#portret in opdracht

[jenniesartpage]

Tekenen als Meditatie: Mijn Heilzame Reis met Potlood en Papier

[joostjongepier]

Wat?   Stilleven met vis (1612-1621), Bloemen in een vaasje met sprinkhaan en kikvors (1612 of later)  en Bloemen in een vaasje met knabbelende muis (1612) door Clara Peeters, Annunciatie (1629) door Hendrick ter Brugghen en Portret van een kleptomaan (1819-1822) door Théodore Gericault

Waar?   Tentoonstelling Zeldzaam en Onmisbaar – Topstukken uit Vlaamse collecties in MAS, Antwerpen

Wanneer?   7 januari 2024

Clara Peeters is een tijdgenote van Rubens. Ze specialiseerde zich in stillevens. Dit is vaak het geval bij vrouwelijke kunstenaars uit die tijd. Het werd als een bescheiden en dus voor vrouwen passend genre beschouwd. Bovendien konden stillevens worden gemaakt in de eigen huiselijke omgeving. Vrij reizen en eropuit trekken was immers voor vrouwen ongepast. Naast twee mooie kleine bloemstillevens met respectievelijk een kikker en een muis, hangt er in het MAS een wat groter stilleven met vissen. Een  vergiet bevat een karper en een snoek. Verder liggen op tafel oesters, baarzen, gerookte haringen, rivierkreeften en garnalen. Wat in alle drie de werken onmiddellijk in het oog springt is de hoge mate van realisme. Peeters’ stijl is vaak geïmiteerd. Daardoor is lange tijd onduidelijk geweest welke werken aan haar moesten worden toegeschreven.

Een annunciatie door de Utrechtse caravaggist Hendrick ter Brugghen behoort eveneens  tot de Vlaamse topstukken. Het is het laatste werk dat deze kunstenaar maakte voor zijn dood in 1629.  De kleuren van het werk zijn fris en helder. Maria is een opmerkelijk jong meisje en ook de engel Gabriël oogt eerder als een puber dan als een volwassen man. Opmerkelijk is de nogal onaantrekkelijke putto rechts boven. Hij heeft meer weg van een duiveltje dan, zoals gebruikelijk van een jong kereltje. Aanzienlijk aaibaarder is het hondje dat rechtsonder zit weggedoken achter het tafelkleed.

Théodore G��ricault is vooral bekend van zijn schilderij Het vlot van de Medusa in het Louvre. Hier hangt een portret dat door deze schilder is gemaakt. Het werk stelt een kleptomaan voor. Géricault was bevriend met psychiater Etienne-Jean Georget. Waarschijnlijk in diens opdracht maakte de kunstschilder een reeks van tien portretten van mensen met obsessies of waandenkbeelden. Het portret is noch een karikatuur noch geïdealiseerd; het toont ons een mens van vlees en bloed.

[devosopmaandag]

Alphonse Léon Duchesne en Emile Kemper – De gestalte van een vader

“Geen poëzie der herinneringen, geen jubelende toon. [–] Natuurlijk geen enkel plezier in het schrijven van deze onderneming”, lees ik in 'De plek'* van Annie Ernaux. Het is een soort portret van haar vader, Alphonse Léon Duchesne. 'Roman' staat nadrukkelijk op het titelblad. Zoals vaak in haar werk onderbreekt ze de lijn van het verhaal met een commentaar, een kleine beschouwing, een lichte waarschuwing. In het portret van de vader legt ze uit waarom ze bepaalde uitdrukkingen van bij haar thuis cursiveert: ”Niet om de lezer op een dubbelzinnigheid opmerkzaam te maken en hem het plezier te verschaffen van een gevoel van saamhorigheid dat ik in iedere vorm, weemoed, deernis of hoon, afwijs.” Ernaux is hard in haar zachtheid.

Vanuit de meest nederige komaf schopte Alphonse het tot een 'petit bourgeois'. Daar horen kleine dromen bij en grote teleurstellingen. Natuurlijk moest ik denken aan mijn vader die heel goed was in dromen. Voor hem gold dat alles wat het leven hem in het gezicht smeet hij met een zekere gelatenheid onderging. Ik heb er lang over gedaan die gelatenheid als iets bewonderenswaardigs te zien.

