allotransplantation (transplantation occurs between two non-genetically identical people) was first originated in human in middle ages. Leg of church caretaker name Deacon Justinian was cut to treat cancer and attach leg of non-genetically identical person.

1668 — Bone graft was successfully grafted. For this purpose, dog skull used. This all procedure held in Holland.

1746 — Nose successfully regrafted and this surgery is done by Dr. Garengeot in France.

1818 — A surgeon transfuses four-ounce blood from a man to his wife because she lost blood due to childbirth.

1878 — Human-human successfully bone transplant.

1869 — Successfully transplanted skin.

1906 — Cornea was successfully transplanted

1954 — Kidney was transplanted first time. Recipient is genetically identical twin.

1959 — Kidney transplantation occurs between fraternal twins.

1960 — Between Kidneys was transplanted [3].

1962 — Kidney, liver and lungs was removed from deceased person for transplantation.

1963 — Organs remove from brain dead person and use in transplantation.

1966 — Pancrease was successfully transplanted.

1967 — Liver transplantation performs successfully.

1967 — Heart was transplanted in U.S

1967 — Heart was transplanted in Saudi Arabia.

1968 — Bone Transplantation was successfully achieved.

1968 — Harvard Ad Hoc Committee successfully developed a definition of brain-dead people.

1976 — First Immunosuppressant drug was successfully developed for minimize the risk of rejection by immune system. First immunosuppressant drug is cyclosporine [4,5].

1980 — Uniform Determination of Death Act (UDDA) developed the definition of death as stopping of circulatory/ respiratory systems or stops all function of the body.

1981 — Heart/Lung successfully transplanted.

1983 — First awareness week for national tissue and organ donors.

1983 — First workshop held on solid organ by a surgeon name General Everett Koop.

1984 — first combined Heart, Liver and Lungs transplantation done.

1984 — Congress passed an Act and banned selling of organs and tissues. Also make organ procurement network for equality of organ transplantation.

1986 — First contract for OPTN by ministry of health of U.S. OPTN work is to give facility that is totally based on equality.

1986 — Hospitals provide very good offers for close relatives of deceased person if they donate the organ of their deceased relative.

1987 — Intestine transplantation was successfully done

1988 — Split-Liver transplantation was successfully performed. The benefit of this procedure is that two recipient use liver of one donor.

1989 — Performed first small intestine transplantation.

1990 — Award noble prize to Dr. Joseph and Dr. Donnall Thomas for successful transplantation of kidney and bone respectively.

1990 — Living donor lung was used for transplantation.

1991 — National workshop on increasing donation of organs and tissue and this workshop is held by summon of General Antonia who is also a surgeon [5,6].

1998 — Hand was successfully transplanted.

1998 — Plasmapheresis was injected in body and the purpose is that it helps to do transplant in those people who are not ABO compatible.

1999 — Act was passed for appreciating organ donor. According to this act, if employee wants leave for organ donation then they able to get full paid leave.

2001 — University of Louisville and Jewish Hospital successfully perform hand transplant.

2001 — Rate of living donors is increase as compare to deceased donor. And this was first time in U.S.

2002 — OPTN online the data of those patients who were waiting for organ.

2003 — April was nominated as Donation Life month.

2005 — In France, partial face was successfully transplanted.

2006 — IOM issue a report in which they tell us about ethical issues of transplantation and also tells us how deceased person donors will increase.

2006 — In U.S. 100 million people were registered as donor.

2008 — National Medal awarded for those who donate their organs.

2009 — A Campaign start that title is “END THE WAIT”. This is due to increase the kidney donors to abolish waiting list of kidney recipients.

2010 — Full face was successfully transplanted.

2011 — Dr. Cavadas successfully transplant first double leg.

2014 — Uterine transplant successfully performed first time in Sweden.

2014 — In South Africa, penis was successfully transplanted [7–10].

As described earlier that it is successful technique for replacing damaged organ/tissue. Donors play a very good rule in transplantation because if donor not agrees to donate his organ/ tissue then doctors not able to do transplant. Donor has two types.

1. Living donor and

2. Deceased donor

If a living person donate their organ, then it is called living donor. If deceased person donates, then it is called deceased donor. Sometime person is cardiovascular dead and sometimes it is brain dead. If a doctor believed that this person is not more live, and they will die soon then they contact to person closest relative and suggest donating the patient’s organs. If relative allow then doctor remove the patient organs and save it. Researchers have able to save human organ for five to six years. Cornea is the only organ that cannot be saved [3–11]. First doctor screens a person and check that whether a person is eligible for transplantation or not. If they found eligible then doctor advice a person to a specialist transplantation center. Doctors of transplantation center again screen a person and evaluate its health. Common process for transplantation is:

1. Cut the skin

2. Remove arteries and vessels that attach with organ.

3. Remove the organ

4. Take the new and healthy organ

5. Place it into the body

6. Attach arteries and vessels

7. Close the skin cut [12].

A necessary thing is that instruments are sterilized. Now days, number of recipients is very high as compared to donors. People wait many years for organ/tissue. Sometime people died due to pain but cannot get any donor [13–15].

Types of Transplantation

There are six ways that are useful in transplantation of organ/ tissue.

1. Autograft

2. Allograft

3. Isograft

4. Xenograft

5. Domino transplant

6. Transplantation is Obese People

Autograft

Type of transplantation in which transplantation occurs within same subject. It occurs only in those tissues that have the ability to reproduce it or present in excess amount [16].

Allograft

Transplantation occurs in those people who are not genetically identical. Transplantation between genetically different people can causes many problems like tissue rejection because recognized the organ/tissue as foreign particle. Some tests are present that measure organ rejection e.g. Panel Reactive Antibody (PRA). PRA is simple test that check the person’s blood. High PRA mean immune system make antibody against transplant organ/tissue. Higher PRA, higher chances of rejection.

Isograft

In this type, both donor and recipient are genetically identical (identical twins). Immune response cannot activate against this type of transplantation because both are genetically identical.

Xenograft

Transplantation occurs between two different species e.g. porcine heart valve. This type is unsafe as compared to others and rejection is very high. In addition, disease may also attack that person. A scientist name Eugene Gu study on transplant type that how heart of fetal can be transplanted into animal [18].

Domino transplant

This type is commonly applied on those who have cystic fibrosis disease. In CF, both lungs can be damaged. So, person needs lungs transplantation. Heart also transplanted in CF patient. The reason is that in some cases, one lung is large and other is small as a result, heart location is disturbed. This type of transplantation is very successful.

In obese people

As we know that obesity is the excess accumulation of fat. Obesity directly disturbs the health and causes many diseases. Renal transplantation is not possible in obese people. In 2009, researchers work on obese people and successfully performed transplantation in obese by using Robotic technique [18].

Types of Donation

People donate their organ only for some reason. Some donate for their love ones and some donate due to need of money. Given are the important and common types of donation.

Living related donor

Close relatives donate their organ and tissue to their family member because they don’t see their loved ones in pain and disease. That’s why they donate organ and free their relative from pain [16].

Good samaitan

Some people donate their organ and tissues to unknown people and they do it for helping needy person and sometimes it is due to the need of money. Jesus Christian was the first people who donate their kidney to needy people [16–19].

Financial Compensation

Now days, organ transplantation is a business and people sell and buy organs. This method is very common in worldwide but this is illegal because donor demand money e.g. 16,000$ for one kidney, 2000–4000$ in Iran. It is localized in some countries like Australia. This method of donation is only acceptable in case of kidney only because research on people reported that people will able to survive with one kidney. Gary Becker reported that free donation could solve the problems of that people who cannot able to buy organ. He also gives an approximate calculation about human organ prices. Average market price is 15,000$ for kidney, 32,000$ for liver. In USA, human organ sale is banned while in Iran, it is legal since 1988. About 40–50% people that live in different villages of Pakistan sale their one kidney for 2500$ [15].

Forced Donation

Many organizations and authorities present in different regions of world that do business of selling and buying organs. World Medical Association gives a report that mostly prisoners organs missed, and this is due to because these organizations remove it forcefully. Another report that is given by Deputy Minister of Health China that approximately 95% organs that are used is transplantation are remove from prisoners. Another report given that almost half of the organ sources that are transplanted in last six years not know [13].

Challenges

Researchers and patients both face many different challenges. Many types of viruses are attacked when transplantation perform. Or sometimes very lethal disease comes due to instruments that cannot be sterilized. When private people forcefully remove the organ then they use those instruments that needs sterilization. Most common challenges are as fallow.

Transplant Rejection

It is common problem that seen after most transplants. It is due to the attack of immune system that protects our body from different pathogens attacks that causes disease. It works very accurately. When any foreign particle or pathogen enter in body then the immune system active and check that whether a particle is self or non-self. If it identifies as non-self, then release specific proteins that are antibody for the destruction of that foreign particle and also remove that particle [20]. When doctors do surgery and transplant organ into body then immune system recognize it as non-self because particle that attaches on organ are different to those that are naturally present or organ. So, it releases immune response for destroy organ [21]. Sometimes, blood transfusion reaction occurs that make clogs of blood. Rejection has commonly three types.

