juson228 - Tumblr blog

[juson228]

BANKSY: najbardziej tajemnicza postać street artu

Gdyby Banksy nagle postanowił ujawnić, kim jest naprawdę, od razu zgłosiliby się do niego dyrektorzy najlepszych galerii sztuki i muzeów. Oraz – stróże prawa. Bo graficiarz, tworząc swoje prace, niejednokrotnie obierał za cel cudze domy, miejsca publiczne, a nawet… mur oddzielający osiedla żydowskie od Palestyny.

Szczury – zresztą ulubiony motyw artysty – które niszczą systemy kamer przemysłowych. Para brytyjskich policjantów – to cios w homofobię – zamiast wyciągać broń, namiętnie się całuje. A anarchista nie rzuca koktajlu Mołotowa, ale bukiet kwiatów. To tylko niektóre z murali, które stworzył Banksy, czyli najbardziej zaangażowany i zarazem tajemniczy graficiarz świata. Miał dorastać w brytyjskim Bristolu, jednak nie wiadomo nawet, czy jest rodowitym Brytyjczykiem, a może emigrantem, a nawet Polakiem?

Ściana to broń

Z talentem takiego formatu mógł zostać kimkolwiek chciał: malarzem, rzeźbiarzem, fotografem. Dlaczego wybrał streetart? „Ściana to wielka broń. Jedna z najgroźniejszych rzeczy, którymi można kogoś uderzyć”, uzasadnia. Dziś zdjęcia jego murali trafiają do sieci w kilka minut, znacznie szybciej niż nadążają usuwać je służby porządkowe. Został okrzyknięty ikoną sztuki współczesnej zaledwie kilka lat po tym, gdy policjanci nazywali go zwykłym chuliganem. On sam prawdopodobnie nigdy by tak o sobie nie powiedział: „Graffiti jest głosem tych, których nikt nie słucha”, podkreśla.

Mimo że ma miliony fanów na całym świecie, stroni od rozgłosu i konsekwentnie nie autoryzuje żadnej z wystaw własnych prac. 

Podkreśla, że nigdy nie kazałby nikomu płacić za oglądanie swoich dzieł. „Świat sztuki to żart. Przystań dla uprzywilejowanych, pretensjonalnych i słabych. Sztuka współczesna jest żenująca, jeszcze nigdy tak wiele osób nie zużyło tak wielu zasobów i czasu, żeby powiedzieć tak mało”, prowokuje Banksy. I dodaje: „Nie chcę mieć nigdy wystawy w galerii, nawet gdyby dawano mi za to kupę forsy. Nie potrzebuję tego, żeby potwierdzić wartość swojej sztuki”. Trudno nie przyznać mu racji.

Przeciwko wojnie

Chociaż Banksy tworzy od kilkunastu lat, jego tożsamość wciąż pozostaje zagadką. Wiemy o nim tyle, ile sam zdradził – m.in. że przyszedł na świat połowie lat 70., a w 2000 roku przeniósł się do Londynu – oraz co przekazuje poprzez swoje prace. A z nich wynika, że ma lewicowe poglądy i negatywny stosunek do kapitalizmu oraz kultury konsumpcyjnej. Nie podoba mu się również ingerencja państwa w prywatne poglądy obywateli, uderza w rasizm, homofobię czy wojnę. Nie zawsze był tak zaangażowany. Kiedy nastąpił przełom? „Zająłem się polityką, kiedy zaostrzono przepisy karne, ograniczając wolność młodych ludzi. Działałem przeciw kapitalizmowi, autorytaryzmowi i wojnie”, zdradza.

Jego murale można oglądać w każdym kraju, gdzie toczy walkę z systemem poprzez obraz, w tym w Wielkiej Brytanii czy Stanach Zjednoczonych. Aby osiągnąć cel, potrafi pokonać wszystkie bariery. Wszedł na wybieg dla słoni w londyńskim zoo: („Jest mi zimno. Mój opiekun śmierdzi. Nuda, nuda, nuda”), a nawet do najlepiej strzeżonych muzeów i galerii świata, w tym londyńskiego Tate Modern w Londynie, paryskiego Luwru oraz nowojorskich MoMA i Metropolitan Museum of Art. Powiesił w nich swoje prace, opatrzone żartobliwymi opisami („Ten nowy nabytek to piękny przykład stylu neo-post idiotycznego. Niewiele wiadomo o Banksym, którego twórczość jest inspirowana marihuaną i telewizją śniadaniową”).

25 tysięcy funtów za lesbijski akt

Mimo że Banksy nie jest zainteresowany wielkim światem sztuki, ten bardzo interesuje się nim. Po raz pierwszy stało się to w 2006 roku, kiedy Christina Aguilera zapłaciła aż 25 tysięcy funtów, by mieć na własność lesbijski akt królowej Wiktorii. Rzadkością nie są sytuacje, kiedy ściany, na których artysta umieścił swoje prace, wycina się razem z tynkiem, a następnie wystawia w domach aukcyjnych. W Sotheby’s wylicytowano obraz – w skonstruowanej przez samego Baksy’ego ramie – „Dziewczynka z balonikiem”. Kiedy kupująca zaoferowała kwotę ponad miliona funtów, ktoś działający na zlecenie autora lub on sam, uruchomił mechanizm, a praca została częściowo pocięta niczym w niszczarce do papieru. Kobieta, która kupiła „Dziewczynkę…”, zdecydowała się zapłacić za nią mimo wszystko. Ta decyzja okazała się słuszna, bo od tamtego czasu wartość dzieła wzrosła aż siedmiokrotnie! 

A co na to Banksy? Tłumaczył, że zamierzał zniszczyć obraz w całości, jednak coś się zacięło. Jednak Banksy nie porusza sumień tylko za pośrednictwem swoich murali. Najlepszy dowód stanowi jego reakcja na działalność kapitanki Pii Klemp, ratującej imigrantów na Morzu Śródziemnym. Zachwycony postawą Klemp, w 2020 roku artysta napisał do niej list: „Przeczytałem o tobie w gazetach, wygląda na to, że jesteś prawdziwą twardzielką. Ja jestem artystą z Wielkiej Brytanii i stworzyłem kilka prac inspirowanych kryzysem migracyjnym”. Niejednokrotnie miłośnicy graficiarza zastanawiali się, czy rzeczywiście przeznacza on wszystkie zarobione pieniądze na cele charytatywne. Teraz otrzymali najlepszy dowód: „Oczywiście nie mogę zatrzymać zarobionych w ten sposób pieniędzy. Czy mogłabyś zrobić z nich użytek, np. kupując statek?”. Tak Banksy sfinansował zakup 31-metrowego jachtu motorowego, a także jego eksploatację. Nie byłby sobą, gdyby nie namalował na burcie słynnej dziewczynki z balonikiem. A właściwie – z kołem ratunkowym w kształcie serca.

Czy Banksy, który ma dziś około 45 lat, planuje artystyczną emeryturę? Na razie niczego takiego nie zapowiedział. Ani, że zrezygnuje z zabierania głosu w sprawach, które leżą mu na sercu, w języku, którym posługuje się najlepiej – czyli języku sztuki

Julia Rączka Zarządzanie mediami i reklamą, II rok, studia niestacjonarne

Źródła:https://www.rp.pl/rzezba/art9606401-banksy-kim-jest-artysta-ktory-chce-niszczyc-swoje-prace https://www.bimago.pl/obrazy/street-art/banksy-zycie-jest-piekne-106523.html https://www.rp.pl/rzezba/art9606401-banksy-kim-jest-artysta-ktory-chce-niszczyc-swoje-prace

Grafiki: Pixabay