#De strijdlust is geboren | Explore Tumblr posts and blogs

philomon · 4 years ago

Text

Het foute beeldje

Toen ik zo’n 30 jaar geleden die kleine, kleurige en natuurlijk ontzettend foute spaarpot kreeg, moest ik glimlachen.

Ik woonde al een aantal jaren in New York en met verbijstering zag ik alle dagen die krankzinnige ongelijkheid. Het bestuur van New York had nog geen grote schoonmaak gehouden en alleen al in de subway was er alom die schrijnende armoede die ik daarvoor nog nooit zo intens gezien had. Je struikelde over de bedelaars, moeders met kinderen, allemaal in vodden. Jonge mannen die ledematen misten, honger hadden en volgens hun kartonnen bordjes spoedig aan aids zouden overlijden, wat ongetwijfeld ook zou gebeuren. Ongelofelijk veel ouderen, volstrekt de weg kwijt, onvoorstelbaar treurig en eenzaam. Zeker, onder hen best veel witte Amerikanen, maar het overgrote deel was zwart. En terwijl ik me met duizenden andere New Yorkers door dat ondergrondse getto in kantooroutfit naar kantoor of in jogging kleren naar Central Park begaf, realiseerde ik me continu hoe oneerlijk macht, inkomen, gezondheid en geluk verdeeld zijn. Er waren vast ook professionele bedelaars bij, hoewel je je ernstig moet afvragen waarom iemand dat zou doen, en er waren er natuurlijk ook die onwijs vette pech in hun leven hadden gehad, maar ik wist toen en ik weet nu, dat veruit de grootste groep stom toevallig op de foute plek en in een kansarme omgeving was geboren. En om de doorsnee ‘gewone’ werkende New Yorker die dagelijkse confrontatie te besparen, heeft de stad enkele jaren later het leeuwendeel van die mensen ‘verplaatst’ naar de periferie waardoor ze minder zichtbaar zijn geworden. Dat is een tragedie en schande van ongekende omvang, maar daar wil ik het nu niet over hebben.

Het gaat me nu om die spaarpot, die ik in ‘91 kreeg van een lieve, witte vriendin. Hij heeft de vorm van een kleine zwarte man met dikke rode lippen in een rood jasje. Hij zit daar in kleermakerszit, met zijn handen voor zich. Als je in die hand een muntje legt en aan zijn oren draait, gaat zijn arm omhoog en schuift zijn hand dat muntje door zijn mond naar binnen, de gietijzeren spaarpot in. Mijn vriendin had twee beeldjes gekocht in zo’n rommelwinkel: voor mij dat dienstbare mannetje, een soort piccolo, en voor haarzelf een zwart vrouwtje met een wit schortje. Alleen al die woorden, ‘dienstbaar mannetje’ en ‘zwart vrouwtje’, hoe durf ik ze op te schrijven, maar ze geven helaas precies aan wat je ziet en wat de maker bedoeld heeft. Die vriendin was net als ik toen een expat in NY en inmiddels zijn we beiden terug in Nederland. Mijn mannetje staat sindsdien bij mij op de piano, haar vrouwtje bij haar op de keukenvensterbank. Waar het me nu om gaat is mijn glimlach van toen. En daarna.

