#giáo dục sớm | Explore Tumblr Posts and Blogs

lcthbao · 10 months

Text

[Pulitzer 2023] Hua Hsu, "Stay True" (trích)

Stay True - cuốn sách vừa được trao giải Pulitzer 2023 - là cuốn hồi ký coming-of-age được viết bởi Hua Hsu, một người con trong gia đình nhập cư Đài Loan, để tưởng nhớ Ken bạn anh, một người Mỹ gốc Nhật đã thiệt mạng trong một vụ cướp xe ô tô. Với những ví dụ minh họa phong phú về âm nhạc, thời trang, điện ảnh cùng các dẫn chứng văn hóa chi tiết, tác giả đã dựng lại một câu chuyện tuyệt đẹp của ký ức, tình bạn, nỗi tiếc thương cùng bản sắc (cụ thể là sự trăn trở của anh về danh tính người Mỹ gốc Á, cuộc sống nhập cư và ý niệm về giấc mơ Mỹ của riêng mình).

đoạn trích dưới đây thuộc phần đầu của cuốn sách do mình chuyển ngữ, chỉ thuần xuất phát từ lòng yêu mến ngay tắp lự vào khoảnh khắc đâm bổ vào đoạn văn này:

"vào tuổi đó, thời gian trôi thật chậm. bạn nóng lòng trông chờ một điều gì đó xảy đến, giết thì giờ trong những bãi đỗ xe, tay đút sâu trong túi, gắng nghĩ xem tiếp đến sẽ đi đâu. cuộc sống đã diễn ra ở đâu đó, vấn đề chỉ là phải tìm cho ra tấm bản đồ dẫn đến nơi đó mà thôi. hoặc có lẽ, vào tuổi đó, thời gian trôi rất nhanh, bạn điên cuồng hành động mà quên không ghi nhớ kỹ càng những điều diễn ra. một ngày như dài vô tận, một năm là m��t kỷ nguyên địa chất. (...) thời đó, cảm xúc của bạn lúc nào cũng hoặc là leo thang hoặc là trượt dốc, trừ khi bạn buồn chán, và không một ai trước đây trong lịch sử nhân loại từng buồn chán đến thế. chúng tôi cười ngặt nghẽo tưởng chết đi. chúng tôi nốc rượu nhiều đến mức phát giác ra một thứ được gọi là ngộ độc cồn. tôi luôn sợ mình vướng phải ngộ độc cồn. chúng tôi thức rất khuya, mê sảng đề ra đủ thứ lý thuyết, chỉ là quên béng phải ghi chép lại. chúng tôi kinh qua hết những cuồng si lẫy lừng mà rồi đây chắc chắn sẽ hủy hoại chúng tôi suốt phần đời còn lại. trong thoáng chốc, bạn xuôi theo ý nghĩ rằng đến một ngày mình sẽ viết ra câu chuyện rầu rĩ nhất từ trước đến nay."

mong sao phiên bản "Thành Thật" này sẽ tìm được cơ hội xuất bản ở xứ mình.

[...]

Khi cha tôi chuyển về Đài Loan, gia đình tôi đã sắm một cặp máy fax. Trên lý thuyết, hai chiếc máy này là để ông có thể giúp tôi làm bài tập toán. Tôi lúc ấy vừa vào trung học, nơi tất cả mọi thứ, từ nhạc cụ tôi chơi cho tới sự hoàn chỉnh trong bản xướng âm của mình, bỗng dưng đều có vẻ liên hệ mật thiết. Vài năm trước đó, hồi lớp Bảy, tôi đã làm bài kiểm tra tốt đến mức có thể học toán vượt hai năm, và lúc này đây tôi đang phải trả giá cho chuyện đó. Tôi đã đạt đến đỉnh cao quá sớm. Thực tế thì tôi siêu dở môn toán. Như rất nhiều dân nhập cư tôn vinh nền giáo dục, cha mẹ tôi một mực tin vào ưu thế của các lĩnh vực công nghệ, cũng giống như khoa học, nơi các đáp án không cần biện giải. Bạn không thể phân biệt đối xử với câu trả lời đúng. Thế nhưng tôi thích dành thời giờ mày mò nhiều thứ hơn.

Gửi fax thì rẻ hơn gọi điện thoại đường dài và cũng đỡ áp lực hơn nhiều. Không có ngắc ngứ, không có những khoảng lặng im phí phạm. Bạn chỉ cần quay số người nhận, cho một tờ giấy qua máy, thế là một bản sao sẽ được in ra ở đầu kia thế giới. Múi giờ giữa Cupertino và Tân Trúc lệch nhau đến mức tôi có thể gửi fax cho cha một câu hỏi vào buổi tối và mong chờ câu trả lời khi tôi thức dậy vào sáng hôm sau. Các yêu cầu bài tập về nhà của tôi luôn được đánh dấu là khẩn cấp.

Cha cẩn thận giải thích các nguyên tắc hình học trên lề giấy, xin lỗi nếu lỡ có chỗ nào lướt nhanh hay chưa rõ bởi ông đang rất bận khẳng định bản thân trong công việc mới. Tôi đọc lướt qua phần diễn giải rồi chép lại các phương trình cũng như dẫn chứng. Thảng hoặc, tôi thưởng cho các phản hồi nhanh chóng và kỹ càng của cha bằng một bản tóm tắt tin tức của Mỹ xen kẽ vào loạt bài tập toán tiếp theo: tôi kể cho cha nghe thông báo của Magic Johnson về việc ông ta dương tính với HIV, tường thuật lại các sự kiện dẫn đến những cuộc bạo loạn Los Angeles, cập nhật cho ông số phận của những Gã khổng lồ. Tôi nói với cha về việc giải bài xuyên quốc gia, thành thật cam kết sẽ học hành chăm chỉ hơn ở trường. Tôi liệt kê ra những bài hát mới mà tôi thích, và ông sẽ tìm nghe trong các hiệu băng cát-xét ở Đài Bắc rồi nhắn lại cho tôi những bài ông thích:

Cha thích bài November Rain của Guns N’ Roses. Nhóm Metallica cũng hay nữa. Cha không nghe nổi nhạc của Red Hot Chili Peppers và Pearl Jam. Mấy bài cũ được làm lại của Mariah Carey (I’ll be there) và Michael Bolton (To love somebody) thật tuyệt. Chương trình “unplug” của MTV hay đó!

Ở tuổi thiếu niên, căn bản mà nói tôi có nhiều thứ hay ho hơn để làm thay vì gửi fax cho cha. Ông vớ lấy ngay bất kỳ điều gì tôi nhắc tới và bủa vây tôi bằng hàng tá câu hỏi. Tôi mô tả một trong những lớp học của mình là tẻ nhạt, và ông cật vấn tôi về cách dùng từ cũng như việc quan sát “nhiều ‘thử thách’ mang cảm giác ‘tẻ nhạt’ nhưng lại ‘hữu ích’ một cách hợp lẽ.” Tôi đề cập đến chuyện chúng tôi sẽ khái quát lại thập niên 1960 trong lớp lịch sử và cha hỏi ngay, “Con tin là chỉ có mỗi Oswald giết JFK thôi sao?”

Cha luôn hỏi ý kiến của tôi về mọi sự. Có lẽ đó là nỗ lực của ông trong việc nối dài cuộc chuyện trò qua lại giữa hai cha con. Cha nhắc đến thể thao, thứ mà tôi nghĩ chẳng hấp dẫn gì với ông. Chúng tôi như hai anh chàng chuyện vãn trong một cửa hàng kim khí.

Redskin thật quá sức với Bill!?

Còn Nicks thì sao? [Knicks]

Là trận giữa Jordan với Buckley! [Barkley]

World Series kỳ này thật ngoạn mục.

Tranh thủ những dịp được nghỉ học nguyên tuần, mẹ và tôi bay về Đài Loan thăm cha. Lắm khi tôi cố làm bộ bù đầu bù cổ với bài tập ở trường để cha có thêm cớ sang thăm mẹ con tôi ở Bay Area, thay vì hai mẹ con tôi phải vượt đường xa đến chỗ cha, song việc này chẳng bao giờ có tác dụng. Chúng tôi dành tất cả các mùa hè và mùa đông ở Tân Trúc. Nhiều tuần lễ sẽ trôi qua trong khi những người duy nhất mà tôi trò chuyện cùng là cha mẹ và những người bạn trung niên của họ.

Tôi luôn khiếp hãi những chuyến đi này. Tôi không thể hiểu được vì sao cha mẹ tôi lại muốn quay về một nơi mà họ đã chọn rời bỏ.

Cha tôi rời Đài Loan sang Mỹ năm 1965, khi đó ông hai mươi mốt tuổi, và trước khi đặt chân trở về thì ông gần như đã già gấp đôi tuổi ấy. Trong những ngày đó, bạn sẽ rời đi ngay khi có thể, nhất là khi bạn là một sinh viên sáng giá. Một tá sinh viên chuyên ngành vật lý đã tốt nghiệp cùng thời với cha tôi từ trường Đại học Đông Hải, mười người trong số đó rốt cuộc đã theo đuổi sự nghiệp ở hải ngoại. Cha tôi đã bay từ Đài Bắc đến Tokyo, đến Seattle rồi mới đến Boston. Ông dáo dác tìm trong đám đông người bạn đã vượt đường sá xa xôi từ tận Providence đến sân bay để đón và đưa ông về Amherst.

Song le, người bạn này lại không biết lái xe nên đã hứa đãi bữa trưa cho một anh chàng khác, người mà cha tôi không hề quen biết, đổi lại người kia sẽ lái xe đến sân bay Boston rồi đến Amherst và cuối cùng là về lại Providence. Hai chàng trai trẻ đón chào cha tôi ở cổng, trao nhau những cái vỗ vai rồi hối cha tôi lên xe, nơi họ cất tất cả của nả đời mình - hầu hết là mớ sổ ghi chép và áo len - trong cốp. Ba người khởi hành từ phố người Hoa (Chinatown) của Boston - cánh cổng trở về với một thế giới mà họ đã bỏ lại sau lưng. Tình bạn và thiện chí là hai lý do chính đáng cho hàng giờ đồng hồ lái xe đến sân bay rước một người. Điều quan trọng không kém là sân bay nằm gần nơi có những món ăn mà bạn vô phương có được trong những khu phố đại học nhỏ bé mạn đông bắc.

Trong những năm sau đó, cha tôi - một kẻ xa xứ lạc bầy tự nguyện - đã gom nhặt được kha khá đặc điểm đủ để khoác lên mình một danh tính Mỹ. Ông sống ở New York, chứng kiến, tham gia vào các phong trào phản kháng của sinh viên và, dựa theo bằng chứng ảnh chụp lại, từng có thời nuôi tóc dài và mặc quần thời thượng. Thời điểm vừa đặt chân vào đất Mỹ, cha là một người say mê nhạc cổ điển, vậy mà chỉ trong vỏn vẹn vài năm, bài bát yêu thích nhất của ông đã trở thành “House of the rising sun” của nhóm The Animals. Cha đăng ký đặt báo The New Yorker định kỳ trong chớp nhoáng, trước khi nhận ra nó không dành cho những kẻ mới đến như ông và yêu cầu được hoàn tiền. Ông khám phá ra sự hấp dẫn của bánh pizza và kem rượu rum nho khô. Hễ có sinh viên mới tốt nghiệp đến từ Đài Loan, ông và cánh bạn mình sẽ nhồi nhét vào một chiếc xe trống chỗ đang đậu gần nhất để phi đến đón. Đó là một nghi thức và là một dạng thức của tự do không thể nào bỏ lỡ: lên đường và ăn uống cho thật ra trò.

