sleepnet-toezicht

[sleepnet-toezicht]

Wie waakt er over onze geestelijke vrijheid?

We leven in een wereld die steeds meer gevuld is met informatietechnologie. De technologie biedt ons enorme kansen. Maar met de vooruitgang ontstaan ook nieuwe bedreigingen. Als de data in verkeerde handen komt, zijn we kwetsbaar. Het zijn niet alleen hackers, maar ook geheime diensten waarvan we als mensen te vrezen hebben.

In de nieuwe wet krijgen de AIVD en MIVD onbelemmerd toegang tot alle informatie die over ons beschikbaar is. Ze mogen vrijelijk informatie aftappen, opslaan, analyseren en gebruiken in onderzoeken. Daarnaast mogen ze zich toegang verschaffen tot databases van bedrijven en instellingen en zelfs mogen ze zelf actief computers en apparaten hacken.

Met al die data kunnen de diensten gedetailleerde profielen maken van Nederlandse burgers. In die profielen kan van alles opgeslagen worden. Niet alleen je surfgedrag op internet, je communicatie op je smartphone, maar werkelijk alles wat er aan data van jou beschikbaar is. Ze mogen deze data pas gebruiken als er een onderzoek tegen je gestart wordt. Hiervoor moet de nationale of militaire veiligheid in het geding zijn. Maar dat is niet alles. De diensten mogen ook data uitwisselen met (bevriende) buitenlandse geheime diensten. Hiervoor hoeft er geen onderzoek naar jou te lopen. Als bijvoorbeeld de NSA vraagt om bepaalde gegevens, mag de AIVD deze zonder zelf onderzoek te doen, uitleveren aan de buitenlandse dienst.

Opslag, analyse en uitwisseling van al deze data maakt ons burgers dus kwetsbaar. Zelf hebben we geen controle over wat er met al die data gebeurt. Onafhankelijk toezicht op de diensten is dus van groot belang.

Hoe is het toezicht op de AIVD en MIVD geregeld in de WIV? Wat houdt die controle in? En kunnen we gerust zijn dat we als burger de vrijheid behouden die we nu genieten?

Het gevaar van een slecht georganiseerd toezicht, is dat de burger vogelvrij wordt. Dat erodeert de geestelijke en fysieke vrijheid van de burger.

[sleepnet-toezicht]

Beperkte Toetsing door TIB en CTIVD

In de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (WIV) is vastgelegd dat er zowel vooraf, tijdens als achteraf een onafhankelijke toetsing op rechtmatigheid plaats vindt. De toetsing van onderzoeken door de AIVD wordt uitgevoerd door de minister van Binnenlandse Zaken en twee onafhankelijke toezichthouders.

TIB

In de Wiv 2017 staat dat er vooraf een controle moet plaatsvinden. Dit is een taak van de Toetsingscommissie Inzet Bevoegdheden (TIB). Deze commissie bestaat uit drie leden. De TIB toetst vooraf verzoeken van de AIVD om een bijzondere bevoegdheid te kunnen gebruiken. Het oordeel van de TIB is bindend.

CTIVD

De Commissie van Toezicht op de Inlichtingen en Veiligheidsdiensten (CTIVD) controleert het werk van de AIVD. Dit was reeds het geval in de WIV van 2002. De commissie bestaat uit drie leden en een secretaris. De CTIVD kijkt tijdens en na het afronden van een onderzoek naar de rechtmatigheid van het werk van de AIVD. De commissie rapporteert via de minister aan de Tweede Kamer (het openbare deel) en aan de commissie Stiekem (het geheime deel).

Toetsing op rechtmatigheid

De opdracht van de commissies is beperkt tot toetsing op rechtmatigheid. Dit betekent dat de TIB en CTIVD controleren dat de diensten zich aan de wet houden. De WIV is instrumenteel voor het toetsen van onderzoeken. In de nieuwe wet staan vele nieuwe bevoegdheden voor de AIVD en MIVD. De commissies controleren of de diensten zich houden aan deze bevoegdheden en niet hun boekje te buiten gaan.

De commissies houden geen toezicht op de inhoud van de onderzoeken,  alleen op de wettelijke rechtmatigheid. Als het volgens de wet toegestaan is een bepaald onderzoek te starten, zoals het aftappen van een gehele wijk, of het uitleveren van data aan een buitenlandse dienst, dan kunnen de commissies daartegen geen bezwaar maken. Pas als de diensten onrechtmatig handelen, buiten de kaders van de WIV, mogen de commissies in actie komen.

Beide commissies hebben geen bevoegdheid te toetsten op inhoudelijke gronden of op doelmatigheid.

Bron: AIVD

[sleepnet-toezicht]

Schijndemocratie bij benoeming commissieleden

De ontslag- en benoemingsprocedure voor commissieleden van de TIB en CTIVD is geregeld in hoofdstuk 3 van de WIV. Daarin staat dat voor de benoeming van de commissieleden de Tweede Kamer een voordracht doet van tenminste drie personen per vacature, waaruit vervolgens de betrokken Ministers een keuze maken. Bij haar voordracht gaat de Tweede Kamer uit van een door de vice-president van de Raad van State, de president van de Hoge Raad en de Nationale ombudsman gezamenlijk opgemaakte aanbevelingslijst van ten minste drie kandidaten per vacature.

