#Veldgids | Explore Tumblr posts and blogs

brilmans · 6 years ago

Text

Diersporen in de sneeuw

Wilde dieren kijken

Wie wilde dieren wil zien, heeft doorgaans een probleem: wilde dieren laten zich namelijk niet graag zien. Die houden zich liever schuil. Dat vinden ze veiliger. Voor wilde dieren moet je dus echt je best doen. Zomaar even wandelen door polder of bos is meestal niet genoeg. Vandaar dat een gemiddelde wandeltocht je geen zak verteld over welke beesten er in een bepaald gebied leven. Als ik wilde dieren wil zien ga ik dus ook niet wandelen. Dat is zinloos. Als ik wil weten welke dieren er in een gebied zitten wel: dan ga ik op zoek naar sporen.

Diersporen in de sneeuw

Zo goed als dieren zijn in zich verschuilen, zo slecht zijn ze in het uitwissen van hun sporen. Wat dat betreft maken ze er een potje van: uitwerpselen, etensresten, knaagsporen, nesten, holen, haren, veren en als de ondergrond het toelaat pootafdrukken worden terloops achtergelaten. Voor wie er oog voor heeft, valt er altijd wel een spoor te vinden. De ene keer iets makkelijker dan de andere.

Wanneer Chione een deken van vers sneeuw over het land heeft getrokken is het buitengewoon eenvoudig, zo heb ik tijdens mijn vakantie in het Zwitserland proef ondervonden, om diersporen te vinden. Een vers pak sneeuw geeft nagenoeg alle bewegingen over het land prijs. Elke stap wordt nauwkeurig vastgelegd. Een wandeling door de sneeuw geeft dan ook een prima beeld van welke wilde dieren er in een gebied voorkomen. Tenminste wanneer je in staat bent de sporen te ontcijferen. En dat is met een van de vele determinatiekaarten best te doen.

Praktijkverslag

Zelf heb ik tijdens mijn wandeltochten door het besneeuwde bergland van Unterengadin behoorlijk wat dieren kunnen betrappen op hun aanwezigheid. gewoon door sporen te analyseren. Soms was de pootafdruk voldoende voor een determinatie, soms moest de herkomst aan de hand van het looppatroon bepalen en soms waren het de uitwerpselen die mij vertelde met welke soort ik van doen had. Een buitengewoon leerzaam bezigheid en ontzettend leuk. Bijna net zo leuk als wilde dieren kijken.

Herten

Sporen van ree, edelhert en gems zijn in een dun laagje sneeuw prima van elkaar te onderscheiden. In diepe sneeuw is dat lastiger omdat ze daar diep in wegzakken waardoor de afdruk niet te zien is. Aan de positie van de stappen en het formaat kun je vaak toch opmaken welke het was. Tijdens mijn wandeling heb ik met zekerheid sporen van edelherten en reeën gezien: pootafdrukken, uitwerpselen en vraatsporen.

Deze sporen van edelhert en ree kruisen elkaar.

Uitwerpselen van een ree. ook die van het edelhert heb ik gevonden die zijn hetzelfde maar dan een stuk groter.

Een stuk grasland sneeuwvrij gemaakt door herten.

Hazen

De sporen van de haas zijn goed herkenbaar: eerst twee kleine losse stappen achter elkaar dan twee grote naast elkaar. De haas springt met zijn achterpoten voorbij zijn voorpoten. Zo kun je prima zien welke kant de haas op ging.

Het verschil bepalen tussen de sporen van haas en konijn is lastig maar mogelijk. Het verschil tussen Europese haas en de sneeuwhaas niet te doen. Aangezien beide hazen voorkomen in de Alpen laat ik in het midden van welke haas.

Een haas op zijn gemak. De twee kleine afdrukken van de voorpoten staan dicht bij elkaar.

Een haas met meer haast. De twee kleine afdrukken van de voorpoten staan verder uit elkaar.

Eekhoorn

Sporen van een eekhoorn die uit een boom de diepe sneeuw in is gesprongen op weg naar een volgende boom. De afdrukken van de voorpoten zijn op de foto niet zichtbaar die staan normaal achter de achterpoten en vormen zo samen een soort driehoek.

De vos

Naast haas, ree en edelhert, waren de sporen van de vos het meest algemeen daar ik de Alpen van Unterengadin. En boven in de bergen, waar geen hond kwam, waren ze ook probleemloos te onderscheiden van hondensporen.

Pootafdrukken van een vos.

uitwerpsel van een vos op een bessendieet.

Das

Hoewel de sporen van de das die, zo heb ik geleerd, geen winterslaap houdt niet heel duidelijk zijn. Verraadt het looppatroon zijn spoor. De losse afdruk en de op elkaar geplaatste afdrukken.

Een onbepaald hoen

Bijna boven aan de berg trof ik een vreemd spoor dat zeker vijftig meter door de sneeuw liep. Ik kon er in eerste instantie niets van maken totdat ergens op een klein heuveltje perfecte afdrukken de dader aan het licht bracht. Tenminste zo goed als. Voor een exacte determinatie had ik een meetlat nodig en die had ik niet bij de hand. Voor de zekerheid houd ik het daarom maar op hoen, maar korhoen, sneeuwhoen lijken na een minder nauwkeurige meting het meest in de buurt komen.

Muis

De pootafdrukken van een muizen, onverschillig welke, zijn klein. Heel klein. Ik ging er dus ook niet van uit dat ik een muis op zijn aanwezigheid zou kunnen betrappen. Toch lukte dat. Meerdere keren trof ik en een pootafdruk van een groot beest een verzameling muizenkeutels aan. Bij nader onderzoek bleek er dan een opening van een graafgang in het spoor te zitten. Een graafgang die dus net onder de sneeuw liep. Dit soort gangen zijn kenmerkend voor de veldmuis, maar omdat ik niet weet hoe de andere muizen daar zich gedragen, houd ik het veiligheidshalve maar op muis.

Nu thuis

Na een aantal wandeling door de sneeuw heb ik een aardig idee gekregen van wat er hier in Unterengadin zoal in het landschap rondloopt. Het zou leuk zijn als ik deze winter de kans krijg dat ook voor het buitengebied thuis te bepalen. Nu maar hopen dat Chione mij een beetje goed gezind is. Zo niet dan heb ik een plan B.

Bronnen

Determinatiekaart

Vogelsporen, Tirion (ISBN 90-5210-196-5)

Veldgids Diersporen, KNNV uitgeverij (ISBN 90-5011-114-9)

Diersporengids, Tirion (ISBN 90-5210-222-8)

#diersporen #unterengadin #engadin #tierspuren #Scuol #wildlife #natuur #nature #sneeuw

7 notes · View notes