Die spaarpot heeft een waarde van nul. Gewoon kitsch. Een van die prullaria die je op markten of bij de kringloop koopt. Ik kreeg ‘m kado en ik vond ‘m wel grappig. Zo’n spaarpotje, in vrolijke kleuren, dat ze vroeger aan kleine kinderen gaven. Ik vroeg me nog af hoe oud ie zou zijn. Vermoedelijk eind jaren ’40 of begin jaren ’50, dacht ik, want het zou ondenkbaar zijn dat zulk speelgoed nu nog gemaakt zou kunnen worden. Daarvoor was die afbeelding van een vrolijke, maar onderdanige zwarte man veel te beladen. Dat zou vandaag de dag echt niet meer kunnen. Je zou het ook niet aan je kinderen willen geven. Het was een speeltje dat in mijn fantasie helemaal paste in die samenleving van koffieplantages met witte families en zwarte slaven. Zoiets flitste toen in ’91 door mijn hoofd. Ik zag dagelijks met eigen ogen dat racisme nog springlevend was. NY was een stad van uitersten en dat maakte die stad ook interessant. Je werd echt geconfronteerd met krankzinnige luxe en schier eindeloze mogelijkheden enerzijds en anderzijds met talloze vooral veel zwarte mensen, die alle hoop op een beter en leuker leven leken te hebben opgegeven. Nu kreeg ik dat foute, duidelijk gedateerde beeldje, maar hoe dan ook een reliek, een overblijfsel uit een tijd waarvan je hoopt dat die nooit meer terugkomt. Een spaarpotje voor kleine kinderen, die vast ook met witte en zwarte poppen speelden, ongetwijfeld ook met rollenspellen die ze toen heel gewoon vonden. Tja, dat beeldje zegt het eigenlijk allemaal. En ik keek ernaar met een glimlach. Nou ja, beter gezegd, een beetje droeve glimlach, die uiting van het enigszins machteloze beseffen. En verder dacht ik niet zo veel. Een hebbedingetje uit het verleden. Na NY is ie gewoon meeverhuisd naar Amsterdam.

Zo’n twee jaar geleden sprak een dierbare vriend mij echter op het bezit van dat spaarpotje aan. We hadden met een groepje een hele discussie gehad over zwarte piet, een onderwerp dat de laatste jaren sowieso steeds vaker aan de orde komt. Hij zag dat ding op mijn piano staan en zei dat dat echt niet kon. Ik wuifde die opmerking echter weg. Dat beeldje was niks anders dan een grappig souvenirtje uit NY en had verder niets te maken met mijn eigen opvattingen en gevoelens over racisme, zei ik. Daar bleef het bij. Deze week hadden we weer een lang gesprek over onze multiculturele samenleving en een ingrijpende ervaring waar hij zelf mee bezig was. Daarbij kwam ook zwarte piet ter sprake en, bijna terloops, opnieuw ook dat beeldje. En nu heb ik het gevoel dat ik er iets mee moet. Weggooien, teruggeven, op een minder prominente plek zetten, gewoon laten staan? Wat ik hier schrijf is niets anders dan een poging mijn eigen gedachten hierover te ordenen. Ik wil het niet zwaarder maken dan het is, maar toch vraag ik me steeds meer af waarom er bij het zien van die spaarpot in ‘91en ook soms daarna zoiets als een glimlach op mijn gezicht kwam in plaats van trekken van woede en boosheid. Want er zit natuurlijk wel een verschil tussen een glimlach, al dan niet een beetje droevig uit machteloosheid, en strijdbare afkeur. Het is misschien een kwestie van karakter, van enige ongeïnteresseerdheid of lafheid zelfs, maar als ik nu vind dat racisme en discriminatie echt niet kunnen, en dat vind ik, hoe kun je dan toch met een zekere humor en afstand, die glimlach dus, tegen sommige dingen aankijken?