Hyperacute rejection

This type of rejection occurs after few minutes of transplantation and it is only when organ and tissue not match with recipient. Person have blood group A and donor blood group is B.

Acute rejection

Its time period is first week of transplantation to 3 months.

Chronic rejection

It occurs after many years of transplantation. Immune system slowly damages the organ/tissue that is transplanted [22]. Perfect matching of recipient and donor can reduce the rejection risk. But perfect match is not possible. 100% perfect match mean genetically identical and genetically identical are only twins. So, a doctor refers some drugs that suppress immune response, and these are called immunosuppressant minimize the chances of blood transfusion reactions. Cornea is the only part where blood transfusion not occurs because blood is not present [23]. It also has two types.

1. Induction drugs — doctor or surgeon uses this drug at a time of surgery.

2. Maintenance drug — it is use for long time for reducing the risk of rejection [24]. Maintenance drug further four types.

i. Calcineurin Inhibitor

ii. mTOR Inhibitor

iii. Anti-Proliferative

iv. Steroids

These all are the type of maintenance drug and doctor recommends it. But it is also not good for health. Its long-term use causes many diseases like;

a. 100-degree fever

b. Severe cold and cough

c. Burning feels in urine

These are some symptoms that indicates that amount of immunosuppressant is high in blood. If not notice these symptoms, then risk of lethal disease is present. So, go to the transplant center and tells doctor about symptoms and feeling [25,26].

Diabetes

Diabetes also diagnosed in some cases. And the reason is high amount of immunosuppressant in blood.

High Cholestrol

No symptoms occur at start but it’s dangerous for health. It creates clogs and blocked the blood vessels. So, blood can’t reach every site due to clog that causes many diseases like paralysis etc. [27].

Gastro-Intestinal Problems

It’s due to steroids that doctor recommends us as an immunosuppressant [28].

Sexual Problem

Sex drive becomes low due to high amount of immunosuppressant in blood.

Some other diseases also occur like bones week, anxiety, hair loss, anemia, puffy face etc. [19,21]

Cost

In transplantation, cost is matters a lot. Some people sell their organs and their cost is very high. Also illegal authorities also active and involve in selling and buying organs. Price of kidney in different countries of world like, in Manila, its price is 1000- 2000$, America (10,000$), South Africa (20,000$) and China (70,000$). These prices are not affordable for poor person [29].

Safety

Transplant technique is control by FDA that makes very strict laws. Use of un-sterilize instruments causes many lethal diseases like HIV, hepatitis B, C. In past, a person who suffered Hepatitis B and C donate their organs to needy and poor people. Doctors don’t screen the donor and transplant the organs without checking it. So, FDA makes laws and regulate transplant technique. People who suffer from lethal diseases (diabetes, AIDS, Hepatitis) are not able to donate their organs and tissues for transplantation [30].

Conclusion

Organ transplantation is basically a replacing of damaged organ. Organs are damage due to some injury or any other problem like a disease. Workers take organ from donor that may be living or deceased and transplant it into recipient. Donor donate their organ for many reasons like for loved one, forced donation, for money, etc. In many countries, organ selling is illegal like in America, but in some countries, it is legal like in Iran. About 90% organs are removed from prisoners who were not able to take decisions and the authorities remove their organs forcefully that increase the chance of disease transfer like HIV, Hepatitis B & C, etc. We are able to reduce these risks by using sterilized instruments and also screen the donor for HIV, Hepatitis B & C, etc, before removing organ. After transplant, some issues occur like rejection, diabetes, high cholesterol etc. Doctors refer some immunosuppressant for reducing the risk of rejection. But longterm use of immunosuppressant causes many diseases like high blood pressure, anxiety, etc.

For more Open access journals please visit our site: Juniper Publishers

For more articles please click on Journal of Cell Science & Molecular Biology

#Cell Science #Molecular biology #Stem cells #Open access journals #Juniper Publishers

0 notes

dieheldvandiemiddelklas · 8 years ago

Text

Weskus Roadtrip - April 2017

Dag 1: Jo’burg na Kuruman

535km

Ek is dikwels oorhaastig met die aanvang van iets soos hierdie, en teen die middag het ek al lankal enige skyn of pretensie dat ek enigiets beteken by die werk laat vaar. Met swak-verbloemde opgewondenheid groet ek dus my kollegas en maak ‘n vinnige draai by die huis om my favourite jean en Kaizer Chiefs trui aan te trek voordat ek in die pad val. Ongelukkig is die groter Johannesburgse metropool nie haastige reisigers se mees goedgunstige bondgenoot op ‘n Vrydagmiddag nie en ek moet myself deurentyd herinner dat hierdie ook deel is van die hele avontuur. Nietemin was ek besonders verlig om uiteindelik op die N14 te klim en die rokerige strate en betontralies van my stad in die truspieëltjie te sien verdwyn.

Met my nuutgevonde vryheid en ‘n relatiewe oop stuk teerpad raak ek toe effens meegesleur en voor ek dit weet spring daar ‘n bose gees agter ‘n bos uit om my in te lig dat ek besig is om die spoedgrens geheel en al te ignoreer en dus ‘n heftige monetêre boete sal moet oorhandig. Ek pleit onmiddelik onbewus, onskuldig en ontoerekeningsvatbaar en my vertoning besorg aan my ‘n degradering van ‘n R1500 se boete na ‘n ligte waarskuwing en streng kyk. Ek dank die akademie.

Met Ventersdop op die horison besef ek dat ek in my haas vergeet het om enigsins iets te kry om te eet, en dat ek absoluut rasend is. Ek is egter skrikkerig om in hierdie spesifieke dorp af te trek vir voedsel aangesien ek steeds met skrikwekkende detail my vorige deurtog kan onthou. Dit was enkele dae na die dood van voormalige AWB-leier en passievolle ruiter, Eugene Terreblanche, en die area was in chaos gedompel. Ek onthou spesifiek die woorde “YOU ARE NOW ENTERING A WAR ZONE” wat op ‘n padpredikant vol koeëlgate geverwe was. Met honger huiwerigheid parkeer ek toe vir Themba (My charcoal Fiesta en reisgenoot vir die trip) voor ‘n take-away kafeetjie genaamd Johnny’s. Die plek kom hoog aangeskrewe deur een van die locals met wie ek gesels het. Die bo-baas kokke van Johnny’s glo klaarblyklik nie in enigiets wat onlangs nog aan ‘n plant verbonde was nie en sien veral neer op die kleur groen. Instede verkies hul om seker te maak geen ongewenste vitamines of minerale word aan hul klaarblyklik gevestigde klientebasis bedien nie deur alles eers deeglik in ongekende hoeveelhede olie te braai. Ek mik vir die ham, kaas en tamatie toebroodjie as veiligste opsie, en kies weer koers na die wilde Weste. Oppad uit die dorp uit vang iet egter my aandag - op die horison staan ‘n massiewe beeld van ‘n man, arms uitgestrek en palms na bo met twee tortelduiwe wat daarin rus. Ek pleeg ‘n U-draai en kom tot stilstand voor ‘n geslote hek. Gelukkig verseker ‘n sekuriteitswag genaamd Matthew my dat indien die regte persoon in die regte posisie van outoriteit iets aangebied word om te drink behoort die hek op ‘n wonderbaarlike manier homself oop te vind. Een standaard Coke later staan ek en Matthew voor die standbeeld en grafsteen van ene John Beaver Marks - op sy dag voorsitter van die SACP, hoof van AMWU, president van die destydese Transvaalse ANC (voordat hy vervang is deur ‘n jong, opkomende vryheidsvegter genaamd Nelson Mandela), en uiteindelik die tesourier van die Nasionale ANC. Uncle JB was die man wat opgestaan het vir die mynwerkers aan die rykste goudrif ter wêreld - die werkers op wie se bloed, sweet en trane baie van on lieflike, geskeurde land se rykdom gebou is. En hier - in Ventersdorp staan ‘n hulde aan hom so lewensgroot en vol hoop soos die mynhope van die Goudstad. Matthew neem ‘n slukkie van sy Coke en en wys vir my waar uncle JB grootgeword het. Born and bred in the West Transvaal, sê hy. Hy beduie waar die Marks familie vandag nog woon. En Msholozi homself het hierdie gedenksteen kom inhuldig. My sekuriteitswag-cum-toergids is nou in volle swang en geniet homself terdeë. “Kyk”, sê hy, “gebore in 1903 - selfs ouer as Mandela!”. Matthew vertel my hy’s einlik ‘n ‘coloured’. Afrikaanse ma en Xhosa pa. Ons gesels al die pad terug na my karretjie - sommer oor wat in die land aangaan en of Chiefs vir Supersport kan wen die naweek. Ek herinner hom dat Wits ook nog in die prentjie is en boonop twee games in die sakkie het. “Just watch” lag Matthew. “Amakhozi for life”. Terwyl ek weer terug op die N14 draai wonder ek vlugtig of Johnny’s vernoem kan wees na John Beaver Marks. Sou cool wees as dit was.

