kpss2023

[kpss2023]

[kpss2023]

[kpss2023]

[kpss2023]

[kpss2023]

[kpss2023]

[kpss2023]

[kpss2023]

[kpss2023]

[kpss2023]

Sizden gelenlere göre;

1) Oguş - aile

2) İstiklal yolu

3) Trablusgarp

4) maarif kongresi

5) hürriyet kahramanı - Enver bey

6) ASD de başkent değişikliği-

I. Kılıçarslan

7) Bağdat paktı

8) Kervansaray

9) Kılıç Hakkı

10) Mukaddime - İbni Haldun

11) III. Selim Dönemi Islahatları

12) Yunanlıların üçüncü taarruz girişimi - Kütahya-Eskişehir - maarif kongresi

13) Mondros Ateşkesi maddesi değildir.

14) 1980 darvesi sonrası gelişmeler ?

15) Hanedan ailesi yurt dışına çıkarılması - 3 Mart 1924

16) Osman Hamdi bey tablosu - Kur’an- Kerim Okuyan Kız

17) Atatürk ilkeleri özellikleri

18) 1923 - 1930 arası dış politika

19) İstanbul işgali sonrası Anadolu’ya geçen Meclis başkanı- Celaleddin ARİF bey

20) ABD neden ambargo uyguladı? Kıbrıs sorunu

21) Ayuki - hükümet

22) Siyasetname - Nizamülmülk

...

1.Atatürk ün unvan değiştirerek girdiği savas trablusgarp savaşıdır

2.Yunanlıların üçüncü Taarruzu Eskişehir kütahya

3.Hürriyet kahramanları 2.Meşrutiyet

4. Öğüt vermek amacıyla yazılan yazılar siyasetname

5.Mebusan meclisi başkanıyken Mondros tan sonra gelen kişi celalettin arif bey

6.Alexander fleming =penisilin

7.Kırşehir müzik alanında seçildi

8.Demiryolu olmayan yer Hakkari yöresi

9.Kömür yatakları zengin kozluk

10.iznikten konyaya 1.kılıçarslan taşıdı

11.Osman Hamdi bey kuran okuyan kız tablosu rekor fiyata satıldı

12.türksoy yurtdışında hizmet verir

13.Hem askeri hem ticari kervansaraylar

14.Ayuki hükmet demektir yanlış

15.Kılıç hakkı olarak verildi

16.Mukaddime ibni haldunundur

17.Kar şiiri Ahmet muhip dıranas

18.İstikllal yolunda olmayan eskişehir

19.Muhtarlık seçimine aday olamazlar

20.Devlet planlama teşkilatı 1980 sonrası kararlardır

21.nüfusun azalma nedeni seferberliktir

22.Dalyan balıkçılığı açık denizde yapılmaz ege kıyılarındadır

23.Anne babanın çocuk üzerindeki hakkı velayet

24.Halifeliğin kaldırılması ile Osmanlı soyundan gelenler yurtdışına çıkarıldı

25.Bagdat paktından ırak çıkmıştır

26.Kıbrıs barış harekatı nedeni ile Amerika ambargo uyguladı

[kpss2023]

✔️Cumhuriyet Dönemi Kültür Medeniyet:

❗️Devlet Yönetimi:

👉 Yönetim şekli ve Vatandaşlık ifadesi ilk defa 1924 Anayasasında yer almıştır.

❗️❗️Mimari:

🚩 Mimar Kemalettin

👉 20 liranın arkasında resmi olan kişidir.

👉 Gazi Üniversitesi rektörlüğünü yapmıştır.

👉 Modern Türk mimarlığının öncüsü olarak kabul edilir.

🚩 Emin Onat ve Orhan Arda;

👉 Anıtkabir‘in mimarlarıdır.

❗️❗️🙏Müzik:

👉 Darülelhan = Konservatuar

👉 Darülbedayi = Tiyatro

👉 Musiki Muallim Mektebi açıldı.

📌Musiki Muallim Mektebi’nin açılmasında verdiği raporlar etkili olan bilim insanı ; Paul Hindemint’ tir.

✔️ Türk Beşleri:

🚩 Cemal Reşit Bey

👉 10. Yıl marşının bestecisidir.

