#Aleksander Dworkin

[suprasl]

Zakończyła się międzynarodowa konferencja w Supraślu.

W niedzielę, 17 września zakończyła się międzynarodowa konferencja „Fundamentalizm w kultach religijnych, parareligijnych oraz organizacjach ideologicznych – przykłady z cerkwi lokalnych”. Przedstawiciele wszystkich Kościołów lokalnych obradowali od czwartku w murach Akademii Supraskiej.

Podczas piątkowych i sobotnich obrad zebrani mogli wysłuchać referatów – „Terror ideologiczny i fizyczny. Socjologiczny punkt widzenia” (Christos Iakovou, Dyrektor Cypryjskiego Centrum Badań), „Dziecięcy okultyzm jako gwałtowna ingerencja w świadomość dzieci” (Elena Antoniou), „Fundamentalizm jako deformacja sposobu myślenia naszego ludu” (metropolita Zagrzebia i Lublany Porfiriusz), „Pseudo-hinduizm: fundamentalistyczne działania na Zachodzie” (Aleksander Dworkin, wykładowca Katedry sektoznawstwa Instytutu Teologicznego św. Tichona w Moskwie), 

„Przykłady ruchów fundamentalistycznych w historii Prawosławnej Cerkwi w Polsce” (archimandryta Andrzej, przełożony Monasteru Supraskiego, pracownik Katedry Teologii Prawosławnej Uniwersytetu w Białymstoku).

Referatom towarzyszyły dyskusje i wymiany doświadczeń z poszczególnych lokalnych Kościołów. Podczas konferencji obradowały także grupy robocze, które dyskutowały nad wybranymi zagadnieniami.

W piątek uczestnicy konferencji odwiedzili również Monaster świętych Marty i Marii na Świętej Górze Grabarce. Z historią i obecną sytuacją monasteru gości zapoznał metropolita warszawski i całej Polski Sawa. Poświęcił on również drewniane krzyże, które następnie zgodnie z tradycją postawili delegaci. 

Tego samego dnia w Białymstoku odbyła się również kolacja wydana na cześć gości przez Prezydenta Białegostoku Tadeusza Truskolaskiego. W sobotę uczestnicy konferencji mieli okazję do zapoznania się z przyrodą województwa podlaskiego, odwiedzając Puszczę Białowieską.

Zakończeniem konferencji była uroczysta Liturgia celebrowana w niedzielę w cerkwi Zwiastowania Bogurodzicy Monasteru Supraskiego. Przewodniczyli jej hierarchowie: arcybiskup Krety Ireneusz (Patriarchat Ekumeniczny), 

arcybiskup białostocki i gdański Jakub, 

metropolita Kataru Makary (Patriarchat Jerozolimski), 

arcybiskup obuchowski Jonasz (Ukraiński Kościół Prawosławny Patriarchatu Moskiewskiego), metropolita newrokopski Serafim, metropolita wraczański Grzegorz (Bułgarski Kościół Prawosławny), metropolita Kydonii i Apokoronos Damaskin (Patriarchat Ekumeniczny), biskup Karpazji Krzysztof (Cypryjski Kościół Prawosławny) i biskup supraski Grzegorz. 

Wzięło w niej udział również wielu duchownych. Podczas Liturgii śpiewały chóry: parafialny i dziecięcy. Językami, które rozbrzmiewały podczas modlitwy, były cerkiewnosłowiański, grecki i arabski.

Po zakończeniu Liturgii głos zabrał gospodarz diecezji arcybiskup Jakub, który podkreślił znaczenie wspólnego sprawowania Liturgii przez zebranych uczestników konferencji. W sposób szczególny podziękował biskupowi Krzysztofowi, który od dziesięciu lat rokrocznie jest głównym organizatorem cyklu konferencji. 

Gość z Cypru podziękował polskiej stronie za organizację, dobry nastrój na konferencji i miłość okazaną przez gospodarzy. Podzielił się refleksją, że zaskoczyło go, że w polskich cerkwiach jest tak wielu młodych ludzi, którzy ponadto wspierają swoją pomocą organizację cerkiewnych wydarzeń. Hierarcha podziękował także przełożonemu Supraskiego Monasteru archimandrycie Andrzejowi i wręczył mu na pamiątkę biskupi enkolpion (Panagia).

