#کالایقاچاق

[sirafkhabar]

شوتی ها در استان بوشهر: تبه‌کاران اقتصادی یا قربانیان قاچاق

سیراف خبر؛ نرگس ستوده: اکثر فیلم­ های اکشن هالیوود پر از صحنه­ هایی است از بازیگرانی که با سرعتی در عین حال مهارتی بهت برانگیز رانندگی می­کنند؛ و همین به قولی دست فرمان باورنکردی برای فیلم فروش چند صد میلیون دلاری در بردارد. با هر پیچش فرمان و متعاقب آن چرخش ماشین و در کل جلوه ­های ویژۀ آن، نفس در سینه حبس می شود و نمی­ توان از صفحۀ تلویزیون چشم برداشت. شوتی ها در استان بوشهر هم گونۀ دیگری از همین نقش آفرینی هستند؛ اما مرگ بار... اما خونین... از بازیگران فیلم برای ما اسطورۀ رانندگی ساخته می­ شود؛ حال آنکه به احتمال بیش از یقین تمام آن صحنه­ های منجر به میخکوب شدن ما، در حقیقت، بازی بدلکار به همراه صحنه ­ها و جلوه­ های ویژۀ کامپیوتری است؛ و هیچ کدام به آن واقعیتی که دوربین فیلمبرداری به خورد ما می­ دهد نیستند. البته گله­ ای نیست چون این خاصیت سینماست، با چنگ زدن به همین ویژگی­ هاست که پابرجا مانده­ است؛ اما آیا فقط سینما می ­تواند راوی روایت های هیجان انگیز باشد؟ نه!  شما کافی است به دنیای واقعی قدری با تأمل و تمرکز بیشتری نگاه کنید تا صحنه هایی ببینید که واقعاً نفس ها را می برد. صحنه­ هایی که بازیگر داستانش هیچ بدلکاری و جلوه­ه ای ویژه ­ای ندارد و خود به تنهایی ابتدا و انتهای داستانش را یکه و تنها روایت م ی­کند. آنها دور نیستند. همین جا هستند. در میان ما نفس می ­کشند و در جاده هایی که ما می­ رانیم خودرو می تازند. عوام به آنها می­ گویند شوتی... سریالی سرشار از خون و جنون به نام شوتی ها در استان بوشهر... شوت از چه؟ این را نمی دانم! شوتی­ ها برای خود برو و بیایی و دسته و سردسته­ ای دارند. کارشان فرار از دست پلیس و حکمت سرعت بالای آنها از همین روست. به صورت دسته ­ای اقدام به جابه جایی بار از شهر های مرزی تا شهر های دیگر می کنند. شبیه واگن های قطار اما با این تفاوت که در حدود ۵ دقیقه با یکدیگر فاصلۀ زمانی دارند.

شوتی ها کیستند

شوتی­ ها رانندگانی با مهارت فوق العاده هستند. در جاده با ماشین نمی­ رانند در اصل پرواز می کنند. هیچ چیز نمی ­تواند جلودار سرعت شوتی شود؛ حتی پیچ‌های خطرناک و مرگ آفرین. اما سوال اینجاست که به کجا چنین شتابان؟ اصلاً چرا؟ برای چه؟ چه شد که یک باره شوتی ها در استان بوشهر اینگونه زاد و ولد کردند و به یک معضل اقتصادی-امنیتی و اجتماعی بدل شدند؟ نبود کار یا علاقه به سرعت زیاد و ریسک بالا، یا اهل پول زیاد در زمان کم، یا اصلاً هر چه خودش بگوید، باعث می­ شود، ردیف ­های مختلفی از انواع اجناس، از حبوبات گرفته تا کفش و قطعات کامپیوتر و موبایل و قوطی­ های نوشابه و کلی کالای ممنوعۀ دیگر که بتوان ردیف­ هایش را در صندوق عقب و صندلی­ های پشتی نشاند، می ­نشاند و در جاده به پرواز در می­ آید. صندوق عقب ماشین را آنقدر بالا می ­آورند که وقتی مملو از جنس شد پایین تر از حد طبیعی جلوه نکند، اما وقتی همین صندوق عقب خالی از جنس است بالاتر از حد طبیعی ا­ست و این خود لودهندۀ ابتکار نه چندان ظریفشان است. این اجناس چه هستند که اینقدر فوریت در رساندنشان یک نفر را تا این اندازه بی قید از جان خود و دیگر اهالی از همه جا بی­خبر جاده می کند؟ جنس قاچاق!  