Kortom, de Tweede Kamer heeft geen vrije keuze, maar ontvangt een aanbevelingslijst van drie namen per functie van de rechtelijke macht. En na stemming geeft de Tweede Kamer deze lijst van drie personen per functie weer door aan de uitvoerende macht, de Minister President. (U leest het goed, een knap staaltje schijndemocratie waar Poetin nog jaloers op zal zijn)

Na het hamerstuk in de Tweede Kamer worden de gekozen leden benoemd bij Koninklijk Besluit. Dit is een besluit van de regering. De Koning en de betrokken ministers ondertekenen dit.

Van echt vrije democratie is geen sprake in de benoemingsprocedure. De rol van de Tweede Kamer is puur voor de vorm.

De top van de zittende magistratuur benoemt de ‘onafhankelijke’ toezichthouders.

Bron: Brief van Minister President Rutte

[sleepnet-toezicht]

Belangenverstrengeling van Technisch Expert TIB

In de nieuwe WIV is vastgelegd dat de leden van de Toetsingscommissie Inzet Bevoegdheden (TIB) onafhankelijk moeten zijn. Dit is een belangrijke garantie voor burgers om zich veilig te voelen. Onafhankelijk betekent onder andere dat de commissieleden geen banden moeten hebben met de AIVD en MIVD.

Op 23 januari 2018 hield de Tweede Kamer een ‘stemming‘ over wie de nieuwe commissieleden worden. De keus voor de functie van technisch expert viel op Ronald Prins. Alleen de Partij voor de Dieren stemde tegen de benoeming. Het kabinet moet deze voordrachten nog goedkeuren, maar dat is een formaliteit. 

Ronald Prins (1969) was tot vorig jaar werkzaam bij Fox-IT, een bedrijf dat hij in 1999 opzette, samen met zijn oud-collega bij het NFI Menno van der Marel.

Fox-IT houdt de IT-systemen van klanten in de gaten, en beveiligt onder meer de staatsgeheimen van de AIVD en MIVD en de notulen van de ministerraad. Het bedrijf is gespecialiseerd in digitaal rechercheonderzoek. Het heeft klanten in 40 landen, waaronder veel banken en bedrijven in vitale sectoren zoals de energiesector en telecom. Zeven van de tien grootste Amerikaanse banken zitten bij Fox-IT.

Ronald Prins is een uitgesproken voorstander van de nieuwe WIV. Over het referendum zei Prins: "Onze overheid heeft een marketingprobleem. Als dat referendum er echt komt, ga ik stickers uitdelen: Liever de AIVD op het internet, dan een Rus in mijn laptop. Ik heb ze al klaarliggen.”

Onafhankelijk kunnen we Ronald Prins dus niet noemen. De technisch expert in de commissie heeft intensief en lang voor de AIVD en MIVD gewerkt. Sterker nog, dat werk heeft hem puissant rijk gemaakt. In 2015 verkocht Ronald Prins zijn bedrijf Fox IT voor 133 miljoen euro aan het Britse NCC Group.

Onafhankelijk toezicht valt niet te verwachten van de TIB. De benoeming van Prins maakt de commissie tot een aanfluiting.

Bronnen: Follow the Money | de Volkskrant

[sleepnet-toezicht]

3 leden houden toezicht op 3000 man

Net als de TIB bestaat de CTIVD uit drie man. De Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CTIVD) toetst tijdens en achteraf de onderzoeken van de AIVD en de MIVD. De commissie let daarbij op de rechtmatigheid van het handelen, alsmede van de handelingen die in opdracht van deze diensten worden verricht door andere overheidsorganen (zoals de politie).

De Commissieleden zijn op dit moment:

Mr. H.N. (Harm) Brouwer (voorzitter)

A.J. (Aad) Meijboom (lid)

Mw. mr. M.I. (Marylène) Koelewijn (lid)

Drie personen zijn daarmee verantwoordelijk voor het gehele toezicht op AIVD en MIVD. De commissie heeft daarbij weliswaar de beschikking over een secretariaat van 13 personen (1 secretaris, 9 onderzoekers, 1 ICT-adviseur en 2 deeltijd secretaresses), maar dat steekt schril af tegenover het aantal medewerkers dat in dienst is van de inlichtingendiensten. De AIVD had in 2017 bijna 2000 mensen in dienst, bij de MIVD zijn dat er zo’n 1000. Hoe kunnen drie mensen toezicht houden op 3000 man en de enorme hoeveelheid data die dagelijks opgeslagen wordt?

In informatievoorziening is sprake van scheve verhoudingen. Dat creëert een ongewenste afhankelijkheid.

Bron: CTIVD

[sleepnet-toezicht]

Het duistere verleden van Voorzitter CTIVD

Harm Nanne Brouwer (Den Haag, 30 mei 1951) is sinds 1 januari 2014 voorzitter van de CTIVD. Tot 11 juni 2011 was hij voorzitter van het College van procureurs-generaal van Nederland. Daarmee was hij de hoogste functionaris binnen het Openbaar Ministerie.