Emile werd geboren als zoon van een ongetrouwde vrouw, die op haar beurt het eerste kind was van een Javaanse vrouw en een Belgische huursoldaat. Emiles vader is naamloos in de geschiedenis verdwenen, net als zijn Javaanse grootmoeder. Van haar is slechts haar onechte naam 'Anna' bekend. Zijn moeder trouwt met een autoritaire man die dat vaderloze kind echt. Hij was niet langer een 'Van Kelegom', maar werd een 'Kemper.' Ik draag die naam nu als een terzijde van Ernaux.

Haar vader bracht het van allerarmste landarbeider tot eigenaar van een volkscafé met een kleine kruidenierswinkel, dat hij samen met zijn vrouw dreef. Mijn vader maakte vanaf zijn volwassenheid eerder de omgekeerde beweging. Was hij in Indië ploegleider van de locomotiefwerkplaats in Bandoeng, een baan waar hij eer in legde en vond, eenmaal in Nederland werd hij verplicht omgeschoold tot bankwerker en sleepte hij zich door bijna twintig jaren arbeid heen. De laatste paar jaar voor zijn pensionering wist hij amper vol te houden. Voor Alphonse was de moestuin deels zijn vluchtplek maar ook zijn kleinburgerlijke trots en verbeten plicht. Emile kreeg pas na zijn pensionering een moestuin. Die werd voor hem de plek om weg te dromen naar een voorbij en verlangd leven.

Ernaux schrijft “Maar ik heb naar de gestalte van mijn vader gezocht in de manier waarop mensen in wachtkamers gaan zitten en zich vervelen, hun kinderen roepen en op perrons afscheid van elkaar nemen. In anonieme wezens die ik toevallig tegenkwam en die zonder het te weten, de tekenen van kracht of vernedering vertoonden, heb ik de vergeten werkelijkheid van zijn situatie teruggevonden.” Dat te lezen voelt als een opdracht om zonder teveel poëzie van de herinnering de gestalte van mijn vader tevoorschijn te halen. Deze vos is een heel kleine poging zijn kracht en vernedering te schetsen.

* 'De plek' | Annie Ernaux | vertaling Edu Borger | Uitgeverij de Arbeiderspers | 2023 | oorspronkelijke uitgave 1983

[rotterdamvanalles]

De Hendrick Sorchstraat, 26 juni 1986.

Hendrick Martensz. Sorgh (Rotterdam, ca 1611 – begraven aldaar, 28 juni 1670) was een Nederlands kunstschilder in de traditie van de Hollandse school.

Sorgh was een leerling van David Teniers de Jonge en Willem Buytewech en hoewel zijn werk is beïnvloed door Teniers en Adriaen Brouwer, stond het genre van zijn schilderijen van boereninterieurs en markttaferelen in de traditie van de Rotterdamse schilders van het midden van de zeventiende eeuw. Andere Rotterdamse schilders die tot dezelfde traditie behoorden, waren Herman en Cornelis Saftleven, Pieter de Bloot en François Ryckhals.

Hendrick Sorgh - hij signeerde ook met “Sorch” en “de Sorch” - was de zoon van Maerten Claes Rochus (overleden te Rotterdam, 11 januari 1642) en diens tweede vrouw Elisabeth (Lysbeth) Hendricksd van Hengel (overleden te Rotterdam, 30 juni 1623), met wie Maerten op 28 mei 1606 te Rotterdam trouwde. Zijn moeder kwam uit Antwerpen, zijn vader was een veerman, die goederen van Rotterdam naar de markt in Dordrecht bracht. Maerten stond erom bekend de zending en aflevering van goederen zorgvuldig af te handelen, waardoor hij de bijnaam “Zorg” kreeg. Hendrick gebruikte de bijnaam van zijn vader als achternaam.

Zelf trouwde hij op 20 februari 1633 in Rotterdam met Adriaantje Hollaer (1610-1693), ze was de dochter van een koopman en de schoonzuster van de kunstschilder Crijn Hendricksz. Volmarijn. Ze krijgen zeker vijf kinderen, een zoon heet Maerten Sorgh (ca 1641-1702)

In 1636 of 1637 werd hij meester bij het Sint-Lucasgilde en had hij een leerling Pieter Nijs uit Amsterdam. Pieter Crijnse Volmarijn, zijn neef, en Cornelis Dorsman kwamen later ook bij hem in de leer.

