elineengelen

[elineengelen]

De wereld ontwaakt

De wereld ontwaakt

Het begrip "woke" lijkt overal te zijn en doet veel stof opwaaien. Vooral conservatieve stemmen noemen "wokies", of mensen die zichzelf als “woke” zien, gevaarlijk. Ze relativeren niet genoeg en zorgen ervoor dat geliefde nostalgische tv-series worden “gecanceld”. “Woke” is té politiek correct en "we mogen nergens nog mee lachen."

 Zelf kan ik getuigen van de golf van verontwaardiging die over de sociale media spoelde toen verschillende kranten publiceerden dat “generatie woke” vindt dat de filmklassieker “Grease” niet meer vertoont mag worden. De woede die de artikels deden oplaaien, was best angstaanjagend.

 Met de “woke-cultuur” zou ook de “cancel culture” komen. Daarbij verdwijnen films en tv-series in de vergeetput wanneer ze foute mopjes maken. Zo zou de populaire serie “Friends” slachtoffer zijn geworden van de “cancel culture”, waarover JOE-presentator Anke Buckinx een klaagzang schreef in haar column voor het krantenmagazine Billie.

 Is dat eigenlijk allemaal wel waar? Worden films en series gedumpt en is er binnen de “woke-cultuur” geen ruimte voor humor? Veel informatie over de “woke-cultuur” is maar gedeeltelijk of gewoonweg niet juist. Laten we even kijken hoe het zit.

 Wat betekent “woke” eigenlijk?

De term “woke” komt uit de Afro-Amerikaanse cultuur en is een verbastering van “awakening”. Je hebt je ogen geopend en je bewustzijn is verscherpt. In de strijd tegen racisme wordt de term gebruikt om te tonen dat er aandacht is voor racistische ongelijkheden, in oppervlakkige en diepliggende structuren, en dat het niet meer getolereerd wordt.

 De term is zich gaan verspreiden en wordt nu gebruikt om aan te tonen dat men voor andere grote problemen van minderheden die worden uitgesloten of gediscrimineerd, ook niet de ogen gaat sluiten. Zo kun je dus “woke” staan tegenover o.a. racisme, seksisme en homofobie. Bij klimaatproblematiek wordt de term ook gebruikt.

 Is “woke” eigen aan Generatie Z?

Voor diegenen die niet mee zijn: Generatie Z is een demografische generatie van jongeren die zijn geboren tussen 1997 en 2010. Stereotiep wordt die generatie gekenmerkt als heel kritisch tegenover de maatschappij en de voorgaande generaties. Generatie Z is heel aanwezig op sociale media als Twitter, het medium bij uitstek om zich “woke” te positioneren.

 Toch is “woke” niet uitsluitend eigen aan die jonge generatie. Veel millenials als schrijfster Dalilla Hermans en actrice Ikram Aoulad identificeren zich expliciet als “woke”. En binnen de Afro-Amerikaanse cultuur, waar de term vandaan komt, was de term heel aanwezig tijdens de Black Lives Matter-protesten, die mensen over alle generaties heen bij elkaar brachten.

 Waarom worden mensen er zo kwaad van?

Ik denk dat mensen er kwaad om worden omdat ze bang zijn om dingen te moeten afgeven. Hun dagelijkse soapserie, de kinderfilms waarmee ze worden grootgebracht of de strips die ze vroeger lazen. Daarnaast denk ik dat ze het gevoel hebben dat ze zich moet verantwoorden of dat hen schuldgevoel wordt aangepraat.

 Maar dat is niet per se waar “woke” naar streeft. Wanneer een serie als “Friends” kritiek krijgt omdat bepaalde dialogen seksistisch of fatshaming zijn, verwachten weinig mensen dat de makers daarvoor hun excuses gaan bieden. Evenmin wordt er gevraagd om de serie niet meer uit te zenden. Het doel is vooral om mensen bewust te maken en ervoor te zorgen dat de nieuwe series die vandaag uitkomen moderner zijn. “Wokies” willen de wereld vooral (hier komt het) “woke” maken.

 Scenarist en journalist Kristof Hoefkens vergelijkt de wokies met een blinde hoekspiegel, die erop wijst dat we ons van bepaalde dingen niet bewust zijn, door onze opvoeding en sociale achtergrond. Op zijn vastgezette instagramstory “Woke” kun je een mooie uitleg lezen over de “woke-cultuur” en de reacties die het krijgt: https://www.instagram.com/stories/highlights/18152637763183891/?hl=nl

 Hoe zit het dan met Grease?

Op 4 januari 2021 schreven verschillende Vlaamse kranten dat er felle kritiek was gekomen op een heruitzending van Grease. Ze schreven dat de “woke” generatie de film te wit, te homofoob en te onvriendelijk vindt. Die artikels zijn ondertussen niet meer online te vinden omdat het gewoon fake news was. De enige bron was een artikel uit een Britse tabloid die op basis van vier tweets een veralgemeen onsamenhangend artikel had geschreven.

 In deze twitter-thread legt twitteraar Jonathan Hendrickx uit hoe de vork verkeerd in de steel zat: https://twitter.com/JnthnHndrckx/status/1346045662413152259.

 Tips om zelf een kritische blik te verwerven

Vind je het soms moeilijk om met kritische stemmen om te gaan, wanneer het bijvoorbeeld om een serie gaat die je lief is? Of ben je soms het noorden kwijt in de zee van artikels die door kranten of websites wordt gepubliceerd? Hier zijn enkele tips om “woke” te staan in een wereld die wakker wordt.

 1)      Wanneer een geliefde serie of film kritiek krijgt, wordt daarmee niet per se de hele serie of film verworpen. Je kan ergens kritiek op hebben zonder het te verwerpen. En je kan ergens van houden en daar terwijl een kritisch standpunt over innemen.

2)      Wanneer je iets leest dat heel polariserend is en sterke gevoelens oproept, ga dan even na of het wel klopt. Een goede journalist geeft aan welke bronnen die gebruikt en probeert neutraal te schrijven. Als een journalist vaag is over zijn bronnen en opruiende taal gebruikt, schenk dan niet te veel aandacht aan de inhoud van het artikel.

3)      Sta open voor kritische stemmen. Er zijn veel jonge mensen die interessante analyses maken en die analyses delen via sociale media. Je kunt hen volgen en zo zelf kritischer tegenover de maatschappij staan. Kritisch betekent daarbij niet per se negatief, maar wel bewust.