Họa hoằn lắm người Mỹ thời đó mới biết đến Đài Loan, song chỉ như một hòn đảo hẻo lánh nằm cận Trung Quốc và Nhật Bản, nơi sản xuất và xuất khẩu những thứ đồ nhựa rẻ tiền. Hồi mẹ tôi còn nhỏ, ông ngoại đã dựng một tấm bảng viết phấn trong gian bếp của gia đình để mỗi ngày viết lên đó một từ vựng tiếng Anh mới. Thế Chiến II đã làm gián đoạn con đường học y của ông, biến ông thành một cán bộ công chức. Ông muốn tương lai xán lạn hơn cho con cái mình. Ông bà ngoại đã bảo mẹ tôi và các anh chị em của bà chọn những cái tên Mỹ như Henry hoặc Carol. Đám trẻ nắm được căn bản tiếng Anh, có thể dùng thứ ngôn ngữ kỳ dị và mới mẻ này gọi mời một tương lai mới trở thành hiện thực. Họ tìm hiểu về phần còn lại của thế giới nói tiếng Anh thông qua đặt định kỳ tạp chí Life. Cũng từ những trang tạp chí ấy mà mẹ tôi đã lần đầu tiên phát hiện ra sự tồn tại của một thứ ở Mỹ được gọi là Chinatown.

Khi mẹ tôi đến Mỹ vào năm 1971 (từ Đài Bắc đến Tokyo rồi mới đến San Francisco), gia đình tiếp đón đã tinh ý chờ thêm một ngày cho bà khỏe lại sau chuyến đi dài trước khi đưa bà đi ăn đồ Hoa. Mẹ đang trên đường đi học y tế cộng đồng tại bang Michigan. Ngay sau khi đặt chân tới East Lansing, ký hợp đồng thuê nhà, đăng ký các lớp học và mua một chồng sách giáo khoa không hoàn trả thì bà nhận được tin nhắn từ cha mình. Hóa ra trong lúc mẹ đang trên đường tới Michigan, một lá thư đã được gửi về nhà ở Đài Bắc, thông báo bà đã đậu trường Đại học Illinois tại Urbana-Champaign - lựa chọn hàng đầu của bà. Vậy nên, mẹ tôi tranh thủ thu hồi được bao nhiêu hay bấy nhiêu phần học phí từ bang Michigan và nhanh chóng khởi hành đến Illinois.

Trong thập niên 1960, cộng đồng sinh viên từ khắp các vùng nói tiếng Trung đã tìm ra thêm một thành viên mới trong những khu phố đại học nhỏ bé và xa xôi này. Đa số đều thích nghi với các chuyển mùa, với một cung cách chuyện trò thú vị khác lạ, với những cánh đồng ngút ngàn và những con đường cao tốc trải dài vô tận. Trường học đã neo mẹ tôi xuống mạn Trung Tây song bà vẫn tự do rong ruổi khắp: một công việc tại một trung tâm cộng đồng ở Kankakee nơi chỉ có mỗi mình mẹ không phải người da đen - cái nhìn cận cảnh đầu tiên của bà vào sự phân chia chủng tộc của Mỹ, một mùa hè làm chân chạy bàn ở nơi bà đã ăn kem vào mỗi bữa trưa. Song le, vài người bạn cùng lớp của mẹ lại không thể đương đầu với bối cảnh hoàn toàn mới này, hoặc cũng có khi không ai thích nghi được. Bà còn nhớ một cô gái đã cúp học tất cả các lớp và đi loanh quanh khắp trường. Ngay cả lúc mùa hè bước vào đỉnh điểm, cô gái vẫn lang thang trong chiếc áo lạnh dày nhất của mình. Tất cả sinh viên Đài Loan đều giữ khoảng cách với cô.

Đã có những bữa góp gạo thổi cơm chung với chúng bạn mà mẹ tôi sẽ làm món thịt băm viên, rồi những chuyến đi đến các địa danh nổi tiếng hay các cửa hàng bách hóa có bán cải thìa, đời sống ký túc giao thoa nhộn nhịp. Bạn có thể nhận ra ngay một sinh viên Đài Loan bởi chiếc nồi cơm điện hiệu Tatung của họ. Mẹ tôi say mê hội họa, phần lớn tranh của bà đều trừu tượng và siêu thực, cách dụng màu không tiết lộ tâm trạng rõ ràng nào. Sau này, khi tôi hỏi có phải bà đang phê thuốc trong lúc vẽ chúng hay không, mẹ đã cam đoan thời đó bà chưa bao giờ hút cần dù vẫn nhớ rõ mùi hương của nó.

Sau hai năm theo học tại trường Đại học Massachusetts Amherst, cha tôi chuyển đến Đại học Columbia. Từ đó ông đã theo giáo sư hướng dẫn của mình đến trường Đại học Illinois - nơi cha mẹ gặp nhau. Họ tổ chức đám cưới tại một trung tâm sinh viên trong khuôn viên trường. Phải mà phố người Hoa gần nhất không cách nơi họ sống đến ba giờ đồng hồ, cha mẹ tôi hẳn đã có thể tổ chức một bữa tiệc trong nhà hàng. Cậu tôi, anh trai của mẹ, một thương nhân hàng hải đã rời Đài Loan đến Virginia, là người duy nhất trong hai bên gia đình có thể đến dự. Ít ra cha mẹ tôi vẫn có các bạn mình. Một trong số đó là họa sĩ, người đã họa những bức vẽ Snoopy và Woodstock trên giấy cạc-tông rồi bày lên thảm cỏ bên ngoài trung tâm. Ai nấy đều mang món ăn yêu thích của mình đến chung vui.

Dân nhập cư thường được luận bàn như một tương tác đẩy-và-kéo: một điều gì đó từ quê nhà thúc đẩy bạn, rồi một điều gì đó khác lại kéo bạn đi xa. Cơ hội cạn kiệt ở nơi này và nảy sinh ở nơi khác, bạn cứ đi theo lời hứa hẹn hướng đến một tương lai tốt đẹp hơn. Các phiên bản của những cuộc hành trình này kéo dài hàng trăm năm, tỏa ra theo mọi hướng.

Vào thế kỷ 19, Anh và Trung Quốc là hai đối tác thương mại thân tình. Người Anh đổi bạc lấy trà, lụa và đồ sứ của người Trung Quốc. Thế nhưng, dân Anh đang tìm kiếm một lợi thế. Họ bắt đầu trồng thuốc phiện ở Ấn Độ và vận chuyển sang Trung Quốc, sau đó chuyển lại cho những kẻ buôn lậu phân phối khắp đất nước. Rốt cuộc, người Trung Quốc đã phải cất công loại bỏ chất này, làm dấy lên lo ngại của người Anh về một ngày các cửa cảng Trung Quốc sẽ đóng lại với họ. Chiến tranh Nha phiến đã tàn phá miền đông nam Trung Quốc, đúng vào thời điểm miền tây nước Mỹ đang cần nguồn lao động giá rẻ. Trong các thập niên 1840 và 1850, bị thu hút bởi những lời hứa hẹn về việc làm, cánh đàn ông Trung Quốc đã thoát ly tỉnh Quảng Đông - lúc này đang bị giày xéo trong cuộc can qua - trên những chuyến thuyền dong đến xứ cờ hoa. Họ lắp đường ray, khai thác vàng, đi đến bất kỳ đâu cần mình. Tuy nhiên, đó cũng là giới hạn trong phạm vi di chuyển của họ. Bị cô lập trong những quận tồi tàn nhất của thành phố bởi những bộ luật phức tạp và áp lực xã hội, cùng việc không có phương tiện (đôi khi cả khao khát) hồi hương, họ bắt đầu dựng nên những phố người Hoa tự cung tự cấp ngõ hầu nuôi sống, bảo vệ và chăm sóc lẫn nhau. Đến thập niên 1880, nền kinh tế Mỹ không cần nhân công nước ngoài giá rẻ nữa, dẫn đến các chính sách loại trừ nhằm hạn chế dân Trung Quốc nhập cư trong nhiều thập kỷ.

Những tương tác đẩy và kéo này vẫn tiếp diễn khi Đạo luật Nhập cư năm 1965 nới lỏng các hạn chế nhập cảnh từ châu Á, ít nhất là với những người có thể đóng góp cụ thể cho xã hội Mỹ. Các nhà hoạch định chính sách ý thức được nước Mỹ đang mất dần khía cạnh khoa học và sáng chế của mình sau Chiến tranh lạnh, cho nên nhà nước chào đón các sinh viên cao học giống cha mẹ tôi. Ai biết được tương lai Đài Loan sẽ ra sao? Ở Tân thế giới, mọi thứ dường như không ngừng đi lên. Cha mẹ tôi không bị cuốn đến Mỹ bởi bất kỳ một giấc mơ nào cụ thể, chỉ bấu víu vào một cơ may thay đổi, dù ngay lúc đó họ đã ngộ ra cuộc sống ở Mỹ là lời hứa hẹn và sự giả tạo khôn cùng, là niềm tin và tham vọng, là những trường phổ mới của niềm vui và ngờ vực bản thân, là sự phóng thích bởi chính cảnh nô lệ. Là cùng lúc tất cả những điều này.

Cha mẹ tôi đã bon bon một chuyến dài từ Illinois đến bờ Tây hưởng tuần trăng mật, họ chụp ảnh suốt dọc đường. Bản mô tả chân thực duy nhất của chuyến đi này chỉ xuất hiện trong thoáng chốc, bởi chưng những cuộn phim còn chưa kịp tráng ấy đã bị thó mất khi có kẻ đột nhập vào xe họ ở Manhattan giữa thanh thiên bạch nhật.

Tôi được sinh ra vào năm 1977 ở Urbana-Champaign. Cha tôi muốn trở thành giáo sư, song sau khi ông không thể tìm được một công việc chuyên môn học thuật, chúng tôi đã chuyển đến Texas nơi ông làm việc như một kỹ sư. Vùng ngoại ô Dallas cho chúng tôi rất nhiều không gian. Người ta có thể đi lạc trong sự thênh thang đó. Mấy năm trước, tôi tìm thấy một tờ giấy ngả vàng mỏng tang từ đầu thập niên 1980 - mẩu quảng cáo mà mẹ tôi đã cắt ra từ trang rao vặt địa phương:

DẠY NẤU MÓN HOA - học cách nấu những món ăn mới lạ chỉ bằng những nguyên liệu và dụng cụ làm bếp sẵn có. $12 một lớp. Để biết thêm thông tin xin liên hệ bà Hsu theo số máy: 867-0712

Không một ai gọi đến. Khi tôi bắt đầu lè nhè nài xin đôi bốt cao bồi và một cái tên Mỹ, cũng như sau khi bị nói rằng nhà hàng bít-tết địa phương không dành cho “những người như họ”, cha mẹ tôi đã quyết định thử vận ở một nơi khác.