Cykl wrześniowych międzynarodowych konferencji poświęconych problemowi sekt stał się już tradycją. Spotkania odbywają się od dziesięciu lat. Przed dwoma laty uczestnicy spotkali się w Lublanie (Słowenia), a rok temu w bułgarskim mieście Blagojevgrad. W Polsce konferencja obraduje po raz pierwszy. Wśród gości przybyłych na konferencję są przedstawiciele lokalnych Kościołów prawosławnych – hierarchowie, duchowni i świeccy.

Tekst: Hieromnich Paweł (Karczewski)
 Fot: Marcin Surynowicz, Sławomir Kiryluk


[suprasl]

Otwarcie międzynarodowej konferencji poświęconej fundamentalizmowi.

14 września, w popołudniowych godzinach, w Akademii Supraskiej rozpoczęła się międzynarodowa konferencja „Fundamentalizm w kultach religijnych, parareligijnych oraz organizacjach ideologicznych – przykłady z cerkwi lokalnych”. 

W uroczystym otwarciu udział wzięli hierarchowie i duchowni z kraju i zagranicy, przedstawiciele Kościoła rzymskokatolickiego, a także przedstawiciele władz lokalnych i samorządowych.

Po molebnie odprawionym przez arcybiskupa białostockiego i gdańskiego Jakuba w asyście archimandryty Andrzeja i protodiakona Wiaczesława Perka, konferencję oficjalnie otworzył metropolita warszawski i całej Polski Sawa.

Hierarcha powitał gości, m.in. wojewodę podlaskiego Bohdana Paszkowskiego, marszałka województwa podlaskiego Jerzego Leszczyńskiego, dyrektora Departamentu Wyznań Religijnych oraz Mniejszości Narodowych i Etnicznych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji Andrzeja Rudlickiego, zastępcę Prezydenta Białegostoku Adama Polińskiego, burmistrza Supraśla Radosława Dobrowolskiego, doradcę Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi Leszka Koleśnika oraz przedstawicieli służb więziennych.

Metropolita Sawa, w swoim słowie wprowadzającym w tematykę konferencji, powiedział, że problem fundamentalizmu dotyczy Cerkwi, państwa i ideologii. Zwrócił uwagę, że istnieją dwa znaczenia fundamentalizmu – pozytywne i negatywne. „Dla świadomości prawosławnej zawsze była i będzie ważna wierność w przekazywaniu Boskiego objawienia, które jest ponadczasowe i niezmienne” – mówił zwierzchnik PAKP. Jako kolejny głos zabrał metropolita Krety Ireneusz, który pozdrowił zebranych w imieniu Patriarchy Ekumenicznego Bartłomieja. W swoim liście patriarcha napisał, że „konferencja będzie stanowiła doskonałą okazję dla podkreślenia jedności w różnorodności”. Hierarcha dodał od siebie, że tematyka tegorocznego spotkania jest ważna z uwagi na to, iż problem fundamentalizmu „stanowi być może największe niebezpieczeństwo dla każdego wierzącego człowieka”.

Głos zabrał następnie gospodarz – arcybiskup białostocki i gdański Jakub. „Jest mi tym bardziej miło – mówił hierarcha – że konferencja odbywa się w murach zabytkowego monasteru supraskiego, w jego wydzielonej części zwanej Akademią Supraską”. Arcybiskup wyraził nadzieję, że konferencja stanie się okazją do poznania historii monasteru i historii Prawosławia na Podlasiu. Przybliżył dzieje monasteru, podkreślając jego znaczenie dla Podlasia i ogólnie dla polskich ziem. W drugiej części swojego wystąpienia arcybiskup Jakub odniósł się do tematyki konferencji. Powiedział: „Współczesny fundamentalizm jest zagrożeniem dla prawidłowego życia w wierze. Stoi niejako po przeciwległej stronie obojętności religijnej i jest kreowany na autentyczną wiarę. Choć powołuje się na całkowite oddanie wierze i Bogu, w rzeczywistości jest jednak tak samo, a nawet bardziej niebezpieczny niż obojętność religijna”.