شغلی ویرانگر بر بالای ویرانه های تولید ملی

شوتی ها در استان بوشهر که جاده ها را به نا امنی کامل کشانده اند، حامل اجناسی اند که تاجر برای سود بیشتر، زورش می­ آید مالیات پرداخت کند. نگران نباشید! بهای این زیاده خواهی تاجر از جان و مال شوتی ها و غیرشوتی در استان بوشهر پرداخت می­ شود. اکثر کسانی که به شوتی گری روی می­ آورند، به جز رانندگی فوق العادۀ روی هالیوود کم کن که پیش تر توصیف شد، فاقد هر نوع مهارت فنی یا تحصیلات عالی هستند. شغل نه چندان شریف شوتی درآمد خوبی دارد. هفته­ ای دست­ کم ۳ میلیون تومان. جنس قاچاق وارد شده به مرز کشور را تا آنجا که ماشین جا داشته باشد بار می­ زنند و به سرعت برق و باد جاده ­ها را در می­ نوردند تا به مقصد برسند. در مقصد جنس را تحویل می­ دهند و نمی­ دانم چقدر پول می­ گیرند. شوتی­ ها برای خود برو و بیایی و دسته و سردسته­ ای دارند. کارشان فرار از دست پلیس و حکمت سرعت بالای آنها از همین روست. بعضاً شوتی ها در استان بوشهر به صورت دسته ­ای اقدام به جابه جایی بار از شهر های مرزی تا شهر های دیگر می کنند. شبیه واگن های قطار اما با این تفاوت که در حدود ۵ دقیقه با یکدیگر فاصلۀ زمانی دارند. آنها از شروع مبدأ تا پایان مقصد ترمز نمی کنند و کل مسیر را ویراژ می دهند.

شوتی ها اسکورت می شوند

یکی از شگفتی های شوتی ها در استان بوشهر این است که برای خود اسکورت هم دارند و اصولاً بدون اسکورت رهسپار جاده نمی شوند. کار اسکورت که یک ماشینی عین بقیۀ شوتی هاست، این است که، امنیت جاده را بررسی کند! و حتی در صورت تصادف رفقای شوتی، بار پخش و پلا شده در جاده را سریعاً تا قبل از رسیدن پلیس جمع­آوری کند؛ چون در غیر این صورت پلیس متوجه قاچاق بودن اجناس می­ شود و ماشین را مصادره می ­کند و راننده را دستگیر و اگر ارزش کالای قاچاق بالای ۱۰ میلیون تومان باشد، معادل کالا جریمۀ نقدی می­ شوند و کالای آنها به نفع دولت ضبط می ­شود. حدود ۲۵ سال پیش به این شغل می­ گفتند چترباز! این پیشه مربوط به ابتدا تا به انتهای دهۀ ۷۰ است. افراد چترباز صرفاً چون شوتی های تکامل یافتۀ کنونی حتماً راننده نبودند. بلکه هر کسی می توانست حتی با پای پیاده هم به شغل چتربازی بپردازد. چترباز ها از هر طیف سنی بودند. پیرمرد، پیرزن، جوان، خانم، آقا. خسارت مالی به شوتی تصادف کرده یا گیر افتاده به دست پلیس به همین جا و همین ها ختم نمی ­شود­. وی برای هر بار کالایی که برای به مقصد رساندن تحویل می ­گیرد، چندین برابر ارزش کالا، باید وثیقۀ اقتصادی گرو بگذارد. حتماً خودش هم می­ داند که اگر تصادف کند یا گیر بیوفتد رسماً به خاک سیاه می­ نشیند. شاید هم ویراژ دادن‌هایش هم رنگی از ترس و دلهره داشته باشد؛ و پلیس این را خوب می­ داند. شنیده ها حاکی است که اگر پلیس به یک فردی در دسترس خود به حمل بار قاچاق و شوتی بودن شک کند، در طی سوال و جواب دستش را می ­گذارد روی قلب فرد مشکوک ببیند در حین پاسخ گویی آیا قلبش تند تند می ­زند یا نه، که اگر می زد پس به یقین ترسیده و اینکه چرا ترسیده در بازجویی مشخص می­ شود. در استان بوشهر شاید اکثر شوتی ها مجرد­اند و اغلب به محضی که ازدواج کنند و تشکیل خانواده بدهند به دلیل ریسک بالای جانی و دردسر های قانونی آن از شوتی بودن دست می­ کشند و به ندرت در بین آنها متأهل دیده می ­شود. جالب است که برای آنها نه زمستان مهم است نه تابستان، نه شب نه روز، نه گرما نه سرما؛ تا هر وقت که مشتری و بار هست، جنس جابه جا می­ کنند.  

