#Gustaw Orlicz Dreszer

[civilizacionesenmarcha]

De izquierda a derecha: Kazimierz Stamirowski, Marian Żebrowski, Gustaw Orlicz-Dreszer, Józef Piłsudski, Włodzimierz Jaroszewicz y Michał Galiński, en el Puente Poniatowski en Varsovia, Polonia, durante el Golpe de Mayo (13 de mayo de 1926).

[osobypostacieludzie]

Jan Kołłątaj-Srzednicki - doktor medycyny, generał brygady Wojska Polskiego, wolnomularz, członek loży wolnomularskiej Wielkiej Loży Narodowej Polski. Urodził się i wychował w Penzie. Tam w 1903 ukończył gimnazjum. Jako uczeń gimnazjum uczestniczył w tajnych kółkach patriotyczno–samokształceniowych miejscowej Polonii. W latach 1903–1910 studiował medycynę na Uniwersytecie Moskiewskim. W czasie studiów działał w „Kole Polskim” i związanym z Polską Partią Socjalistyczną – Związku Polskiej Młodzieży Socjalistycznej. Uczestniczył w rewolucji 1905 roku. W 1910 uzyskał dyplom lekarski i wyjechał do Warszawy, gdzie odbył staż w Szpitalu Dzieciątka Jezus. W 1911 przeniósł się do Zakopanego. Został asystentem w Sanatorium Przeciwgruźliczym Kazimierza Dłuskiego. Równocześnie działał w miejscowym oddziale „Strzelca”. Od 1 września 1914 służył w Legionach Polskich. Kolejno zajmował stanowiska: lekarza IV Batalionu 2 pułku Legionów lekarza w I Dywizjonie Artylerii II Brygady Legionów starszego ordynatora Szpitala Legionów Polskich w Lublinie III-VI 1915 i III-VI 1916 komendanta Oddziału Sanitarnego III Brygady Legionów od 11 lipca 1915 lekarza naczelnego 4 Pułku Legionów i szefa sanitarnego III Brygady Legionów (lipiec 1916 – lipiec 1917). Po kryzysie przysięgowym internowany w Szczypiornie. W obozie występował jako sierżant. Po dekonspiracji wywieziony do Niemiec i osadzony w obozach w Havelbergu, Rastadt i Werl. W tych samych obozach więzieni byli przyszli generałowie: Bolesław Ostrowski, Gustaw Orlicz-Dreszer, Mieczysław Ryś-Trojanowski i Janusz Głuchowski.1 listopada 1918 w Krakowie przystąpił do organizacji oddziałów sanitarnych. 18 listopada został szefem sanitarnym Grupy generała Bolesława Roji, która walczyła z Ukraińcami pod Przemyślem i Lwowem. W grudniu 1918 został wyznaczony na stanowisko szefa Sekcji I (od stycznia 1919 – Sekcja Personalna) Departamentu V (później IX, VI i VIII) Sanitarnego Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie. 15 maja 1920 w tej samej komórce organizacyjnej ministerstwa objął stanowisko szefa Sekcji V Opieki, która między innymi sprawowała opiekę nad inwalidami wojskowymi i weteranami powstań narodowych. Do 31 grudnia 1921 był szefem Wydziału Superrewizyjno–Inwalidzkiego Departamentu VIII Sanitarnego MSWojsk. Z dniem 1 stycznia 1922 wydział ten przekazany został do Ministerstwa Pracy i Opieki Społecznej. W czerwcu 1919 został przewodniczącym Komisji Weryfikacyjnej dla oficerów korpusu sanitarnego. W 1922 zweryfikowany został w stopniu pułkownika lekarza ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919. 7 lutego 1924 mianowany szefem sanitarnym Okręgu Korpusu Nr I w Warszawie. W czasie przewrotu majowego 1926 roku opowiedział się po stronie zamachowców. 