In Vryburg haal die donkerte my in. Daar is niks soos om in ‘n Afrika sonsak in te ry nie, hardkoppig met die son se laaste desperate strale in jou gesig - die donkerte kort op jou hakke maar met goud op die horison. Ek dink Afrika se sonsondergange is waarskynlik meer spesiaal as enigiewers anders ter wêreld... Waar anders kan so ‘n ruwe, harde landskap omskep word in die sagte, vergewende impressionistiese kunswerk as hier?

Uiteindelik ry ek my eindbestemming vir die dag binne in stikdonker. Van die snelweg af is Kuruman se strate maar porieus en geperforeer met slaggate. Ek book vinnig by my gastehuis in en slaan weer die strate in op soek na iets om te eet. Google Maps meen ‘n Pub genaamd Die Boom is die beste opsie en ek is te moeg om te stry. Dit wil voorkom asof Die Boom wel die plek is om te wees in Kuruman op ‘n Vrydagaand. Ek gesels met ‘n man in Vellies, ‘n rugby broekie en ‘n moulose fleece-top by die kroeg terwyl ek wag vir my burger. Hy sê die mense noem hom Dapper omdat hy die skelmste en beste afslaer in die geweste is. Die game werk so, verduidelik Dapper, die mense wat bie op sy skape is almal kop in een mus. Hulle kom vooraf ooreen wie bie op wat sodat hulle die prys kan laag hou. Sy werk as afslaer is om die prys lekker hoog te kry. Hy gaan dan in en stoot die prys op en koop die skape teen ‘n hoër prys, onder hulle neuse uit. Wat hulle nie weet nie, lag hy, is dat hy reeds ‘n koper opgeline het in ‘n ander dorp teen selfs nog ‘n hoër prys. DIt wil voorkom of die skaapmark nie besonders likied is nie, en Dapper het die konsep van arbritrage ontdek. Dapper se vrou sluit by ons aan en dring daarop aan dat ek saam hul ‘n jagermeister drink. Dapper self drink nie shots nie, slegs dubbel brandewyne. By die dosyn. Dapper se 8-jarige dogtertjie is ook daar. Hy noem haar liefderyk sy klein ‘teef-hondjie’ en terwyl ons gesels dans sy saam ‘n man genaam ‘Goeks’. Goeks lyk soos ‘n oorgewig Groet-Die-Grotman akteur wat op die myn werk en sy gunsteling dinge in die wêreld is om vir Dapper te terg en verskriklik te vloek. Dapper se teefhondjie gee klaarblyklik nie om nie. Haar gunsteling ding in die wêreld is om Goeks se beursie te steel en vir random mense dop te bestel. Ek sit en hou die res van die kroeg dop terwyl Goeks en Dapper mekaar bietjie karnuffel. Die klante blyk almal regulars te wees en geniet dit om Lucky Strike te rook en hul gunsteling Afrikaanse treffers te versoek. Die kunstenaars wat die meeste aftrek kry is by verre Snotkop en Liani May. Na Goeks se aanslagte suksesvol afgeweer is deur Dapper beweeg hy aan van sy afslaan stories na sy volle lewensverhaal. Sy lewenspad is een wat gekronkel het en hom geneem het van landloopkampioen na kranige skrywer na die weermag. Dapper sê sy pa wou altyd gehad het hy moet gaan regte swot, maar hy het dit absoluut verpes. Ongelukkig het hy die weermag ook verpes so toe drop hy uit en gaan swot regte. Eventually het die lewe hom al die pad terug gebring na Kuruman om ‘n afslaner te word - nes sy pa. Net ‘n dapperder een. En hy is happy, verseker hy my. Hy het sy vrou wat hou van shooters drink en sy teefhondjie en vir Goeks. Dis amper soos iets uit ‘n Snotkop song.

Na Dapper se lewensverhaal beweeg hy gulsig aan na politiek. Die skrif is aan die muur en ek het al hierdie movie gesien, so ek betaal sy laaste dop en verskoon myself. Ek wil nie moeilikheid optel op my eerste aand van die roadtrip nie. Ongelukkig tel ek toe onmiddelik moeilikheid op op my eerste aand van my roadtrip. Ek trek in by ‘n vulstasie om Themba se dors te les en gesels ‘n ruk met die petroljoggie oor die lewe in Kuruman. Ek draai om en haal my selfoon uit my sak om een of twee boodskappe af te vuur. Eweskielik gryp iemand my foon uit my hand uit en laat spaander om die draai terwyl ek hulpeloos vloek soos ‘n matroos. My selfoon. My GPS. My enigste kommunikasie met almal wat by die huis is... Dis so ‘n simpel ding, 20 jaar gelede het niemand eers selfone gehad nie, maar dit voel asof my veiligheidsnet onder my uitgeruk is. As ek, pagel-sirkus akkrobaat nou moet val is dit tickets vir my. Ek het nog 4000km om te doen, en ten miste 3000 daarvan gaan ek stok-siel-alleen wees... Maar ek is self ongeskaad. Ek het nog my beursie en vir Themba en mettertyd maak ek vrede met die feit. Dit help nie nou om die gebeurtenis oor en oor in my kop te herspeel nie, dit help nie om te dink wat ek moes of kon doen nie. Nou moet ek prakties dink om ‘n oplossing te vind, op my tande byt en voortgaan. Een dronk rassis in ‘n kroeg, en een boef by ‘n petrolstasie kan nie my pelgrimstog stuit nie. En hul kan nog minder my vertroue in die mensdom skud. Twee poepolle maak nie ‘n somer nie. The show must go on.

Dag 2: Kuruman na Kakamas

350km

Afgesien van my onwankelbare vertroue in die deursnit Suid-Afrikaner was ek bitter haastig om Kuruman agter my te laat. Die plek het vir my skade gemaak en die admin agter actually jou selfoon as gesteel aan te gee het my ‘n moerse hoofpyn besorg. So met die eerste sonstrale in die Ooste val ek in die pad vanaf die slapende en oneffektiewe Kuruman polisiestasie. Na ek vinnig ‘n cheap selfoontjie in Upington aangeskaf het vir noodoproepe trek ek in by ‘n Brandewyn plaas genaamd Bezalel om my gemoed te kalmeer. My gasheer vir die dag is ‘n jong lat genaamd Matthew. Ek glimlag toe ek sy naam hoor en dink by myself dit voorspel net goeie dinge. Matthew sou homself bewys as een van die hoogtepunte van my trip. Oorpspronklik van Upington en tans in beheer van bemarking by die plaas, is Matthew se groot liefde gevind in die stook van Brandewyn. Hy het geduldig eers my deur hul wyne geneem, maar toe ons by sy gunsteling onderwerp kom het die man behoorlik geblom. Passie is aansteeklik, en Matthew sien brandewyn maak as meer van ‘n kuns as ‘n wetenskap, alhoewel hy al die teorie ken en briljant kan verduidelik.

In ‘n opmerklike beter bui ry ek toe Kakamas binne. Die progressie van die landskap is ongelooflik om te sien - waar Gauteng se grasland en koppies moes plek maak vir die Noordwes se heuwels en landerye bevind ek myself nou in ‘n halfwoestyn waar sonneblom en mielies onderbreek word deur klippe en bossies. Maar niks het my voorberei vir die ongelooflik prentjie van grasgroen welerige wingerde in die middel van ‘n dorre woestyn nie. Ek koop vinnig vir my ‘n vleisie en suurdeeg om die aand te kan braai en kies koers na die Augrabies valle. By die hek ontmoet ek twee ouer paartjies vanaf Johannesburg. Hulle is omtrent ingerig met tente op die dak van hul lorries en elke weelde wat jy kan hoop om saam te ry op ‘n safari. Hulle het vinnig kom loer hoe lyk die valle, maar hulle is eintlik oppad na AfrikaBurn in Tankwa. Ek beloer die kwartet met skeptiese wenkbroue.

AfrikaBurn se webtuiste beskryf hulsef as volg:

“AfrikaBurn’s aim is to be radically inclusive and accessible to anyone. The touchstone of value in our culture will always be immediacy: experience before theory, moral relationships before politics, survival before services, roles before jobs, ritual before symbolism, work before vested interest, participant support before sponsorship.

Nothing is for sale but ice at the event. Nothing. There are no vendors, no advertising or branding. It just doesn’t fit in. It’s not even a barter economy – it’s a decommodified zone with a gift economy that’s about giving without expecting anything in return.”

Experience before theory? Decommodified zone? Hierdie mense lyk of hul sopas uit Bryanston gery het na hul die out of office boodskap gestel het uit hul corner-offices uit. Maar die klaskaptein van die groep praat met soveel ondervinding en passie oor wat vir hul voorlê in die Karoo dat dit seker waar moet wees. Hul nooi my selfs om saam hul tot daar te ry, hulle het ekstra kampplek en als... Ek sê dankie, miskien volgende keer. Dit voel vir my soos mors as jy soveel hout brand en niks braai nie.