Zwarte piet blijft hier een goed voorbeeld. Tot voor enkele jaren terug was ik mij niet of nauwelijks van enige discussie daarover bewust. Als iemand erover begon wuifde ik het weg. Hoe kon je je over zoiets onbelangrijks opwinden? Kom op, we hebben het over een oude traditie en een kinderfeestje. Tot ik langzaam maar zeker merkte, dat gewone integere mensen er heftig door geraakt werden, dat die pieten-rol, die ik voor onschuldig en ook best wel grappig had gehouden, door hen als kwetsend en stigmatiserend in hun persoonlijke leven werd ervaren. Vooral daarom moet ook wat mij betreft zwarte piet nu worden afgeschaft. Ik moet ook denken aan een bijna 170 jaar oud boek dat ik las op de middelbare school: “De negerhut van oom Tom”. Ik heb het met rode oortjes gelezen en leefde intens mee met de lotgevallen van de slaven onder de wrede behandeling van die witte plantage-eigenaren. De plaatjes in de Nederlandse uitgave lieten niets aan de verbeelding over. Ik heb het boek niet meer en soms kijk ik nog wel eens op een boekenmarkt of ik een exemplaar zie liggen. Natuurlijk kan ik ook in de reguliere boekhandel een nieuwe druk kopen, maar sedert circa 1980 komt het boek alleen nog uit onder de titel “De hut van oom Tom”, maar dat is niet de titel van het boek uit mijn jeugd. Een ander voorbeeld: in sommige oude Kuifje boeken staan Arabieren met wel erg grote neuzen en zwarte Afrikanen wel met erg volle lippen afgebeeld. Ik kon altijd wel glimlachen om die absurde karikaturen. In latere edities zijn die neuzen en lippen aanzienlijk minder geprononceerd. Kennelijk en gelukkig zijn auteurs en uitgevers met hun tijd meegegaan. Moet ik nu die oude drukken wegdoen? Is het allemaal een kwestie van goede smaak? Wat te denken van 1001 spotprenten die veel moslims als ernstig beledigend en stigmatiserend ervaren? Die spotprent in een dag- of weekblad is weer iets heel anders dan diezelfde spotprent ingelijst aan je muur hangen, zou ik zo denken, of niet soms? Meer in het algemeen, hoe vaak worden er geen ‘foute’ grappen of opmerkingen gemaakt, al dan niet in het café, waar we een beetje beschaamd om moeten lachen terwijl we ons realiseren dat die grappen of opmerkingen buiten de context van dat café en dat moment echt niet kunnen. We zijn immers geen racisten en we discrimineren toch niet, nietwaar?

Ik graaf in mijn geheugen en kijk om me heen. Dat beeldje is volkomen onbelangrijk, behalve dan dat ik het van een zeer aardige vriendin kreeg en dat ik het wel een grappig voorwerp vond, heel typerend voor een bepaalde tijd in de Amerikaanse geschiedenis. Maar mag ik het van mezelf ook vandaag in 2020 nog steeds grappig vinden, mag ik bij het zien even glimlachen, mag ik het op mijn piano laten staan? Door er zo over te schrijven, maak ik het wel tot een heel ding en krijgt het een lading die het eerder voor mij niet had. Kijk, over zwarte piet kan ik duidelijk zijn. Van mij mogen sinterklaas en die hele folklore eromheen blijven, maar zwarte piet en allerlei foute sinterklaasliedjes moeten veranderen of verdwijnen. De Negerhut van oom Tom koop ik uit een soort nostalgie misschien toch als ie niet te duur is. Ik zal er dan wel een kopie van dit stukje instoppen voor de lezer na mij. De oude Kuifjes laat ik rustig op de plank in mijn boekenkast staan. Maar met die grappen en grollen die ik maar al te vaak hoor en waar ik meestal wat onhandig bij blijf staan, daar zou ik misschien af en toe wel wat meer weerbaarheid en strijdlust mogen tonen. Anders blijft het bij wegwuiven en wegkijken. Anders verandert er nooit wat. En dat beeldje? Het blijft een heel apart kadootje, in elk geval een spaarpot met een verhaal. Maar om het nou grappig of leuk te noemen, nee dus. Die glimlach is geen uiting van blijdschap. Tja, wat moet ik er verder mee? We zijn inmiddels 30 jaar verder. Voorlopig of misschien wel definitief opbergen, denk ik nu. Dat wordt een volgend lang gesprek met die vriend.

Amsterdam, 19 juni 2020

0 notes

kevintendolle-blog · 6 years ago

Text

Analyse De Graafschap 17/18 (deel 3)

In drie delen hoop ik het seizoen 2017/2018 van De Graafschap te analyseren. Vandaag het derde en laatste deel, dat - zoals het hoort - over het laatste deel van het seizoen gaat;

(De eerste delen nog niet gelezen? Klik op DEZE LINK voor deel 1 en op DEZE LINK voor deel 2)

Play-offs: door het oog van de naald naar een perfect einde

Na zeven wedstrijden in (ongeveer) dezelfde samenwerking en een resultaat van zes winstpartijen en een (onnodig) gelijkspel, lijkt Henk de Jong zijn ideale opstelling net op tijd gevonden te hebben met het oog op de play-offs.