👉 Klasik Batı müziğinin ilk temsilcisi

👉 Lüküs hayat bestecisi

🚩 Adnan Saygun

👉 İlk opera açan sanatçıdır.

❗️❗️❗️Heykel:

👉 İlk Atatürk heykeli İstanbul’da açılmıştır. Gülhane parkındaki Atatürk anıtıdır.

📌İlk heykeli yapan Heinrich Krippel‘dir.(Ulus Zafer Anıtı, Samsun Atatürk Anıtı)

📌 Ulus Zafer Anıtı ve Samsun Atatürk Anıtını yapan Avusturyalı sanatçı: Heinrich Krippel

📌 Taksim Cumhuriyet Anıtı‘nı Pietro Canonica yapmıştır.

❗️❗️❗️❗️Sosyal Hayat;

👉 İlk nüfus sayımı 1927’de yapılmıştır.

📌 Toplam nüfus : 13 milyon...

👉 Göçmenlere vize muafiyeti getirildi.

👉 Doğumu engelleyecek araç ve ilaçlar yasaklandı.

👉 Çok çocuklu ailelere hazineden tarla yardımı yapıldı.

👉 Altı çocuğu olanlara vergi muafiyeti getirildi.

❗️❗️❗️❗️❗️Kadınlarda İlkler:

👉 Belediye Başkanı: Sadiye Hanım

👉 Muhtar : Gül Esin - Aydın

👉 Köylü Mebus Kadın : Satı Kadın- Kazan

👉 Mühendis: Sabiha Rıfat

👉 İnşaat Mühendisi: Sabiha Güreyman

👉 Kadın Doğum Uzmanı : Pakize İzzet Tarzı

👉 Milli Sporcu : Leyla Asım Turgut

👉 Rallici : Azize Hanım

👉 Savaş Fotoğrafçısı : Semiha Es

👉 Dünya Güzeli: Keriman Halis Ece

❗️❗️❗️❗️❗️Eğitim:

👉 Türk Tarih Kurumu‘nun ilk başkanı: Tevfik Bıyıklıoğlu‘dur.

👉 Türk Dil Kurumu‘nun ilk başkanı Samih Rıfat Yalnızgil‘dir.

📌 Öğrenci Andı‘nı Dr. Reşit Galip yazmıştır.

❗️❗️❗️❗️❗️Resim:

👉 İbrahim Çallı : Zeybekler Tablosunu yapan ve Cumhuriyet döneminin yetiştirmiş olduğu en büyük sanatçıdır.

❗️❗️❗️❗️❗️❗️Edebiyat:

🚩Halide Edip Adıvar : Milli Mücadele üzerine yazılan ilk roman Ataşten Gömlek‘tir.

👉 Orduda geçirdiği yıllarını anlattığı eseri Türk’ün Ateşle İmtihanı‘dır.

🚩 Kazım Karabekir: Şarkılı İbret

Müzikal olan oyunu şehit çocuklarına oynatmıştır.

🚩Atatürk’ün Yazdığı Eserler

👉Geometri

👉 Vatandaş İçin Medeni Bilgiler eseri; Ders kitabıdır.

📌 Tevfik Bıyıklıoğlu ve Afet İnan bu kitap için Mustafa Kemal’e yardımcı oldular.

👉 Cumalı Ordugahı

👉 Zabit ve Kumandan İle Hasbihal

👉 Nutuk

📌 CHP’nin 1927 de düzenlenen ikinci kongresinde okundu.

📌 “19 Mayıs’ta Samsun’a çıktım” diye başlar.

📌 Gençliğe Hitabe ile sona erer.

📌 Geliri Türk Hava Kurumu‘na bırakılmıştır.

📌 1919 – 1927 yılları arasını anlatır.

📌Arap harfleriyle basılmıştır.

📌Nutukta en çok ismi geçen Yahya Kaptan‘dır.

✔️ Atatürk’ün üdşünce yapısını geliştiren hayatını etkileyen dört şehir

👉 Selanik, Manastır, İstanbul ve Sofya‘dır.