De zaken gingen goed en Hendrick Sorgh was een bemiddeld man met een belangrijke positie in de maatschappij. In 1637 kocht hij een huis genaamd “Het Vrouwehoofd” voor een flinke som gelds. In een document uit 1638 staat hij genoemd als “Veerman tussen Rotterdam en Dordrecht”, hoewel vergelijkbaar met de functie van zijn vader gaat het hier waarschijnlijk om een erebaan. Zijn aanstelling bij de gemeente in erefuncties als 'broodweger' in 1657 en 'brandmeester' in 1659, samen met zijn deelname in 1646 aan een konijnenjacht in Vlaardingen met de baljuw van Rotterdam, laten zien dat hij enig lokaal aanzien genoot.

In 1654 kreeg hij opdracht van de stad Rotterdam om een portret van Erasmus te restaureren, in 1669 werd hij hoofdman van het Sint-Lucasgilde, dat jaar kocht hij een bloementuin aan de Schiekade. Hij stierf in 1670 en werd begraven in de Grote Kerk van Rotterdam.

De fotograaf is Lex de Herder en de foto komt uit het Stadsarchief Rotterdam. De informatie komt van Wikipedia.

[noordje]

De opdracht bij Noordje is; maak een familie portret waarbij je de eigenschappen van je familie verwerkt.

Na een woordwolk en een schets, het echte werk namelijk het overbrengen van de schets op canvas! De Noordjes kinderen gingen enorm geconcentreerd en enthousiast aan het werk.

[elanlocomotif]

Sexy Schoolgirl Masturbating: Eine Streitschrift

Vanuit een vage herinnering aan een pornofilm van een drietal minuten wil ik iets schrijven over Nietzsche. Vanonder de stoffige pixels zal ik de vrouw opduikelen die de hoofdrol speelt, een amateuractrice en Libanees-Amerikaanse universiteitsstudente die de opbrengst van haar pornocarrière gebruikt om haar studieschulden af te betalen. Haar videos zijn een one-woman operation met steeds dezelfde dorm room setting. Wat je ziet als je door haar profiel scrolt is een mozaïek aan thumbnails waarin linksboven telkens hetzelfde gordijn hangt, gesloten. In de video waarover ik het heb, ‘Sexy Schoolgirl Masturbating’, stript en masturbeert ze verkleed als schoolmeisje voor de camera. Het beeldkader beperkt zich tot de grenzen van haar bed. Het is duidelijk dat de kamer ofwel klein is, of dat de camera express in een nauwe hoek wordt gedrongen. Af en toe verdwijnen haar voeten uit beeld wanneer ze op de rand van het bed zit. In de eerste halve minuut van de video doorbladert ze nonchalant een dik boek: een dubbele uitgave van de Genealogie van de Moraal en Ecce Homo, een boek met een donkerpaars portret en dikke rode letters op de kaft. 

Volgens Virginie Despentes heeft porno een ‘quasi-mystieke dimensie’, de capaciteit om een kortsluiting in de taal te veroorzaken en ratio te omzeilen naar een plek van verlangen die de meeste mensen angst aanjaagt. Deze angst ontstaat doordat de kijker wordt overgeleverd aan een vorm van waarheid over zichzelf: dit is wat ik geil vind. Gelijkaardig beschrijft Nietzsche de filosofie in de inleiding van Ecce Homo: “…het opzoeken van al het vreemde en twijfelachtige in het bestaan, van alles wat door de moraal tot dusver in de ban werd gedaan.” Het verschil is dat Despentes wat waarheid is in porno omschrijft als een roes en openbaring van verboden verlangen, terwijl Nietzsche het heeft over het opzoeken van het verbodene niet in een poging om ‘onder invloed’ te raken, maar om helderheid te krijgen. Bovendien gaat Despentes iets korter door de bocht. Ze beschrijft een gedachtegang die zich ondertussen verpopt heeft tot een gemeenplaats in artistieke en pornografische middens. Het is het soort waarheid die voornamelijk verkondigd wordt door swingers als ze beweren dat zij de enigen zijn die écht eerlijk zijn met zichzelf. Wat maatschappelijk correct is versus wat je stiekem wilt en nodig hebt. Er vindt een ontmaskering plaats. Maatschappelijke idealen blijven clashen met zichzelf zijn of worden. Maar wat heeft dat dan te maken met quasi-mystiek? Mystiek wordt vaker gekoppeld aan pornografie, in de zin dat porno de (potentiële) macht heeft om de geest compleet in de ban te brengen zonder dat de kijker noodzakelijk controle heeft over wat hen wordt aangedaan. In die zin doet het denken aan openbaringen van mystieke waarheid. Nietzsche verzet zich verscheidene keren tegen de waarheid via openbaring op deze manier. Hoe balanseer je de nevel met het inzicht? De standpunten van Despentes en Nietzsche naast elkaar leggen is appelen met peren, en filosofie met porno vergelijken. Maar de brug is al geslagen, waarom dan niet verdergaan? De introductie van een nieuwe leerlinge in de klas van Zarathoestra kan alleen maar bevorderlijk zijn, de confrontatie alleen maar interessant.