Halve finale play-offs, eerste wedstrijd: Telstar-uit De Jong zelf denkt daar anders over. Hij opteert voor meer zekerheid en om dat te bereiken kiest hij voor de volgende opstelling;

De opstelling bevat een aantal opvallende wijzigingen ten opzichte van de laatste duels. Allereerst heeft Frank Olijve zijn basisplaats terug ten koste van El Jebli. Gevolg is ook dat de punt in de 4-3-3 opstelling in plaats van naar achteren, nu naar voren wijst. Twee verdedigende middenvelders, in plaats van een.

Het meest opvallende is de basisplaats van Kevin van Diermen als centrale verdediger. De laatste basisplaats van Van Diermen op die plek was in de uitwedstrijd bij NEC op 23 maart. Nu verkoos de Jong hem boven Bart Straalman die de geblesseerde Sven Nieuwpoort in de wedstrijden daarvoor vervangen had.

Dat de wijzigingen geen succes waren was binnen no-time duidelijk. Telstar liep er in het eerste half uur aan alle kanten overheen en in de 35ste minuut greep De Jong al in en haalde zowel Olijve als Van Diermen naar de kant. Lars Nieuwpoort en Yousef El Jebli waren hun vervangers en daarmee ging De Graafschap weer spelen zoals het in de laatste (succesvolle) zeven wedstrijden van de competitie ook gespeeld had.

Toen stond het al wel met 1-0 achter. Typerend voor het optreden, van met name van Diermen, is wat er gebeurd bij die goal.

Centrale verdediger Toine van Hulzen van Telstar geeft een lange bal richting spits Melvin Platje (rode cirkel). Platje maakt geen aanstalten om te koppen, waardoor Van Diermen (zwarte cirkel) alle tijd heeft om zonder druk eenvoudig de bal weg te koppen. De centrale verdediger van De Graafschap gaat echter hopeloos in de fout, timet verkeerd en geeft Platje de vrije doortocht. Die twijfelt niet en laat Bednarek met een knal in de kruising kansloos.

Het is een wonder dat Telstar niet verder wegloopt in de eerste helft. Wel krijgt Sven Nieuwpoort nog voor rust zijn tweede gele kaart, waardoor De Jong Tissoudali moet slachtofferen voor Straalman. Het is aan de mentale weerbaarheid, wilskracht en vechtlust van de ploeg te danken dat er nog een redelijk resultaat gehaald wordt. Met name spits Serrarens en rechtsback Myenty Abena nemen hun ploeg op sleeptouw. De 3-2 nederlaag voelt dan ook als een nederlaag met perspectief voor de ploeg van De Jong.

Halve finale play-offs, tweede wedstrijd: Telstar-thuis

Nu het verdedigende experiment mislukt is en zijn elftal gemazzeld heeft in de eerste wedstrijd, grijpt De Jong terug op de opstelling die hij gebruikte in de laatste competitiewedstrijden. De voorzichtige verdedigende opstelling wordt weer ingeruild voor de aanvallende 4-3-3. Alles of niks.

El Jebli krijgt weer de voorkeur boven Olijve, Straalman neemt in het centrum zijn plek weer in en dat gaat ten koste van Van Diermen. De geschorste Sven Nieuwpoort wordt vervangen door zijn broertje Lars, die een uitstekende indruk maakt bij zijn invalbeurt drie dagen eerder.

Na vier minuten schiet Lars Nieuwpoort de achterstand al van de borden, als hij een corner van dichtbij binnenwerkt. Vervolgens grijpt De Graafschap met het aanvallende spel Telstar bij de keel. Vooral de snelle omschakeling van verdediging naar aanval is levensgevaarlijk.

