#1. osmanın savaşları

[2019bestdiyideas]

I. Osman (Osman Gazi) Hayatı ve Savaşları

Osman Gazi

(1258-1326)

Osman Gazi, sonradan Osmanlı devleti adını alacak ve 3 kıtada hüküm sürecek, 600 senelik bir imparatorluğun temelini atan, Osmanoğulları beyliğinin kurucusu, Osmanlı Devletinin de ilk padişahıdır. Kendisine kaynaklarda Osman Bey, Kara Osman, Muinuddin, Fahruddin de denildiğine de rastlanmıştır.

1258 senesinde Babası Ertuğrul Gazi’nin Hayme Hatun adlı eşinden dünyaya gelen Osman Gazi, 3 erkek kardeşten en küçüğüdür. Babası Ertuğrul Gazi’nin vefatı olan 1281 senesinde, hemen hemen daha 23 yaşlarında iken Kayı boyunun başına geçmiştir. Babasının sağlığında sürdürdüğü Selçuklu Sultanlığı’nın uçbeyliğini Ertuğrul Gaziden sonrasında oğlu Osman Gazi üstlenmiştir.

Kayı boyunun başına geçen Osman Gazi, aşiretin mühim kişilerinden Ömer Bey’in kızı Mal Hatun ile evlenmiş ve bu evliliğinden, kendisinden sonrasında beyliğinin başına geçecek olan Orhan Gazi dünyaya gelmiştir. Ek olarak devrin oldukça öenmli şahsiyeti Şeyh Edebali’nin kızı Bala Hatun’dan da Alaeddin isminde bir dünyaya gelmiştir. Pazarlı Bey, Çoban Bey, Hamid Bey, Melik Bey, SavcıBey Öteki adam evlatlarının isimleridir. Ek olarak Fatma Hatun isminde da bir kızı vardır.

Osman Gazi babasının yerini aldıktan sonrasında, derhal civardaki türkmen boylarını kendi etrafına topladı. 1284 senesinde yeğeni Baykoca’nın da şehit olduğu , bununla birlikte ilk Osmanlı savaşı olarak da malum, Bursa civarında meydana getirilen Ermeni-Beli Savaşına girdi. Bir sonraki yıl ise Osmanlıların tarihteki ilk kale fethini gerçekleştirip, Kulaca Hisarı fethettti.

Kulaca kalesinin fethinden sonrasında Selçuklu Sultanı II. Gıyaseddin Mesud Durumdan oldukça hoşnut kalmış, Osman Gazi’ye Bey ünvanını vermişti. Osman Gazi’nin yükselişini öncesinden sezen Bilecik tekfuru durumdan rahatsız olmuş ve Osman Gazi’yi yoketmenin planlarını hayata geçirmeye başlamıştı. Yarhisar tekfurunun kızı ile evlendireceği oğlunun düğününe Osman Gazi’yi  çağrı edip düğünde pusu kurarak onu ortadan kaldırmayı planlamıştı. Sadece Bilecik tekfurunun kurmuş olduğu bu tuzak tekfur ile aralarında düşmanlık bulunan Harmankayası valisi tarafınca Osman Gazi’ye bildirilmiş, Osman Gazi de düğüne oldukça hazırlıklı gitmişti. Osmn Gazi’nin  ���Oyun içinde oyun” şeklinde adlandırdığı bu düğünden sonrasında Bilecik de Osmanlı topraklarında katılmış oldu.

Osman Gazi’nin uçbeyi olduğu yıllarda Bizans İmparatorluğuna karmaşa hakimdi. İmparatorluk isyanlar, taht kavgaları ve iç karışıklıklara karşı büyük bir uğraş gösteriyordu. Bu durumdan yararlanmak isteyen Osman Gazi, Selçuklu Sultanı II. Gıyaseddin Mesud’un Eskişehir ve İnönü bölgelerini Osman Gazi’ye vermesi üstüne derhal İnegöl tekfuruna  karşı akınlar düzenledi. Karacahisarı da bu akınlar sonrasında fetheden Osman Gazi, amcası Dündar Bey’i Bizans tekfurları ile ilişki kurduğu öne sürülen sebebi ile öldürtmüştür.