Các địa chỉ trước đây của cha mẹ tôi có thể tập hợp lại thành một trang sử của tình bạn và những người quen: một buồng ngủ trong căn gác xép của ai đó, những cuộc viếng thăm các gia đình bạn bè mà họ chỉ mới nghe qua chứ chưa bao giờ gặp mặt, một công việc mùa hè tại một thị trấn nhỏ cách mấy giờ đồng hồ, một cơ hội việc làm trong một lĩnh vực mới nổi lạ lẫm. Họ không mơ nhiều đến thành phố lớn mà chỉ vạch ra những địa điểm gần bạn bè, gần đồ ăn Trung Quốc, gần một học khu chất lượng, gần một nhà dưỡng lão. Vậy nên, xếp sau Tesax chỉ có Delaware hoặc California, và họ đã chọn California.

Khi chúng tôi đặt chân đến Cupertino vào năm 1986, xứ này vẫn đang trong quá trình chuyển đổi. Có một xí nghiệp khổng lồ ngay khu trung tâm, lác đác các trang trại cùng mấy tòa Apple trông như một trò đùa. Không một ai dùng máy tính của hãng.

Vùng ngoại ô là một cuộc chinh phạt không gian nhàn hạ, thay thế cho cảnh ngột ngạt chốn thị thành. Những vùng này chừng như đã tự thân thoát ly lịch sử, mang lại cảm giác vẫn hoang sơ tự thuở nào. Thế nhưng, ảo giác bình yên ấy lại sớm lợt lạt bởi nỗi loạn thần khi phải duy trì một bãi cỏ được xén tỉa gọn gàng, những lối đi nguyên sơ chưa in dấu chân người, những cuộc thánh chiến nhằm giữ cho các đô thị tự trị không tràn lấn lên nhau. Vùng ngoại ô gợi lên sự ổn định và tuân thủ, nhưng hiếm khi nào giữ được truyền thống. Hay nói đúng hơn, đó là những phiến đá có thể lau sạch ngõ hầu đáp ứng cho những khát vọng mới.

Khi Thung lũng Silicon nở rộ vào cuối thập niên 1980 đầu thập niên 1990, ngày càng nhiều dân nhập cư châu Á chuyển đến những nơi như Cupertino. Thế hệ ông bà tôi đều chuyển từ Đài Loan đến South Bay, hầu hết các anh chị em của cha mẹ tôi cũng định cư ở đó. Đài Loan chỉ còn đại diện cho một quê hương xa xôi trong trí tưởng tượng. Vùng ngoại ô Thung lũng Silicon nương theo một lối chuyển đổi dần dà và quanh co. Các doanh nghiệp đang trên đà suy sụp được làm lại bởi những làn sóng dân nhập cư mới, cùng lúc các thương xá bắt đầu chuyển mình, từng cửa hàng một, thành những ốc đảo ngập tràn món ăn Trung Quốc và những mốt tóc so le tân thời. Quán cà phê trà sữa cùng những hiệu sách Trung Quốc cạnh tranh mọc lên, bãi đỗ xe hổ lốn với những chiếc Honda “độ” lại và những bà mẹ hy vọng giữ được làn da tái nhợt của mình sau lớp mũ khẩu trang che kín mặt và bao tay dài.

Dấu tích của một thời đã qua vẫn còn đó trong những chu trình sử dụng và tái sử dụng: một khu đất trống của Cherry Tree Lane được tận dụng triệt để thành một vườn cây ăn trái thực thụ, chái nhà cao nhất của nhà hàng Sizzler khi xưa biến thành điểm bán dimsum, toa ăn sang trọng trên xe lửa trở thành tiệm mì. Các đầu bếp từ Hồng Kông và Đài Loan đã hòa vào làn sóng kỹ sư di thân đến California. Áp lực phải thu hút thực khách và khách mua hàng không phải người Trung Quốc dần biến mất. Khái niệm “chính thống” không còn trụ vững. Xương cổ và chân gà và vô vàn những thứ sền sệt, băng VHS thâu phim bộ Đài Loan lồng tiếng mới nhất cùng sách báo tiếng Trung, tất cả đều có thể kiếm ra tiền trước khi dần dà rơi rụng.

Tôi không nhận ra cha mẹ mình đã xa Đài Loan lâu đến thế nào, cho đến khi mẹ tôi bắt đầu phàn nàn về những người nhập cư mới đến từ Trung Quốc để xe đẩy hàng lung tung khắp bãi đỗ xe của cửa hàng bách hóa châu Á. Ngoài cộng đồng Hoa Kiều ở hải ngoại, chắc khó có ai khác nhận ra được sự khác biệt giữa một người nhập cư Đài Loan đến vào thập niên 1970 và một người đến từ Trung Quốc vào những năm 1990. Họ trông chẳng khác gì nhau, ngữ điệu chắc cũng giống nhau. Song le, mối liên hệ giữa những người này với nền văn hóa Mỹ và sự tương thích của họ bên trong nó thì khác nhau. Những người nhập cư mới đến, tính khí thiếu hòa nhã này chắc còn không biết đến sự tồn tại xưa kia của một tiệm bách hóa châu Á duy nhất trong vùng, xập xệ hơn và xa đến nửa giờ đồng hồ lái xe.

Trong mớ đồ còn sót lại từ những năm đầu sống tằn tiện của cha mẹ tôi có hai cuốn sách bìa mềm cũ rích mà thời đó bán rất chạy là Cú sốc tương lai và Hồ sơ Lầu Năm Góc, tập tiểu luận mỏng “Cuộc đấu tranh giai cấp và nguồn gốc của chế độ nô lệ chủng tộc: Sự ra đời của chủng người da trắng” của Theodore Allen với chữ “C. HSU” được viết trên bìa, một cuốn sách về chuyến thăm Trung Quốc của Nixon cùng một cuốn khác về lịch sử người Mỹ gốc Phi. Trong một thời gian ngắn, cha tôi đã hớn hở Anh hóa tên mình và bảo mọi người gọi ông là Eric, dù đã sớm nhận ra tính đồng hóa của yêu cầu này chẳng hề phù hợp với ông.

Có lẽ đây chính là ý nghĩa của việc sống ở Mỹ. Bạn có thể mặc sức di chuyển. Bạn được trao cho những cơ hội không có ở quê nhà. Bạn có thể tự biến mình thành một con chiên ngoan đạo, một thực khách sành pizza, một kẻ say mê nhạc cổ điển hoặc Bob Dylan, một người hâm mộ Dallas Cowboys vì mọi người xung quanh có vẻ đều như thế. Bạn được tự do đặt cho con mình theo tên các tổng thống Mỹ. Hoặc bạn có thể đặt cho chúng cái tên không thể nào phát âm được, dù gì chúng cũng sẽ không bao giờ trở thành tổng thống.

Từ Amherst đến Manhattan đến Urbana-Champaign đến Plano đến Richardson đến Mission Viejo đến Cupertino bao giờ cũng có những đĩa nhạc, một chiếc máy phát đĩa cha tôi luôn cuốn gói theo mình, cùng một cặp loa Dynatone. Ông bắt đầu gầy dựng bộ sưu tập âm nhạc của mình ngay khi đến Mỹ. Thoạt tiên, cha đặt đĩa qua thư với một câu lạc bộ đĩa than. Với kiểu này bạn phải trả cao hơn một chút, sau đó sẽ mua được thêm cả tá đĩa chỉ với giá một xu. Thời đó chủ yếu là nhạc cổ điển. Rồi ông dần quen với chất giọng the thé khiên cưỡng của Bob Dylan phát ra từ căn hộ láng giềng vào khoảng những năm 1960. Cha bắt đầu mua đĩa Dylan, học cách chiêm ngưỡng giọng ca mỏng tang và lạ lùng đó, có lẽ còn hơn cả việc hiểu được ca từ.

Nếu có thể, các đĩa nhạc của cha sẽ được giữ kỹ trong màng bọc gốc để tránh làm mòn lớp bìa áo cứng bên ngoài. Ông sẽ bóc một góc màng kính để dán tên mình lên - Hsu Chung-Shih. Sau nhiều năm, vài đĩa nhạc của ông đã được đem tặng, còn lại phần lớn vẫn được giữ nguyên: Dylan, The Beatles và Stones, Neil Young, Aretha Franklin, Ray Charles. Có mấy đĩa của Who, Jimi Hendrix, Pink Floyd, vài bộ của Motown. Rất nhiều nhạc cổ điển. Có đĩa của Blind Faith vì hồi cha mẹ tôi mới tốt nghiệp, một đàn anh khóa trên từ West Indies đã lôi cây vĩ cầm của mình ra chơi bản độc tấu trong “Sea of Joy” suốt bữa tiệc tối. Có cả các album hát đơn của John Lennon và George Harrison nhưng không có đĩa nào của Paul Mccartney, nên tôi đồ rằng sự nghiệp hậu-Beatles của ông không mấy nổi bật. Tương tự, không có đĩa nào của Beach Boys cũng đồng nghĩa với việc nhạc của họ chắc là tệ lắm. Không có nhạc jazz, trừ một album của Sonny & Linda Sharrock vẫn còn phong kín. Cha mẹ tôi nghe Thriller nhiều đến nỗi tôi ngờ rằng Michael Jackson là một người bạn thân thiết của gia đình.

Bộ sưu tập đĩa nhạc của cha chỉ khiến tôi thấy âm nhạc có vẻ thật tẻ nhạt, là một thứ mà người lớn cứ làm quá lên. Cha nghe nhạc của Guns N’ Roses trong khi tôi chỉ nghe tường thuật bóng chày trên radio. Ông là người thâu lại mấy tiếng đồng hồ chương trình MTV trên một đầu máy VCR và cắt gọt những gì ông tìm được vào cuốn băng tổng hợp các bản hit tuyệt nhất trên một đầu máy VCR khác. Ông là người luôn muốn đến Tower Records và dạo khắp các lối đi, chọn mua tất cả dạng thức mới được làm lại của những đĩa nhạc mà ông đã yêu thích từ lâu. Ông mua tờ Rolling Stone và Spin, tỉ mẩn chép lại các danh sách nhạc của năm hoặc album hay nhất của thập kỷ, sau đó sẽ đi lùng những bản mà ông nghĩ là mình sẽ thích.

Khi bắt đầu học cấp hai, tôi nhận ra việc mua đĩa nhạc của cha đã lót đường cho tôi bước vào các hệ thống phân cấp xã hội của giờ nghỉ. Tôi bắt đầu xem MTV và nghe nhạc trên radio, tiếp thu thật mau lẹ để không có vẻ như một kẻ đang làm màu - điều mà tôi sợ nhất. Tôi nắm được bí kíp bảng xếp hạng nhạc pop, vốn là tài sản chắc chắn nhất của tuổi thiếu niên có được nhờ nghiền ngẫm các tạp chí của cha, ghi nhớ tên các nhóm nhạc, các điểm tham chiếu cùng những câu chuyện bên lề. Lúc này, tôi đã theo cha trong những chuyến đi sau bữa tối đến hiệu băng đĩa. Hình như chúng tôi đã dành nhiều giờ đồng hồ riêng lẻ ai làm chuyện nấy, chỉ thảng hoặc đụng nhau trong một lối đi bất chợt. Mọi thứ đều có vẻ tiềm năng, đều là một manh mối, một lời mời gọi bước vào các thực tại xúc cảm mới mẻ chưa từng có. Hai cha con tôi say mê cùng một thể loại nhạc, song nó lại cho chúng tôi thấy những điều khác nhau. Tôi nghe ra trong màn độc tấu guitar vừa cường điệu vừa tinh tế của Slash ở “November rain” sự khai phóng, nghe ra trong đó một gợi ý rằng tầm nhìn cuồng nhiệt và đầy cam kết có thể đưa ta đi xa, đến một nơi khác. Còn với cha mẹ tôi, sự kiệt xuất của Slash là minh chứng cho kỹ năng điêu luyện, là kết quả của hàng ngàn giờ học tập và thực hành.