👉 Mustafa Kemal’in ilk görev yeri ŞAM 5. Ordu’dur.

👉 Atatürk’ün en son ölen manevi evladı Ülkü Adatepe‘dir.

🚩 Atatürk’ün manevi evlatları;

Rukiye- Zeynep - Zehra - Abdurrahim Tunçak

-Sabiha Gökçen - Afet İnan - Ülkü Adatepe

- Sığırtmaç Mustafa

👉Atatürk’ün doğumunun 100. Yılı Unesco tarafından Atatürk yılı ilan edilmiştir.

[kpss2023]

DAĞILMA DÖNEMİ (1792-1878)

👉 III.SELİM(1789-1807)

1. Damat Melek Mehmed Paşa

2. İzzet Mehmed Paşa

3. Yusuf Ziyaüddin Paşa

4. Hafız İsmail Paşa

5. İbrahim Hilmi Paşa

👉 IV.MUSTFA(1807-1808)

1. İbrahim Hilmi Paşa

2. Çelebi Mustafa Paşa

👉 II.MAHMUT(1808-1839)

1. Alemdar Mustafa Paşa

2. Memiş Paşa

3. Yusuf Ziyaüddin Paşa

4. Laz Ahmed Paşa

5. Hurşid Ahmed Paşa

6. Mehmed Emin Rauf Paşa

7. Derviş Mehmed Paşa

8. Seyyid Ali Paşa

9. Benderli Ali Paşa

10. Hacı Salih Paşa

11. Hamdullah Paşa

12. Ali Paşa

13. Mehmed Said Galip Paşa

14. Benderli Selim Sırrı Paşa

15. İzzet Mehmed Paşa

16. Reşid Mehmed Paşa

17. Mehmed Emin Rauf Paşa

👉 ABDÜLMECİD(1839-1861)

Uyarı:❗️ Sultan Abdülmecid, Sultan Abdülaziz ve V.Murat Tanzimat Dönemi padişahlarıdır.

1839-1876 Tarihleri arasına Tanzimat Dönemi denilir.

1. Koca Hüsrev Mehmed Paşa

2. Mehmed Emin Rauf Paşa

3. İzzet Mehmed Paşa

4. İbrahim Sarım Paşa

5. Mustafa Reşid Paşa

6. Mehmed Emin Rauf Paşa

7. Damad Mehmed Ali Paşa

8. Mustafa Naili Paşa

9. Mehmed Emin Ali Paşa

10. Mehmed Ali Paşa

11. Mehmed Emin Paşa

12. Mehmed Rüştü Paşa

👉 ABDÜLAZİZ(1861-1876)

1. Mehmed Emin Paşa

2. Ali Paşa

3.Mehmed Fuad Paşa

4. Yusuf Kamil Paşa

5. Mütercim Rüştü Paşa

6. Mehmed Emin Ali Paşa

7. Mahmud Nedim Paşa

8. Mithat Paşa

9. Ahmed Esad Paşa

10. Mehmed Rüşdü Paşa

11. Hüseyin Avni Paşa

12. Esad Paşa

👉 II.ABDÜLHAMİD(1876-1809)

Uyarı:❗️ II. Abdülhamid birinci ve ikinci Meşrutiyet Dönemleri padişahıdır.