Nadat Tissoudali vroeg drukzet verovert hij met hulp van Diemers de bal, waarna direct de diepte wordt gezocht en bovenstaande situatie – een aanvallend overtal – wordt gecreëerd. El Jebli krijgt uiteindelijk de bal en schuift deze een meter naast, maar het is het typische gevaar van De Graafschap als het gebruikt maakt van deze spelprincipes.

Dat het uiteindelijk nog spannend wordt na de 2-0 voorsprong (kopdoelpunt uit een corner van El Jebli) heeft De Graafschap te wijten aan twee individuele fouten. Allereerst ziet Bednarek er bij de vrije trap van Hamdaoui van heel ver niet goed uit, zoals dat drie dagen eerder ook al het geval was.

Daarna scoort De Graafschap via Serrarens 3-1, maar speelt Straalman – die verder een goede wedstrijd speelt – een bal te kort terug op Bednarek die een penalty weg moet geven. Vervolgens ziet Van Mieghem een voorzet ineens in het doelvallen en die voorsprong komt – met enig billen knijpen en een handsbal – niet meer in gevaar.

Op naar de finale. Eerst naar Almere, dat verrassend Roda JC uitschakelt, om het vervolgens thuis af te kunnen maken.

Finale play-offs, eerste wedstrijd: Almere City-uit

Het eerste finale duel is er een waarin De Graafschap stijf staat van de spanning. Van het leuke aanvallend spel met snelle omschakelingen is lang niks te merken. Vooral dankzij het goede werk van de verdedigende middenvelders van Almere City. Javier Vet en Gaston Salasiwa hebben El Jebli en Diemers in de tang. Daarnaast zorgen de aanvallende impulsen van Tom Overtoom ervoor dat Robert Klaassen vooral verdedigend bezig is en zijn handen vol heeft aan de aanvoerder van Almere.

Tot echt uitgelezen mogelijkheden leidt dit niet. Beide ploegen spelen aardig tot aan de zestienmeter, waarna het spel verstomt. Beide kanten krijgen evenveel mogelijkheden tot domme pech de Almeerse ploeg in het zadel helpt.

Almere City dringt in het laatste kwartier aan, maar probeert het vooral met hoge ballen voor het doel. Vrijwel allemaal worden ze eenvoudig verdedigd door De Graafschap. Tot onderstaand moment.

Mark Diemers (zwarte cirkel) krijgt een afgeslagen bal voor zijn voeten en lijkt eenvoudig op te ruimen. Maar de aanvallende middenvelder van De Graafschap glijdt uit en Almere neemt het balbezit over. Voordat De Graafschap weer goed gegroepeerd staat, geeft linksback Leroy Owusu van Almere de bal opnieuw voor. Uit die voorzet kan Sylvester van den Water voor het eerst zijn lengtevoordeel tegenover zijn directe bewaker Jordy Tutuarima uitbuiten; 1-0.

Maar zonder geluk vaart niemand wel en geluk dwing je af. Dat doet De Graafschap door weer strijdlust, inzet en vechtlust te tonen. De ploeg van De Jong gaat in de resterende vijf minuten opzoek naar de gelijkmaker en vindt deze. Een kopbal van Sven Nieuwpoort wordt door Almere-keeper Chiel Kramer tegen de arm van Tom Overtoom aangeslagen en De Graafschap krijgt een penalty. Belangrijk detail daarbij is de rode kaart voor Overtoom. De spil in het aanvalsspel van Almere. Een belangrijke pion die geschorst is tijdens de return drie dagen later in Doetinchem.

Serrarens toont zich eens te meer een koele afmaker en schiet de penalty onberispelijk binnen. Het gelijkspel voelt voor alles en iedereen bij De Graafschap als een overwinning en geeft een uitstekende kans op promotie, op eigen veld in Doetinchem.

Finale play-offs, tweede wedstrijd: Almere City-thuis

In een hele slechte wedstrijd weet De Graafschap promotie veilig te stellen door met 2-1 te winnen van Almere City. In die wedstrijd spelen een aantal spelers een opvallende rol. Spelers die belangrijk zijn voor het grotere gevaar van De Graafschap in de tweede helft van de competitie.