Đầu thập niên 1990, khi Thung lũng Silicon bùng nổ thì ngành công nghiệp bán dẫn của Đài Loan cũng phất lên. Chẳng bao lâu sau, bạn bè của cha mẹ tôi bắt đầu quay về sau mấy thập kỷ xa xứ, gắng giữ nhà ở cả hai đất nước cho con cái mình có thể học hết trung học và vào đại học ở Mỹ. Khoảng cuối thập niên 1980, cha tôi lên chức quản lý cấp trung tại Mỹ, song ông đã quá mỏi mòn với những nấc thang thăng tiến của công ty, để lên được vị trí cao nhất chừng như lại phụ thuộc vào những yếu tố hết sức ngẫu nhiên như màu da và độ run rẩy trong giọng nói. Rốt cuộc, cha mẹ tôi cũng quyết định cha sẽ trở về Đài Loan. Một ghế quản trị đang chờ ông. Sẽ không bao giờ ông nhuộm tóc hay động đến bộ golf của mình nữa. Chúng tôi mua hai chiếc máy fax.

Thỉnh thoảng tôi lại gặp các bạn cùng lớp ở sân bay và nhận ra chúng tôi đều đến đó đưa cha mình đi làm. Sự sắp đặt này cũng là điều dễ hiểu ở thành phố mà chúng tôi đang sống. Nó hơi giống với “Núi vàng” - một câu chuyện dân gian Trung Quốc về cơ hội Mỹ vốn đã được truyền miệng từ thời cơn sốt vàng, ngoại trừ chi tiết trong những ngày đó, cánh đàn ông trai tráng sẽ vượt Thái Bình Dương đi tìm việc làm ở Mỹ, hoàn toàn không có chiều ngược lại.

Thế hệ đầu tiên trăn trở chuyện sinh tồn, còn các thế hệ tiếp theo thì kể lại những câu chuyện đó. Tôi thường đảo các chi tiết và hiệu ứng nhỏ trong chuyện đời cha mẹ tôi thành một màn tự sự. Làm sao họ có được cảm nhận hay quyết định về những bộ phim mà mình sẽ xem? Họ có nhìn ra chính bản thân mình trong cuốn Cú sốc tương lai hay không? Người có tầm ảnh hưởng mang tên Eric kia là ai trong cuộc đời cha tôi? Mọi sự chung quanh họ đều như những chất liệu thô cấu thành các danh tính Mỹ mới xuất hiện, họ đã đi xa hết mức mà chiếc ô tô của mình hoặc đường tàu điện ngầm có thể đưa tới. Thời đó, phải có chút may mắn và nhiều tháng liền cẩn trọng lên kế hoạch thì mới có thể hồi hương. Mất nhiều tuần liền chỉ để xếp lịch một cuộc gọi đường dài và đảm bảo bên kia đầu dây sẽ có người nhà nghe máy.

Họ đã đi học tại những ngôi trường Mỹ, vượt xa các đồng môn châu Á khác dù phần thưởng cho cuộc đeo đuổi điên cuồng đó vẫn chưa được chú trọng. Họ đã chọn nỗi cô đơn thường trực, lối sống tha phương và rào cản ngôn ngữ. Thứ mà họ không chọn là danh tính người Mỹ gốc Á, một khái niệm chỉ mới xuất hiện cuối thập niên 1960. Họ ít có điểm chung với những sinh viên Trung Quốc được sinh trên đất Mỹ, những sinh viên Nhật Bản tập trung ở phía bên kia khuôn viên trường đấu tranh cho nhân quyền hoặc quyền tự do ngôn luận, họ gần như không biết gì về Đạo luật loại trừ người Trung Quốc, về Charlie Chan, hay lý do tại sao người ta nên kịch liệt phản đối những từ tục tĩu như “Oriental” hay “Chink”. Cha mẹ tôi cùng nhóm người của họ đại điện cho một “tộc người thiểu số kiểu mẫu”. Trên thực tế, họ chưa bao giờ có ý định trở thành người Mỹ. Họ chỉ đơn thuần không biết những danh tính đó đã sẵn chờ mình. Lòng trung thành của họ vẫn hướng về thế giới mà họ đã bỏ lại sau lưng.

Những cuộc gọi kia hẳn phải du dương và ngọt ngào lắm. Cảm giác của họ ra sao khi rời quê hương, băng qua Thái Bình Dương mà không biết ngày trở lại? Trong cảnh thiếu vắng kết nối đó, họ đã bấu víu vào một Đài Loan trong trí tưởng tượng, hay nói đúng hơn là một khái niệm trừu tượng, một đốm sáng soi đường, một bến bờ ma mị, hơn là một hòn đảo thực thụ. Công nghệ sẵn có chỉ đưa họ đến đó vào những dịp đặc biệt. Vì thế cho nên, họ đã lần tìm dấu vết quê hương trên gương mặt các bạn cùng lớp, nghe nó vang vọng trong lao xao những khi bước vào các tiệm bách hóa.

Giờ đây, cha mẹ tôi đã được mặc sức đến và đi tùy ý. Mẹ tôi dành phần lớn những năm 1990 trên các chuyến bay. Họ đã tìm hiểu Đài Loan lại từ đầu. Chúng tôi sống ở Tân Trúc, một thị tứ ven biển cách sân bay Đào Viên chừng sáu mươi phút về phía bắc. Tân Trúc được biết đến chủ yếu bởi những cơn gió giật và thịt viên hải sản. Xứ này vẫn mang dáng vẻ rề rà và ngái ngủ, bấy giờ chỉ có một khu công nghệ cao phía trên đường cao tốc, nơi đặt trụ sở tất cả công ty bán dẫn. Các thương xá khổng lồ đã bắt đầu mọc lên trong khu trung tâm.

Cuối tuần, cha mẹ tôi lại đánh xe đến Đài Bắc tìm lại các trà quán và rạp chiếu bóng mà họ còn nhớ từ những năm 1950, 1960. Họ không cần dùng đến bản đồ. Mấy thập kỷ bãi bể nương dâu không làm lu mờ khỏi tâm trí họ những hàng bánh bao ngon nhất. Cha mẹ tôi như hồi xuân ở Đài Loan, độ ẩm và thức ăn ở đây biến họ thành những con người khác. Có đôi khi, tôi thấy mình như một kẻ ngoại cuộc khi cùng cha mẹ ngồi trên những chiếc ghế đẩu gỗ liêu xiêu, lặng lẽ ăn những tô mì bò khổng lồ mà nếu đang ngồi ở Mỹ thì hẳn sẽ gợi lên một màn độc thoại về ký ức tuổi thơ của hai người. Mỗi năm tôi ở Đài Loan chừng hai ba tháng. Tôi luôn khăng khăng đòi bật ICRT, một đài radio tiếng Anh, để nghe chương trình American Top 40 của Casey Kasem, được phát đi hàng tuần từ một thực tế gần gũi với tôi hơn. Cha mẹ tôi có những ký ức trìu mến với việc nghe đài khi còn ở tuổi thiếu niên, thời nó còn là một phần của Mạng lưới Lực lượng Vũ trang. Theo thời gian, cha tôi đã mất dần hứng thú với tân nhạc, và việc nghe chương trình đếm ngược chào năm mới một phần là nỗ lực của tôi ngõ hầu gắn kết với ông, nhắc cho ông nhớ về sự huy hoàng của nước Mỹ mà một ngày nào đó ông có thể sẽ quay về. Mất một khoảng thời gian tôi mới hiểu ra đây mới chính là cuộc sống thực tại của chúng tôi, rằng cha mẹ tôi đã làm việc cật lực để có được nơi chốn trong cả hai thế giới. Trở thành người Mỹ vẫn sẽ là một dự án dở dang, và bộ sưu tập đĩa nhạc của cha tôi bắt đầu giống như tàn tích của một con đường không còn ai theo nữa.

[...]

#lcthbao

7 notes · View notes

mess18 · 2 years

Text

4 THỨ MÀ NGƯỜI THÔNG MINH KHÔNG BAO GIỜ HÉ LỜI

1. KHÔNG SUỐT NGÀY ĐI KỂ NIỀM VUI NỖI BUỒN CỦA MÌNH, LÀ TRÍ TUỆ Giáo sư Mark Bauerlein nói: "Một trong những biểu hiện của người trưởng thành chính là khi họ hiểu họ ra được rằng 99% những chuyện xảy ra với mình, với người khác, nó hoàn toàn không có ý nghĩa gì."

Sống ở đời, giống như con cá trong nước, nóng lạnh chỉ mình nó biết. Có một câu chuyện như này:

T. sau khi được thăng chức, đãi ngộ đã cao hơn trước kia rất nhiều, vì vậy mà anh ấy quyết định mời những đồng nghiệp thân thiết ăn một bữa. Vốn dĩ đã đặt 3 bàn ở nhà hàng, nhưng ngày hôm đó, đồng nghiệp lại có đủ mọi lý do từ chối không tới, cuối cùng chỉ gom lại đủ một bàn.

Trong bữa ăn, ai ai cũng nói cười vui vẻ, nhưng lời nói ra lại "tẩm ngẩm tầm ngầm":

"Tôi không nhận ra là cậu cũng giỏi phết đấy nhỉ!" "Sau này làm lãnh đạo rồi, đừng phớt lờ bọn tôi đấy nhé!" "Có đi cửa sau không đấy, bình thường tôi cũng không nhìn ra là cậu giỏi giang tới vậy!" …

Vốn nghĩ rằng sẽ nhận được lời chúc mừng chân thành từ mọi người, không ngờ bàn tiệc lại vương đầy những ngữ khí đố kị "Dựa vào cái gì mà cậu ta được thăng chức!"

T. nói rằng đó là bữa cơm khiến cậu cảm thấy khó xử nhất. Thực ra, bất kể chúng ta có thừa nhận hay không, luôn có một sự thật trần trụi tồn tại đó là: Trên thế gian này, ngoài ba mẹ ra, không có mấy ai thực sự hi vọng chúng ta sống sung sướng hơn họ.

Vì vậy, "khoe khoang" hạnh phúc của mình ra ngoài, nhiều khi là đang động vào chỗ đau của người khác, giống như kiểu bảo họ rằng "anh đố kị với tôi đi" vậy, rồi lại tự thêm phiền phức cho chính mình.

Đúng vậy, đời người 10 phần thì có tới 8,9 phần không như ý, nhưng chẳng phải là vẫn còn 1,2 phần là tốt đẹp ư.

Vui vẻ, chia sẻ với nhầm người, thì chính là "khoe khoang"; buồn phiền, tâm sự với sai người, thì chính là "làm quá".