1. Mithat Paşa (2. sadareti)

2. İbrahim Edhem Paşa

3. Ahmed Hamdi Paşa

4. Ahmed Vefik Paşa

5. Mehmed Sadık Paşa

6. Mütercim Mehmed Rüşdi Paşa (5. ve son sadareti)

7. Mehmed Esad Saffet Paşa

8. Tunuslu Hayreddin Paşa

9. Ahmed Arifi Paşa

10. Küçük Mehmed Said Paşa (1. sadareti)

11. Cenanizade Mehmed Kadri Paşa

12. Küçük Mehmed Said Paşa (2. sadareti)

13. Abdurrahman Nureddin Paşa (1. sadareti)

14. Küçük Mehmed Said Paşa (3. sadareti)

15. Ahmed Vefik Paşa

16. Küçük Mehmed Said Paşa (4. sadareti)

17. Kıbrıslı Mehmed Kamil Paşa (1. sadareti)

18. Kabaağaçlızade Ahmed Cevat Paşa

19. Küçük Mehmed Said Paşa (5. sadareti)

20. Kıbrıslı Mehmed Kamil Paşa (2. sadareti)

21. Halil Rıfat Paşa

22. Küçük Mehmed Said Paşa (6. sadareti)

23. Avlonyalı Mehmed Ferid Paşa

24. Küçük Mehmed Said Paşa (7. sadareti)

25. Kıbrıslı Mehmed Kamil Paşa (3. ve son sadareti)

26. Ahmed Tevfik Paşa (1. sadareti)

👉 V.MEHMET REŞAT(1909-1918)

1. Hüseyin Hilmi Paşa

2. Hakkı Paşa

3. Said Paşa

4. Gazi Ahmed Muhtar Paşa

5. Kamil Paşa

6. Mahmud Şevket Paşa

7. Said Halim Paşa

8. Talat Bey

👉👉 VI.MEHMET VAHİDEDDİN(1918-1922)

Uyarı: ❗️36. ve Son Osmanlı padişahıdır.

1. Talat Paşa

2. Ahmed İzzet Paşa

3. Tevfik Paşa

4. Damat Ferid Paşa

5. Ali Rıza Paşa

6. Salih Paşa

7. Damat Ferid Paşa

8. Tevfik Paşa(Son Osmanlı Sadrazamı)

[kpss2023]

✔️ OSMANLI PADİŞAH VE SADRAZAMLARI

🔹 KURULUŞ DÖNEMİ(1299-1453)

👉 ORHAN BEY(1326-1362)

1. Alaüddin Paşa

Uyarı: Alaaddin Paşa ilk Osmanlı veziri ve Sadrazamıdır.İlmiye kökenlidir.

2. Süleyman Paşa

3. Mahmutoğlu Nizamüddin Paşa

4. Hacı Paşa

5. Sinanüddin Yusuf Paşa

👉 I.MURAT HÜDAVENDİGAR(1362-1389)

1. Sinanüddin Yusuf Paşa

2. Çandarlı Kara Halil Hayreddin Paşa

3. Çandarlı Ali Paşa

👉 I.BAYEZİD-YILDIRIM BAYEZİD(1389-1402)

1. Çandarlı Ali Paşa

👉 I.MEHMET-ÇELEBİ MEHMET(1413-1421)

1. Osmancıklı İmam-zade Halil Paşa

2. Çandarlı İbrahim Paşa

3. Amasyalı Bayezid Paşa

👉 II.MURAT(1421-1451)

1. Amasyalı Bayezid Paşa

2. Çandarlı İbrahim Paşa

3. İAmasyalı Hızır Danişmendoğlu Koca

4. Mehmed Nizamüddin Paşa

5. Çandarlı Halil Paşa

🔹 YÜKSELME DÖNEMİ(1453-1579)

👉 II.MEHMET-(FATİH SULTAN MEHMET) (1451-1481)

1. Çandarlı Halil Paşa

2. Veli Mahmud Paşa

Uyarı: ❗️Veli Mahmut Paşa devşirme kökenli ilk Osmanlı Sadrazamıdır.

3. Rum Mehmed Paşa

4. İshak Paşa

5. Gedik Ahmed Paşa

6. Karamani Mehmed Paşa

👉 II.BAYEZİD(Sofi Bayezid) (1481-1512)

1. İshak Paşa

2. Davud Paşa

3. Hersek-zade Ahmed Paşa

4. Çandarlı İbrahim Paşa

5. Mesih Paşa

6. Hadım Ali Paşa

7. Koca Mustafa Paşa

👉 I.SELİM-YAVUZ SULTAN SELİM (1512-15120)

1. Koca Mustafa Paşa

2. Hersekzade Ahmed Paşa

3. Dukakinoğlu Ahmed Paşa

4. Hadım Sinan Paşa

5.Yunus Paşa

6. Piri Mehmed Paşa

👉 I.SÜLEYMAN-KANUNİ SULTAN SÜLEYMAN(1520-1566)

1. Piri Mehmed Paşa

2. İbrahim Paşa

3. Ayas Mehmed Paşa

4. Lütfi Paşa

5. Hadım Süleyman Paşa

6. Rüstem Paşa

7. Kara Ahmed Paşa

8. Semiz Ali Paşa

9. Sokullu Mehmed Paşa

Uyarı: ❗️ Sokullu Mehmet Paşa; Kanuni’ nin son iki yılı, II.Selim Dönemi’nin tamamı, ve III.Murat döneminin ilk beş yolunda sadrazamlık yapmıştır.

