#çini sanatı nasıl yapılır

[armadacini]

Kütahya ve çinicilik tanıtım videosu www armadacini com

[fenrees]

Telkari Nedir, Nasıl Yapılır?

Telkari gümüşün el ile işleme sanatına verilen isimdir. Genellikle Mardin’in Midyat ilçesinde ve Ankara’nın Beypazarı ilçesinde yapılır. Telkari yapımında ince gümüş teller birleştirilir. Beypazarı’nda günümüzde 80 ile 120 arasında bu işi yapan atölyeler olduğu bilinir. Beypazarı esnafı sayesinde bu sanat işlevsel bir hal almıştır. Günümüzde halen yapılan bu sanat, milattan önce 3 binli yıllara kadar dayanmaktadır. İlk olarak Orta Doğu’nda ortaya çıkmıştır. Buradan farklı yerlere yayılmıştır. Barok dönemde Venedik ve Sicilya’da 800’lerin ve 900’lerin başında kullanılmıştır. İşlem sırasında özel bir alet kullanılır. Bazen altınla da yapılabilir. Kafesli kuyumculuk işi olarak da nitelendirildiği olur. Filigre, vav işi ve çift işi olarak da bilinir. Telkari nedir konusuna kısaca değindik. Şimdi detaylara geçiyoruz.

Dizüri nedir? Bilgilerini de inceleyebilirsiniz.

Telkari Nasıl Yapılır?

Telkari yapımında en çok gümüş kullanılsa da farklı madenlerin de kullanıldığı görülmüştür. Telkari yaparken önce külçe halindeki gümüş eritilir. Ardından hadde adı verilen araçtan geçirilerek inceltilmesi gerekir. Sağlam bir yere sabitlenerek haddeden geçirilen gümüş yumuşaması için bal mumuna batırılır. Usta teli çekerken beline manda derisinden yapılmış kuşak bağlar. Bu kuşağın üzerinde özel madeni halkalar bulunur. Ustanın gücü yetmediği zaman telin ucu halkalara geçirilir. Daha sonra gövdesiyle çeker. İşlem gümüş telin 1 mm inceliğine gelene kadar terkar edilir. Tel haline gelen gümüş ufak penslerden yardım alınarak istenilen şekle getirilir. Yapılacak işin iskelet parçaları birbirine kaynak yapılarak birleştirilir. Bu sırada ürünün sıcaktan etkilenip erimemesi için her bir parça belli bir ısı ayarına düşürülür.

Telkari Sanatında Klasikleşen Motifler Nelerdir?

Telkari motiflerinden bazıları artık klasik halini almıştır. En sık kullanılan motiflerden bazıları şu şekilde sıralanabilir:

Yıldız,

Lale,

Üzüm,

Yaprak,

Badem,

Kıvırma,

Gül,

Güverte,

Tırtır,

Dudey,

Kake,

Vav motifleri klasik halini almıştır.

Telkari ürünlerde iki bölüm bulunur. Muntaç isimli kısım iskelettir. Bir de iskelet içine yerleştirilen motif kısmı bulunur. Motif kısmı, şekline göre yukarıdaki isimlerden biriyle adlandırılabilirler.

Telkari İle İlgili Video Anlatımı

Telkari nedir konusuyla ilgili bilgilendirici bu videoyu da izleyebilirsiniz.

Telkari Ürünleri Nelerdir?

Telkari ürünleri şu şekilde sıralanabilir:

Kemer,

Tepsi,

Sigara ağızlığı,

Tütün kutusu,

Düğme,

Yüzük,

Küpe,

Kolye yapılabilir.

Telkari ürünleri isteğe bağlı olarak yapılabilir. Kadınlar genellikle aksesuar ve takılar için yapılmaktadır. Özellikle telkâri sanatının yoğun olarak yapıldığı Doğu Anadolu Bölgesinde kadınlar için telkâri gösteriş, zerafet gibi anlamlara gelmektedir.

Adım Adım Telkari Nasıl Yapılır?

Adım adım telkâri yapmak için şu aşamalar izlenmelidir:

Som gümüş pota içinde eritilir.

Eritilen gümüşün tel haline getirilmesi için delikli bir çelik olan hadde presten geçirilir.

İşlem sırasında gümüşün istenilen inceliğe ulaşması için özel penseler kullanılır ve işlem tekrar edilir.

Muhtaç adı verilen ana iskeletin kurulumu tamamlanır.

Son aşamada motifler yapılmaya başlanır. En zor kısım motif aşamasıdır. Lehim gümüşü eriteceği için lehim kullanılmaması gerekir. Teller birbirinin içinden geçirilerek motif oluşturulur. Telkarinin zorluğu bundan kaynaklanmaktadır.

Telkari Dışında Diğer Geleneksel Türk El Sanatları Nelerdir?

Geleneksel Türk El Sanatları binlerce yıllık tarihe sahiptir. Telkari bunlardan yalnızca bir tanesidir. Geleneksel Türk El Sanatları incelendiği zaman, kültürle bu sanatların öz değerlerinin birleştiği ve zengin bir mozaik oluşturduğu görülür. En çok yapılan el sanatları şu şekilde sıralanabilir:

Ebru sanatı,

Bakırcılık,

Taş işçiliği,

Deri işçiliği,

Çömlek yapımcılığı,

Çinicilik,

Halıcılık,

Maden işçiliği,

Ahşap işçiliği,

Ağaç işçiliği yapılır.

Türklerde Halı Sanatı Nedir?