Người thông minh sớm đã điều chỉnh quá trình trưởng thành sang chế độ im lặng, không tùy tiện chia sẻ niềm vui nỗi buồn của bản thân.Họ chia sẻ với những người bạn tri kỷ và cùng họ tận hưởng trọn vẹn khoảnh khắc ấy.

2. KHÔNG “ĐÂM CHỌC” VÀO CHỖ KHÓ CỦA NGƯỜI KHÁC, LÀ TỬ TẾ Nhà viết kịch người Nga Anton Pavlovich Chekhov nói: "Người có giáo dưỡng không phải là ăn cơm mà không làm đổ canh, mà là khi người khác chẳng may làm đổ canh, đừng nhìn chằm chằm vào họ."

Không "xé toạc" chỗ khó nói của người khác, lòng tốt trông có vẻ nhỏ bé này lại sưởi ấm cả cuộc đời của người khác.

Còn nhớ một lần, tôi và một người chị đồng nghiệp tan làm đi về nhà, chúng tôi ngồi trên cùng một chuyến xe, ngồi cách chị em tôi không xa là đồng nghiệp V., có vẻ như đang có chuyện gì đó buồn, vừa lớn tiếng nói điện thoại vừa lấy tay lau nước mắt.

Tôi và chị đồng nghiệp trông thấy, vì bình thường quan hệ đồng nghiệp cũng tốt, tôi hỏi chị ấy xem có nên qua bên kia an ủi cậu ấy một chút. Chị đồng nghiệp lắc đầu, nói tôi không đi.

Sau đó rất lâu, tôi mới nhận ra được rằng, ai cũng có một mặt yếu đuối cả, nhưng chẳng ai muốn để người khác thấy được sự yếu đuối đó của mình. Sống ở đời, sắc vàng sắc đỏ rực rỡ có, sắc đen sắc xám tất nhiên cũng tồn tại theo.

Nhiều khi, chúng ta không cần tới sự an ủi hay sự cảm thông nhất thời, mà chúng ta chỉ đơn giản muốn người bên cạnh không quấy rầy, không "đâm chọc", không lên tiếng, chỉ đơn giản là sự im lặng mà thôi…

Có người nói, đời người ai sống cũng không dễ dàng gì rồi, có những chuyện không cần phải bóc to��t móng ngựa ra.

Đúng vậy, bạn vĩnh viễn không bao giờ có thể biết được rằng, một người trưởng thành trông thì có vẻ luôn vui tươi, chín chắn, bên trong họ nội tâm gào thét ra sao, nhưng họ luôn im lặng, đó là bởi vì, họ không muốn ai biết…

3. KHÔNG HẠ THẤP THỰC LỰC CỦA NGƯỜI KHÁC, LÀ GIÁO DỤC Bên cạnh bạn có một người như này hay không? Người khác sự nghiệp thuận buồm xuôi gió, họ sau lưng nói người ta đi cửa sau. Người khác xinh đẹp mỹ miều, họ ở sau lưng nói người ta là bình hoa di động không có tài cán gì. Người khác thành tích học tập xuất chúng, họ đi bốn phương tám hướng nói người ta là con mọt sách, không biết sự đời…

Kiểu người như vậy, luôn hạ thấp người khác để đề cao chính mình. Mà không biết rằng, quá trình nói xấu sau lưng người khác ấy cũng chính là đang phủ định chính mình; kính sợ đối thủ mới là tôn trọng bản thân.

Sống ở đời, ai cũng nên cố gắng để tỏa sáng, nhưng tuyệt đối đừng tỏa sáng trên cái nền là dập tắt người khác. Nhận thức ra được cái mình "không biết", mới là điểm khởi đầu của "biết". Thế gian vạn vật, ai cũng có những sở trường, sở đoản riêng.

Quang minh chính đại đối mặt với đối thủ, thắng, thắng cho sảng khoái; thua, cũng thua một cách tâm phục khẩu phục. Tặng người khác một tràng vỗ tay, là đang cho mình động lực để tiến bộ.

4. KHÔNG TỌC MẠCH CHUYỆN NGƯỜI KHÁC, LÀ TẦM NHÌN Con người ta nếu không có "cao độ", nhìn thấy đâu đâu cũng là vấn đề; còn sống mà không có tầm nhìn, vấn vương sẽ toàn là những chuyện tầm phào.

Sống ở trên đời, chú trọng vào bản thân, nhưng cũng đừng quên chấp nhận người khác.

Tiểu thuyết gia người Anh, Charles John Huffam Dickens từng nói: "Phép lịch sự tốt nhất chính là không tọc mạch."

Không tọc mạch vào chuyện người khác, không phải là lạnh lùng hay ích kỉ, mà đó là để chúng ta học cách mở lòng, cho phép bản thân mình không hoàn hảo, đồng thời chấp nhận những khuyết điểm vụn vặt của người khác.

Những việc nhỏ không động tới nguyên tắc, không cần thiết đâm chọt phê bình; những tiểu tiết không làm ảnh hưởng tới bố cục chung, cũng không cần phải "cầm tay chỉ điểm" cho người khác.

Chấn chỉnh, thay đổi bản thân, là thần. Chỉ trích, muốn thay đổi thế giới, là thần kinh.

Thay vì cố gắng đi mài mòn những góc cạnh của người khác, chi bằng "kinh doanh" cho tốt sự tốt đẹp của chính mình.

#nhặt

19 notes · View notes

greygreyle · 1 year

Text

"Nếu không là hoa đẹp, hãy là một đóa hoa thơm”

Tôi từng nghe được câu nói này khi đang sải bước trên những trang sách của chị Mèo Xù. Có lẽ, trong mỗi chúng ta, ai ai cũng từng trải qua cảm giác tự ti về bản thân ít nhất một lần trong đời. Ngay cả khi chúng ta trở nên xuất chúng nhất thì cảm giác ấy đôi khi vẫn len lỏi vào sâu tâm hồn. Bằng cách vô hình nào đó, chúng như một con virus cứ giằng xé ta từng ngày, từng giây hay thậm chí những nơi ta đến. Lâu dần,con virus ấy trở thành vết thương hằn sâu trong tim, để rồi vết thương biến thành con dao sắt lịm xâu xé ta. Nhưng cũng nhờ vậy ta mới có động lực để bản thân trở nên hoàn hảo hơn, tuyệt vời hơn bao giờ hết.

Tôi là một người bình thường, hết sức bình thường. Ngày ngày tôi cũng đi ăn, đi chơi, đi học như bao người khác. Tôi không xinh, nhưng cũng chẳng dễ nhìn. Mọi người xung quanh hay nhận xét tôi là một con ngơ ngơ ngáo ngáo, cũng vì tôi bị cận thị từ nhỏ và mắt tôi trông hơi đơ. Họ đặt cho tôi đủ thứ biệt danh trên đời nào là “nồi cháo heo”, “nữ hoàng vô tri”, “con dị tật”. Vì vẻ ngoài xấu xí ấy, chẳng ai muốn chơi cùng tôi cả. Tôi luôn cảm thấy cô đơn trong mọi tình huống. Ở trường, tôi sợ nhất là tiết thể dục, vì giây phút đó, sự cô đơn của tôi dậy sóng một cách mạnh mẽ nhất. Bởi hầu hết giáo viên cho cả lớp tự tập theo team. Khi đó, tôi chỉ biết lủi thủi một mình trong góc. Cố tỏ ra thật ổn nhưng trong lòng bất an đủ điều. Tôi sợ mọi người, sợ thế giới này. Ngày ngày, tôi luôn cố sống thu mình lại hay mọi người có thể gọi vui là “lối sống trong bao”. Tôi cảm thấy thật an toàn trong chính “cái bao” của mình. Nơi đó tôi lại được sống một lần nữa theo cách tôi mong muốn. Ngày qua ngày, cứ mu muội đắm chìm trong không gian ấy. Để rồi một hôm tôi giật mình bừng tỉnh thì xung quanh chẳng còn ai, chỉ còn tôi và “chiếc bao” vô tri vô giác. Nhưng nếu không thu mình, tôi cũng thật khó để hòa nhập với thực tại. Tôi chẳng thể nào hạnh phúc khi người ta cứ đâm chọc bằng những lời nói vô hình. Họ dùng mọi lời hiểm ác nhất, cay độc nhất để bới móc miệt thị nhan sắc của tôi. Họ xem đấy là thú vui, nhưng họ đâu biết, đằng sau những lời nói tưởng chừng như bông đùa ấy, là cả một tuổi thơ đổ vỡ.

Khi trưởng thành, tôi thấy sự tổn thương trong lòng người lớn không đáng sợ bằng tổn thương trong lòng một đứa trẻ. Đừng nói trẻ con thì mau quên, trẻ con một khi bị tổn thương, sẽ bị ám ảnh rất lâu, có khi là suốt đời.

Tuổi thơ tôi, gắn liền với mảng màu xám xịt. Tôi ít cười, cũng chẳng có nhiều bạn bè. Mặc dù còn bé nhưng lúc nào tôi cũng sống trong nỗi tự ti vì mặc cảm xấu xí.

Vài hôm trước, tôi rủ đám bạn đi chụp hình concept, thay vì từ chối, bọn họ đã buông lời mắng chửi tôi, cho rằng xấu như tôi thì có cà nát con chuột cũng không khá lên nổi.

Những lúc như thế, tôi vừa thương hại vừa căm ghét bản thân. Tôi trách, sao bản thân xấu đến thế, sao mẹ lại sinh tôi ra trong bộ dạng thảm hại này, sao tôi lại có mặt trên đời. Hàng vạn câu hỏi vì sao cứ nhảy vọt trong đầu như những vận động viên high jump.

Đến một ngày tôi nhận ra, khóc lóc không giải quyết được vấn đề gì cả, chúng chỉ khiến bản thân trở nên thấp kém hơn mà thôi. Thay vì cứ ngồi đấy khóc cho hả hê, sao ta không tìm cách vực dậy. Dù có khóc nữa, cũng chẳng ai quan tâm đâu, tự mình cứu lấy mình thôi. Cuộc đời vốn là vậy, đắng cay vốn là hương vị của cuộc sống. Sinh ra đã chẳng dễ dàng gì thì sống cũng vậy. Nếu không có những khó khan, thì sao ta trưởng thành.

Gửi những ai đang cùng hoàn cảnh với tôi. Dù bạn là ai, ở đâu, làm gì. Hãy tự tin lên nhé. Ở đâu đó trên thế giới này, bạn sẽ sớm tìm thấy giá trị của bản thân ngay thôi. Đừng tự trách, cứ sống tốt, trời xanh tự khắc an bày.

8 notes · View notes

boketto-always · 9 months

Text

Mấy hôm cuối năm, ngồi nói chuyện với mọi người. Nếu đột nhiên không biết nói gì nữa, mình thường hỏi mọi người rằng "Thành tựu của chị trong năm 2023 là gì?". Có nhiều đáp án được đưa ra, mình vui vì không có ai phải suy nghĩ quá lâu để trả lời.

Thành tựu của CA là đạt bằng xuất sắc thạc sĩ.

Thành tựu của Hh là vẫn tiếp tục theo đuổi và cống hiến với sự nghiệp giáo dục.

Thành tựu của chị N là giao tiếp tốt hơn, cảm thấy bớt e ngại hơn khi bắt đầu nói chuyện với những người lạ.