Dolayısıyla Sokullu Mehmed Paşa(üç padişah döneminde Sadrazamlık yaptmıştır.

👉 II.SELİM-(SARI SELİM) (1566-1574)

1. Sokullu Mehmed Paşa

👉 III. MURAT : ( 1574 - 1595)

1. Sokullu Mehmed Paşa

2. Semiz Ahmed Paşa

3. Lala Mustafa Paşa

4. Koca Sinan Paşa

5. Kanijeli Siyavuş Paşa

6. Özdemiroğlu Osman Paşa

7. Mesih Paşa

8. Ferhad Paşa

👉 III.MEHMET(1595-1603)

1. Ferhad Paşa

2. Koca Sinan Paşa

3. Lala Mehmed Paşa

4. Damad İbrahim Paşa

5. Cığala-zade Sinan Paşa

6. Hasan Paşa

7. Cerrah Mehmed Paşa

8. Yemişçi Hasan Paşa

👉I.AHMET(1603-1617)

1. Malkoç Ali Paşa

2. Lala Mehmed Paşa

3. Derviş Mehmed Paşa

4. Kuyucu Murad Paşa

5. Nasuh Paşa

6. Öküz Mehmed Paşa

7. Halil Paşa

👉 II.OSMAN( Genç Osman) (1618-1622)

1. Halil Paşa

2. Kara Mehmed Paşa

3. Güzelce Ali Paşa

4. Ohrili Hüseyin Paşa

5. Dilaver Paşa

👉 IV.MURAT(1622-1640)

1. Kemankeş Kara Ali Paşa

2. Çerkes Hasan Paşa

3. Müezzinzade Hafız Ahmed Paşa

4. Halil Paşa

5. Hüsrev Paşa

6. Topal Recep Paşa

7. Tabanı Yassı Mehmed Paşa

8. Bayram Paşa

9. Tayyar Mehmed Paşa

10. Kemankeş Kara Mustafa Paşa

👉 SULTAN İBRAHİM(1640-1648)

1. Kemankeş Kara Mustafa Paşa

2. Civan Kapıcıbaşı Sultanzade Semin Mehmed Paşa

3. Salih Paşa

4. Kara Musa Paşa

5. Hezarpare Ahmed Paşa

6. Mehmed Paşa

👉 IV.MEHMET(1648-1687)

Uyarı: ❗️ IV.Mehmet Dönemin’de Köprülü ailesinden üç Sadrazam görev yapmıştır. Bunlar Köprülü Mehmet Paşa, Köprülü Fazıl Ahmet Paşa, Köprülü Merzifonlu Kara Mustafa Paşa'dır.

1656-1683 tarihleri arasına Köprülüler Dönemi denilir. Köprülü ailesinden altı sadrazam yetişmiştir.

1. Sofu Mehmed Paşa

2. Kara Murad Paşa

3. Melek Ahmed Paşa

4. Siyavuş Paşa

5. Gürcü Mehmed Paşa

6. Tarhuncu Ahmed Paşa

7. Derviş Mehmed Paşa

8. İpşir Mustafa Paşa

10. Süleyman Paşa

11. Deli Hüseyin Paşa

12.Zurnazen Mustafa Paşa

13. Boynueğri Mehmed Paşa

14. Köprülü Mehmed Paşa

15. Köprülüzade Fazıl Ahmed Paşa

16. Merzifonlu Kara Mustafa Paşa

17. Kara İbrahim Paşa

18. Sarı Süleyman Paşa

19. Siyavuş Paşa

👉 II.SÜLEYMAN(1687-1691)