Türklerde halı sanatı Geleneksel Türk El Sanatları arasında başta gelmektedir. Halı sanatı doğuşu ısınma sorunuyla ortaya çıkarak günümüzdeki halini almıştır. Isınma sorunu hayvan postlarıyla halledilmiştir. Daha sonra bu postların tekrar edilmesi halıları ortaya çıkarmıştır. Geçmişte üretilen halılar günümüze kadar gelmeyi başaramamıştır. Çünkü bu halılar dayanıksızdır. Günümüze ilk halı parçası Rus arkeolog Rudenko tarafından bulunmuştur. Bu halıda Türk düğümü tespit edilmiştir. Türk düğümü halının Orta Asya’daki Türkler tarafından yapılmış olabileceğini ortaya koyar. Çok eski zamanlardan günümüze kadar ulaşmayı başaran tek halı parçası olduğu için önemlidir.

Orta Asya’da sonra halıcılık hak ettiği yeri bulur. Halı evlerde gereksinim olmuştur. Motif olarak halılarda geometrik desenler tercih edilmiştir. Selçuklu döneminden kalan halılar Türk İslam Eserleri Müzesi’nde halen sergilenmektedir.

Kombine nedir? Bilgilerine de bakabilirsiniz.

Türklerde Oyacılık Sanatı Nedir?

Oyacılık sanatı el sanatlarının en zarif örnekleri arasında yer alır. Oyacılık yalnızca süslemek ya da süslenmek ile ilgili değildir. Aynı zamanda bir iletişim aracıdır. Oyalar Anadolu’da iğne, mekik ve tığ gibi araçlarla yapılmaktadır. Oya yaparken kullanılan tekniklere göre değişik adlar alır. Oyacılık daha çok aşağıdaki yörelerde yapılmaktadır:

Maraş,

Bolu,

Aydın,

Kastamonu,

Bursa,

Bitlis,

Gaziantep,

İzmir,

Ankara,

İçel,

Tokat

Kütahya bölgelerinde yoğun olarak oyacılık sanatını görmek mümkündür.

Oyacılık eskiden olduğu kadar önemli olmamakla birlikte günümüzde çeyiz sandıklarında bulunur. Geleneksel kıyafetlerde oyalar kullanılır. Takılarda da dikkat çekici oyalar kullanılabilir. Oyalar yarı değerli taşlarla birlikte işlenebilir. Özellikle Selçuklularla birlikte gelişen Türkmen takıları alanın en güzel örnekleri arasında yer alır.

Türklerde Mimarlık Sanatı Nedir?

Mimarlık sanatı barınma gereğinden doğmuştur. Mimari bölgelerin coğrafi koşullarına göre şekillenir. Örneğin ahşap işçiliği Anadolu Selçuklu döneminde gelişmiştir. Ağaç eserler cami kapılarında, mihrapta, dolap kapaklarında görülebilir. Osmanlı döneminde işçilik sadeleşmiş, gündelik kullanım eşyalarında bile ahşap işçiliği yapılmıştır. Konsol tavan, kiriş, dolap kapağı, pencere gibi mimari eserlerde ahşap işçiliği görmek mümkündür. Ağaç işçiliğini yapan ustalar armut, ceviz ve elma ağaçlarını tercih etmiştirler. Ahşap eşyaların yapımında kafes, kaplama, takma, kabartma, oyma gibi teknikler kullanılabilir. Halen bu teknikler kullanılmaya devam etmektedir.

Geleneksel mimaride hem dış cephelerde hem de iç mekan süslemesi için taş işçiliği kullanılır. Taş işçiliğinin diğer önemli örnekleri mezar taşlarında da görülebilir. Taş işçiliği için de kazıma, kabarma ve oyma gibi farklı tekniklerden faydalanılabilir.

Türklerde Çini Sanatı Nedir?

Çini sanatı mimariye bağlı gelişen diğer bir sanat koludur. Anadolu’ya çini Selçuklularla birlikte girmiştir. Özellikle çini sanatıyla birlikte hayvan tasvirleri yapılmıştır. Çini sanatı ilerleyen zamanlarda kendine has renk, form ve desenler ile gelişmeye başlamıştır. Özellikle 14 ile 19. Yüzyıl arasında Türk çini ve seramik sanati üstün ve yaratıcı işçiliğe sahip olmuştur. Çini sanatıyla paralel olarak cam işçiliğinin en seçkin örnekleri halen bizlere örnek olur. Vitray yine Selçuklular döneminde hayatımıza girmiştir. Osmanlı Döneminde ise camcılığın merkezi olarak İstanbul görülüyordu. Çeşmi bülbül eseri günümüze kadar ulaşabilen başarı eserler arasında yer alır.

Geleneksel Türk Sanatları Halen İcra Edilmeye Devam Ediyor

Geleneksel Türk Sanatları örgün ve yaygın eğitim kurumlarının desteğiyle günümüze kadar gelmiştir. Resmi ve özel kuruluşlar halen çeşitli eğitim programlarıyla Türk sanatlarını desteklemeye devam etmişlerdir. Dokuma sanatlarından halı, kilim, cicim, sumak ve keçe en çok ilgi görenler arasında yer almaktadır. Telkari dışında kuyumculuk, cam sanatı, boncuk, sim, dantel ve buna benzer diğer el sanatları hakkında kurslar bulmak mümkündür. Bu sanatlar günümüze çok eski zamanlardan ulaşmaktadır. Halen el sanatlarının başarısı dillere destandır.

Parnasizm hakkında bilgileri yazımızdan inceleyebilirsiniz.

Telkari nedir konusuyla ilgili yorumlarınızı ve sorularınızı bekliyoruz.

Kaynak: https://www.zovovo.com/telkari-nedir-nasil-yapilir/