Còn mình, khi nói với mọi người thì mình bảo thành tựu là đã tự sắm macbook cho bản thân. Mình đã nghĩ đó thực sự là thành tựu của mình, dù có hơi phù phiếm. hâhha.

Nhưng hôm nay khi ngồi ngẫm nghĩ lại, mình nghĩ chắc là, thành tựu (đáng nhớ hơn) của mình là đã chân thật hơn. Hôm qua anh D có chia sẻ một câu trên fb như thế này "Hạnh phúc là khi những gì bạn nghĩ, bạn nói và bạn làm nhất quán với nhau." Thoạt tiên, mình không hiểu câu này lắm nhưng càng nghĩ mình càng thấy đúng. Nếu bên trong và bên ngoài không (được) giống nhau thì có lẽ là mình đang có vấn đề (hoặc sớm muộn gì cũng có vấn đề).

Năm nay, mình vui thì cười, buồn thì khóc, đau ôm thì xin nghỉ. Hoá ra những điều ấy chẳng khó khăn lắm đâu.

Còn gì tuyệt hơn là được nói ra những gì mình nghĩ và hiện thực hoá nó. Mình biết để thứ "bạn nghĩ", "bạn nói" và "bạn làm" nhất quán được với nhau là rất rất khó. Nhưng hành trình vạn dặm thì cũng luôn bắt đầu từ những bước chân nhỏ. Thế nên hãy cứ thử nghĩ, thử nói và thử hành động.

Xin dành những thứ "dám" ấy cho năm 2024. Xin cảm ơn nhiều lắm 🎀.

Và như thường lệ, dưới đây là mùa hoàng hôn năm 2023. Ấm ấp và hân hoan.

3 notes · View notes

tamlytrilieunhcvietnam · 11 months

Text

Giáo dục cảm xúc xã hội cho trẻ mầm non là một trong các hoạt động quan trọng và cần thiết cần phải được thực hiện trong giai đoạn sớm để giúp trẻ nhỏ có được tiền đề phát triển toàn diện hơn trong tương lai. Nhờ vào cách giáo dục này mà trẻ sẽ dần kiểm soát tốt được cảm xúc, hành vi của bản thân và trở nên tích cực hơn.

#giaoduccamxuc #tamlytreem #tremamnon #tamlytrilieunhc

2 notes · View notes

giaoduc-nhc · 11 months

Text

Nói lắp khi căng thẳng: Biểu hiện và Cách giúp trẻ khắc phục

Nói lắp khi căng thẳng là một dạng rối loạn ngôn ngữ thường gặp ở trẻ nhỏ, phổ biến nhất ở trẻ từ 2 đến 6 tuổi. Tình trạng này gây nên nhiều cản trở và hạn chế trong giao tiếp, học tập và các sinh hoạt đời sống hàng ngày nên cần được sớm phát hiện, can thiệp hiệu quả.

#noi_lap #giaoducNHC #giaoductredacbiet

#giaoducnhc #nói_lắp

3 notes · View notes

jennie-non · 2 years

Photo

PROFILE - Personal Information about Yoon 🐳 - Họ và Tên: Phusanu Wongsavanischakorn - Biệt danh: Yoon - Tên bản địa: Phusanu Wongsavanichakon - Sinh ngày: Ngày 1 tháng 4 năm 1994 (sinh ngày cá tháng Tư) - Cân nặng 69 kg - Chiều cao : 185 cm - Size áo : L - Quần Size : 32 - Cỡ giày : 9,5 US/ 9 UK/ 42 EU - Giáo dục: Quản trị Kinh doanh (Công nghệ Thông tin) Đại học Công nghệ Rajamangala Phra Nakhon - Món ăn yêu thích : Ẩm thực Nhật Bản, Ẩm thực Hàn Quốc - Thức ăn không thích: Thức ăn sống - Đồ ngọt yêu thích : Số cô la, sô cô la brownie - Thức uống yêu thích Ovaltine đá, Sô cô la đá, Cacao đá - Màu sắc yêu thích: Đen, Trắng Sở thích Vẽ, Xây dựng Mẫu ⭕ Series phim nổi bật: - 2020: YYY - 2021: Close friend, Y destiny, Paint with love Ongoing - My Ride - Unforgotten Night. (Còn vô số chương trình mà Yoon tham gia, AAdministrator sẽ cập nhật dưới phần bình luận trong thời gian sớm nhất ❤) ❗Lưu ý: Nội dung khai thác thuộc YoonTon Vietnam FC 🇻🇳 #Yoonpsn #Yoonton #Kamolkim #ต้นรักของศรัณญ์ #แก้มกลมของยุ่น #YoontonVietnamFc #YoontonVNFC #YTVIETNAMFC https://www.instagram.com/p/Cmgj9H1L5BO/?igshid=NGJjMDIxMWI=

#yoonpsn #yoonton #kamolkim #ต้นรักของศรัณญ์#แก้มกลมของยุ่น #yoontonvietnamfc #yoontonvnfc #ytvietnamfc

3 notes · View notes

hematnhin · 2 years

Text

221014 [#SMTheory #SMDiscussion] 🌕 🪢 SULLI - On The Moon

[#SMTheory #SMDiscussion] 🌕 🪢 SULLI - On The Moon

--------------------------------------------------------------------

Chủ đề của cả 3 tracks trong EP Goblin đều được lấy cảm hứng từ câu chuyện #TheWonderfulWizardofOz của tác giả L. Frank Baum. Theo như những gì Sulli chia sẻ trong showcase đặc biệt giới thiệu EP này thì “On the Moon” là một bài hát có giai điệu u buồn kể về cô bé có mối giao cảm đặc biệt với con búp bê của mình. (1)

Trong nguyên tác The Wonderful Wizard of Oz của #LFrankBaum thì không có câu chuyện hay nhân vật nào như lời bài hát mô tả. Nhưng trong phiên bản điện ảnh Oz the Great and Powerful thì #Disney đã sáng tạo thêm nhân vật China Girl - một cô búp bê sứ. China Girl là cô búp bê sứ duy nhất còn “sống” sau khi gia đình làng mạc của cô bị hủy diệt bởi một phù thủy ác, có điều cô không thể đi lại được do phần chân đã bị vỡ. Khi vô tình gặp Oz và được Oz dùng keo dán lại phần chân ấy, cô búp bê sứ nguyện ý đi theo giúp đỡ Oz tìm lại năng lực phù thủy, để từ đó cô có thể trở thành một cô bé bằng xương bằng thịt và có một gia đình để yêu thương. (2)

----------------------------------

Sự gắn bó của chúng ta với búp bê - ngoài việc chúng chỉ đơn giản là một phiên bản nhỏ bé lý tưởng hóa của một con người - thực tế lại phản ánh nhiều khía cạnh trong phức cảm hành vi và thực hành văn hóa của con người.

Búp bê từ lâu đã được cho là có sức mạnh ma thuật, gắn liền với niềm tin tôn giáo, với các nghi lễ và cả truyền thống gia đình. Chỉ cần nhìn vào chức năng sử dụng búp bê như thế nào tương ứng với thời gian và địa điểm là ta có thể thấy sự phản ánh những phát triển toàn cầu lớn, những thay đổi xã hội và tác động của các sự kiện lịch sử quan trọng như nhập cư hay chiến tranh. Dù được sử dụng theo cách nào, như một món đồ chơi thông thường, một công cụ kể chuyện, một học cụ giáo dục hay để hỗ trợ về tinh thần cho con người trong những hoàn cảnh hoạn nạn - thì búp bê vẫn luôn giữ một vị trí quan trọng trong rất nhiều nền văn hóa khác nhau.

Tình cảm, sự tôn sùng của đứa trẻ đối với búp bê tương ứng với mối liên kết giữa người mẹ và đứa trẻ có lẽ là những ý niệm sớm nhất mà chúng ta từng gắn cho búp bê. Rõ rệt nhất là trong các giai đoạn biến động của lịch sử hay dấu mốc trưởng thành của đứa trẻ.

Từ xưa, các bậc cha mẹ đã sử dụng búp bê như một công cụ giải trí và giáo dục để giữ cho trẻ bận rộn hoặc dạy dỗ chúng về các vấn đề trong cuộc sống. Trải qua nghịch cảnh từ những chuyến đi dài ngày đầy nguy hiểm và thông qua những giai đoạn trưởng thành, những con búp bê đó đã đạt được đến một mức độ ý nghĩa cá nhân, có vai trò như người bạn đồng hành với trẻ em trong một thế giới mới lạ.

Tuy búp bê gốm sứ đã xuất hiện tại Trung Quốc từ 2000 năm trước công nguyên nhưng họ đã giữ bí mật sản xuất trong nhiều thế kỷ. Phải tới năm 1710 thì châu Âu mới bắt đầu khám phá ra các phương pháp tráng men rồi búp bê bằng sứ tráng men mới xuất hiện tại khu vực này. Thời đó phương pháp sản xuất chưa hoàn thiện nên các sản phẩm tráng men sau một thời gian sẽ có vết rạn, vết nứt khiến món đồ trở nên dễ bể vỡ.

Khi búp bê sứ xuất hiện những vết nứt, các bậc cha mẹ thời đó thường nói với những đứa trẻ rằng các vết nứt này xuất hiện là bởi búp bê sứ đã hút lấy những giấc mơ xấu khi con ngủ, đã giữ cho con tránh xa khỏi những tội lỗi và những bận tâm ưu phiền mỗi ngày. Đó cũng chính là chủ đề mà Sulli đã chọn để viết nên “#OnTheMoon”. (3)

“Cùng lên mặt trăng nào

Kìa em, sao trông em buồn thế?

Bé con, em có nghe thấy chị không?

Trên chuyến tàu tốc hành thiên hà chỉ có hai ta

Chị nguyện cầu cho chuyến tàu này sẽ chạy mãi chẳng ngừng

Cô gái hạnh phúc của chị, cô gái hạnh phúc của chính em

Vòng tay ôm chặt cô búp bê nhỏ, tôi chìm vào giấc ngủ

Nơi giấc mơ ngọt ngào ẩn hiện, nơi mọi nỗi sợ được xua tan

Qua đôi vai, cô bạn nhỏ đón lấy mảng ký ức không màu

Hô biến, rồi trả lại chúng với hình hài rực rỡ trong tôi

Tiếc nuối đằng đẵng trong cuốn truyện kể dang dở hằng đêm

Đều được giải thoát bên trong cơ thể lạnh giá ấy

Mẹ nắm lấy đôi tay tôi và khẽ ngăn lời nài nỉ”

...

Cô gái nhỏ trong “On The Moon” có một cô búp bê bằng sứ, tin lời mẹ nên cô gái nhỏ cho rằng mọi giấc mơ đẹp mình từng mơ, mọi nỗi lo mình từng có đều được xóa bỏ nhờ cô búp bê sứ đó. Cô gái nhỏ không còn sợ những giấc ngủ, không còn đòi mẹ kể câu chuyện cho tới cái kết cuối cùng, mọi chuyện dù sao cũng sẽ ổn, nhờ có búp bê sứ. Rồi các vết nứt xuất hiện ngày càng nhiều, cô bé tự hỏi “Kìa, sao trông em buồn thế?” “Cô búp bê hạnh phúc ngày nào đâu rồi?”