‘Augrabies’ beteken letterlik ‘Place of Big Noise’, en die plek is pretty aptly named. Mens kan die valle van ‘n myl af hoor, en die uitsig is net so aangrypend as die oorverdowende gedreun. By die uitsigpunt gesels ek met ‘n paar trokdrywers wat elektriese pale vervoer tussen Suid-Afrika en Namibia. Hulle het ‘n paar dae af om te sight-see en ‘n doppie of twee te neem en dit lyk of hul hulself bitter baie geniet.

Na ‘n lang, warm dag vol great ervarings is ek meer as gereed om my skoene uit te skop en die braaivleisvuur aan die gang te kry. My blyplek vir die aand is ‘n klein huisie tussen die wingerde op die oewer van die Oranje rivier. Met my steak en ‘n paar roosterkoeke op die vuur ontspan ek met ‘n glas vonkelwyn in die hand en haal my pen en papier uit om ‘n paar gedagtes neer te skryf. Ek is maar twee dae weg vanf die huis maar ek voel reeds of ek op ‘n ander planeet is. In die stikdonker Noord-Kaapse nag besluit ek dit is absoluut noodsaaklik om die sterre te kyk terwyl ek plat om my rug in die wingerd lê. Die rustigheid in die yskoue na-nag reg langs die prieël met die rivier wat in die agtergrond kabbel is iets wat ek nie vinnig sal vergeet nie.

Dag 3: Kakamas na Hondeklipbaai

450 km

Half-vyf is ek reeds wakker en ek besef dat as ek nou moet uit hierdie huis gaan (die badkamer is buite die huis) dan is daar geen kans dat ek weer aan die slaap gaan raak nie. Die oggend is vriesend koud langs die rivier. Ek besluit om maar reg te maak, te stort, en in die pad te val. Ek vertrek toe onder die skuiling van duisternis uit Kakamas, eet ‘n paar roosterkoeke met biltong vir ontbyt en luister Cat Stevens treffers - nes die Voortrekkers gedoen het.

Die gevolg van my vroeg-oggend eskapades is dat ek reeds amper in Springbok is toe die son oor die klipperige rande van die woestyn loer. Ek trek af by ‘n verlate piekniek tafel in die middel van nêrens en asem die vars oggendlug diep in my longe in. Ek is absoluut meegevoer met die omgewing. Daar lê klipstapels orals rondom my en dit voel soos absolute waansin om te dink dat hierdie hopies natuurlik hier kon vorm. Dit lyk meer asof een of ander reusagtige kleuter vir hom ‘n speel-speel dorpie gebou het met klipstapels wat dien as torings. Die plan was om so te ry dat ek ongeveer 9h in Springbok is sodat ek daar hul kerkdiens kan bywoon. Ek kyk na my horlosie - dis nou eers 7h en ek is 10km weg. Met niks anders om te doen nie besluit ek om die Dorpie te verken. Sodra dit lig is begin die fietsryers en drawwers uit Springbok uit stroom in hul massas. Die plek voel amper soos ‘n vakansiedorpie met olyfbome geplant op die middelmanne en gastehuise om elke hoek en draai. Maar dit bly ‘n klein dorpie, en die hoeke en draaie is nie genoegsaam om my besig te hou vir 2 ure nie so toe klop ek maar by Wimpy aan vir ‘n vinnige vrugteslaaitjie en koffie voor kerk.

Dominie Tallie van die Boesmanland se Nederduits-Gereformeerde kerk is nie ‘n man wat met woorde mors nie. ‘n Mens kan aflei uit die gemete en wel-deurdagte gebruik van sy woordeskat en die presiese intonasie waarmee hy preek dat hy nie hou van oorbodigheid nie. Hy preek vir ons uit Johannes 20, doop vir klein Josias (vernoem na sy Vader se Vader) en wens ons ‘n voorspoedige Sabbat toe. Na kerk wens ek die doopouers hartlik geluk met die hoop dat hul my kan uithelp met aanwysings na Hondeklipbaai. Vir die eerste keer in hierdie roadtrip gaan ek die veiligheid en gemak van die N14 verlaat - die snelweg wat my ‘n volle 1135km gebring het. Ek word verwys na die Springbok-kafee aangesien die man daar kaarte versamel, bestudeer, ken en verkoop. Die man daar raai my aan om die R355 uit die dorp te vat en deur Komaggas te ry na die Kleinzee pad wat my sal bring na Koiingnaas en uiteindelik Hondeklipbaai. Hy verskaf my met drie ekstra kaarte met notas op, saam met die kaart wat ek uit dankbaarheid by hom koop.

Op die topografiese kaarte wat ek bestudeer het kan mens duidelik die rif van berge sien wat Springbok skei vanaf die kus, en die Spektakel pas sou my reg daardeur lei. Die mees ongelooflike uitsigte oor droë, woestynagtige valleie groet my. Ek volg die man se raad heel gemaklik tot in Komaggas, en toe raak dinge moeilik. Op die punt waar selfoonsien, teerpaaie en brandstof ophou blyk dit dat die menslike vermoë om aanwysings te gee ook daarmee heen is. Daar is presies twee paaie uit Komaggas uit, en hulle vurk beide uit die hoofstraat. Ek stop en vra ‘n man, moet ek links of regs gaan by die vurk? Hy sê reguit. Ek vra hom weer, in ander woorde. Hy sê reguit. Ek gee op en vra ‘n ander man. Hy sê jy gaan reguit. So hou dit aan tot die sesde mens wat ongewillig of onkapabel is om vir my te sê links of regs. Toe hou ek links, want dis maar hoe ek is.

Om wat ek daar gery het ‘n ‘pad’ te noem is ‘n moerse overstatement. Vir alle praktiese doeleindes het ek en Themba offroad gery. En die ‘een’ pad waarvan almal gepraat het is ook nie so alleen en eensaam soos mens sou dink nie. Kleiner ‘paadjies’ kruis, vurk, sluit aan by, tak af en omarm my gekose roete soos iets uit ‘n post-modernistiese kunswerk. Ek en Themba ploeg voort. Hierdie is nie jokes nie, hierdie is woestyn. Ek mik maar so Wes as wat ek kan want daar is die beloofde teerpad tussen Kleinzee en Hondeklip. Op ‘n stadium besef ek dat indien Themba nou iets moet oorkom het ek geen selfoonsein nie, en ek is ten minste 40km weg van die naaste lewende asem. Ek hou ‘n vinnige voorraadtelling: ‘n halwe pak neute, ‘n halwe pak biltong, vier roosterkoeke, 10 liter water en vyf bottels wyn. Dis genoeg vir omtrent ‘n week en ‘n half as ek mooi werk. Of een besonderse lekker dag as ek nie. Dis goed om te weet mens het altyd keuses.

Eweskielik in die verte gewaar ek ‘n wonderwerk. Die langste, breedste, platste, reguitste stuk grondpad in die bekende heelal! ‘n Woestynagtige, grondgebasseerde Super-Snelweg! Ons is gered! Soos ‘n wafferse rally-bestuurder snel ek deur die droogste deel van die land teen ‘n rekord landspoed en voor ek dit weet is ek in diamant area. Orals waarsku borde my dat ek myself moet gedra en nie skitterende voorwerpe steel nie. Ek dink by myself dis oraait, ek is opsoek na slegs een skitterende voorwerp, en dit is die Atlantiese oseaan. Ek dink aan die woorde van Morgan Freeman in Shawshank “I hope the Pacific is as blue as it has been in my dreams. I hope.”. Ek kan nie meer wag nie, ek droom al vir jare hieroor. Ek ry stadig deur Hondeklipbaai se strate en drink elke oomblik in. Die plek is presies soos ek myself verbeel het - ‘n klein, slaperige Weskusdorpie met visserskepe in die hawe en kinders wat al giggelend agter honde aanhardloop in die strate. Daar sit ‘n paar motorfietsryers in ‘n kroeg genaamd Dop en Kreef en drink ‘n dop terwyl die son op die water glinster. Hierdie is perfek. Hierdie is waarvoor ek gekom het.

Na ek ingecheck het by my blyplek kies ek koers om te gaan sight-see en val onmiddelik vas in die sand. Themba het die woestyn getem, maar ons het sy swakpunt gevind. Hy is nie great in sand nie... Die tannie in die dorp stuur haar swaer om my te kom uitsleep en die man verduidelik vir my hoe ek kan ry om op die harde paaie te bly. Ek gesels ‘n ruk met hom en toe ek hoor hy is ook ‘n wynliefhebber dring ek daarop aan dat ek hom vergoed met ‘n bottel Chardonnay. Die Weskus is presies soos ek gehoop het dit sou wees, en die mense is selfs vriendeliker.

