krankjorum

[krankjorum]

Studiekeuzes

Elk jaar om deze tijd hangen er weer een handvol vlaggen en tassen bij mij in de straat, en dan voel ik een heerlijk gevoel van plaatsvervangende opluchting. De weken naar dat eindexamen toe, en de examens zelf, herinner ik me als dodelijk vermoeiend, stressvol, en ietwat isolerend. Het feit dat er ook dit jaar weer zes verlost zijn van het lijden van de middelbare school, stemt me tevreden. 

Maar automatisch denk ik ook aan studiekeuzes, aan de hele reis die je in je hoofd moet maken als puber over wat je wil, en al die goedbedoelende ooms, tantes, opa’s, oma’s, docenten, ouders en ander volwassen gespuis dat komt vragen wat je nu dan gaat doen en wat je later wil worden. Dit is natuurlijk niet voor iedereen herkenbaar; sommige mensen lijken na het verlaten van de baarmoeder direct te hebben besloten ‘ik word later…’ vul maar in, en hebben vervolgens exact het pad afgelegd wat voor een dergelijk beroep nodig is. Anderen ontdekken op de middelbare school waar hun passies en talenten liggen, komen met wat hulp bij een studie of opleiding of baan terecht, en met wat eventuele horten en stoten, maken ook zij hun dromen waar. 

Mijn eigen toekomstidee en studiekeuzereis, voelde altijd een beetje als twee stappen naar voren, en zeven achteruit. Ik wist het simpelweg niet. Op een bepaalde leeftijd blijkt dat zeemeermin-elf-prinses worden geen optie is, en wat moet je dan in godsnaam? Ik kwam er helemaal niet uit, en dus werd het voor mij een tussenjaar. Ik had al besloten dat ik de universiteit ECHT niet ging doen, school was stom, leren was stom, en ik wilde nooit meer een boek lezen in m’n hele leven. Ik wilde de creatieve kant op, dus keek ik bij kunstopleidingen, allerlei richtingen: game design, animatie, regisseur, ik vond het allemaal wel wat hebben. 

Ik herinner me vooral goed een open dag bij de HKU. Ik was daar met mijn moeder samen, en we kwamen voor van alles. Het gebeurde bij de audiovisuele media, dat mijn moeder mij aanmoedigde de mevrouw van de HKU iets te vragen – god mag weten wat de vraag was die ik wilde stellen maar niet direct durfde te stellen. Hoe dat gesprek verliep, weet ik ook niet zo goed meer, maar de mevrouw stelde mij een vraag waarop mijn antwoord was ‘weet ik niet’ en vervolgens barstte ik in tranen uit. Wij zijn toen met zijn drietjes naar een rustiger hoekje, of een lokaaltje, of iets daartussenin verplaatst, zodat ik rustig kon huilen (toch fijn). Mijn moeder en de HKU-mevrouw raakten in gesprek over dat ik echt niet wist wat ik nou wilde, en de HKU-mevrouw raakte evenzeer geëmotioneerd over dat het ook moeilijk was allemaal, en dat ik en al die kinderen die moeten kiezen nog zo ontzettend jong zijn, dat er zoveel keuze is en zoveel druk, dat zij zelf ook lang gedacht heeft, etc. Ook mijn moeder heeft het niet drooggehouden, en zo zaten we daar met zijn drietjes te huilen over hoe moeilijk het eigenlijk is om te weten wat je later wil.

De echte fans weten dat mijn studiekeuze waarbij ik vervolgens tóch naar de universiteit ging en koos voor een vakgebied dat ik op de middelbare school had afgerond met een 5 gemiddeld, een nogal impulsieve keuze was. Het is allemaal bij toeval gebeurd: mijn moeder zei ‘och, Annetje (zo mag alleen mijn moeder mij noemen en ik sla je dood als je mij zo noemt en niet mijn moeder bent), we kunnen toch even in Leiden gaan kijken?’. Vooruit, besloot ik, maar dan alleen bij Engelse taal en cultuur. Waarop mijn moeder zei dat ik net zo goed nog iets kon kiezen, we waren er dan toch, en als het stom was, konden we altijd weglopen. Prima. Geschiedenis. Whatever.

De open dag aan Universiteit Leiden boeide me geen knal, maar toen ik bij de presentatie van Engelse taal en cultuur een potentiële medestudent naar binnen zag lopen met een Harry Potter sjaal, had ik al besloten: dit ga ik echt niet doen. Vond ik de presentatie van Geschiedenis dan leuk? Nee, maar ik moest wat, dus dat ging ik dan maar doen.

Het heeft maar 1 hoorcollege gekost om me te doen inzien dat ik Geschiedenis het allermooiste en allerleukste vak van de hele wereld vond (en vind), en dat college was nog maar de inleiding van de inleiding van de inleiding (iykyk). 

Wat ik met dit lange, zielige, tranentrekkende verhaaltje over mezelf eigenlijk wil zeggen, is dat er zoveel druk ligt op 'De Goede' keuzes maken, met grote baanzekerheid en snel, veel geld verdienen. Ik zie kinderen op de middelbare school die al zeventien bedrijven hebben, achtendertig apps hebben gemaakt, tweetriljoenbiljoen cryptocenten hebben, en een sixpack ook nog als het even kan, en dat is heel knap, maar niet zo lekker voor je zelfvertrouwen als je een verlegen, onzeker pubertje bent dat het echt even niet weet allemaal. Je wordt overspoeld met het gevoel dat je nu moet kiezen voor de rest van je leven, hoe dat gaat verlopen, wie je wordt als mens. Wat als je fout kiest? Wat als je het niet weet? Je voelt je van alle kanten ingehaald door degenen die het wel weten, of lijken te weten. Je voelt je alsof je grandioos aan het falen bent, terwijl je nog niet eens bent begonnen.

Dat slaat helemaal nergens op, maar je bent 16 of 17 of 18, weet jij veel. Ik ben nu 26, en ik weet nog steeds ontzettend weinig, maar ik weet wel dat het leven geen race is, en dat je nooit 100% zeker hoeft te weten wat je voor baan wil later. Het is maar werk, er zijn veel leukere dingen om je druk om te maken. Er doen zich altijd nieuwe kansen voor, en je verandert als mens, in wat je wil en wat je kan en wat je weet. Je trekt niet direct elke deur dicht als je besluit die ene opleiding te gaan volgen. Daarbij gaan sommige gesloten deuren ook heus weer open als je even aanklopt, of de deur een goed zetje geeft.

Mijn lieve moeder zei toen en zegt nog steeds altijd dat je vooral moet doen wat je leuk vindt, en dan komt het altijd wel goed. En, zo ontdekte ik in 2017, als je niet goed weet wat je leuk vindt, dan moet je soms maar je ogen dicht doen en wijzen bij het kiezen, en hopen dat als je eenmaal begint, dat het dan fucking vet is.