“Chuyến tàu tốc hành thiên hà duy chỉ có hai ta

Nhưng giờ chị chỉ muốn thức dậy

Những tiếc nuối vương vấn còn đọng lại bao đêm

Cùng những mảng xám ký ức, nay đã trở lại

Từ sâu thẳm, những lời nguyện cầu thầm thì trong trái tim nhỏ bé này lại vang vọng”

…

Thế rồi sự gắn kết của cô bé với búp bê sứ đã vượt qua nỗi sợ hãi trong giấc ngủ, cô bé cho là chỉ cần mình thức dậy thì búp bê sứ sẽ không còn những vết nứt nữa. Khi búp bê sứ vỡ thành nhiều mảnh, cô bé tỉnh giấc giữa đêm và tin rằng mọi ký ức không đẹp cùng những nỗi sợ hãi bị kìm giữ trước kia đang dần quay trở lại.

Cá nhân mình rất bất ngờ khi biết #Sulli tự viết lời bài hát này, con bé còn biết sử dụng câu chuyện của chính mình trên nền câu chuyện của người khác nữa mọi người ạ. Có chơi đùa với câu chữ, có những đoạn rất khó chọn cách dịch phù hợp mà ngay cả khi đọc Engtrans mình vẫn không thấy thỏa mãn về ngữ nghĩa.

“사랑의 삶과 가장 거짓된 세상에

다정한 손짓 아래 의미를 담아”

(Cả Engtrans và các bản tiếng Việt mình từng đọc qua đều dịch hai câu này rất hay, nhưng vẫn chưa đủ, vì nó không chỉ mô tả mối quan hệ của đứa trẻ với búp bê mà nó còn thể hiện tâm trí non nớt của đứa trẻ khi nhìn ra thế giới bên ngoài.) (4)

Cần phải nói thêm rằng, tựa tiếng Hàn của On The Moon là #온더문, trong đó “문”/ “mun” ngoài việc là ký âm của “Moon” trong tiếng Anh, thì từ “문” trong tiếng Hàn có nghĩa là “Cánh cửa” (danh từ), khi dùng như động từ sẽ mang nghĩa “mím chặt môi”/ “trả lại”/ “trả nợ”/ “quy hồi”.

Và “#설리” “Sulli” ~ Có thể viết thành “Sully”, một danh từ mang nghĩa Buồn tẻ/ hoen ố/ xỉn màu. Khi dùng như động từ: Làm hỏng, làm ố, làm bẩn, làm mất giá trị, làm xấu mặt.

Vô tình hai ý nghĩa này hóa ra khá là match với nội dung của “On The Moon” thật... (5)

--------------------------------------------------------------------

Cuối cùng là một review ngắn về #Dorothy mà mình vô tình thấy trên Reddit:

“Cá nhân tôi thích nhìn nhận các bài hát trong EP này giống như một câu thần chú. Câu thần chú mà bạn thường lẩm nhẩm để nhắc nhở bản thân rằng đâu đó trong bạn vẫn luôn tồn tại hy vọng. Nhân vật Dorothy trong bài hát cùng tên được định nghĩa bởi một danh sách gồm nhiều lời miêu tả khác nhau, những loại hình tính cách đối lập xung đột trực tiếp với chính chúng. Dorothy tràn đầy tình yêu, nhưng cũng không ít ghen tị. Cô nàng vừa là sa mạc khô cằn, đồng thời cũng là tảng băng trôi lưu lạc giữa đại dương. Cô ấy đa diện và chân thực, rụt rè và muốn tự giấu mình. Tất cả những điều trên đều là Dorothy. Giống như một loại thuốc cảm cúm, vừa đắng mà cũng lại vừa ngọt.

Mọi điều đều chỉ hướng cho thấy cô ấy cảm thấy trống rỗng, như thể chẳng còn hy vọng hay thiết tha điều gì. Thế giới này chỉ còn ngập tràn sự trống rỗng và những giấc mơ bị lãng quên. Nhưng ngay cả khi biết rằng thiên đường dành cho cô không tồn tại, thì Dorothy vẫn giữ hy vọng cho tương lai. Mặc dù hy vọng ấy nằm sâu dưới nước, lại khó tiếp cận, có điều nó vẫn sẽ ở đó.” (6)

----------------------------------

Bởi vì câu chuyện The Wonderful Wizard of Oz (1900) được ra đời tại Mỹ cùng thời với #Victorian Era tại Anh nên mình nghĩ những chi tiết sau đây cũng khá thú vị.

1. Chính tác giả của The Wonderful Wizard of Oz đã chia sẻ rằng câu chuyện này được lấy cảm hứng rất nhiều từ #AlicesAdventuresinWonderland (1865) của #LewisCarroll. Rõ ràng nhất có lẽ là bối cảnh một cô gái nhỏ muốn chạy khỏi hiện thực rồi rơi vào vùng đất thần tiên của trí tưởng tượng, các nhân vật tồn tại trong đó đều là hiện thân của những con người/ những hình mẫu có thật trong cuộc sống của cô. (7)

2. Cái tên China Girl trong phiên bản của Disney hoàn toàn không có nghĩa là Cô gái Trung Hoa, mà nên hiểu là Cô gái gốm sứ tráng men :)) Bởi công nghệ sản xuất gốm sứ tráng men thời ấy tại Châu Âu và cả Mỹ được phỏng theo phương pháp của Trung Hoa. Thời đó, gốm sứ đã qua công đoạn tráng men sẽ được thêm tiền tố “China”, người ta gọi China porcelain, China doll để xác nhận món đồ sành sứ đó đã được tráng men theo kiểu Trung Hoa. (3)

3. Không liên quan nhiều đến bài hát của Sulli nhưng vô tình lại rất #SMCU=)) Ấy là trong film #OztheGreatandPowerful của Disney có một đoạn thoại khá tối nghĩa, khi Oz được nhờ cậy giúp một cô bé phải ngồi xe lăn có thể đi lại được. Cô bé ngồi xe lăn là phiên bản thực của búp bê sứ, Oz tái tạo lại nhân vật này là bởi anh ta áy náy vì đã lừa dối cô bé, muốn hoàn thiện ước mơ của cô trong thế giới tưởng tượng.

“I would make her walk, of course,

but unfortunately there is a distemper in the ether tonight”

(Tất nhiên là tôi có thể khiến cô bé đi lại được, cơ mà tiếc là tối nay lại mắc chút chuyện mất rồi :)) ) (8 )

🕳 "distemper in the ether", "distemper" là một loại virus gây bệnh trên động vật như chó/ mèo/ gấu/ chồn/ hổ/ sư tử/... Và #ether là một dung môi được khám phá từ thời Victoria, có thể tiêu diệt loại virus này.

--------------------------------------------------------------------

Photo credit: “For her the ocean was more than a dream, it was a place she needed to visit to find herself” - Jose Chaves.

Ở đây có một bài thơ về Trăng https://www.facebook.com/berlinartparasites/posts/954158234634103

Written by SMileRockTheWorld

(1) https://mobile.twitter.com/sulliIove/status/1448302852993167369

(2) https://disney.fandom.com/wiki/China_Girl

(3) https://en.wikipedia.org/wiki/Doll

(4) Lyrics On The Moon

(5) https://korean.dict.naver.com/koendict/#/search?range=word&query=%EB%AC%B8

(6) https://www.reddit.com/r/kpophelp/comments/mta0cx/can_someone_explain_the_meaning_behind_sullis

(7) https://en.wikipedia.org/wiki/The_Wonderful_Wizard_of_Oz

(8) Trích thoại: https://www.allreadable.com/mv14708EB71

"distemper in the ether https://www.google.com/search?q=distemper&ei=UlJIY7XMBsSghwPqno2oCg&ved=0ahUKEwi1vfXQ5N36AhVE0GEKHWpPA6UQ4dUDCA4&uact=5&oq=distemper&gs_lcp=Cgdnd3Mtd2l6EAMyBQgAEJECMgQIABBDMgUIABCABDIFCAAQgAQyBQgAEIAEMgQIABBDMgUIABCABDIFCAAQkQIyBQgAEJECMgUIABCRAkoECE0YAUoECEEYAEoECEYYAFAAWABgtg5oAHABeACAAfQBiAH0AZIBAzItMZgBAKABAcABAQ&sclient=gws-wiz