Na ‘n besoek aan die ligtoring, die Hondeklip (waarna die dorp vernoem is) en die Aristea skeepswrak (aan wal gegaan weens ‘n Kaptein wat bietjie diep in die bottel gekyk het, glo) ry ek Suid al langs die kus af en kom af op die ongelooflikste verlate strand. Spierwit en onaangeraak in die middagson. En ek het die plek vir myself! Ek kom tot die insig dat ek oor die hele land gery het om hier te wees, en dat ek nie kan weggaan sonder om te swem nie. Ek is dit verskuldig aan elke reisiger wat al ooit die see gesoek het. Binne ‘n sekonde verloor ek alle gevoel in my bene. Ek knyp my oë toe, duik kop onder die water en maak dat ek uitkom want hier gaan ek doodvries. Gelukkig was daar niemand om my gespartel te aanskou nie en ek kon rustig die res van die sonskyn indrink op die strand in rustigheid. Toe die son begin ondergaan vind ek vir myself ‘n kliptroon wat Weswaarts kyk en skink vir myself ‘n wyntjie. In die donkerwordende skemerlig sit ek en dink aan my helde, my mentors, my vriende en my God. As ek die hele trip net hierdie sonsondergang kon sien was dit reeds die moeite werd. Maar gelukkig is daar nog baie wat voorlê.

Na ‘n ongelooflike seekos ete kruip ek in. My akkomodasie bestaan uit ‘n tent met twee beddens wat op ‘n stelasie op die seesand opgeslaan is.

Dag 4: Hondeklipbaai na Lambertsbaai

330 km

Ongelukkig besef ek die volgende oggend dat my tent ook die tuiste is van ‘n hele kolonie muskiete wat gulsig hulsef dik gedrink het aan my niksvermoedende Hoëveld bloed. Gespikkeld soos ‘n melaatse pak ek op en verlaat die stadspoorte voordat ek uitgegooi word. Hierdie keer het ek seker gemaak ek kry samehangende en baie spesifieke aanwysings uit die dorp uit, en toe die son se eerste strale op die stowwerige grondpad val trek ek af en staan net daar en borsel tande in die middel van niks. ‘n Paar kilo’s verder laat ek en Themba die grondpaaie met ‘n massiewe glimlag agter en klim op die N7.

Daar is ‘n stuk land tussen Springbok en Clan-William waar wieookal eerste daardeur gereis het klaarblyklik heeltemal depressief geraak het. Gegewe - dit blyk nie die mees vrugbare, mooiste of mees vergewingsgesinde landskap te wees nie, maar die plekname is genoeg om jou te laat omdraai en te vlug. Soebatsfontein, Bitterpan, Moed-opgee, Donker-dae, Ek-wil-nie-meer-nie, Hier-is-niks-nie, Hoekom-het-ons-gedink-hierdie-is-’n-goeie-idee en Ek-wil-huis-toe-gaan. Ek begin verstaan hoe die destydse ontdekker gevoel het soos die droë myle verbyvlieg, maar anderkant Vanrhynsdorp verander die wêreld eweskielik in ‘n paradys. Daar is wingerde en vrugteboorde net waar jy kyk en ‘n rivier wat watervore deur al die plantasies voer.

Clan-William is net so mooi met die dam wat die dorp omarm uit die Suide, en ek trek in om die Rooibos-teehuis te besoek. Rooibos word blykbaar slegs in hierdie geweste gekweek, en die teehuis het 600 verskillende geure van die magiese plant. Soos hul brosjure trots aankondig: “The Cederberg is the only region in the world” (??). Ek is nog besig om te lees oor Rooibos se oorspong toe ek opkyk en spontaan my hart verloor op die meisie wat voor my staan. Met oë so groot soos die hele Atlantiese oseaan verduidelik sy vir my iets wat ek glad nie hoor nie in ‘n stem wat klink soos die van ‘n engel. Ek mompel dat ek graag bietjie tee sal wil proe. Sy lag en stel voor ek probeer die blackcurrent aangesien dit ongelooflik lekker is. As sy sê blackcurrent dan sê ek hoe hoog.

“A pain stabbed my heart, as it did every time I saw a girl I loved who was going the opposite direction in this too-big world.”

Verlief en verlore en met meer rooibos as wat ek kan drink in ‘n jaar in my kattebak skiet ek deur tot in Lambertsbaai waar ek ‘n ‘Info’ kiosk gewaar en op ‘n impuls aftrek om te hoor wat die dorp my kan bied. Dit sou een van die beste besluite wees wat ek die hele trip gemaak het. Die vrou agter die lessenaar luister vlugtig wat ek te sê het en beplan sommer my hele dag vir my. “Jy kan eers 2h by jou gastehuis incheck, so jy kan sommer hier gaan sit en ‘n bier drink tot dan - daar is ‘n lekker seeuitsig. 2h kan jy gaan inboek en lekker swem - hulle het ‘n fantastiese swembad. Dan, 3h moet jy hier wees, by Kookfontein vir ‘n wynproe. Hulle gaan een aanbied vir ‘n Nederlandse joernalis so jy kan sommer daar inval, maar maak seker jy waai betyds want jy moet kwart voor ses by Muisbosskerm wees om die sonsondergang te sien. Hulle bedien sewe-uur ‘n ongelooflike seekos buffet.” So gesê, so gedaan. Ek drink my bier, ek check in en swem. Die man wat in die kamer langs my bly kom sit langs die swembad en ons begin bietjie gesels. Hy sê sy naam is Tyrone en hy is ‘n toergids. Hy neem nou ‘n Nederlandse paartjie na ‘n wynplaas. Ek lag en sê ek kry julle daar. Ek spandeer toe die res van die dag saam met Tyrone, Gijs, Rian en hul twee seuntjies Raf en Finne. Gijs skryf travel blogs vir ‘n webtuiste genaamd nextdestination.nl en sy vrou, Rian skryf oor die uitdagings van reis met kinders, vir 4flipflops.com. Die twee is ongelooflik nuuskierig oor alles en besonders ingeligte geselskap. Hulle is besig met ‘n 3-maande reis deur Afrika saam met hul kinders, onderskeidelik 4 en 1 jaar oud... Dis braaf. Maar hulle is al goed geolie. Hulle weet ook wat hul doen. By Muisbosskerm sit ek en Tyrone en gesels die wêreld plat oor alles van sport, politiek tot die verskil tussen Kaapstad en Johannesburg. Die ete is ongelooflik... Ons word bederf met waterblommetjie bredie, seekos-kerrie, geelstert, engelvis, snoek, stokvis, potbrood, soetpatats en koeksisters. En dit alles sluk ons af met Kookfontein se Sauvignon-blanc terwyl die son oor die see ondergaan. ‘n Wonderlike ervaring wat soveel beter gemaak is deur hierdie drie mede-avontuur-jagters.

Dag 5: Lambertsbaai na Saldanha Baai

400 km

Dis moeilik om voor die son op te wees as jy toegevou is in ‘n vere-duvet op ‘n queen-size bed na vier dae se emosionele, fisiese en sensoriese uitpuitting wat afgesluit is met ‘n besonderse en massiewe seekos ete. Gelukkig kom die son in hierdie geweste eers 07:00 op en my eerste bestemming sou eers na 09:00 oop wees vir besigheid. Na ‘n vinnige stort laat ek dus my kamersleutel op die lessenaar in die voorportaal, sluit die voordeur en sluip vir die hoeveelste keer uit iemand anders se huis soos die spook van ‘n vreemdeling. Altyd gemaklik, maar nooit werklik tuis nie. Themba begin ook al die gevolge van amper 2000km op die pad voel en ons rol dus stadig uit die slapende vissersdorpie (om nie die burgers se slaap te steur nie, stel ons onsself gerus).

In Clan-William begin die son se strale ook hulself uitstrek en wakker gaap en vir die eerste keer kruip daar bietjie warmte en lig in die dag in. Ek kies koers al langs die N7 af met die indrukwekkende Clan-William dam aan my linkerkant. Kort voor lank vind ek die afdraai na Algerië en verlaat die relatiewe veiligheid van die snelweg om die mistieke Cederberge te verken. Onmiddelik verdwyn die son weer agter die kranse wat my omring, en ‘n bord langs die pad beweer ek bevind myself nou in ‘Luiper gebied’. Met volle bewustheid van die nuutgevonde koue wat die verlies aan sonstrale bring en die bykomende gevaar van (nagtelike) roofdiere, trek ek toe af op die kruin van die Nieuwoudtspas en staar uit oor die ongelooflikste pokdalige vallei van immergroen fynbos en die ruwe rante van die Cederberge, bestrooi met marmer en kalk. Vir ligwordende en stowwerige kilometer op kilometer duur hierdie kransagtige omhelsing van my sintuie voort en ek word meegesleur in hierdie toweragtige landskap. Die rante van die krans lyk soos ‘n stalagmitiese katedraal waar verlore geeste nog swerf. Uiteindelik skeur die kranse oop en openbaar ‘n grasgroen, moerasagtige vleiland, deurdrink met sonskyn. Vleiland verander in grasland, en grasland transformeer uiteindelik in die wingerde van Cederberg Wines. Aubrey wag my in om my deur die volle arsenaal van hul kunswerke te neem in ‘n moderne en klinies-minimalistiese proe-kamer. Ons skop af met vier verskillende Sauvignon-Blancs, elk met sy eie ingewikkelde geskiedenis en oorspong, en elk so anders as die vorige as wat jy jouself kan verbeel. Die plaas koop byvoorbeeld druiwe oor van hul Sustersplaas in Elim genaamd Ghost Corner, en vervaardig ‘n barrel-fermented Sauvignon daar in die Cederberge - ‘n komplekse en amper hypnotiserende wyn wat definitief tans een van my gunstelinge is. Na die Sauvignins beweeg ons aan na hul Chardonay, Pinot Noir, Cabernet Sauvignon en uiteindelik na die kenmerkende kultivar van die omgewing - hul Bukketraube. ‘n Germaanse druif wat nêrens anders in Suid-Afrika gegroei word nie vir die eenvoudige rede dat die druif so kleinserig en broos is dat dit nie ander wingerde om hom kan verdra nie. Cederberg wines is natuurlik die enigste verbouer in die hele vallei en myle vanaf die volgende plaas. Hierdie natuurlike soetwyn is waarskynlik nie almal se smaak nie maar dit is so eie aan die gebied soos wat Bunnies aan Durban is. En reëls is reëls.