Ik herinner me een vak dat ik volgde aan de universiteit, ondertussen een viertal jaar geleden. Als eerstejaarsstudent was het belangrijk dat je leerde hoe je een samenhangende tekst moest schrijven. Na een reeks instructies over deadlines en andere praktische zaken volgde een slide met één zin: “Please don’t write porn”. Een vreemd zwaartepunt aan het einde van de les, schrijf geen porno. Naast een ban op lettertypes die niet Times New Roman zijn en lange paragrafen werd ook het schoolmeisje dat repetitief zichzelf bevredigt verbannen uit alle dubbel gespatieerde werkstukken. Niet dat ik zoveel zin had om te schrijven over seks voor mijn professor. De opdracht was om te leren schrijven, niet om literaire meesterwerken voor te brengen. Ik was zelfs helemaal niet van plan om er iets persoonlijks in te verwerken. Had ik iets persoonlijks geschreven, dan had niemand het geweten, ik sprak amper. Langs een ommetoer leerde ik toch iets op papier krijgen, maar het was moeilijk. Ik probeerde steeds opnieuw om iets ‘serieus’ te schrijven. Na het nulnummer van dat soort teksten volgde een betere versie, een betere versie voor echt, en na de betere versie voor echt echt vlogen ze meestal de digitale prullenmand in. Dan schreef ik maar iets belachelijks, iets grappigs of iets absurds. Het heeft iets te maken met zelfsabotage, maar ook met waarheid. Want wat ik graag wou zeggen, vond ik altijd op het laatste moment te riskant om op beoordeeld te worden, onbehaaglijk intiem of ambigu. Het kan ook zijn dat ik te hard probeerde om iets te zijn dat ik niet was. Vreemd genoeg overlappen die twee velden.

Het meisje in de video is een studente die een studente speelt, die een boek leest dat ze als echte studente waarschijnlijk gelezen of toch op z’n minst aangekocht heeft. Wat is de waarheid? De meeste schoolmeisjes dragen geen mini velcro rokjes. Waarom leest dit personage? Nietzsche binnenhalen voegt een bizarre zwaarte toe. Misschien heeft ze er zelf niet eens bij stilgestaan. Of misschien wel, het valt moeilijk te zeggen wat haar plan voor de regie was. Het eindproduct is plat en stug, maar ook ambigu. Het overgrote deel van de video is onverleiderlijk door zijn directheid. De vierde muur wordt continu doorbroken doordat de actrice steeds opnieuw de camera inkijkt, wat op zich geen uitzondering is bij dit soort amateurvideos. Het overdreven acteren is ook niet nieuw, maar voegt nog toe aan het doorbreken van de illusie. In die zin is het een kunstwerk. Schijn toont zich als schijn. En dan de laag eronder: ze speelt zichzelf. Of toch een versie van zichzelf, een cliché dat zich binnen de wanden van het frame ophoudt. Worden wie je bent door te zijn wie je niet bent, wat houdt dat in? Terwijl deze actrice haar leven doorleeft, blijft haar beeld als schoolmeisje hangen om voor eeuwig herhaald te worden. Welke rol speelt ze in die korte eeuwigheid? Ze speelt iets dat zowel zichzelf is als miljoenen anderen en ook niemand. Ze creëert zichzelf en ik creëer haar door mezelf. Er zit storing op het beeld. Een zandstorm van pixels.