#SM #SMtheory #Sulli #On the moon #ether #SMCU #Spotify

2 notes · View notes

thptngothinham · 3 days

Text

Cùng tham khảo các đề đọc hiểu Vội vàng của Xuân Diệu để làm quen với các dạng câu hỏi đọc hiểu về văn bản này trong các kì thi em nhé! Bài thơ Vội vàng của Xuân Diệu thể hiện cái nhìn nhạy cảm với thời gian của tác giả và bộc lộ niềm khát khao giao cảm mạnh mẽ với cuộc đời. Để giúp bạn hiểu rõ ràng và sâu sắc hơn về các dạng đề đọc hiểu liên quan đến bài thơ, cùng THPT Ngô Thì Nhậm tham khảo soạn bài Vội vàng cùng một số đề đọc hiểu dưới đây và xem gợi ý đáp án của từng đề bạn nhé: Đề đọc hiểu Vội vàng - Xuân Diệu Đề số 1 Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi: Mau đi thôi! Mùa chưa ngả chiều hôm. Ta muốn ôm Cả sự sống mới bắt đầu mơn mởn. Ta muốn riết mây đưa và gió lượn, Ta muốn say cánh bướm với tình yêu, Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều Và non nước, và cây, và cỏ rạng, Cho chếnh choáng mùi thơm, cho đã đầy ánh sáng, Cho no nê thanh sắc của thời tươi; - Hỡi xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi! (Trích Vội vàng – Xuân Diệu) Câu 1. Xác định thể thơ và phương thức biểu đạt của đoạn thơ trên. Lí giải vì sao? Câu 2. Tìm các biện pháp tu từ được sử dụng, nêu tác dụng của nó trong đoạn thơ. Câu 3. Đoạn thơ có đề cập đến tình yêu, theo anh/chị, ở đây là tình yêu đối với điều gì? Hãy viết một bài văn ngắn để nêu suy nghĩ của anh/ chị về tình yêu ấy. Đáp án đề đọc hiểu Vội vàng số 1 Câu 1: Đoạn thơ trên thuộc thể thơ tự do, số câu chữ không giới hạn và được viết theo sáng tạo của nhà thơ - Phương thức biểu đạt của đoạn thơ trên là: biểu cảm Câu 2: Biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn thơ là: - Biện pháp Điệp: Ta muốn, và, cho... Tác dụng của biện pháp tu từ điệp là: Nhịp thơ gấp gáp, sôi nổi; ý thơ nhấn mạnh khát vọng tận hưởng vẻ đẹp cuộc đời và sống đẹp từng giây từng phút. - Biện pháp liệt kê: mây đưa, gió lượn, cánh bướm, tình yêu, non, nước, mây, cỏ… Tác dụng: Gợi tả vẻ đẹp tươi, mơn mởn, sự đa dạng, phong phú của thiên nhiên, của cuộc đời khiến nhà thơ đắm say, ngây ngất… Câu 3: Đoạn thơ trên đề cập đến tình yêu cuộc sống cháy bỏng của Xuân Diệu. - Các em có thể dựa vào những ý sau đây để viết bài: a. Giới thiệu vấn đề cần nghị luận: tình yêu cuộc sống của con người. b. Giải thích: Thế nào là tình yêu cuộc sống? c. Đánh giá: Tình yêu cuộc sống là tình cảm tích cực. Vì: Cuộc sống vô cùng quý giá.Tính yêu cuộc sống gắn liền với những tình cảm cao cả khác: Yêu quê hương đất nước, yêu con người, yêu thiên nhiên…Tình yêu cuộc sống đem lại động lực để sống tốt, sống đẹp.Dẫn chứng: đoạn thơ trên, và nhiều tấm gương khác… d. Phê phán: Thái độ sống hời hợt, sai lầm… e. Bài học cho thế hệ trẻ: Học tập, lao động, sống hữu ích, thể hiện tình yêu cuộc sống bằng lối sống đẹp. Đề số 2 Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu bên dƣới: Tôi muốn tắt nắng đi Cho màu đừng nhạt mất; Tôi muốn buộc gió lại Cho hương đừng bay đi. Của ong bướm này đây tuần tháng mật; Này đây hoa của đồng nội xanh rì; Này đây lá của cành tơ phơ phất; Của yến anh này đây khúc tình si; Và này đây ánh sáng chớp hàng mi, Mỗi buổi sớm, thần Vui hằng gõ cửa; Tháng giêng ngon như một cặp môi gần; (Ngữ văn 11, Tập hai, NXB Giáo dục, 2007, tr.22) Câu 1. Đoạn trích trên được trích từ tác phẩm nào? Của ai? Giới thiệu vài nét về tác giả đó. Câu 2. Phân tích hiệu quả nghệ thuật của các biện pháp tu từ được sử dụng trong bốn dòng thơ đầu. Vì sao nhân vật trữ tình lại muốn tắt nắng, buộc gió? Câu 3. Sự thay đổi số tiếng trong câu thơ từ năm tiếng (bốn dòng đầu) sang tám tiếng (bảy dòng sau) có ý nghĩa gì? Câu 4 . Phân tích tác dụng của điệp ngữ này đây. Câu 5. Từ các hình ảnh ong bướm, tuần tháng mật, hoa của đồng nội, lá của cành tơ, yến anh, khúc tình si, nêu cảm nhận về vẻ đẹp của bức tranh thiên nhiên mùa xuân. Câu 6. Theo nhà thơ, chuẩn mực của mọi vẻ đẹp là gì? Quan niệm đó được thể hiện ở những câu thơ nào trong đoạn trích? Phân tích những câu thơ đó để thấy được quan niệm của tác giả. Đáp án đề đọc hiểu Vội vàng số 2 Câu 1: Đoạn trích trên được trích từ bài thơ Vội vàng của nhà thơ Xuân Diệu. - Xuân Diệu (1916 – 1985) tên thật là Ngô Xuân Diệu, là một thành viên của tổ chức Tự Lực văn đoàn.

Ông là một nhà văn hoá lớn có sức sáng tạo mãnh liệt, bền bỉ và sự nghiệp văn học phong phú. Câu 2: Biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong bốn dòng thơ đầu: điệp ngữ (tôi muốn), ẩn dụ chuyển đổi cảm giác (tắt nắng, buộc gió), điệp từ cho, đừng. - Hiệu quả nghệ thuật của các biện pháp tu từ được sử dụng trong bốn dòng thơ đầu là: Điệp ngữ tôi muốn nhấn mạnh “cái tôi” chủ quan, “cái tôi” ƣớc muốn, khao khát rất đặc trưng cho ý thức cá nhân không chỉ của Xuân Diệu mà còn của văn học hiện đại Việt Nam giai đoạn 1930 – 1945.Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác tắt nắng, buộc gió thể hiện ước muốn phi lí của “cái tôi” chủ quan: ước muốn chế ngự, chi phối hiện tượng thiên nhiên khách quan, vĩnh hằng, bất biến.Điệp từ cho, đừng mang đến sắc thái van nài, khẩn khoản, cho thấy mục đích tắt nắng, buộc gió không phải vì ghét nắng, gió mà vì một nguyên cớ rất nhân văn: muốn níu giữ lại vẻ đẹp, những “màu”, những “hương” của cuộc đời và muốn nâng niu nó, muốn trân trọng, gìn giữ những vẻ đẹp đó trong lòng. - Tác giả muốn tắt nắng, buộc gió là để nắng đừng làm phai màu, gió đừng thổi cho hương đời bay xa. Cách nói rất thơ, rất lãng mạn của thi nhân thể hiện niềm yêu, niềm say đắm vô cùng của thi nhân. Xuân Diệu quá đắm say với hương sắc của cuộc đời nên luôn luôn muốn nâng niu, trân trọng, giữ gìn nó, luôn muốn ấp iu trong lòng, trong tâm hồn tha thiết yêu của mình. Câu 3: Sự thay đổi số tiếng trong câu thơ từ năm tiếng (bốn dòng đầu) sang tám tiếng (bảy dòng sau) nhu để nói cho đủ, cho thỏa niềm say đắm thiên nhiên, say đắm cuộc đời trong lòng thi nhân. Câu 4: Tác dụng của điệp ngữ này đây: Gợi cảm xúc chủ quan của nhân vật trữ tình: cảm giác hân hoan, sung sƣớng, nhƣ reo lên của thi nhân.Gợi sự giàu có, phong phú đến mức thừa thãi, tuyệt vời, say đắm của hương sắc cuộc đời.Thể hiện cảm quan về cuộc sống của Xuân Diệu: sự hiện hữu của hƣơng sắc cuộc đời, của thiên nhiên, cuộc sống nơi trần thế, không phải ở nơi xa xôi mà gần gũi ngay trước mắt, không phải ở tương lai hay quá khứ mà ngay trong lúc này. Câu 5: Các hình ảnh ong bướm, tuần tháng mật, hoa của đồng nội, lá của cành tơ, yến anh, khúc tình si được Xuân Diệu nhìn qua lăng kính của tình yêu, bằng ánh mắt chiêm ngưỡng yêu đương, được cảm nhận bằng trái tim mê đắm và nhất là bằng khát khao được sở hữu, chiêm ngưỡng, tận hưởng, chiếm lĩnh. - Với các hình ảnh đó, Xuân Diệu dẫn người đọc vào một khu vườn mùa xuân không chỉ chan chứa xuân sắc mà còn phơi phới xuân tình. Câu 6: Theo Xuân Diệu, chuẩn mực của mọi vẻ đẹp là con người, thiên nhiên muốn đẹp phải so sánh với con người - Những câu thơ trong đoạn trích được thể hiện quan niệm đó là: Và này đây ánh sáng chớp hàng mi: Ánh sáng của buổi sớm không phải tỏa ra từ mặt trời. Ánh dương buổi bình minh tuyệt vời ấy như tỏa ra sau cái chớp mắt của hàng mi thiếu nữ. Sau cái chớp mắt, ánh sáng tỏa ra muôn nơi, chan chứa khắp thế gian, đem đến sự sống, đem đến niềm yêu say đắm cho khắp thế gian.Tháng giêng ngon như một cặp môi gần: Vẻ đẹp tuyệt vời của mùa xuân được cảm nhận thông qua nụ hôn mê đắm, quyến rũ, tình tứ, ngọt ngào, hạnh phúc của lứa đôi trai gái. Đề số 3 Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới: Ta muốn ôm Cả sự sống mới bắt đầu mơn mởn; Ta muốn riết mây đưa và gió lượn, Ta muốn say cánh bướm với tình yêu, Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều Và non nước, và cây, và cỏ rạng, Cho chếnh choáng mùi thơm, cho đã đầy ánh sáng, Cho no nê thanh sắc của thời tươi; - Hỡi xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi! (Ngữ văn 11, Tập hai, NXB Giáo dục, 2007, tr.23) Câu 1. Nêu đại ý của đoạn trích. Câu 2. Điệp ngữ ta muốn lặp đi lặp lại nhiều lần có tác dụng gì? Câu 3. Phân tích ý nghĩa biểu đạt của các động từ: riết, say, thâu và các tính từ - từ láy mơn mởn, chuếnh choáng, đã đầy, no nê. Câu 4. Phân tích nhịp điệu của lời thơ. Câu 5. Vì sao tác giả lại viết xuân hồng mà không phải xuân xanh (như Nguyễn Bính) hay xuân chín (như Hàn Mặc Tử)? Có thể bạn quan tâm: Phân tích bài thơ Vội vàng của Xuân Diệu Đáp án đề đọc hiểu Vội vàng số 3 Câu 1: Đại ý của đoạn trích: cách thực hành lối sống “vội vàng” của Xuân Diệu

Câu 2: Điệp ngữ ta muốn lặp đi lặp lại nhiều lần có tác dụng nhấn mạnh khát vọng chủ quan của thi sĩ. Tác giả chuyển từ tôi ở đoạn đầu sang ta - vẫn là con người cá nhân – như để căng mình ra ôm cho trọn, cho đủ. Câu 3: Ý nghĩa biểu đạt của các động từ: riết, say, thâu và các tính từ - từ láy mơn mởn, chuếnh choáng, đã đầy, no nê là: - Các động từ mạnh (loại động từ tác động) ôm, riết, say, thâu chỉ hành động chiếm lĩnh, theo mức độ tăng dần, vội vàng, cuống quýt, thể hiện khát vọng giao cảm, hoà nhập với thiên nhiên, với cuộc đời đến tận độ của thi nhân. - Các tính từ - từ láy chuếnh choáng, đã đầy, no nê chỉ mức độ tràn trề, thừa thãi, thể hiện xúc cảm cuồng nhiệt, ào ạt và sự giao cảm đã đạt đến tận độ. Câu 4: Lời thơ có nhịp nhanh, gấp gáp. Điệp từ ta muốn cùng lối vắt dòng (Và non nước, và cây, và cỏ rạng, Cho chuếnh choáng mùi thơm, cho đã đầy ánh sáng, Cho no nê thanh sắc của thời tươi) khiến lời thơ như hối hả tuôn trào mà vẫn chưa kịp với xúc cảm say mê, dạt dào trong tâm hồn thi sĩ. Nhịp thơ góp phần thể hiện rõ sự vội vàng, cuống quýt, như chạy đua với thời gian để tận hưởng cuộc sống xanh non, biếc rờn của “cái tôi” đầy ham muốn. Câu 5 : Xuân Diệu viết là xuân hồng chứ không phải xuân xanh (như Nguyễn Bính) hay xuân chín (như Hàn Mặc Tử) vì xuân hồng là mùa xuân đương độ đẹp nhất, “ngon” nhất, căng tràn sức sống nhất, nó đã qua cái thì xanh và còn chưa đến mức chín. Câu thơ là đỉnh điểm của cảm xúc thác lũ, vừa đầy cảm giác mê đắm vừa đảm bảo sự trong sáng, thanh sạch, rất phù hợp với quan niệm sống của thi sĩ họ Ngô. Xem thêm: Sơ đồ tư duy Vội vàng ----------- Trên đây là một số đề đọc hiểu Vội vàng của Xuân Diệu mà THPT Ngô Thì Nhậm đã sưu tầm được, mong rằng sẽ giúp ích cho các em trong quá trình ôn tập tại nhà!

0 notes