Na my besonderse vloeibare en druifgebaseerde ontbyt (ek het in my bewondering van die berge vergeet om enigsins te eet) vind ek my weg terug na die hoofpad en draai af by die eerste padstal wat ek kry, net duskant Piketberg, om ‘n wildspastei en varsgebakte brood te koop. By die hoeveelste Stop-and-go waar ek voorgekeer word sit ek en kou heel tevrede aan my pie. My volgende stop sal St. Helena Baai wees. Ek wou nou al vir ‘n geruime tyd kom kyk hoe lyk die plek - vandat ek op een van my lukrake soektogte deur die internet afgekom het op oop erwe in hierdie kusdorpie wat verkoop word teen ‘n fraksie van die prys van enige tipe eiendom in Gauteng. Ek onthou hoe ek nog een dag agter my lessenaar gesit het met ‘n das om my keel en by myself gedink het ‘ek kon nou rustig in St Helena gesit het op my lappie grond en uitgetuur het oor die see’. Ongelukkig het die huismark dikwels ‘n manier om te weet wat iets werklik werd is. Terwyl ek met my oop venster die dorp binnery word ek onsalig bewus van ‘n aggresiewe onwelriekendheid wat my neusgate aanrand. Die skuldige blyk toe die vispakkery te wees - die grootste indiensnemer in die dorp en waarskynlik die ding wat die dorp se ekonomie aan die gang hou. Ironies is dit ook die ding wat die dorp helemal onbewoonbaar maak vir enigiemand wat nie in die fabriek of op die see werk nie. Miskien is my Hoëveldse reuksintuig net te sensitief vir hierdie tipe visserigheid, maar nietemin was ek teleurgesteld dat my lae-koste uittreeplan in so ‘n klam industriële walm opgegaan het.

Nadat ek Shelly Point (die upper-class woongebied van St Helena - baie weelderyk dog steeds stinkerig) verken het ry ek na die oulike klein dorpie van Paternoster. Met klein witgekalkte huisies en allerlei knus en kunstige koffiewinkeltjies is hierdie meer in lyn met my verwagtinge oor wat ‘n Weskusdorpie moet wees. Ek en Happy het vooraf ooreengekom om by die Paternoster Hotel se kroeg byeen te kom vir ‘n vinnige bier en om stories van ons onderskeie reistogte uit te ruil. Die kroeg staan alom bekend as die ‘Panty bar’, en die rede daarvoor is nie moeilik om te raai nie. Teen die kroeg se dak hang daar honderde, indien nie duisende, van die klante se meer delikate kledingstukke. Meeste van hulle het name en datums op om die dag te vier toe vryheid en berugtheid verwerf is. Die mure is ook ‘n huldeblyk aan die wat voor ons daar was. Een inskrywing naby die badkamer lui in ongedistelleerde eerlikheid “James and Elize came here to get smashed - 12 January 2005″.

Na ‘n vinnige lafenis ry ek en Haps (steeds ten volle geklee) al langs die kus af om te gaan loer wat in Tietiesbaai aangaan. Nadat ek ‘n klip gesien het wat soos ‘n hond lyk in Hondeklipbaai, en beide sederbome en berge in die Cederberge was Tietiesbaai in hierdie opsig ietwat van ‘n teleurstelling. Die natuurskoon is egter ongelookflik en ek sal graag wil terugkeer om in ‘n tent op die hoogwaterlyn te kamp en rustig in die aand ‘n vissie te braai op die strand. Ek en Haps kon die dag se ry al aan ons lywe voel en trek toe in by die Seekombuis vir ‘n welverdiende middagete, voordat ons groet en elkeen weer op sy eie weg gaan. Ek ry Saldanha binne met sonsondergang en vind my blyplek vir die aand - ‘n gastehuisie op die Kaai waar die locals verbydraf in die skemerlig en die skepe dobber op die water van kanna en toermalyn. Ek sit alleen in die voorerf en steek vir my ‘n vuurtjie aan vir geselskap, skink ‘n glasie wyn en drink die aand in.

Dag 6: Saldanha Baai na Bloubergstrand

135 km

Die aand word ek wakker weens die bekende gedreun van ‘n tipiese Hoëveldse donderstorm. Met die reën wat meedoënloos neerstort op die dak en die donder wat dreun in die verte, draai ek om en raak met ‘n glimlag op my gesig aan die slaap. Gert Vlok Nel het gesing “slegs as ek slaap in reën is ek waarlik moeg, gelukkig en alleen”, en ek voel presies dieselfde. Ek slaap die slaap van die dooies met ‘n goeie donderstorm om my heen. Eers toe ek wakker word die oggend besef ek dat ek nie iewers op die Hoëveld is nie en dat donderstorms nie tipies op die Weskus gesien word nie. Ek pak my karige besittings op in die gryserige oggend, maak seker die gastehuis is min of meer in dieselfde toestand as waarin ek dit gevind het en kies koers. Onmiddelik buite Saldanha begin die verkeer optel. So vinnig is ek gekondisioneer deur my paar daggies in die wildernis dat ek onmiddelik geirriteerd raak met die magdom karre en mense om my. Ek kryt Kapenaars uit as die swakste bestuurders in die land, en draai so gou as moontlik van die hoofpad af om deur Langebaan te ry - ‘n pragtige (indien effe kommersieël na my nuutgevonde smaak) Weskus dorpie met gemaklike vakansiewonings en elke stadsweelde wat ‘n vakansieganger voor kan hoop. Uiteindelik dun die dubbelverdiepinghuise uit en word vervang met fynbos en ‘n uitsig oor een van die grootste lagoons wat ek al gesien het. Ek stop by ‘n hek en gesels met die wag daar wat my R40 vra om deur te gaan, en so bevind ek myself in die Weskus Nasionale Park. Al om my is lappe fynbos met Elande, Volstruise en selfs ‘n skilpad of twee. In die triestige grysheid ry ek doodgelukkig deur hierdie paradys van fauna en flora en neem elke kronkelende afdraaipaadjie om my R40 die moeite werd te maak. Uiteindelik trek ek af by die Geelbek Restaurant - ‘n eetplek wat spesialiseer in tradisionele Nederlandse en Kaap-Maleise voedsel. Ongelukkig wil dit voorkom asof die vroeëre inwoners van die Kaap van Storms slegs resepte gehad het vir middag- en aandete, en ek moet maar settle vir ‘n gewone Engelse ontbyt in die winderige binnehof.

Buite die park breek daar weer ‘n hewige storm los en Themba skud die stof van die Noordkaap finaal af voordat ons afdraai na ‘n klein dorpie genaamd Darling. Hier moet ek eers verduidelik wat die katalisator vir hierdie reistog was. Soos ek reeds geinsinueer het, het die idee om alleen langs die Weskus af te ry lank reeds posgevat in my onderbewussyn. Dit is iets wat ek al oor droom en beplan sedert jare gelede om die spoke en spore van my helde te jaag. Die bestandele was dus lank reeds in die maatbeker, maar die gebeurtenis wat my in staat sou stel om die droom ‘n realiteit te maak was die bruilof van twee van my immergunsteling mense op hierdie aardbol - my twee vriende Jannes en Clarissa. Jannes en Clarissa is woonagtig te Darling, en sou die Saterdag na my vertrek op my avontuur die knoop deurhaak in Swellendam. En daar is my opening toe. ‘n Troue in die Kaap, knus tussen twee publieke vakansiedae in die mooie maand van April. Ter voorbereiding, dus, vir die huweliksbevestiging, voel ek myself genoop om die tuisdorp van hierdie twee pragmense te gaan verken. En die beste manier om ‘n plek te leer ken is volgens my om hul bier te gaan drink. Daarom besoek ek Darling Breweries - ‘n brouery met ‘n gewete. Vir elke vat bier wat hul produseer plant hul ‘n boom, en elke bier wat hul maak word vernoem na ‘n bedreigde dierspesie waarvoor hul dan groot bedrae geld skenk ten einde die wêreld te red. Dit is die tipe besigheid wat ek met blymoedigheid ondersteun, en dit help natuurlik dat hul produk bitter lekker is ook. Na ek my deel gedoen het vir moeder aarde besoek ek Evita se Perron om te wandel deur die verlede. Tannie Evita het korrespondensie ontvang van staatshoofde en allerlei autoriteitsfigure sedert die vroeë 70′s (aanvanklik hoofssaklik om haar in kennis te stel dat haar nuutste skryfstuk onaanvaarbaar is weens ‘n legioen redes) en elke brief word met trots uitgestal in die klein museumpie/winkeltjie. Dit is werklik iets om te sien, en mens kry die idee dat Pieter-Dirk Uys dalk ‘n dieper begrip het van ons land as wat baie mense hom voor krediet gee.