Ik had een droom waarin ik de schuifdeur van mijn kamer probeerde te sluiten, maar telkens ik het probeerde, veranderde de deurknop van plaats. Dus terwijl ik de deur wou dichtdoen, deed ik haar steeds opnieuw open. In mijn droom was het een kwestie van leven of dood: de deur moest dicht omdat er anders mensen of demonen zouden binnenkomen. Terwijl ik wanhopig aan de deur zat te trekken, zat ik op de grond op de schoot van mijn lief. Hij probeerde me te troosten, hij zei me dat het toch zo erg niet was, maar ik kon hem maar niet uitleggen wat er aan het gebeuren was. Bovendien zat ik vast in een frustrerende tijdlus waarin ik droomde in mijn droom, waardoor alles steeds opnieuw begon. Het impactvolste aan de droom was de fragmentarische en repetitieve manier waarop ik alles meemaakte: mijn deurenspel herstartte zich in schokken, alsof ik doorgespoeld of herhaald werd. Toen ik in paniek wakker werd, maakte ik mijn partner wakker om het hen nog eens te vertellen, in de hoop dat die nu wel zou snappen wat er aan de hand is.

Op dit punt komt alles een beetje in elkaars vaarwater terecht. Om terug te keren op wat ik eerder zei over Nietzsche: ik had het niet noodzakelijk over de helderheid van axioma’s, maar een helderheid van denken. De onhelderheid die moet vermeden worden zijn de vertroebelingen van mystici, niet noodzakelijk de ambiguïteit van verlangen of interpretatie. Die blijft. Passieve pornografische roes, in zoverre die de trekken vertoont van de roes van alcohol en de roes van het Christendom (in de tijd van Nietzsche), is iets om te vermijden. Maar als in zoverre het de kans geeft om iets nieuws te genereren, is het bruikbaar. De waarheid wordt door de zintuigen bereikt, in het gewriemel en de strijd van de verschillende lagen. In de dubbelheid zit de deconstructie.

Het meisje wandelt tussen twee bergkammen in. Haar halsband doet denken aan de slaafsheid van de juk, maar overschreven met een nieuwe betekenis: ‘ik moet’ wordt ‘ik wil’.

In de video keert ze voor eeuwig terug. In iedere loop verandert en verschuift een beetje betekenis. Aan het einde van de video, de pijl die naar zijn eigen staart wijst: nog eens. Twee kanten: de mens, en daarnaast de schijnfiguur die voor een drietal minuten mijn interesse wekt, om daarna vergeten en teruggevonden te worden. Ik wil deze video stellen als het centrum van zijn eigen kosmos. Op die manier wordt het gedachte-experiment van Nietzsche zeer letterlijk en reëel: op het internet keert dit moment werkelijk terug voor eeuwig. Maar in het herhalen zit ook een verandering, worden. De mens, de schijn en de herinterpretatie. Een realiteit buiten het beeldkader die ik met haar deel en een video tussen ons beide in.

[atelieryona]

Eindreflectie 3D

Ik heb me zoals gewoonlijk niet helemaal gehouden aan de opdracht. Mijn familie portret is uiteindelijk een portret van mijn moeder geworden. Ik heb heel veel nieuwe technieken geleerd, maar misschien niet wat aansloot bij de opdracht.

Ik heb ringen leren maken van wax, ik heb dat leren zagen, meten, gutsen etc. Uiteindelijk heb ik een mal van de ringen gemaakt en de ringen gaan gieten met ZAMAC. De ringen heb ik daarna leren afwerken, met zagen, polijsten, vijlen en solderen.

Ik heb veel tijd een ambacht gestoken in de ringen en hier heb ik ook al mijn tijd aan besteed. Dit was een echt een passie project en ik heb veel geleerd maar ook veel genoten. Het was soms frusterend omdat alles nieuw was maar ik ben erg tevreden over wat ik allemaal heb neergezet en gemaakt.

[johanpronkfotografie]

Portret van een Kunstenaar

Vooruitlopend op een Masterclass van fotograaf Duco de Vries heb ik, als opdracht, mijn vriend en kunstenaar Ed gefotografeerd. Ed ken ik ruim 40 jaar en zolang ik hem ken laat hij zijn creativiteit los op schilderdoeken, houten panelen, papier etc etc.Verschillende keren heb ik zijn werken vastgelegd voor sociale media en websites.Deze keer dus een portret van hem bij de leestafel en in zijn…

[roosvergeest-jaar2]

20-02-2023 - Schetsen

Schetsen voor de constructieve opdracht en het familieportret. Aangezien ik vorig jaar met metaal werkte ga ik dit keer voor de constructieve opdracht aan de gang met hout, pitriet om precies te zijn. Voor het familie portret wil ik een kubus met in de zijden uit gesneden patronen die familie leden representeren

[joostjongepier]