1. Siyavuş Paşa

2. Nişancı Mehmed Paşa

3. Bekri Mustafa Paşa

4. Köprülüzade Fazıl Mustafa Paşa

👉 II.AHMET(1691-1697)

1. Köprülüzade Fazıl Mustafa Paşa

2. Arabacı Ali Paşa

3. Çalık Ali Paşa

4. Bozoklu Bıyıklı Mustafa Paşa

5. Sürmeli Ali Paşa

👉 II.MUSTAFA(1697-1703)

1. Sürmeli Ali Paşa

2. Elmas Mehmed Paşa

3. Amcazade Hüseyin Paşa(Köprülü ailesindendir)

4. Daltaban Mustafa Paşa

5. Rami Mehmed Paşa

🔹 GERİLEME DÖNEMİ(1699-1792)

👉 III.AHMET(1703-1730)

1. Kavanoz Nişancı Ali Paşa

2. Enişte Hasan Paşa

3. Kalaylıkoz Ahmede Paşa

4. Baltacı Mehmed Paşa

5. Çorlulu Ali Paşa

6. Köprülüzade Damad Numan Paşa

7. Baltacı Mehmed Paşa

8. Ağa Yusuf Paşa

9. Silahdar Süleyman Paşa

10. Hacı Halil Paşa

11. Nişancı Mehmed Paşa

👉 I.MAHMUT(1730-1754)

1. Damad Mehmed Paşa

2. Kabakulak İbrahim Paşa

3. Topal Osman Paşa

4. Hekimoğlu Ali Paşa

5. Gürcü İsmail Paşa

6. Seyyid Mehmed Paşa

7. Muhsin-zade Abdullah Paşa

8. Yeğen Mehmed Paşa

9. Hacı İvaz Mehmed Paşa

10. Nişancı Hacı Ahmed Paşa

11. Hekimoğlu Ali Paşa

12. Seyyid Hasan Paşa

13. Tiryaki Hacı Mehmed Paşa

14. Boynueğri Seyyid Abdullah Paşa

15. Mehmed Emin Paşa

16. Bahir Mustafa Paşa

👉 III.OSMAN (1754-1757)

1. Bahir Mustafa Paşa

2. Hekimoğlu Ali Paşa

3. Başdefterdar Naili Abdullah Paşa

4. Bıyıklı Ali Paşa

5. Mehmed Said Paşa

6. Bahir Mustafa Paşa

7. Koca Ragıp Mehmed Paşa

👉 III.MUSTAFA(1757-1774)

1. Koca Ragıp Mehmed Paşa

2. Hamza Hamid Paşa

3. Bahir Mustafa Paşa

4. Muhsin-zade Mehmed Paşa

5.Hamza Mahir Paşa

6. Hacı Mehmed Emin Paşa

7. Moldovancı Ali Paşa

8. İvaz-zade Halil Paşa

9. Silahdar Mehmed Paşa

10. Muhsin-zade Mehmed Paşa

👉I.ABDÜLHAMİD (1774-1789)

1. Muhsinzade Mehmed Paşa

2. İzzet Mehmed Paşa

3. Derviş Mehmed Paşa

4. Darendeli Cebecizade Mehmed Paşa

5. Kalafat Mehmed Paşa

6. Seyyid Mehmed Paşa

7. İzzet Mehmed Paşa

8. Hacı Yeğen Mehmet Paşa

9. Halil Hamid Paşa

10. Şahin Ali Paşa

11. Koca Yusuf Paşa

👉 III.SELİM(1789-1807)

1. Koca Yusuf Paşa

2. Meyyit Hasan Paşa

3. Gazi Hasan Paşa

4. Çelebizade Şerif Hasan Paşa

5 Koca Yusuf Paşa

[kpss2023]

✔️ İSMET İNÖNÜ DÖNEMİ: 1939-1950

👉 Türkiye Cumhuriyeti’nin ikinci cumhurbaşkanıdır.

👉 İsmet İnönü Dönemi, Milli Şef Dönemi olarak adlandırılmaktadır.

❗️ Parti içinde Müstakil Grup oluşturularak parti içi denetim sağlanmak istenmiştir.

👉 1939’da Hatay anavatana katılmıştır.