Wojewoda podlaski Bohdan Paszkowski wyraził zadowolenie, że międzynarodowa konferencja odbywa się właśnie w Supraślu. Zachęcił gości do poznawania województwa podlaskiego. Prowadzący uroczyste otwarcie ks. Andrzej Lewczak nakreślił następnie ogólną historię corocznej inicjatywy organizowania konferencji poświęconej problemowi sekt. Jako kolejny głos zabrał przybyły z Cypru biskup Karpazji Krzysztof, główny prowadzący konferencji. 

Hierarcha jest inicjatorem i przewodniczącym prawosławnej sieci inicjatyw ds. sekt i od lat organizuje międzynarodowy cykl spotkań. Zwrócił uwagę, że fakt organizowania konferencji w różnych miejscach daje świadectwo jedności Kościołów lokalnych w ich różnorodności, a także daje duże doświadczenie poszczególnym Kościołom. W ciepłych słowach wyraził się o metropolicie Sawie – podkreślił jego osobiste zaangażowanie włożone w organizację spotkania. 

Odwołał się także do orędzia zeszłorocznego Panprawosławnego Soboru, który odbył się na Krecie. Opowiedział także o nowych inicjatywach planowanych z okazji jubileuszu X-lecia tego typu spotkań, m.in. planie wydania publikacji z referatami z wszystkich dotychczasowych konferencji.

W kolejnej części uroczystości z referatem pt. „„Fundamentalizm w kultach religijnych i parareligijnych” wystąpił ks. prof. Jerzy Tofiluk, rektor Prawosławnego Seminarium Duchownego i wykładowca Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej. W swoim wystąpieniu omówił niuanse językowe związane z terminem „kult”, a także dokonał klasyfikacji kultów religijnych i sekt. Omówił także pojęcie fundamentalizmu, zwracając uwagę, że w ostatnim czasie w dyskursie publicznym jest to jedno z najczęściej pojawiających się pojęć związanych z religiami i religijnością. Zauważył, że „fundamentalizm religijny” stał się dziś pojęciem nieprecyzyjnym i niejednoznacznie zdefiniowanym, a tym samym wyjątkowo pojemnym. 

Ksiądz Tofiluk wyraził nadzieję, że konferencja przyczyni się do szczegółowego doprecyzowania niektórych pojęć.

Cykl wrześniowych międzynarodowych konferencji poświęconych problemowi sekt stał się już tradycją. Spotkania odbywają się od dziesięciu lat. Przed dwoma laty uczestnicy spotkali się w Lublanie (Słowenia), a rok temu w bułgarskim mieście Blagojevgrad. W Polsce konferencja obraduje po raz pierwszy.

Wśród gości przybyłych na konferencję są przedstawiciele lokalnych Kościołów prawosławnych – hierarchowie, duchowni i świeccy, m.in. arcybiskup Krety Ireneusz, metropolita Krzysztof (Kościół Ziem Czeskich i Słowacji), metropolita Zagrzebia i Lublany Porfiriusz, Christos Iakovou (dyrektor Cypryjskiego Centrum Badań), Aleksander Dworkin (pracownik Katedry sektoznawstwa Instytutu Teologicznego św. Tichona w Moskwie). W otwarciu wzięli udział ponadto biskup przemyski i gorlicki Paisjusz oraz biskup supraski Grzegorz.

Obrady konferencji potrwają do soboty, kiedy to przedstawione zostaną dokumenty końcowe. Konferencję zakończy uroczysta Liturgia celebrowana w niedzielę w monasterskiej cerkwi Zwiastowania NMP. Odprawią ją hierarchowie i duchowieństwo z kraju i zagranicy. Początek o godzinie 9:00.

Tekst: Hieromnich Paweł (Karczewski)
 Foto: Marcin Surynowicz, Sławomir Kiryluk