تاریخچه­ ای از شوتی گری!

حدود ۲۵ سال پیش به این شغل می­ گفتند چترباز! این پیشه مربوط به ابتدا تا به انتهای دهۀ ۷۰ است. افراد چترباز صرفاً چون شوتی های تکامل یافتۀ کنونی حتماً راننده نبودند. بلکه هر کسی می توانست حتی با پای پیاده هم به شغل چتربازی بپردازد. چترباز ها از هر طیف سنی بودند. پیرمرد، پیرزن، جوان، خانم، آقا. در اصل مسافرهای به ظاهر عادی اتوبوس­های مسافربری از شهر های مرزی مثل چابهار، بندرعباس و عسلویه و ... بودند که گمرک داشتند. چتربازی که نمی دانم دقیقاً اسم آن چه ربطی به مفهوم آن دارد، بدین گونه بود که بارهای قاچاق به اسم بارهای شخصی مسافران به وسیلۀ اتوبوس های عادی مسافربری جابه به جا می شد. این وسط هم پولی به مسافر ها داده می شد به اضافۀ بلیط رایگان. اما شوتی اصلی در طی این جریان چه کسی بود؟ رانندۀ اتوبوس و این وسط سود سرشاری نصیب تاجر می­شد چون عبور کالای قاچاق به عنوان کالای مسافر مالیاتی در بر نداشت. آن موقع قانون بود که هر مسافر­ می­ تواند یک وسیلۀ برقی با خود بخرد و به شهری دیگر ببرد. و به یکباره یه اتوبوس ۱۰ عدد تلویزیون رنگی هم علاوه بر مسافرانش دارد. مشکلی نبود! چون به ظاهر ۱۰ تلویزیون رنگی ۱۰ صاحب داشت. چتربازی یک جورایی قانون را دور می­زد و پلیس هم نمی­توانست آن را ثابت کند.

سخن آخر

شوتی ها در استان بوشهر یک مشکل حاد شده اند. برخی برای شوتی پیشوند شغل می­ آورند اما در اصل شوتی یک شغل کاذب است و بازدهی اقتصادی نسبت به ریسک بالای جانی و مالی ندارد. گاهی می بینیم که در استان بوشهر در توجیه شوتی شدن می ­گویند کار نیست، مجبورند! و دلایلی به ظاهر قانع کننده و صد البته فرافکن! به فرض که تمام خطرات جانی و مالی شوتی و غیر شوتی در جاده، در نظر گرفته نشود، با پیامد های خطرناکی که کسب و کار شوتی برای جامعه در بر دارد چه می توان کرد؟ شوتی می ­شوند تا به هر قیمتی به نانی و سفره­ای برسند اما غافل از اینکه به تعداد هر شوتی که مثلاً دیگر بیکار نیست و شاغل محسوب می­شود، چند جوان و کارگر ایرانی بی کار می گردند و کارخانه ها و کارگاه ها وطنی ورشکست و به تعطیلی کشیده می شوند؟ جنس قاچاق تبعاتی خیلی ویران کننده تر از آن چیزی که در ظاهر نشان می­ دهد دارد. جنسی که بدون مالیات روی وارد کننده و تاجر در می­آید، قائدتاً به دست مشتری ارزان تر می­رسد و مصرف کننده‌هایی هم که صرف قیمت می­خرند و نه ملی بودن، مشخصاً جنس خارجی اما ارزان تر را در سبد خرید خود جای می­دهند. و ماجرای نبود اشتغال که بهانه ای خوش آب و رنگ برای هر کاری است، در نهایت به بیکار شدن مجموعۀ عظیمی از افراد با درامد حلال منتهی می­شود. و این فرجام تلخ شوتی ها در استان بوشهر برای اقتصاد است: یک بیماری مهلک که خود محصول بیماری مزمن در اقتصاد ایران است. Read the full article