👉 1940 Milli Korunma Kanunu çıkartılmıştır.

👉 1940’da dönemin Milli Eğitim Bakanı Hasan Ali Yücel önderliğinde Köy Enstitüleri kurulmuştur.

👉 1942’de Ekmek Karnesi uygulamasına gidilmiştir.

👉 1942’de Varlık Vergisi Kanunu çıkartılmıştır.

👉 1944’de Toprak Mahsulleri Vergisi Kanunu çıkartılmıştır.

👉 1945’te Çiftçiyi Topraklandırma Kanunu çıkartılmıştır.

👉 1945’te Türkiye simgesel olarak II.Dünya Savaşına katılmıştır.

👉 1945’te Birleşmiş Milletlere üye olundu.

👉 1945’te Nuri Demirağ tarafından Atatürk Döneminden sonraki ilk muhalefet partisi kuruldu.

👉 1945’te Anayasanın dili öz Türkçeye çevrildi.

👉 1946’da Tek Dereceli Seçim sistemine geçildi

👉 1946’da İlk kez kesintisiz olarak çok partili hayata geçildi.

👉 1946’da Milli Kütüphane açıldı

👉 7 Eylül 1947 kararlarıyla Türk lirasının değeri düşürülerek, yabancıların ürün ithalatı kolaylaştırılmıştır.

👉 1947’de Truman Yardımları alındı.

👉 1947’de İMF ve Dünya Bankasına üye olundu

👉 1948’de Fevzi Çakmak başkanlığında Millet Partisi kuruldu.

👉 1948’de Marshall Yardımları alındı.

👉 1950’de Açık Sayım Gizli Oy ilkesi kabul edildi

👉 Et Balık Kurumu ve Petrol Ofisi kuruldu. Türkçe Ezan uygulamaları uygulandı.

👉 İsmet İnönü resimli paralar bastırıldı.

👉 Devlet dairelerine İsmet İnönü portreleri asıldı.

☑️1950 seçimlerini Demokrat Partiye karşı kaybetmiştir.

[kpss2023]

✔️ Orhun Abideleri- Göktürk Yazıtları- Orhun Yazıtları veya Orhun Kitabeleri:

👉Türk tarihinde büyük bir öneme sahip olan bu anıt eserler günümüzde Moğolistan sınırları içerisinde yer alıyor.

❗️❗️❗️ Önemli Özellikleri: ❗️❗️❗️

👉 1) II.Göktürk (Kutluk) Devleti’ne aittirler.

📌 II.Göktürk Devleti, 50 yıllık bir Çin esaretinin ardından Kutluk İlteriş Kağan’ın başlattığı isyanla beraber 682 yılında kurulmuştur.

En önemli hükümdarları Kutluk İlteriş, Kapgan ve Bilge Kağan’dır.

👉 2) Toplamda 6 anıttan oluşur.

📌 En önemlileri; Bilge Kağan, Kültigin ve Vezir Tonyukuk adına dikilenlerdir.

📌 716 yılında tahta çıkan Bilge Kağan, devleti kardeşi Kültigin ile birlikte yönetmiş ve onların vezirliğini de Tonyukuk üstlenmiştir.

❗️ Tonyukuk Abidesi‘nde;

Türklerin Çin esaretinden nasıl kurtulduğu, bağımsızlık savaşı ve Tonyukuk’un faaliyetleri anlatılır. Bu abideyi 716 yılında Tonyukuk bizzat kendisi yaptırmış ve kendisi yazmıştır. Bu nedenle ilk Türk tarih yazarı olarak kabul edilir.

❗️❗️ Kültigin Abidesi;

bir kaplumbağa heykeli üzerine açılan oyuk üzerine oturtulmuştur. Burada Türk-Çin ilişkilerinden bahsedilerek, Türk İmparatorluğu ve Kültigin methedilir. Abide, Kültigin’in erken ölümü üzerine çok üzülen kardeşi Bilge Kağan tarafından 732 yılında yaptırılmış, yeğeni Yollug Tigin eliyle yazılmıştır.