18 lutego 1930 Prezydent RP, Ignacy Mościcki awansował go do stopnia generała brygady ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1930 i 7. lokatą w korpusie generałów. Od czerwca 1930 do września 1939 był komendantem Centrum Wyszkolenia Sanitarnego i Inspektorem Służby Zdrowia. Na stanowisku komendanta CWSan. przysługiwały mu uprawnienia dyscyplinarne dowódcy dywizji. Był wiceprezesem zarządu Koła Lekarzy Legionistów. Po śmierci Karola Wendta został senatorem III kadencji (1930–1935). Złożył ślubowanie 16 stycznia 1935 roku, zrzekł się mandatu 31 stycznia 1935 roku. Po kampanii wrześniowej został internowany na Węgrzech, w obozie Balatonboglár. Po zwolnieniu z obozu kierował pracami Polsko–Węgierskiego Komitetu do Spraw Uchodźców (Magyar–Lengyel Menekültügyi Bizottság) i Sekcją Polską Lekarzy Czerwonego Krzyża na Węgrzech. Wspólnie z płk. Janem Barskim, dowódcą polskiej konspiracji wojskowej w Budapeszcie, organizował dostawy leków – otrzymywanych bezpłatnie od węgierskiej firmy farmaceutycznej „Chinoin” – dla okupowanej Polski. Z polecenia polskich władz wojskowych we Francji sprawował funkcję naczelnego lekarza i szefa sanitarnego w Budapeszcie. Równolegle współorganizował akcję przerzutu polskich żołnierzy do Francji i na Bliski Wschód oraz legalizacji Żydów. W 1941 na żądanie niemieckiego ambasadora został aresztowany, lecz niebawem zwolniony dzięki cichemu poparciu regenta Horthyego. Działalność konspiracyjną i opiekuńczą prowadził do 19 marca 1944, kiedy to Niemcy wkroczyli do Budapesztu. Istnieje kilka wersji śmierci generała. Jedną z nich przedstawił Zdzisław Nicman. "(...) generał na wieść o wejściu Niemców udał się do swego biura [przy ulicy Fö 11] i rozpoczął wraz z personelem palenie kartoteki i akt, które naraziłyby wielu Węgrów na represje, a zalegalizowanych Żydów na śmierć. Ekipa szturmowa gestapo wpadła do gabinetu generała w końcowej fazie palenia. Generał stawił fizyczny opór. W momencie gdy wyjmował rewolwer z szuflady biurka, padły strzały gestapowców. Potem dokonano masakry obecnych tam polskich lekarzy, pielęgniarek i pacjentów". Akt zgonu został wystawiony z datą 22 marca. Pochowany na polskiej parceli cmentarza Rakoskeresztur w Kobenya pod Budapesztem. Był synem Wojciecha, właściciela warsztatu stolarstwa artystycznego, i Eweliny z Kołłątajów. Wojciech Srzednicki za udział w powstaniu styczniowym zesłany został wraz z żoną do Penzy. Żonaty z Antoniną z Krzymuskich, łączniczką i sanitariuszką Legionów Polskich, dwukrotnie odznaczoną Krzyżem Walecznych. Miał trzech synów: Andrzeja (1924-1946) oraz bliźniaków Jacka (1927-1944) i Rafała. Wszyscy trzej byli żołnierzami Armii Krajowej. Andrzej w czasie okupacji zachorował na gruźlicę i na początku 1944 przedostał się na Węgry. Zmarł w 1946 po powrocie do kraju. Bliźniacy walczyli w Powstaniu Warszawskim, w Batalionie AK „Gozdawa”. Jacek ps. „Jacek Azja” zginął 13 września. Rafał ps. „Rafał” przeżył Powstanie. Po wojnie został inżynierem.

[civilizacionesenmarcha]

Józef Piłsudski al centro con Gustaw Orlicz-Dreszer a la derecha, en el Puente Poniatowski en Varsovia, Polonia, durante el Golpe de Mayo (12 de mayo de 1926).