Karacahisar, İnegöl, Yarhisar, Bilecik şeklinde mühim toprakların fetihlerinden sonrasında, tarhiçilerin genelinin Osmanlı İmparatorluğunun müessese yılı olarak kabul ettikleri 1299 senesinde, Osman Gazi Büyük Uçbeyi oldu. Gene bu tarihte başkenti bileciğe taşımış ve bir oldukça olumsuzluğa sebep olan Yarhisar tekfurunun kızı ile oğlu Orhan’ı evlendirmiştir.

Bizans İmparatorluğu ile Osmanlı Beyliği içinde gerçekleşen ilk cenk olan Koyunhisar savaşının kazanılmasının peşinden, Osman Gazi’nin ve Osmanlı Beyliğinin adı Anadolu’da iyice duyulmuş, Osmanlı beyliğinin ilerde gerçekleştireceği büyük gelişmeye temel hazırlayacak göçlere sebep olmuştur. Bir oldukça tarihçiye bakılırsa ise Osmanlı devletinin müessese yılı Koyunhisar savaşının kazanılış zamanı olan 1302 dir.

1303 senesinde İznik’i kuşatan Osman Gazi Marmaracık Kalesini fethetti. 1306 senesinde Dinboz savaşı sonucunda Kestel, Kete ve Ulubadı Osmanlı topraklarına dahil etti. 1308 senesinde Karahisar da Osmanlı taraından alınınca Bizansın İznik ile olan tüm bağlantısı kesildi. O şekilde ki İznik her taraftan kuşatılmış durumdaydı. Bizans bu durumdan oldukça rahatsızdı. Bizansın bu zor anlarında bazı kale kumandanları ve kendilerine bağlı halklar da İslama geçip Kaleleri ile beraber Osmanlıya katılınca Bizansın bölgedeki durumu iyice kötüye gitmeye başlamıştı.

1315 senesinde Bursa’yı kuşatan Osman Gazi, kuşatma esnasında hastalanmış ve  burayı alamadan çekilmiştir. 1320 senesinde ise sıhhat durumundan dolayı yönetimden çekildi ve yerini oğlu Orhan’a bıraktı. Yönetimden çekilmeden ilkin Ebesuyu, Karatekin, Kapucuk, Keresteci, Tuzpazarı Kalelerini alıp, Akçakoca ve Kocaeli bölgelerini de Osmanlıya dahil etmiştir.

1326 senesinde, Nikris adlı hastalıktan, Bursa’da vefat eden Osman Gazi, babası Ertuğrul Gaziden 4800 kilometrekare olarak almış olduğu beyliği, 16000 kilometrekare olarak oğlu Orhan Gazi’ye devretmiştir. Miras olarak oldukça azca şey bırakan Osman Gazi’nin türbesi Bursa’dadır.

Osman Gazi yapmış olduğu fetihlerde Türk geleneklerine uygun olarak almış olduğu toprakları ailesi ve kumandanları içinde paylaştırmış. O kişileri o yerlerin yönetimine getirmiştir. Osman Gazi zamanında ilk Osmanlı Parası basılmış, ilk kere vergi alınmıştır. Selçuklu döneminde geçerli olan tımar yöntemi, Osmanlıda da devam ettirildi.

Osman Gazi ailesine, devletine, dinine düşkün bir devlet başkanıdır. Tıpkı Babası Ertuğrul Gazi şeklinde Osman Gazi de Şeyh Edebali’yi baş tacı etmiş, kararlarını dikkate almış ve hatta damadı olmuştur. Osman Gazi yardımsever, eli bol, dürüst, yürekli ve önlemli kişiliği ile tanınırdı.

I. Osman (Osman Gazi) Hayatı ve Savaşları