Wat?   Portret van Cornelis Bosman (1913), Portret van Geertje Bosman-de Groot, Portret van Max Liebermann (1904), Portret van prof. dr. Jacobus Cornelis Kapteyn (1918), Portret van prof. dr. Johan Hendrik Caspar Kern (1909) en Portret van Amsir (1922) door Jan Veth

Waar?   Tentoonstelling Het oog van Jan Veth in Dordrechts Museum, Dordrecht

Wanneer?   26 maart 2023

In 1888 trouwden Jan Veth en Anna Dirks en vestigen zich in Bussum. Zijn richting als kunstenaar werd steeds duidelijker: “Ik wil na heel veel gescharrel eens niets anders dan portretten schilderen.” Naast portretten in opdracht schilderde hij ook de boerenbevolking in het Gooi. Veth groeide uit tot een belangrijk kunstenaar die iedereen kende en portretteerde die ‘er toe deed’: professoren, mensen uit de culturele wereld, succesvolle zakenlui. Twee prachtige werken zijn de portretten van Cornelis Bosman, ondernemer uit Alkmaar en zijn vrouw Geertje Bosman-de Groot. Deze werken tonen aan dat Veth zich de vermaning van zijn oude leermeester Allebé om goed waar te nemen danig ter harte had genomen.

Plotseling zie ik tussen de portretten een bekend gezicht. In 2018 bezocht ik Villa Liebermann aan de Wannsee, het voormalige woonhuis van de Duitse impressionist Max Liebermann. Een jaar later zag ik in het Wallraf-Richartz Museum in Keulen een zelfportret van deze schilder en ook toen ik in 2021 het Marie Tak van Poortvlietmuseum in Domburg bezocht, hing daar een getekend zelfportret. Nu ik hier in het museum in Dordrecht rondloop, herken ik het hoofd van Liebermann dan ook onmiddellijk. Veth en Liebermann blijken goed bevriend te zijn geweest en elkaar regelmatig geholpen te hebben.

Vanaf de jaren tachtig werd Veth een veelgevraagd schilder van professorenportretten. De portretten verschillen onderling sterk in stijl: van formeel in toga tot informeel en ontspannen. In 1906 ontving Jan Veth een eredoctoraat van de Universiteit van Amsterdam en mocht hij zichzelf ook ‘professor’ noemen. Later werd hij benoemd hoogleraar aan de Rijksacademie.

In september 1921 maakten Anna en Jan een reis naar Nederlands Indië, waar op dat moment hun dochter en schoonzoon woonden. Ook daar kon hij het werken niet laten. Hij schilderde de Borobudur en tekende portretten van de inheemse bevolking. De Javaanse jongen Amsir werd een van zijn modellen.

[devuurman]

In opdracht gemaakt voor de winnaar van de veiling door Agapi zwerfkatten in Griekenland #agapi #zwerfkat #kat#agapiflyingcats #poesen#huisdieren #huisdier #pyrografiekunst #photography #pyrographyart #pyrografie #woodburning #woodburningart #houtbranden #houtbrandkunst #kunst #art #baptistarnhem #sterrenstof #deplakkerij #vuurman12#dieren #portret https://www.instagram.com/p/CpMkpU1o3j5/?igshid=NGJjMDIxMWI=

[rotterdamvanalles]

Portret van meneer Hipke, poppendokter, in zijn winkel aan de Jonker Fransstraat, 11 augustus 1972.

Uit het Vrije Volk van 10 januari 1983:

(Van een onzer verslaggevers) ROTTERDAM — De laatste Poppendokterwinkel van het Rijnmondgebied staat op het punt te verdwijnen. De broers Hans en Coen Janmaat hebben hun pand op de hoek van West- Kruiskade en Van Speijkstraat te koop aangeboden. Ze willen in een ander deel van Rotterdam een nieuwe zaak beginnen in luxe en huishoudelijke artikelen. Ongeveer zeventig jaar is De Poppendokter een begrip geweest voor bewoners van het gebied langs de Nieuwe Maas. In verschillende wijken van Rotterdam, in Schiedam en in Vlaardingen stonden winkels met die naam.

De Maassluizer J. C. van Hartingsveldt heeft onlangs vastgesteld, dat hierbij geen sprake is van een groot concern met filialen. Toch waren het allemaal zaken waar speelgoed, snuisterijen en huishoudelijke artikelen te krijgen waren. Ook leverden zij onderdelen van poppen en repareerden ze poppen met porseleinen of schildpadleren hoofden.