In die (steeds) nimmereindende reën sluit ek aan by die string ligte oppad na die Moederstad, deur Melkbosstrand na Blouberg. By Happy-hulle se flat neem ek ‘n vinnige middagslapie en reël met my ou vriend, Rudo, om hom te ontmoet vir ‘n burger by Jerry’s voordat ek doodmoeg in die bed val en wegsink in ‘n droomlose slaap. Klaarblyklik is avontuurlustigheid bitter uitputtend.

Dag 7: Die Boewe neem Blouberg oor

Martin “Martini” Park. Wouter “Johnson” Botha. Tiaan “Physical Threat” Visagie. Alombekend as die Boewe. Die drie, tesame met PC “Oven Glove” Engelbrecht land vroeg al op Kaapstad Internasionaal, en Happy is reeds weg om hul te gaan optel. Ek gebruik die tyd om bietjie wasgoed te was en my hare te laat sny voor die bruilof. Terwyl ek vir my wasgoed wag ontmoet ek vir Rudo en sy vrou, Susan by ‘n versteekte eetplekkie genaamd Festive Undergound Eatery. Jy moet inderdaad weet presies waar om te soek vir hierdie plek in ‘n agterstraatjie agter ‘n dodgy besigheid wat miskien tweede-handse karre verkoop en miskien karate klasse aanbied maar dalk gewapende reaksie bied. Die bordjie buite is hoogs vaag en uitsluitlik onduidelik. Ek het nog nie vir Rudo en Susan gesien sedert hul afgetrek het Kaap toe nie, en ons het baie om op te vang. Rudo het sy eie besigheid begin wat matrasse (wat hy self ontwerp het) en kussings vervaardig en versprei via hul webtuiste (Bitter cool idee, check dit uit hier), terwyl Susan ongelooflike werk doen as grafiese ontwerper. Dit is altyd so lekker om met die twee op te vang - ek en Rudo gaan lang jare terug.

Nadat ek my skoon klere gaan optel het, sluit ek aan by Happy en die res van die manne by Blue Peter. Dis onmiddelik ‘n blerrie gemors (I say this with affection) en PC besluit spontaan dat ons die hoofaantrekkingskrag van die plek is, en dat hy sal dien as serimoniemeester. Wouter verloor sy beursie, Tiaan verloor beheer van die situasie, en PC verloor sy hart. Die liefde is ‘n groot geheimenis en PC het daarin gepoog om dit deur middel van interpretiewe dans aan die skare te verduidelik. Ongelukkig het min mense opgelet, en as ons nie die akrobatiese dade op film vasgevang het nie, kon dit verlore gegaan het. Dit sou ‘n skande gewees het, want ware kuns is skaars.

PC het van sy mede-Phalaborwiërs wat in die area is oorgenooi om by ons aan te sluit. Twee ongelooflike mense met harte van goud en glimlagte so breed soos die horison. Frank en Celeste Streicher. Twee absolute legendes wat binne ‘n middag diep in ons almal se harte ingekruip het om vir ewig daar die wag te hou oor ‘n perfekte dag langs die strand. Frank en Celeste wat besig was om ‘n blyplek te soek sodat Frank sy fisioterapie-praktyk af te skuif Kaap toe. Frank en Celeste wat met deernis en liefde en aansteeklike goedhartigheid saam ons kon lag en sing en sorgvry hulself geniet tussen ‘n klomp vreemdelinge wat oombliklik vriende kon word. Frank en Celeste wat skaars ‘n week later in tragiese omstandighede saam met hul seuntjie in ‘n motorongeluk oorlede is. Frank en Celeste wat hul dogtertjie agterlaat in hierdie onsekere wêreld. Partykeer kan mens nie verstaan hoekom daar soveel seerkry en swaarkry in hierdie lewe is nie. Hoekom twee sulke ongelooflike mense van hul geliefdes as weggeneem moet word nie. Al wat ek weet is dat Frank self sou gesê het dat God in beheer is. En dat hulle nou veilig by hom is. Die hemel is miskien nou klein bietjie helderder, al is ons harte bietjie donkerder. Ek dink die les is dat ons voluit moet lewe terwyl ons hier is, dat ons almal met onblusbare liefde en omgee moet hanteer, dat ons moet lag uit ons harte en God moet dien waarookal ons gaan. Nes Frank en Celeste gedoen het. RIV, vriende.

Dag 8: Blouberg na Swellendam

240 km

Na Blue Peter het ‘n paar van ons die dag se gebeure in oënskou geneem op die balkon, met behulp van ‘n glasie wyn. PC was in die hoofslaapkamer besig om te droom oor verlore liefdes, Haps op die bank in die sitkamer, Wouts en Park in die een kamer terwyl ek en Tiaan “T-Slice” rustig in die ander kamer geslaap het. ‘n Heilsame ontbyt is aan ons bedien by Doodles om ons in die regte gemoedstoestand te plaas vir die pad Swellendam toe. In Strand tref ons verkeer. PC knip ‘n uiltjie. Wouter en Park vind dit snaaks vanuit die agtersitplek van Happy se huurkar. By ‘n Engen garage kry ons vir Xander langs die pad. Nou, dikwels by troues is daar gaste van ver af kom. Oom Johan en tannie Fransie sal dalk deurry vanaf Thabazimbi om ‘n troue by te woon in Pretoria. Of dalk vlieg iemand van die Kaap af op. Hierdie is opmerklike en belangrike dinge. Maar min mense vlieg 24 ure reg rondom die wêreld soos Xander Riekert. New Zealand is bitter ver van Swellendam af, selfs per vliegtuig. Met ons nuwe internasionale reismaat by ons aagesluit durf ons toe die pad aan met nuwe moed. Ek en PC sing luidkeels aan allerlei lekkersing treffers en Xander verduidelik iets vir Tiaan in die kar voor ons met heftige handgebare. Gelukkig word sy storie onderbreek toe ons by Riviersonderend aftrek vir die beste pasteie op hierdie planeet. In Swellendam koop ons ‘n vleisie en ‘n stukkie suurdeeg vir die aand se ete en gaan klok in by ons tuiste vir die volgende twee dae. Martin, Haps en Wouts is deel van die prosessie en gaan braai saam die bruidspaar en hul families terwyl die res van ons in die swembadjie sit en ‘n biertjie geniet terwyl die son ondergaan teen die agtergrond van die Zuurberge. Die aand speel ons Survivor. Tiaan word konsekwent eerste uitgestem. Hy voer aan dis omdat hy ‘n fisiese bedreiging is en ons klomp lafaarde. Ek besluit ek gaan vir Wihan Wihan saam met my neem na die finaal, aangesien hy reeds aan die slaap is en maklik verslaan kan word. Ek word onmiddelik uitgestem. Eerlikheid word nie beloon in hierdie spel nie.

Dag 9: #JCVanZylTroue

Vyfuur die oggend word ons wakker gegil.

“Dis ‘n BRAND!!”

“Dis ‘n VUUR!!”

Instinktief pluk elkeen ‘n onderbroek oor sy hoof (oorblyfselfs van ‘n fire-drill proses vanuit ons koshuisdae). Die vorige aand het ons ‘n massiewe kampvuur aanmekaar geslaan om die atmosfeer en ambians reg te kry vir die tribal councils waar Tiaan keer op keer uitgestem is en rustig in die windstil nanag gaan slaap. Die vroegoggend bring toe met hom magtige winde wat soos ‘n vloed oor die berge stroom deur die vallei. Park en Xanties is gelukkig paraat genoeg om te besef dat die Kaap in sy huidige toestand nie besonders brandbestand is nie en dat warrelende kole in ‘n droë veld ‘n slegte idee is.

Die uiteinde is dat die hele huis wakker is nog voor ‘n haan kon kraai in verloëning. Wihan en Tiaan probeer hul bes om nog ‘n uur of twee se slaap in te kry, maar die burgers gun hul geen rus nie. Uiteindelik is almal wakker en gestort en ons mik Barrel and Blues toe vir ontbyt en ‘n laaste doppie saam Jannes as ongetroude man.