Het gedrag van voorzitter Brouwer is verre van onbesproken. Hij is meermalen in opspraak gekomen:

In 1999 was Harm Brouwer Hoofdofficier van Justitie voor het parket Leeuwarden, ten tijde van het onderzoek van de politie naar de moord op Marianne Vaatstra.

In september 2005 kwam Brouwer veel in het nieuws om uitleg te geven over de justitiële dwaling inzake de Schiedamse parkmoord, en in het bijzonder de rol die het openbaar ministerie daarbij had gespeeld.

In augustus 2006 kwam Brouwer in het nieuws vanwege onjuiste uitlatingen over de zaak Tonino in het televisieprogramma Spraakmakende Zaken van de Ikon.

In oktober 2007 kwam Brouwer opnieuw in het nieuws wegens, uit het rapport van de commissie Posthumus II gebleken, fouten in de zaak Lucia de B. en het advies van deze commissie onderhavige rechtszaak te herzien.

Harm Brouwer is voorzitter van een commissie die moet waken over onze privacy, vrijheid en veiligheid. Zijn discutabele verleden maakt hem niet alleen kwetsbaar in die rol, het maakt hem ook onbetrouwbaar.

Kan een omstreden man als Brouwer wel onafhankelijk toezien op een rechtmatige uitvoering van de WIV?

Bron: Wikipedia

[sleepnet-toezicht]

De Burger vogelvrij verklaard

Ongelimiteerde opslag en analyse van data, alsmede vrijelijke uitwisseling van van deze data met buitenlandse diensten maakt ons burgers kwetsbaar. We hebben geen controle over wat er met al die data gebeurt. Ons surfgedrag, de appjes, maar ook alle locaties die we bezoeken en gesprekken die getapt worden. Alles kan straks worden opgeslagen en gedeeld. Onafhankelijk toezicht op de diensten is dus van groot belang. Dat ‘onafhankelijk’ toezicht blijkt met de TIB en CTIVD niet goed geregeld.

De opdracht van de twee commissies is beperkt tot toetsing op rechtmatigheid. Dit betekent dat de TIB en CTIVD controleren dat de diensten zich aan de wet houden. Als het volgens de wet is toegestaan om een bepaald onderzoek te starten, zoals het aftappen van een gehele wijk, of het uitleveren van data aan een buitenlandse dienst, dan kunnen de commissies daartegen geen bezwaar maken.

Van echt vrije democratie is geen sprake in de benoemingsprocedure. De rol van de Tweede Kamer is puur voor de vorm. De top van de zittende magistratuur benoemt de ‘onafhankelijke’ toezichthouders.

Uit de recente benoeming van Ronald Prins als Technisch Expert voor de TIB kunnen we opmaken dat de ‘onafhankelijkheid’ van de commissieleden niet heel serieus genomen wordt. Prins heeft jarenlang gewerkt voor zowel AIVD als MIVD.

De voorzitter van de CTIVD, Harm Brouwer, maakt ook geen betrouwbare indruk. Hij kwam in opspraak bij diverse geruchtmakende zaken: de moord op Marianne Vaatstra, de Schiedamse parkmoord, de zaak Tonino en de zaak Lucia de B..

De kwetsbaarheid van de burger, die ontstaat door de verregaande bevoegdheden van AIVD en MIVD, worden niet gewaarborgd met het opgetuigde toezicht door TIB en CTIVD. Omdat de commissies alleen uitspraak mogen doen over de rechtmatigheid, betekent dit in de praktijk dat de privacy en vrijheid van de burger niet beschermd wordt. Er wordt alleen gekeken of de diensten zich houden aan de letter van de wet. Dat kunnen ze gemakkelijk doen, want de bevoegdheden zijn verregaand.

De bevoegdheden in de nieuwe WIV gaan zo ver, dat gegevens van burgers doorgegeven kunnen worden aan buitenlandse diensten, zonder dat deze hiervan op de hoogte zijn. Dit kan resulteren in uitleveringsverzoeken, of in arrestaties van Nederlandse burgers in het buitenland, ook al hebben deze burgers zich aan de Nederlandse wet gehouden.

Onlangs vroeg het Amerikaans Ministerie van Justitie 1,3 miljoen IP adressen op van mensen die een anti-Trump site hadden bezocht. Deze data mag straks ongezien worden doorgegeven door AIVD en MIVD.

De geestelijke en fysieke vrijheid is ernstig in het geding met deze nieuwe wet. De wet geeft nergens een garantie dat het de vrijheid van meningsuiting van burgers beschermd. Sterker nog, uitingen die burgers in hun privécommunicatie doen (een nare opmerking over Erdogan of Trump in een appje) kunnen door de AIVD en MIVD straks ook worden doorgegeven aan een buitenlandse geheime dienst.

Met de nieuwe WIV wordt de burger vogelvrij verklaard.

Terug naar: Informatie over & achtergronden bij de Sleepnetwet