Coen Janmaat (54) vertelt dat daarop de naam Poppendokter duidt. „Die tijd van het herstellen van poppen is echter al lang voorbij. Er zijn geen onderdelen meer te krijgen van poppen. Ook zijn er vrijwel geen poppen meer als vroeger, met elastiekjes. Tegenwoordig is alles van plastic."

Op de winkel, die hij thans nog samen met zijn een jaar oudere broer Hans drijft, staat nog wel — zij het onopvallend — de naam De Poppendokter vermeld. Het repareren van poppen is allang verleden tijd. "Lang hebben we nog voor de enkeling die met een te repareren pop in onze winkel kwam de opdracht doorgespeeld naar de heer Hipke, maar die is inmiddels overleden. Volgens mij is er nu niemand meer die poppen repareert," aldus Janmaat. Uit het onderzoekje van de heer Van Hartingsveldt blijkt, dat Jacob Hipke de laatste eigenaar was van De Poppendokter, die aan de Jonker Fransstraat was gevestigd. Sloop maakte in 1972 een einde aan het bestaan van deze winkel, waarin sinds 1902 naast speelgoed, lederwaren, parfumerieën, souvenirs en kerstboomversiering verkocht werd.

De fotograaf is Lex de Herder en de foto komt uit het Stadsarchief Rotterdam. De informatie komt via delpher.nl uit het Vrije Volk van 11 augustus 1972.

2023

[noordje]

Na al het kijken is het tijd om zelf iets te doen. Wij stoppen bij het portret dat Rembrandt van zijn zoon Titus heeft geschildeerd. De kinderen krijgen de opdracht om te proberen het schilderij na te tekenen of te bedenken welk verhaal Titus aan het schrijven is.

[jurjenkvanderhoek]

GESCHILDERD ALBUM AMICORUM BOORDEVOL EVENNAASTEN EN GEKENDEN

In “Lof der talenten” zet Klaas Koops de mensen waar hij iets mee heeft op een voetstuk. Dat voetstuk is een borstbeeld. Een geschilderd portret in de stijl van een buste, een hoofd zonder romp. Als zo’n gipsen kop van een componist op de piano. Met een tekst die het talent van de geportretteerde mij duidelijk maakt. Niet alle mensen die zijn pad in het leven kruisten hebben echter het lijvige boek kunnen halen. Uit het totaal van hem bekenden heeft Koops een keuze gemaakt en zijn 183 knappe koppen opgenomen. De kunstenaar waardeert de door hem afgebeelde figuren om hun talenten. De bijzondere gaven die de personen hebben gemaakt tot wat ze zijn of waren, want verschillende van de afgebeelde mensen zijn ons reeds ontvallen.

Eigenlijk is het in eigen beheer gemaakte en door uitgeverij Philip Elchers op beperkte schaal in de markt gezette boek een autobiografie. Een tijdsdocument waarin de kunstenaar zelf een hoofdrol speelt hoewel hijzelf zal menen in de coulissen te staan. Door de korte informatieve omschrijving van de afgebeelde personen klinkt namelijk het levensverhaal van de kunstenaar. Met de talentvolle medemensen heeft hij een enkel moment of langer mogen verkeren, schrijft hij in een voorwoord. “Van een korte ontmoeting bij een benzinepomp tot een decennialange samenwerking.” Maar ook de vluchtige kennismakingen, met de evennaasten of gekenden zoals hij ze noemt, kunnen een diepe indruk achterlaten. Een indruk omdat Koops een neus heeft voor talent, en respect voor de mensen die deze gave ofwel hun aanleg benutten.

Voordat Klaas Koops zich volledig op het vak van kunstenaar kan toeleggen heeft hij een carrière doorlopen van onder meer beleidsmedewerker, bestuursvoorzitter, projectleider en raadslid nadat hij een opleiding arbeids- en organisatiepsychologie met als bijvak economie had gevolgd. In dat leven heeft hij beroepshalve een groot aantal personen ontmoet, maar ook buiten het professionele circuit komen er vele mensen aan hem voorbij. Het zijn niet speciaal de vakgebieden waarin kunst tot groei en bloei kan komen. Echter blijken er meerdere bestuurders onontdekte talenten te hebben, blijkt uit het boek van Koops. Zoals zo vaak kruipt het bloed waar het niet gaan kan en besluit Koops na de bestuurlijke loopbaan zijn creatieve talent te ontwikkelen. Hij bezoekt met succes de Klassieke Academie voor schilderkunst Groningen en legt zich in 2011 toe op het schrijven en schilderen. Hij schrijft proza en poëzie, schildert portretten en stillevens in opdracht en als vrij kunstenaar.