❗️❗️❗️Bilge Kağan Abidesi‘nde ;

ise devletin nasıl büyüdüğü, Kültigin’in ölümünden sonraki olaylar ve gelecek nesillere öğütler yer alır. Bilge Kağan’ın vefatından bir yıl sonra oğlu Tengri Kağan’ın isteğiyle yaptırılmış, yine yeğeni Yollug Tigin tarafından yazılmıştır (735).

👉 3) Türk tarihinin bilinen ilk yazılı eserleridir.

📌 Orhun Abideleri’nden önce dikilen, Yenisey Kırgızları’na ait yazıtlar da bulunmuştur. Ancak bunlar çoğunlukla mezar taşlarından ve birkaç satırlık ilkel yazılardan ibaret olduğu için pek kayda değer görülmemiştir. İçerikleri Orhun Abideleri kadar zengin değildir.

👉 4) Siyasetname özelliği taşır ve öğüt verirler.

📌 “Çin halkının tatlı sözlerine ve yumuşak ipekli kumaşlarına kanıp, ey Türk halkı çok sayıda öldün! Ey Türk halkı öleceksin…

Türk Oğuz beyleri, millet işitin! Üstten gök basmasa alttan yer delinmese, Türk milleti, ilini töreni kim bozabilir?”

👉 5) “Türk” adının geçtiği ilk metinlerdir.

📌 Çin kaynaklarında Türkler’den “Tukue” şeklinde söz edilmiştir. “Türk” kelimesinin yer aldığı ilk belge ise Orhun Abideleri olarak biliniyor.

👉 6) Orhun alfabesiyle yazılmışlardır.

📌 Kültigin ve Bilge Kağan abidelerinin batı cephelerinde Çince kitabe bulunur. Diğer 3 cepheleri ise Orhun alfabesiyle Türkçe olarak yazılmıştır. Hitabet sanatının oldukça güzel kullanıldığı bu eserler, üslup bakımından da son derece zengindir. Öylesine yan yana getirilmiş kelimeler değil, içli ve olgun satırlar neşredilmiştir. Cümleler yukarıdan aşağıya doğru okunur.

👉 7) Türk milliyetçiliğinin temel kitabı olarak kabul edilirler.

📌 “Üstte mavi gök, altta yağız yer kılındıkta, ikisi arasında insan oğlu kılınmış. İnsan oğlunun üzerine ecdadım Bumin Kağan, İstemi Kağan oturmuş. Oturarak Türk milletinin ilini töresini tutuvermiş, düzenleyivermiş. Dört taraf hep düşman imiş. Ordu sevk ederek dört taraftaki milleti hep almış, hep tâbi kılmış. Başlıya baş eğdirmiş, dizliye diz çöktürmüş.“

👉 8)Sosyal devlet anlayışı hakimdir.

📌 “İçi aşsız, dışı giyimsiz, zayıf çaresiz millet üzerine oturdum (tahta çıktım).

Küçük kardeşim Kül Tigin ile sözleştik: Babamızın, amcamızın kazandığı milletin adı sanı yok olmasın diye Türk milleti için gece uyumadım, gündüz oturmadım. Küçüğüm Kül Tigin ve iki şad (şehzade) ile ölürcesine çalıştım.”

👉 9) Abidelerle ilgili ilk bilgileri Cüveyni vermiştir.

📌 13.yüzyılda yaşamış olan İlhanlı Devleti tarihçisi Cüveyni, “Tarih-i Cihangüşa” adlı eserinde Orhun Abideleri’nden bahsetmiştir.

👉 10) Abideleri ilk okuyan kişi Danimarkalı dilbilimci Vilhelm Thomsen’dır.

📌 1889 yılında Rus tarihçi Yardintsev tarafından bulunan abideler, 4 yıl boyunca çözülememiştir. Ancak 1893 yılına gelindiğinde Vilhelm Thomsen, Orhun alfabesini çözerek okumayı başarmıştır.

📌 İlk okuduğu kelimeler “Tengri” ve “Türk”tür. 1895 yılında ise başka bir bilim adamı Wilhelm Radloff, abidelerin tamamını okumaya muvaffak olmuş ve dönemin padişahı Sultan II.Abdülhamid tarafından mecidiye nişanı ile ödüllendirilmiştir.