Als eerste is dat Fabian Serrarens. Door blessures is Serrarens uiteindelijk in de spits belandt. In het elftal van De Jong blijkt Serrarens een uitstekende spits in zich te hebben. Hij vecht voor elke meter, is een aanspeelpunt en weet ook zijn doelpunten mee te pikken.

Na de 0-1 achterstand (goal van Serge Hoefdraad) zorgt Serrarens er eigen handig voor dat Tissoudali vlak voor rust de 1-1 op het bord kan zetten. Bij een verre ingooi gebruikt hij zijn lichaam goed, blijft in balbezit en vecht zich het zestienmetergebied in. Vervolgens geeft hij de bal blind voor op Tarik Tissoudali die van dichtbij eenvoudig binnentikt. Hard werken, blijven lopen en uiteindelijk beslissend zijn. Zoals het publiek van De Graafschap dat graag ziet.

Als Van Mieghem in de 68ste minuut een vrije trap op de kruising schiet en Serrarens tot zijn eigen schrik de bal voor zijn voeten krijgt, lukt het hem om met een rollertje De Graafschap op 2-1 te zetten. Loon naar werken voor de 'rare wortel' die na een lastig begin eindelijk zijn plek lijkt te hebben gevonden.

Als tweede is Tarik Tissoudali in die wedstrijd belangrijk. De man die in de winter overkwam van VVV, heeft het in de play-offs erg lastig. Bij Telstar wordt hij al voor rust geslachtofferd en ook in de overige drie duels maakt hij de negentig minuten niet vol. Toch brengt hij in de tweede seizoenshelft door zijn aanwezigheid en dribbels het nodige gevaar aan de linkerflank. Na de blinde voorzet van Serrarens schiet hij op slag van rust De Graafschap met hoop de kleedkamers in; 1-1.

Als derde en laatste is Robert Klaassen in de thuiswedstrijd tegen Almere van groot belang. Terwijl hij in de laatste zeven wedstrijden van de competitie aanvallend veel kan brengen, is dat in beide wedstrijden tegen Almere erg lastig voor de geboren Amsterdammer. Toch is een van zijn acties cruciaal in het laatste duel.

In blessuretijd is alles en iedereen van Almere – zelfs Almere-keeper Chiel Kramer – mee naar voren bij een vrije trap in de allerlaatste minuut van de blessuretijd. De bal stuitert via enkele spelers richting Almere-invaller Dennis van der Heijden. Voordat Van der Heijden kan koppen bedenkt Klaassen (zwarte cirkel) zich echter geen moment en ranselt de bal met een volley uit de doelmond.

Niet veel later fluit arbiter Danny Makkelie voor het einde van de wedstrijd en is De Graafschap terug op het hoogste niveau.

Een goed einde van een wisselend seizoen

Het was een zeer wisselend jaar voor De Graafschap. Dat kwam met name omdat men lange tijd zoekende was naar de ideale veldbezetting voor het elftal. Henk de Jong probeerde het met een 5-3-2 en een 4-3-3 met twee verdedigende middenvelders, voordat hij uiteindelijk uitkwam op de aanvallende 4-3-3 met de punt naar voren. De vele wisselingen in de basis elf en positiewisselingen van individuele spelers zullen daar niet aan hebben bijgedragen.

Na een goede serie op het einde en het daardoor bereiken van de play-offs, liet De Jong zien van zijn elftal een vechtmachine te hebben gemaakt. Diverse tegenslagen werden in de play-offs het hoofd geboden en geen moment verzaakte De Graafschap. De ploeg bleef continue vechten. Dat zal voor een groot deel op het conto van de hoofdtrainer te schrijven zijn. Die tijdens het seizoen aantoonde heel goed zijn elftal op een lijn te kunnen krijgen en de spelers voor elkaar door het vuur te laten gaan.

Eind goed, al goed. De Graafschap is terug waar het wil zijn. De club leeft en de Vijverberg zal beven als nooit tevoren in het aankomende seizoen in de Eredivisie.

Heb je vragen of opmerkingen naar aanleiding van deze post? Graag, feedback is altijd welkom!

0 notes