Koops heeft de gekenden geschilderd vanaf een foto. De mensen waarmee hij een lange tijd gewerkt of geleefd heeft kent hij goed. Niet alleen de uiterlijke gelaatstrekken maar ook de innerlijke hebbelijkheden zijn hem bekend, zodat de platte sfeer van een foto geen probleem hoeft te zijn het karakter te pakken. Maar wanneer het meer korte of zelfs vluchtige ontmoetingen zijn kan zo’n tweedimensionale afbeelding een herkenbare beeltenis in de weg zitten. Toch weet Klaas Koops desondanks de kenmerkende mimiek waaraan de afzonderlijke mens te onderscheiden is te vangen. Mij komen niet alle figuren treffend voor, omdat ze mij onbekend zijn. Maar de personen die mij gekend zijn komen mij bekend voor, hoewel ik enkele nog wel een extra blik moet waardig gunnen.

Het is een galerij van talenten. Door Koops om hun ontwikkelde aanleg gerespecteerde mensen. Door hun doen en laten hebben enkele in gespecialiseerde kringen bekendheid, andere zijn publieke personen en hebben algemeen faam of zijn gewoon beroemd. De samensteller en portrettist heeft de talenten in sectoren en specialismen uitgesplitst. De 183 personen onderscheiden zich in een 27-tal kleine of grotere groepen. Om een paar te noemen zijn dat de voor de lezer als ik ben minder bekende succesvolle plaatsgenoten, opmerkelijke schoolgenoten, onderrichtende talenten, illustere dorps- en streekgenoten en gedreven immernaasten. Tussen de zegevierende atleten en coaches, in het oog springende politici, notabele burgervaders, vooraanstaande Friezen en bijzondere raadgevers en adviseurs verkeren voor mij bekende talenten. Maar de presterende instructeurs en sporters, aansprekende dienaren staatshoofd, begaafde cultuurbestuurders, getalenteerde schilders en geniaal artiestenvolk ken ik alle bij naam en toenaam.

Volgens Klaas Koops is de uitgave een geschilderd album amicorum. Niet zozeer een vriendenboek echter in beeld en tekst, omdat het niet per definitie vrienden en bekenden zijn maar de zogenoemde evennaasten en gekenden. Mensen die op zijn pad kwamen, die Koops bewondert en deed verwonderen. Maar vooraleer is het een boek over soorten talent die mee hebben kunnen leiden tot persoonlijk, professioneel of maatschappelijk succes. Dat talent is velerlei, de gaven zijn allerhande, de aanleg is divers. Het is een zonderling boek waarin de kunstenaar de loftrompet steekt over de hem hooggeschatte mensen. Vooral om het toepassen en benutten van de meegekregen talenten, om wie ze zijn. Ook stelt hij zichzelf voor in het boek. Zijn curriculum vitae, de lijst van geschreven boeken en deelname aan exposities, is uitgebreid en tekent hemzelf als getalenteerd persoon. Een zelfportret sluit dan ook het boek af. En uit de 183 voorafgaande portretten blijkt dat Klaas Koops zichzelf zeker op de borst mag slaan. Als begaafd portrettist.

Lof der talenten. 183 portretten. Klaas Koops. Eenmalige oplage van 250 exemplaren. Uitgeverij Philip Elchers, oktober 2022.

[saskiavugtsportretschilder]

‘Strike A Pose’ 😉 with my favorite actor ‘Tom Cruise’. Oil on linen 110x110cm.

‘Strike A Pose’ 😉 met mijn favoriete acteur ‘Tom Cruise’. Olieverf op linnen 110x110cm

[rubenvangogh]

Vanaf vandaag is mijn 'schets' voor het burgemeestersportret van Jan van Zanen met een twintigtal andere 'schetsen' van Utrechtse kunstenaars een maandlang te zien in een expositie in het Stadshuis. #utrecht #burgemeester #portret #stadhuisutrecht #smartphoneart #smartphoneartist #smartphoneartwork #opdracht #commissionopen #bretels #janvanzanen #spiegel https://www.instagram.com/p/CZd7h0goLLy/?utm_medium=tumblr