Helfte van die trougaste daag op en kort voor lank moet Jannes ons smeek om te gaan regmaak en asseblief nie laat te wees vir die diens nie. Ek tel vir Eckhardt “Eckbeer” Breet langs die pad op en ons reken daar is genoeg tyd vir ‘n laaste biertjie in die swembad voordat ons die kerk moet betree. Ons word verder versterk in ons oortuiging toe ons besef die kerk is slegs een Suid-Afrikaanse kilometer vanaf ons woning.

‘n Halfuur voordat die diens begin is ons uitgevat. Ek, Tiaan, Wihan, PC en Eckbeer lyk ongelooflik goed. Hare is gegel, baarde is getrim, skoene is gepolish en monde is gespoel. Ons is gereed. Met groot fanfare durf ons toe die lang pad aan en ‘n minuut later staan ons voor die kerk en wonder wat om met onsself te doen vir nog 25 minute.

Die gaste daag een vir een op, ou vriende word gegroet, en die kerk raak vol. Jannes daag op en lyk beter as ooit tevore. Eckbeer se eks kom sit voor ons. Eckbeer voer aan dit is nie sy eks nie. Ek en Du Toit glo hom glad nie.

Ek dink toe Clarissa die kerk binnekom was daar nie ‘n droeë oog of ‘n ongelukkige hart in daardie Swellendamse kerkie nie. Dit is my gebruik om vinnig te loer na die Bruid voordat ek die Bruidegom se reaksie dophou wanneer sy instap. Clarissa lyk soos ‘n engel! Sy is sprankelend in die sonlig wat deur die vensters stroom, en ek draai om te sien hoe Jannes sal reageer en is onmiddelik in trane. Jannes breek my. Hierdie twee mense is gemaak vir mekaar en ‘n herbevestiging daarvan dat liefde wen. Ek is so bly vir hulle, en ontsaglik lief vir beide van hulle. Die dominie draf die diens deur in sy tekkies, en ons gooi hul met ons harte buite die kerk. Phillip staan eenkant en speel met sy drone.

Die res van die aand snel verby soos ons lag en kuier en gesels en dans asof daar nie ‘n bekommernis in die wêreld is nie. Miskien, op daardie oomblik, was daar werklik nie. Daar was ‘n wonderlike groep mense bymekaar, die beste wat jy voor kan hoop. Maar hoe dan anders? Dis immers Jannes en Clarissa wat trou.

Dag 10: Swellendam na Bloemfontein

990 km

Die feit dat meeste van ons eers 4h in die bed gekom het, het dit eksponensieël vergemoeilik om vroeg uit die bed te klim. Maar ons moes in die pad val want die Boewe moes hul vliegtuig gaan vang in George, terwyl ek tot in Colesberg moes ry waar ek sou oorslaap die aand. Wihan Wihan besef mettertyd dat hy sy sleutel die vorige dag in die Barrel en Blues gelos het. Die eienaar is egter op hierdie Sondag na familie in die Karoo en die plek is gesluit. Na ‘n lang skattejag met Happy wat beheer neem, spoor hul toe ‘n kelnerin op wat uiteindelik die plek vir hul kon oopmaak sodat Wihan sy kar kon kry en terugbestuur Hermanus toe. Teen daardie tyd het ek en die boewe reeds gestop vir ‘n garage pie en red bull elk voordat ek hul by die lughawe afgelaai het. Tiaan en PC het ons vermaak met hul weergawe van ‘n inbelprogram op RSG oppad daarheen terwyl ek en Wouter gewerk het aan ons opkomende selfhelp-boek.

Eweskielik is ek weer alleen. Die ononderbroke gelag en geraas van die afgelope paar dae is saam met die Boewe by George afgelaai en dis alweer net ek en die pad. Maar hierdie keer het ek nie tyd vir allerlei ompaadjies nie - ek moet in Colesberg kom voor sononder. Ek neem die N12 uit George uit en ry teen die Outiniqua pas uit - so mooi en onheilspellend soos enige pas in die Cederberge met een of twee verskille. Dis grasgroen. George lê in die middel van die tuinroete en bly een van die mooiste dele van ons land. Die ander verskil is, ek het skaars kans om ordentlik die skoonprag in te neem. Die pas kronkel en draai om die berge en ek moet my oë op die pad vasgenael hou of oor die afgrond stort. Die rustigheid van my eerste paar dae se sorgelose verkenning is iets van die verlede.

Ek neem die N9 op deur Uniondale, Willowmore en Aberdeen voordat die donker my vang net voor Graaff-Reinet. Toe ek oor die bult kom word ek begroet deur die ongelooflikste sonsondergang oor die Karoo. Doodmoeg kom ek in Colesberg aan en bel die plek langs die Gariepdam waar ek sou oorslaap die aand. Dis reeds stikdonker en my blyplek is nog ongeveer 90km oor onbekende paaie weg. Volgens my is al my verblyf vooraf reeds gereel en ten volle betaal en met gerustheud bel ek dus net om seker te maak hoe om te ry en waar ek moet incheck. Die dame aan die ander kant van die lyn kry egter geen rekord van my bespreking nie. Ek dring aan dat dit daar moet wees en dat sy moet aanhou soek, maar sy vind my naam nêrens. Ek besef ek het die bespreking reeds 5 maande gelede gemaak, en daar is waarskynlik ‘n moontlikheid dat ek ‘n fout kon maak. Ek vra of hul my op kort kennisgewing kan uithelp met blyplek, en die dame verseker my hul kan. Toe ek egter my padkaart bestudeer, besef ek dat dit my slegs ‘n uur langer sou neem om tot in Bloemfontein te bestuur - en dat ek dan op nasionale snelweë sou bly, teenoor die onbekende en moontlik grondpaaie wat ek sou moes ry na die Gariepdam. En boonop sou ek die volgende dag daardie hele pad weer moes terugry. Net daar besluit ek om maar eerder deur te skiet tot in Bloemfontein en ‘n plekkie te vind om my kop neer te lê. Gelukkig is daar ‘n gastehuisie wat vir my plek het een of twee blokke vanaf die afdraai, en ek val met groot dankbaarheid neer in die bed en raak onmiddelik aan die slaap. Ek het deur ongelooflike mooi landskap gery vandag, maar ek kon dit nie inneem nie. Miskien was ek net te moeg. Miskien het ek my punt van versadiging bereik.

John Steinbeck het in sy boek ‘Travels with Charley’ geskryf dat hy daardie punt kon bereik op ‘n toer - waar hy net nie meer die dinge wat hy sien waardeer nie. Elke berg lyk soos die berg voor dit, elke sonsondergang dieselfde. Ek dink my proses is verhaas deur die skielike verandering in tempo. Ek het gegaan van ‘n selfgedrewe ontdekkingstog sonder veel van ‘n eindbestemming na ‘n wonderlike, chaotiese kuier saam fantastiese mense. En nou moet ek al die pad terugry met die horlosie wat in my ore tik. Ek dink ek het tot ‘n mate die stukkie paradys in die Karoo verbygesnel, en dit is hartseer.

Dag 11: Bloemfontein na Johannesburg

400 km

Voor die son op is, is ek weer oppad. Ek is haastig om by die huis te wees, in my eie bed te slaap, en op my eie bank te lê en TV kyk. Hierdie deel van die land hou vir my niks nuuts nie, en die enigste doelwit is om by die huis uit te kom. Ek luister na ou bekende musiek, Leonard Cohen, Laurika Rauch en Koos Dup. In Kroonstad stop ek vir ontbyt, en eet sommer so in die verder ry. Gauteng lê en wag vir my in ‘n digte miswolk toegevou. Die musiek en die weer laat my die gebeure van die afgelope paar dae herspeel in my kop. Die plekke wat ek gesien het, die mense wat ek ontmoet het. Dis asof my tuisprovinsie geweet het presies in watter bui ek sou tuiskom en alles gedoen het in sy vermoë om die skok te versag. Teen die tyd wat ek op die M1 klim en die stad binnery het die mis begin wegkwyn voor die son en die sagte herfslig verlig my stad soos ek oor die bult kom en die grootste mensgemaakte woud homself voor my oopvou. My gunsteling stad, my gunsteling seisoen. Ek ry die bekende strate binne en die oggend reën goud rondom my neer.

Die vraag is nou of ek verander het op hierdie trip? Waarskynlik nie op enige manier wat iemand anders sou kon agterkom nie. Het ek iets geleer? Waarskynlik nie iets wat ek in woorde kon verduidelik nie. Ek kom moontlik terug met meer vrae as antwoorde, en dis ook okay. Ek het iets gedoen waaroor ek al vir jare droom. Ek het dinge gesien wat bitter min ander mense al het. Ek het geswem sonder die spreekwoordelike haainet om my te beskerm, en geval sonder om te weet wie my gaan vang.

Ek het gelewe. Ek het beleef. Ek het gevloek en geskel en geval en weer opgestaan. Ek het gebrand in die woestyn en gevries in die oseaan. Maar soos Johan C. Bakkes gesê het,.. Ten minste was ek nie lou nie.

#roadtrip travel SouthAfrica WestCoast SoloTrip Friends Wedding JCVanZylTroue sunset

2 notes · View notes